Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 kwietnia 2013r.

Sąd Okręgowy w Suwałkach I Wydział Cywilny w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 10 kwietnia 2013 roku w Suwałkach

na rozprawie

sprawy z powództwa J. D. i E. D.

przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej w O.

o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności

na skutek apelacji powodów J. D. i E. D.

od wyroku Sądu Rejonowego w Olecku

z dnia 10 grudnia 2012r., sygn. akt I C 363/12

I.  Oddala apelację;

II.  Odstępuje od obciążania powodów kosztami postępowania za instancję odwoławczą.

Sygn. akt: I. Ca. 112/13

UZASADNIENIE

Powód J. D. wystąpił z pozwem przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej w O., w którym domagał się pozbawienia wykonalności tytułu wykonawczego w postaci wyroku Sądu Rejonowego w Ełku z dnia 5 lipca 2002 r. w sprawie o sygn. akt I C 84/02. W uzasadnieniu powołał się na okoliczności podważające ważność uchwały Rady Nadzorczej pozwanej Spółdzielni pozbawiającej go członkostwa we wskazanej spółdzielni, jak też przedawnienie roszczenia.

Pozwany powództwa nie uznał i wnosił o jego oddalenie. Strona pozwana powołał się na dokumentację wewnątrzspółdzielczą, na podstawie której wywodziła, iż wszelkie formalne wymogi uchwały dotyczącej wykluczenia pozwanego zostały spełnione.

Wyrokiem z dnia 10 grudnia 2012 r. w sprawie o sygn. akt: I. C. 363/12 Sąd Rejonowy w Olecku oddalił powództwo oraz odstąpił od obciążania powodów kosztami procesu należnymi stronie pozwanej.

Powyższe orzeczenie zapadło w oparciu o następujące ustalenia faktyczne i prawne:

Zgodnie ze Statutem pozwanej spółdzielni (§ 83 ust 1 obowiązującego od sierpnia 2000 r. na mocy uchwały z czerwca 2000 r.) w skład rady nadzorczej wchodziło 9 członków. Zgodnie z ówczesnym regulaminem uchwały są ważne jeżeli zostały podjęte w obecności 50% + 1 jej członków i zapadają zwykłą większością głosów. We wrześniu 2000 r. odbyły się zebrania grup członkowskich, które dokonały wyboru 4 członków Rady Nadzorczej pozwanej spółdzielni. W październiku 2000 r. Rada Nadzorcza w okrojonym składzie rozpoczęła swoją działalność. Rada Nadzorcza pozwanej Spółdzielni na posiedzeniu dnia 30 kwietnia 2001 r. podjęła uchwałę o wykluczeniu powoda ze spółdzielni. Za przyjęciem tej uchwały głosowali wszyscy trzej obecni na posiedzeniu jej członkowie. Już w maju 2001 r. pozwana Spółdzielnia wezwała powoda do opuszczenia zajmowanego lokalu mieszkalnego. Na mocy uchwały nr 12/2001 Zebrania Przedstawicieli Członków Spółdzielni Mieszkaniowej w O. z dnia 17 listopada 2011 r. utrzymano w mocy decyzję Rady Nadzorczej SM (...) w przedmiocie wykluczenia powoda J. D.. Dopiero na początku 2002 r. doszło do wyboru pozostałych członków Rady Nadzorczej pozwanej Spółdzielni.

Na mocy wyroku Sądu Rejonowego w Ełku z dnia 5 lipca 2002 r. w sprawie o sygn. akt: I C 84/02 nakazano powodom oraz ich dorosłym córkom opróżnienie i wydanie Spółdzielni Mieszkaniowej w O. lokalu mieszkalnego położonego w O. przy ulicy (...). W orzeczeniu tym przyznano jednocześnie lokatorom prawo do lokalu socjalnego i spełnienie obowiązku opuszczenie spornego lokalu mieszkalnego odroczono do czasu złożenia im przez gminę oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego. Z uzasadnienia wynika, że kwestia wpływu prawidłowości wykluczenia J. D. ze spółdzielni na zasadność powództwa eksmisyjnego była przedmiotem rozważań sądu orzekającego w sprawie sygn. akt I C 84/02. Wyrok uprawomocnił się dnia 11 września 2002 r. W październiku 2002 r. pozwana Spółdzielnia zwróciła się do Gminy O. o wskazanie lokalu socjalnego dla powodów, ale lokal taki dotychczas nie został powodom zaoferowany i gmina uiszcza Spółdzielni odszkodowanie należne z tytułu braku lokalu socjalnego. Pozwana Spółdzielnia nie wszczynała postępowania egzekucyjnego przeciwko powodom.

Sąd meriti wskazał, opierając się na orzecznictwie Sądu Najwyższego, iż sąd orzekający w sprawie o eksmisję z lokalu mieszkalnego nie jest uprawniony - w razie niezaskarżenia uchwały o wykluczeniu członka ze spółdzielni mieszkaniowej - do ustalenia, że nie doszło do wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu na skutek niezachowania przesłanek określonych w art. 11 ust. 8 w związku z art. 11 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego. Jeżeli więc przy orzekaniu o istnieniu obowiązku opróżnienia lokalu mieszkalnego sąd rozpoznający sprawę nie jest uprawniony do badania zasadności podjęcia określonej uchwały, to tym bardziej ewentualne braki uchwały wykluczającej członka spółdzielni nie mogą być podstawą do pozbawienia wykonalności tytułu wykonawczego (wyroku eksmisyjnego). Rada Nadzorcza pozwanej Spółdzielni podejmując uchwałę o wykluczeniu powoda działała w składzie spełniającym minimalne wymogi z art. 45 § 1 Prawa spółdzielczego (co najmniej 3 członków), a więc nie była to czynność nieistniejąca, a ostatecznym aktem wewnątrzspółdzielczym dotyczącym członkostwa powoda jest uchwała Zebrania Przedstawicieli Członków Spółdzielni Mieszkaniowej w O. nr 12/2001z dnia 17.11.2001r., której powód nie skarżył bezpośrednio po jej podjęciu ani nie kwestionował jej ważności.

W tych warunkach stwierdził, że twierdzenia powoda o wadliwości czynności w postaci wykluczenia jego z członków Spółdzielni nie może prowadzić do uwzględnienia powództwa.

Odnosząc się do zarzutu powoda dotyczącego przedawnienia roszczenia, Sąd I instancji wskazał, że co do zasady roszczenie stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu przedawnia się z upływem lat 10, chociażby termin przedawnienia roszczeń tego rodzaju był krótszy. Roszczenie to przedawnia się po 10 latach, nawet jeżeli jego wymagalność nastąpiłaby później. W tych warunkach Sąd Rejonowy uznał, że kwestią wymagającą wyjaśnienia jest ustalenie, czy żądanie pozbawienia wykonalności tytułu wykonawczego dotyczącego świadczenia, które nie stało się wymagalne (z uwagi na to, że gmina dotychczas nie zaoferowała pozwanym lokalu socjalnego) nie jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Sąd Rejonowy, powołując się na stanowiska doktryny oraz orzecznictwa wskazał, że nieuwzględnienie zarzutu przedawnienia powinno mieć miejsce jedynie w wyjątkowych przypadkach. Przy czym co istotne akcentuje się przede wszystkim znaczenie przyczyn, dla których podmiot uprawniony nie dochodził swego roszczenia, a mniejszą wagę przywiązuje do postawy podmiotu podnoszącego zarzut przedawnienia (chyba że w sposób zawiniony doprowadził do uchybienia terminowi przez wierzyciela lub przynajmniej taki błąd wywołał). W ocenie Sądu, w żaden sposób nie można postawić powodom zarzutu, iż przyczynili się do zaniechania wszczęcia egzekucji przez pozwaną Spółdzielnię. Spółdzielnia mogła w celu przerwania biegu przedawnienia wszcząć egzekucję. Zdaniem Sądu, nie byłoby zgodne z zasadami współżycia społecznego zmuszanie pozwanej Spółdzielni do wszczynania egzekucji, która nie mogła doprowadzić do wyegzekwowania świadczenia objętego tytułem wykonawczym.

O kosztach Sąd Rejonowy orzekł na mocy art. 102 k.p.c.

Apelację od powyższego orzeczenia wnieśli powodowie J. D. oraz E. D. zarzucając Sądowi I instancji:

1) naruszenie przepisów prawa materialnego, tj.:

a)  art. 117 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 125 § 1 k.c. poprzez ich niezastosowanie, pomimo, tego, że powodowie po upływie terminu przedawnienia roszczenia stwierdzonego prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Ełku z dnia 5 lipca 2002 roku sygn. akt I.C. 84/02 podnieśli zarzut przedawnienia, co umożliwia im skuteczne uchylenie się od zaspokojenia roszczenia stwierdzonego w/w tytułem egzekucyjnym;

b)  art. 5 k.c. poprzez jego zastosowanie, w sytuacji gdy nie zachodziły podstawy do przyjęcia, iż podniesienie przez powodów zarzutu przedawnienia stoi w sprzeczności z zasadami współżycia społecznego, jak również brak dookreślenia (wskazania) i sprecyzowania, z którą z zasad współżycia społecznego podniesienie takiego zarzutu stoi w sprzeczności;

c)  art. 45 § 1 w zw. z art. 5 § 1 i 2 w zw. z art. 2 Prawa spółdzielczego poprzez:

-

przyjęcie, iż w sytuacji gdy Rada Nadzorcza Spółdzielni działa w składzie mniejszym niż przewiduje to statut, ale ilość członków tego organu spełnia minimum przewidziane Prawem spółdzielczym uchwały podejmowane są ważne (bądź też nie są nieważne ) jak również,

- wychodząc z powyższego błędnego założenia przyjmowanie, iż nawet spowodowana brakiem przewidzianego w Statucie quorum nieważność uchwał Rady Nadzorczej nie zachodzi w sytuacji gdy decyzję taką utrzymuje w mocy Zebranie Przedstawicieli Członków Spółdzielni;

d)  art. 840 § 1 pkt 1 i 2 k.p.c. poprzez ich niezastosowanie, co powiązane jest bezpośrednio ze wskazanym powyżej w pkt 2 zarzutem naruszenia art. 5 k.c.;

e)  art. 6 k.c. poprzez przyjęcie przez Sąd spoczywającego na pozwanym obowiązku dowodzenia, iż powoływanie się przez powodów na zarzut przedawnienia stoi w sprzeczności z zasadami współżycia społecznego;

f)  art. 455 k.c. poprzez przyjęcie, iż świadczenie objęte wyrokiem eksmisyjnym, w którym jednocześnie wstrzymano wykonanie eksmisji do czasu przedstawienia przez właściwą gminę lokalu socjalnego jest świadczeniem niewymagalny, a co za tym idzie w bliżej niedookreślonych zasad współżycia społecznego skutki upływu terminu przedawnienia i powołanie się przez powodów na ten zarzut nie mogą wywoływać dla pozwanej negatywnych skutków;

2)  naruszenie przepisów prawa procesowego, tj.:

a)  art. 189 k.p.c. w zw. z art. 840 § 1 pkt 1 k.p.c. poprzez ich niezastosowanie polegające na przyjęciu, iż w niniejszym postępowaniu Sąd nie ma możliwości badania zasadności podjętej uchwały o wykluczeniu ze spółdzielni a w dalszej kolejności również wpływu nieważności uchwały Rady Nadzorczej w tym przedmiocie;

b)  art. 232 k.p.c. poprzez przyjęcie, iż sam fakt uiszczania przez gminę zobowiązaną do zapewnienia powodom lokalu socjalnego wskazuje, iż od 2001 roku gmina ta nie posiadała żadnego lokalu socjalnego, a co za tym idzie również błędne przyjęcie, iż wskazywany przez stronę pozwaną brak możliwości wykonania wyroku eksmisyjnego był od niej całkowicie niezależny i okoliczność ta stanowi w istocie jedyną podstawę odwołania się do zasad współżycia społecznego co w ocenie Sądu, pomimo zasadności powództwa skutkowało jego oddaleniem;

c)  art. 328 § 2 k.p.c. poprzez niewskazanie w treści uzasadnienia prawa jakie powodom przysługiwało do lokalu z którego orzeczono eksmisję.

Wskazując na powyższe, wnieśli o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie powództwa w całości oraz zasądzenie od pozwanej na ich rzecz kosztów procesu, w tym kosztów wywołanych niniejszą apelacją.

W odpowiedzi, pozwana Spółdzielnia Mieszkaniowa w O. wniosła o oddalenie apelacji oraz zasądzenie od powodów na jej rzecz kosztów postępowania odwoławczego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powodów jako nieuzasadniona podlegała oddaleniu.

Przede wszystkim stwierdzić trzeba, że jeżeli obowiązek stwierdzony w tytule egzekucyjnym i objęty klauzulą jego wykonalności przestał istnieć, skutki prawne stąd wynikające mogą być stwierdzone w drodze procesu przewidzianego w art. 840 k.p.c. w trybie powództwa o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności w całości albo w części. W postępowaniu tym nie dokonuje się merytorycznego rozpoznania spornych zagadnień dotyczących istnienia stwierdzonego już długu (roszczeń) czy też podstaw do jego wydania. Kwestie zaś merytoryczne, wynikające ze zdarzeń prawnych mogących mieć wpływ na pozbawienie tego tytułu wykonalności z przyczyn wyszczególnionych w art. 840 k.p.c., podlegają rozpoznaniu w procesie przewidzianym w tym przepisie, a przed nadaniem klauzuli wykonalności w drodze powództwa o ustalenie (art. 189 k.p.c.), że należność objęta tytułem egzekucyjnym nie istnieje np. na skutek wygaśnięcia zobowiązania objętego tym tytułem.

W niniejszej sprawie bezspornie, wyrok Sądu Rejonowego w Olecku z dnia 5 lipca 2002 r. w sprawie o sygn. akt: I. C. 84/12 jest prawomocny, któremu nadano klauzulę wykonalności. Oznacza to, że brak jest podstaw do badania merytorycznych przesłanek warunkujących wydanie tego orzeczenia, a zatem nawet stwierdzenie nieważności uchwały nr 14/2001 nie może stanowić podstawy do pozbawienia wyroku eksmisyjnego jego wykonalności. Słusznie pozwana Spółdzielnia podniosła, że badanie przez sąd czy uchwała ta jest ważna czy też nie, prowadziłoby do ponownego rozpoznania sprawy co do meritum, a taka sytuacja jest niedopuszczalna, ponieważ powództwo opozycyjne nie może prowadzić do ponownego merytorycznego rozpoznania sprawy zakończonej prawomocnym orzeczeniem. Prawomocny wyrok swą mocą powoduje, że nie jest możliwe dokonanie odmiennej oceny i odmiennego osądzenia tego samego stosunku prawnego, w tych samych okolicznościach faktycznych i prawnych, między tymi samymi stronami. W związku z powyższym jedynym instrumentem umożliwiającym skarżącym uchylenie się od skutków tego orzeczenia było wystąpienie z powództwem opozycyjnym w trybie art. 840 k.p.c.

Zgodnie z art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c. dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub części, jeżeli po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane. Gdy tytułem jest orzeczenie sądowe, dłużnik może powództwo oprzeć także na zdarzeniach, które nastąpiły po zamknięciu rozprawy, a także zarzucie spełnienia świadczenia, jeżeli zarzut ten nie był przedmiotem rozpoznania w sprawie. Chodzi jednak o te zdarzenia, które nastąpiły po powstaniu tytułu egzekucyjnego bądź po zamknięciu rozprawy w wypadku orzeczenia sądowego i spowodowały, że przymusowe egzekwowanie obowiązku dłużnika utraciło sens i nie ma już podstaw do dalszego chronienia interesów wierzyciela.

W doktrynie i judykaturze do zdarzeń powodujących wygaśnięcie zobowiązania zalicza się: wykonanie zobowiązania, zrzeczenie się roszczenia przez wierzyciela, potrącenie, świadczenie w miejsce wypełnienia, odnowienie, wydanie wyroku, który zapadł na korzyść jednego z dłużników solidarnych, jeżeli uwzględnia zarzuty, które są wszystkim dłużnikom solidarnym wspólne, zmianę wierzyciela, zmianę stosunków, z powodu których zobowiązanie albo obowiązek gaśnie lub ulega ograniczeniu, dokonanie świadczenia przez dłużnika po wszczęciu egzekucji, ziszczenie się warunku rozwiązującego, odnowienie zobowiązania, dobrowolne zwolnienie dłużnika od długu lub rozwiązanie ugody. Przedawnienie w większości wypowiedzi jest uważane za zdarzenie powodujące wygaśniecie zobowiązania, w niektórych traktowane jest jako niemożność egzekwowania. Do zdarzeń powodujących niemożliwość egzekwowania należą m. in.: odroczenie uiszczenia świadczenia, rozłożenie na raty dochodzonej należności, niemożliwość świadczenia o charakterze przemijającym i wykonanie prawa zatrzymania (vide: T. Żyznowski, Kodeks postępowania cywilnego, komentarz, teza 19, stan prawny na dzień 1 lipca 2011 r., źródło: system prawny LEX).

W świetle powyższego nie budzi wątpliwości, że przedawnienie wierzytelności stwierdzonej tytułem wykonawczym może stanowić podstawę powództwa przewidzianego w art. 840 § 1 k.p.c. (por. orzecz., SN z dnia 27 lutego 1969 r., II CZ 37/69, OSPiKA 1970, nr 2. poz. 34, z dnia 13 kwietnia 1972 r., I Cz 35/72, (...) 1972, Nr 21, s. 2). Stanowisko takie aprobowane jest także w doktrynie (por. Z. Świeboda "Postępowanie zabezpieczające i egzekucyjne", Komentarz, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1994 r. str. 136). Podobnie wypowiedział się E. W. (Postępowanie zabezpieczające i egzekucyjne. Komentarz, Warszawa 1972, s. 289), gdzie stwierdził, iż przedawnienie nie może być brane pod uwagę przez sąd nadający klauzulę wykonalności, jak również przez organ egzekucyjny (art. 804 k.p.c.). Może być ono podnoszone jedynie w toku postępowania wywołanego wniesieniem powództwa w trybie art. 840 § 1 k.p.c.

W niniejszej sprawie wyrokiem z dnia 5 lipca 2002 r. Sąd Rejonowy w Olecku nakazał m. in. J. D. i E. D. opróżnienie i wydanie Spółdzielni Mieszkaniowej w O. lokalu mieszkalnego położonego przy ulicy (...) w O., ustalając jednocześnie, że przysługuje im prawo do lokalu socjalnego i spełnienie tego świadczenia odroczył do czasu złożenia przez gminę oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego. Wydanie tego orzeczenia zapadło m. in. na podstawie uchwały Spółdzielni w sprawie wykluczenia J. D. z grona członków Spółdzielni. Wobec niewykonania tego orzeczenia (ponad 10 lat), J. D. z rodziną w dalszym ciągu zajmuje przedmiotowy lokal.

Na gruncie przedmiotowej sprawy, skarżący konsekwentnie stali na stanowisku, że roszczenie pozwanej Spółdzielni stwierdzone w w/w orzeczeniu, uległo przedawnieniu, z uwagi na upływ czasu. Zarzutu tego Sąd I instancji nie uwzględnił, albowiem uznał, że zmuszanie pozwanej Spółdzielni do wszczęcia egzekucji, która nie mogła doprowadzić do wyegzekwowania świadczenia objętego tytułem wykonawczym byłoby niezgodne z zasadami współżycia społecznego, co stanowiło podstawę do oddalenia powództwa.

W ocenie Sądu Okręgowego, zarówno stanowisko powodów, jak też Sądu I instancji jest błędne. Przede wszystkim Sąd Okręgowy uznał, że brak jest podstaw do rozpoznawania niniejszej sprawy na gruncie zasad współżycia społecznego w świetle art. 5 k.c. (co słusznie zarzucili skarżący) odnosząc się do praw właścicielskich pozwanej Spółdzielni do budynku obciążonego spółdzielczym prawem do lokalu, ale też brak jest podstaw do przyjęcia w analizowanej sprawie, że upływ 10-letniego terminu, winien skutkować uchyleniem skutków prawnych wyroku z dnia 5 lipca 2002 r., w tym uchyleniem jego wykonalności.

Zgodnie z art. 117 k.c. roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w ustawie. Takim wyjątkiem jest art. 223 k.c. stanowiący, że roszczenia właściciela uregulowane w art. 222 k.c. dotyczące nieruchomości nie przedawniają się. Dopóki więc dana osoba jest właścicielem nieruchomości, może wystąpić z roszczeniem windykacyjnym bądź negatoryjnym do sądu. Dopiero utrata prawa własności powoduje niemożność realizacji tych roszczeń.

W niniejszej sprawie nie jest kwestionowane, że pozwana Spółdzielnia w jest właścicielem budynku, w którym znajduje się przedmiotowy lokal mieszkalny, zatem przysługują jej wszelkie uprawnienia związane z tą własnością, włącznie z roszczeniem o wydanie rzeczy (rei vindicatio), określonym w art. 222 § 1 k.c., które nie ulega przedawnieniu (art. 223 k.c.). Okoliczności niniejszej sprawy nie uzasadniają wniosku, że powodowie dowiedli by pozwana Spółdzielnia utraciła swoje uprawnienia właścicielskie, czy też nie mogła korzystać z ochrony swego prawa. Fakt, że upłynął 10-letni termin od wydania orzeczenia eksmisyjnego, nie daje podstaw do przyjęcia, iż roszczenie pozwanej Spółdzielni nie może być egzekwowane. Zauważyć należy, że roszczenia Spółdzielni związane z uprawnieniami właścicielskimi Spółdzielni do nieruchomości na mocy szczególnego art. 223 k.c. nie ulegają przedawnieniu. Przepis art. 125 k.c. nie obejmuje swym zakresem przedawnienia roszczeń, które – z mocy przepisów szczególnych – nie ulegają przedawnieniu, a więc roszczeń wynikających z art. 222 § 1 k.c.

Mając na względzie powyższe argumenty, apelacja powodów na zasadzie art. 385 k.p.c. podlegała oddaleniu, o czym orzeczono w pkt I wyroku.

O kosztach postępowania za instancję odwoławczą Sąd Okręgowy orzekł na zasadzie art. 102 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. Mimo oddalenia apelacji Sąd Okręgowy nie obciążył powodów kosztami procesu poniesionymi przez stronę pozwaną - ze względu na tzw. zasadę słuszności, wynikającą z przepisu art. 102 k.p.c. (punkt II sentencji wyroku). Zgodnie z tym przepisem - w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. W szczególności za wypadek szczególnie uzasadniony należy uznać sytuację, w której powód dochodzi, roszczeń przy czym jest subiektywnie (choć niesłusznie) przekonany o zasadności swoich żądań (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 listopada 1970 r., sygn. akt: III PRN 83/70; LEX nr 14091). Za taką przesłankę powszechnie uważana jest również zła sytuacja majątkowa i trudna sytuacja rodzinna strony przegrywającej, wyrażająca się w niemożności zwrotu kosztów procesu stronie przeciwnej, bez uszczerbku koniecznego utrzymania siebie i rodziny (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 sierpnia 2010 r. (sygn. akt: I CZ 51/10, LEX nr 737252) oraz postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 10 marca 2011 r., sygn. akt: V CZ 107/10; LEX nr 786400). Właśnie taki wypadek miał miejsce w niniejszej sprawie, albowiem powodowie znajdują się w trudnej sytuacji majątkowej. Ponadto powodowie dochodzili roszczeń, będąc subiektywnie przekonanymi o zasadności swojego powództwa. Wobec powyższego Sąd Okręgowy odstąpił od obciążenia powodów kosztami procesu odwoławczego poniesionymi przez stronę pozwaną.