Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 26 marca 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu – III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 26 marca 2013 r. na posiedzeniu jawnym

sprawy z wniosku M. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o emeryturę

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Zielonej Górze IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 8 lipca 2011 r. sygn. akt IV U 1061/11

p o s t a n a w i a :

1.  uchylić zaskarżony wyrok i umorzyć postępowanie;

2.  zasądzić od pozwanego na rzecz M. B. kwotę 240 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego oraz kwotę 30 zł tytułem zwrotu kosztów sądowych.

UZASADNIENIE

Sąd Najwyższy po rozpoznaniu skargi kasacyjnej M. B., wyrokiem z 6 września 2012 roku, w sprawie II UK. 44/12, uchylił wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 8 listopada 2011 roku w sprawie III AUa. 972/12 i przekazał sprawę temu Sądowi do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego.

Zaskarżonym skargą kasacyjną wyrokiem Sąd Apelacyjny, na skutek apelacji organu rentowego, zmienił wyrok Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Zielonej Górze z 8 lipca 2011 roku, w sprawie IV U. 1061/11 uwzględniający odwołanie M. B. i zmieniający decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. z 27 kwietnia 2011 roku, przez przyznanie mu prawa do emerytury od 30 marca 2011 roku. Sąd pierwszej instancji ustalił, że odwołujący wykazał na dzień 31 grudnia 1999 roku ogólny staż pracy w wymiarze 29 lat, 6 miesięcy i 2 dni, w tym 8 lat i 26 dni w szczególnych warunkach oraz 9 lat, 10 miesięcy i 11 dni w szczególnym charakterze, tj. łącznie 17 lat, 11 miesięcy i 7 dni „pracy w szczególnych warunkach i w szczególnym charakterze wymaganego do przyznania emerytury”. Sąd wskazał, że przepisy ustawy z 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ani rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze nie formułują zakazu sumowania okresów pracy w szczególnych warunkach i w szczególnym charakterze.

Sąd II instancji podzielił zarzut apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, że okresy pracy w szczególnych warunkach nie podlegają sumowaniu z okresami pracy w szczególnym charakterze, i że nie istnieje pojęcie emerytury z tytułu „zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze", która przysługiwałyby przy łącznym uwzględnieniu każdego z tak określonych okresów. Sąd Apelacyjny ustalił, że ubezpieczony wykazał okresy pracy w szczególnych warunkach, pełniąc służbę jako żołnierz zawodowy oraz jako funkcjonariusz Milicji oraz pracy w szczególnym charakterze na stanowisku wychowawcy.

Odnosząc się do zarzutów skargi kasacyjnej Sąd Najwyższy za trafny uznał pogląd wykluczający pojęcie emerytury z tytułu „zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze", która przysługiwałaby przy łącznym uwzględnieniu każdego z tak określonych okresów pracy; emerytura przysługuje w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych z tytułu wykonywania wymienionego w art. 32 ust. 2 zatrudnienia przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia ujętych oddzielnie w odpowiednich wykazach - pracownikom zatrudnionym w szczególnych warunkach lub też pracownikom zatrudnionym w szczególnym charakterze.

Sąd Najwyższy uznał, iż skarżący nie żądał przyznania emerytury nauczycielskiej, lecz domagał się ustalenia uprawnień emerytalnych przysługujących osobom urodzonym po 31 grudnia 1948 roku, wynikających z art. 24 w związku z art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, przy ustaleniu, że w dniu wejścia w życie ustawy osiągnął okres zatrudnienia w szczególnym charakterze, wymagany w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 ustawy emerytalnej.

Powołując § 9 -15 rozporządzenia z 7 lutego 1983 roku, art. 32 ust. 3 ustawy o emeryturach i rentach z FUS oraz art. 13 ust. 1 pkt 1 ustawy z 18 lutego 1994 roku o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin, obowiązującego od 16 marca 2009 roku z mocy art. 2 pkt 1 b ustawy zmieniającej z 23 stycznia 2009 roku (Dz.U. Nr 24, poz. 145), Sąd Najwyższy przyjął, że wszystkie okresy wskazywane przez skarżącego jako uprawniające go do emerytury w wieku wcześniejszym nie zostały uznane przez Sąd za okresy pracy w szczególnym charakterze tylko z powodu oczywistej omyłki uczynionej jeszcze w postępowaniu rentowym. Okresy te stanowią łącznie okres pracy w szczególnym charakterze, a skoro warunki emerytalne są jednakowe dla osób wykonujących pracę w szczególnym charakterze będącą służbą w wojsku lub Milicji albo pracą nauczycielską (ukończenie przez mężczyznę 60 roku życia i udowodnienie 25-letniego stażu zatrudnienia, w tym 15 lat pracy w szczególnym charakterze), to nie ma przeszkód do zliczania tych okresów do jednego 15-lecia, tyle, że z innych przesłanek, niż uwzględnione przez Sąd pierwszej instancji.

W toku ponownego rozpoznania sprawy przed Sądem Apelacyjnym organ rentowy pismem z 13 lutego 2012 roku poinformował, iż po ponownym rozpoznaniu uprawnień odwołującego do emerytury, 23 stycznia 2012 roku wydał decyzję przyznającą wnioskodawcy to prawo na podstawie art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, poczynając od (...) roku, tj. od daty osiągnięcia przez M. B. (...) lat.

Zakład uznając wobec powyższego dalsze prowadzenie postępowania za bezprzedmiotowe wniósł o jego umorzenie.

Ustosunkowując się do powyższego pisma organu rentowego, odwołujący podtrzymał dotychczasowe stanowisko w sprawie, tj. wniósł o oddalenie apelacji pozwanego oraz zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd Apelacyjny Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Poznaniu postanowieniem z 26 marca 2013 roku, w sprawie III AUa. 1375/12 uchylił zaskarżony wyrok i umorzył postępowanie (pkt 1) oraz zasądził od pozwanego na rzecz M. B. 240 zł. tytułem kosztów zastępstwa procesowego oraz 30 zł. tytułem zwrotu kosztów sądowych (pkt 2).

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zaskarżoną decyzją z 27 kwietnia 2011 roku organ rentowy odmówił prawa do emerytury, którego domagał się M. B..

Ostatecznie, w toku ponownego rozpoznania sprawy przed Sądem II instancji Zakład uwzględnił żądanie odwołującego i decyzją z 23 stycznia 2012 roku przyznał wnioskodawcy prawo do emerytury na podstawie art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, poczynając od (...) roku, tj. od daty osiągnięcia przez M. B. (...) lat.

W ocenie Sądu Apelacyjnego w zaistniałej sytuacji dalsze prowadzenie postępowania - merytoryczne rozpoznanie apelacji organu rentowego od wyroku Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Zielonej Górze z 8 lipca 2011 roku, w sprawie IV U. 1061/11, stało się zbędne. Zaskarżona decyzja została przez organ rentowy zmieniona poprzez wydanie decyzji uwzględniającej w całości żądanie odwołującego, który osiągnął swój cel.

Zastosowanie znajduje zatem dyspozycja art. 477 ¹³ k.p.c., zgodnie z którym zmiana przez organ rentowy zaskarżonej decyzji przed rozstrzygnięciem sprawy przez sąd - przez wydanie decyzji uwzględniającej w całości lub w części żądanie strony - powoduje umorzenie postępowania w całości lub w części. Poza tym zmiana lub wykonanie decyzji nie ma wpływu na bieg sprawy.

Sąd Najwyższy w postanowieniu z 16 lipca 1998 roku, w sprawie II UKN. 138/98 stwierdził, że wydanie przez organ rentowy decyzji w całości uwzględniającej żądanie ubezpieczonego, będące przedmiotem kasacji uzasadnia uchylenie nieprawomocnych orzeczeń sądów obu instancji i umorzenie postępowania (art. 477 ¹³ w związku z art. 386 § 3 i art. 355 § 1 KPC).

W ocenie Sądu Apelacyjnego, skoro cyt. przepis może być zastosowany w postępowaniu ze skargi kasacyjnej przed Sądem Najwyższym, tym bardziej również w postępowaniu apelacyjnym.

Odwołujący nie uzasadnił swego stanowiska procesowego, wskazując jedynie iż podtrzymuje wniosek o oddalenie apelacji.

Mając na uwadze powyższe Sąd Apelacyjny na podstawie art. art. 477 ¹³ k.p.c. w związku z art. 386 § 3 k.p.c. uchylił zaskarżony wyrok i postępowanie umorzył (pkt 1).

Orzeczenie o kosztach zawarte w pkt 2 wyroku wydane zostało na podstawie art. 98 § 1 i § 3 k.p.c. w zw. z:

- art. 35 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (opłata podstawowa od skargi kasacyjnej 30 zł.),

- §13 ust. 1 pkt 2 i § 13 ust. 4 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (koszty zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym oraz w postępowaniu kasacyjnym 2 x 120 zł.).

/SSA Iwona Niewiadowska-Patzer/ /SSA Dorota Goss-Kokot/ /SSA Hanna Hańczewska-Pawłowska/