Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 listopada 2014r.

Sąd Okręgowy w Elblągu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Grażyna Borzestowska

Sędziowie: SO Renata Żywicka /spr./

SO Alicja Romanowska

Protokolant : st. sekr. sądowy Łukasz Szramke

po rozpoznaniu w dniu 18 listopada 2014r. w Elblągu

na rozprawie sprawy z odwołania M. N.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w E.

z dnia 17 stycznia 2014r., znak: (...)

o podstawę wymiaru zasiłku chorobowego

na skutek apelacji wniesionej przez ubezpieczoną

od wyroku Sądu Rejonowego w Elblągu

z dnia 27 maja 2014r., sygn. akt IVU 140/14

I.  prostuje oczywistą omyłkę pisarską w rubrum wyroku Sądu Rejonowego w Elblągu z dnia 27 maja 2014r., sygn. akt IVU 140/14 w ten sposób, że w miejsce przedmiotu sprawy „o zasiłek chorobowy” wpisuje „ o podstawę wymiaru zasiłku chorobowego”

II.  oddala apelację,

III.  zasądza od ubezpieczonej na rzecz pozwanego kwotę 2.400,00 zł (dwa tysiące czterysta złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu – kosztów zastępstwa procesowego za instancję odwoławczą.

Sygn. akt IV Ua 58/14

UZASADNIENIE

Ubezpieczona M. N. wniosła do Sądu odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w E. z dnia 17 stycznia 2014 r. znak: (...), na mocy której organ rentowy przyznał ubezpieczonej prawo do zasiłku chorobowego za okres od dnia 8 października 2013 roku do dnia 14 października 2013 roku ustalając, że podstawa wymiaru przedmiotowego świadczenia wynosi 8.063,23 zł, od 15 października 2013 roku do 13 listopada 2013 roku ustalając, że podstawa wymiaru przedmiotowego świadczenia wynosi 3.612,51 zł, od 14 listopada 2013 roku do 22 grudnia 2013 roku ustalając, że podstawa wymiaru przedmiotowego świadczenia wynosi 1.922,37 zł.

Ubezpieczona zarzuciła pozwanemu naruszenie przepisów ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa w związku z ich niewłaściwym zastosowaniem. W odniesieniu do okresu od 15 października 2013 roku do 13 listopada 2013 roku nieuprawnionym zastosowaniu art. 46 ustawy oświadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, dotyczącym wyłącznie pracowników, zamiast art.50 w/w ustawy. W odniesieniu do okresu od dnia 14 listopada 2013 r. do 22 grudnia 2013 roku nieuprawnionym zastosowaniu art. 49 ust 1 ustawy oraz nie zastosowaniu art. 4 ust 1 ustawy, określającym m.in. skutki zawieszenia działalności na okres nieprzekraczający 30 dni, co miało miejsce w niniejszej sprawie. W uzasadnieniu ubezpieczona wskazała, że od 10 lipca 2013 roku prowadzi działalność gospodarczą jako osoba fizyczna i od tego momentu odprowadzała najwyższe składki na ubezpieczenia chorobowe w wysokości 250 % średniego miesięcznego wynagrodzenia za pracę. W okresie od 27 września 2013 roku do 30 października 2013 roku, od dnia 31 października 2013 roku do 24 listopada 2013 roku, od dnia 25 listopada 2013 roku do 22 grudnia 2013 roku była niezdolna do pracy. W dniu 8 października 2013 roku minął 91 dzień ubezpieczenia, zatem z tym momentem uzyskała prawo do zasiłku chorobowego i otrzymała pierwszy zasiłek chorobowy.

W odpowiedzi na odwołanie pozwany wskazał, że w jego ocenie odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie i wniósł o oddalenie odwołania w całości.

Pozwany wskazał, że niezdolność ubezpieczonej do pracy w okresie od 8 października 2013 roku do 14 października 2013 roku przypada w czasie, gdy wnioskodawczyni posiadała tytuł ubezpieczenia, przy czym przed powstaniem niezdolności do pracy nie uzyskiwała przychodu przez pełne 12 miesięcy. Wysokość zasiłku za ten okres została zatem ustalona na podstawie art. 36 ust. 2 w zw. z art. 48 ust 2 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. 2014, poz. 159 j.t.). W związku z tym, że przed powstaniem niezdolności do pracy ubezpieczenie obejmowało pełny miesiąc kalendarzowy tylko w sierpniu 2013 roku, do obliczenia podstawy wymiaru przyjęto przychód za ten miesiąc tj. kwotę 9.350,13 zł. W związku z tym podstawa wymiaru wyniosła 8.063,23 zł.

Od dnia 15 października 2013 roku do dnia 13 listopada 2013 roku ubezpieczona z uwagi na zawieszenie działalności gospodarczej nie posiadała tytułu do ubezpieczenia chorobowego. W związku z tym przysługiwał jej zasiłek w wysokości ustalonej od podstawy wymiaru w kwocie 3.612,51 zł, tj. w wysokości ustalonej na podstawie art. 46 w zw. z art. 48 ust 2 ustawy zasiłkowej. Zgodnie z tym przepisem podstawa wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego nie może być wyższa niż kwota wynosząca 100% przeciętnego wynagrodzenia. Kwotę tę ustala się miesięcznie, poczynając od 3 miesiąca kwartału kalendarzowego na okres 3 miesięcy, na podstawie przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału, ogłaszanego dla celów emerytalnych.

W okresie od 14 listopada 2013 roku do 22 grudnia 2013 roku ubezpieczona wznowiła działalność gospodarczą. Ubezpieczenie chorobowe trwało tylko część miesiąca listopada, zatem zasiłek chorobowy za ten okres ustalono na podstawie art. 49 ust 1 ustawy zasiłkowej przyjmując najniższą miesięczną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe za miesiąc, w którym powstało prawo do zasiłku, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71 % podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe.

Wyrokiem z dnia 27 maja 2014r. w sprawie IV U 140/14 Sąd Rejonowy w Elblągu w sprawie IV U 140/14 oddalił odwołanie i zasądził od ubezpieczonej na rzecz pozwanego kwotę 60 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Swoje rozstrzygnięcie Sąd Rejonowy opał na następujących ustaleniach i wnioskach :

Ubezpieczona M. N. w okresie od dnia 21 listopada 2012 roku do dnia 9 lipca 2013 roku była zgłoszona do ubezpieczenia zdrowotnego przez Powiatowy Urząd Pracy jako osoba bezrobotna niepobierająca zasiłku. Od dnia 10 lipca 2013 roku ubezpieczona prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą i z tego tytułu podlegała dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu. Za miesiąc lipiec 2013 roku zgłosiła podstawę wymiaru składek w wysokości 6.635,58 zł, za miesiąc sierpień 2013 roku 9.350,13 zł. W okresie od dnia 27 września 2013 r. do dnia 22 grudnia 2013 r. ubezpieczona była niezdolna do pracy. W okresie od dnia 15 października 2013 roku do dnia 13 listopada 2013 roku ubezpieczona zawiesiła wykonywanie pozarolniczej działalności gospodarczej i dokonała wyrejestrowania z ubezpieczeń. Od dnia 14 listopada 2013 roku ponownie zgłosiła się do ubezpieczeń społecznych, w tym do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Ubezpieczona ubiegała się o wypłatę zasiłku chorobowego za okres od dnia 27 września 2013 roku do dnia 22 grudnia 2013r.. Decyzją z dnia 22 listopada 2013r. odmówiono wnioskodawczyni prawa do zasiłku chorobowego za okres od dnia 27 września 2013 roku do 7 października 2013 roku z powodu nie spełnienia warunku określonego w art. 4 ust.1 pkt 2 ustawy zasiłkowej. Za okres niezdolności do pracy od dnia 8 października 2013 roku do dnia 22 grudnia przyznano ubezpieczonej prawo do zasiłku zaskarżoną decyzją.

Sąd Rejonowy uznał, że odwołanie ubezpieczonej M. N. nie zasługiwało na uwzględnienie.

Stan faktyczny w niniejszej sprawie Sąd I instancji ustalił na podstawie dokumentacji znajdującej się w aktach pozwanego, której wiarygodności nie kwestionowała żadna ze stron. Ponadto Sąd oparł się na wyjaśnieniach ubezpieczonej.

W pierwszej kolejności Sąd Rejonowy wskazał należy, że zgodnie z przepisem art. 4 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2014 r., poz. 159 j.t.) ubezpieczony nabywa prawo do zasiłku chorobowego po upływie 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego –jeżeli jest ubezpieczony dobrowolnie.

Od dnia 10 lipca 2013 roku ubezpieczona prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą i z tego tytułu podlegała dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu w okresie od dnia 10 lipca 2013 roku do dnia 7 października 2013 roku. Za miesiąc lipiec 2013 roku zgłosiła podstawę wymiaru składek w wysokości 6.635,58 zł, za miesiąc sierpień 2013 roku 9.350,13 zł. W okresie od 27 września 2013 r. do 22 grudnia 2013 r. ubezpieczona była niezdolna do pracy.

Zgodnie z przepisem art. 36 ust. 1 i 2 wyżej wymienionej ustawy jeżeli niezdolność do pracy powstała przed upływem okresu 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia. Natomiast w myśl art. 48 ust. 2 ustawy zasiłkowej przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego ubezpieczonemu niebędącemu pracownikiem stosuje się odpowiednio przepisy art. 36 ust. 2-4, art. 38 ust. 1, art. 42, 43 i 46 z zastrzeżeniem art. 49 i 50.

W związku z tym, że niezdolność do pracy ubezpieczonej w okresie od 8 października 2013 roku do 14 października 2013 roku przypadała w czasie, gdy ubezpieczona posiadała tytuł ubezpieczenia, przy czym, przed powstaniem niezdolności do pracy nie uzyskiwała przychodu przez pełne 12 miesięcy wysokość zasiłku należało ustalić na podstawie art. 36 ust. 2 w zw. z art. 48 ust 2 ustawy zasiłkowej.

Wobec tego, że przed powstaniem niezdolności do pracy ubezpieczenie ubezpieczonej M. N. obejmowało pełny miesiąc kalendarzowy tylko w sierpniu 2013 roku do obliczenia podstawy wymiaru należało przyjąć przychód za ten miesiąc tj. kwotę 9.350,13 zł, a zatem podstawa wymiaru wynosiła 8.063,23 zł.

Zgodnie z treścią przepisu art. 46 ustawy zasiłkowej podstawa wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego nie może być wyższa niż kwota wynosząca 100% przeciętnego wynagrodzenia. Kwotę tę ustala się miesięcznie, poczynając od 3 miesiąca kwartału kalendarzowego, na okres 3 miesięcy, na podstawie przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału, ogłaszanego dla celów emerytalnych.

Ubezpieczona od dnia 15 października 2013 roku do dnia 13 listopada 2013 roku z uwagi na zawieszenie pozarolniczej działalności gospodarczej nie posiadała tytułu ubezpieczenia chorobowego. W związku z powyższym na mocy art. 46 w zw. z art. 48 ust 2 ustawy zasiłkowej przysługiwał jej zasiłek chorobowy w wysokości ustalonej od podstawy wymiaru w kwocie 3.612,51 zł .

W myśl art.49 ust 1 pkt 1 ustawy zasiłkowej jeżeli niezdolność do pracy powstała przed upływem pełnego miesiąca kalendarzowego ubezpieczenia chorobowego, podstawę wymiaru zasiłku stanowi najniższa miesięczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe za miesiąc, w którym powstało prawo do zasiłku, po odliczeniach, o których mowa w art. 3 pkt 4 dla ubezpieczonych na których określono najniższą podstawę wymiaru składek.

W okresie od 14 listopada 2013 r. do 22 grudnia 2013 r. ubezpieczona wznowiła działalność gospodarczą. W związku z powyższym należało ustalić zasiłek chorobowy na podstawie art. 49 ust 1 ustawy zasiłkowej przyjmując najniższą miesięczną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe za miesiąc, w którym powstało prawo do zasiłku, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71 % podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe.

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 6 września 2012 r. sygn. akt II UK 36/12 wskazał, że świadczenia z ubezpieczenia społecznego wyliczane są od kwoty zadeklarowanej przez osoby zgłoszone do dobrowolnego ubezpieczenia, z jednym tylko wyjątkiem, gdy ryzyko ubezpieczenia ziści się już w pierwszym miesiącu ubezpieczenia. Zadeklarowana kwota nie pokrywa się wówczas z kwotą miesięcznego przychodu, więc nie może stanowić o wysokości świadczeń przysługujących z tak krótkiego okresu ubezpieczenia. Uchwałą siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 21 kwietnia 2010 r. (II UZP 1/10, OSNP 2010 nr 21-22 poz. 267 wskazano, że kwota zadeklarowana-jeżeli mieści się w tych granicach –nie podlega weryfikacji, skoro podstawy wymiaru zasiłku macierzyńskiego nie stanowi kwota zadeklarowana. W świetle przytoczonej regulacji, ustalenie podstawy wymiaru zasiłku macierzyńskiego, od którego prawo powstało w pierwszym miesiącu dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej od zadeklarowanej kwoty ubezpieczenia jest wykluczone, choćby kwota ta mieściła w granicach przewidzianych w art. 18 ust 7 co do minimum i w art. 20 ust. 3 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, jako nieprzekraczająca miesięcznie 250 % przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale. Cytowany fragment dotyczy wprawdzie zasiłku macierzyńskiego, niemniej stanowisko Sądu Najwyższego odnosi się w wyżej wskazanym wyroku także do zasiłku chorobowego. Sąd orzekający w pełni podziela stanowisko Sądu Najwyższego.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Rejonowy na podstawie przepisu art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie skarżącej M. N. nie znajdując podstaw do jej uwzględnienia. O kosztach zastępstwa procesowego orzeczono na podstawie przepisu art. 98 k.p.c. w zw. z art. 108 k.p.c. oraz par. 11 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. . w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu.

Apelację od powyższego wyroku wniosła ubezpieczona zaskarżając powyższy wyrok w całości.

Wyrokowi zarzuciła :

- naruszenie przepisów prawa materialnego tj. art.46 w zw. z art. 48 ust 2 i art.49 ust 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. 2014,poz.l59 j.t) przez błędną jego interpretację i niewłaściwe zastosowanie polegające na przyjęciu błędnego poglądu prawnego że ubezpieczona od dnia 15 października 2013 r. do dnia 13 listopada 2013 r. z uwagi na zawieszenie pozarolniczej działalności gospodarczej nie posiadała tytułu ubezpieczenia chorobowego. W związku z powyższym na mocy art. 46 w zw. z art. 48 ust 2 ustawy zasiłkowej przysługiwał jej zasiłek chorobowy w wysokości ustalonej od podstawy wymiaru w kwocie 3.612.51 zł., zaś w okresie od 14 listopada 2013 r. do 22 grudnia 2013 r. ustalono zasiłek chorobowy na podstawie art. 49 ust 1 ustawy zasiłkowej przyjmując najniższą miesięczną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe za miesiąc w którym powstało prawo do zasiłku po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71 % podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe.

W oparciu o powyższe zarzuty apelująca wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez ,,zasądzenie’’ na jej rzecz poprawnie wyliczonej kwoty zasiłku chorobowego za okres od 15 października 2013 r. do 13 listopada 2013 r. w wysokości 100 % podstawy 8.063,23 zł. oraz poprawnie wyliczonej należnej kwoty zasiłku chorobowego za okres 14 listopada 2013 r. do 22 grudnia 2013 r. w wysokości 100 % podstawy 8.063,23 zł.

W uzasadnieniu skarżąca podniosła, że w dniu 10 lipca 2013 r. rozpoczęła działalność gospodarczą jako osoba fizyczna i od tego momentu odprowadzała najwyższe składki na ubezpieczenie chorobowe w wysokości 250% średniego miesięcznego wynagrodzenia za pracę. W dniu 27 września 2013 r. zachorowała (choroba w trakcie ciąży). Lekarz wystawił jej zwolnienie na okres 27 września 2013r. do 30 października 2013r.. Następne zwolnienia lekarskie były wystawiane za okres 31 października 2013r. do 24 listopada 2013r., a następnie 25 listopada 2013r. do 22 grudnia 2013 r..W dniu 8 października 2013 r. minął 91 dzień ubezpieczenia, zatem z tym momentem uzyskała prawo do zasiłku chorobowego i otrzymała pierwszy zasiłek chorobowy.

Kwoty zasiłków były następujące: za okres 8.10.2013r.-14.10.2013r. w wysokości 1882,58 zł, za okres 15.10.2013r.-30.10.2013r. w wysokości 1926,72zł, za okres 31.10.2013r.-31.10.2013r. w wysokości 120,42zł, za okres 1.11.2013r.-13.11.2013r. w wysokości 1565,46zł, za okres 14.11.2013r.-24.11.2013r. w wysokości 816,86zł, za okres 24.11.2013r.-22.12.2013r. w wysokości 1105,51zł.

Powyższe kwoty w odniesieniu do okresu, w którym ubezpieczona zawiesiła działalność gospodarczą, tj. 15.10.2013r.-14.11.2013r., zostały uwzględnione w sposób nieprawidłowy. Sąd I instancji, w oparciu o art. 46 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa powinien bowiem uwzględnić podstawę obliczenia zasiłku od kwoty średniego miesięcznego wynagrodzenia za ten okres, jednak nie więcej niż 100% średniego miesięcznego wynagrodzenia brutto, tj. kwoty 3.612,51 zł. Jednak Sąd I instancji w ogóle nie powinien tego przepisu w mojej sytuacji stosować, albowiem przepis ten znajduje zastosowanie wyłącznie do osób będących pracownikami. Sama technika legislacyjna, jak i treść poszczególnych jednostek redakcyjnych ustawy, na to wskazują w sposób niebudzący wątpliwości. Stąd też Sąd I instancji w omawianym stanie faktycznym winien był powziąć subsumcję pod normy Rozdziału 9 ustawy, a dokładniej- w jej przypadku winien być zastosowany art.50 ustawy o świadczeniach pieniężnych, zgodnie z którym:

1. Jeżeli w okresie, o którym mowa w art. 48, przychód ubezpieczonego niebędącego pracownikiem uległ zmniejszeniu wskutek nie wykonywania pracy lub działalności w okresie pobierania zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego albo odbywania ćwiczeń wojskowych, przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego:

-wyłącza się przychód za miesiące, w których ubezpieczony wykonywał pracę lub działalność przez mniej niż połowę miesiąca;

-przyjmuje się przychód za miesiące, w których ubezpieczony wykonywał pracę lub działalność przez co najmniej połowę miesiąca,

2. Jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1, przychód ubezpieczonego w każdym miesiącu uległ zmniejszeniu z przyczyn wymienionych w ust.1, przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego przyjmuje się przychód za wszystkie miesiące.

Stąd też, w kontekście poprawnego ustalenia wysokości zasiłku chorobowego za okres zawieszenia działalności gospodarczej, Sąd I instancji powinien był wyłączyć przychód za październik, albowiem w tym miesiącu przez okres 17 dni kalendarzowych nie wykonywała działalności gospodarczej w związku z zawieszeniem i uwzględnić przychód za listopad, gdyż w tym miesiącu działalność była wykonywana ponad połowę miesiąca. Ponieważ zaś za okres listopada zadeklarowany przychód z działalności wynosił 250% średniego miesięcznego wynagrodzenia brutto, to w konsekwencji za okres zawieszenia działalności winien być wypłacony zasiłek w wysokości 100% kwoty podstawy obliczenia zasiłku, tj. od kwoty 8.063,23 zł.

Natomiast co do zasiłku za okres od 14 listopada do 22 grudnia 2013 r., Sąd I instancji bezzasadnie uwzględnił wyliczenie kwoty zasiłku dokonane przez ZUS w oparciu o brzmienie art. 49 ust. 1 ustawy. Bowiem w świetle przepisu art. 49 w/w ustawy zasiłkowej:

1.Jeżeli niezdolność do pracy powstała przed upływem pełnego miesiąca kalendarzowego ubezpieczenia chorobowego, podstawę wymiaru zasiłku stanowi:

1) najniższa miesięczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe za miesiąc, w którym powstało prawo do zasiłku, po odliczeniach, o których mowa w art. 3 pkt 4 - dla ubezpieczonych, dla których określono najniższą podstawę wymiaru składek;

2) kwota przychodu określona w umowie przypadająca na pierwszy miesiąc kalendarzowy ubezpieczenia, po odliczeniach, o których mowa w art. 3 pkt 4, a jeżeli kwota ta w umowie nie została określona, kwota przeciętnego miesięcznego przychodu innych ubezpieczonych, z którymi płatnik składek zawarł takie same lub podobne umowy dla ubezpieczonych wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia;

3) przeciętny miesięczny przychód innych członków spółdzielni za miesiąc, w którym powstało prawo do zasiłku - dla ubezpieczonych będących członkami rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych;

4)przeciętny miesięczny przychód osób wykonujących pracę nakładczą na rzecz danego płatnika składek za miesiąc, w którym powstało prawo do zasiłku - dla osób wykonujących pracę nakładczą.

Sąd I instancji w jej sytuacji bezzasadnie przyjął, iż podstawa obliczenia kwoty zasiłku wynosi nie więcej niż najniższa podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe za miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71% podstawy wymiaru składki na to ubezpieczenie, co w konsekwencji oznacza, że podstawa wymiaru składki wynosiła 1.922,37zł. Jednakże w omawianej sytuacji ten przepis w ogóle nie powinien być zastosowany, bowiem zgodnie z przepisem art. 4 ustawy zasiłkowej

1. Ubezpieczony nabywa prawo do zasiłku chorobowego:

-po upływie 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego -jeżeli podlega obowiązkowo temu ubezpieczeniu;

-po upływie 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego -jeżeli jest ubezpieczony dobrowolnie.

2.Do okresów ubezpieczenia chorobowego, o których mowa w ust. 1, wlicza się poprzednie okresy ubezpieczenia chorobowego, jeżeli przerwa między nimi nie przekroczyła 30 dni lub była spowodowana urlopem wychowawczym, urlopem bezpłatnym albo odbywaniem czynnej służby wojskowej przez żołnierza niezawodowego.

Zdaniem ubezpieczonej, jeżeli przerwa w prowadzeniu działalności gospodarczej (a tym samym przerwa w podleganiu obowiązkowi składkowemu) nie przekroczyła 30 dni, to uznaje się, że 90- dniowy okres nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego nie uległ przerwaniu i tym samym do podstawy obliczenia kwoty należnego zasiłku uwzględnia się zadeklarowany przychód za miesiące poprzedzające zawieszenie. Takie stanowisko nie budzi wątpliwości w orzecznictwie i wyrażał je również Sąd Najwyższy, np. w wyroku z dnia 12 kwietnia 2012 r. (sygn. I UK 350/11).

Ubezpieczona, jako osoba współpracująca przy prowadzeniu działalności gospodarczej, która przystąpiła dobrowolnie do ubezpieczenia chorobowego i w okresie tego ubezpieczenia urodziła dziecko, z chwilą ziszczenia się tego ryzyka ubezpieczeniowego nabyła prawo do zasiłku macierzyńskiego, którego wysokość zależna była od zadeklarowanej przez nią kwoty stanowiącej podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe - co do zasady w okresie 12 miesięcy poprzedzających nabycie prawa do zasiłku, chyba że do chwili urodzenia dziecka podlegała ubezpieczeniu dobrowolnemu krócej niż 12 miesięcy, gdyż wtedy podstawę wymiaru zasiłku macierzyńskiego stanowiłaby deklarowana kwota za pełne miesiące ubezpieczenia. Zatem ubezpieczona miała prawną możliwość podwyższenia podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie, wobec czego taka czynność była legalna i nie mogła być kwestionowana. Zakład miał zaś obowiązek wypłacać świadczenie w wysokości 100 % podstawy wymiaru zasiłku, czyli kwoty deklarowanej przez okres wynikający z ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 267 ze zm.) po potrąceniu kwoty, o której mowa w art. 3 pkt 4, skoro przepisy ustawy nie dopuszczają w tym zakresie żadnej uznaniowości.

Mając na uwadze, że ubezpieczona nie miała określonej najniższej podstawy wymiaru składek oraz fakt, że ustawodawca w ustawie z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa nie uregulował wprost takiej sytuacji, gdy niezdolność do pracy ubezpieczonego nie będącego pracownikiem powstała już w pierwszym miesiącu kalendarzowym ubezpieczenia chorobowego, słuszne jest zastosowanie art. 49 pkt 2, a nie art. 49 pkt 1 cytowanej ustawy.

Ponieważ w przypadku ubezpieczonej zawieszenie działalności gospodarczej trwało 30 dni, to uznać należy, że właściwą podstawą dla obliczenia kwoty zasiłku chorobowego za okres od 14 listopada 2013 r. do 22 grudnia 2013 r. winno być 100% podstawy wyliczenia zasiłku, tj. 250% średniego miesięcznego wynagrodzenia brutto, tj. 8.063,23 zł. Takie stanowisko wyraził na kanwie podobnego stanu faktycznego również Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 12 września 2008r.(sygn.IUZP 5/08):

Jeżeli przerwy w podleganiu ubezpieczeniu chorobowemu nie przekraczały 30 dni, to przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego ubezpieczonemu niebędącemu pracownikiem, którą stanowi przychód za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy (art. 48 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, t.j.: Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 267 ze zm.) uwzględnia się przychód z tego okresu nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego w rozumieniu art. 4 ust. 2 tej ustawy.

W świetle powyższego, nie ulega wątpliwości, że w omawianej sprawie Sąd I instancji dokonał nieprawidłowego zastosowania przepisów dotyczących wyłącznie zasiłków chorobowych przysługujących pracownikom, zamiast zastosować odpowiednie przepisy Rozdziału 9 ustawy o osobach fizycznych prowadzących działalność gospodarczą. Podkreślić należy, że w omawianym przypadku za cały okres do 22 grudnia 2013 r. prawidłowa podstawa obliczenia kwoty należnego zasiłku chorobowego wynosiła 250% średniego miesięcznego wynagrodzenia, co odpowiadało zadeklarowanemu przez skarżącą przychodowi z tytułu działalności gospodarczej. Stąd też nie ulega wątpliwości, że Sąd I instancji wydając zaskarżony wyrok naruszył przepisy prawa materialnego poprzez niezastosowanie właściwych przepisów oraz nieuprawnione zastosowanie przepisów o pracownikach w sytuacji, gdy sprawa dotyczy osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą.

Sąd Okręgowy zważył , co następuje :

Apelacja jako bezzasadna podlegała oddaleniu, gdyż wbrew twierdzeniom skarżącej Sąd pierwszej instancji nie dopuścił się naruszenia prawa materialnego rozpoznając niniejszą sprawę .

Wobec bezspornego stanu faktycznego, spór w przedmiotowej sprawie ograniczał się do interpretacji przepisów ustawy zasiłkowej w zakresie ustalania podstawy wymiaru zasiłku chorobowego dla osób, które prowadząc pozarolniczą działalność gospodarczą podlegają dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu.

Podstawowym zarzutem ubezpieczonej było naruszenie przepisów prawa materialnego tj. art.46 w zw. z art. 48 ust 2 i art.49 ust 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. 2014,poz.159 j.t) przez błędną jego interpretację i niewłaściwe zastosowanie, polegające na przyjęciu błędnego poglądu prawnego, że ubezpieczona od dnia 15 października 2013 r. do dnia 13 listopada 2013 r. z uwagi na zawieszenie pozarolniczej działalności gospodarczej nie posiadała tytułu ubezpieczenia chorobowego.

Apelująca swoje przekonanie o podleganiu ubezpieczeniu chorobowemu w okresie zawieszenia działalności gospodarczej od 15.10.2013r. do 13.11.2013r. wywodziła z wykładni przepisu art.4 w/w ustawy zasiłkowej. Zdaniem ubezpieczonej, jeżeli przerwa w prowadzeniu działalności gospodarczej (a tym samym przerwa w podleganiu obowiązkowi składkowemu) nie przekroczyła 30 dni, to uznaje się, że 90-dniowy okres nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego nie uległ przerwaniu i tym samym do podstawy obliczenia kwoty należnego zasiłku uwzględnia się zadeklarowany przychód za miesiące poprzedzające zawieszenie. Na poparcie swojego stanowiska przytoczyła orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2012 r. (sygn. I UK 350/11).

Sąd Okręgowy powyższego stanowiska nie podziela.

Niezależnie od faktu ,że stan faktyczny w tej sprawie był odmienny od stanu faktycznego w przedmiotowej sprawie, nadmienić należy, że Sąd Najwyższy w sprawie I UK350/11 był związany prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego z dnia 24 lutego 2011r., zapadłym wobec ubezpieczonej w innej sprawie, gdzie Sąd Okręgowy - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych określił podstawę wymiaru składek ubezpieczonej za sporny okres w wysokości 6.953,70 zł. Sąd Najwyższy oparł się przy tym na stanowisku Sądu Najwyższego przyjętym w uchwale 7 sędziów z dnia 21kwietnia 2010 r., II UZP 1/10, OSNP 2010/21-22/267 – zgodnie z którym:

„Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie jest uprawniony do kwestionowania kwoty zadeklarowanej przez osobę prowadzącą pozarolniczą działalność jako podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, jeżeli mieści się ona w granicach określonych ustawą z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (jednolity tekst: Dz.U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 ze zm.).”

O ile Sąd Okręgowy w całości podziela stanowisko prawne wyrażone w niniejszej uchwale, o tyle nie sposób zgodzić się ze stanowiskiem Sądu Najwyższego zawartym w uzasadnieniu wyroku I UK 350/11. Sąd Najwyższy rozważając szczególną sytuację, gdy niezdolność do pracy ubezpieczonej niebędącej pracownikiem powstała już w pierwszym miesiącu kalendarzowym ubezpieczenia chorobowego podkreślił ,że w tej sytuacji ustawa zasiłkowa różnicuje metodę ustalania podstawy wymiaru świadczenia w zależności od tytułu ubezpieczeniowego. Dla ubezpieczonych, dla których określono najniższą podstawę wymiaru składek, art. 49 pkt 1 nakazuje jako podstawę wymiaru zasiłku chorobowego ustalić najniższą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, po odliczeniach, o których mowa w art. 3 pkt 4 (13,71%). Sąd Najwyższy przyjął, że mając na uwadze, że ubezpieczona nie miała określonej najniższej podstawy wymiaru składek oraz fakt, że ustawodawca w ustawie zasiłkowej nie uregulował wprost takiej sytuacji, jaka zaistniała w wyżej wskazanym stanie faktycznym, Sąd drugiej instancji słusznie zastosował w niniejszej sprawie art. 49 ust.2, skoro niniejsza sprawa ujawniła brak przepisu ustawy zasiłkowej określającego skutki prawne rozstrzyganego przypadku, a powołany ust. 2 art. 49 powołanej ustawy odpowiadał najbardziej sytuacji prawnej ubezpieczonej. Sąd Najwyższy podniósł, że w tej sytuacji dopuszczalne jest zastosowanie analogii w zastosowaniu przepisów prawnych , dlatego też w sprawie nie mógł znaleźć zastosowania art. 49 ust. 1 cytowanej ustawy gdyż dotyczy on sytuacji, gdy ubezpieczony zadeklarował najniższą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia chorobowe, a w przypadku odwołującej się zadeklarowana podstawa wymiaru składek nie była najniższa, wyniosła 6.953,70 zł.

Wbrew stanowisku Sądu Najwyższego nie można uznać, że wysokość podstawy wymiaru zasiłku dla osób prowadzących działalność gospodarczą , których niezdolność do pracy powstała w pierwszym miesiącu podlegania ubezpieczeniu, a którzy zadeklarowali wyższą niż najniższa podstawę składek nie jest uregulowana w ustawie zasiłkowej, w związku z czym możliwe jest stosowanie analogii juris . Przepis art. 49 ust. 1 ustawy zasiłkowej mówi bowiem o ubezpieczonych , dla których określono - czyli wprowadzono możliwość opłacania składek w najniższej wysokości, a nie o osobach , które taką najniższą podstawę wymiaru składek zadeklarowały, dlatego też zdaniem Sądu Okręgowego w pełni uzasadnione był zastosowanie przez ZUS tego przepisu do ubezpieczonej w tamtej sprawie. Nadmienić należy, że Sąd Najwyższy z racji wyżej wskazanego stanu faktycznego nie zajmował się w ogóle kwestią, na jaką wskazuje apelujący w uzasadnieniu apelacji, a mianowicie ,że jeżeli przerwa w prowadzeniu działalności gospodarczej (a tym samym przerwa w podleganiu obowiązkowi składkowemu) nie przekroczyła 30 dni, to uznaje się, że 90-dniowy okres nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego nie uległ przerwaniu i tym samym do podstawy obliczenia kwoty należnego zasiłku uwzględnia się zadeklarowany przychód za miesiące poprzedzające zawieszenie.

Trafnie natomiast zauważył apelujący, że w uchwale z dnia 12 września 2008r.(sygn.I UZP 5/08) Sąd Najwyższy uznał, że :

Jeżeli przerwy w podleganiu ubezpieczeniu chorobowemu nie przekraczały 30 dni, to przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego ubezpieczonemu niebędącemu pracownikiem, którą stanowi przychód za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy (art. 48 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, t.j.: Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 267 ze zm.) uwzględnia się przychód z tego okresu nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego w rozumieniu art. 4 ust. 2 tej ustawy.

Sąd Okręgowy, w składzie orzekającym w niniejszej sprawie, powyższego poglądu nie podziela, choć należy zauważyć ,że uchwała Sądu Najwyższego zapadła na tle zupełnie innego stanu faktycznego– ubezpieczony od wielu lat prowadził działalność gospodarczą i z tego tytułu podlegał ubezpieczeniom społecznym, w tym dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu. W 2007r. ubezpieczony podlegał ubezpieczeniom od 3 do 31 stycznia, od 9 do 14 lutego, po czym 15 lutego 2007r. wyrejestrował się z ubezpieczeń społecznych, a następnie ponownie zgłosił się do ubezpieczeń, w tym do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego od dnia 28 lutego 2007 r., zaś w dniu 12 marca 2007r. / w drugim miesiącu podlegania ubezpieczeniu chorobowemu/ wystąpiła u niego spowodowana chorobą niezdolność do prowadzenia pozarolniczej działalności. W takim stanie sprawy, przy rozpoznawaniu apelacji Sąd Okręgowy powziął istotne wątpliwości co do sposobu i wysokości obliczenia zasiłku chorobowego dla osób niebędących pracownikami w sytuacji, gdy niezdolność do pracy ubezpieczonego powstała w drugim miesiącu kalendarzowym trwania ubezpieczenia chorobowego, kiedy nie obowiązuje okres wyczekiwania, a pierwszy miesiąc nie był objęty ubezpieczeniem chorobowym w całości, co spowodowało przyznanie mu prawa do zasiłku chorobowego w symbolicznej kwocie 8,26 zł netto i stawiało go w zdecydowanie gorszej sytuacji niż osoby, których niezdolność do pracy powstała w pierwszym miesiącu podlegania ubezpieczeniu chorobowemu, którym ustawodawca gwarantował najniższą podstawę wymiaru zasiłku chorobowego.

Podkreślić należy, że istotą sporu w niniejszej sprawie była wykładnia przepisu art. 4 ustawy zasiłkowej, zgodnie z którym:

1. Ubezpieczony nabywa prawo do zasiłku chorobowego:

-po upływie 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego -jeżeli podlega obowiązkowo temu ubezpieczeniu;

-po upływie 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego -jeżeli jest ubezpieczony dobrowolnie.

2.Do okresów ubezpieczenia chorobowego, o których mowa w ust. 1, wlicza się poprzednie okresy ubezpieczenia chorobowego, jeżeli przerwa między nimi nie przekroczyła 30 dni lub była spowodowana urlopem wychowawczym, urlopem bezpłatnym albo odbywaniem czynnej służby wojskowej przez żołnierza niezawodowego.

Zdaniem Sądu Okręgowego, wbrew twierdzeniom apelującej okres zawieszenia działalności gospodarczej w okresie od 15 października 2013 roku do dnia 13 listopada 2013r. nie był okresem , kiedy posiadała ona tytuł ubezpieczenia chorobowego. Wynika to z samej treści ust. 2 art. 4 ustawy , który wyraźnie wskazuje w jakim celu i w jakim zakresie należy przyjmować, że przerwa nieprzekraczająca 30 dni w podleganiu ubezpieczeniu chorobowemu nie spowoduje negatywnych skutków dla ubezpieczonego. Otóż, ma to zastosowanie tylko dla celów ustalenia tzw. okresów wyczekiwania na uzyskanie prawa do zasiłku chorobowego, czego nie można utożsamiać z okresem podlegania ubezpieczeniu chorobowemu.

Stanowisko to wynika z założenia, że przerwa w opłacaniu składek na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe związana z czasowym zaprzestaniem prowadzenia działalności gospodarczej, nawet jeśli nie przekracza 30 dni i nie powoduje utraty okresu wyczekiwania, o którym mowa w art. 4 ust. 1 ustawy zasiłkowej, to równocześnie nie jest okresem, który podlega uwzględnieniu przy obliczeniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego. W tym okresie ubezpieczony nie uzyskuje przychodu, brak jest zatem podstawy do wyliczenia składki i nie powstaje obowiązek jej opłacenia. Podobne stanowisko, aczkolwiek w odniesieniu do okresu urlopu bezpłatnego zajął Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 12 czerwca 2002 r., III UZP 4/02, (OSNAPiUS 2002 nr 24, poz. 601) oraz w wyroku z dnia 27 września 2006 r., I UK 54/06 (niepublikowanym).

Zwrócić również należy uwagę na to, że pracownikowi niezdolnemu do pracy z powodu choroby ustawa zapewnia środki na zaspokojenie podstawowych potrzeb na minimalnym poziomie. Taką gwarancję przewiduje art. 45 ust. 1 ustawy, dając osobom zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy możliwość przyjęcia podstawy wymiaru zasiłku na poziomie kwoty najniższego wynagrodzenia pracowników, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71% tego wynagrodzenia, nawet jeśli pracodawca nie wypłaca pracownikowi wynagrodzenia (np. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 września 2005 r., II UK 20/05, OSNAP z 2006 nr 13-14, poz. 222). Taka gwarancję uzyskała również ubezpieczona w odniesieniu do okresu niezdolności do pracy od 14.11.2013r. do 22.12 2013r. (a więc po okresie niespełna miesiąca niepodlegania ubezpieczeniu chorobowemu i nie opłacania z tego tytułu składki), na podstawie art. 49 ust.1 ustawy zasiłkowej .

Podkreślenia wymaga fakt, że zarówno zakresy zatrudnienia (ubezpieczenia), jak i zawieszenia działalności gospodarczej nie pokrywają się z tytułem ubezpieczenia i nie każda niezdolność do pracy powstała w czasie pozostawania w stosunku pracy rodzi prawo do świadczeń. Prawo to nie powstaje w trakcie przypadających w czasie zatrudnienia takich zdarzeń, jak urlop bezpłatny, urlop wychowawczy, pobyt w areszcie czy odbywanie kary pozbawienia wolności (por. art. 12 ust. 2 ustawy zasiłkowej), gdy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia (por. art. 12 ust. 1), a także w tzw. okresie wyczekiwania (art. 4 ust. 1 ustawy).

W tym miejscu dostrzec należy , że inna interpretacja byłaby niezgodna z przepisem art. 36a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych( t. j. Dz. U. z 2013 r. poz. 1442) zgodnie, z którym :

1. Ubezpieczenie emerytalne i rentowe w okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej, o którym mowa w art. 14a ust. 1–1b ustawy z dnia 2 lipca2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą jest dobrowolne. Przedsiębiorca w okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej nie opłaca ubezpieczenia chorobowego i wypadkowego.

2. Zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej powoduje ustanie obowiązku ubezpieczeń społecznych od dnia, w którym rozpoczyna się zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej, do dnia poprzedzającego dzień wznowienia wykonywania działalności gospodarczej.

Ustawodawca generalnie odstąpił od obowiązującego przed dniem 1 stycznia 1999r. rozwiązania, według którego świadczenia z ubezpieczenia społecznego przysługiwały tylko w zamian za udział pracowników w wytwarzaniu majątku narodowego (w trakcie pracy świadczonej przeważnie na rzecz państwowego pracodawcy), a pozostawanie w ubezpieczeniu wiązało się ściśle z faktem zatrudnienia, warunkującym objęcie ubezpieczeniem. W praktyce prawo do świadczeń z tego systemu nie było uzależnione od opłacenia składek, lecz tylko od wykonywania zatrudnienia, co aprobował Sąd Najwyższy, uznając za okresy składkowe także okresy pracy, za które nie została opłacona składka na ubezpieczenie społeczne (por. np. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 15 czerwca 1978 r., II URN 54/78, nie publikowany, z dnia 5 listopada 1975 r., II URN 16/75, nie publikowany, z dnia 5 kwietnia 1995 r., II UR 3/95, OSNAPiUS 1995 nr 17, poz. 222, z dnia 24 marca 1995 r., II URN 7/95, OSNAPiUS 1995 nr 17, poz. 219 oraz uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 11 maja 1994 r., II UZP 5/94, OSNAPiUS 1994 nr 6, poz. 97).

Jednak transformacja systemu zabezpieczenia społecznego doprowadziła do współistnienia z jednej strony solidarnego zabezpieczenia od ryzyk życiowych, a z drugiej do samodzielnego kształtowania tego ubezpieczenia przez jednostkę, przy wzajemności składki i świadczeń. W konsekwencji, rację bytu ubezpieczenia stanowią zgromadzone fundusze, których redystrybucja podlega ścisłym regułom ustawowym, a podstawę roszczeń wobec funduszu ubezpieczenia chorobowego stanowi opłacanie (dobrowolne lub przymusowe) składek na to ubezpieczenie. W obowiązującym obecnie systemie przyjęta została definicja okresu ubezpieczenia, czyli okresu realizowania się stosunku ubezpieczenia, jako okresu opłacania składek na odpowiednie ubezpieczenie, z czego wypływa wniosek, że stosunek ten - jako tytuł ubezpieczenia- realizuje się tylko wówczas, gdy osoba będąca podmiotem ubezpieczenia chorobowego opłaciła przypadającą od niej składkę. Nie odnosi się to do okresów nieskładkowych, istnieją bowiem okresy, w których nie ma obowiązku jej opłacania (patrz uzasadnienie Sądu Najwyższego w sprawie I UZP 5/08). Nie ma składki między innymi wówczas, gdy dochodzi do zawieszenia wzajemnych obowiązków przez pracownika i przez pracodawcę (świadczenia pracy i wynagrodzenia). Okresy te nie stanowią tytułu ubezpieczenia z tego przede wszystkim powodu, że podczas ich trwania nie może dojść do spełnienia się ryzyka ubezpieczenia chorobowego, czyli do utraty zarobku. Za okres ten nie jest zatem pobierana składka na ubezpieczenie, w wyniku czego, za przypadający w tym czasie okres choroby zasiłek chorobowy nie przysługuje (patrz uzasadnienie Sądu Najwyższego w sprawie I UZP 5/08).

Nie można zatem zgodzić się z poglądem, że tytuł ubezpieczenia chorobowego trwa również wówczas, gdy dochodzi do zawieszenia działalności gospodarczej, gdy dochodzi do ustania obowiązku składkowego, a więc jak w sytuacji ubezpieczonej - zgodnie z art. 4 ust. 2 ustawy zasiłkowej - zachodzi przerwa w ubezpieczeniu. W konsekwencji, za trafne trzeba uznać stanowisko Sądu Rejonowego , jak i pozwanego przyznające ubezpieczonej prawo do zasiłku chorobowego za okres od 8.10.2013r. do 14.10.2013r. od podstawy wymiaru-8.063,23 zł w oparciu o art. 36 ust. 2 w zw. z art. 48 ust. 2 ustawy zasiłkowej, biorąc pod uwagę deklarowany przychód za pełny miesiąc kalendarzowy – sierpień 2013r., za okres od 15.10.2013r. do 13.11.2013r. od podstawy wymiaru-3.612,51 zł na podstawie art. 46 w zw. z art. 48 ust. 2 ustawy zasiłkowej od kwoty 100% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia/ okres po ustaniu ubezpieczenia/, zaś za okres od 14.11.2013r. do 22.12.2013r. od podstawy 1922,37 zł w oparciu o art. 49 ust.1 ustawy zasiłkowej, gdy niezdolność powstała przed upływem pełnego miesiąca kalendarzowego podlegania ubezpieczeniu chorobowemu.

Powyższe stanowisko znajduje pełne uzasadnienie w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 06 września 2012r. w sprawie II UK 36/12, na który powoływał się pozwany . W uzasadnieniu wyroku wskazano m.in. ,że:

,, W art. 49 pkt 1 nie wskazano wprost, do których ubezpieczonych stosuje się przewidzianą w nim regułę ustalania podstawy wymiaru zasiłku od najniższej podstawy wymiaru składki. Zakres podmiotowy tej regulacji określono zbiorczo, jako „ubezpieczonych, dla których określono najniższą podstawę wymiaru składek”. Oznaczenie to wyjaśnia się w drodze wykładni systemowej, sięgającej do zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe w przepisach art. 18 i 18a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, do których odesłanie zawiera art. 20 ust. 1 tej ustawy. W art. 18 ustawy wskazuje się, że kwoty podstawy wymiaru składek dla poszczególnych grup ubezpieczonych, przy czym w art. 18 ust. 7 dla ubezpieczonych podlegających ubezpieczeniom dobrowolnie, jako kwotę zadeklarowaną, nie niższą jednak od kwoty minimalnego wynagrodzenia. Kwota wynagrodzenia minimalnego (por. ustawę z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, Dz.U. Nr 200, poz. 1679 ze zm.) stanowi zatem najniższą podstawę wymiaru składek dla tych ubezpieczonych i jednocześnie jest dolną granicą, którą mogą zadeklarować jako podstawę wymiaru składki na dobrowolne ubezpieczenie społeczne chorobowe. Podobne ograniczenie, ustanowione przez odniesienie się do dolnych wartości składek, dotyczy także osób prowadzących działalność gospodarczą (art. 18 ust. 8 i art. 18a ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych) oraz osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia. Najniższa podstawa wymiaru składek obowiązuje także duchownych (art. 18 ust. 4 pkt 5a i ust. 4c) .W związku z tym osoby, o których mowa w tych przepisach są „ubezpieczonymi, dla których określono najniższą podstawę wymiaru składek”, przy czym określenie ich w ten sposób wskazuje na ustanowienie tej wartości w sposób władczy, a więc w indywidualnej decyzji lub w ustawie jako dolnej granicy, od której składka może być zadeklarowana, a nie wynika z faktu zadeklarowania składki w wysokości liczonej od najniższej podstawy.
Biorąc powyższe rozważania pod uwagę ,na zasadzie art. 385 kpc należało oddalić apelację jako bezzasadną, orzekając jak w pkt II wyroku .

Ponieważ zakres rozpoznawania wyznaczał przedmiot decyzji, Sąd Okręgowy w oparciu o przepis art. 350 §1 kpc sprostował z urzędu oczywistą omyłkę pisarską w wyroku Sądu Rejonowego wpisując właściwy przedmiot sprawy – o podstawę wymiaru zasiłku chorobowego .

Zważywszy na fakt ,iż ubezpieczona przegrała w całości proces w oparciu o art. 98 kpc w związku z art. 108 kpc w zw. z §.6 ust. 5 w zw. z §.12 ust. 1pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu ( Dz. U. z 2013 r., nr 490 tekst jedn. ) orzeczono o kosztach procesu za instancję odwoławczą, uwzględniając wartość przedmiotu sporu/ zaskarżenia /, która wynosiła kwotę 12.333,00 zł .