Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 lutego 2015 r.

Sąd Okręgowy w Sieradzu Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący SSO Barbara Bojakowska

po rozpoznaniu w dniu 4 lutego 2015 r. w Sieradzu

na posiedzeniu niejawnym sprawy

z powództwa (...) Fundusz Inwestycyjny Zamknięty – Subfundusz KI 1 w W.

przeciwko T. M.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Wieluniu

z dnia 17 listopada 2014 r. sygn. akt I C 727/14

oddala apelację.

Sygn. akt I Ca 10/15

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 17 listopada 2014 roku Sąd Rejonowy w Wieluniu oddalił powództwo (...) Fundusz Inwestycyjny Zamknięty – Subfundusz KI 1 w W. przeciwko T. M. oraz orzekł o kosztach procesu.

Powyższy wyrok zaskarżył apelacją powód, który zarzucił przedmiotowemu rozstrzygnięciu naruszenie:

- art. 233 § 1 k.p.c. polegającego na przekroczeniu granic swobodnej oceny dowodów poprzez wyprowadzenie wniosków sprzecznych z zasadami prawidłowego rozumowania przy dokonywaniu oceny wiarygodności i mocy materiału dowodowego zgromadzonego
w niniejszej sprawie i przyjęcie, iż nieprzedstawienie w toku postępowania egzekucyjnego klauzuli wykonalności na następcę prawnego w myśl art. 788 k.p.c. było wyrazem bezczynności następcy prawnego;

- art. 788 § 1 k.p.c. poprzez jego błędną wykładnię i w konsekwencji uznanie, iż wierzyciel niebędący bankiem na podstawie w/w przepisu może wystąpić o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu;

- art. 182 § 2 w związku z art. 13 § 2 k.p.c. poprzez jego zastosowanie do umorzenia postępowania egzekucyjnego na podstawie art. 825 pkt 3 k.p.c.;

- art. 96 i art. 97 ustawy Prawo bankowe z dnia 29 sierpnia 1997 r. (Dz. U. z 2012 r. poz. 1376) poprzez jego niezastosowanie i w konsekwencji uznanie, iż wierzyciel niebędący bankiem może prowadzić postępowanie egzekucyjne w oparciu o bankowy tytuł egzekucyjny;

- art. 123 § 1 k.c. w związku z art. 118 k.c. poprzez jego niezastosowanie i przyjęcie, iż umorzenie postępowania egzekucyjnego na podstawie art. 825 pkt 3 k.p.c. wskutek zawiadomienia złożonego przez poprzedniego Wierzyciela o sprzedaży dochodzonej wierzytelności na rzecz obecnego Wierzyciela, tj. (...) Fundusz Inwestycyjny Zamknięty nie przerywa biegu terminu przedawnienia.

W związku z powyższym skarżący wniósł o zmianę wyroku w części i zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda:

*

kwoty 1.679,65 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty,

*

zwrotu kosztów procesu za postępowanie przed Sądem I instancji według norm przepisanych,

*

zwrotu kosztów procesu za postępowanie przed Sądem II instancji według norm przepisanych, w tym opłaty od apelacji i kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

Ewentualnie apelujący wniósł o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd I instancji w zmienionym składzie oraz pozostawienie temu Sądowi orzeczenia o kosztach postępowania odwoławczego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie, ponieważ Sąd I instancji doszedł do prawidłowego wniosku, że roszczenie powoda uległo przedawnieniu.

Na wstępie należy zaznaczyć, że Sąd Okręgowy podziela ustalenia faktyczne Sądu Rejonowego i uznaje je jako własne.

Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. trzeba wskazać, że nie zasługuje on na uwzględnienie. Ów zarzut dotyczy wadliwej oceny dowodów oraz poczynionych na ich podstawie ewentualnych błędnych ustaleń, a zatem skarżący powinien wskazać, które dowody zostały przez Sąd I instancji niewłaściwie ocenione. Apelujący zarzuca, że Sąd Rejonowy błędnie przyjął, iż nieprzedstawienie w toku postępowania egzekucyjnego klauzuli wykonalności na następcę prawnego w myśl art. 788 k.p.c. było wyrazem bezczynności powoda. Tymczasem Sąd a quo ustalił jedynie, że przyczyną umorzenia postępowania przez komornika sądowego była okoliczność, iż prowadzenie egzekucji pozostawało w oczywistej sprzeczności z treścią tytułu wykonawczego oraz że komornik wskazał, iż nabywca wierzytelności nie przedstawił do akt postanowienia o nadaniu klauzuli wykonalności w/w tytułowi na swoją rzecz w myśl art. 788 k.p.c. Dlatego też nie sposób analizować przedmiotowego zarzutu na gruncie wadliwej oceny dowodów, ponieważ przedstawione ustalenia są oparte na bezspornym materiale procesowym, który nie był kwestionowany przez strony w trakcie postępowania przed Sądem I instancji. Pewnego uchybienia, które nie może jednak skutkować zmianą orzeczenia co do istoty sprawy, należy upatrywać na płaszczyźnie zastosowania art. 182 § 2 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. do prawidłowo ustalonego stanu faktycznego.

Pogłębiając rozważania Sądu I instancji w wymienionym zakresie należy zauważyć, że do umorzenia postępowania w sprawie Km 1859/11 doszło po powiadomieniu komornika sądowego pismem z dnia 13 kwietnia 2012 roku przez poprzedniego wierzyciela (...) Bank S.A. – o cesji wierzytelności na rzecz powoda. Pismo to stanowiło de facto cofnięcie wniosku egzekucyjnego – w interesie cedenta było bowiem zakończenie postępowania egzekucyjnego, gdyż w przeciwnym razie mógł się narazić na wytoczenie przeciwko niemu przez dłużnika powództwa przeciwegzekucyjnego. Skarżący podnosi, że umorzenie egzekucji komorniczej z wniosku poprzedniego wierzyciela było niezbędne dla dochodzenia przez powoda należności z umowy o kartę kredytową, w związku z czym nie należy zrównywać skutków umorzenia postępowania na wniosek wierzyciela z następstwami umorzenia, do którego dochodzi ze względu na bezczynność wierzyciela.

Wobec tego wskazać należy, że przepisy o postępowaniu egzekucyjnym nie zawierają normy prawnej, która by expressis verbis wskazywała, jakie skutki w zakresie prawa materialnego, w tym co do biegu przedawnienia, wywołuje bądź nie wywołuje umorzenie egzekucji. W tym miejscu należy podzielić stanowisko zajęte przez Sąd I instancji, zgodnie
z którym do oceny skutków prawnych wniosku o wszczęcie egzekucji w razie jej umorzenia na podstawie art. 823 k.p.c., stosuje się odpowiednio art. 182 § 2 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. Nie ma przy tym potrzeby powielania argumentacji przytoczonej na poparcie tego poglądu prawnego (vide: wyrok SN z dnia 10 października 2003 roku, II CK 113/02, OSP 2004/11/141, Pr. Spółek 2004/6/59).

Z kolei w sytuacji, w której do umorzenia postępowania egzekucyjnego dochodzi na podstawie art. 825 pkt 3) k.p.c. w ocenie Sądu II instancji zachodzi podobieństwo pomiędzy cofnięciem pozwu i cofnięciem wniosku egzekucyjnego. Zarówno złożenie pozwu jak
i wniosku egzekucyjnego przerywa bieg przedawnienia. W obu przypadkach cofnięcia powyższych pism wola podmiotu wszczynającego postępowanie decyduje o jego zakończeniu. Podmiot ten poprzez czynność dyspozytywną rezygnuje z ochrony prawnej. Skoro więc rezultatem tej rezygnacji w przypadku cofnięcia pozwu jest zniweczenie skutków materialnoprawnych związanych z jego wniesieniem w myśl art. 203 § 2 k.p.c., brak jest podstaw do przyjęcia, że takich konsekwencji nie wywołuje analogiczna rezygnacja
z dochodzenia wykonania zobowiązania poprzez cofnięcie wniosku egzekucyjnego, zaś zastosowanie powołanego przepisu możliwe jest poprzez normę art. 13 § 2 k.p.c. Dodać należy, że cofnięcie wniosku egzekucyjnego stanowi wolę rezygnacji z prowadzenia egzekucji wyrażoną expressis verbis, podczas gdy bierność wierzyciela skutkująca umorzeniem egzekucji to wola rezygnacji z prowadzenia egzekucji wyrażona per facta concludentia. Skoro więc umorzenie egzekucji wobec bierności wierzyciela unicestwia skutek prawny w postaci przerwania biegu przedawnienia, tym bardziej umorzenie egzekucji na skutek wyraźnego cofnięcia wniosku egzekucyjnego, a więc jednoznacznej rezygnacji
z przymusowego ściągnięcia należności ustalonej w tytule wykonawczym, nie może powodować, że od tej daty przedawnienie zacznie biec na nowo (vide: wyrok SA w Warszawie z dnia 25 maja 2010 roku, sygn. akt I ACa 100/10, Lex nr 1110230).

Warto zaznaczyć, że przyczyny, dla których wierzyciel cofnął wniosek o wszczęcie egzekucji nie są doniosłe z punktu widzenia oceny skutków umorzenia w zakresie prawa materialnego. W niniejszej sprawie brakuje okoliczności wskazujących, że (...) Bank S.A. był zmuszony dokonać cesji wierzytelności na rzecz powoda – decyzja poprzedniego wierzyciela stanowiła wycofanie się z postępowania egzekucyjnego z uwagi na nieopłacalność dalszej egzekucji. Wszczynanie egzekucji bez woli jej konsekwentnego prowadzenia nie może prowadzić do rezultatu w postaci przerwania biegu terminu przedawnienia. Z kolei argumenty apelującego dotyczące potrzeby ochrony nabywców wierzytelności nie są trafne z tej przyczyny, że występujące ryzyko przedawnienia roszczeń nieodłącznie wiąże się z rodzajem prowadzonej przez cesjonariuszy działalności gospodarczej.

Trzeba natomiast zgodzić się z apelującym, że wskazany przez Sąd I instancji art. 182 § 2 w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. nie ma zastosowania do oceny skutków prawnych umorzenia postępowania egzekucyjnego na podstawie art. 825 pkt 3) k.p.c. Właściwym przepisem jest bowiem wymieniony art. 203 § 2 k.p.c. w zw. art. 13 § 2 k.p.c.

Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 788 k.p.c., należy stwierdzić, że nie zasługuje on na uznanie. Sąd I instancji wprawdzie nietrafnie wskazał w rozważania prawnych, że do umorzenia postępowania doszło na skutek bezczynności powoda, który nie przedstawił
w toku postępowania egzekucyjnego klauzuli wykonalności na następcę prawnego w trybie art. 788 k.p.c. Niemniej jednak Sąd Rejonowy nie przesądził, że uzyskanie klauzuli w tymże trybie było prawnie dopuszczalne. Dlatego też nie sposób zaakceptować argumentacji apelującego w przedmiotowym zakresie. Z tych samych przyczyn nie może być skuteczny zarzut naruszenia art. 96 i art. 97 prawa bankowego.

Mając na uwadze przedstawione rozważania, należało uznać, że wniosek (...) Bank S.A. z dnia 28 lutego 2011 roku o wszczęcie egzekucji przeciwko poprzedniczce prawnej pozwanego nie przerwał biegu terminu przedawnienia, jako że wierzyciel wycofał ów wniosek, wnosząc o umorzenie postępowania egzekucyjnego pismem z dnia 13 kwietnia 2012 roku. W związku z tym początek biegu terminu przedawnienia należy datować na 11 listopada 2010 roku, kiedy to doszło do uprawomocnienia się postanowienia o nadaniu klauzuli wykonalności. Do zakończenia biegu tego terminu doszło więc z upływem dnia 12 listopada 2013 roku. Następnie powód wniósł pozew do Sądu Rejonowego w Zamościu
w dniu 27 grudnia 2013 roku, natomiast pozwany podniósł zarzut przedawnienia roszczenia. Nie jest zatem skuteczny zarzut naruszenia art. 123 § 1 k.c. w zw. z art. 118 k.c., ponieważ Sąd I instancji prawidłowo uznał, że roszczenie powoda uległo przedawnieniu.

W związku z powyższym, Sąd Okręgowy oddalił apelację na podstawie art. 385 k.p.c.