Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

24 kwietnia 2014 roku

Sąd Okręgowy we Wrocławiu Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący SSO Rafał Cieszyński

Protokolant Marcin Guzik

po rozpoznaniu na rozprawie 24 kwietnia 2014 roku we Wrocławiu

sprawy z powództwa M. W. i J. W.

przeciwko (...) S.A. z siedzibą w K.

o zapłatę i nakazanie

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza od powodów M. W. i J. W. solidarnie na rzecz pozwanego (...) S.A. z siedzibą w K. kwotę 7.217 zł tytułem kosztów procesu, w tym kwotę 7.200 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego;

III.  obciąża Skarb Państwa brakującą opłatą od pozwu, od obowiązku uiszczenia której powodowie zostali zwolnieni.

Sygn. akt I C 1410/12

UZASADNIENIE

Pozwem z 19 września 2012 roku powodowie domagali się zasądzenia solidarnie od pozwanego (...) S.A. z siedzibą w K. kwoty 215.710 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia złożenia pozwu tytułem bezumownego korzystania przez pozwanego na cele przedsiębiorstwa energetycznego z nieruchomości powodów położonej w J. w okresie od 03 lipca 2006 roku do 31 sierpnia 2012 roku. Nadto powodowie domagali się solidarnie comiesięcznej opłaty w kwocie 2.915 zł płatnej z góry do dziesiątego dnia każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami na wypadek uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat tytułem korzystania z działki powodów położonej w J. na cele przedsiębiorstwa energetycznego w przyszłości, licząc od 01 września 2012 roku. Dalej powodowie domagali się zasądzenia kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, jak również zwolnienia od kosztów.

Uzasadniając podali, iż od 03 lipca 2006 roku są właścicielami działki numer (...), o powierzchni 5.300 m ² położonej w J., dla której Sąd Rejonowy w Środzie Śląskiej Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW (...). Na nieruchomości powodów posadowione są urządzenia infrastruktury elektroenergetycznej, na które składają się dwa betonowe słupy przesyłowe oraz napowietrzna linia energetyczna. Urządzenia te stanowią własność pozwanego, który korzysta z urządzeń i terenu powodów w sposób nieuregulowany i na dzień dzisiejszy bezprawny. Powodowie ani ich poprzednicy prawni, nigdy nie wyrazili zgody na korzystanie z gruntu przez pozwanego. Tymczasem urządzenia przesyłowe wraz z pasem ochronnym i drogą dojazdową zajmują w ocenie powodów 2.650 m ² działki numer (...), co stanowi 50 % jej całkowitej powierzchni. Sposób przebiegu urządzeń pozwanego znacznie utrudnia korzystanie z gruntu, praktycznie wykluczając swobodne zagospodarowanie tego obszaru, w tym między innymi zabudowę na cele mieszkalne, zgodną z przeznaczeniem określonym w planie zagospodarowania przestrzennego.

Zarządzeniem z 18 maja 2013 roku Przewodniczący w Sądzie Okręgowym we Wrocławiu zwrócił pozew w części, to jest w zakresie żądania zasądzenia comiesięcznej opłaty w kwocie 2.915 zł.

W odpowiedzi na pozew z 23 grudnia 2013 roku pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie solidarnie od powodów kosztów procesu według norm przepisanych.

Uzasadniając, podniósł zarzut zasiedzenia z mocy samego prawa służebności gruntowej o treści odpowiadającej służebności przesyłu:



w odniesieniu do napowietrznej linii elektroenergetycznej średniego napięcia numer (...) 20 kV – w każdym razie z 28 marca 1977 roku,



w odniesieniu do napowietrznej linii niskiego napięcia J. – w każdym razie z 01 stycznia 1975 roku – położonych na opisanej powyżej nieruchomości powodów, która to służebność polega na prawie utrzymania utrzymana instalacji wyżej wymienionych linii na opisanym gruncie, na prawie je eksploatacji, napraw, konserwacji oraz prawie całodobowego dostępu do niej.

Dalej pozwany wyjaśniał, iż linia elektroenergetyczna średniego napięcia numer (...)20 kV, a także elektroenergetyczna stacja transformatorowa numer (...), zasilaniu której to stacji owa linia wyłącznie służy, jak również linia niskiego napięcia J., która zasilana jest z wyżej wymienionej stacji transformatorowej, wybudowane zostały w okresie przed 1945 rokiem, stanowiąc zatem tak zwaną infrastrukturę poniemiecką. Tym samym pozwany nie może posiadać jakiejkolwiek dokumentacji formalno-prawnej związanej z jej pierwotnym powstaniem. W posiadaniu pozwanego znajdują się wyłącznie dokumenty dotyczące eksploatacji i remontów rzeczonej infrastruktury. I tak dla linii elektroenergetycznej numer (...)20 kV oraz stacji transformatorowej (...)prowadzony jest Paszport ogólny stacji elektroenergetycznej numer (...), którego zapisy rozpoczynają się od 28 marca 1967 roku. Dowodzi on, że od wskazanej wyżej daty rzeczona infrastruktura elektroenergetyczna nieprzerwanie do dnia dzisiejszego użytkowana jest przez pozwanego, a wcześniej użytkowana była przez jego poprzednika prawnego w sposób odpowiadający swą treścią służebności przesyłowej. Również dla linii elektroenergetycznej niskiego napięcia w J.prowadzony jest Paszport ogólny. Zapisy tego dokumentu rozpoczynają się od roku 1956. Tym samym udokumentowanym jest, że od wskazanej wyżej daty rzeczona infrastruktura elektroenergetyczna nieprzerwanie do dnia dzisiejszego użytkowana jest przez pozwanego, a wcześniej użytkowana była przez jego poprzednika prawnego w sposób odpowiadający swą treścią służebności przesyłowej. To jednak, bacząc na fakt, że możliwość biegu zasiedzenia służebności otworzyła się dopiero od dnia wejścia w życie kodeksu cywilnego (01 stycznia 1965 roku), toteż dopiero od tej daty należy liczyć początek biegu zasiedzenia w stanie faktycznym niniejszej sprawy. Dodatkowo pozwany wskazał, iż w jego zasobach znajdują się dokumenty dowodzące przeprowadzonego remontu owej infrastruktury na początku lat 70-tych XX wieku. W ramach tej dokumentacji szczególną uwagę zwrócić należy na zezwolenie (które w istocie stanowi decyzję wywłaszczeniową) wydane na podstawie art. 35 ustawy z 12 marca 1958 roku o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości (Dz. U. z 2961 r. nr 18, poz. 94), które dodatkowo potwierdza całkowitą legalność istnienia owej infrastruktury elektroenergetycznej na nieruchomości powodów. Pozwany podkreślał zatem, że jego poprzednik prawny, a następnie sam pozwany, korzystali z opisanej wyżej nieruchomości w dobrej wierze. Zwrócił również uwagę, że jak wynika z załączonego do pozwu wypisu z aktu notarialnego z 03 lipca 2006 roku, nieruchomość powodów do 1990 roku stanowiła własność prywatną, toteż mógł biec okres zasiedzenia służebności gruntowej o treści odpowiadającej służebności przesyłu dla powoływanych wyżej linii elektroenergetycznych, co doprowadziło do zasiedzenia tej służebności w datach wskazanych w podniesionym zarzucie zasiedzenia. Nadto pozwany, z daleko posuniętej ostrożności, w przypadku gdyby nawet przyjąć, iż zasiedzianą służebność nabył przed 01 lutego 1989 roku Skarb Państwa (co nota bene w przekonaniu pozwanego byłoby twierdzeniem błędnym), to w każdym razie – tak czy inaczej – pozwany jest beneficjentem i ostatecznym sukcesorem tak nabytej przez Skarb Państwa służebności.

Pismem z 14 stycznia 2014 roku powodowie rozszerzyli złożony pozew, domagając się nadto nakazania pozwanej spółce przywrócenia stanu zgodnego z prawem i zakazanie dalszych naruszeń prawa własności powodów wobec nieruchomości położonej w J., poprzez zobowiązanie pozwanej do całkowitego usunięcia z tej nieruchomości urządzeń elektroenergetycznych służących celom przedsiębiorstwa pozwanej oraz przywrócenia terenu powodów do stanu sprzed zainstalowania tych urządzeń w ciągu trzydziestu dni od daty wydania wyroku oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powodów solidarnie wynagrodzenia za korzystanie przez pozwanego na cele przedsiębiorstwa energetycznego z działki powodów położonej w J. w kwocie 2.915 zł miesięcznie, płatnego z góry do dziesiątego dnia każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami na wypadek uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat, licząc od 01 września 2012 roku do dnia całkowitego usunięcia urządzeń pozwanego z działki powodów oraz przywrócenia terenu powodów do stanu sprzed zainstalowania urządzeń, ewentualnie, na wypadek nie uwzględnienia żądania zasądzenia comiesięcznej kwoty 2.915 zł zasądzenie od pozwanego na rzecz powodów solidarnie wynagrodzenia za korzystanie przez pozwanego na cele przedsiębiorstwa energetycznego z działki powodów położonej w J., kwoty stanowiącej iloczyn kwoty 2.915 zł za jeden miesiąc oraz liczby miesięcy pomiędzy dniem 01 września 2012 roku, a dniem wydania wyroku w sprawie wraz z ustawowymi odsetkami.

Pismem przygotowawczym z 23 stycznia 2014 roku, w wykonaniu zobowiązania z 16 stycznia 2014 roku (k. 134), powodowie sprecyzowali żądanie nakazania, wykazując się jednocześnie i konsekwentnie całkowitym niezrozumieniem podstawowych zasad formułowania żądania pozwu i przepisów z tym związanych.

Zarządzeniem z 24 kwietnia 2014 roku Przewodniczący w Sądzie Okręgowym we Wrocławiu zwrócił pozew w części, to jest w zakresie żądania oznaczonego w punkcie 2 i 3 pisma przygotowawczego powodów z 14 stycznia 2014 roku.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny, istotny dla rozstrzygnięcia sprawy:

Powodowie są właścicielami – na prawach wspólności ustawowej – nieruchomości zabudowanej, składającej się z działek numer (...) o powierzchni 1,02 ha, położonej w miejscowości J., gmina Ś., dla której Sąd Rejonowy w Środzie Śląskiej V. Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o numerze (...).

(dowód: odpis zwykły księgi wieczystej numer (...) dostępny w Centralnej Bazie Danych Ksiąg Wieczystych)

Nieruchomość tą powodowie nabyli umową przeniesienia własności z 03 lipca 2006 roku od K. J., który z kolei właścicielem tej nieruchomości był od 04 września 1985 roku na podstawie umowy przekazania gospodarstwa rolnego przez rodziców P. i F.. Rodzice K. J. byli właścicielami nieruchomości przynajmniej w dacie założenia księgi wieczystej nieruchomości, to jest od 04 września 1962 roku.

(dowód: umowa przeniesienia własności k. 15-18,

odpis zupełny księgi wieczystej numer (...) dostępny w Centralnej Bazie Danych Ksiąg Wieczystych,

zezwolenie Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Ś. z 18 sierpnia 1965 roku k. 88,

przesłuchanie powódki M. W. elektroniczny protokół rozprawy z 24 kwietnia 2014 roku 00:47:19 do 00:50:47,

przesłuchanie powoda J. W. elektroniczny protokół rozprawy z 24 kwietnia 2014 roku 01:07:47 do 01: 80:54)

Przez opisaną nieruchomość powodów przebiegają dwie linie napowietrzne, elektroenergetyczne: jedna – średniego napięcia o numerze (...) 20 kV oraz linia niskiego napięcia.

(dowód: okoliczność bezsporna,

dokumentacja fotograficzna k. 25,

mapa k. 81)

Linia elektroenergetyczna średniego napięcia (...)20 kV wraz z stacją transformatorową (...), stanowi infrastrukturę „przedwojenną” i jest wykorzystywana do przesyłu energii elektrycznej przynajmniej od 28 marca 1967 roku. Dla linii tej 20 kwietnia 1967 roku sporządzony został paszport ogólny linii elektroenergetycznej, który był aktualizowany kolejno w latach 1967, 1971, 1977, 1982, 1987, 1989, 1992, 1993, 1997. Z paszportu wynika, iż pracownicy poprzedników prawnych pozwanego regularnie, począwszy od 28 marca 1967 r. do 05 listopada 2009 r. (data ostatniego wpisu), w sposób ciągły i niezakłócony, wykorzystywali, naprawiali i modernizowali linię do chwili obecnej.

(dowód: paszport ogólny stacji elektrycznej numer (...) k. 82-87,

zezwolenie Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Ś. z 18 sierpnia 1965 roku k. 88,

protokół odbioru po remoncie k. 89,

protokół odbioru technicznego k. 90)

Linia niskiego napięcia wybudowana została przed rokiem 1945 i jest wykorzystywana do przesyłu energii elektrycznej przynajmniej od 1956 roku, kiedy to przeprowadzono jej remont kapitalny. Dla linii założony został paszport ogólny linii elektroenergetycznej. Z paszportu wynika, iż pracownicy poprzedników prawnych pozwanego regularnie, począwszy od 1956 r. do 18 października 2013 r. (data ostatniego wpisu), w sposób ciągły i niezakłócony, wykorzystywali, naprawiali i modernizowali linię do chwili obecnej.

(dowód: paszport ogólny linii elektroenergetycznej k. 91-97)

Linia elektroenergetyczna średniego napięcia (...) 20 kV oraz linia niskiego napięcia od początku lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych ubiegłego wieku były wykorzystywane do przesyłu energii elektrycznej przez Zakład (...)wchodzący początkowo w skład wielozakładowego przedsiębiorstwa państwowego pod nazwą Zjednoczenie (...)z siedzibą w L., następnie w skład wielozakładowego przedsiębiorstwa państwowego pod nazwą Zakłady (...)z siedzibą we W., a następnie w skład wielozakładowego przedsiębiorstwa państwowego pod nazwą Zakłady (...)z siedzibą w P..

(dowód: fakt powszechnie znany,

zarządzenie Ministra Przemysłu z 01 czerwca 1945 r. k. 102,

odpis z rejestru przedsiębiorstw państwowych k. 103,

wyciąg z rejestru przedsiębiorstw k. 104 )

Zarządzeniem numer (...)Ministra Przemysłu z 16 stycznia 1989 roku utworzone zostało z 01 stycznia 1989 roku przedsiębiorstwo państwowe pod firmą Zakład (...), któremu przydzielone zostały składniki mienia powstałego z podziału przedsiębiorstwa funkcjonującego pod firmą (...). 12 lipca 1993 roku przedsiębiorstwo państwowe pod firmą Zakład (...)zostało przekształcone w jednoosobową spółkę akcyjną Skarbu Państwa działającą pod firmą Zakład (...) Spółka Akcyjnaz siedzibą we W.. 30 kwietnia 2004 roku, w trybie art. 492 § 1 pkt 1 k.s.h., poprzez przeniesienie całego majątku, nastąpiło połączenie Zakładu (...) Spółka Akcyjnaz siedzibą we W.z (...) Spółka Akcyjnaz siedzibą we W.. (...) Spółka Akcyjnaz siedzibą we W.20 marca 2008 roku zmieniła firmę na (...) Spółka Akcyjnaz siedzibą we W., natomiast 31 grudnia 2008 roku (...) Spółka Akcyjnaz siedzibą we W.zmieniła firmę na (...) Spółka Akcyjnaz siedzibą we W., a z 01 września 2011 r. nazwę i siedzibę na (...) S.A.z siedzibą w K..

(dowód: zarządzenie numer(...)Ministra Przemysłu z 16 stycznia 1989 roku k. 105-106,

postanowienie Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Fabrycznej we Wrocławiu z 19 maja 1989 roku, sygnatura akt NS (...) k. 107,

akt przekształcenia przedsiębiorstwa państwowego w spółkę akcyjną k. 108-110,

postanowienie Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Fabrycznej we Wrocławiu z 29 lipca 1993 roku, sygnatura akt NS Rej (...) k. 111,

postanowienie Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Fabrycznej we Wrocławiu z 17 czerwca 2004 roku, sygnatura akt WR.VI Ns-REJ.KRS/(...) k. 112,

postanowienie Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Fabrycznej we Wrocławiu z 20 marca 2008 k. 114,

postanowienie Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Fabrycznej we Wrocławiu z 31 grudnia 2008 sygn. akt WR.VI Ns-REJ.KRS/(...) k. 115-116,

zaświadczenie o dokonaniu wpisu k. 117,

postanowienie Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Fabrycznej we Wrocławiu z 16 stycznia 2009 sygn. akt WR.VI Ns-REJ.KRS/(...) k. 118,

zaświadczenie o dokonaniu wpisu k. 119,

postanowienie Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Fabrycznej we Wrocławiu z 09 stycznia 2011 sygn. akt WR.VI Ns-REJ.KRS/(...) k. 120-123,

zaświadczenie o dokonaniu wpisu k. 124,

odpis pełny z Rejestru Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego numer (...) k. 71-80)

Decyzjami z 22 lutego 1994 r. Wojewoda (...) stwierdził nabycie z mocy prawa z 05 grudnia 1990 r., w związku z wejściem w życie przepisów ustawy z 29 września 1990 r. o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami i wywłaszczaniu nieruchomości (Dz. U. z 1990 r., Nr 79, poz. 464 ze z późn. zm.), przez Zakład (...) prawa użytkowania wieczystego będących w jego zarządzie nieruchomości, a także własność budynków i innych urządzeń znajdujących się na gruncie.

(dowód: decyzje Wojewody (...) z 22 lutego 1994 roku k. 98-99 i 100-101)

Pismem z 09 listopada 2011 roku powodowie wezwali pozwanego do dobrowolnej zapłaty kwoty 186.560 zł tytułem bezumownego korzystania z nieruchomości w okresie od 03 lipca 2006 roku do 31 października 2011 roku; nadto domagali się bieżącego wynagrodzenia za korzystanie z działki od 01 listopada 2011 roku w wysokości 2.915 zł miesięcznie. Do dobrowolnej zapłaty nie doszło.

(dowód: wezwanie do zapłaty z 09 listopada 2011 roku k. 30-31)

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Powodowie w niniejszej sprawie domagali się zasądzenia od pozwanego wynagrodzenia za bezumowne korzystanie ze stanowiącej przedmiot ich własności nieruchomości w okresie od 03 lipca 2006 roku do 31 sierpnia 2012 roku poprzez eksploatowanie posadowionych nad tą nieruchomości linii elektroenergetycznych.

Odpowiadając na żądanie powodów pozwany podniósł, że zasiedział służebność gruntową o treści odpowiadającej służebności przesyłu w odniesieniu do dwóch elektroenergetycznych linii napowietrznych – średniego napięcia o numerze (...) 20 kV oraz linii niskiego napięcia, posadowionych na nieruchomości powodów i użytkowanych najpóźniej 28 marca 1967 roku i w roku 1956.

W niniejszej sprawie bezspornym był fakt przysługiwania powodom prawa własności do nieruchomości dla której Sąd Rejonowy w Środzie Śląskiej V. Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o numerze (...) oraz fakt przebiegu nad opisaną nieruchomością dwóch napowietrznych linii elektroenergetycznych, które wykorzystuje obecnie pozwany.

Jakkolwiek przy tym powodowie, nie posiadając żadnej wiedzy co do historii eksploatacji linii przesyłowych, kwestionowali okres i sposób ich użytkowania, to w kontekście przedstawionych przez pozwanego dokumentów, twierdzenia te ocenić należało jako nielogiczne i gołosłowne. W ocenie zatem Sądu przede wszystkim nie sposób zakwestionować, iż przedmiotowa infrastruktura nie była przedwojenną, a zatem posadowioną przed 1945 rokiem. Jak zaś dalej wynika z dowodów w postaci paszportów elektroenergetycznych, zezwoleń i protokołów, poprzednicy prawni pozwanego objęli tą infrastrukturę w posiadanie, remontując i eksploatując do dnia dzisiejszego. Próba powodów podważenia twierdzeń pozwanego o eksploatacji sieci średniego napięcia i daty objęcia jej w posiadanie i to tylko na podstawie przedstawienia przez pozwanego paszportu stacji, do którego przyłączona jest ta linia średniego napięcia, była zaś o tyle nieudolna, że podważyć chciała podstawowe prawa fizyki i wiedzy, zgodnie z którymi prąd przesyłany jest kablami; innymi słowy w stacji nie będzie prądu, jeśli nie zostanie on tam dostarczony siecią, na którą składają się słupy, kable energetyczne i stacje transformatorowe. W tym zakresie za zbędny uznać należało wniosek dowodowy z biegłego, który tę wiedzę miałby potwierdzić. Reasumując tą część rozważań, jeżeli pozwany wykazał, iż eksploatował stację do której linia średniego napięcia dostarczała energię elektryczną, to również za udowodnione uznać należy, iż eksploatował tą linię, wchodzącą w skład całej sieci. Jeżeli zaś powodowie mają inny pogląd na te zasadnicze zagadnienia wiedzy, a przede wszystkim dowody, a zatem że stacja (...)zasilana była w inny sposób niż linią energetyczną (...)20 kV, bądź że inny podmiot tą linię eksploatował, okoliczności te winni byli, zgodnie z normą art. 6 k.c. wykazać.

W świetle zatem udowodnionych twierdzeń pozwanego co do daty objęcia w posiadanie i nieprzerwanej eksploatacji spornych sieci, rzeczą Sądu była ocena tytułu prawnego, na podstawie którego pozwany wykorzystywał owe linie.

W ocenie Sądu podniesiony przez pozwanego zarzut zasiedzenia co do zasady zasługiwał na uwzględnienie. Wskazać bowiem należy, że dopuszczalność nabycia w drodze zasiedzenia służebności gruntowej odpowiadającej treścią służebności przesyłu, przed wejściem w życie przepisów art. 305 ¹ – 305 ⁴ k.c., wprowadzonych ustawą z 30 maja 2008 roku o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw, została jednoznacznie potwierdzona w uchwale Sądu Najwyższego z 07 października 2008 roku, sygnatura III CZP 89/08 (opublikowana w Biuletynie Sądu Najwyższego z 2008 r., nr 10, poz. 7). Jednocześnie w orzecznictwie Sądu Najwyższego utrwalił się pogląd, zgodnie z którym dopuszczalne jest ustalenie faktu nabycia prawa przez zasiedzenie w innej sprawie niż w postępowaniu o zasiedzenie ( vide wyrok Sądu Najwyższego z 12 grudnia 2008 r., sygnatura II CSK 389/08, opublikowany w LEX numer 484715).

Stosownie zatem do treści art. 292 k.c. stosowanego odpowiednio, służebność gruntowa odpowiadająca treścią służebności przesyłu mogła być nabyta przez zasiedzenie, gdy polegała na korzystaniu z trwałego i widocznego urządzenia. Stosownie natomiast do treści art. 172 § 1 k.c. w związku z art. 292 zdanie drugie k.c., posiadacz nieruchomości nie będący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze, wtedy – zgodnie z § 2 – nabywa własność po upływie lat trzydziestu. Zauważyć należy, że Pozwany objął w posiadanie służebność obciążającą nieruchomość powodów dopiero z dniem 30 kwietnia 2004 roku na skutek sukcesji generalnej – na podstawie art. 494 § 1 k.s.h – związanej z nabyciem w trybie art. 492 § 1 pkt 1 k.s.h. ogółu praw i obowiązków Zakładu (...) Spółki Akcyjnejz siedzibą we W.. Zgodnie jednak z treścią art. 176 k.c. obecny posiadacz może doliczyć do czasu, przez który sam posiada, czas posiadania swego poprzednika, jeżeli jednak poprzedni posiadacz uzyskał posiadanie nieruchomości w złej wierze, czas jego posiadania może być doliczony tylko wtedy, gdy łącznie z czasem posiadania obecnego posiadacza wynosi przynajmniej lat trzydzieści. Bezpośredni poprzednik pozwanego posiadał natomiast przedmiotową służebność od 12 lipca 1993 roku, w którym to dniu nabył – w drodze sukcesji generalnej – na podstawie art. 8 ust. 2 ustawy z 13 lipca 1990 roku o prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych – po przedsiębiorstwie państwowym pod nazwą Zakład (...), będącego bezpośrednim następcą prawnym przedsiębiorstw państwowych, w których posiadaniu pozostawały linie (...) 20 kV i linie niskiego napięcia od czasu ich włączenia do polskiej sieci przesyłowej.

Z analizy dowodów wynika, że do zasiedzenia powyższej służebności doszło przez Zakład (...) działający wówczas w formie przedsiębiorstwa państwowego. W ocenie Sądu w niniejszej sprawie nie było żadnych podstaw do przyjęcia, że posiadanie służebności przesyłowej przez przedsiębiorstwo państwowe przed dniem wejścia w życie ustawy nowelizującej kodeks cywilny z 1989 r. nie było posiadaniem w rozumieniu art. 352 § 1 k.c. i nie mogło prowadzić do zasiedzenia (postanowienie Sądu Najwyższego z 12 stycznia 2012 r., sygn. akt IV CSK 183/11, Lex nr 1130302). W orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjęto zgodnie, że wprawdzie ze względu na zasadę jednolitego funduszu własności państwowej państwowa osoba prawna nie mogła przeciwstawić Skarbowi Państwa jakichkolwiek własnych uprawnień, jednakże w stosunkach zewnętrznych z osobami trzecimi miała pozycję taką jak właściciel. W konsekwencji wszelkie roszczenia, jakie powstawały ze względu na składniki mienia państwowego pozostające w zarządzie państwowej osoby prawnej, realizowała w imieniu własnym ta osoba (uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 16 października 1961 r., sygn. akt I CO 20/61, OSN 1962, nr II, poz. 41; postanowienie Sądu Najwyższego z 14 czerwca 1963 r., sygn. akt I CR 336/63, OSNCP 1964, nr 11, poz. 223; uchwała Sądu Najwyższego z 27 czerwca 1984 r., sygn. akt III CZP 28/84, OSNCP 1985, nr 1, poz. 11). O ile więc w relacjach wewnętrznych między Skarbem Państwa a państwową osobą prawną posiadaczem samoistnym nieruchomości państwowej było zawsze państwo, o tyle z punktu widzenia relacji zewnętrznych przedsiębiorstwo państwowe, które władało oddaną mu w zarząd nieruchomością, powinno być uznawane za posiadacza samoistnego nieruchomości niezależnie od tego, czy była to nieruchomość państwowa. Pogląd ten znalazł wyraz w uzasadnieniu wyroku z 15 kwietnia 1966 r., sygn. akt I CR 80/66 (OSNCP 1967, nr 2, poz. 24), w którym Sąd Najwyższy uznał, że chociaż posiadanie wykonywane przez jednostkę państwową stanowi – w myśl zasady wypowiedzianej w art. 128 § 1 k.c. – posiadanie państwowe, to jednak w wypadku, gdy jego przedmiot znajduje się w zarządzie państwowej osoby prawnej, na zewnątrz ta osoba prawna, a nie Skarb Państwa występuje – zgodnie z art. 128 § 2 k.c. – jako posiadacz. Przedsiębiorstwo państwowe mogło zatem występować z roszczeniem przewidzianym w art. 231 § 1 k.c., z tym, że, ze względu na zasadę jednolitego funduszu własności państwowej, nabywana nieruchomość stawała się własnością państwową. W toku postępowania strona pozwana wykazała, że jest następcą prawnym tego przedsiębiorstwa i w konsekwencji obecne to jej przysługuje nabyta przez to przedsiębiorstwo państwowe przez zasiedzenie służebność odpowiadająca służebności przesyłu. Z przedłożonych przez nią dowodów wynika bowiem, że linia elektroenergetyczna przebiegająca przez grunt powodów była nieprzerwanie użytkowana od 1956 roku i 1967 roku przez poprzednika prawnego pozwanego – Zakład (...) wchodzący w skład wielozakładowego przedsiębiorstwa państwowego działającego pod nazwą Zjednoczenie (...) z siedzibą w L.. W związku z likwidacją Zjednoczenia (...), Zakład (...) wszedł w skład Zakładów (...). 01 lipca 1976 r. Zakłady (...) uległy likwidacji, a zakłady energetyczne wchodzące w skład tego przedsiębiorstwa wielozakładowego, zostały włączone do Zakładów (...). 16 stycznia 1989 r. przedsiębiorstwo państwowe Zakład (...) został wyodrębniony z Zakładów (...). 12 lipca 1993 r. Przedsiębiorstwo państwowe Zakład (...) zostało przekształcone Zakład (...) S.A. z siedzibą we W., a następnie w 2004 r. w (...) S.A. z siedzibą we W.. Spółka ta z 20 marca 2008 r. zmieniła firmę na (...) S.A. we W., z dniem 31 grudnia 2008 r. na (...) S.A. z siedzibą we W., a z 01 września 2011 r. nazwę i siedzibę na (...) S.A. z siedzibą w K..

Mając na uwadze powyższe oraz fakt, że linie (...) 20 kV i linia niskiego napięcia zostały oddane do eksploatacji odpowiednio 28 marca 1967 roku i w 1956 roku roku stwierdzić należy, iż doszło do zasiedzenia służebności gruntowych odpowiadających treści służebności przesyłu na rzecz Skarbu Państwu najpóźniej z upływem 28 marca 1977 roku – w przypadku linii (...) 20 kV – oraz z upływem 01 stycznia 1975 roku (art. XLI § 2 zd. 1 w zw. z art. I ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Przepisy wprowadzające kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r., nr 16, poz. 94 z późn. zm.) – w przypadku linii niskiego napięcia. Zauważyć bowiem należy, że art. 172 k.c. w brzmieniu przed 01 października 1990 roku stanowił, że posiadacz nieruchomości nie będący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dziesięciu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze, wtedy – zgodnie z § 2 – nabywa własność po upływie lat dwudziestu. Znamienne przy tym jest, iż stosownie do treści art. 7 k.c., jeżeli ustawa uzależnia skutki prawne od dobrej lub złej wiary, domniemywa się istnienie dobrej wiary. Wyrażone w przywołanym przepisie domniemanie dobrej wiary nie zostało w niniejszej sprawie przez powodów obalone. Przeciwnie wręcz, zebrany w sprawie materiał dowodowy wskazuje, że poprzednicy prawni pozwanego wykorzystywali przedmiotowe linie elektroenergetyczne w uzasadnionym przekonaniu legalności swojego działania, wywodzonym z faktu legitymowania się decyzjami wywłaszczeniowymi.

Z tych względów Sąd uznał, że Skarb Państwa nabył przez zasiedzenie służebność gruntową odpowiadającą treści służebności przesyłu w odniesieniu do linii (...) 20 kV z upływem 28 marca 1977 roku, natomiast służebność gruntową odpowiadającą treści służebności przesyłu w odniesieniu do linii niskiego napięcia z upływem 01 stycznia 1975 roku. Majątek ten następnie stał się majątkiem jednoosobowej spółki akcyjnej Skarbu Państwa pod firmą Zakład (...) Spółka Akcyjnaz siedzibą we W..

Taką wykładnię przepisów potwierdził również w analogicznym stanie faktycznym Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w sprawie o sygn. akt I ACa 1044/13.

Wobec powyższego Sąd uznał żądanie powodów zasądzenia od pozwanego na ich rzecz wynagrodzenia za bezumowne korzystanie ze stanowiącej przedmiot ich własności nieruchomości w okresie od 03 lipca 2006 roku do 31 sierpnia 2012 roku poprzez eksploatowanie posadowionych nad tą nieruchomości linii elektroenergetycznych, jak i żądanie nakazania zawarte w piśmie z 14 stycznia 2014 roku za bezzasadne i dlatego orzekł jak w punkcie I. sentencji wyroku.

W świetle dokonanej oceny prawnej podniesionego przez pozwanego zarzutu zasiedzenia, za zbędne ocenić należało wnioski o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłych z zakresu geodezji, elektroenergetyki i szacowania nieruchomości, które jedynie przedłużyłyby postępowanie, a byłyby nieprzydatne dla rozstrzygnięcia w tej sprawie.

Orzeczenie o kosztach procesu, w punkcie II. sentencji wyroku zapadło w oparciu o zasadę odpowiedzialności za wynik procesu wynikającą z art. 98 k.p.c. skutkując obciążeniem powodów – jako przegrywających – całością kosztów postępowania poniesionych przez pozwanego, na które złożyły się koszty zastępstwa procesowego w wysokości 7.200 zł tytułem stawki minimalnej określonej w § 6 pkt 7 w zw. z § 2 pkt 1 i 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (tekst jednolity: Dz. U. z 2013 r., poz. 490), powiększone o koszt opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł.

W punkcie III. sentencji wyroku, na podstawie przepisu art. 113 ust. 1 ustawy z 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 90, poz. 594, t.j. z późn. zm.) w zw. z art. 98 k.p.c. Sąd, brakującą opłatą sądową od pozwu w niniejszej sprawie od uiszczenia której powodowie byli w części zwolnieni, obciążył Skarb Państwa.

ZARZĄDZENIE

1.  (...);

2.  (...);

3.  (...)

11 lipca 2014 roku