Ts 290/08
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Dodatkowe informacje:
Pełny tekst orzeczenia
105/2/B/2010
POSTANOWIENIE
z dnia 17 marca 2010 r.
Sygn. akt Ts 290/08
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Maria Gintowt-Jankowicz – przewodniczący
Mirosław Wyrzykowski – sprawozdawca
Marek Kotlinowski,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 27 sierpnia 2009 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o.,
p o s t a n a w i a:
nie uwzględnić zażalenia.
UZASADNIENIE
W skardze konstytucyjnej nadanej w dniu 18 września 2008 r. skarżąca zarzuciła, że art. 3935 i art. 3937 § 2 w związku z art. 3933 § 1 pkt 3 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.; dalej: k.p.c.) w brzmieniu nadanym tym przepisom nowelizacjami z dnia 1 marca 1996 r. (Dz. U. Nr 43, poz. 189) i z dnia 24 maja 2000 r. (Dz. U. Nr 48, poz. 554) są niezgodne z art. 45 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 i art. 2 Konstytucji.
Zdaniem skarżącej możliwość odrzucenia – bez wezwania do usunięcia braków – kasacji niespełniającej wymagań określonych w art. 3933 § 1 pkt 3 k.p.c., narusza jej prawa wskazane w petitum skargi. W ocenie skarżącej termin do złożenia skargi konstytucyjnej, pomimo że ostateczne orzeczenie – w rozumieniu art. 79 ust. 1 Konstytucji – zostało doręczone skarżącej 12 lipca 2004 r., rozpoczął swój bieg 8 lipca 2008 r. Postanowieniem z 27 sierpnia 2009 r. (doręczonym pełnomocnikowi skarżącej 4 września 2009 r.) Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu z uwagi na znaczne przekroczenie terminu jej wniesienia. Zażalenie na powyższe postanowienie złożył 10 września 2009 r. pełnomocnik skarżącej. Wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia i skierowanie sprawy do merytorycznego rozpoznania. W uzasadnieniu zarzucił przyjęcie przez Trybunał błędnej wykładni art. 46 ust. 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK).
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
Zaskarżone postanowienie jest prawidłowe, zaś zarzuty zażalenia nie podważają podstaw jego odmowy.
Art. 46 ust. 1 ustawy o TK stanowi, że skarga konstytucyjna może być wniesiona po wyczerpaniu drogi prawnej, o ile droga ta jest przewidziana, w ciągu 3 miesięcy od doręczenia skarżącemu prawomocnego wyroku, ostatecznej decyzji lub innego ostatecznego rozstrzygnięcia. Dokonując wykładni tego przepisu, należy mieć na uwadze charakter oraz istotę skargi konstytucyjnej jako środka ochrony konstytucyjnych wolności lub praw. Z tego powodu, ustawodawca postanowił skuteczność tego środka uzależnić od spełnienia wielu formalnych przesłanek, przy czym niespełnienie choćby jednej z nich skutkuje odmową przekazania skargi do merytorycznej oceny.
W szczególności należy zauważyć – co wynika z wyraźnego brzmienia art. 46 ust. 1 ustawy o TK – że obok warunku uzyskania przez osobę występującą ze skargą konstytucyjną ostatecznego rozstrzygnięcia, w rozumieniu art. 79 ust. 1 Konstytucji, ustawodawca przewidział drugi warunek – dochowanie określonego terminu do wniesienia skargi, liczonego od dnia doręczenia ostatecznego rozstrzygnięcia stronie postępowania. Zgodnie z utrwalonym w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego poglądem (por. postanowienia z: 28 stycznia 1998 r., Ts 21/97, OTK ZU nr 2/1998, poz. 23; 15 lipca 1998 r., Ts 79/98, OTK ZU nr 5/1998, poz. 82; 10 sierpnia 1998 r., Ts 73/98, OTK ZU nr 5/1998, poz. 79; 25 listopada 1998 r., Ts 92/98, OTK ZU nr 3/1999, poz. 46), trzymiesięczny termin, o którym mowa we wskazanym wyżej przepisie, ma charakter materialnoprawny, wyznacza on czasową granicę dla podjęcia przez skarżącego czynności proceduralnej, niezbędnej (choć niewystarczającej) do wywołania skutku w postaci stwierdzenia niekonstytucyjności kwestionowanych przepisów. Charakter terminu przesądza o braku możliwości jego przywrócenia, dlatego też Trybunał Konstytucyjny nie może określić innego niż ten, określony w art. 46 ust. 1 ustawy o TK. Ponadto, w ocenie Trybunału treść przepisu jest jednoznaczna, dlatego też przyjęcie przez Trybunał innej niż w postanowieniu z 27 sierpnia 2009 r. wykładni byłoby działaniem contra legem. Przekroczenie terminu do wniesienia skargi konstytucyjnej wyłącza zatem możliwość merytorycznego rozpoznania tego środka ochrony praw i wolności.
Uzasadniając zarzuty przedstawione w skardze oraz zażaleniu, skarżąca wyraziła pogląd, że wniesienie skargi konstytucyjnej w związku z prawomocnym postanowieniem Sądu Okręgowego w Gdańsku z 2 lipca 2004 r., odrzucającym skargę kasacyjną, było w ówczesnym stanie prawnym niecelowe, gdyż skarżąca była pozbawiona możliwości wznowienia postępowania. W świetle powyższego Trybunał Konstytucyjny zwraca uwagę, że bieg terminu do złożenia skargi konstytucyjnej nie jest uzależniony od oceny skuteczności samej skargi. W szczególności nie może on ulec przedłużeniu bądź przywróceniu ze względu na taką czy inną ocenę celowości wnoszenia skargi konstytucyjnej, formułowaną przez samego skarżącego.
Dlatego należy podkreślić – na co Trybunał zwracał uwagę również w zaskarżonym postanowieniu z 27 sierpnia 2009 r. – że sytuacja, w której znalazła się skarżąca, tj. niemożność wznowienia postępowania na podstawie art. 190 ust. 4 Konstytucji, której źródłem były obowiązujące przepisy prawa, mogła rodzić konieczność złożenia kolejnej skargi konstytucyjnej (por. stan faktyczny spraw zakończonych wyrokami TK z: 10 lipca 2000 r., SK 12/99, OTK ZU nr 5/2000, poz. 143 oraz 20 maja 2003 r., SK 10/02, OTK ZU nr 5/A/2003, poz. 41).
Z powyższego wynika, że wykładnia art. 46 ust. 1 ustawy o TK przyjęta przez Trybunał w postanowieniu z 27 sierpnia 2009 r., uwzględniająca istotę i charakter skargi konstytucyjnej jako nadzwyczajnego środka ochrony konstytucyjnych wolności lub praw oraz dotychczasowe orzecznictwo Trybunału, była prawidłowa. W tym stanie rzeczy należy uznać, że argumenty przedstawione zarówno w skardze, jak i zażaleniu są oczywiście bezzasadne i nie podważają podstaw odmowy nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu. Tym samym Trybunał podtrzymuje stanowisko przedstawione w postanowieniu z 27 sierpnia 2009 r., że skarga konstytucyjna została wniesiona ze znacznym przekroczeniem terminu określonego w art. 46 ust. 1 ustawy o TK.
Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności, należało nie uwzględnić zażalenia wniesionego na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania niniejszej skardze konstytucyjnej dalszego biegu.
POSTANOWIENIE
z dnia 17 marca 2010 r.
Sygn. akt Ts 290/08
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Maria Gintowt-Jankowicz – przewodniczący
Mirosław Wyrzykowski – sprawozdawca
Marek Kotlinowski,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 27 sierpnia 2009 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o.,
p o s t a n a w i a:
nie uwzględnić zażalenia.
UZASADNIENIE
W skardze konstytucyjnej nadanej w dniu 18 września 2008 r. skarżąca zarzuciła, że art. 3935 i art. 3937 § 2 w związku z art. 3933 § 1 pkt 3 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.; dalej: k.p.c.) w brzmieniu nadanym tym przepisom nowelizacjami z dnia 1 marca 1996 r. (Dz. U. Nr 43, poz. 189) i z dnia 24 maja 2000 r. (Dz. U. Nr 48, poz. 554) są niezgodne z art. 45 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 i art. 2 Konstytucji.
Zdaniem skarżącej możliwość odrzucenia – bez wezwania do usunięcia braków – kasacji niespełniającej wymagań określonych w art. 3933 § 1 pkt 3 k.p.c., narusza jej prawa wskazane w petitum skargi. W ocenie skarżącej termin do złożenia skargi konstytucyjnej, pomimo że ostateczne orzeczenie – w rozumieniu art. 79 ust. 1 Konstytucji – zostało doręczone skarżącej 12 lipca 2004 r., rozpoczął swój bieg 8 lipca 2008 r. Postanowieniem z 27 sierpnia 2009 r. (doręczonym pełnomocnikowi skarżącej 4 września 2009 r.) Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu z uwagi na znaczne przekroczenie terminu jej wniesienia. Zażalenie na powyższe postanowienie złożył 10 września 2009 r. pełnomocnik skarżącej. Wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia i skierowanie sprawy do merytorycznego rozpoznania. W uzasadnieniu zarzucił przyjęcie przez Trybunał błędnej wykładni art. 46 ust. 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK).
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
Zaskarżone postanowienie jest prawidłowe, zaś zarzuty zażalenia nie podważają podstaw jego odmowy.
Art. 46 ust. 1 ustawy o TK stanowi, że skarga konstytucyjna może być wniesiona po wyczerpaniu drogi prawnej, o ile droga ta jest przewidziana, w ciągu 3 miesięcy od doręczenia skarżącemu prawomocnego wyroku, ostatecznej decyzji lub innego ostatecznego rozstrzygnięcia. Dokonując wykładni tego przepisu, należy mieć na uwadze charakter oraz istotę skargi konstytucyjnej jako środka ochrony konstytucyjnych wolności lub praw. Z tego powodu, ustawodawca postanowił skuteczność tego środka uzależnić od spełnienia wielu formalnych przesłanek, przy czym niespełnienie choćby jednej z nich skutkuje odmową przekazania skargi do merytorycznej oceny.
W szczególności należy zauważyć – co wynika z wyraźnego brzmienia art. 46 ust. 1 ustawy o TK – że obok warunku uzyskania przez osobę występującą ze skargą konstytucyjną ostatecznego rozstrzygnięcia, w rozumieniu art. 79 ust. 1 Konstytucji, ustawodawca przewidział drugi warunek – dochowanie określonego terminu do wniesienia skargi, liczonego od dnia doręczenia ostatecznego rozstrzygnięcia stronie postępowania. Zgodnie z utrwalonym w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego poglądem (por. postanowienia z: 28 stycznia 1998 r., Ts 21/97, OTK ZU nr 2/1998, poz. 23; 15 lipca 1998 r., Ts 79/98, OTK ZU nr 5/1998, poz. 82; 10 sierpnia 1998 r., Ts 73/98, OTK ZU nr 5/1998, poz. 79; 25 listopada 1998 r., Ts 92/98, OTK ZU nr 3/1999, poz. 46), trzymiesięczny termin, o którym mowa we wskazanym wyżej przepisie, ma charakter materialnoprawny, wyznacza on czasową granicę dla podjęcia przez skarżącego czynności proceduralnej, niezbędnej (choć niewystarczającej) do wywołania skutku w postaci stwierdzenia niekonstytucyjności kwestionowanych przepisów. Charakter terminu przesądza o braku możliwości jego przywrócenia, dlatego też Trybunał Konstytucyjny nie może określić innego niż ten, określony w art. 46 ust. 1 ustawy o TK. Ponadto, w ocenie Trybunału treść przepisu jest jednoznaczna, dlatego też przyjęcie przez Trybunał innej niż w postanowieniu z 27 sierpnia 2009 r. wykładni byłoby działaniem contra legem. Przekroczenie terminu do wniesienia skargi konstytucyjnej wyłącza zatem możliwość merytorycznego rozpoznania tego środka ochrony praw i wolności.
Uzasadniając zarzuty przedstawione w skardze oraz zażaleniu, skarżąca wyraziła pogląd, że wniesienie skargi konstytucyjnej w związku z prawomocnym postanowieniem Sądu Okręgowego w Gdańsku z 2 lipca 2004 r., odrzucającym skargę kasacyjną, było w ówczesnym stanie prawnym niecelowe, gdyż skarżąca była pozbawiona możliwości wznowienia postępowania. W świetle powyższego Trybunał Konstytucyjny zwraca uwagę, że bieg terminu do złożenia skargi konstytucyjnej nie jest uzależniony od oceny skuteczności samej skargi. W szczególności nie może on ulec przedłużeniu bądź przywróceniu ze względu na taką czy inną ocenę celowości wnoszenia skargi konstytucyjnej, formułowaną przez samego skarżącego.
Dlatego należy podkreślić – na co Trybunał zwracał uwagę również w zaskarżonym postanowieniu z 27 sierpnia 2009 r. – że sytuacja, w której znalazła się skarżąca, tj. niemożność wznowienia postępowania na podstawie art. 190 ust. 4 Konstytucji, której źródłem były obowiązujące przepisy prawa, mogła rodzić konieczność złożenia kolejnej skargi konstytucyjnej (por. stan faktyczny spraw zakończonych wyrokami TK z: 10 lipca 2000 r., SK 12/99, OTK ZU nr 5/2000, poz. 143 oraz 20 maja 2003 r., SK 10/02, OTK ZU nr 5/A/2003, poz. 41).
Z powyższego wynika, że wykładnia art. 46 ust. 1 ustawy o TK przyjęta przez Trybunał w postanowieniu z 27 sierpnia 2009 r., uwzględniająca istotę i charakter skargi konstytucyjnej jako nadzwyczajnego środka ochrony konstytucyjnych wolności lub praw oraz dotychczasowe orzecznictwo Trybunału, była prawidłowa. W tym stanie rzeczy należy uznać, że argumenty przedstawione zarówno w skardze, jak i zażaleniu są oczywiście bezzasadne i nie podważają podstaw odmowy nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu. Tym samym Trybunał podtrzymuje stanowisko przedstawione w postanowieniu z 27 sierpnia 2009 r., że skarga konstytucyjna została wniesiona ze znacznym przekroczeniem terminu określonego w art. 46 ust. 1 ustawy o TK.
Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności, należało nie uwzględnić zażalenia wniesionego na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania niniejszej skardze konstytucyjnej dalszego biegu.