Pełny tekst orzeczenia

217/2/B/2012

POSTANOWIENIE
z dnia 4 kwietnia 2012 r.
Sygn. akt Ts 103/11

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Sławomira Wronkowska-Jaśkiewicz – przewodnicząca
Małgorzata Pyziak-Szafnicka – sprawozdawca
Adam Jamróz,

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 22 lutego 2012 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej Krystyny K.,

p o s t a n a w i a:

nie uwzględnić zażalenia.

UZASADNIENIE

W skardze konstytucyjnej z 5 kwietnia 2011 r. (data nadania) Krystyna K. (dalej: skarżąca) wniosła o stwierdzenie niezgodności art. 28 i art. 31 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 124, poz. 1152, ze zm.; dalej: ustawa o ubezpieczeniach komunikacyjnych) z art. 2 i art. 32 Konstytucji w zakresie, w jakim przepisy te nakładają na kupującego pojazd mechaniczny obowiązek wypowiedzenia w określony sposób umowy zawartej z zakładem ubezpieczeń przez zbywcę, pod rygorem automatycznego zawarcia nowej umowy na kolejne 12 miesięcy.
Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 11 maja 2011 r. skarżąca została wezwana do usunięcia braków formalnych skargi konstytucyjnej w szczególności przez: po pierwsze, sprecyzowanie, wobec których przepisów art. 28 oraz art. 31 ustawy o ubezpieczeniach komunikacyjnych skarżąca formułuje zarzut naruszenia art. 2 oraz art. 32 Konstytucji; po drugie, wskazanie konstytucyjnych praw lub wolności, wyrażonych w powołanych powyżej postanowieniach ustawy zasadniczej, które – zdaniem skarżącej – zostały naruszone, oraz dokładne określenie i uzasadnienie sposobu tego naruszenia.
Pełnomocnik skarżącej w piśmie z 6 czerwca 2011 r. wskazał, że zarzut niekonstytucyjności dotyczy ust. 1 art. 28 oraz ust. 1 art. 31 ustawy o ubezpieczeniach komunikacyjnych. Nie wypełnił natomiast obowiązku określenia i uzasadnienia sposobu naruszenia konstytucyjnych praw lub wolności skarżącej.
Postanowieniem z 22 lutego 2012 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej. Trybunał stwierdził, że rozpoznawana skarga nie spełnia wymogów formalnych. Ani w skardze konstytucyjnej z 5 kwietnia 2011 r., ani w piśmie będącym odpowiedzią na zarządzenie sędziego Trybunału Konstytucyjnego wzywające do usunięcia braków formalnych skargi nie wskazano praw lub wolności konstytucyjnych, które zostały naruszone ostatecznym rozstrzygnięciem oraz nie określono sposobu tego naruszenia.
Na powyższe postanowienie skarżąca wniosła w ustawowym terminie zażalenie. W piśmie tym powtórzono jedynie zarzut, że ustawa o ubezpieczeniach komunikacyjnych w art. 28 ust. 1 oraz art. 31 ust. 1 „sankcjonuje dominację firm ubezpieczeniowych wobec posiadaczy pojazdów mechanicznych”, a skarżąca „była wręcz dyskryminowana przy zawieraniu umowy ubezpieczenia obowiązkowego OC”.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 36 ust. 4 w związku z art. 49 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK) skarżącemu przysługuje prawo wniesienia zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej. Trybunał, w składzie trzech sędziów, rozpatruje zażalenie na posiedzeniu niejawnym (art. 25 ust. 1 pkt 3 lit. b w związku z art. 36 ust. 6-7 i z art. 49 ustawy o TK). Trybunał Konstytucyjny bada w szczególności, czy wydając zaskarżone postanowienie, prawidłowo stwierdził istnienie przesłanek odmowy nadania skardze dalszego biegu. Oznacza to, że na etapie rozpoznania zażalenia Trybunał analizuje przede wszystkim te zarzuty, które mogą podważyć trafność ustaleń przyjętych za podstawę zaskarżonego rozstrzygnięcia.
Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że zaskarżone postanowienie jest prawidłowe, a zarzuty podniesione w zażaleniu nie zasługują na uwzględnienie.
Zgodnie z orzecznictwem TK zażalenie na postanowienie o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej powinno dotyczyć podstaw, na których odmowa ta była oparta. Przedmiotem postępowania zażaleniowego jest bowiem ustalenie ich prawidłowości. Brak ustosunkowania się do przyczyn podjętego postanowienia powoduje, że zażalenie nie może zostać uwzględnione (por. postanowienie z 2 marca 2011 r., Ts 120/10, niepubl.).W zażaleniu wniesionym do TK przez skarżącą nie przedstawiono natomiast żadnych argumentów merytorycznych, które podważyłyby prawidłowość postanowienia Trybunału z 22 lutego 2012 r. W piśmie procesowym z 6 marca 2012 r. skarżąca nie odniosła się bowiem w ogóle do wskazanych przez Trybunał podstaw odmowy nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej, powtarzając jedynie zawarte w skardze zarzuty. Taki sposób sformułowania zażalenia przesądza jednoznacznie o konieczności jego nieuwzględnienia.
Jedynie na marginesie Trybunał Konstytucyjny jeszcze raz przypomina, że – zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunału – ani art. 2, ani art. 32 ustawy zasadniczej nie mogą stanowić samodzielnych wzorców kontroli w trybie skargi konstytucyjnej, nie stanowią bowiem samoistnych źródeł praw podmiotowych. W wyroku z 10 lipca 2000 r. w sprawie o sygn. SK 21/99 (OTK ZU nr 5/2000, poz. 144) Trybunał stwierdził, że dla ochrony konstytucyjnych wolności i praw w trybie skargi konstytucyjnej podstawy poszukiwać należy nie w ogólnej klauzuli demokratycznego państwa prawnego (art. 2), lecz w konkretnych postanowieniach ustawy zasadniczej. W odniesieniu do art. 32 Trybunał zaznaczył, że ma on charakter niejako prawa „drugiego stopnia” („metaprawa”), tzn. przysługuje w związku z konkretnymi normami prawnymi, a nie w oderwaniu od nich, „samoistnie”. Jeżeli te normy lub działania nie nawiązują do konkretnych, określonych w Konstytucji wolności i praw, prawo do równego traktowania nie ma w pełni charakteru prawa konstytucyjnego, a to sprawia, że nie może być chronione za pomocą skargi konstytucyjnej. Art. 32 Konstytucji wyraża przede wszystkim zasadę ogólną i dlatego winien być w pierwszej kolejności odnoszony do konkretnych przepisów Konstytucji, nawet jeżeli konstytucyjna regulacja danego prawa jest niepełna i wymaga konkretyzacji ustawowej (zob. postanowienie z 24 października 2001 r., SK 10/01, OTK ZU nr 7/2001 poz. 225).

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 49 w związku z art. 36 ust. 7 ustawy o TK, Trybunał Konstytucyjny nie uwzględnił zażalenia.