Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt: I C 686/13

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 maja 2014 r.

Sąd Okręgowy w Olsztynie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	SSO Wiesław Kasprzyk
Protokolant:	p.o. sekr. sądowy Marta Stankiewicz

po rozpoznaniu w dniu 30 maja 2014 r. w Olsztynie

sprawy z powództwa K. K. i E. K.

przeciwko Towarzystwu (...) S.A. w W.

o zapłatę

I. zasądza od pozwanego na rzecz powódki E. K. kwotę 100 000 (sto tysięcy złotych) zł tytułem zadośćuczynienia z ustawowymi odsetkami od dnia 4 listopada 2013 r.;

II. zasądza od pozwanego na rzecz K. K. kwotę 100 000 (sto tysięcy złotych) zł tytułem zadośćuczynienia z ustawowymi odsetkami od dnia 4 listopada 2013 r.;

III. zasądza od pozwanego na rzecz powodów kwotę po 3 600 (trzy tysiące sześćset) zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

IV. nakazuje ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa (Kasa Sądu Okręgowego w Olsztynie) kwotę 10 501,48 (dziesięć tysięcy pięćset jeden złotych i czterdzieści osiem groszy) zł tytułem opłaty sądowej i wydatków.

UZASADNIENIE

Powodowie E. K. i K. K. wnieśli o zasądzenie kwoty po 100 000 zł tytułem zadośćuczynienia . W uzasadnieniu pozwu wskazali , iż w dniu 18 lutego 2002 r. na drodze K. – PGR Ś. miał miejsce tragiczny wypadek. Z samochodu marki IKARUS przewożącego uczniów szkoły podstawowej wypadła małoletnia M. K. i w wyniku przejechania tylnim kołem pojazdu poniosła śmierć na miejscu. W toku postępowania karnego ustalono że samochód przeznaczony do przewozu dzieci miał uszkodzony mechanizm otwierania drzwi. Kierowcę i właściciela samochodu skazano prawomocnymi wyrokami na kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania.

Zmarła tragicznie dziewczynka była córką powodów. Szkoda zgłoszona została do (...) SA która przyjęła szkodę do likwidacji i w jej ramach wypłaciła sumę 200 zł z tytułu zniszczonej odzieży dziecka, 2000 zł tytułem zwrotu kosztów stypy, i 4000 zł tytułem wykonania nagrobka. Jednocześnie odmówiono świadczenia za cierpienia psychiczne z powodu śmierci córki.

Zdaniem powodów , śmierć córki w wyniku tragicznego wypadku , z którą byli emocjonalnie związani , naruszyła ich dobra osobiste w postaci zerwania więzi rodzinnej, naruszenia prawa do życia w pełnej rodzinie i prawa do posiadania córki. Prawna podstawą żądania powodów jest przepis art. 23i 24 kc w zw. z art. 448 kc.

Pozwany – (...) SA w W. wnosząc o oddalenie powództwa przyznała iż miedzy ubezpieczycielem a sprawcą zdarzenia zawarta została umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Strona pozwana zakwestionowała istnienie dobra osobistego w postaci więzi rodzinnych i istnienie prawnej podstawy do dochodzenia należności z tytułu zadośćuczynienia od sprawców wypadków komunikacyjnych przed dniem 3 sierpnia 2008 r.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 18 lutego 2002 r. w trakcie przewożenia dzieci do szkoły , na trasie K. – PGR Ś. w Gminie B. z samochodu przez drzwi z niesprawnym mechanizmem zamykania i otwierania wypadła nieletnia M. K.. W wyniku przejechania tylnim kołem pojazdu dziecko poniosło śmierć na miejscu.

Bezsporne

Wyrokiem Sądu Rejonowego w (...)z dnia 6 października 2005 r. kierowca niesprawnego auta J. W.zaczyn opisany w art. 177 par. 2 kk i 286 par. 1 kk skazany został na łączną karę 2 lat pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres lat 4. z kolei właściciel samochodu S. T.za czyny z art. 155 kk, 18 par. 2 kk w zw. z art. 271 par. 1 kk oraz za czyn z art.. 237 kk skazany został na łączna karę 2 lat pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 4 lat.

D..

Wyrok SR w Piszu k. 20-24.

Sprawca wypadku ubezpieczony był u pozwanego od odpowiedzialności cywilnej.

Bezsporne

Bezsporna jest także wielkość świadczeń wypłaconych powodom a opisanych przez nich w uzasadnieniu pozwu.

Sąd zważył , co następuje:

Roszczenia zgłoszone przez powodów co do zasady są uzasadnione i znajdują oparcie w postanowieniach art. 446 § 1 i 2 k.c. oraz w art. 23, 24 i 448 k.c.

Art. 446 k.c. w brzmieniu obowiązującym sprzed 3 sierpnia 2008r. czyli przed dodaniem przez ustawę z dnia 30 maja 2008r. (Dz. U. Nr 116 poz. 731) § 4 dotyczącego możliwości przyznania najbliższym członkom rodziny zmarłego odpowiedniej sumy tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę, określał podmiotowy i przedmiotowy zakres naprawienia szkody jeżeli wskutek tak jak w niniejszym przypadku na skutek uszkodzenia ciała nastąpiła śmierć poszkodowanego. Do kręgu podmiotów uprawnionych do żądania kompensaty należą osoby pośrednio poszkodowane, i są nimi:

- osoby, które poniosły koszty leczenia i pogrzebu zmarłego

- osoba względem której ciążył na zmarłym ustawowy obowiązek alimentacyjny

-osoby bliskie, którym zmarły dobrowolnie i stale dostarczał środków utrzymania.

Wprowadzenie do systemu prawnego art. 446 § 4 k.c. nie stanowi, o powstaniu roszczeń o zadośćuczynienie w przypadku śmierci osoby bliskiej dopiero od momentu jego wejścia w życie tj. od 3 sierpnia 2008r. Wprowadzenie postanowień § 4 do art. 446 k.c. niewątpliwie ułatwia dochodzenie tego roszczenia, jednakże w przypadku osób, których dobro osobiste w postaci więzi rodzinnej zostało naruszone czynem niedozwolonym który miał miejsce przed wejściem w życie tego przepisu to jedyną podstawę ich roszczeń o zadośćuczynienie jest art. 448 k.c. w związku z art. 23 i 24 k.c. Jak wskazane zostało w wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 6 września 2012r. I ACa 739/12 LEX nr 1223205, akceptującym ten pogląd wyroku Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 7 czerwca 2013 I ACa 211/13 LEX nr 1331004 na gruncie art. 34 ustawy z 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych skoro posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznych są zobowiązani do odszkodowanie za wyrządzona w związku z ruchem pojazdu szkodę, której następstwem jest miedzy innymi śmierć, to ramach zawartej umowy ubezpieczyciel przejmuje odpowiedzialność sprawcy, jako że taka jest istota ubezpieczenia się od odpowiedzialności cywilnej i ani z przepisów tej ustawy ani z umowy nie wynika aby odpowiedzialność ubezpieczyciela za szkodę w postaci naruszenia dóbr osobistych osób najbliższych osoby zmarłej wywołana śmiercią na skutek wypadku spowodowanego przez kierującego pojazdem mechanicznym za którą ponosi on odpowiedzialność była wyłączona . Takie wyłączenie musiałoby być wyraźne. Podobne stanowisko zostało zaprezentowane w szeregu wyrokach Sądów Apelacyjnych , mianowicie w wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 14 czerwca 2013r. I ACa 539/13 LEX nr. (...), wyroku Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 18 czerwca 2013r. I ACa 392/13 LEX nr 1342326, wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 19 czerwca 2013r. I ACa 1270/13 LEX nr 1335752., wyrokach Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 11 lipca 2013r. I ACa 220/13 LEX nr 1369350, z dnia 12 lipca 2013r. I ACa 227/13 LEX nr 1390383, z dnia 6 sierpnia 2013r. I ACa 276/13 LEX nr 1372317, wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 6 sierpnia 2013 I ACa 430/13 LEX nr 1369226.

Zobowiązanym do naprawienia szkody jest podmiot, który według reguł danego zdarzenia ponosi odpowiedzialność deliktową za uszkodzenie ciała, a konsekwencji śmierci poszkodowanego.

Niewątpliwa w niniejszej sprawie jest odpowiedzialność pozwanego, na podstawie art. 822 k.c., u którego ubezpieczony był pojazd kierowany przez sprawcę wypadku.`

Odnosząc się do roszczeń powodów , a mianowicie zadośćuczynienia za naruszenie ich dóbr osobistych w postaci pozbawienia więzi emocjonalnych łączących ich z dzieckiem , prawa do życie w rodzinie i prawa od utrzymywania wspólnych więzi na skutek śmierci dziecka w wyniku deliktu, wypadku, którego sprawcą był zarówno kierowca pojazdu ale także właściciel auta który utrzymywał je w takim stanie , że przewożenie dzieci do szkoły było niemożliwe.

Więź rodzinna stanowi dobro osobiste podlegające ochronie na podstawie art. 23 i 24 k.c. Art. 448 k.c. stanowi, że w razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę.

Reasumując zadośćuczynienie pieniężne o którym mowa w w/w art. 448 k.c. ma na celu naprawienie szkody niemajątkowej wyrażającej się krzywdą w postaci głównie cierpień psychicznych.

Pojęcie „sumy odpowiedniej” użyte w tymże przepisie ma w istocie charakter nieokreślony, niemniej jednak w judykaturze wskazane są kryteria jakimi należy się kierować przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia. Określenie wysokości zadośćuczynienia za doznaną krzywdę powinno się opierać na obiektywnych i sprawdzalnych kryteriach, kierować się jego celami i charakterem przy uwzględnieniu jednak indywidualnej sytuacji poszkodowanego. (por wyrok SN z dnia 12 września 2002 IV CKN 1266/00 LEX nr 80722).

Z uwagi na to, że zadośćuczynienie ma mieć przede wszystkim charakter kompensacyjny, jego wysokość nie może być określona w wysokości symbolicznej, lecz winna przedstawiać pewną ekonomicznie odczuwalną wartość. Jednocześnie przyznana suma pieniężna tytułem zadośćuczynienia powinna być utrzymana w rozsądnych granicach i dostosowana do aktualnych stosunków majątkowych w społeczeństwie, kraju, w którym mieszka poszkodowany. Najbliższym punktem odniesienia powinien być poziom życia osoby, której zadośćuczynienie przysługuje, gdyż jej stopa życiowa rzutować będzie na rodzaj wydatków konsumpcyjnych mogących zrównoważyć doznane cierpienie (por wyrok SN z dnia 29 maja 2008r.II CSK 78/08 LEX nr 420389).

Zadośćuczynienie winno być także stosowne do doznanej krzywdy oraz uwzględniać wszystkie zachodzące okoliczności. W szczególności winny być wzięte pod uwagę takie okoliczności jak nasilenie cierpień, ich długotrwałość, a także skutki śmierci osoby najbliżej na obecne i przyszłe życie pozostałych członków rodziny.

Jak wcześniej wskazano zadośćuczynienie nie może stanowić zapłaty symbolicznej, ale i nie może być niewspółmierne.

Zebrany w sprawie materiał dowodowy , głównie w postaci dokumentów w całości zyskał aprobatę sądu.

Przechodząc na grunt niniejszej sprawy wskazać należy , iż w wypadku , w wyjątkowo tragicznych okolicznościach zginęła małoletnia córka powodów. Śmierć dziecka w każdym przypadku stanowi nieopisaną tragedię rodziców z której nie sposób ,, podnieść się’’ . W tym przypadku dochodzi także świadomość rodziców , iż córka zginęła przejechana tylnim kołem autokaru. Powódka bezpośrednio po wypadku oglądała jego makabryczne skutki. Niewątpliwie spotęgowało to stopień psychicznych cierpień powodów. Powodowie nie korzystali z pomocy psychologa , sami zmuszeni byli przeżyć tą osobistą tragedię.

Uwzględniając więc powyższe okoliczności sąd uznał , iż zasądzona kwota zadośćuczynienia jest odpowiednia.

O kosztach procesu orzeczono w oparciu o przepis art. art. 98 kpc.

Sędzia

Wiesław Kasprzyk

I C 686/13

Podstawa prawna:

Powołane przepisy:

Korekty wprowadzone przez SAOS:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE