Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 01 czerwca 2010 roku powód K. R. (1) wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w W. kwoty 350.000 złotych tytułem zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 01 listopada 2009 roku do dnia zapłaty, kwoty 187.436 złotych tytułem skapitalizowanej renty za okres od dnia 01 maja 2007 roku do dnia 01 maja 2010 roku wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 01 listopada 2009 roku do dnia zapłaty, kwoty 110.093,50 złotych tytułem odszkodowania, to jest pokrycia kosztów zakupu sprzętu rehabilitacyjnego, zakupu sprzętu komputerowo – edukacyjnego wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 01 listopada 2009 roku do dnia zapłaty, kwoty 73.002 złotych tytułem odszkodowania, to jest kosztów dostosowania budynku mieszkalnego do potrzeb osoby niepełnosprawnej wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 08 lutego 2009 roku do dnia zapłaty, kwoty 57.586,92 złotych tytułem odszkodowania, to jest kosztów urządzenia windy dla osoby niepełnosprawnej wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz comiesięcznej renty w kwocie 5.666 złotych płatnej do rąk przedstawicielki ustawowej małoletniego – matki K. R. (2) do dnia 10-go każdego miesiąca począwszy od dnia 01 czerwca 2010 roku wraz z ustawowymi odsetkami w przypadku uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat, o ustalenie, że pozwany ponosi odpowiedzialność na skutki wypadku z dnia 07 sierpnia 2004 roku mogące powstać w przyszłości u powoda oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych.

Uzasadniając swoje żądanie powód wskazał, że w dniu 07 sierpnia 2004 roku w miejscowości M., gmina K. doszło do wypadku drogowego, w którym doznał on obrażeń ciała. Pojazd marki O. (...) o numerze rejestracyjnym (...) kierowany przez M. K. (1) podczas wykonywania manewru wyprzedzania zderzył się czołowo z nadjeżdżającym z naprzeciwka samochodem marki S. (...) numerze rejestracyjnym (...) kierowanym przez Z. R., w którym jechał małoletni powód. Sprawca wypadku ubezpieczony był z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia OC w (...) Spółce Akcyjnej w W.. W chwili zdarzenia K. R. (1) miał rok i sześć miesięcy. Bezpośrednio po wypadku został on przewieziony do (...) Szpitala (...) (...)w R., gdzie przyjęto go na Oddział (...) z rozpoznaniem urazu czaszkowo - mózgowego, złamania kości pokrywy czaszki z wgłobieniem odłamów, stłuczenia i obrzęku mózgu, krwotoku mózgowego, złamania kości udowej prawej. Następnego dnia, to jest 08.08.2004 roku, powoda przeniesiono na Oddział (...)w stanie ciężkim, z rozpoznaniem urazu czaszkowo- mózgowego, licznych złamań kości pokrywy czaszki z wgłobieniem odłamów, stłuczenia mózgu, krwotoku wewnątrzczaszkowego, niedowładu lewostronnego, złamania kości udowej z przemieszczeniem. W dniu 02 września 2004 roku przetransportowano powoda do C. (...) w W. na Oddział (...), gdzie przebywał do dnia 28 września 2004 roku. W dniu 07 września 2004 roku przeszedł on operację kraniotomii ciemieniowej prawostronnej, usunięcia blizny oponowo - mózgowej, plastyki opony twardej i rozległego ubytku kości. W dniu 20 września 2004 roku u powoda została przeprowadzona operacja trepanopunkcji i płukania krwiaka podtwardówkowego okolicy czołowo - ciemieniowo - skroniowej lewej. Stan ogólny powoda uległ stopniowej poprawie, zaczął nawiązywać prosty kontakt emocjonalny, zaczęto karmić go doustnie. Po konsultacji ortopedycznej zdjęto powodowi opatrunek gipsowy i pozostawiono łuskę biodrową na dwa tygodnie. W dniu 28 września 2004 roku został on przeniesiony do Kliniki (...) na Oddział (...)przy Instytucie (...) celem kompleksowego leczenia usprawniającego. Na Oddziale zastosowano: ćwiczenia indywidualne metodą NDT, ciepłolecznictwo, masaż klasyczny, terapię zajęciową usprawnianie funkcjonalne i ćwiczenia logopedyczne uzyskując stopniową poprawę psychoruchową. Przy wypisie zalecono kontynuowanie usprawniania według wzoru szpitalnego oraz dalsze leczenie farmakologiczne w postaci: Tegretol, Corneregel, Lacrimal. Na Oddziale (...) powód przebywał jeszcze dwukrotnie, to jest w okresie od 10.01. do 11.01.2005 roku oraz od 19.01. do 11.02.2005 roku w celu kontynuacji leczenia usprawniającego tj. poprawy kontroli głowy i tułowia, poprawy funkcji lewej kończyny górnej, stymulacji psycho- i logopedycznej oraz zapobiegania deformacjom w narządzie ruchu. Kolejny pobyt powoda w Centrum (...) na Oddziale (...) odbył się w dniach 19.05.2005 roku do 10.06.2005 roku, gdzie po raz kolejny poddawany był intensywnej rehabilitacji. Następnie przebywał on w Centrum (...) na Oddziale (...) w okresach: od 03.04 do 14.04.2006 roku, od 17.04. do 28.04.2006 roku, od 09.10 do 28.10.2006 roku, od 16.04 do 11.05.2007 roku, od 11.11. od 30.11.2007 roku. W trakcie tych pobytów stwierdzono u powoda dalsze następstwa wypadku, obejmujące centralne porażenie lewego nerwu twarzowego, zaburzone ruchy lewej gałki ocznej, szerszą źrenicę oka prawego, brak jąder w mosznie, duży stopień opóźnienia psychoruchowego, padaczkę, koślawość kości udowych w stawach biodrowych – podwichnięcie. Stwierdzono również, że powód nie siada i nie utrzymuje pozycji siedzącej, nie utrzymuje pozycji stojącej oraz mówi pojedyncze słowa. W dniu 16 czerwca 2008 roku K. R. (1) został przyjęty na Oddział (...) tegoż samego Instytutu w W. z uwagi na niezstąpienie jąder obustronne. W dniu 17.06.2008 roku powód przeszedł operację sprowadzenia obu jąder do moszny. W dniach od 14.11.2008 roku do 02.12.2008 roku powód ponownie przebywał w Klinice (...) celem dalszej rehabilitacji tj kompleksowego leczenia usprawniającego kinezy, logo i psychologicznego, stymulacji do wstawania i chodzenia oraz zapobiegania progresji deformacji w narządzie ruchu. Na Oddziale (...) rozpoznano u powoda: stan po urazie czaszkowo - mózgowym, niedowład czterokończynowy z dominacją strony lewej, padaczkę, skoliozę neurogenną z niewielkim garbem żebrowym prawostronnym. Stwierdzono wówczas zaburzenia mowy o charakterze dyzartrii. Następnie powód był hospitalizowany w Klinice (...) w okresie od 27.05.2009 roku do 10.06.2009 roku. Poddawany był leczeniu usprawniającemu- hydrokolator na staw skokowo-goleniowe, zastosowano terapię zajęciową adaptacyjną funkcjonalną, masaż wirowy, ćwiczenia logopedyczne. Stwierdzono u niego również konieczność stałej opieki ze strony drugiej osoby oraz progresję skoliozy i zalecono gorset. Decyzją Powiatowego Zespołu d/s Orzekania o Niepełnosprawności w R. z dnia 17 listopada 2004 roku powód został zaliczony do osób niepełnosprawnych do dnia 30.11.2006 roku. W dniu 09.01.2007 roku orzeczenie to zostało przedłużone do dnia 31.01.2010 roku. W wyniku wypadku komunikacyjnego w dniu 07 sierpnia 2004 roku powód doznał urazu czaszkowo mózgowego, prawie całkowitego zniszczenia prawej półkuli mózgu, móżdżku i pnia. Doszło u niego do trwałych uszkodzeń w ośrodkowym układzie nerwowym pod postacią niedowładu spastycznego czterokończynowego z dominacją strony lewej, padaczki, skoliozy neurogennej, opóźnienia psychoruchowego i zaburzeń mowy o typie dyzartrii. Powód ma zaburzoną mowę, funkcjonuje na etapie samodzielnego siedzenia (z pozycji leżącej nie siada, nie zmienia pozycji podczas snu), próbuje wstać za pomocą rehabilitanta. Posługuje się wyłącznie ręką prawą, której brak docelowości. Lewa ręka pełni niewielką funkcję pomocniczą przy podporze. Ograniczona koordynacja wzrokowo-ruchowa, niezborność ruchowa będąca efektem zmian organicznych w pracy centralnego układu nerwowego sprawiają, że nie zawsze panuje on nad własnymi ruchami i ciałem (kopanie, podskakiwanie), brak kontroli nad emocjami (radość, smutek). Ograniczone pole widzenia, zaburzenia ruchomości gałek ocznych w znacznym stopniu utrudniająca widzenie. Ze względu na niedowład oraz zaburzenia widzenia powód ma bardzo duże trudności z wykonywaniem nawet prostych czynności wymagających manipulowania przedmiotami. Jest on niedojrzały społecznie, niezaradny w czynnościach samoobsługowych - ubieranie, jedzenie, lokomocja, podstawowe czynności fizjologiczne. Obecnie powód jest osobą całkowicie niesamodzielną i wymaga: stałego leczenia usprawniającego za pomocą oprzyrządowania rehabilitacyjnego, całodobowej opieki obejmującej kompleks czynności leczniczych i pielęgnacyjnych oraz pomocy we wszelkich czynności życia codziennego (tj. ubieranie, mycie, przygotowywanie posiłków, przemieszczanie), terapii neurologopedycznej ze względu na zwolniony rozwój psychoruchowy; rehabilitacji ruchowej (basen, fizykoterapia, masaże), stałych zajęć rewalidacyjnych w celu wspomagania rozwoju, rozwinięcia sprawności psychofizycznej, manualnej, stałej specjalistycznej opieki lekarskiej. Powód był również konsultowany w Klinice (...) im. (...) w O., z powodu przykurczy wynikających z porażenie spastycznego 4-kończynowego i z powodu skoliozy piersiowej prawostronnej. Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w I. orzekła o potrzebie kształcenia specjalistycznego powoda z uwagi na trudności z fiksowaniem wzroku, koordynacją wzrokowo-ruchową, ograniczeniami w zakresie małej i dużej motoryki. Zalecono formę kształcenia w przedszkolu integracyjnym. Po miesiącu okazało się, że powód nie radzi sobie w warunkach szkoły integracyjnej i wydano kolejne orzeczenie o potrzebie indywidualnego nauczania w ramach Zespołu Szkół (...), kl. „0” w R.. Pozwany wypłacił powodowi tytułem zadośćuczynienia kwotę 360.000 złotych. W ocenie powoda, biorąc pod uwagę jego wiek, skutki zdarzenia, długotrwałość leczenia i rehabilitacji oraz rokowania na przyszłość, kwota ta nie jest adekwatna. Z tytułu odszkodowania powód domaga się zasądzenia kwot: 106.255,90 złotych na pokrycie kosztów zakupu sprzętu rehabilitacyjnego, 3.387,60 złotych jako zwrot kosztów zakupu sprzętu komputerowo – edukacyjnego, 73.174 złotych na pokrycie kosztów dostosowania budynku mieszkalnego dla potrzeb osoby niepełnosprawnej oraz 56.438 złotych na pokrycie kosztów urządzenia windy dla osoby niepełnosprawnej. Ze względu na prawidłowy proces rehabilitacji niezbędny jest zakup specjalistycznego sprzętu obejmującego: materac do ćwiczeń, piłki, zestaw zabawek edukacyjnych, balkonik, rotor, pionizator dla dzieci, elektryczny wózek inwalidzki, wózek inwalidzki z napędem na jedną stronę, zmotoryzowany aparat ortopedyczny, wannę rehabilitacyjną, podnośnik transportowo – kąpielowym specjalne łóżko z automatyczną regulacją wysokość, stół z elektryczną zmianą wysokości. Łącznie koszt zakupu wskazanego sprzętu wynosi 132.819,87 złotych, co po uwzględnieniu przyczynienia daje kwotę 106.255,90 złotych. Powód ma ograniczone pole widzenia, zaburzenia ruchomości gałek ocznych w znacznym stopniu utrudniające widzenie. W związku z powyższym ma bardzo duże trudności z wykonywaniem prostych czynności wymagających manipulacji przedmiotami. Rozwój psychoruchowy powoda przebiega w zwolnionym tempie, a zmiany organiczne w pracy centralnego układu nerwowego wymagają zastosowania specjalistycznych metod i form pracy. W celu dalszego, prawidłowego rozwoju powoda niezbędne są odpowiednio dobrane narzędzia komputerowe, jak klawiatura dostosowana do ruchowych możliwości dziecka, odpowiedni ekran. Koszt zakupu dostosowanego sprzętu komputerowego wynosi kwotę 4.797 złotych, co po uwzględnieniu 20 % przyczynienia, daje kwotę 3.837,60 złotych. Niezbędne jest również przystosowanie mieszkania dla potrzeb osoby niepełnosprawnej poruszającej się na wózku. Powód mieszka wraz z rodzicami w domu jednorodzinnym, gdzie zajmują pierwsze pięto. Matka powoda K. R. (2) musi znosić powoda na rękach. Budynek nie jest dostosowany do potrzeb osoby niepełnosprawnej, klatka schodowa jest ciasna, co powoduje trudności w zniesieniu wózka inwalidzkiego. Kuchnia znajduje się w podpiwniczeniu domu, natomiast pokoje oraz wejście główne na pierwszym piętrze. Z uwagi na fakt, iż wejście do domu znajduje się na znacznej wysokości nie jest możliwe zamontowanie podjazdu. Konieczne jest zamontowanie windy z podnośnikiem i wykonanie fundamentu pod nią. Wskazana jest również adaptacja pomieszczeń dla potrzeb powoda, to jest likwidacja progów, poszerzenie drzwi zewnętrznych i wewnętrznych, powiększenie łazienki, wydzielenie powierzchni na sprzęt rehabilitacyjny. Budynek powinien być wyposażony w odpowiednie barierki, poręcze by powód, będąc na wózku, swobodnie mógł się poruszać i dostać do mieszkania. Koszt dostosowania budynku, zgodnie z opinią biegłego wynosi 90.399,67 złotych, a wraz z kosztem sporządzenia opinii (854 złotych), wynosi łącznie 91.253,67 złotych, co po uwzględnieniu przyczynienia daje kwotę 73.002 złotych. Koszt windy dla osoby niepełnosprawnej, przy przyjęciu ofert tańszej, wynosi 71.983,66 złotych, co po uwzględnieniu przyczynienia się wynoszącego 20 % daje kwotę 57.586,92 złotych. Powód domaga się również renty z tytułu zwiększonych potrzeb. Obejmują one: koszt rehabilitacji w łącznej kwocie 3.000 złotych (5 razy w tygodniu, 60 godzin miesięcznie x 50 złotych za godzinę), koszty masaży w łącznej kwocie 600 złotych (3 razy w tygodniu, 12 godzin x 50 złotych), koszt wynajęcia opiekunki w kwocie 1.600 złotych (5 razy w tygodniu po 8 godzin, 160 godzin x 10 złotych), koszt zakupu pampersów w kwocie 65 złotych, koszt zakupu środków higienicznych w kwocie 70 złotych, koszt zakupu zabawek edukacyjnych w kwocie 40 złotych, koszt turnusów rehabilitacyjnych w kwocie 833 złote, koszt zajęć rehabilitacyjnych na basenie w kwocie 135 złotych, koszt zakupu obuwia ortopedycznego, łusek, gorsetu i wkładek w kwocie 100 złotych, koszty pobytu matki powoda na turnusach rehabilitacyjnych w kwocie 340 złotych, koszt wizyt prywatnych u lekarzy neurologa, ortopedy i okulisty w kwocie 150 złotych i koszty dojazdów do placówek medycznych, na rehabilitacje, wizyty kontrolne do lekarzy, turnusy rehabilitacyjne w kwocie 150 złotych. Łączna kwota żądanej renty wynosi kwotę 7.083 złotych, co po uwzględnieniu przyczyniania się w stopniu wynoszącym 20 % daje kwotę 5.666,40 złotych miesięcznie. Kwota skapitalizowanej renty z okres od maja 2007 roku do maja 2010 roku wynosi 203.976 złotych. Od tej kwoty odjęto sumę przyznaną już powodowi z tytułu odszkodowania za wyjazdy rehabilitacyjne w wysokości 16.539,33 złote, a zatem kwota dochodzona przez powoda z tytułu skapitalizowanej renty wynosi 187.436,67 złotych. Ustalenie odpowiedzialności pozwanego na przyszłość za skutki wypadku mogące się ujawnić w przyszłości u powoda jest niezbędne z uwagi na jego stan zdrowia, medyczne komplikacje i następstwa odniesionych obrażeń. Powrót powoda do zdrowia jest niemożliwy, nie są znane jednak szczegółowe rokowania w tym zakresie. Powód ma 7 lat i nie wiadomo, jakie powikłania mogą się pojawić w trakcie jego wzrostu (pozew k. 3-17).

W piśmie z dnia 06 lipca 2010 roku pozwany (...) Spółka Akcyjna w W. wniósł o oddalenie powództwa (pismo pozwanego z dnia 06 lipca 2010 roku k. 116).

Na rozprawie dniu 19 kwietnia 2012 roku powód złożył pismo procesowe z daty 18 kwietnia 2012 roku, w którym rozszerzył powództwo o odszkodowanie o kwotę 72.152 złotych przy uwzględnieniu przyczynienia się w stopniu wynoszącym 20 %, obejmującą: kwotę 9.600 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia rozszerzenia powództwa do dnia zapłaty tytułem odszkodowania, to jest pokrycia kosztów leczenia ortodontycznego oraz kwotę 62.552 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia rozszerzenia powództwa do dnia zapłaty tytułem odszkodowania, to jest pokrycia kosztów zakupu pojazdu dostosowanego do przewozu osób niepełnosprawnych. Powód rozszerzył również powództwo o comiesięczną rentę o dodatkową kwotę 3.168 złotych miesięcznie przy uwzględnieniu przyczynienia się w stopniu wynoszącym 20 % i wniósł o zasądzenie na jego rzecz comiesięcznej renty w kwocie 8.834 złote (przy uwzględnieniu 20 % przyczynienia). Na kwotę tę składają się następujące wydatki: koszt rehabilitacji w wysokości 3.000 złotych, koszt masaży w kwocie 1.200 złotych, koszty terapii neurologopedycznej w kwocie 1.200 złotych, koszt wynajęcia opiekuna w kwocie 2.750 złotych, koszt zakupu pampersów w kwocie 65 złotych, koszt zakupu środków higienicznych w kwocie 70 złotych, koszt zakupu zabawek edukacyjnych w kwocie 40 złotych, koszt turnusów rehabilitacyjnych oraz pobytów matki powoda na tych turnusach oraz wyżywienia podczas tych turnusów w kwocie 2.083 złote, koszt zajęć rehabilitacyjnych na basenie w kwocie 135 złotych, koszt zakupu obuwia ortopedycznego, łusek, gorsetu i wkładek w kwocie 100 złotych, koszt wizyt u lekarzy neurologa, ortopedy i okulisty w kwocie 150 złotych, koszt dojazdów do placówek medycznych na rehabilitację, wizyty kontrolne, turnusy rehabilitacyjne w kwocie 150 złotych oraz koszty zakupu leków, okularów, inhalatorów w kwocie 100 złotych (pismo powoda z dnia 18 kwietnia 2012 roku k. 598-602).

Pismem z dnia 04 lipca 2012 roku powód ostatecznie zmodyfikował powództwo o zasądzenie renty, pomniejszając ją o otrzymywany zasiłek pielęgnacyjny i świadczenie pielęgnacyjne. Ostatecznie wniósł o zasądzenie: skapitalizowanej renty za okres od dnia 01 maja 2007 roku do dnia 01 maja 2010 roku w kwocie 167.827 złotych oraz comiesięcznej renty w kwocie po 4.993 złote miesięcznie w okresie od 01 czerwca 2010 roku do 30 kwietnia 2012 roku oraz w kwocie po 8.161 złotych począwszy od dnia 01 maja 2012 roku (pismo powoda z dnia 04 lipca 2012 roku k. 750-756).

Pozwany w toku procesu podtrzymywał swoje stanowisko w sprawie. Dodatkowo w piśmie z dnia 28 grudnia 2012 roku podniósł, że górną granicę odpowiedzialności ubezpieczyciela wyznacza suma gwarancyjna, która w niniejszym przypadku na dzień 31 grudnia 2012 roku wyniosła kwotę 440.528,58 złotych (k. 820).

Wyrokiem częściowym z dnia 14 sierpnia 2012 roku wydanym w sprawie niniejszej Sąd Okręgowy w Radomiu zasądził od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda K. R. (1): kwotę 280.000 złotych tytułem zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 01 listopada 2009 roku do dnia zapłaty, kwotę 96.195,96 złotych tytułem kosztów zakupu sprzętu rehabilitacyjnego oraz zakupu sprzętu komputerowo – edukacyjnego wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 01 listopada 2009 roku do dnia zapłaty, kwotę 167.827 złotych tytułem skapitalizowanej renty za okres od dnia 01 maja 2007 roku do dnia 01 maja 2010 roku wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 15 lipca 2010 roku do dnia zapłaty, comiesięczną rentę płatną z góry, do 10-go dnia każdego miesiąca do rąk jego przedstawicielki ustawowej K. R. (2), z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat: w kwocie po 4.993 złote za okres od dnia 01 czerwca 2010 roku do dnia 30 kwietnia 2012 roku, w kwocie po 8.116 złotych poczynając od dnia 01 maja 2012 roku, ustalił odpowiedzialność pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w W. w 80 % za szkody mogące powstać w przyszłości u K. R. (1) będące następstwem wypadku komunikacyjnego, jakiemu uległ on w dniu 07 sierpnia 2004 roku oraz oddalił w pozostałym zakresie powództwo o zadośćuczynienie i rentę oraz o odszkodowanie w kwocie 13.897,54 złotych (wyrok częściowy z dnia 14.08.2012r. k. 795).

Powyższy wyrok częściowy Sądu Okręgowego w Radomiu uprawomocnił się w dniu 02 października 2013 roku (k. 814).

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 07 sierpnia 2004 roku w miejscowości M., gmina K., doszło do wypadku komunikacyjnego, w którym poszkodowany został powód K. R. (1). Kierujący pojazdem marki O. (...) o numerze rejestracyjnym (...) M. K. (1) podczas wykonywania manewru wyprzedzania innego pojazdu zderzył się czołowo z nadjeżdżającym z przeciwnego kierunku jazdy samochodem osobowym marki S. (...) o numerze rejestracyjnym (...) prowadzonym przez Z. R.. Na skutek zderzenia zmarli M. K. (1) i Z. R., a między innymi powód K. R. (1) doznał obrażeń ciała. Powód w chwili wypadku miał rok i 5 miesięcy. W związku z tym zdarzeniem w dniu 08 sierpnia 2004 roku wszczęto śledztwo w sprawie o spowodowanie katastrofy w ruchu lądowym, to jest o przestępstwo z art. 173 § 3 k.k. W toku postępowania przygotowawczego ustalono, że sprawcą przedmiotowego wypadku był kierujący samochodem marki O. (...) o numerze rejestracyjnym (...) M. K. (1). Postanowieniem z dnia 31 października 2004 roku śledztwo zostało umorzone wobec śmierci sprawcy katastrofy (postanowienie o wszczęciu śledztwa k. 23, postanowienie o umorzeniu śledztwa k. 159-160 akt Ds. 1587/04 Prokuratury Rejonowej (...)w R.).

Właściciel samochodu, którym kierował sprawca wypadku M. K. (1) miał zawartą z pozwanym zakładem ubezpieczeń umowę obowiązkowego ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów (okoliczność bezsporna).

Bezpośrednio po wypadku powód został przewieziony do (...) Szpitala (...) w R., gdzie przyjęto go na Oddział (...)z rozpoznaniem urazu czaszkowo – mózgowego, złamania kości pokrywy czaszki, stłuczenia i obrzęku mózgu oraz krwotoku mózgowego. W dniu 08 sierpnia 2004 roku K. R. (1) przeniesiony został do (...) Szpitala (...) w R.. Powoda przyjęto na Oddział (...). W dniu 02 września 2004 roku powoda przetransportowano do Centrum (...) w W., gdzie przyjęto go na Oddział (...). Powód przebywał na tym oddziale do dnia 28 września 2004 roku. W okresie od dnia 28 września 2004 roku do dnia 29 października 2004 roku powód hospitalizowany był na Oddziale (...) Instytutu (...) w W.. K. R. (1) przebywał następnie jeszcze kilkunastokrotnie w Instytucie (...) w W., a w okresie od dnia 22 września 2009 roku do dnia 24 września 2009 roku powód leczony był na Oddziale (...)Szpitala (...) im. (...) (...) W. w O. (karty informacyjne leczenia szpitalnego: na Oddziale (...) (...) Szpitala (...) w R. k. 25-26, na Oddziale (...) Szpitala (...) w R. k. 140-141, na Oddziale (...) C. (...) w W. k. 213v-214, na Oddziale (...) Instytutu (...) w W. k. 211, na Oddziale (...) Instytutu (...) w W. k. 240, 402, 413, 425, na Oddziale (...) Instytutu (...) w W. k. 250, 262, 280, 294, 312, 330, 336, 352, 365v, 431, na Oddziale (...) Instytutu (...) w W. k. 322, na Oddziale (...) (...) Szpitala (...) (...) W. w O. k. 196).

W wyniku wypadku komunikacyjnego z dnia 07 sierpnia 2004 roku powód doznał urazu wielonarządowego pod postacią urazu czaszkowo – mózgowego z wieloodłamowym złamaniem kości pokrywy czaszki z wgłobieniem odłamów, stłuczeniem mózgu i krwotokiem wewnątrzczaszkowym oraz złamaniem kości udowej prawej. W następstwie przedmiotowego zdarzenia i odniesionych obrażeń u powoda występują: otępienie umysłowe znacznego stopnia uniemożliwiające samodzielną egzystencję, zespół piramidowy pod postacią niedowładu połowiczego lewostronnego znacznego stopnia, objawy piramidowe prawostronne, padaczka z napadami uogólnionymi toniczno – klonicznymi i napadami nieobecności, zaburzenia skojarzonego ruchu gałek ocznych ku górze i na boki, cechy częściowego zaniku nerwów wzrokowych w badaniu klinicznym z upośledzeniem ostrości wzroku, cechy afazji to jest zaburzeń mowy, powstałych w wyniku uszkodzenia ośrodka mowy w dominującej półkuli mózgu i upośledzających proces mówienia lub rozumienia mowy i dyzartrii to jest zaburzeń mowy wynikających z dysfunkcji aparatu wykonawczego, czyli języka, podniebienia gardła i krtani oraz cechy pęcherza neurogennego w badaniu urologicznym w postaci zalegania moczu. Istnieje również podejrzenie przebytego przez powoda złamania zespołu jarzmowo – szczękowego z wyczuwalnym w badaniu klinicznym wyraźnym progiem kostnym tej okolicy oraz nadmierną ruchomością głów stawowych żuchwy. Stan zdrowia powoda rodzi ryzyko pojawienia się w przyszłości licznych powikłań, takich jak: groźne dla życia infekcje dróg oddechowych i moczowych, stan padaczkowy. Ponadto, z uwagi na dysfunkcję narządów ruchu powód narażony jest na utrwalone przykurcze, podwichnięcia i zwichnięcia stawów, złamania kości na tle ich odwapnienia, odleżyny, zachłystowe zapalania płuc (opinia Uniwersytetu (...) w T. (...) im. (...) w B. Katedry (...) k. 526-538, 581-582).

W następstwie odniesionych obrażeń K. R. (1) jest całkowicie niezdolny do samodzielnego życia i wymaga stałej pomocy innych osób przy czynnościach, takich jak: spożywanie posiłków, utrzymanie higieny, poruszanie się, nawet przy pomocy specjalistycznego sprzętu (opinia Uniwersytetu (...) w T. (...)m im. (...) w B. (...)j k. 526-538, 581-582).

Z uwagi na doznane obrażenia i ich skutki powód wymaga stałej opieki ze strony osób drugich, którą świadczy przede wszystkim jego matka K. R. (2). Od października 2010 roku korzysta ona w tym zakresie z pomocy J. K. – emerytowanego nauczyciela. Matka powoda w 2012 roku przeszła operację kręgosłupa (wyjaśnienia przedstawicielki ustawowej powoda K. R. (2) k. 128v-130, 484-484v, 791v-793, minuta 00:17:05-00:27:08 rozprawy z dnia 26 września 2013 roku – płyta CD k. 963, umowa o opiekę k. 609, karta informacyjna leczenia szpitalnego K. R. (2) w Instytucie (...) w W. k. 777-778).

Powód wraz z rodzicami zamieszkuje w domu jednorodzinnym położonym w miejscowości R.. Współwłaścicielem tego domu jest matka powoda – K. R. (2). Dom jest jednokondygnacyjny, o wysokim parterze. Do domu wchodzi się po schodach, nie ma możliwości wykonania podjazdu. Na poziomie parteru znajduje się kuchnia, kotłownia, garaż oraz pomieszczenie gospodarcze. Podłoga w poszczególnych pomieszczeniach znajduje się na różnych poziomach, a różnica wysokości pomiędzy nimi wynosi 4 cm. Do łazienki prowadzi wąskie wejście, przez które nie można przejechać wózkiem, co powoduje, iż powód musi być do niej wnoszony przez osoby drugie. W łazience jest wanna, nie zaś kabina prysznicowa. Kuchnia znajduje się na parterze, natomiast mieszkalna część na piętrze. Do kuchni prowadzą wąskie, strome schody. Przy wejściu do pokoi znajdują się progi. Dom, w którym powód obecnie zamieszkuje, wymaga przystosowania go do jego potrzeb (zeznania świadków: M. F. k. 482-482v, B. J. k. 483-484, wyjaśnienia przedstawicielki ustawowej powoda K. R. (2) k. 128v-130, 484-484v, 791v-793, minuta 00:17:05-00:27:08 rozprawy z dnia 26 września 2013 roku – płyta CD k. 963, opinia Uniwersytetu (...) w T. (...)m im. (...) w B. (...)j k. 526-538, 581-582, opinia biegłego z zakresu budownictwa P. M. k. 830-891, wydruk Przeglądarki Ksiąg Wieczystych na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości – treść kw numer (...) k. 758-761, postanowienie Sądu Rejonowego w Radomiu z dnia 04.12.2000r. w sprawie I Ns 2197/2000 o stwierdzeniu nabycia spadku po J. J. k. 762).

W celu przystosowania budynku mieszkalnego do potrzeb powoda K. R. (1) konieczne jest wykonanie robót zewnętrznych i wewnętrznych. Do głównych robót zewnętrznych należą: wykonanie chodnika dojazdowego do platformy o szerokości 1,5 m i długości 23,2 m, montaż maty grzewczej pod chodnikiem, rozebranie balkonu wraz z barierką i wykonanie balkonu z poszerzeniem do głębokości minimum 1,6 m, wykonanie konstrukcji wsporczej pod balkon, montaż barierki, wykonanie fundamentu pod dźwig platformowy, dostarczenie i montaż dźwigu platformowego oraz obudowa dźwigu platformowego konstrukcją aluminiową. Natomiast główne roboty wewnętrzne konieczne do przystosowania mieszkania powoda obejmują: zerwanie wierzchnich warstw posadzkowych w korytarzu oraz sypialniach, wykonanie nowych warstw posadzkowych w celu zniwelowania wysokości poszczególnych pomieszczeń, wymiana pięciu drzwi z futrynami na drzwi o szerokości 90 cm, wykonanie nadproży stalowych w wymienianych drzwiach, wykonanie wentylacji pomieszczeń, przeniesienie kuchni z piwnicy na piętro budynku, wykonanie łazienki dla osoby niepełnosprawnej kosztem jednego z pokoi, obudowa istniejących ścian płytą kartonowo – gipsową, obłożenie ścian do wysokości 2 m glazurą, montaż brodzika najazdowego, montaż ustępów pojedynczych, montaż umywalki z syfonem gruszkowym, montaż natrysku przesuwnego, montaż uchwytów dla osób niepełnosprawnych, wykonanie instalacji wodno – kanalizacyjnej w łazience oraz w kuchni, wykonanie nowej instalacji elektrycznej w łazience, kuchni oraz w jednym z pokoi, wykonanie przeróbki instalacji ogrzewania, wymianę stolarki okiennej w pokoju powoda. W domu, w którym zamieszkuje powód, istnieje możliwość zamontowania windy zewnętrznej. Do robót niezbędnych dla przystosowania domu dla K. R. (1) należy zaliczyć również montaż dźwigu platformowego z obudową. Łączna wartość prac głównych oraz towarzyszących koniecznych do dostosowania domu do potrzeb powoda wynosi 130.228,83 złotych brutto. Cena obejmuje koszt zakupu i montażu dźwigu platformowego z obudową (opinia biegłego z zakresu budownictwa P. M. k. 830-891).

Powód K. R. (1) pozostaje pod opieką lekarzy specjalistów – neurologa, ortopedy i okulisty. Raz w tygodniu dojeżdża do W. do neurologa dziecięcego, kilka razy w tygodniu dojeżdża do R.. Powód co najmniej dwa razy do roku wyjeżdża na turnusy rehabilitacyjne. K. R. (1) poddawany jest terapii logopedycznej trzy razy w tygodniu, przy czym na zajęcia musi dojeżdżać. Obecnie powód dowożony jest na wizyty lekarskie oraz rehabilitację przez swoich rodziców samochodem stanowiącym ich własność marki C. (...). Wartość rynkowa tego samochodu wynosi około 35.000-38.000 złotych (wyjaśnienia przedstawicielki ustawowej powoda K. R. (2) k. 128v-130, 484-484v, 791v-793, minuta 00:17:05-00:27:08 rozprawy z dnia 26 września 2013 roku – płyta CD k. 963, rachunek numer (...)k. 652, rachunek numer (...)k. 650, faktura VAT numer (...) z dnia 17 grudnia 2010 roku k. 632, rachunek numer (...) k. 635, rachunek (...) k. 636, faktura VAT numer (...)k. 645, dowody wpłaty z dnia 05 kwietnia 2011 roku i z dnia 15 lutego 2011 roku k. 662, rachunek nr (...) k. 663, kserokopia dowodu rejestracyjnego k. 619).

K. R. (1) wymaga samochodu specjalnie przystosowanego dla jego potrzeb. Osoba niepełnosprawna podróżuje w wózku, pojazd powinien być odpowiednio wyposażony, aby można było dokonać załadunku wózka. Samochód, będący własnością rodziców powoda, nie może zostać zaadaptowany dla jego potrzeb, ponieważ jest on za niski i nie ma możliwości włożenia do niego wózka. Koszt zakupu auta przystosowanego do potrzeb K. R. (1) mieści się w przedziale od 60.000 do 181.000 złotych. Rozbieżność w cenach wynika z rodzaju wyposażenia, w tym w szczególności systemu załadunku wózka do pojazdu. Samochód dostosowany do potrzeb osoby niepełnosprawnej powinien mieć odpowiednio niską podłogę, rampę oraz pasy. Istnieją dwie możliwości dokonania załadunku wózka do pojazdu – za pomocą szyn oraz poprzez windę. Winda jest rozwiązaniem najbardziej zaawansowanym i nie wymaga od osób pomagających w załadunku wykorzystania siły; koszt jej zamontowania wynosi około 40.000 złotych (opinia biegłego z zakresu techniki samochodowej i ruchu drogowego B. S. k. 917-931, minuta 00:03:39-00:16:54 rozprawy z dnia 26 września 2013 roku – płyta CD k. 963).

Powód pozostaje pod opieką lekarza stomatologa. Z uwagi na następstwa urazu czaszkowo – mózgowego i deformacji twarzoczaszki K. R. (1) wymaga leczenia ortodontycznego do chwili zakończenia rozwoju kostnego za pomocą aparatów stałych oraz szyn zgryzowych. Całkowity koszt takiego leczenia wynosi 12.000 złotych (zaświadczenie lekarza stomatologa H. J. k. 608).

Powód zgłosił pozwanemu zakładowi ubezpieczeń szkodę na osobie. Swoje roszczenia sprecyzował w piśmie, które zostało (...) Spółce Akcyjnej w W. doręczone w dniu 28 września 2009 roku. Powód wezwał pozwanego ubezpieczyciela do zapłaty kwoty 800.000 złotych tytułem zadośćuczynienia, kwoty 109.443,13 złotych tytułem odszkodowania oraz comiesięcznej renty w wysokości 5.016 złotych. Następnie w piśmie, które wpłynęło do pozwanego zakładu ubezpieczeń w dniu 01 lutego 2010 roku, powód wezwał go do uiszczenia dodatkowo kwoty 72.320 złotych tytułem pokrycia kosztów dostosowania budynku mieszkalnego do potrzeb osoby niepełnosprawnej oraz kwoty 854 złote tytułem zwrotu kosztów sporządzenia opinii. W toku postępowania likwidacyjnego pozwany przyznał powodowi kwotę 450.000 złotych tytułem zadośćuczynienia, kwotę 15.678,33 złotych tytułem zwrotu kosztów leczenia i rehabilitacji, kwotę 458 złotych tytułem zwrotu kosztów dojazdów, kwotę 250 złotych tytułem zwrotu kosztów zakupu okularów korekcyjnych oraz kwotę 153 złote tytułem zwrotu kosztów zakupu obuwia ortopedycznego. Jednocześnie, zakład ubezpieczeń uznał 20 % przyczynienia się poszkodowanego do powstania szkody i przyznane kwoty pomniejszył o wskazany stopień przyczynienia. Ostatecznie powodowi w toku postępowania likwidacyjnego wypłacono łącznie kwotę 373.231,46 złotych (akta szkody numer (...) – k. 185-191, 224, 230).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o wskazane dowody w postaci dokumentów, opinii biegłych, zeznań świadków B. J. i M. F. oraz na podstawie bezspornych twierdzeń stron. Należy wskazać, że stan faktyczny nie był pomiędzy stronami sporny. Strona pozwana nie kwestionowała twierdzeń przedstawicielki ustawowej powoda, w szczególności co do rodzaju odniesionych obrażeń oraz ich następstw.

Za wiarygodne z całości Sąd uznał zarówno zeznania świadków B. J. i M. F.. Są one wyczerpujące, spójne i wzajemnie się uzupełniają. Zeznania świadków znajdują nadto potwierdzenie w zgromadzonych w sprawie dokumentach. Świadkowie bywają w domu powoda, mają bezpośrednią wiedzę na temat jego sytuacji, w tym stanu jego zdrowia oraz warunków mieszkaniowych.

Sąd podzielił opinię biegłych z Uniwersytetu (...) w T. (...) im. (...) w B. (...)j. Opinia oraz wnioski w niej zawarte są spójne i jasne. Sporządzona została przez biegłych lekarzy będących specjalistami w dziedzinach rehabilitacji, chorób oczu, neurologopedii, chirurgii szczękowo – twarzowej, neurologii, psychiatrii, psychologii klinicznej, urologii, ortopedii i chirurgii urazowej oraz medycyny sądowej. Biegli dysponują odpowiednim zakresem wiedzy oraz doświadczenia zawodowego. Opinia uwzględnia dokumentację lekarską dotyczącą stanu zdrowia powoda, przeprowadzonych wobec niego badań lekarskich, zabiegów medycznych, ich następstw co do stanu jego zdrowia. Ponadto, biegli oparli się na przeprowadzonym przez nich bezpośrednim badaniu powoda.

Opinie biegłych z zakresu budownictwa P. M. oraz z zakresu techniki samochodowej i ruchu drogowego B. S. również stanowiły podstawę ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie. Sąd podziela je w całości. Sporządzone opinie są spójne, jasne i wyczerpujące. Ponadto, nie były one kwestionowane przez strony procesu.

Dokumenty zgromadzone w aktach sprawy, jak również w aktach szkody numer (...) oraz aktach Ds. 1587/04 Prokuratury Rejonowej (...) w R. nie były kwestionowane przez strony, nie budzą one również wątpliwości Sądu zarówno pod względem formalnym jak i materialnym.

Sąd zważył, co następuje:

W pierwszej kolejności wskazać należy, że wyrokiem końcowym zostały objęte roszczenia powoda K. R. (1) o zasądzenie na jego rzecz: kwoty 73.002 złotych tytułem odszkodowania, to jest kosztów dostosowania budynku mieszkalnego do potrzeb osoby niepełnosprawnej wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 08 lutego 2009 roku do dnia zapłaty, kwoty 57.586,92 złotych tytułem odszkodowania, to jest kosztów urządzenia windy dla osoby niepełnosprawnej wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, kwoty 9.600 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia rozszerzenia powództwa do dnia zapłaty tytułem odszkodowania, to jest pokrycia kosztów leczenia ortodontycznego oraz kwoty 62.552 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia rozszerzenia powództwa do dnia zapłaty tytułem odszkodowania, to jest pokrycia kosztów zakupu pojazdu dostosowanego do przewozu osób niepełnosprawnych.

Powództwo w powyższym zakresie jest zasadne częściowo, to jest co do kwoty 104.183,06 złotych tytułem kosztów dostosowania budynku mieszkalnego wraz z urządzeniem windy dla osoby wraz z ustawowymi odsetkami: od kwoty 72.320 złotych od dnia 04 marca 2010 roku do dnia zapłaty, zaś od kwoty 31.863,06 złote od dnia 15 lipca 2010 roku do dnia zapłaty, co do kwoty 62.552 złote tytułem kosztów zakupu pojazdów przystosowanych dla osób niepełnosprawnych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 20 maja 2012 roku do dnia zapłaty oraz co do kwoty 9.600 złotych tytułem kosztów leczenia ortodontycznego wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 20 maja 2012 roku do dnia zapłaty. W pozostałej części podlegało oddaleniu.

Powód wywodził swoje roszczenia odszkodowawcze przeciwko pozwanemu zakładowi ubezpieczeń z tytułu jego odpowiedzialności wynikającej z umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zawartej z tym zakładem ubezpieczeń przez posiadacza samochodu kierowanego przez sprawcę wypadku komunikacyjnego mającego miejsce w dniu 07 sierpnia 2004 roku. Odpowiedzialność pozwanego za skutki tego wypadku była bezsporna. Poza sporem pozostawał również fakt przyczynienia się poszkodowanego do powstania szkody w rozumieniu art. 362 k.c. oraz jego stopień wynoszący 20 %. Strona pozwana podnosiła natomiast, że jej odpowiedzialność ograniczona jest sumą gwarancyjną, która na dzień 31 grudnia 2012 roku wynosiła kwotę 440.528,58 złotych. Pozwany ubezpieczyciel wskazywał również, że kwoty odszkodowania na adaptację domu, w którym mieszka powód, do jego potrzeb oraz na zakup dostosowanego samochodu

W pierwszej kolejności należy odnieść się do zarzutu wyczerpania sumy gwarancyjnej wynikającej z umowy ubezpieczenia. Zgodnie z treścią art. 36 ust. 1 zdanie pierwsze ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (tekst jednolity Dz. U. z 2013r., poz. 392) odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej. Co do zasady należy zatem zgodzić się z pozwanym, że wyczerpanie sumy gwarancyjnej pociąga za sobą ustanie jego odpowiedzialności i wygaśnięcie kontraktowego zobowiązania ubezpieczyciela do zapłaty odszkodowania. Niemniej jednak Sąd, zasądzając świadczenia należne od ubezpieczyciela na podstawie umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, nie miał obowiązku rozważania kwestii wyczerpania sumy gwarancyjnej, tym bardziej że na rzecz powoda zasądzono m. in. świadczenie okresowe – rentę. Dopiero bowiem postępująca realizacja tytułu wykonawczego prowadzić będzie do stopniowego wyczerpywania się sumy gwarancyjnej, wcześniejsze więc powołanie się na zarzut oparty na ograniczeniu odpowiedzialności nie może odnieść skutku. Zapłata przez zakład ubezpieczeń, po powstaniu tytułu wykonawczego, kwoty pieniężnej odpowiadającej sumie gwarancyjnej ustalonej w umowie ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, może natomiast stanowić podstawę powództwa o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności (art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c.) (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 02 lutego 2011 roku, III CZP 128/10, opubl. OSNC 2011/10/108).

Zgodnie z treścią art. 444 § 1 k.c. w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu.

W świetle cytowanego przepisu w razie uszkodzenia ciała naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Muszą one pozostawać w związku przyczynowym z likwidacją skutków uszkodzenia ciała, lub jeżeli jest to niemożliwe, z przystosowaniem otoczenia w celu ułatwienia funkcjonowania poszkodowanego. Nie ulega wątpliwości Sądu, że do kosztów objętych dyspozycją art. 444 § 1 k.c. należy zaliczyć koszty przystosowania mieszka do potrzeb powoda oraz koszty zakupu samochodu (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 09 stycznia 2009 roku, II CSK 425/07, opubl. OSNC 2008/4/99, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 grudnia 2002 roku, II CKN 1018/2000, opubl. Lex numer 75352, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 maja 1997 roku, II UKN 113/97, opubl. OSNP 1998/5/163).

W świetle poczynionych ustaleń, koszty obejmujące przystosowanie domu, w którym powód zamieszkuje, do jego potrzeb oraz zakupu odpowiedniego samochodu są konieczne do kompensowania powodowi kalectwa. Jak wynika z opinii biegłych dom, w którym K. R. (1) zamieszkuje, wymaga dostosowania go do jego potrzeb ze szczególnym uwzględnieniem jego ograniczeń ruchowych. Konieczne jest wybudowanie windy, ponieważ nie ma możliwości zbudowania podjazdu, niezbędne jest poszerzenie drzwi, przeniesienie kuchni na poziom pokoi oraz dostosowanie łazienki. Należy zwrócić uwagę, że powodem w największym zakresie opiekuje się jego matka – K. R. (2). Przeszła ona operację kręgosłupa i obecnie nie ma możliwości przenoszenia powoda, np. w celu włożenia go do wanny. Konieczny jest również zakup pojazdu odpowiadającego potrzebom powoda. Musi on dojeżdżać na wizyty lekarskie, rehabilitację, turnusy rehabilitacyjne, zajęcia logopedyczne, a zatem zakup samochodu pozostaje w ścisłym związku przyczynowym z doznanym przez niego uszkodzeniem ciała. Jak wynika z opinii biegłego z zakresu techniki samochodowej nie ma możliwości adaptacji samochodu rodziców powoda do jego potrzeb, zasadnym jest więc przyznanie powodowi kwoty niezbędnej do jego zakupu.

Nie można natomiast zgodzić się z pozwanym, że okoliczność, iż powód kosztów tych faktycznie jeszcze nie poniósł uzasadnia oddalenie powództwa w tym zakresie. Wskazane roszczenie odszkodowawcze pozostaje bowiem w związku z poniesionym przez powoda uszczerbkiem na zdrowiu, czego pozwany zresztą nie kwestionował. Nie jest ono wygórowane ani nieuzasadnione. W tym zakresie Sąd podzielił stanowisko Sądu Apelacyjnego w Lublinie wyrażone w uzasadnieniu wyroku wydanego w dniu 27 września 2007 roku w sprawie I ACa 410/07.

Nie można również uznać, że powód winien sam pokryć wskazane wydatki, a następnie domagać się ich zwrotu. Zdaniem Sądu, powód nie byłby nawet w stanie wydatkować wskazanej przez niego kwoty. Utrzymanie K. R. (1) ze względu na jego stan zdrowia jest niezwykle kosztowne i znacznie wykracza ponad przeciętne koszty utrzymania dziecka w jego wieku, a nie można oczekiwać, aby wydatkował on na ten cel kwotę otrzymanego od pozwanego zakładu ubezpieczeń zadośćuczynienia. Kwota zadośćuczynienia winna łagodzić szkody z tytułu cierpień fizycznych i psychicznych, a zatem poszkodowany nie musi przeznaczyć tych środków na naprawienie innej szkody (por. postanowienie Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 13 lutego 2012 roku, I ACz 262/12, opubl. Lex numer 1113044).

Jak wynika z opinii biegłego z zakresu budownictwa P. M. koszt prac niezbędnych do przystosowania budynku mieszkalnego do potrzeb powoda uwzględniający montaż windy wynosi 130.228,83 złotych brutto. Biorąc pod uwagę dwudziestoprocentowy stopień przyczynienia się powoda, należało zasądzić na jego rzecz kwotę 104.183,06 złote. Natomiast żądanie przewyższające tę kwotę jako niezasadne podlegało oddaleniu wraz z odsetkami od tej kwoty.

O odsetkach od zasądzonej kwoty orzeczono na podstawie art. 481 § 1 k.c. Odszkodowanie staje się wymagalne po wezwaniu ubezpieczyciela przez poszkodowanego do spełnienia świadczenia (art. 455 § 1 k.c.) (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 lutego 2010 roku, II CSK 434/09, opubl. Lex numer 602683, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 stycznia 2011 roku, I PK 145/10, opubl. Lex numer 794777).

Zgodnie z zasadą wyrażoną w treści art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. Jak wynika z poczynionych ustaleń faktycznych, powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 72.320 złotych tytułem przystosowania budynku do jego potrzeb w dniu 01 lutego 2010 roku. Następnie w pozwie rozszerzył żądanie o koszt zamontowania windy dla osób niepełnosprawnych. Pozew został stronie pozwanej doręczony w dniu 14 czerwca 2010 roku (k. 127). Wobec tego pozwany pozostawał w zwłoce co do zapłaty kwoty 72.320 złotych od dnia 04 marca 2010 roku, a co do zapłaty pozostałej kwoty, to jest 31.863,06 złotych, od dnia 15 lipca 2010 roku i od tych dat zasądzono odsetki ustawowe. Natomiast żądanie odsetek od dat wcześniejszych jako niezasadne podlega oddaleniu.

Zgodnie z wnioskami opinii biegłego z zakresu techniki samochodowej B. S. koszt zakupu auta przystosowanego do potrzeb K. R. (1) mieści się w przedziale od 60.000 do 181.000 złotych. Zdaniem Sądu, w celu całkowitego zrekompensowania powodowi jego kalectwa, konieczne jest uwzględnienie windy, której koszt wraz z montażem wynosi 40.000 złotych. Jak bowiem wynika z opinii biegłego, rozwiązanie takie nie wymaga od osoby pomagającej w załadunku wózka wykorzystania własnej siły. Jednocześnie należy zwrócić uwagę, że rodzice powoda dysponują obecnie samochodem, którego wartość wynosi od 35.000 do 38.000 złotych. Uwzględniając zatem wartość pojazdu rodziców powoda, który zostanie sprzedany oraz dwudziestoprocentowy stopień przyczynienia się poszkodowanego, uznać należy, że żądana przez powoda kwota 62.552 złotych na zakup samochodu nie jest kwotą wygórowaną, mieści się we wskazanych przez biegłego granicach.

Na podstawie art. 481 § 1 k.c. od kwoty powyższej zasądzono odsetki ustawowe od dnia 20 maja 2012 roku, ponieważ w tym dniu pozwany pozostawał w zwłoce w spełnieniu świadczenia. Powód zgłosił swoje roszczenie w zakresie odszkodowania w piśmie skierowanym do pozwanego zakładu ubezpieczeń, które zostało mu doręczone w dniu 19 kwietnia 2012 roku (k. 741). Uznać więc należy, że odsetki od zasądzonej tytułem odszkodowania kwoty winny być naliczane po upływie 30 – dniowego terminu od dnia doręczenia tegoż pisma, co wynika z treści cytowanego już art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Natomiast żądanie odsetek od daty wcześniejszej jako niezasadne podlega oddaleniu.

Jak wynika ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego powód w następstwie wypadku wymaga również leczenia ortodontycznego. Strona pozwana nie kwestionowała tej okoliczności. Zdaniem Sądu koszty te mieszczą się w dyspozycji art. 444 § 1 k.c. Całkowity koszt leczenia wynosi 12.000 złotych, co po uwzględnieniu dwudziestoprocentowego stopnia przyczynienia się powoda daje kwotę 9.600 złotych, którą Sąd zasądził na jego rzecz w punkcie III wyroku.

Na podstawie art. 481 § 1 k.c. od kwoty powyższej zasądzono odsetki ustawowe od dnia 20 maja 2012 roku, ponieważ w tym dniu pozwany pozostawał w zwłoce w spełnieniu świadczenia. Powód zgłosił swoje roszczenie w zakresie odszkodowania w piśmie skierowanym do pozwanego zakładu ubezpieczeń, które zostało mu doręczone w dniu 19 kwietnia 2012 roku (k. 741). Uznać więc należy, że odsetki od zasądzonej tytułem odszkodowania kwoty winny być naliczane po upływie 30 – dniowego terminu od dnia doręczenia tegoż pisma, co wynika z treści cytowanego już art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Natomiast żądanie odsetek od daty wcześniejszej jako niezasadne podlega oddaleniu.

W związku z powyższym oraz na podstawie wskazanych przepisów Sąd orzekł jak w sentencji wyroku (punkt I-IV wyroku).

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c. (punkt V wyroku). Uznając, iż określenie należnej powodowi sumy odszkodowania zależało od oceny Sądu, nałożono na pozwanego obowiązek zwrotu kosztów procesu.

W związku z tym na rzecz powoda zasądzono od pozwanego koszty zastępstwa procesowego od zasądzonego świadczenia w kwocie 7.200 złotych na podstawie stawki określonej w § 6 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu (tekst jednolity Dz. U. 2013r., poz. 461).

Na postawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jednolity Dz. U. 2010 r., Nr 90, poz. 594 ze zm.) Sąd, w punkcie VI wyroku, nakazał pobrać od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w W. łącznie kwotę 54.275,67 złotych, na którą składają się kwota 40.888 złotych tytułem nieuiszczonej opłaty od zasądzonego świadczenia oraz kwota 13.387,67 złotych tytułem poniesionych w sprawie wydatków (koszty opinii biegłych oraz zwrot wydatków związanych z przedstawieniem dokumentacji medycznej powoda).

/-/ Na oryginale właściwy podpis.-