Sygn. akt KIO/UZP 1718/09
WYROK
z dnia 10 grudnia 2009 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Andrzej Niwicki
Członkowie: Agata Mikołajczyk
Izabela Niedziałek-Bujak
Protokolant: Paulina Zalewska
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 8 grudnia 2009 r. w Warszawie odwołania wniesionego
przez Wrocławskie Biuro Wrocławskiego Oddziału PZITB Sp. z o.o., ul. Piłsudskiego
74, 50-020 Wrocław od rozstrzygnięcia przez zamawiającego Akademię Sztuk Pięknych
im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu, pl. Polski 3/4, 50-156 Wrocław protestu z dnia
5 listopada 2009 r.
przy udziale „EKOCENTRUM – Wrocławski Ośrodek Usług Ekologicznych” Sp. z o.o.,
ul. Budziszyńska 35/1, 54-434 Wrocław, Janusz Rybka prowadzący działalność
gospodarczą pod firmą Biuro Inwestorskie Janusz Rybka, ul. Podwale 17b/1a, 50-043
Wrocław zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie
zamawiającego.
orzeka:
1. Uwzględnia odwołanie i nakazuje ponowną ocenę ofert z uwzględnieniem oferty
odwołującego się.
2. kosztami postępowania obciąża Akademię Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta
we Wrocławiu, pl. Polski 3/4, 50-156 Wrocław
i nakazuje:
1) zaliczyć na rzecz Urzędu Zamówień Publicznych koszty w wysokości 4 462 zł
00 gr (słownie: cztery tysiące czterysta sześćdziesiąt dwa złote zero groszy) z
kwoty wpisu uiszczonego przez Wrocławskie Biuro Wrocławskiego
Oddziału PZITB Sp. z o.o., ul. Piłsudskiego 74, 50-020 Wrocław,
2) dokonać wpłaty kwoty 4 462 zł 00 gr (słownie: cztery tysiące czterysta
sześćdziesiąt dwa złote zero groszy) przez Akademię Sztuk Pięknych im.
Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu, pl. Polski 3/4, 50-156 Wrocław na
rzecz Wrocławskiego Biura Wrocławskiego Oddziału PZITB Sp. z o.o., ul.
Piłsudskiego 74, 50-020 Wrocław, stanowiącej uzasadnione koszty strony
poniesione z tytułu kosztów wpisu od odwołania,
3) dokonać wpłaty kwoty xxx zł xxx gr (słownie: xxx) przez xxx na rzecz Urzędu
Zamówień Publicznych na rachunek dochodów własnych UZP,
4) dokonać zwrotu kwoty 3 038 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące trzydzieści osiem
złotych zero groszy) z rachunku dochodów własnych Urzędu Zamówień
Publicznych na rzecz Wrocławskiego Biura Wrocławskiego Oddziału
PZITB Sp. z o.o., ul. Piłsudskiego 74, 50-020 Wrocław.
U z a s a d n i e n i e
Odwołujący - Wrocławskie Biuro Inwestorskie Wrocławskiego Oddziału PZITB Sp. z
o.o. uczestniczący w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego na: Pełnienie
funkcji Inżyniera Kontraktu przedsięwzięcia budowlanego pn. "Budowa Akademii Sztuk
Pięknych we Wrocławiu. Centrum Sztuk Użytkowych. Centrum Innowacyjności” zarzucił
Zamawiającemu którym jest Akademia Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta
nieuzasadnione odrzucenie jego oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt. 4 w związku z art. 90
ust. 3 ustawy Prawo Zamówień Publicznych wobec uznania wyjaśnień Protestującego dot.
ceny oferty za niewystarczające i uznanie ceny oferty za rażąco niską.
Wskazał na naruszenie przez Zamawiającego art. 7 i wyżej powołanych przepisów ustawy.
Odwołujący wniósł o unieważnienie czynności odrzucenia oferty Odwołującego
wobec uznania jej za zawierającą rażąco niską cenę i nakazanie Zamawiającemu
powtórzenia czynności oceny ofert i wybranie oferty Odwołującego, jako najkorzystniejszej.
Uzasadniając zarzuty wskazał, że dnia 02.11.2009 r. Zamawiający poinformował go
o wyborze oferty i odrzuceniu jego oferty na podstawie art. 89 ust.1 pkt. 4 Pzp w zawiązku z
art. 90 ust. 3 Pzp wobec uznania, że oferta zawiera rażąco niską cenę w stosunku
do przedmiotu zamówienia, a wyjaśnienia Protestującego złożone w trybie art. 90 ust.1
ustawy Pzp uznał Zamawiający za niewystarczające. Uznał również, że wykonawca nie
przedłożył szczegółowej kalkulacji ceny, uwzględniającej wszystkie szczegółowe obowiązki
inżyniera wynikające z 3 etapów realizacji umowy, a określone w opisie przedmiotu
zamówienia. Odwołujący nie zgadzając się z takim stanowiskiem Zamawiającego wskazał,
że w piśmie z dnia 27.10.2009 r. wyjaśniającym wysokość zaoferowanej ceny wskazał
elementy związane z wykonaniem przedmiotu zamówienia, które uwzględnił w kalkulacji przy
szacowaniu ceny oferty. Pod pozycją koszty wynagrodzenia obsługi technicznej
uwzględniono wynagrodzenie inżyniera rezydenta i branżowych inspektorów nadzoru.
Stwierdził, że we wskazanej kwocie 204.000,-zl mieści się wynagrodzenie inżyniera, który
zgodził się na zaproponowane mu wynagrodzenie w związku z pełnieniem funkcji opisanej w
SIWZ. W wyjaśnieniach podkreślił, że zamówienie realizowane będzie głównie etatowymi
pracownikami biura, i że etatowi pracownicy wynagradzani są zgodnie z przyjętymi w biurze
zasadami. Zaznaczył również, że jest podmiotem profesjonalnie trudniącym się
inwestorstwem zastępczym (pełnienie funkcji inżyniera kontraktu, nadzory inwestorskie) i na
zaspokojenie kosztów obsługi biura uzyskuje również środki z innych umów. Przedstawiona
w wyjaśnieniach kalkulacja ceny jest jego zdaniem pełna i wystarczająca. Nie ma obowiązku
wskazywać konkretnych kwot, jakie przeznacza na wynagrodzenie konkretnych osób -
uczestników procesu inwestycyjnego. Zasady wynagradzania osób zatrudnionych w biurze
objęte są tajemnicą służbową. Nadto wykazał w kalkulacji kwotę zysku, która jest dla niego
satysfakcjonująca.
Zgodnie z żądaniem Zamawiającego, Odwołujący przedstawił w wyjaśnieniach kalkulacje
poszczególnych elementów oferty i uwzględnił w tej kalkulacji wszystkie szczegółowe
obowiązki Inżyniera, wynikające z 3 etapu realizacji umowy. Elementy te składają się na
wskazany w kalkulacji koszt przewidziany na wynagrodzenia obsługi technicznej umowy.
W tej kalkulacji przewidziano również wynagrodzenie Inżyniera Kontraktu. Z wezwania do
złożenia wyjaśnień nie wynika, iżby Odwołujący miał się odnieść do wartości poszczególnych
czynności Inżyniera, które spisane są na 9 stronach opisu przedmiotu zamówienia.
Odwołujący uwzględnił natomiast etapowanie robót, których uczestnikami będą
w określonych okresach tylko niektóre osoby sprawujące funkcje w realizacji umowy. Tak
np. w I i II etapie realizacji umowy, obsługa techniczna zamówienia -inspektorzy nadzoru,
nie muszą być uczestnikami procesu inwestycji, albowiem te etapy obejmują przejęcie
dokumentacji projektowej i przygotowanie procedury w sprawie udzielenia zamówienia na
wykonywanie robót budowlanych. Nadto Zamawiający dopuścił jednocześnie pełnienie przez
1 osobę kilku wymienionych w SIWZ funkcji, jeśli będą spełnione wymagane warunki.
Wskazał osoby, którymi może dysponować przy wykonywaniu zamówienia, co nie oznacza,
że wszystkie osoby będą faktycznie pełnić w tym samym czasie wskazane funkcje.
Wskazana bliskość położenia zamawianej inwestycji i siedziby Odwołującego również
generuje określone oszczędności. Biuro Odwołującego znajduje się najbliżej realizowanej
inwestycji w porównaniu z innymi ofertami. W tym stanie rzeczy Odwołujący zarzucił, że
Zamawiający nie podważył przedstawionej kalkulacji i nie wykazał, że jest ona
niewiarygodna. Zgodnie z przyjętym orzecznictwem przyjmuje się, iż cena rażąco niska jest
ceną niewiarygodną, nierealistyczną w porównaniu do cen rynkowych, a nie koniecznie w
porównaniu do wartości szacunkowej zamówienia. W tym kontekście uznanie przez
Zamawiającego zaoferowanej przez Odwołującego ceny za rażąco niską jest bezpodstawne.
Jeśli jeszcze przyjąć, że użyty w ustawie przymiotnik "rażący" oznacza dający się łatwo
stwierdzić i oczywisty, to ceny podanej w ofercie Odwołującego z całą pewnością nie da się
uznać za "rażąco" niską. Tak więc skoro przesłanka zaoferowania "rażąco" niskiej ceny nie
została wykazana, to odrzucenie oferty z tego względu stanowi naruszenie obowiązujących
przepisów ustawy. Nadto zamawiający zarzucił Odwołującemu, iż nie posłużył się
przykładami innych zamówień na usługi zbliżone do przedmiotu zamówienia, podczas gdy w
wyjaśnieniu Odwołujący przytoczył dwa zamówienia publiczne, wskazując iż na dolnośląskim
rynku ceny usługi zbliżone są do zaoferowanej przez Odwołującego.
Zamawiający przywołuje wartość 463 600 zł, tj. cenę oferty Zamawiającego określając ją
jako niecałe 0,8% wartości robót budowlanych objętych nadzorem. Odwołujący zwrócił
uwagę, że wartości robót budowlanych Zamawiający nie zna -bo dopiero wartość tą określi
przetarg na roboty budowlane, który Zamawiający ogłosi. Przywoływanie w uzasadnieniu
rozstrzygnięcia protestu "środowiskowych zasad wycen prac projektowych" dotyczy zasad,
jakimi winien kierować się Zamawiający przy ustalaniu wartości zamówienia. Zasady te nie
są obowiązujące i nie uwzględniają warunków rynkowych, dlatego w odwołaniu wskazano na
przykłady cen rynkowych -przykład Hali Stulecia dotyczy przetargu z miesiąca czerwca 2009
r. Przy kwocie, jaką przeznaczył na inżyniera kontraktu Zamawiający, tj. 1 200 000 zł,
wygrała oferta za kwotę ca 282000 zł, co stanowi 0,6 wartości nadzorowanych robót
budowlanych, których wartość w wyniku przetargu wynosi 47 000 000 zł. Odwołujący
wskazał również na zapis SIWZ, że cena jest ceną ryczałtową oraz zadanie zostanie
powierzone oferentowi o najniższej cenie.
Zamawiający uznał zarzuty za bezzasadne.
W trakcie badania i oceny ofert Zamawiający zauważył, że cena oferty Odwołującego w
wysokości 463 600,00 zł. (stanowiąca niecałe 0,8 % wartości robót budowlanych objętych
nadzorem) znacznie odbiega od wartości ustalonej przez Zamawiającego (874402,19 zł.) i
jest niższa w porównaniu z cenami pozostałych ofert, wzbudzając tym podejrzenie co do
rażąco niskiej ceny.
W celu ustalenia czy złożona oferta zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu
zamówienia Zamawiający wdrożył procedurę art. 90 ustawy i wezwał Wykonawcę do
złożenia wyjaśnień dotyczących elementów złożonej oferty mających wpływ na wysokość
ceny.
Wykonawca złożył wyjaśnienia, które jednakże nie usatysfakcjonowały Zamawiającego.
Wezwany Wykonawca złożył wyjaśnienia powołując się na doświadczenie, korzystne
położenie firmy w pobliżu miejsca planowanej inwestycji, ocenę obecnej sytuacji
gospodarczej oszczędności z tytułu obsługi innych podmiotów. Nie wskazał jednocześnie
jakie podmioty aktualnie obsługuje w okolicy inwestycji i jak ta obsługa przekłada się na
wartość oferty, biorąc pod uwagę art. 18 ust. 1 i 2 ustawy prawo budowlane. Zapisy ww.
artykułu zobowiązują Zamawiającego do zorganizowania procesu budowy w sposób
określony jej przepisami, a w szczególności do:"...wykonania i odbioru robót budowlanych -
przez osoby o odpowiednich kwalifikacjach zawodowych.... " i obowiązek ten ciąży przez
cały okres trwania robót budowlanych. Zgodnie z wymienionymi w cz. 3 SIWZ ( pkt. 4.2 )
szczegółowymi obowiązkami Inżyniera Kontraktu wymagana będzie ciągła obecność
przedstawicieli Inżyniera na budowie. Z przedstawionych wyjaśnień wynika, że przyjęta
przez Odwołującego metoda zarządzania kontraktem i prowadzenia nadzoru nie uwzględnia
procesu realizacji Kontraktu wg warunków kontraktowych FIDIC, w tym roli Inżyniera
Kontraktu. Warunki kontraktowe FIDIC narzucają standard reguł i procedur przy prowadzeniu
realizacji kontraktu, które wykluczają wyjaśnienia -hasła Protestującego.
Zamawiający wymagał przedłożenia szczegółowej kalkulacji poszczególnych elementów
oferty, biorąc pod uwagę wszystkie szczegółowe obowiązki Inżyniera wynikające z 3 Etapów
realizacji umowy, określone w Opisie przedmiotu zamówienia -część 3 SIWZ i w tym
zakresie nie otrzymał wyjaśnień. Wbrew wymaganiom zawartym w wezwaniu Odwołujący nie
podał szczegółów ceny, stwierdzając wprost w proteście: "Zamawiający nie może żądać, a
Protestujący nie ma obowiązku wskazywać konkretnych kwot jakie przeznacza na
wynagrodzenie konkretnych osób -uczestników procesu inwestycyjnego". Zaniechanie
przedstawienia szczegółowej kalkulacji cenowej stanowi niezłożenie wyjaśnień, co obliguje
Zamawiającego do odrzucenia oferty na podstawie art. 90 ust. 3 ustawy. Zamawiający
potwierdził swoje wątpliwości, że cena jest ceną rażąco niską.
Wykonawca składając wyjaśnienia winien wykazać, iż zaoferowana przez niego cena
uwzględnia wszystkie elementy związane z należytym wykonaniem zamówienia. Jak
wskazuje się w orzecznictwie, "ciężar wykazania, że zaoferowana cena nie jest rażąco niska
spoczywa na wykonawcy, przy czym wyjaśnienia powinny być jak najbardziej szczegółowe i
powinny zawierać wszystkie aspekty mające wpływ na cenę, tak aby nie pozostawiały
wątpliwości co do prawidłowego jej wyliczenia. Jednocześnie wyjaśnienia nie powinny
opierać się na samych oświadczeniach wykonawcy, gdyż art. 90 ust. 3 mówi o dowodach na
ich potwierdzenie" (tak w wyroku ZA z dnia 2 lipca 2007 r. UZP/ZO/0-765/07).
Zamawiający zgodnie z art. 90 ust. 2 ustawy Pzp merytorycznie ocenił złożone wyjaśnienia.
Jego wątpliwości wzbudził przedstawiony przez wykonawcę ogólny podział kwoty, a
zwłaszcza, koszty wynagrodzenia "obsługi technicznej", która jak wynika z treści protestu
zawiera koszty inżyniera rezydenta, branżowych inspektorów nadzoru i wszystkich
pozostałych wymaganych osób. Przedstawiona łączna wartość w wysokości 204 000 zł. ,
przy 29 miesięcznym cyklu inwestycji daje kwotę ok. 7 000 zł miesięcznie do podziału na:
inżyniera rezydenta, inspektorów nadzoru (branża, konstrukcyjno-budowlana, sanitarna,
elektryczna), specjalistę ds. rozliczeń finansowych, specjalistę ds. zamówień publicznych,
specjalistę ds. raportowania, kosztorysanta. Kwota ta nie zapewnia pokrycia kosztów
ciągłego pobytu inżyniera rezydenta odpowiedniej częstotliwości pobytów na budowie
inspektorów nadzoru, do obowiązków, których zgodnie z art. 25 prawa budowlanego,
podczas całego procesu inwestycyjnego należy:
1) reprezentowanie inwestora na budowie przez sprawowanie kontroli zgodności jej realizacji
z projektem i pozwoleniem na budowę, przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej;
2) sprawdzanie jakości wykonywanych robót i wbudowanych wyrobów budowlanych, a w
szczególności zapobieganie zastosowaniu wyrobów budowlanych wadliwych i
niedopuszczonych do stosowania w budownictwie;
3) sprawdzanie i odbiór robót budowlanych ulegających zakryciu lub zanikających,
uczestniczenie w próbach i odbiorach technicznych instalacji, urządzeń technicznych i
przewodów kominowych oraz przygotowanie i udział w czynnościach odbioru gotowych
obiektów budowlanych i przekazywanie ich do użytkowania;
4) potwierdzanie faktycznie wykonanych robót oraz usunięcia wad, a także, na żądanie
inwestora, kontrolowanie rozliczeń budowy.
Zgodnie z materiałami pomocniczymi do określania cen za prace projektowe, opracowania
urbanistyczne i usługi inżynierskie, pt. "Środowiskowe Zasady Wycen Prac Projektowych"
wydanymi przez Izbę Projektowania Budowlanego Radę Koordynacyjną Biur Projektów
(rozdz. 1 pkt. 6.11 -nadzór inwestorski), ilość niezbędnych pobytów w ramach nadzoru
inwestorskiego można szacunkowo określić w stosunku do wartości robót budowlano-
instalacyjnych, przyjmując za uzasadnione :
,,-dla małych prostych inwestycji : jeden pobyt na każde 18 700 zł kosztów robót budowlano-
instalacyjnych;
-dla większych: jeden pobyt na każde 56 000 zł."
Tak więc, przyjmując jak dla większych inwestycji, limit pobytów na obiekcie w ramach
nadzorów inwestorskich uznany za niezbędny do zapewnienia skutecznego czuwania nad
zgodnością realizacji z rozwiązaniami technicznymi użytkowymi projektu dla przedmiotowego
obiektu (przy wartości robót budowlano-instalacyjnych 58 293 479,29 zł.) wynosi 1 041
pobytów, co nie mieści się w przewidzianej kwocie.
Z wyjaśnień Odwołującego wynika, więc, że zaplanował On metodę zarządzania i
prowadzenia nadzoru nad kontraktem w sposób niezgodny z wymaganiami Zamawiającego,
nieuwzględniający standard FIDIC, a także niezgodny z obowiązującym prawem,
powodujący naruszenie przepisów art. 25 ustawy prawo budowlane. Równocześnie naraził
Zamawiającego na poniesienie odpowiedzialności za niedopełnienie obowiązków
zorganizowania procesu budowy zgodnie z art.18 ww. ustawy.
Tłumaczenie przez Odwołującego faktu zaoferowania niskiej ceny, obecną sytuacją
gospodarczą nie znajduje w ocenie Zamawiającego uzasadnienia, gdyż sam zamawiający
szacował wartość zamówienia uwzględniając obecną sytuację gospodarczą, czyli na
podstawie analizy aktualnych ceny rynkowych uwzględniających zawężenie rynku
inwestycyjnego, a nie na podstawie istniejących przepisów w tym zakresie odbiegających
znacząco od cen przyjętych na rynku ( wg ww. "Środowiskowych Zasad Wycen Prac
Projektowych" nadzór inwestorski powinien stanowić ok. 1,5 - 3% wartości robót
budowlanych objętych nadzorem ).
Nie można również opierać się na przytoczonych przez Odwołującego przykładach innych
zamówień na usługi zbliżonych do przedmiotu zamówienia, gdyż, ze względu na daty ich
realizacji opierają się jedynie na danych historycznych ( prawdopodobnie chodzi o remont
Hali Stulecia w 1997 r. ), nie wskazano również jaki procent od kosztów inwestycji stanowiły
usługi zastępstwa inwestorskiego.
W związku z powyższym Zamawiający uznał, że złożone wyjaśnienia potwierdzają, iż
przedstawiona cena jest niewiarygodna, a oferta zawiera rażąco niską cenę, co grozi
niebezpieczeństwem niewykonania lub nienależytego wykonania zamówienia w przyszłości.
Wskazują one, że zamówienie jeśli w ogóle zostanie zrealizowane, to poniżej kosztów
realizacji przedmiotowej usługi.
Przystępujący do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego,
wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia: EKOCENTRUM Wrocławski
Ośrodek Usług Ekologicznych sp. z o. o. i Biuro Inwestorskie Janusz Rybka uznał zarzuty
protestu i odwołania za bezzasadne i jako wykonawca, którego oferta została wybrana
wniósł o oddalenie odwołania.
Po zapoznaniu się z dokumentacją postępowania i stanowiskami Stron, Krajowa Izba
Odwoławcza ustaliła i zważyła, co następuje: odwołanie zasługuje na uwzględnienie.
Odwołujący ma interes prawny we wnoszeniu środków ochrony prawnej, ponieważ
w konsekwencji uwzględnienia odwołania, i powtórnej oceny ofert, jego oferta miałaby
szansę zostać uznana przez Zamawiającego za najkorzystniejszą.
W zakresie podnoszonego zarzutu Izba ustaliła następujący stan faktyczny:
W postępowaniu złożono 6 ofert, z których najtańsza na kwotę 463.600 zł jest ofertą
Odwołującego, a najdroższa opiewa na kwotę 1.417.640 zł.
Zamawiający po otrzymaniu ofert sporządził dokument pt. „Kalkulacja minimalnej wartości
ceny oferty”, która zdaniem Zamawiającego wynosi 665.270 złotych.
W ocenie Zamawiającego, wyjaśnienia Odwołującego wskazujące na wartość prac obsługi
technicznej w kwocie 204.000 zł stanowi potwierdzenie, że zaoferowana cena jest ceną
rażąco niską.
Planowana całkowita wartość inwestycji wynosi 61.970.894,73 zł brutto, w tym wartość robót
budowlanych objętych nadzorem stanowi kwotę 58.293.479,29 złotych; są to kwoty
przewidywane z uwagi na fakt, że nie wyłoniono jeszcze wykonawcy robót budowlanych.
Ceny złożonych ofert odnoszone do wartości robót budowlano-montażowych kształtowały się
na poziomie 0,8% (oferta Odwołującego), 1,18% (oferta wybrana), następne 1,44%, 1,56%,
2,04% i 2,43%.
Biorąc pod uwagę cały materiał dowodowy zebrany w sprawie, skład orzekający stwierdził, iż
Zamawiający nie wykazał, że cena zaoferowana przez Odwołującego jest rażąco niska.
W orzecznictwie Krajowej Izby Odwoławczej, podobnie jak wcześniej w orzeczeniach
Zespołów Arbitrów, ukształtował się pogląd, iż za ofertę z rażąco niską ceną należy uznać
ofertę z ceną niewiarygodną, nierealistyczną w porównaniu do cen rynkowych podobnych
zamówień tj. cenę wskazującą na fakt wykonania zamówienia poniżej kosztów wytworzenia
przedmiotu zamówienia (wyrok Izby z dnia 9 stycznia 2008 r., sygn. akt KIO/UZP 1441/07,
wyrok Izby z dnia 14 lutego 2008 r., sygn. akt KIO/UZP 73/08, KIO/UZP 74/08, wyrok Izby
z dnia 9 kwietnia 2008 r., sygn. akt KIO/UZP 258/08, sygn. akt KIO/UZP 1226/09 i 1233/09).
Zatem, aby Zamawiający mógł uznać, ze oferta podlega odrzuceniu na podstawie art. 89 ust.
1 pkt 4 Prawa zamówień publicznych, musi wykazać – a przynajmniej uprawdopodobnić – że
jest ona nierealna, nieadekwatna do przedmiotu zamówienia. Sam fakt, iż cena oferty
Odwołującego odbiega od innych cen w ofertach złożonych w postępowaniu nie dowodzi, że
cena ta jest rażąco niska, lecz jedynie uzasadnia wszczęcie procedury przewidzianej przez
art. 90 ust. 1 Prawa zamówień publicznych.
W tym miejscu Izba uznaje, że Zamawiający miał podstawy wszczęcia tej procedury,
jednakże przy takiej rozpiętości cen, jaka ma miejsce w niniejszym postępowaniu o
udzielenie zamówienia publicznego, trudno mówić o minimalnej cenie, jaką skalkulował
Zamawiający i odnosić do niej cenę oferty najtańszej.
Odnośnie rozkładu ciężaru dowodu w zakresie wykazania, czy cena jest rażąco niska, skład
orzekający zauważył, że Zamawiający w zasadzie w uzasadnieniu odrzucenia oferty
Odwołującego nie odniósł się do złożonych przez niego wyjaśnień, a jedynie dokonał analizy
treści wyjaśnień w kontekście sporządzonej przez siebie kalkulacji. Należy przy tym
zauważyć, że Zamawiający wzywając do składania wyjaśnień nie sprecyzował stopnia
szczegółowości wyjaśnień, jakich oczekuje. Złożone wyjaśnienia, w których wykonawca
wskazał podstawowe wielkości stanowiące podstawę kalkulowania ceny oferty, tj. koszt
osobowe, rzeczowe i przewidywany poziom zysku, stanowią w ocenie Izby wyjaśnienie w
rozumieniu przepisu art. 90 ust. 1 i 2 ustawy.
Zamawiający w decyzji o odrzuceniu oferty Odwołującego nie podważył w całości
kalkulacji przedstawionej przez Odwołującego, lecz stwierdził, że składowa kalkulacji
określająca koszty specjalistów technicznych, oszacowana na kwotę 204.00 zł, jest zaniżona
i nosi znamiona rażąco niskiej. W istocie jednak nie wykazał, że niewiarygodna jest cena
oferty. W takim stanie rzeczy nie ma podstaw, aby cenę Odwołującego – zgodnie
z przedstawioną przez niego kalkulacją – uznać za rażąco niską, a w rozumieniu
orzecznictwa – cenę nierealną, poniżej kosztów. Sama okoliczność, iż cena oferty
Odwołującego odbiega od innych cen w postępowaniu, jak już wyżej zostało podane, nie
uzasadnia stwierdzenia, że jest ona rażąco niska.
Skład orzekający nie ma wątpliwości, że wykazanie, iż cena jest nierealna, jest
szczególnie trudne w odniesieniu do usług o charakterze niematerialnym, a taką usługą jest
właśnie przedmiot zamówienia. Jednak Zamawiający w żaden sposób nie uprawdopodobnił,
że jego ocena oferty Odwołującego jest słuszna; jedyna próba, jaką Zamawiający podjął
w tym celu, to wyliczenia zawarte w piśmie wyżej powołanym. Po drugie – jak zasadnie
podniósł Odwołujący – wyliczenia te są oparte na błędnych przesłankach, w tym nie
uwzględniają faktu, że dopuszczalne jest łączenie kilku funkcji przez jedną osobę oraz
okoliczności, że niezbędni specjaliści wykonują prace tylko na konkretnych etapach realizacji
umowy, a konieczność ich pobytu w miejscu wykonywania zadania została przez
Zamawiającego ustalona nieadekwatnie do rzeczywistych potrzeb.
Obserwując w ostatnich miesiącach realia rynkowe poprzez ceny ofert składanych w
postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego, m.in. tych, co do których spory
rozstrzygane były w Izbie, Izba stwierdziła, iż po trwającym w ostatnich latach okresie
prosperity w zakresie m.in. usług na pełnienie nadzoru nad realizacją robót budowlanych,
nastąpiła korekta rynku, ceny uległy obniżeniu, a przy tym żądane wynagrodzenia
poszczególnych wykonawców są tak rozbieżne pomiędzy sobą, a także w stosunku do
oszacowanej przez zamawiających wartości zamówienia, że trudno jest ustalić, jaka cena
jest właśnie tą ceną wiarygodną i prawidłową, a która nie pozwala na realizację zamówienia
bez strat. Nierzadko oferowane są ceny wynagrodzenia za nadzór inwestorski znacznie
poniżej procentu od kosztów inwestycji wskazywanego przez Zamawiającego na poziomie
1,5 – 2,5%. Należy podkreślić, że przedmiotowe usługi są usługami intelektualnymi,
niematerialnymi, a ich koszt zależy w dużej mierze od subiektywnej wyceny wartości pracy
poszczególnych osób.
Reasumując, skład orzekający Izby, biorąc pod uwagę całokształt okoliczności w
niniejszej sprawie uznał, iż Zamawiający nie wykazał, że cena w ofercie Odwołującego jest
rażąco niska, wobec czego uwzględnił zarzut naruszenia art. 7 ust. 1 i 3, art. 89 ust. 1 pkt 4 i
art. 90 ust. 3 Prawa zamówień publicznych i orzekł, jak w sentencji.
O kosztach orzeczono stosownie do wyniku postępowania odwoławczego na
podstawie art. 191 ust. 6 i 7 Prawa zamówień publicznych.
Stosownie do art. 194 i 195 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych
(Dz. U. z 2006 r. Nr 164, poz. 1163, z późn. zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od
dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Urzędu Zamówień
Publicznych do Sądu Okręgowego w Wrocławiu.
Przewodniczący:
………………………………
Członkowie:
………………………………
………………………………