Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 lutego 2013r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu II Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie następującym:

Przewodniczący- Sędzia SO Beata Stachowiak (spr.)

Sędzia SO Patrycja Gruszczyńska-Michurska Sędzia SO Jarosław Jaroń

Protokolant: Elżbieta Biała

po rozpoznaniu w dniu 27 lutego 2013r. we Wrocławiu

na rozprawie

sprawy z powództwa E. B.

przeciwko K. B.

o zapłatę

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Śródmieścia we Wrocławiu

z dnia 9 sierpnia 2012r.

sygn. akt I C 520/12

uchyla zaskarżony wyrok, znosi postępowanie objęte rozprawą z 9 sierpnia 2012r. i sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu dla Wrocławia-Śródmieścia we Wrocławiu do ponownego rozpoznania.

Sygn. akt II Ca 1355/12

UZASADNIENIE

Zaskarżonym orzeczeniem z dnia 09 sierpnia 2012 r. Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Śródmieścia oddalił powództwo E. B. przeciwko K. B. o zapłatę.

Podstawę rozstrzygnięcia Sądu Rejonowego stanowiły następujące ustalenia faktyczne:

W dniu 28 kwietnia 2009 r. w godzinach nocnych powódka E. B. zgłosiła ustnie Policji, że pozwany K. B. uderzył ją pięścią w twarz, powodując ból głowy oraz odłamanie kawałków kilku zębów. W nocy z 27 na 28 kwietnia 2009 r. zarówno powódka, jak i pozwany byli pod wpływem alkoholu. Pozwany nie przyznał się do w toku postępowania przygotowawczego do uderzenia powódki. Na podstawie powyższych ustaleń faktycznych Sąd Rejonowy uznał, iż powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie. Sąd wskazał, iż wbrew twierdzeniom pozwu, pozwany nie przyznał się w toku postępowania przygotowawczego do pobicia powódki. Faktu tego nie potwierdzili także inni świadkowie, których skądinąd nie było na miejscu zdarzenia. Powódka nie stawiła się także bez usprawiedliwienia na rozprawę w dniu 9 sierpnia 2012 r., co uniemożliwiło jej przesłuchanie. Wprawdzie jej pełnomocnik złożył wniosek o odroczenie rozprawy, motywując to swoim zaplanowanym i opłaconym urlopem, ale wniosek ten nie zasługiwał na uwzględnienie. Pełnomocnik powódki w żaden sposób nie próbował nawet uprawdopodobnić, że faktycznie w dniu 9 sierpnia 2012 r. przebywać będzie na zaplanowanym i opłaconym urlopie wypoczynkowym, np. składając kopię rezerwacji, dowodu wpłaty kosztów wyjazdu, czy biletu. Wobec powyższego w sytuacji, gdy powódka nie przedstawiła żadnych dowodów na fakt pobicia ją przez pozwanego, powództwo podlegało oddaleniu.

Na powyższe rozstrzygnięcie apelację złożyła powódka zaskarżając wyrok w całości. Zaskarżonemu orzeczeniu powódka zarzuciła mający wpływ na treść zaskarżonego wyroku błąd w ustaleniach faktycznych, a polegający na uznaniu, że powódka nie wykazała, że pozwany w dniu 28 kwietnia 2009 r. pobił ją czego konsekwencją są doznane przez nią obrażenia ciała oraz konieczność leczenia stomatologicznego, podczas gdy z treści akt sprawy postępowania przygotowawczego prowadzonego przez Prokuraturę Rejonową Wrocław Stare Miasto(lDs. 3985/10)( karta 3) wynika,

że pozwany przyznał się do jej pobicia, czego konsekwencją są doznane przez nią obrażenia ciała; naruszenie art. 233 § 1 kp.c. polegające na niedokonaniu wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału dowodowego, czego efektem jest wadliwa ocena przeprowadzonych w sprawie dowodów, w szczególności analiza akt postępowania przygotowawczego prowadzonego przez Prokuraturę Rejonową Wrocław Stare Miastooraz dowolna i wybiórcza ich ocena, poprzez pominięcie złożonych przez pozwanego wyjaśnień, która przeprowadzona prawidłowo daje pełne podstawy do uznania roszczenia powódki za słuszne; naruszenie prawa procesowego, a to art. 98 § 4 k.p.c. w zw. z § 2 ustęp 1 i 3 w zw. z § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 z późn. zm.) poprzez pominięcie wniosku o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego w wysokość należnego minimalnego wynagrodzenia zgodnie z § 6 punkt 5 rozporządzenia, tj. kwotę 2.400,00 zł netto powiększoną o stawkę podatku VAT w wysokości 23 %, zgodnie ze stawką obowiązującą w dniu orzekania, nierozpoznanie istoty sprawy z uwagi na pominięcie wyjaśnień pozwanego w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym przez Prokuraturę Rejonową Wrocław Stare Miasto, w których to przyznał się do pobicia powódki w dniu 28 kwietnia 2009 r., nie odniesienie się do zgłoszonego przez powódkę wniosku o powołanie biegłego z zakresu chirurgii szczękowej na okoliczność określenia przyczyn i skutków powstałych u powódki obrażeń ciała, pominięcie zgłoszonego przez powódkę i jej pełnomocnika wniosku o zmianę terminu rozprawy, pomimo, że wniosek ten był dostatecznie umotywowany, pominięcie przez Sąd wniosku o przyznanie kosztów udzielonej, a nie opłaconej pomocy prawnej z urzędu.

Wskazując na powyższe zarzuty apelująca wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku i zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki odszkodowania i zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w łącznej kwocie 42 200,00 zł ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania z powodu nierozpoznania sprawy co do istoty i zasądzenie na rzecz pełnomocnika ustanowionego z urzędu kosztów zastępstwa adwokackiego przed Sądem II instancji na zasadzie art. 391 § 1 k.p.c. w zw. z art. 98 § 3 k.p.c. w zw. z § 12 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej z urzędu z dnia 28 września 2002 r. (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 z późn. zm.) w

kwocie 1 476.00 zł (1200,00 zł + podatek VAT zł) tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu w postępowaniu apelacyjnym

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja zasługiwała na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 378 §1 k.p.c. Sąd drugiej instancji rozpoznaje sprawę w granicach apelacji; w granicach zaskarżenia bierze jednak z urzędu pod uwagę nieważność postępowania .Pełnomocnik powódki sformułował w apelacji szereg zarzutów naruszenia przez Sąd I instancji przepisów prawa procesowego oraz materialnego ,a w uzasadnieniu wskazał na okoliczności związane z nieuzasadnioną odmową odroczenia rozprawy wyznaczonej na dzień 9 sierpnia 2012 r .mimo usprawiedliwienia nieobecności zarówno przez pełnomocnika jak i powódkę . Ponieważ na rozprawie tej Sąd pominął dowód z przesłuchania powódki ,a następnie wydał wyrok zachodziła konieczność zbadania czy na skutek naruszenia przepisów procedury nie doszło do naruszenia prawa strony do obrony ,a tym samym do nieważności postępowania . Zgodnie z art. 214 § 1 k.p.c. rozprawa ulega odroczeniu ,gdy nieobecność strony wywołana jest nadzwyczajnym wydarzeniem lub inną znaną sądowi przeszkodą której nie można przezwyciężyć. W określonych w tym przepisie sytuacjach odroczenie terminu rozprawy jest obligatoryjne i stanowi obowiązek sądu. Pełnomocnik powódki, w dniu 18 lipca 2012 r. złożył wniosek o odroczenie rozprawy usprawiedliwiając niemożność stawienia się zaplanowanym wcześniej urlopem .Wniosek ten jednak ,aż do dnia rozprawy nie został przez Sąd rozpoznany ,mimo iż dotarł ze stosownym wyprzedzeniem . Dopiero na rozprawie Sąd Rejonowy wniosek ten rozpoznał i go oddalił. W ocenie Sądu II instancji wniosek pełnomocnika powódki winien być rozpoznany wcześniej ,a pełnomocnika należało powiadomić o odmowie uwzględnienia wniosku ,co mogło skutkować podjęciem stosownych działań celem zapewnienia reprezentacji interesów powódki na rozprawie .Nadto, jeśli w ocenie Sądu koniecznym było udowodnienie przez powódkę i jej pełnomocnika korzystania w tym czasie z urlopu, -choć w świetle zasad doświadczenia życiowego korzystanie z urlopu w okresie miesięcy wakacyjnych nie jest sytuacją niewiarygodną - celowym było wezwanie do wykazania tej okoliczności ,z konsekwencjami wynikającymi z art.241§2 i 3 k.p.c. Zasadnicze przy tym znaczenie miała okoliczność ,iż na rozprawie w dniu 9 sierpnia 2012 r . miał być przeprowadzony dowód m.in. z przesłuchania powódki. Powódka na rozprawę nie stawiła się ,przy czym wezwanie zostało doręczone w trybie art. 139 k.p.c. Dowód z przesłuchania powódki ,miał przy tym istotne znaczenie ,

wobec szczupłości materiału dowodowego oraz złożenia takie wniosku przez stronę . W takiej sytuacji zachodziła konieczność odroczenia rozprawy celem ponownego wezwania powódki ,a pominięcie dowodu z jej przesłuchania nastąpiło z rażącym naruszeniem art. 299 k.p.c. w zw. z art. 217 k.p.c. i art.227 k.p.c. ,a zatem stanowiło uchybienie procesowe ,mające ostatecznie wpływ na pozbawienie powódki prawa do obrony (art. 379 pkt 5 k.p.c.). Pominięcie dowodu z przesłuchania powódki skutkowało, bowiem uznaniem przez Sąd Rejonowy ,iż powódka nie udowodniła swoich roszczeń . Jako pozbawienie strony możliwości obrony jej praw należy uznać sytuację, w której stronie uniemożliwiono uczestniczenie w postępowaniu rozpoznawczym wbrew jej woli, przy czym pozbawienie przysługujących jej uprawnień procesowych stanowi skutek wadliwego postępowania sądu (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 2 lutego 2006 r., II CZ 134/05, Legalis). W orzecznictwie podkreśla się, iż podstawę do przyjęcia faktu pozbawienia strony możliwości obrony jej praw, stanowić może w szczególności sytuacja, w której w związku z wadami procesowymi sądu strona nie mogła uczestniczyć i nie uczestniczyła w rozprawie bezpośrednio poprzedzającej wydanie wyroku (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 lipca 2000 r., II CKN 822/00, Legalis). Zgodnie ź zasadą szybkości postępowania wyrażoną w art. 6 k.p.c. Sąd powinien przeciwdziałać przewlekaniu postępowania i dążyć do tego, aby rozstrzygnięcie nastąpiło na pierwszym posiedzeniu, jeżeli jest to możliwe bez szkody dla wyjaśnienia sprawy. Podkreślenia jednakże wymaga, iż wartość, jaką jest szybkość postępowania nie może być stawiana, jako wyższa względem prawa strony do obrony jej praw i tym samym prowadzić do jego pozbawienia bądź ograniczenia (wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 16 lipca 2009 r., I CSK 30/09, Legalis). Nadto dyrektywa wyrażona w art. 6 k.p.c. nie może kolidować w wyjaśnieniem okoliczności sprawy, co należy rozumieć, jako powinność sądu dopuszczenia oraz przeprowadzenie zawnioskowanych przez strony dowodów, jeżeli ich przedmiotem są fakty mające dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie zgodnie z art. 227 k.p.c.

Z uwagi na powyższe Sąd Okręgowy uznał ,iż doszło do nieważności postępowania i zachodzi konieczność uchylenia zaskarżonego wyroku ,zniesienie postępowania objętego rozprawą w dniu 9 sierpnia 2012 r . i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji na postawie art. 386 § 2 k.p.c. W związku z tym ocena pozostałych zarzutów stała się zbędna .Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd I instancji winien ponownie przeprowadzić dowody zawnioskowane przez powódkę

zgodnie z regułami procesowymi i po wszechstronnej ocenie zebranego w sprawie materiału dowodowego ocenić zasadność powództwa .