Pełny tekst orzeczenia

137/4/B/2008


POSTANOWIENIE
z dnia 25 lipca 2008 r.
Sygn. akt Tw 27/08

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Maria Gintowt-Jankowicz,

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym wniosku Stowarzyszenia Emerytów i Rencistów Policyjnych – Koło przy Komendzie Wojewódzkiej Policji w Poznaniu w sprawie zgodności:
§ 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 28 grudnia 2005 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie wysokości i szczegółowych zasad przyznawania, odmowy przyznania, cofania i zwracania przez policjantów równoważnika pieniężnego za remont zajmowanego lokalu mieszkalnego (Dz. U. Nr 266, poz. 2246) z art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. z 2007 r. Nr 43, poz. 277, ze zm.) oraz art. 83 i art. 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania wnioskowi dalszego biegu.

UZASADNIENIE

W dniu 30 czerwca 2008 r. wpłynął do Trybunału Konstytucyjnego wniosek Stowarzyszenia Emerytów i Rencistów Policyjnych – Koło przy Komendzie Wojewódzkiej Policji w Poznaniu (dalej: Stowarzyszenie) o zbadanie zgodności § 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 28 grudnia 2005 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie wysokości i szczegółowych zasad przyznawania, odmowy przyznania, cofania i zwracania przez policjantów równoważnika pieniężnego za remont zajmowanego lokalu mieszkalnego (Dz. U. Nr 266, poz. 2246) z art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. z 2007 r. Nr 43, poz. 277, ze zm.) oraz art. 83 i art. 32 Konstytucji.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

1. Zgodnie z art. 31 ust. 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK) wszczęcie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym następuje na podstawie wniosku, pytania prawnego albo skargi konstytucyjnej, jeżeli dany wniosek, pytanie prawne albo skarga konstytucyjna pochodzi od „uprawnionego podmiotu”. Wyliczenie podmiotów, które mogą wystąpić z wnioskiem w sprawach wskazanych w art. 188 Konstytucji, zawiera art. 191 ust. 1 Konstytucji. Dla podmiotów określonych w art. 191 ust. 1 pkt 3-5 ustawy zasadniczej ustrojodawca wprowadził tzw. ograniczoną zdolność wnioskowania (legitymację szczegółową), wymagając wykazania, że kwestionowany akt normatywny dotyczy spraw objętych zakresem działania danego podmiotu (art. 191 ust. 2 ustawy zasadniczej).
Konsekwencją powyższych regulacji jest rozwiązanie zawarte w art. 36 ustawy o TK, zgodnie z którym wniosek pochodzący od organu lub organizacji wymienionych w art. 191 ust. 1 pkt 3-5 Konstytucji jest kierowany do sędziego Trybunału Konstytucyjnego w celu wstępnego rozpoznania. Instytucja ta zapobiega nadaniu biegu wnioskowi w sytuacji, gdy postępowanie wszczęte przed Trybunałem Konstytucyjnym podlegałoby umorzeniu z powodu niedopuszczalności wydania orzeczenia (art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK), którą uzasadnia stwierdzenie, że „wnioskodawca” nie jest podmiotem legitymowanym do wszczęcia postępowania przed Trybunałem. Tym samym wstępne rozpoznanie umożliwia już w początkowej fazie postępowania eliminację spraw, które nie mogą być przedmiotem merytorycznego rozpoznania. Przyjąć zatem należy, że w trakcie wstępnego rozpoznania, badaniu podlega nie tylko spełnienie wymagań stawianych pismom procesowym, ale także – a nawet przede wszystkim – kwestia, czy podmiot występujący z wnioskiem spełnia kryteria uzasadniające zakwalifikowanie go do kręgu organów lub organizacji wskazanych w art. 191 ust. 1 pkt 3-5 Konstytucji oraz, czy w świetle obowiązujących przepisów prawa lub postanowień statutu rzeczywiście istnieje związek między zakresem działania danego podmiotu i regulacją przewidzianą w kwestionowanym akcie normatywnym.

2. Wnioskodawca w niniejszej sprawie jako podstawę przysługującej mu legitymacji procesowej wskazuje postanowienia Statutu Stowarzyszenia Emerytów i Rencistów Policyjnych, tzn. z § 12 ust. 4 (działa w celu ochrony interesów swoich członków), z § 12 ust. 5 (reprezentuje interesy swoich członków wobec organów władzy) oraz z § 48 ust. 1 pkt 10 (właściwość Walnego Zebrania Koła).
Z dokumentów dołączonych do wniosku wynika, że Stowarzyszenie działa na podstawie ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. – Prawo o stowarzyszeniach (Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 855, ze zm.) i wpisane jest w Krajowym Rejestrze Sądowym do rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji i publicznych zakładów opieki zdrowotnej, prowadzonego przez Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy pod nr KRS 0000043188. Natomiast zgodnie z § 22 ust. 1 Statutu Stowarzyszenia, jego organizacja obejmuje: władze naczelne (Krajowy Zjazd Delegatów, Zarząd Główny, Główną Komisję Rewizyjną), władze wojewódzkie (Wojewódzki Zjazd Delegatów, Zarząd Wojewódzki, Wojewódzką Komisję Rewizyjną), władze okręgowe (organy odpowiednio jak w województwie) oraz Koła jako podstawowe jednostki organizacyjne (Walne Zebranie, Zarząd Koła, Komisję Rewizyjną w Kołach liczących co najmniej 15 członków).

3. Mając na względzie powyższe ustalenia, Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że wnioskodawca nie należy do kręgu podmiotów wymienionych w art. 191 ust. 1 pkt 4 ustawy zasadniczej. Działając w formie prawnej stowarzyszenia, wnioskodawca, co oczywiste, nie spełnia kryteriów uznania go ani za związek zawodowy, ani za organizację zawodową. Na gruncie art. 191 ust. 1 pkt 4 Konstytucji, stowarzyszeniu jako rodzajowi zrzeszenia, ustrojodawca nie przyznał legitymacji do występowania z wnioskiem w sprawie abstrakcyjnej kontroli norm (por. postanowienia TK z: 14 lipca 2004 r., Tw 15/04, OTK ZU nr 4/B/2004, poz. 235; 27 lipca 2004 r., Tw 22/04, OTK ZU nr 4/B/2004, poz. 236; 20 grudnia 2005 r. i 24 października 2006 r., Tw 53/05, OTK ZU nr 5/B/2006, poz. 161 i 162; 3 czerwca 2006 r. i 30 lipca 2007 r., Tw 3/06, OTK ZU nr 4/B/2007, poz. 150 i 151).
Na marginesie należy także odnieść się do statusu wnioskodawcy, którym w niniejszej sprawie jest w ramach Stowarzyszenia Koło przy Komendzie Wojewódzkiej Policji w Poznaniu. W myśl art. 191 ust. 1 pkt 4 ustawy zasadniczej, z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego wystąpić mogą ogólnokrajowe organy związków zawodowych oraz ogólnokrajowe władze organizacji pracodawców i organizacji zawodowych. Stosownie do powołanych wyżej postanowień Statutu Stowarzyszenia, Walne Zebranie Koła nie jest władzą naczelną Stowarzyszenia i już z tego powodu złożony przez nie wniosek należy uznać za pochodzący od podmiotu nieuprawnionego, w rozumieniu art. 191 ust. 1 pkt 4 Konstytucji.

W tym stanie rzeczy należało odmówić nadania dalszego biegu wnioskowi Stowarzyszenia Emerytów i Rencistów Policyjnych – Koło przy Komendzie Wojewódzkiej Policji w Poznaniu.