Pełny tekst orzeczenia

211/2/B/2012

POSTANOWIENIE

z dnia 28 marca 2012 r.

Sygn. akt Ts 86/11



Trybunał Konstytucyjny w składzie:



Mirosław Granat – przewodniczący

Marek Kotlinowski – sprawozdawca

Wojciech Hermeliński,



po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20 lutego 2012 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej PKS Tychy Sp. z o.o. z siedzibą w Tychach,



p o s t a n a w i a:



nie uwzględnić zażalenia.



UZASADNIENIE



1. W sporządzonej przez adwokata skardze konstytucyjnej PKS Tychy Sp. z o.o. z siedzibą w Tychach (dalej: skarżąca), wniesionej do Trybunału Konstytucyjnego 16 marca 2011 r. (data nadania), zarzucono niezgodność art. 2 pkt 4 (w petitum i uzasadnieniu skargi mylnie oznaczonego jako „art. 2 ust. 4”) ustawy z dnia 22 lipca 2010 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny, ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy – Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz. U. Nr 155, poz. 1037; dalej: ustawa z 22 lipca 2010 r.) z art. 2 oraz art. 45 ust. 1 Konstytucji.

W uzasadnieniu skargi konstytucyjnej przytoczono treść wskazanych wzorców konstytucyjnych. Stwierdzono także, iż postanowienie Sądu Najwyższego – Izby Cywilnej z 19 stycznia 2011 r. o sygn. V CNP 59/10 „jest naruszeniem zasad państwa prawa”, a ustawodawca, „wprowadzając nowelizację normy prawnej nie zabezpieczył praw stron w postępowaniach «w toku», co skutkowało obciążeniem strony kosztami niedopuszczalnego postępowania, które było dopuszczalne prawem w chwili złożenia środka zaskarżenia”. We wskazanym postanowieniu Sąd Najwyższy (w związku ze zmianą brzmienia art. 4241 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego, Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.; dalej: k.p.c. dokonaną przez art. 2 pkt 4 ustawy z 22 lipca 2010 r.) odrzucił bowiem skargę skarżącej o stwierdzenie niezgodności z prawem postanowienia Sądu Apelacyjnego w Katowicach – V Wydział Cywilny z 30 marca 2010 r. o sygn. V S 7/10, odrzucającego skargę skarżącej na przewlekłość postępowania prowadzonego przez Sąd Okręgowy w Katowicach – XIX Wydział Gospodarczy Odwoławczy pod sygn. XIX S 2/10).



2. Postanowieniem z 20 lutego 2012 r. Trybunał Konstytucyjny – na podstawie art. 39 ust. 1 pkt 1 in fine oraz art. 36 ust. 3 w związku z art. 49 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK) – odmówił nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej z następujących powodów. Po pierwsze – skarżąca przedmiotem skargi uczyniła art. 2 pkt 4 ustawy z 22 lipca 2010 r. Przepis ten nie był podstawą rozstrzygnięcia Sądu Najwyższego orzekającego w sprawie skarżącej. Nie mógł nią być choćby z tego względu, że jako przepis nowelizujący „skonsumował się” z chwilą wejścia w życie ustawy zmieniającej, czyli ustawy z 22 lipca 2010 r. Jego znaczenie normatywne wyczerpało się w momencie zmiany treści art. 4241 k.p.c. i nie można twierdzić, że stanowił on podstawę rozstrzygnięcia, gdyż istota przepisu zmieniającego sprowadza się do tego, że jego dyspozycja nie dotyczy zachowań powtarzalnych (brak cechy abstrakcyjności), nie mógł więc zostać wykorzystany w procesie stosowania prawa (por. postanowienia TK z 17 grudnia 2009 r., Ts 61/09, OTK ZU nr 3/B/2010, poz. 217 oraz 17 listopada 2010 r., Ts 256/09, niepubl.). Po drugie – uzasadnienie skargi, wbrew wyraźnej dyspozycji art. 47 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy o TK, sprowadzało się jedynie do wymienienia i przytoczenia treści art. 2 i art. 45 ust. 1 Konstytucji oraz postawienia zarzutu niezgodności z tymi przepisami art. 2 pkt 4 ustawy z 22 lipca 2010 r. Po trzecie wreszcie – skarżąca w istocie kwestionowała rozstrzygnięcie Sądu Najwyższego zapadłe w jej sprawie, a także brak przepisów przejściowych umożliwiających rozpoznawanie skarg o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia sądowego wniesionych przed wejściem w życie ustawy z 22 lipca 2010 r.

Odpis powyższego postanowienia został doręczony pełnomocnikowi skarżącego 27 lutego 2012 r.



3. Pismem procesowym, sporządzonym przez adwokata i wniesionym do Trybunału Konstytucyjnego 5 marca 2012 r. (data nadania), skarżąca złożyła zażalenie na postanowienie Trybunału z 20 lutego 2012 r., podtrzymując stanowisko co do prawidłowości określenia przedmiotu skargi. „Istota skargi sprowadza się bowiem do sposobu (formy) wprowadzenia zmiany w przedmiotowych przepisach”. Ponadto – odnosząc się do kwestii niewykonania przez siebie dyspozycji art. 47 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy o TK – skarżąca stwierdziła, że zgodnie z art. 394 § 3 k.p.c. w związku z art. 20 ustawy o TK „pismo procesowe ma być zwięzłe, krótkie i konkretnie opisywać przedmiot postępowania”, a „obfitość wywodów uzasadnienia pisma procesowego nie stanowi braku formalnego”, co – w domyśle – zwalniać miało skarżącą (w jej mniemaniu) z przedstawienia stosownej argumentacji na poparcie zarzutów stawianych w petitum skargi.



Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:



1. Zgodnie z art. 36 ust. 4 w związku z art. 49 ustawy o TK skarżącemu przysługuje prawo wniesienia zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu. Trybunał, w składzie trzech sędziów, rozpatruje zażalenie na posiedzeniu niejawnym (art. 25 ust. 1 pkt 3 lit. b in fine w związku z art. 36 ust. 6 i 7 w związku z art. 49 ustawy o TK). Na etapie rozpatrzenia zażalenia Trybunał Konstytucyjny bada przede wszystkim, czy wydając zaskarżone postanowienie, prawidłowo stwierdził istnienie przesłanek odmowy nadania skardze dalszego biegu.



2. Trybunał Konstytucyjny w obecnym składzie uznaje, że zaskarżone postanowienie jest prawidłowe, zaś argumenty podniesione w zażaleniu nie podważyły ustaleń przedstawionych w tym orzeczeniu i dlatego nie zasługują na uwzględnienie.



3. W pierwszej kolejności należy podkreślić, że błędne są twierdzenia skarżącej dotyczące prawidłowości przedmiotu zaskarżenia. Artykuł 2 pkt 4 ustawy z 22 lipca 2010 r. nadał nowe brzmienie art. 4241 k.p.c. Nie odnosił się natomiast do kwestii intertemporalnych, gdyż zagadnienia te zostały zawarte w przepisach przejściowych, tj. w art. 4 oraz art. 5 ustawy z 22 lipca 2010 r. Jeśli zatem w ocenie skarżącej nowa regulacja prawna działała wstecz i naruszała zasadę sprawiedliwości proceduralnej, niezbędne było zaskarżenie właściwych przepisów przejściowych ustawy z 22 lipca 2010 r. w zakresie, w jakim nie nakazują rozpatrywania spraw wszczętych przed wejściem w życie tej ustawy na dotychczasowych zasadach. Z powyższych względów za trafny należy uznać pogląd wyrażony przez Trybunał w zaskarżonym postanowieniu, że zarzuty skargi skierowane zostały pod adresem przepisu niepozostającego w związku z określonym przez skarżącą naruszeniem praw podmiotowych.



4. Trybunał Konstytucyjny stwierdza także, iż w postanowieniu z 20 lutego 2012 r. w sposób prawidłowy przyjęto, iż skarżąca nie wykonała obowiązku wynikającego z art. 47 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy o TK, gdyż nie przedstawiła żadnych dowodów na poparcie zarzutu niekonstytucyjności kwestionowanego przepisu. Trybunał zwraca w tym miejscu uwagę skarżącej, że zawarte w zażaleniu (nota bene sporządzonym przez profesjonalnego pełnomocnika procesowego) twierdzenie, jakoby art. 394 § 3 k.p.c. odnosił się do wszystkich pism procesowych (w domyśle: skarżąca mogła poprzestać w uzasadnieniu skargi na postawieniu zarzutu niekonstytucyjności, przywołaniu treści przepisów Konstytucji i przedstawieniu stanu faktycznego), w sposób oczywisty mija się z prawdą. Po pierwsze – dyspozycja zawarta w tym przepisie traktuje wyłącznie o środku odwoławczym, jakim jest zażalenie w rozumieniu art. 394 § 1 k.p.c., czyli wyłącznie w postępowaniu cywilnym. Po drugie – treść art. 394 § 3 k.p.c. bynajmniej nie oznacza (jak sugeruje zażalenie) zwolnienia uczestnika postępowania przed TK ze stosownego uzasadnienia stawianych zarzutów i nie dozwala na ograniczenie się wyłącznie do przedstawienia stanu faktycznego leżącego u podstaw wniesienia skargi oraz bezrefleksyjnego przywoływania treści przepisów Konstytucji. Po trzecie – art. 47 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy o TK wprost nakłada na skarżącego obowiązek uzasadnienia postawionych zarzutów wraz z powołaniem dowodów na ich poparcie (por. np. postanowienie TK z 30 listopada 2011 r., Ts 120/11, niepubl.).



Z przedstawionych wyżej powodów Trybunał Konstytucyjny – na podstawie art. 36 ust. 7 w związku z art. 49 ustawy o TK – postanowił nie uwzględnić zażalenia.