Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 27 października 2014 r. Sąd Rejonowy w Skierniewicach IV Wydział Pracy przywrócił powódkę M. Ś. do pracy w Gimnazjum im. J. K. w P. na poprzednich warunkach pracy i płacy (pkt 1 wyroku); zasądził od pozwanego na rzecz powódki M. Ś. kwotę 4.413,05 zł tytułem wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy (pkt 2); oddalił powództwo w pozostałym zakresie (pkt 3); zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 3.030 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 510 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego (pkt 4).

Powyższe orzeczenie zapadło w oparciu o następujące ustalenia faktyczne.

Powódka M. Ś. z dniem 1 września 2001r. została przeniesiona ze stanowiska nauczyciela mianowanego ze szkoły podstawowej w M. na takie samo stanowisko w Gimnazjum w P..

Jeżeli chodzi o kwalifikacje zawodowe powódka w 24 czerwca 1992 roku ukończyła studium nauczycielskie z wynikiem dobrym. Cztery lata później - 30.09.1996 roku ukończyła studia magisterskie na kierunku pedagogika w zakresie edukacji początkowej z wynikiem dobrym i otrzymała tytuł magistra. Następnie podjęła studia podyplomowe w zakresie wychowania zdrowotnego z gimnastyką korekcyjną, które z ukończyła 27 kwietnia 1998 roku z wynikiem dobrym. W 2001r. ukończyła również studia podyplomowe w zakresie wychowania fizycznego dla nauczycieli z wynikiem bardzo dobrym. W dniu 6 października 2000r. powódka M. Ś. uzyskała stopień nauczyciela mianowanego. W akcie nadania stwierdzono, iż powódka posiada kwalifikacje wyższe magisterskie z przygotowaniem pedagogicznym i może być zatrudniona w szkołach podstawowych, przedszkolach. W 2004r. powódka dodatkowo ukończyła kurs instruktora aerobiku, zaś w 2009r. uzyskała dodatkowo uprawnienia instruktora pilatess.

Powódka posiada 21 letni staż pracy, w tym 21 staż pedagogiczny, w Gimnazjum w P. pracuje od 12 lat.

Praca powódki w Gimnazjum w P. zawsze była doceniana i spotykała się z aprobatą. Sposób sprawowania przeze powódkę jej obowiązków określano jako wyróżniający się. Prowadzone przeze nią zajęcia są pozytywnie odbierane przez dzieci, które z chęcią na nie uczęszczają i aktywnie w nich uczestniczą. Z uwagi na posiadane przez powódkę kwalifikacje zawodowe, prowadzone zajęcia są ciekawe, urozmaicone i pozytywnie wpływają na sprawność fizyczną dzieci znajdujących się pod jej opieką. Powódka założyła zespół taneczny, wraz z dziewczętami bierze udział w zawodach. Często jest proszona przez rodziców dzieci o przygotowanie występów tanecznych na dożynkach – także organizowanych w tym roku. Angażuje się w prace poza szkołą, jeździ na wycieczki szkolne. Organizuje wycieczki rowerowe, zajęcia w ferie zimowe. Pozyskuje fundusze dla szkoły.

W Gimnazjum w P. w 2001r. został zatrudniony także nauczyciel R. W.. Jeżeli chodzi o kwalifikacje, R. W. w 1993 roku ukończył Studium (...) w Ł. uzyskując przygotowanie do zawodu nauczyciela szkoły podstawowej w specjalności wychowanie fizyczne ze stopniem dostatecznym. W 2000 roku uzyskał tytuł magistra kończąc (...) Wyższą Szkołę (...) w Ł. na kierunku pedagogika w zakresie pedagogiki ogólnej z wynikiem dobrym. W 2000 roku uzyskał akt nadania stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego uprawniającego do zatrudnienia w szkołach podstawowych, gimnazjach, szkołach ponadgimnazjalnych ogólnokształcących i zawodowych oraz zakładach kształcenia i placówkach doskonalenia nauczycieli. W czerwcu 2001 roku ukończył Studia (...) w zakresie wychowania fizycznego z wynikiem dobrym. W 2008 r. R. W. uzyskał stopień nauczyciela dyplomowanego.

R. W. posiada 20 letni staż pracy, w tym 19 staż pedagogiczny, w Gimnazjum w P. pracuje od 12 lat.

Jego praca w ostatnim czasie została oceniona wyróżniająco, poprzednia ocena była na stopień dobry. W roku szkolnym 2013/2014 R. W. miał ograniczony etat, co było spowodowane zmniejszeniem liczby godzin i redukcją etatów. Decyzję o ograniczeniu etatu wówczas panu W. Dyrektor szkoły podjęła przy tworzeniu arkusza organizacyjnego na dany rok szkolny tj. w kwietniu 2013r., biorąc pod uwagę „Kryteria typowania nauczycieli do pozostawania w zatrudnieniu w sytuacji braku godzin dla wszystkich pracujących”. Wówczas R. W. zaproponowano pracę animatora na O., co zostało przez niego przyjęte.

Nauczycielem wychowania fizycznego w Gimnazjum w P. od 2005r. był także B. W. (1). Jeżeli chodzi o kwalifikacje, B. W. (1) w 1992 roku ukończył Studium (...) w Z. uzyskując przygotowanie do zawodu nauczyciela szkoły podstawowej w specjalności wychowanie fizyczne ze stopniem dostatecznym. W 2003 roku uzyskał tytuł magistra kończąc Akademię Wychowania Fizycznego i (...) w G.. W 2003 roku uzyskał akt nadania stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego i został instruktorem piłki nożnej. W czerwcu 2004 roku ukończył Studia (...) w zakresie Organizacji i (...) z wynikiem pozytywnym. W dniu 8 lipca 2004r. uzyskał tytuł menedżera sportu, w maju 2006r. uzyskał tytuł trenera klasy II piłki nożnej. Dodatkowo, w 2006r. ukończył (...) Studia (...) w piłce nożnej. W 2012r. został instruktorem rekreacji ruchowej w zakresie pływania. W 2012r. B. W. (1) uzyskał stopień nauczyciela dyplomowanego.

B. W. (1) posiada 21 letni staż pracy, w tym 21 staż pedagogiczny, w Gimnazjum w P. pracuje od 8 lat. Jego praca jest oceniana na wyróżniającą.

W dniu 29 kwietnia 2014r. Dyrektor Gimnazjum A. W. przedstawiła nauczycielom projekt organizacyjny szkoły na rok 2014/2015. W tym samym momencie oznajmiono, że tylko dwóch nauczycieli wychowania fizycznego znajdzie zatrudnienie w szkole.Oznaczało to zwolnienie jednego nauczyciela, bo w szkole było trzech nauczycieli w-f.

Dnia 1 i 4 kwietnia 2014r. dyrektor Gimnazjum w P. otrzymała informację z Zarządu Oddziału Związku (...) o objęciu szczególną ochroną prawną działaczy wiązkowych, w tym R. W., który pełni funkcję Wiceprezesa Zarządu Oddziału i Prezesa Ogniska (...). Poinformowano także o liczbie członków (...) i ich danych personalnych.

W Gimnazjum w P. obowiązują „Kryteria typowania nauczycieli do pozostawania w zatrudnieniu w sytuacji braku godzin dla wszystkich pracujących”. Wskazane są tam następujące wytyczne:

1. Kwalifikacje formalne:

•.

•

kierunkowe studia magisterskie, czas posiadania pełnych kwalifikacji,

•

kierunkowe studia podyplomowe,

•

studia podyplomowe dające uprawnienia do nauczania drugiego przedmiotu

(zgodne z potrzebami szkoły), z uwzględnieniem stażu pracy jako nauczyciela drugiego przedmiotu,

•.

•

stopień awansu zawodowego,

•

inne formy doskonalenia zawodowego,

2. Staż pracy, w tym staż pracy w Gimnazjum im. J. K. (2) w P..

3. Realizacja zadań dydaktyczno-wychowawczych i opiekuńczych oraz innych zadań statutowych szkoły:

•.

•

ocena pracy (ocena formalna i na podstawie bieżącego nadzoru dyrekcji szkoły),

•

ocena realizacji zadań dodatkowych,

•

osiągnięcia w konkursach, zawodach itp.

•

stosunek do dzieci i młodzieży,

•

osiągane efekty w pracy pedagogicznej,

•

osiągane wyniki w egzaminach gimnazjalnych,

•

osiągane wyniki (...),

•

właściwe kierowanie zachowaniami uczniów zapewniające realizację zadań

dydaktyczno- wychowawczych i opiekuńczych,

•.

•

prowadzenie dokumentacji pedagogicznej,

•

sprawność organizacyjna nauczyciela,

•

aktywność w zespołach rady pedagogicznej,

•

aktywność w tworzeniu dokumentów szkoły,

•

znajomość prawa oświatowego,

•

zdobywanie dodatkowych środków finansowych oraz pomocy rzeczowej dla

szkoły.

4. Dyscyplina pracy:

⚫

Punktualność,

⚫

Dyspozycyjność,

⚫

Absencja,

⚫

wykonywanie poleceń służbowych,

⚫

terminowe wywiązywanie się z powierzonych zadań,

⚫

staranność metodyczna i merytoryczna oraz systematyczność pracy,

⚫

pełne wykorzystanie czasu lekcji,

⚫

refleksyjność i samoocena,

⚫

stosunek do koleżanek, kolegów i przełożonych,

⚫

zaangażowanie i aktywność zawodowa,

⚫

otwartość na zmiany.

5. Inne

•

posiadane uprawnienia emerytalne

•

sytuacja życiowa.

Do powyższych kryteriów żaden z nauczycieli nie zgłaszał zastrzeżeń, zostały one zatwierdzone w 2011r. przez Radę Pedagogiczną.

W dniu 7 maja 2014r. Dyrektor szkoły wręczyła powódce wypowiedzenie. Jako przyczynę wskazano zmiany organizacyjne spowodowane zmniejszeniem liczby oddziałów a tym samym liczby godzin wychowania fizycznego. Powódka została pouczona o prawie do złożenia wniosku o przeniesienie w stan nieczynny oraz prawie do odwołania. Dyrektor poinformowała ją także, iż jeden z nauczycieli jest objęty ochroną związkową.

Dyrektor szkoły zaproponowała powódce stanowisko animatora na boisku (...). Jest to stanowisko zobowiązujące do organizowania zajęć dodatkowych dla osób chętnych dla dzieci, zawodów sportowych, dbania o sprzęt i otaczania pieczą młodzieży korzystającej z boiska. Powódka odrzuciła tą propozycję. Poinformowano także powódkę iż R. W. został objęty ochroną związkową.

Powódka nie złożyła wniosku o przeniesienie w stan nieczynny i złożyła odwołanie do Sądu.

W oparciu o tak ustalony stan faktyczny Sąd Rejonowy uznał, iż wniesione powództwo co do zasady zasługuje na uwzględnienie.

Sąd podniósł, iż bezspornym w niniejszej sprawie jest, że strony łączyła umowa o pracę zawarta na czas nieokreślony i powódka była zatrudniona na cały etat. Niekwestionowanym jest także wypowiedzenie przez pozwaną umowy o pracę z powodu zmian organizacyjnych spowodowanych zmniejszeniem się liczby oddziałów, a tym samym liczby godzin wychowania fizycznego. Powódka nie zgadzała się jednak ze wskazanymi przyczynami wypowiedzenia uważając, że niesprawiedliwie wybrano ją do zwolnienia według ustalonych kryteriów typowania nauczycieli do pozostawania w zatrudnieniu w sytuacji braku godzin dla wszystkich pracujących.

Sąd I instancji powołując się na treść art. 20 ust. 1 pkt 2 Karty Nauczyciela i art. 22 ust. 2 Karty Nauczyciela podniósł, że z powyższych przepisów wynika, iż: 1) częściowa likwidacja szkoły, 2) zmiany organizacyjne powodujące zmniejszenie liczby oddziałów w szkole, 3) zmiany planu nauczania stanowią podstawę do rozwiązania stosunku pracy z nauczycielem albo do obniżenia (za zgodą nauczyciela) wymiaru zajęć, pod warunkiem, że nie jest możliwe dalsze jego zatrudnianie w pełnym wymiarze zajęć. W ocenie Sądu Rejonowego oczywiste jest, że skoro niemożność zatrudniania nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć ma wynikać z przyczyn wskazanych z art. 20 ust. 1 pkt 2 Karty Nauczyciela, to obie przesłanki rozumiane jako przyczyna (np. zmiany planu nauczania) i skutek (niemożność dalszego zatrudniania nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć) w aspekcie czasowym następują kolejno po sobie, a nie jednocześnie. Brak możliwości dalszego zatrudniania nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć nie zawsze musi się zrealizować bezpośrednio po zmianach organizacyjnych powodujących zmniejszenie liczby oddziałów w szkole lub po zmianach planu nauczania, bowiem w komentowanym przepisie chodzi przede wszystkim o związek przyczynowo-skutkowy między tymi okolicznościami. W aspekcie temporalnym ważne jest zatem tylko utrzymywanie się skutków zmian organizacyjnych uniemożliwiających dalsze zatrudnianie nauczyciela (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 marca 1997 r., I PKN 52/96, OSNAPiUS 1997 Nr 21, poz. 421).

Jak podkreślił Sąd I instancji wystąpienie okoliczności opisanych w art. 20 ust. 1 pkt 2 Karty Nauczyciela może prowadzić albo do rozwiązania stosunku pracy z nauczycielem, albo - po uzyskaniu zgody nauczyciela - do ograniczenia jego zatrudnienia. Jeśli zatem zastosowanie tego przepisu doprowadziło do jednego z alternatywnych rozwiązań - ograniczenia wymiaru zajęć nauczyciela w danym roku szkolnym, to nie ma możliwości jego dalszego stosowania do tych samych okoliczności w kolejnym roku szkolnym i w konsekwencji rozwiązania stosunku pracy. Innymi słowy, zastosowanie art. 20 ust. 1 pkt 2 Karty Nauczyciela może wywołać tylko jeden z przewidzianych w nim (na zasadzie alternatywy rozłącznej) skutków. Dopiero kolejne zmiany organizacyjne powodujące zmniejszenie liczby oddziałów w szkole lub zmiany planu nauczania uniemożliwiające dalsze zatrudnianie nauczyciela w ustalonym dla niego niepełnym wymiarze zajęć mogą stanowić podstawę do rozwiązania z nim stosunku pracy w trybie art. 20 ust. 1 pkt 2 Karty Nauczyciela.

W przypadku konieczności wyboru jednego lub kilku nauczycieli do zwolnienia w ramach przyczyny wypowiedzenia określonej w art. 20 ust. 1 pkt 2 Karty Nauczyciela ugruntowane orzecznictwo Sądu Najwyższego uznało potrzebę poddania kontroli sądowej przyjętych przez pracodawcę kryteriów wyboru konkretnego nauczyciela (nauczycieli) do zwolnienia z pracy w celu dokonania oceny czy rozwiązanie z nim stosunku pracy było uzasadnione (por. orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 27 listopada 1997 r., I PKN 399/97, OSNAPiUS 1998 nr 18, poz. 541). Obecnie przyjmuje się, że kryteria te nie muszą być wskazane nauczycielowi jako składnik (element) przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie nauczycielskiego stosunku pracy, ale równocześnie nie usuwają się one spod kontroli sądowej. Oznacza to, że w razie sporu sądowego z odwołania mianowanego nauczyciela od wypowiedzenia stosunku pracy pozwany pracodawca jest zobowiązany do ich wskazania, natomiast zwalniany nauczyciel może je kwestionować jako fikcyjne, dowolne lub dyskryminujące. Prowadzi to do wyrażenia myśli, że - de lege lata - kryteria wyboru konkretnego nauczyciela do zwolnienia z pracy nie są objęte ustawowymi przesłankami (przyczynami) warunkującymi wypowiedzenie mianowanemu nauczycielowi stosunku pracy, ale ponieważ równocześnie podlegają one kontroli sądowej w ramach badania zasadności tego wypowiedzenia (art. 45 k.p. w związku z art. 20 ust. 1 pkt 2 oraz art. 91 c Karty Nauczyciela), to nie tylko nie ma przeszkód, ale występuje procesowa potrzeba ich wszechstronnej weryfikacji w postępowaniu sądowym (z uzasadnienia Wyroku Sądu Najwyższego z dnia 19 maja 2004 r.I PK 608/03)

W przedmiotowej sprawie, w ocenie Sądu Rejonowego, strona pozwana bezzasadnie uznała, iż powódka posiada najmniejsze kwalifikacje formalne do wykonywania zawodu nauczyciela w porównaniu z pozostałymi nauczycielami w-f zatrudnionymi w gimnazjum, tj. B. W. (1) i R. W.. Sąd zauważył, iż w zastosowanym przez pozwaną „Kryteriach typowania nauczycieli do pozostawania w zatrudnieniu w sytuacji braku godzin dla wszystkich pracujących” jako pierwsze (i uznane przez pozwaną za najważniejsze) wskazuje się kryterium kwalifikacji formalnych, w którym należy wziąć pod uwagę:

•.

•

kierunkowe studia magisterskie, czas posiadania pełnych kwalifikacji,

•

kierunkowe studia podyplomowe,

•

studia podyplomowe dające uprawnienia do nauczania drugiego przedmiotu

(zgodne z potrzebami szkoły), z uwzględnieniem stażu pracy jako nauczyciela drugiego przedmiotu,

•.

•

stopień awansu zawodowego,

•

inne formy doskonalenia zawodowego.

Z przedstawionego przez stronę pozwaną zestawienia (k. 60-67) wynika, iż powódka studia magisterskie ukończyła w 1996r. (pedagogika w zakresie edukacji początkowej), R. W. studia magisterskie ukończył w 2000r (pedagogika w zakresie pedagogiki ogólnej), zaś B. W. (1) - w 2003r. (wychowanie fizyczne w zakresie wychowania fizycznego). A zatem zdaniem Sądu I instancji, z całej trójki to powódka najwcześniej uzyskała pełne kwalifikacje, przy czym zarówno w przypadku powódki, jak i R. W. była to pedagogika, nie zaś wychowanie fizyczne. Z niezrozumiałych dla Sądu przyczyn strona pozwana skupiła się na analizie uprawnień powódki w sensie wykonywania przez nią zawodu nauczyciela w-f, albowiem takie ograniczenie nie wynika z zastosowanych kryteriów. Wręcz przeciwnie, w ocenie Sądu bardziej zyskuje przy porównaniu nauczyciel, który ma także uprawnienia do nauczania drugiego przedmiotu (i tu dopiero pojawia się określenie „zgodnego z potrzebami szkoły” z uwzględnieniem stażu pracy jako nauczyciela drugiego przedmiotu”). W tym zakresie także powódka zyskuje na porównaniu, albowiem ukończyła ona dwa kierunki studiów podyplomowych - studia podyplomowe w zakresie wychowania zdrowotnego z gimnastyką korekcyjną oraz studia podyplomowe w zakresie wychowania fizycznego dla nauczycieli, zaś R. W. jedynie jeden kierunek - studia podyplomowe w zakresie wychowania fizycznego. Sąd wskazał też, iż powódka najwcześniej z całej trójki została nauczycielem dyplomowanym – w 2006r., R. W. w 2008r. zaś B. W. (1) w 2012r. – zatem to ona najwcześniej awansowała. Powódka także bierze aktywny udział w formach wewnątrzszkolnego doskonalenia zawodowego – szkolenie 2007r. ukończenie kursu z j. angielskiego na poziomie podstawowym – uzyskanie stopnia awansu nauczyciela dyplomowanego, 2009r. – ukończenie kursu Instruktor (...) Ruchowej – fitness- specjalność P., 2012r. – ukończenie projektu unijnego „Prowadzenie zajęć edukacyjnych w zakresie udzielania pierwszej pomocy, uprawniającego do prowadzenia zajęć w tym zakresie, 2013r.- szkolenie: Kult ciała – środki wspomagające w treningu siłowym (karta oceny pracy, k.9). W przypadku R. W. są to uprawnienia instruktora dyscypliny sportu – piłka siatkowa, zaś w przypadku B. W. (1) – uprawnienia instruktora dyscypliny sportu – piłka nożna oraz instruktora rekreacji ruchowej – specjalność pływanie. W ocenie Sądu powódka z porównania z pozostałymi nauczycielami w tym punkcie wypada najlepiej, z pewnością lepiej niż R. W., z którym strona pozwana porównuje powódkę.

Kolejnym punktem porównawczym jest staż pracy, w tym staż pracy w Gimnazjum im. J. K. (2) w P.. Powódka oraz B. W. (1) mają staż pracy po 21 lat, ogólny staż pedagogiczny po 21 lat, przy czym powódka w Gimnazjum w P. ma 12 letni staż pracy, zaś B. W. (1) tylko 8 letni. R. W. ma ogólny staż pracy 20 lat ( a zatem mniejszy niż powódka), staż pedagogiczny 19 lat (a zatem mniejszy niż powódka) i staż pracy w Gimnazjum w (...) lat (taki sam jak powódka). W ocenie Sądu więc i na tym tle powódka wypada lepiej od pozostałych nauczycieli.

Kolejnym kryterium zastosowanym przez pozwaną była realizacja zadań dydaktyczno-wychowawczych i opiekuńczych oraz innych zadań statutowych szkoły tj. ocena pracy (ocena formalna i na podstawie bieżącego nadzoru dyrekcji szkoły), ocena realizacji zadań dodatkowych, osiągnięcia w konkursach, zawodach itp., stosunek do dzieci i młodzieży, osiągane efekty w pracy pedagogicznej, osiągane wyniki w egzaminach gimnazjalnych, osiągane wyniki (...), właściwe kierowanie zachowaniami uczniów zapewniające realizację zadań, dydaktyczno- wychowawczych i opiekuńczych, prowadzenie dokumentacji pedagogicznej, sprawność organizacyjna nauczyciela, aktywność w zespołach rady pedagogicznej, aktywność w tworzeniu dokumentów szkoły, znajomość prawa oświatowego, zdobywanie dodatkowych środków finansowych oraz pomocy rzeczowej dla szkoły.

Formalnie rzecz ujmując, wszyscy zatrudnieni nauczyciele w-f w ostatnim okresie mieli wyróżniającą ocenę pracy – jednakże po analizie kart ocen pracy przedstawionych przez stronę pozwaną wynika bezspornie, iż powódka ma najobszerniejszą ocenę, z uwagi na wyczerpujące wykonanie poszczególnych punków podlegających ocenie. Jako jedyna z nauczycieli ma wprost wskazane, iż jest bardzo lubiana przez uczniów, jest ich autorytetem i wykazuje największy stopień zaangażowania w życie szkoły. Powódka inicjuje działania na rzecz szkoły, uczestniczy w zespole ds. pomocy psychologiczno – pedagogicznej. Poza tym prowadzi występy zespołu tanecznego, reprezentowała niejednokrotnie szkołę, współorganizowała wycieczki do Grecji w ramach programu (...), organizowała ferie zimowe, gry i zabawy ruchowe (wyjaśnienia powódki, karta oceny pracy). Analiza kart oceny pracy pozostałych nauczycieli – R. W. i B. W. (1) wskazuje, iż nie mają oni osiągnięć w tym zakresie; ponadto strona pozwana w tej kwestii przypisuje R. W. także osiągnięcia, które de facto są realizacją jego zadań, jako animatora na boisku (...), co w ocenie Sądu nie powinno mieć miejsca. Jest to bowiem stanowisko zobowiązujące do organizowania zajęć dodatkowych dla osób chętnych dla dzieci, zawodów sportowych, dbania o sprzęt i otaczania pieczą młodzieży korzystającej z boiska – nie można więc twierdzić, że realizacja tych obowiązków stanowi dodatkowe zaangażowanie nauczyciela w życie szkoły. Zarówno powódka, jak i pozostali nauczyciele brali udział w olimpiadach i konkursach jednakże – jak przyznają strony – czasami jeden nauczyciel trenował, zaś inny tylko jechał na dany konkurs i sobie przypisywał zasługi ewentualnej wygranej. W ocenie Sądu na podstawie zebranego materiału dowodowego nie można uznać, iż powódka „odstaje” w tym zakresie od pozostałych nauczycieli; przeciwnie, każdy z nich ma tego typu osiągnięcia.

Pozostałe kryteria z zakresu dyscypliny pracy jak: punktualność, dyspozycyjność, absencja, wykonywanie poleceń służbowych, terminowe wywiązywanie się z powierzonych zadań, staranność metodyczna i merytoryczna oraz systematyczność pracy, pełne wykorzystanie czasu lekcji, refleksyjność i samoocena, stosunek do koleżanek, kolegów i przełożonych, zaangażowanie i aktywność zawodowa, otwartość na zmiany jest porównywalna u wszystkich nauczycieli.

Na podstawie powyższego porównania w ocenie Sądu Rejonowego nie sposób było uznać, iż powódka ma niższe kwalifikacje niż pozostali nauczyciele z uprawnieniami do nauczania w-f; ponadto praca powódki jest nadzwyczaj dobrze oceniana przez uczniów i doceniana przez rodziców proszących powódkę o udział w kolejnych zajęciach pozaszkolnych, czy też przygotowanie ich dzieci na uroczystości szkolne lub organizowane w ramach wypoczynku.

Sąd I instancji miał również na względzie niekonsekwencję pozwanej, która stosując te same kryteria w 2013r. podjęła decyzję o ograniczeniu etatu R. W., nie zaś powódce. Sąd oczywiście zdawał sobie sprawę z faktu, iż ograniczenie etatu dotyczy jednego konkretnego roku szkolnego i nie jest jednoznaczne z następstwem zwolnienia z pracy, jednakże wątpliwości budziło – przy praktycznie niezmienionych warunkach – zastosowanie tych samych kryteriów i odmienna ocena osób, dla których brakuje godzin do pełnego etatu.

W tym kontekście w ocenie Sądu I instancji wybór powódki do zwolnienia z pracy był dowolny i naruszał zasady równego traktowania pracownika (art. 112 k.p.) oraz zasady niedyskryminacji (art. 113 k.p.). Sam fakt zaś objęcia R. W. ochroną związkową nie mógł w żaden sposób wpływać na ten wybór. Szkoła bowiem w takim przypadku miałaby jedynie obowiązek współdziałania z organizacja związkową. Sam fakt objęcia ochroną nie może stanowić dodatkowej okoliczności przemawiającej „na korzyść” pracownika chronionego.

W takiej sytuacji Sąd uznał, że dyrektor Gimnazjum w P. bezzasadnie wypowiedziała powódce umowę o pracę i będąc związanym żądaniem strony powodowej, przywrócił ją do pracy na stanowisku nauczyciela na poprzednich warunkach.

W zakresie wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy, Sąd I instancji przywołał treść art. 47 k.p. i wskazał, że wynagrodzenie to przysługuje pod warunkiem podjęcia pracy u tego pracodawcy. Sposób obliczenia wysokości wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy jest określony przez § 1 pkt 1 rozporządzenia o ustalaniu wynagrodzeń. Według tego przepisu oblicza się je jak ekwiwalent pieniężny za urlop. Zgodnie z oświadczeniem pracodawcy, nie kwestionowanym przez powódkę, jej wynagrodzenie za miesiąc pracy wynosi 4413,05 zł. i taką kwotę Sąd na rzecz powódki zasądził. W związku z faktem, iż powódka wnosiła o zasądzenie kwoty 50400 zł. tytułem wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy, w pozostałym zakresie Sąd powództwo oddalił.

O kosztach procesu Sąd orzekł zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 98 § l k.p.c.. Strona powodowa wygrała proces w zakresie roszczenia o przywrócenie do pracy oraz zasadzenie wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy. Sąd Rejonowy podniósł, że w wypadku powództwa o przywrócenie do pracy koszty zastępstwa procesowego wynoszą 60 zł ( § 12 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu z dnia 28 września 2002 r. (Dz.U. Nr 163, poz. 1348), w przypadku wynagrodzenia – 450 zł. (§12 ust. 1 pkt. 2), zaś wpis sądowy w sprawie wyniósł 2520 zł.

Apelację od powyższego orzeczenia w zakresie uwzględniającym powództwo, w tym co do kosztów procesu wniosła strona pozwana.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzuciła:

1. naruszenie art.45 k.p w związku z art. 20 ust. l pkt 2 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela przez przyjęcie, iż wybór powódki do zwolnienia z pracy był dowolny i naruszał zasady równego traktowania pracownika (art. 112 k.p.) oraz zasady niedyskryminacji (art. 113 k.p.), z czym się nie zgadza pozwany, biorąc pod uwagę przedstawione argumenty uzasadnienia.

2. naruszenia prawa procesowego art. 233 §1 k.p.c przez brak wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału dowodowego, które miało wpływ na rozstrzygnięcie Sądu I instancji, w szczególności:

a. pominięcie wyjaśnień pozwanej, iż powódka (a także pozostali nauczyciele) nie posiadają studiów podyplomowych dających uprawnienia do nauczania drugiego przedmiotu jako jednego z kryterium formalnego doboru pracowników do zwolnienia z pracy. Sąd tymczasem w tym punkcie ocenił powódkę jako zyskującej na porównaniu,

b. brak właściwej oceny przy porównaniu kolejnego kryterium doboru pracownika do zwolnienia z pracy - doskonalenia zawodowego wszystkich zatrudnionych nauczycieli w-f, przez dokonanie oceny osiągnięć powódki zarówno na podstawie tabeli/zbiorczego zestawienia Kryteria typowania nauczycieli a także Karty Oceny Pracy, czego nie uczynił w stosunku do B. W. (1) i R. W., dokonując oceny osiągnięć tylko na podstawie tabeli/zbiorczego zestawienia, co skutkowało przyznaniem przez Sąd najlepszej oceny powódce.

c. tak samo Sąd uczynił w ocenie kolejnego kryterium doboru pracownika do zwolnienia z pracy - zaangażowania w życie szkoły, przyznając powódce najlepsze osiągnięcia w tym zakresie (str. 14 uzasadnienia), a pominął zaangażowanie w życie szkoły pozostałych nauczycieli sprowadzając jedynie do stwierdzenia: ’’Analiza kart oceny pracy pozostałych nauczycieli - R. W. i B. W. (1) wskazuje, iż nie mają oni osiągnięć w tym zakresie” (str. 14 uzasadnienia)

Mając powyższe na uwadze skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa w całości, ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku Sądu I instancji w całości i przekazanie sprawy temu Sądowi do ponownego rozpoznania. Skarżący wniósł też o orzeczenie o kosztach procesu, w tym o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego wg. norm przypisanych.

W odpowiedzi na powyższe pełnomocnik powódki wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym według norm przepisanych.

Na rozprawie apelacyjnej w dniu 21 kwietnia 2015 r. strony podtrzymały swoje stanowiska procesowe.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

Apelacja zasługuje na uwzględnienie, jedynie w zakresie rozstrzygnięcia w przedmiocie kosztów procesu. Orzeczenie Sądu Rejonowego co do meritum jest prawidłowe i wbrew twierdzeniom apelacji znajduje oparcie zarówno w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym, jak i w obowiązujących przepisach prawa.

Sąd Okręgowy w pełni aprobuje ustalenia faktyczne Sądu pierwszej instancji i przyjmuje je jako własne. Podziela również wywody prawne zawarte w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku.

Brak jest uzasadnionych podstaw do uwzględnienia zarzutu naruszenia przez Sąd pierwszej instancji prawa procesowego poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i dokonanie sprzecznych ustaleń z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego. Chybionym jest też apelacyjny zarzut dotyczący naruszenie art.45 k.p w związku z art. 20 ust.l pkt 2 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela przez przyjęcie, iż wybór powódki do zwolnienia z pracy był dowolny i naruszał zasady równego traktowania pracownika oraz zasady niedyskryminacji.

Zgodnie z art. 233 § 1 kpc Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów, według własnego przekonania na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału.

Oznacza to, że wszystkie ustalone w toku postępowania fakty powinny być brane pod uwagę przy ocenie dowodów, a tok rozumowania sądu powinien znaleźć odzwierciedlenie w pisemnych motywach wyroku.

W ocenie Sądu Okręgowego skuteczny zarzut przekroczenia granic swobody w ocenie dowodów może mieć zatem miejsce tylko w okolicznościach szczególnych. Dzieje się tak w razie pogwałcenia reguł logicznego rozumowania bądź sprzeniewierzenia się zasadom doświadczenia życiowego (por. wyrok SN z 6.11.2003 r. II CK 177/02 niepubl.).

Podkreślenia wymaga także fakt, że dla skuteczności zarzutu naruszenia swobodnej oceny dowodów nie wystarcza stwierdzenie o wadliwości dokonanych ustaleń faktycznych, odwołujące się do stanu faktycznego, który w przekonaniu skarżącego odpowiada rzeczywistości. Koniecznym jest bowiem wskazanie przyczyn dyskwalifikujących postępowanie Sądu w tym zakresie. W szczególności skarżący powinien wskazać jakie kryteria oceny dowodów naruszył Sąd przy ocenie konkretnych dowodów uznając brak ich wiarygodności i mocy dowodowej lub niesłusznie im je przyznając. Ponadto jeżeli z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to dokonana ocena nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego można było wysnuć wnioski odmienne (post SN z 23.01.2001 r. IV CKN 970/00, niepubl. wyrok SN z 27.09.2002 r. II CKN 817/00).

Skuteczne postawienie zarzutu naruszenia przez sąd art. 233 § 1 k.p.c. wymaga zatem wykazania, iż sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego. Natomiast zarzut dowolnego i fragmentarycznego rozważenia materiału dowodowego wymaga dla swej skuteczności konkretyzacji, i to nie tylko przez wskazanie przepisów procesowych, z naruszeniem których apelujący łączy taki skutek, lecz również przez określenie, jakich dowodów lub jakiej części materiału zarzut dotyczy, a ponadto podania przesłanek dyskwalifikacji postępowania sądu pierwszej instancji w zakresie oceny poszczególnych dowodów na tle znaczenia całokształtu materiału dowodowego oraz w zakresie przyjętej podstawy orzeczenia.

W ocenie Sądu Okręgowego wniesiona apelacja tych wymogów nie spełnia. Zarzuty skarżącego sprowadzają się w zasadzie jedynie do polemiki ze stanowiskiem Sądu i interpretacją dowodów dokonaną przez ten Sąd i jako takie nie mogą się ostać. Apelujący przeciwstawia bowiem ocenie dokonanej przez Sąd pierwszej instancji swoją analizę zgromadzonego materiału dowodowego i własny pogląd na sprawę, z pominięciem okoliczności dla niego niewygodnych lub nie odpowiadających jego wersji zdarzeń. Tymczasem zadaniem Sądu Rejonowego – prawidłowo przez Sąd wykonanym – było przeprowadzenie całościowej oceny zebranego w sprawie materiału, ponieważ tylko taka mogła dać pełny obraz spornych okoliczności.

W szczególności nie sposób zgodzić się ze skarżącym, iż przy niekwestionowanych okolicznościach, że u strony pozwanej doszło do zmian organizacyjnych spowodowanych zmniejszeniem się liczby oddziałów, a tym samym liczby godzin wychowania fizycznego uzasadniających likwidację jednego etatu nauczyciela wychowania fizycznego, Sąd Rejonowy na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego błędnie przyjął, iż wybór powódki do zwolnienia z pracy był dowolny.

Podkreślić należy, iż u strony pozwanej obowiązywał akt stricte określający kryteria typowania nauczycieli do pozostawania w zatrudnieniu w sytuacji braku godzin dla wszystkich pracujących, mający zastosowanie w przypadku zwolnień. W ocenie Sądu Okręgowego, Sąd Rejonowy doszedł do prawidłowego przekonania, że pozwana opierając się o te kryteria w sposób błędny wytypowała do zwolnienia powódkę uznając, iż w porównaniu z pozostałymi nauczycielami wf –u, jest ona najmniej przydatna do pracy na tym stanowisku pracy.

Wbrew twierdzeniom apelacji przede wszystkim brak podstaw do uznania, iż wśród zatrudnionych nauczycieli wychowania fizycznego powódka posiadała najniższe kwalifikacje formalne.

W ocenie Sądu Okręgowego apelujący sugerując, iż przy uwzględnieniu faktu posiadania kierunkowych studiów magisterskich i czasu posiadania pełnych kwalifikacji, należy uwzględniać wykształcenie pozwalające na nauczanie konkretnego przedmiotu – w tym wypadku wychowania fizycznego, wyprowadza z dokumentu „Kryteria typowania nauczycieli do pozostawania w zatrudnieniu w sytuacji braku godzin dla wszystkich pracujących” treści z niego nie wynikające.

Podnieść należy, iż wskazy akt wspomina wyłącznie o zastosowaniu względem zwalnianych nauczycieli kryterium posiadania kierunkowych studiów magisterskich, czy czasu posiadania kwalifikacji nie zawężając ich w żaden sposób. Należy więc przyjąć, wbrew temu co sugeruje strona pozwana, iż chodzi tu o wykształcenie i pełne kwalifikacje pozwalające na wykonywanie pracy nauczyciela w ogóle, nie zaś stricte nauczyciela konkretnego przedmiotu. Powódka w porównaniu z innymi zatrudnionymi u pozwanej nauczycielami wf-u studia magisterskie ukończyła najwcześniej w 1996r. (R. W. studia magisterskie ukończył w 2000r -pedagogika w zakresie pedagogiki ogólnej, zaś B. W. (1) - w 2003r. - wychowanie fizyczne w zakresie wychowania fizycznego). Tym samym ustalenia Sądu Rejonowego w tym przedmiocie były w pełni prawidłowe.

Zdaniem Sądu Okręgowego apelujący nietrafnie wywodzi również, iż dla oceny dalszej przydatności zawodowej powódki znaczenie winny mieć jedynie kierunkowe studia podyplomowe, zgodne z potrzebami szkoły. I w tej materii twierdzenia apelacji nie znajdują pokrycia w treści wprowadzonego przez niego i analizowanego dokumentu. Ponadto, co również znamienne, dokonując oceny pracy powódki, pozwana wskazując na posiadane przez nią wykształcenie (istotne dla wskazanej oceny) uwzględniła w karcie oceny fakt ukończenia przez powódkę studiów podyplomowych – wychowanie fizyczne dla nauczycieli, wychowanie zdrowotne z gimnastyka korekcyjną, których już nie uwzględniała przy dokonywaniu oceny porównawczej nauczycieli. Dlatego nie sposób przyjąć, iż posiadanie wskazanego wykształcenia było z punktu widzenia pozwanego i jego działalności w ogóle nie przydatne i nie mogło stanowić kryterium przemawiającego za pozostawieniem powódki w zatrudnieniu. Skoro posiadanie studiów podyplomowych w tym zakresie było ważne dla oceny jej pracy, tym bardziej winno zostać uwzględnione w czasie procesu typowania powódki o zwolnienia.

Zgodzić należy się natomiast ze skarżącym, że powódka nie posiadała uprawnień pozwalających na nauczanie drugiego przedmiotu (zgodnie z potrzebami szkoły). Niemniej jednak błędne ustalenie Sądu Rejonowego w tym przedmiocie w żaden sposób nie wpływa na wynik rozstrzygnięcia. W żadnym bowiem razie kryterium to samo w sobie nie decydowało o błędnym wytypowaniu powódki do zwolnienia. Ponadto pozostali zatrudnieni w pozwanej nauczyciele również kwalifikacji pozwalających na nauczanie drugiego przedmiotu nie posiadali. W związku z tym wskazane kryterium nie mogło być uznane za miarodajne w sprawie.

Sąd Rejonowy trafnie wywiódł natomiast, iż powódka w porównaniu z innymi nauczycielami wf-u wypada najkorzystniej z uwagi na kryterium awansu zawodowego. Powódka najwcześniej z całej trójki została nauczycielem dyplomowanym bo w 2006r., R. W. dopiero w 2008r. zaś B. W. (1) w 2012r. A zatem również z tego względu brak było podstaw by właśnie ją typować do zwolnienia. Tą okoliczność skarżący całkowicie pomija w swojej apelacji.

Nie sposób zgodzić się również ze skarżącym, iż jeśli chodzi o staż pracy powódka wypada porównywalnie z innymi nauczycielami. Jeśli chodzi o staż ogólny to powódka wraz z B. W. (1) posiada najdłuższy staż (21 lat wobec 20 lat R. W.). Analogiczna sytuacja ma miejsce jeżeli chodzi o staż pedagogiczny, przy czym w tym wypadku, dysproporcja jest większa (21 lat powódki i B. W. (1) wobec 19 R. W.). Jeżeli chodzi o staż pracy w pozwanym Gimnazjum, powódka wraz z R. W. posiadają 12 letni staż pracy, zaś B. W. (1) 8 letni. Tym samym według tego kryterium M. Ś. dysponuje najlepszym wynikiem. Ma najdłuższy staż ogólny, staż pedagogiczny i staż pracy w gimnazjum. Strona pozwana w toku postępowania, jak i w uzupełnieniu apelacji stara się w sposób nieuprawniony pomniejszyć znaczenie omawianego kryterium podnosząc, że różnice były niewielkie i tym samym kryterium to wypada porównywalnie. Skoro bowiem istnieje potrzeba wytypowania konkretnego pracownika do zwolnienia, a kryteria doboru są stricte określone, przy wyróżniającej ocenie pracy każdego zatrudnionego na likwidowanym stanowisku, nawet nieznaczne różnice w poszczególnych kryteriach z punktu widzenia zasad sprawiedliwości i niedyskryminacji nie mogą być bagatelizowane. Nadto we wskazanych Kryteriach nie określono, że nie bierze się pod uwagę niewielkich różnic w stażu pracy.

Nie można też zgodzić się z apelującym, że okoliczność brania udziału przez powódkę w formach doskonalenia zawodowego nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia, gdyż brane są pod uwagę jedynie formy zgodne z potrzebami szkoły, a nie rozwijaniem własnych zainteresowań, które są wykorzystywane przez nauczyciela w dodatkowej pracy poza szkołą. Poza tym w ocenie skarżącego Sąd Rejonowy odnosząc się do wskazanego kryterium zupełnie pominął osiągnięcia pozostałych nauczycieli wf-u w tej materii, a te miały odzwierciedlenie w ich ocenach pracy.

Odnosząc się do powyższego wskazać należy, iż wbrew przekonaniu skarżącego nie można uznać, iż zdobyte przez powódkę dodatkowe umiejętności w ramach doskonalenia zawodowego nie mały żadnego związku z zatrudnieniem i są zbędne jako kryterium ocenne przy jego ewentualnym rozwiązaniu. Podnieść należy, że umiejętności nabyte w ramach szkoleń przez powódkę zostały szeroko ujęte przez pozwanego w zakresie jej oceny pracy, natomiast w toku procesu były dezawuowane, jako nieprzydatne na jej stanowisku i nie mające wpływu na jej ewentualne dalsze zatrudnienie. Tymczasem znamiennym jest, iż wskazane szkolenia powódka odbyła w związku z zatrudnieniem u strony pozwanej. – szkolenie 2007r. ukończenie kursu z j. angielskiego na poziomie podstawowym, 2009r. – ukończenie kursu Instruktor (...) Ruchowej – fitness- specjalność P., 2012r. – ukończenie projektu unijnego „Prowadzenie zajęć edukacyjnych w zakresie udzielania pierwszej pomocy, uprawniającego do prowadzenia zajęć w tym zakresie, 2013r.- szkolenie: Kult ciała – środki wspomagające w treningu siłowym. Miały one przyczynić się między innymi do uatrakcyjnienia zajęć prowadzonych z młodzieżą, a nie zaspakajać prywatne potrzeby powódki i jak się wydaje taki cel został osiągnięty. To bowiem powódka była nauczycielem szczególnie docenianym zarówno przez młodzież, jak i rodziców, była również nauczycielem szczególnie lubianym, będącym autorytetem dla uczniów i proszonym o prowadzenie dodatkowych zajęć, co wynika wprost z oceny pracy powódki. Nie sposób więc uznać, iż dodatkowe szkolenia odbyte przez powódkę nie miały związku z istniejącym stosunkiem pracy.

Ponadto, na to iż umiejętności nabyte w tym zakresie przez powódkę nie były obojętne w procesie pracy wskazuje powoływana już ocena jej pracy dokonana przez pozwanego, a która z uwagi na jej charakter odnosiła się tylko i wyłącznie do elementów istotnych z punktu widzenia świadczenia pracy na konkretnym stanowisku. Gdyby rzeczywiście okoliczność odbycia wskazanych szkoleń przez powódkę pozwany uważał za irrelewantną z punktu widzenia jej zatrudnienia, nie wymieniałby jej przy ocenie jej pracy jako świadczącej o formie doskonalenia zawodowego.

Nieuprawnionym jest też twierdzenie apelacji, iż dokonując oceny w tym zakresie Sąd Rejonowy pominął zupełnie zaangażowanie w te formy pozostałych nauczycieli wf wynikające również z ich oceny pracy. Powyższe nie znajduje żadnego oparcia w uzasadnieniu wydanego rozstrzygnięcia. Sąd miał bowiem na względzie, iż pozostali nauczyciele wf posiadają uprawnienia, w przypadku R. W. - instruktora dyscypliny sportu – piłka siatkowa, zaś w przypadku B. W. (2) uprawnienia instruktora dyscypliny sportu – piłka nożna oraz instruktora rekreacji ruchowej – specjalność pływanie. Niewątpliwie ww. odbywali podobnie jak powódka jeszcze inne szkolenia co znalazło wyraz w ich ocenie pracy. Niemniej jednak trudno zrozumieć dlaczego w przypadku pozostałych nauczycieli wf. pozwana uznaje fakt odbycia przez nich szkoleń ujętych w ocenie pracy za podnoszący zakres umiejętności przydatnych na ich stanowisku pracy, a w przypadku powódki już nie. Poza tym należy zauważyć, iż pozostali nauczyciele nie odbyli takiej ilości szkoleń tak różnorodnych jak powódka. Z tych też względów podniesiony w tym zakresie zarzut apelacji nie mógł wpłynąć na wynik rozstrzygnięcia.

Sąd Okręgowy zgadza się również z oceną Sądu I instancji, iż powódka w porównaniu z innymi nauczycielami w-fu zatrudnionymi u strony pozwanej wypada również najkorzystniej w zakresie kryterium realizacji zadań dydaktyczno wychowawczych, opiekuńczych oraz innych zadań statutowych szkoły.

Podkreślić należy, iż ocena pracy powódki wymienia szeroko jej osiągnięcia i zasługi w tej materii podkreślając jej zaangażowanie i profesjonalizm w wielu różnorodnych akcjach i przedsięwzięciach. Powódka prowadziła zespół taneczny S., była opiekunem Samorządu Uczniowskiego, współorganizowała uroczystości szkolne, współorganizowała i wspierała akcje uczniowskie mające wpływ na wizerunek szkoły (m.in. zwycięstwo jej klasy w konkursie w ramach Akcji szkoła bez przemocy i narkotyków, występy zespołu z okazji Powiatowego Dnia Dziecka, konkursach tańca, z okazji Dnia Seniora, na dożynkach w P. i przy wielu innych uroczystościach). Powódka corocznie organizowała i uczestniczyła w Wielkiej Orkiestrze Świątecznej Pomocy, realizowała program „Alkohol i przemoc w rodzinie”, metodą projektu, organizowała wycieczki dla uczniów, współorganizowała wyjazdy na basen, pozyskiwała sponsorów dla zespołu tanecznego, samorządu uczniowskiego. Jej dorobek w tej materii, opisany w ocenie pracy, w porównaniu z dorobkiem pozostałych nauczycieli wf wskazuje na jej wyjątkowe zaangażowanie. I choć nie można podważać dorobku pozostałych nauczycieli np. w postaci prowadzenia zajęć (...) Klubu sportowego zagospodarowania i wyrównania boiska szkolnego, budowy skoczni w dal, zorganizowania wyjazdów na basen czy współorganizacji uroczystości szkolnych - w przypadku B. W. (2), czy prowadzenia zajęć (...) Klubu Sportowego, organizacji konkursów sportowych, Mistrzostw Szkoły w piłce halowej chłopców, wykonania prezentacji multimedialnej na uroczystość otwarcia kompleksu sportowego (...) - w przypadku R. W., to i tak uznać należy, iż w zakresie tego kryterium powódka wypada zdecydowanie korzystniej. Niewątpliwie bowiem nakład pracy powódki w wymienionych formach jej aktywności jest znacznie większy niż nakład pracy R. W. w wykonanie prezentacji multimedialnej, prowadzenia (...)u i organizacji konkursów.

Znamiennym jest również, iż w ramach tego kryterium oceny, jedynie powódce wpisano, iż „daje przykład dobrej roboty”, „jest bardzo lubiana przez uczniów, jest ich autorytetem” i wykazuje największy stopień zaangażowania w życie szkoły. Materiał dowodowy wskazuje również, iż powódka cieszyła się szacunkiem ze strony rodziców. Tych natomiast osiągnięć, biorąc pod uwagę praktyczny aspekt wykonywania zawodu nauczyciela przy rozważaniu kryteriów do zwolnienia, w ocenie Sądu Okręgowego nie sposób pominąć i bagatelizować.

Oceniając prawidłowość rozumowania Sądu I instancji w zakresie poprawności wytypowania powódki do zwolnienia przez pozwaną nie sposób pominąć również faktu, iż pozwana stosując te same kryteria w 2013 r. (co przyznała w toku postępowania) przy typowaniu nauczycieli do ograniczenia etatu, wybrała nie powódkę lecz R. W., uznając jego najmniejszą przydatność zawodową spośród zatrudnionych.

Zarówno przy podejmowaniu decyzji o ograniczeniu etatu, jak i przy podejmowaniu decyzji o zwolnieniu z pracy kierowano się tymi samymi kryteriami. Wybrano wówczas osobę, która miała w tym okresie najniższe kwalifikacje zawodowe. Od chwili dokonania tego wyboru tj. od momentu ograniczenia etatu jednego z nauczycieli wf –u do chwili zwolnienia powódki (od 2013 do 2014 r.) nie doszło do zmiany żadnych okoliczności uwzględnionych w ramach „kryteriów typowania nauczycieli do pozostawania w zatrudnieniu w sytuacji braku godzin dla wszystkich pracujących”. Żadna z poddanych ocenie osób nie uzyskała nowych uprawnień, nie wyróżniła się także ani pozytywnie ani negatywnie w zakresie pozostałych kryteriów uwzględnianych przy typowaniu pracownika do zwolnienia. Tym samym, czego zdaje się nie zauważać skarżący, nie nastąpiła żadna zmiana stosunków, która determinowałaby wypowiedzenie umowy o pracę właśnie powódce. Pozwany wskazuje, iż ograniczenie etatu R. W. w 2013 r. i powierzenie mu pracy animatora na O. było konsekwencją mniejszej dolegliwości takiego rozwiązania. Jednakże w żaden sposób nie wyjaśnia na czym ta mniejsza dolegliwość miałaby polegać i dlaczego wówczas ograniczono etat temu pracownikowi, a nie powódce. Z tych też względów podniesiona w tym zakresie argumentacja racjonalnie nie tłumaczy dokonanego wyboru i nie przesądza o słuszności głoszonych tez.

Natomiast, jak słusznie przyjął Sąd Rejonowy, okoliczność objęcia R. W. we wskazanym okresie ochroną związkową pozostaje obojętną z punktu widzenia prawidłowości doboru pracownika do zwolnienia i nie może być decydującą przy ocenie prawidłowości wypowiedzenia powódce stosunku pracy.

W myśl art. 45. § 1 kp. w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy - stosownie do żądania pracownika - orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu - o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu.

Zgodnie z art. 20 ust 1 pkt 2 ustawy Karta Nauczyciela dyrektor szkoły w razie częściowej likwidacji szkoły albo w razie zmian organizacyjnych powodujących zmniejszenie liczby oddziałów w szkole lub zmian planu nauczania uniemożliwiających dalsze zatrudnianie nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć rozwiązuje z nim stosunek pracy lub, na wniosek nauczyciela, przenosi go w stan nieczynny. Z kolei na mocy art. 91c. ust 1. Karty w zakresie spraw wynikających ze stosunku pracy, nieuregulowanych przepisami ustawy, mają zastosowanie przepisy Kodeksu pracy.

W wyroku z dnia 16 grudnia 2008 r., I PK 86/08 (LEX nr 497682), Sąd Najwyższy stwierdził, że pracodawca, który przy dokonywaniu redukcji zatrudnienia z przyczyn organizacyjnych stosuje określone zasady (kryteria) doboru pracowników do zwolnienia z pracy, powinien w odniesieniu do wskazanej przyczyny wypowiedzenia nawiązać do zastosowanego kryterium doboru pracownika do zwolnienia z pracy, a także wskazać, że ten wybór jest wywołany i usprawiedliwiony znanymi pracownikowi jego niższymi kwalifikacjami zawodowymi w porównaniu do wszystkich pracowników, których dotyczyły przyczyny zmuszające pracodawcę do ograniczenia wielkości zatrudnienia. Podobnie, w wyroku z dnia 25 stycznia 2013 r., I PK 172/12 (LEX nr 1312564), Sąd Najwyższy wskazał, że w sytuacji, gdy rozwiązanie umowy o pracę dotyczy pracownika wybranego przez pracodawcę z większej liczby pracowników, zatrudnionych na takich samych stanowiskach pracy, przyczyną tego wypowiedzenia są nie tylko zmiany organizacyjne, czy redukcja zatrudnienia, ale także określona kryteriami doboru sytuacja danego pracownika.

Na gruncie rozpoznawanej sprawy w świetle materiału sprawy ocenionego przez Sąd Rejonowy z poszanowaniem zasad określonych w art. 233 kpc i przedstawionych powódce kryteriów doboru jej do zwolnienia brak podstaw do uznania, iż dokonane jej wypowiedzenie było uzasadnione.

Z tych też względów Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 kpc apelację pozwanego, w zakresie żądania zmiany zaskarżonego wyroku i oddalenia wniesionego powództwa, oddalił jako bezzasadną.

Za skuteczne uznać jednak należy zaskarżenie wydanego w sprawie rozstrzygnięcia co do kosztów procesu, Sąd Rejonowy dokonał bowiem nieprawidłowego ich rozliczenia.

Zauważyć należy, iż opłatę stosunkową od pozwu w kwocie 2.520 zł powódka wniosła w związku ze zgłoszonym pierwotnie roszczeniem uznania wypowiedzenia za bezskuteczne. W tej części powódka proces wygrała. Dlatego uznać należy, iż zgodnie z treścią art. 98 kpc należał jej się zwrot podanej kwoty w całości.

Co do zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za I instancję wskazać należy, iż podstawę orzeczenia winien stanowić art. 100 kpc. Powódka wygrała sprawę co do żądania przywrócenia do pracy i wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy w kwocie 4.413,05 zł. Przegrała zaś co do roszczenia o zapłatę wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy w pozostałej części. Powódka wnosiła łącznie o zasądzenie z tego tytułu kwoty 50.400 zł. Tym samym porównując wartość przegranych i wygranych przez strony roszczeń, nawet z uwzględnieniem faktu, iż pierwotnie powódka domagała się uznania wypowiedzenia za bezskuteczne, uznać należało że należny zwrot kosztów zastępstwa procesowego po obu stronach wyniósł niemalże tyle samo. Strony biorąc pod uwagę wartość zgłoszonych przez nie roszczeń wygrały i przegrały sprawę niemalże w tym samym zakresie. Powyższe zaś, zgodnie z art. 100 kpc, stanowiło podstawę do wzajemnego zniesienia kosztów.

W związku z tym wyrok Sądu Rejonowego w tym zakresie podlegał zmianie zgodnie z treścią art. 386 § 1 kpc.

O kosztach zastępstwa procesowego za II instancję orzeczono na podstawie art. 98 kpc w zw. z § 12 ust. 1 pkt 1 i 2 w zw. z § 6 pkt. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu z dnia 28 września 2002 r. (Dz.U. 2013 poz. 461), biorąc pod uwagę wartość każdego ze zgłoszonych roszczeń.