Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

W., dnia 20 marca 2015 r.

Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Krzyków we Wrocławiu VI Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący:SSR Andrzej Michór

Protokolant:Marita Mielcarek

po rozpoznaniu w dniu 20 marca 2015 r. we Wrocławiu

sprawy z powództwa L. Z. (1)

przeciwko K. R.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego K. R. na rzecz powoda L. Z. (1) kwotę 20000 zł (dwadzieścia tysięcy złotych) wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 19 września 2009 roku do dnia zapłaty;

II.  zasądza od pozwanego K. R. na rzecz powoda L. Z. (1) kwotę 1200 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego i kwotę 1000 zł tytułem zwrotu kosztów opłaty sądowej.

Sygn. akt VI C 1503/11

UZASADNIENIE

Powód L. Z. (2) wniósł o zasądzenie od pozwanego K. R. kwoty 25.630,17 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 19.09.2009 r. do dnia zapłaty oraz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa prawnego wedle norm przepisanych. W uzasadnieniu powód wskazał, że strony 23.04.2009 r. zawarły umowę przelewu wierzytelności, na mocy której to pozwany zgodził się zapłacić za wierzytelność przysługującą powodowi kwotę 90 630,17 zł. Ponieważ pozwany nie zapłacił całości należności wynikających z umowy przelewu wierzytelności, powód wezwał pozwanego do zapłaty lub zawarcia ugody dotyczącej dalszej spłaty wierzytelności. W konsekwencji strony zawarły ugodę z dnia 24.08.2009 r., w której to pozwany w § 1 uznał zobowiązanie w całości za bezsporne i wymagalne. Ponieważ pozwany nie wywiązał się z postanowień ugody i nie zapłacił całości kwoty 55.630,17 zł do 15.09.2009 r. powód zgodnie z § 5 ugody skierował sprawę do Sądu Rejonowego. Pozwany zapłacił powodowi kwotę 30.000 zł.

Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Krzyków nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z 13.09.2010 r. (k. 28) nakazał pozwanemu K. R., aby zapłacił powodowi kwotę 25.630,17 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 19.09.2009 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 2.738 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 2.400 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Pozwany od powyższego nakazu wniósł sprzeciw częściowy (k. 34-35, 44), wnosząc o oddalenie powództwa w części, a to ponad kwotę 20.000 zł. W uzasadnieniu przyznał, że zawarł przedmiotową umowę cesji, wskazał wszakże, iż zanim doszło do podpisania umowy sprzedaży, warunki transakcji ustalał pełnomocnik pozwanego A. T. (1). Jako zastaw gwarancyjny pozostawił powodowi samochód marki N. (...) wraz z umową kupna-sprzedaży. Samochód był własnością syna A. T. (1) a powód otrzymał umowę in blanco, podpisaną przez syna A. T. (1). W konsekwencji, powód mógł zaspokoić znaczną część swego żądania przez sprzedaż tego auta. Sytuacja taka miała miejsce w 2009 roku. Gdyby samochodu o wartości około 20.000 zł powód nie sprzedał i żądał zapłaty całej kwoty za sprzedany pozwanemu spirytus, to powinien wcześniej powiadomić A. T. (1) o konieczności zabrania samochodu, czego nie uczynił.

Powód w odpowiedzi na pozew (k. 51) podtrzymał swoje stanowisko, domagając się jednak przy tym zasądzenia dwukrotności stawki minimalnej kosztów zastępstwa prawnego. Wskazał, że pozwany nie wykazał istnienia pełnomocnictwa dla A. T. (1), jako osoby trzeciej upoważnionej do negocjacji z powodem. Zarzucił nadto, że pozwany nie wykazał istnienia zgody powoda na zabezpieczenie należności poprzez przyjęcie stanowiącego własność „osoby czwartej”, nieznanego nawet z imieniu syna A. T. (1). Samo istnienie rzekomej „podpisanej in-blanco” (cokolwiek by miała oznaczać ta konstrukcja prawna) umowy zbycia pojazdu nie oznacza zwolnienia pozwanego z długu i pozbawienia powoda prawa do żądania zasądzenia całości długu od pozwanego. Pozwany nie wykazał nawet, że syn A. T. (1) rzeczywiście był właścicielem jakiegokolwiek samochodu. Powód podniósł także, że nawet gdyby przyjąć, że zastaw faktycznie został ustanowiony, to zastaw nie daje wierzycielowi prawa samodzielnego zaspokojenia swojej wierzytelności z przedmiotu zastawu z pominięciem postępowania egzekucyjnego. Dodał, że pozwany nie wykazał, by osoba trzecia dokonała spłaty jego zobowiązania poprzez zawarcie umowy z powodem na jego rzecz. Powód nie był uprawniony do podpisania umowy in-blanco, gdyż umowa taka byłaby nieważna.

Pozwany w piśmie z 16.01.2012 r. (k. 56-58) podtrzymał swoje stanowisko wnosząc o oddalenie e powództwa w części zaskarżonej sprzeciwem od nakazu zapłaty, tj. kwoty 20.000 zł, a nadto wniósł o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego. Pozwany wskazał, że jego dług w kwocie 25.630,17 zł został dodatkowo zmniejszony o kwotę 20.000 zł w wyniku przekazania powodowi przez pozwanego świadczenia rzeczowego w postaci samochodu marki N. (...) o wartości rynkowej 25.000 zł. Do przekazania samochodu doszło pomiędzy powodem a pełnomocnikiem pozwanego jeszcze przed upływem terminu płatności długu określonego w ugodzie pozasądowej. Z uwagi na fakt, że w dacie przekazania samochodu pozwany nie miał pewności czy będzie posiadał możliwości finansowe w zakresie zapłaty w gotówce długu w pełnej wysokości w terminie określonym w ugodzie pozasądowej, strony uzgodniły, że w przypadku niedochowania przez pozwanego terminu, powód przejmie przekazany mu samochód na własność. W tym celu pozwany otrzymał wraz z samochodem umowę jego sprzedaży podpisaną przez właściciela samochodu A. T. (2) (syna A. T. (1)), który zgodził się pokryć dług pozwanego oraz jego dokumenty rejestracyjne. Wartość samochodu została określona przez strony na kwotę 25.000 zł, natomiast wysokość długu, który miał pokryć – na kwotę 20.000 zł. Z uwagi na fakt, że w terminie płatności określonym w ugodzie pozwany nie dokonał na rzecz powoda zapłaty długu w pełnej wysokości, powód zgodnie z ustaleniami zobowiązany był zaspokoić się ze świadczenia rzeczowego w postaci przekazanego mu samochodu marki N. (...). W wyniku powyższego dług pozwanego został zmniejszony do kwoty 5.630,17 zł, co przemawia za koniecznością oddalenia powództwa w części zaskarżonej sprzeciwem.

Strony w dalszych pismach i oświadczeniach podtrzymały swoje stanowiska.

Na rozprawie w dniu 20.03.2015 r. pełnomocnik pozwanego doprecyzował, że zaskarża sprzeciwem także odsetki liczone od kwoty 20.000 zł, jeżeli chodzi o koszty procesu sprzeciw obejmuje koszty zastępstwa prawnego ponad kwotę 1.200 zł, opłatę sądową od należności ponad 20.000 zł.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Dnia 23.04.2009 r. L. Z. (2) prowadzący działalność gospodarczą pod firmą PPHU (...) L. Z. (2) (zbywca) i K. R. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą gospodarstwo Rolne – (...) (nabywca wierzytelności) zawarli umowę przelewu wierzytelności, na mocy której L. Z. (2) dokonał na rzecz K. R. cesji wierzytelności w stosunku do (...) S.A. we W. na łączną kwotę 90.630,17 zł. Wierzytelność został zbyta wraz ze wszystkimi związanymi z nią świadczeniami ubocznymi.

(dowód: umowa cesji z 23.04.2009 r. k. 11,

zeznania świadka A. T. (1) k. 216-217,

zeznania powoda k. 309,

zeznania pozwanego k. 309-310)

Dnia 30.04.2009 r. K. R. upoważnił A. T. (1) do reprezentowania go jako przedsiębiorcy, bez żadnych ograniczeń, w sprawach związanych z obrotem spirytusem z gorzelni rolniczych oraz rektyfikatem zbożowym. Pełnomocnictwo obejmowało m.in. reprezentowanie przy zawieraniu umów, jak również prowadzeniu działalności związanej z obrotem spirytusem z gorzelni i rektyfikatem zbożowym.

(dowód: pełnomocnictwo z 30.09.2009r. k. 68 z notarialnym poświadczeniem podpisu k. 69)

Pismem z dnia 10.08.2009 r. powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 55.630,17 zł w terminie do dnia 20.08.2009 r.

(dowód: wezwanie do zapłaty z 10.08.2009 r. z dowodem nadania k. 12-13)

Dnia 24.08.2009 r. strony zawarły ugodę, na mocy której strony zgodnie oświadczyły, że powodowi przysługuje w stosunku do pozwanego wierzytelność w kwocie 55.630,17 zł, wynikająca z umowy przelewu wierzytelności zawartej w dniu 23.04.2009 r. Pozwany uznał w całości powyższe zobowiązanie w kwocie 55.630,17 zł za bezsporne i wymagalne. Powód zobowiązał się odroczyć termin zapłaty kwoty zadłużenia na dzień 15.09.2009 r., zaś pozwany zobowiązał się dokonywać wpłaty na rachunek bankowy wierzyciela.

(dowód: ugoda z 24.08.2009 r. k. 14-15,

zeznania świadka A. T. (1) k. 216-217,

zeznania powoda k. 309,

zeznania pozwanego k. 309-310)

Samochód N. (...) nr VIN (...), nr rej. (...) od 24.12.2008 r. należał do A. T. (2). A. T. (2) dnia 15.08.2010 r. zbył powyższy pojazd na rzecz S. C. (1), a nabywca zarejestrował go w Starostwie Powiatowym w O. W.. pod numerem (...). Przy podpisaniu umowy obecny był świadek A. T. (1), który działał z upoważnienia syna – A. T. (2) i dysponował podpisanym blankietem umowy. Samochód był uszkodzony.

(dowód: pismo Prezydenta P. z 9.11.2012 r. k. 104,

pismo Prezydenta R. z 27.11.2012 r. k. 107,

pismo SP w O. z 27.11.2012 r. k. 109,

pismo SP w O. z 26.05.2014 r. k. 226,

wniosek o rejestrację k. 227,

potwierdzenie rejestracji k. 228,

dowód rejestracyjny k. 229,

umowa sprzedaży z 15.08.2010 r. k. 230,

zeznania świadka A. T. (2) k. 216,

częściowo zeznania świadka A. T. (1) k. 216-217,

zeznania świadka S. C. (1) k. 298,

zeznania powoda k. 309,

częściowo zeznania pozwanego k. 309-310)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługuje na uwzględnienie.

Ustalając stan faktyczny Sąd miał na względzie regulację art. 6 k.c. zgodnie z którym ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne (ciężar dowodu) a nadto art. 3 k.p.c. wedle którego strony obowiązane są dawać wyjaśnienia co do okoliczności sprawy zgodnie z prawdą i bez zatajania czegokolwiek oraz przedstawiać dowody (zasada kontradyktoryjności). Rzeczą sądu nie jest zatem zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie ani też sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 k.p.c.). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.). Nie obowiązuje obecnie zasada odpowiedzialności sądu za wynik postępowania dowodowego (por. wyrok SN z dnia 17 grudnia 1996 r., I CKU 45/96, OSNC 1997, z. 6-7, poz. 76; wyrok SN z dnia 7 października 1997 r., II UKN 244/98, OSNP 1999, z. 20, poz. 662; wyrok SN z dnia 16 grudnia 1997 r. II UKN 406/97, OSNP 1998, z. 21, poz. 643; wyrok SN z dnia 11 października 2000 r., II UKN 33/00, OSNP 2002, z. 10, poz. 251). Zasada ta znajduje uzasadnienie nawet w przypadku stron występujących w sprawie bez adwokata lub radcy prawnego (por. cyt. wyrok SN z dnia 11 października 2000 r.).

Stan faktyczny w znacznej części był bezsporny między stronami. Spór sprowadzał się do ustalenia okoliczności związanych z przekazaniem pojazdu A. T. (2) na rzecz powoda oraz skutków takiego przekazania.

Ustalając stan faktyczny Sąd oparł się na obiektywnych dowodach w postaci powołanych wyżej dokumentów a nadto – w części mającej znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy na zeznaniach świadka A. T. (2) i S. C. (1) oraz częściowo na zeznaniach świadka A. T. (1) – co do faktu cesji wierzytelności oraz zawarcia ugody. Sąd dał wiarę zeznaniom powoda oraz pozwanego – poza zeznaniami odnoszącymi się do przekazania pojazdu A. T. (2) na rzecz powoda.

W pierwszym rzędzie należy podnieść, że ciężar dowodu odnośnie wykazania faktu przekazania opadu A. T. (2) powodowi oraz skutku zwalniającego takiego działania spoczywał na pozwanym. Wypada zauważyć, że niewątpliwie doszło do zbycia pojazdu, jednak pozwany nie udowodnił, że na skutek owego zbycia doszło do zwolnienia go od długu. Wypada zauważyć, że strony oraz świadkowie S. C. (1) i A. T. (1) przedstawili odmienne wersje zdarzeń. Dokonując oceny powyższych zeznań należy jednak zwrócić uwagę na kilka okoliczności. Po pierwsze w ocenie Sądu wątpliwości budzi to, aby A. T. (2) przekazał ojcu pojazd do swobodnego dysponowania, w tym sprzedaży nie interesując się co się z nim dzieje, nie pytając się choćby kiedy i za ile ten go sprzedał. Za bardziej wiarygodne należy przyjąć zeznania S. C. (1) wskazującego, że przy podpisaniu umowy obecny był świadek A. T. (1), a sam pojazd był uszkodzony (k. 298). Dalej nie sposób nie zwrócić uwagi na fakt, że strony są przedsiębiorcami, którym ustawodawca stawia wyższe wymogi staranności. Stosownie do art. 355 § 1 k.c. dłużnik obowiązany jest do staranności ogólnie wymaganej w stosunkach danego rodzaju (należyta staranność). Wedle art. 355 § 2 k.c. należytą staranność dłużnika w zakresie prowadzonej przez niego działalności gospodarczej określa się przy uwzględnieniu zawodowego charakteru tej działalności. Uprawnione jest odwołanie się do ogólnego wzorca należytej staranności w profesjonalnym obrocie handlowym: wzorca starannego przedsiębiorcy. Wzorzec taki musi uwzględniać szczególną zdolność przewidywania, zapobiegliwość i rzetelność (sumienność) w sposobie działania profesjonalisty oraz duże wymagania w zakresie jego wiedzy i umiejętności praktycznych (fachowość). Należy podkreślić, że chodzi także o wiedzę, która wykracza poza zasób informacji specjalistycznych w danej dziedzinie, ale jest niezbędna do profesjonalnego działania. Przykładem może być konieczność znajomości przepisów prawnych, obowiązujących w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej (por. orzeczenie SN z dnia 17 sierpnia 1993 r., III CRN 77/93, OSN 1994, nr 3, poz. 69 oraz wyrok SA w Poznaniu z dnia 8 marca 2006 r., I ACa 1018/05, LEX nr 186161). Umowy łączące strony przybrały formę pisemną. Tymczasem podnoszone przez pozwanego zabezpieczenie w postaci przekazania pojazdu pozwanemu nie zostało w żaden sposób udokumentowane. Jednocześnie pozwany nie złożył wniosku o badanie umowy sprzedaży pojazdu (k. 230) przez biegłego grafologa celem zbadania, w jakim odstępie czasowym zostały naniesione dane na umowie sprzedaży, kto spisał umowę. Nie złożył także wniosku o konfrontację świadków celem podważenia zeznań świadka S. C. (1) wskazującego, że przy podpisaniu umowy obecny był A. T. (1), a samochód był uszkodzony. Samo ponowne przesłuchanie A. T. (2) i A. T. (1) (wniosek dowodowy k. 300) nie jest wystarczającym dowodem dla wykazania występowania podnoszonych przez pozwanego okoliczności. Teza dowodowa sformułowana została przy tym w sposób bardzo ogólny, a sam dowód złożony ponad 2 miesiące po przesłuchaniu świadka S. C., co w świetle regulacji art. 217 § 2 k.p.c. pociąga za sobą pominięcie wniosku dowodowego.

Zgodnie z art. 509 § 1 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Skoro zatem doszło do skutecznej sprzedaży przez powoda wierzytelności, pozwany zobowiązany jest do zapłaty za wierzytelność.

Orzekając o odsetkach ustawowych, Sąd kierował się treścią art. art. 481 § 1-2 k.c. Zgodnie z tym przepisem jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe. Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej niż stopa ustawowa, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy. Termin spełnienia świadczenia oznaczyły strony w ugodzie z 24.08.2009 r.

Stosownie do art. 505 § 1 k.p.c. w razie prawidłowego wniesienia sprzeciwu nakaz zapłaty traci moc, a przewodniczący wyznacza rozprawę i zarządza doręczenie powodowi sprzeciwu razem z wezwaniem na rozprawę. Wedle art. 505 § 2 zd. 1 k.p.c. nakaz zapłaty traci moc w części zaskarżonej sprzeciwem. Wobec wniesienia sprzeciwu jedynie co do części nakazu zapłaty, należało orzec jak w sentencji wyroku.

Zgodnie z art. 98 § 1 k.p.c. strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). W myśl art. 98 § 3 k.p.c. do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego adwokata, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony. Wedle art. 98 § 4 k.p.c. wysokość kosztów sądowych, zasady zwrotu utraconego zarobku lub dochodu oraz kosztów stawiennictwa strony w sądzie, a także wynagrodzenie adwokata, radcy prawnego i rzecznika patentowego regulują odrębne przepisy. Orzeczenie Sądu w zakresie kosztów procesu determinuje zakres zaskarżenia nakazu. Powód poniósł koszt opłaty sądowej od pozwu w wysokości 1.282 zł (zakres zaskarżenia opłaty – 1.000 zł), koszt opłaty skarbowej od złożenia dokumentu pełnomocnictwa w wysokości 17 zł, koszt wynagrodzenia jego pełnomocnika procesowego będącego radcą prawnym w wysokości 2.400 zł ustalono na podstawie § 6 pkt 5 na podstawie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (zakres zaskarżenia – 1.200 zł). Z uwagi na powyższe należało zasadzić wyrokiem od pozwanego na rzecz powoda brakujące koszty opłaty sądowej w kwocie 1.000 zł oraz brakujące koszty zastępstwa prawnego w wysokości 1.200 zł.

Mając powyższe na względzie, na mocy powołanych wyżej przepisów prawa, należało orzec jak w sentencji wyroku.