Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

z dnia 12 lipca 2011 r.

Sygn. akt Ts 323/10



Trybunał Konstytucyjny w składzie:



Marek Kotlinowski,



po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Waldemara B. w sprawie zgodności:

art. 35 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50, ze zm.), w brzmieniu obowiązującym od 31 października 2001 r. do 1 maja 2004 r., z art. 2 oraz art. 32 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,



p o s t a n a w i a:



odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.



UZASADNIENIE



W skardze konstytucyjnej sporządzonej przez adwokata i wniesionej do Trybunału Konstytucyjnego 30 listopada 2010 r. (data nadania) Waldemar B. (dalej: skarżący) zarzucił niezgodność art. 35 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50, ze zm.; dalej: ustawa o podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowym), w brzmieniu obowiązującym od 31 października 2001 r. do 1 maja 2004 r., z art. 2 oraz art. 32 ust. 1 Konstytucji.

Skarga została wniesiona w związku z następującym stanem faktycznym. Decyzją z 28 czerwca 2007 r. (nr I-S-500/D-30/46/7580/05-07) Dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej w Łodzi określił skarżącemu zobowiązanie w podatku akcyzowym za poszczególne miesiące od stycznia do marca 2004 r. Dyrektor Izby Celnej w Łodzi decyzją z 27 listopada 2007 r. (nr 360000-PA-9116-273/2007/SK) utrzymał w mocy decyzję organu pierwszej instancji. Wyrokiem z 4 lipca 2008 r. (sygn. akt I SA/Łd 79/08) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi oddalił skargę skarżącego, a Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z 31 maja 2010 r. (sygn. akt I GSK 836/09) oddalił skargę kasacyjną. Wyrok ten doręczono pełnomocnikowi skarżącego 26 lipca 2010 r.

W uzasadnieniu skargi konstytucyjnej zawarto polemikę z motywami rozstrzygnięć organów podatkowych i sądów administracyjnych zapadłych w sprawie skarżącego, a także podniesiono, że kwestionowana regulacja jest niezgodna z „zasadą sprawiedliwości społecznej wyrażoną w art. 2 Konstytucji RP oraz z zasadą z art. 32 ust. 1 Konstytucji RP, tj. zasadą równego traktowania obywateli”. W ocenie skarżącego „powinna być taka regulacja ustawowa, zgodnie z którą w pierwszej kolejności odpowiedzialność powinny ponosić te osoby, które faktycznie dokonały nielegalnych czynności w zakresie podatku akcyzowego, ewentualnie wskazująca, aby organy podatkowe kierowały swoją akcję dochodzenia należności budżetowej z tytułu podatku akcyzowego w pierwszej kolejności co do tego podmiotu, który nie wykonał ciążącego na nim obowiązku podatkowego w akcyzie w najwcześniejszej z faz obrotu towarem akcyzowym”.



Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:



Skarga konstytucyjna jest sformalizowanym środkiem ochrony konstytucyjnych wolności i praw. Jej merytoryczne rozpoznanie uzależnione zostało od spełnienia przez skarżącego szeregu przesłanek wynikających zarówno z art. 79 ust. 1 Konstytucji, jak i przepisów ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK). Wymogiem formalnym skargi – jak stanowi art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o TK – jest określenie sposobu naruszenia konstytucyjnych wolności lub praw skarżącego. Oczywistym wymogiem skargi jest także złożenie jej w materialnym terminie trzech miesięcy od dnia doręczenia skarżącemu ostatecznego orzeczenia o jego wolnościach lub prawach (art. 46 ustawy o TK).

Trybunał Konstytucyjny przypomina, że jednym z warunków merytorycznego rozpoznania skargi konstytucyjnej jest jej złożenie w zawitym terminie trzech miesięcy od doręczenia skarżącemu prawomocnego wyroku, ostatecznej decyzji lub innego ostatecznego rozstrzygnięcia. Trybunał Konstytucyjny ustalił, że ostatecznym orzeczeniem w rozpatrywanej sprawie jest wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 31 maja 2010 r. (sygn. akt IGSK 836/09). Od daty jego doręczenia biegł tym samym trzymiesięczny termin skierowania do Trybunału skargi konstytucyjnej. Jak wynika z treści skargi, skarżący otrzymał wyżej wskazany wyrok 26 lipca 2010 r., natomiast skarga została złożona do Trybunału 30 listopada 2010 r. (data nadania). Trzymiesięczny termin – przewidziany w art. 46 ust. 1 ustawy o TK – został zatem, w przedstawionych przez skarżącego okolicznościach, wyraźnie przekroczony, co stanowi samodzielną przesłankę odmowy nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu (art. 36 ust. 3 w związku z art. 49 ustawy o TK).

Trybunał podkreśla, że skarga obarczona jest również innymi brakami uniemożliwiającymi merytoryczną ocenę zarzutów. Skarżący kwestionuje zgodność z art. 2 oraz art. 32 ust. 1 Konstytucji art. 35 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym, zgodnie z którym obowiązek podatkowy w zakresie akcyzy, z zastrzeżeniem art. 37 ust. 7 tejże ustawy, ciąży na sprzedawcy wyrobów akcyzowych.

Po pierwsze, zasada równości wobec prawa i równego traktowania przez władze publiczne, wynikająca z art. 32 ust. 1 Konstytucji, nie jest samoistnym źródłem praw podmiotowych, ochrony których skarżący mógłby domagać się w skardze konstytucyjnej. Może ona stanowić wzorzec kontroli, lecz tylko wówczas, gdy zasady z niej płynące zostaną odniesione do przepisów Konstytucji, które prawa i wolności wyrażają. Ze względu na sposób sformułowania uzasadnienia rozpatrywanej skargi nie jest możliwe zrekonstruowanie konkretnego konstytucyjnego prawa podmiotowego, które miałoby zostać naruszone (zob. postanowienia TK z 27 kwietnia 1998 r., Ts 47/98, OTK ZU z 1999 r. SUP., poz. 41 oraz 17 czerwca 1998 r., Ts 48/98, OTK ZU nr 4/1998, poz. 59).

Po drugie, zasada wyrażona w art. 2 Konstytucji nie tworzy po stronie obywateli praw podmiotowych ani wolności. Trybunał dopuszcza wprawdzie, że zasada ta może stanowić źródło praw i wolności, jednakże dopiero wówczas, gdy nie są one ujęte wprost w innych przepisach Konstytucji, a ze względu na zasadę skargowości (art. 66 ustawy o TK) obowiązkiem skarżącego jest ich wskazanie oraz uzasadnienie – stosownie do art. 47 ust. 1 pkt 1-3 ustawy o TK (por. postanowienie TK z 23 stycznia 2002 r., Ts 105/00, OTK ZU nr 1/B/2002, poz. 60; wydane w pełnym składzie).

Wobec powyższego, skardze konstytucyjnej należało odmówić nadania dalszego biegu ze względu na niedopuszczalność wydania orzeczenia (art. 39 ust. 1 pkt 1 in fine oraz art. 36 ust. 3 w związku z art. 49 ustawy o TK).

Trzeba również zwrócić uwagę, że skarżący niekonstytucyjność kwestionowanego przepisu upatruje w jego błędnym zastosowaniu przez orzekające w sprawie organy. W ocenie wnoszącego skargę konstytucyjną: „Organy podatkowe w toku postępowania kontrolnego ustaliły podmioty, tj. kontrahentów skarżącego, które w sposób nielegalny wytwarzały w drodze mieszania lub zmiany przeznaczenia olei przemysłowych na olej napędowy i wprowadzały go do obrotu, jednak tym podmiotom nie określono zobowiązania w podatku akcyzowym ani nie wyciągnięto wobec nich jakichkolwiek konsekwencji prawnych. Jedyną osobą, która poniosła odpowiedzialność jest skarżący, ponieważ w dobrej wierze kupował olej napędowy, tj. był przekonany, że odprowadza od niego na wcześniejszym etapie obrotu podatek akcyzowy (na fakturach VAT zakupu znajdowała się adnotacja »akcyza w cenie towaru«) i nie miał świadomości o nielegalnym procederze jego kontrahentów”.

Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego skarga konstytucyjna w tym zakresie odnosi się do stosowania prawa. Zgodnie z konstrukcją skargi konstytucyjnej przyjętą w polskim prawie, jej przedmiotem mogą być tylko akty normatywne stanowiące podstawę rozstrzygnięcia, z którego wydaniem skarżący wiąże naruszenie przysługujących mu praw i wolności konstytucyjnych, a nie celowość i słuszność wydania takiego rozstrzygnięcia. Nie należy do kompetencji Trybunału Konstytucyjnego ocena prawidłowości ustaleń dokonanych w toku rozpoznania konkretnej sprawy ani kontrola sposobu stosowania lub niestosowania przepisów przez organy orzekające w sprawie. Nie ma też podstaw, w ocenie Trybunału Konstytucyjnego, aby wnioskować o niekonstytucyjności zaskarżonych przepisów z samego faktu ich niewłaściwego zastosowania. Z tego względu zarzuty odwołujące się do sprzecznego z prawem i ze stanem faktycznym postępowania organów orzekających w sprawie nie mogą stanowić przedmiotu rozpoznania przez Trybunał Konstytucyjny.

Okoliczność powyższa stanowi, zgodnie z art. 49 w związku z art. 36 ust. 3 w związku z art. 47 ust. 1 oraz art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK, podstawę odmowy nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.



Z powyższych względów Trybunał Konstytucyjny postanowił jak w sentencji.