Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

W pozwach wniesionych w dniu 2 marca 2015 roku powódki A. K. (1), A. K. (2) i K. K. (1) wniosły o zasądzenie od pozwanego Towarzystwa (...) S.A. w W.:

- na rzecz A. K. (1) kwoty 80.000 zł. z ustawowymi odsetkami od dnia 6 lutego 2015 roku do dnia zapłaty tytułem zadośćuczynienia zgodnie z art.448 k.c. w związku z art. 24 § 1 k.c. oraz o zasądzenie kosztów postepowania sądowego,

- na rzecz A. K. (2) kwoty 92.000 złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 6 lutego 2015 roku do dnia zapłaty tytułem zadośćuczynienia zgodnie z art.448 k.c. w związku z art. 24 § 1 k.c. oraz o zasądzenie kosztów postepowania sądowego,

- na rzecz K. K. (1) kwoty 94.000 złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 24 stycznia 2015 roku do dnia zapłaty tytułem zadośćuczynienia zgodnie z art.448 k.c. w związku z art. 24 § 1 k.c. oraz o zasądzenie kosztów postepowania sądowego,

W uzasadnieniu pozwów pełnomocnik powódek wskazał, że w dniu 20 lutego 2001 roku kierujący samochodem osobowym marki P. nr rej. (...) K. K. (2) nieumyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym w ten sposób, że nie dostosował prędkości jazdy do panujących warunków drogowych. W następstwie czego doprowadził do zderzenia z jadącym z przeciwnego kierunku samochodem osobowym marki F. (...) kierowanym przez R. S.. W wyniku wypadku G. K., będący pasażerem samochodu marki P. doznał obrażeń ciała, na skutek których zmarł.

Wyrokiem Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb. z dnia 13 listopada 2001 roku sprawca zdarzenia został uznany winnym spowodowania przedmiotowego zdarzenia i na podstawie art. 177 §1 i 2 kk skazany na karę 2 lat pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 4 lat.

Posiadacz pojazdu kierowanego przez sprawcę zdarzenia posiadał ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej w pozwanym Towarzystwie.

Powódka A. K. (1) zgłosiła stronie pozwanej roszczenie o zapłatę kwoty 80.000 złotych, tytułem zadośćuczynienia, powódka A. K. (2) wystąpiła z roszczeniem w kwocie 100.000 złotych tytułem zadośćuczynienia i powódka K. K. (1) wystąpiła o zadośćuczynienie w kwocie 100.000 złotych.

Podstawę zgłoszonych roszczeń stanowił przepis art. 448 kc w związku z art. 24 kc.

Pozwany decyzją z dnia 5 lutego 2015 roku odmówił przyznania powódce A. K. (1) zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych w związku ze śmiercią męża. Decyzją wydaną w dniu 5 lutego 2015 roku przyznał na rzecz małoletniej powódki, córki zmarłego, A. K. (2) zadośćuczynienie w kwocie 8.000 złotych, a decyzją z dnia 23 stycznia 2015 roku przyznał na rzecz powódki K. K. (1), matki zmarłego, zadośćuczynienie w kwocie 6.000 złotych.

W uzasadnieniu złożonych pozwów pełnomocnik powódek wskazał, że powódka A. K. (1) była żoną zmarłego G. K. i więź łącząca ją z mężem była niezwykle silna. Po śmierci męża powódka doznała wstrząsu emocjonalnego, którego skutki odczuwa do dnia dzisiejszego. Mimo upływu czasu powódka nadal odczuwa brak męża, a jego śmierć odczuwa jako utratę części własnego bytu.

Uzasadniając roszczenie małoletniej powódki A. K. (2) pełnomocnik wskazał, że w chwili śmierci ojca powódka miała zaledwie pół roku. Swojego ojca znała jedynie z opowiadań mamy. Powódkę łączyła z ojcem silna więź emocjonalna, a z chwilą jego śmierci jej mama musiała zastąpić ojca. Mimo starań mamy, powódce ciągle brakowało ojca i nadal brakuje.

W ocenie pełnomocnika powódki, nagłe przerwanie szczególnie cennych więzi z ojcem spowodowało pogorszenie jakości życia powódki w aspekcie psychoemocjonalnym.

W odniesieniu do żądania powódki K. K. (1), jej pełnomocnik wskazał, że śmierć syna powódki G. K. była dla powódki niezwykle silnym przeżyciem. Po śmierci syna powódka doznała silnego wstrząsu emocjonalnego, którego skutki odczuwa do chwili obecnej. Powódka do chwili obecnej nie może pogodzić się ze śmiercią syna, wciąż nosi w sercu ból i żal.

Postanowieniem wydanym dnia 18 marca 2015 roku Sąd połączył sprawę z powództwa A. K. (2) przeciwko Towarzystwu (...) S.A. w W. do łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia ze sprawą IC 255/15 z powództwa A. K. (1) przeciwko Towarzystwu (...) S.A. w W. o zadośćuczynienie.

Postanowieniem wydanym dnia 18 marca 2015 roku Sąd połączył sprawę z powództwa K. K. (1) przeciwko Towarzystwu (...) S.A. w W. do łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia ze sprawą IC 255/15 z powództwa A. K. (1) przeciwko Towarzystwu (...) S.A. w W. o zadośćuczynienie.

W odpowiedzi na pozew pozwany reprezentowany przez pełnomocnika wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powódek na rzecz pozwanego kosztów procesu.

W uzasadnieniu swojego stanowiska pełnomocnik pozwanego Towarzystwa wskazał, że pozwany prowadził postępowanie likwidacyjne i po analizie zgłoszonych roszczeń przyznał i wypłacił na rzecz powódki A. K. (1) kwotę 8.000 złotych i na rzecz powódki K. K. (1) kwotę 6.000 złotych tytułem zadośćuczynienia. Nadto na rzecz powódki K. K. (1) zostało przyznane odszkodowanie w kwocie 3.800 zł. tytułem refundacji kosztów pogrzebu. W odniesieniu do roszczenia małoletniej A. K. (2) pozwany wskazał, że brak jest podstaw do wypłaty na jej rzecz zadośćuczynienia, ponieważ w dacie śmierci ojca powódka miała niespełna pół roku.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny

W dniu 20 lutego 2001 roku doszło do wypadku drogowego, w trakcie którego K. K. (2) w miejscowości O. gmina Ł. nieumyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym w ten sposób, że kierując samochodem osobowym marki P. nie dostosował prędkości jazdy do panujących warunków drogowych w wyniku czego stracił panowanie nad pojazdem, zjechał na lewy pas jezdni i doprowadził do zderzenia z jadącym z przeciwnego kierunku samochodem osobowym marki F. (...), kierowanym przez R. S.. W wyniku zaistniałego wypadku śmierć poniósł, między innymi G. K. – syn sprawcy wypadku.

Prawomocnym wyrokiem wydanym dnia 13 listopada 2001 roku Sąd Rejonowy w Piotrkowie Tryb. skazał K. K. (2) na karę dwóch lat pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby czterech lat.

(dowód: akta sprawy VIIK 381/01 – wyrok – k. 230, 230v)

Powódka A. K. (1) wyszła za mąż w czerwcu 2000 roku i do grudnia wraz z mężem G. K. mieszkała u swoich rodziców. Małoletnia A. K. (2) w dacie śmierci ojca miała pół roku. W grudniu 2000 roku G. K. wyprowadził się do swoich rodziców, ponieważ ojciec A. K. (1) miał problem z alkoholem i w domu dochodziło na tym tle do awantur. Małżonkowie K. mieli zamiar znaleźć mieszkanie do wynajęcia i zamieszkać osobno. Mimo przeprowadzki do rodziców, G. K. codziennie spędzał czas z żoną i córką, pomagał przy kąpieli córki, pomagał żonie w pracach domowych. W czasie weekendów A. K. (1) wraz z mężem i córką przebywali przeważnie u teściów. Zmarły G. K. nie miał stałej pracy, utrzymywał się z prac dorywczych, głównie przy stolarce.

Zmarły G. K. w dniu, kiedy zdarzył się wypadek podróżował wraz ze swoim ojcem oraz siostrą i jej koleżanką. W wyniku wypadku śmierć poniósł G. K. i koleżanka jego siostry, natomiast kierowca i siostra zmarłego odnieśli obrażenia ciała. A. T., siostra zmarłego przez okres dwóch tygodni przebywała w szpitalu i jej stan zdrowia był ciężki.

W dacie śmierci G. K. miał 21 lat i tyle samo lat miała jego żona. A. K. (1) bardzo ciężko przeżyła śmierć męża. Nie mogła zażywać żadnych leków, ponieważ karmiła piersią. Małoletnia A. nie poznała ojca. Kiedy podrosła, zaczęła w bracie swojej matki doszukiwać się ojca. Małoletnia miała świadomość, że jej tata nie żyje, a od pewnego czasu zaczęła zadawać pytania, dlaczego tak się stało. Powódka A. K. (1) wraz z córką odwiedza grób męża, poza tym cały czas ma dobry kontakt z teściami.

Osiem lat temu A. K. (1) związała się z innym mężczyzną, z którym aktualnie mieszka i ma 5 letnią córkę. (...) powódki nie jest w stanie zastąpić małoletniej A. ojca. Małoletnia zwraca się do niego po imieniu. Mimo poprawnych relacji, partner powódki nie łoży na utrzymanie jej córki, poza tym nie jest zbyt wylewny i nie okazuje dziewczynce uczuć. Mimo upływu czasu A. K. (1) nie pogodziła się do końca ze śmiercią męża, wspomina go przy spotkaniach rodzinnych, ciągle traktuje zmarłego jako swoją pierwszą miłość. Powódka nie podjęła również pracy zawodowej, obawiając się, ze sobie nie poradzi, poza tym z osoby wesołej stała się smutna i zamknięta w sobie. Powódka wraz z córką odwiedza grób męża na cmentarzu.

(dowód: zeznania powódki A. K. (1) – nagranie min. od 00:03:07 – 00:24:11 , 01:07:04 – 01:08:44 – płyta k. 263, protokół skrócony – k. 258v, 259, 259v, 262, zeznania świadków: Z. Ł. – nagranie min. od 00:44:07 – 00:53:48 – płyta k. 263, protokół skrócony – k. 260v, 261, A. T. – nagranie min. od 00:54:39 – 01:03:57 – płyta k. 263, protokół skrócony – k. 261, 261v)

Matka zmarłego K. K. (1) bardzo przeżyła śmierć syna. Przez pierwsze dni pomagała jej sąsiadka, która zostawała na noc u K. K. (1). Przez okres półtora miesiąca przebywała na zwolnieniu lekarskim, zażywała leki na uspokojenie, poza tym nie była w stanie mieszkać w dotychczasowym mieszkaniu, gdzie wszystko przypominało jej syna. Ostatecznie zmieniła mieszkanie, jednak do chwili obecnej nie pogodziła się ze śmiercią dziecka. Ciągle odwiedza grób syna na cmentarzu. Matka zmarłego pozostawała i nadal pozostaje w bardzo dobrych relacjach ze swoją synową i jej dziećmi. Córka zmarłego dopytywała babcię o swojego tatę, chcąc wiedzieć jaki był. Zmarły G. K. miał bardzo dobre relacje ze swoją mamą, wspierał ją finansowo, poza tym pomagał też siostrze.

(dowód: zeznania powódki K. K. (1) – nagranie min. od 00:24:38 – 00:32:27, 01:09:03 – 01:09:39, płyta k. 263, protokół skrócony – k. 259v, 260, 262, zeznania świadków U. G. – nagranie min. od 00:39:22 – 00:43:18, płyta k. 263, protokół skrócony – k. 259, 259v, A. T. – nagranie min. od 00:55:30 – 01:02:21 , płyta k. 263, protokół skrócony – k. 261, 261v)

Po zgłoszeniu roszczenia powódek przez (...) Centrum (...) pozwany przeprowadził postępowanie likwidacyjne i wypłaciła na rzecz powódek: kwotę 8 000 złotych na rzecz A. K. (1) tytułem zadośćuczynienia, kwotę 6 000 złotych na rzecz K. K. (1) tytułem zadośćuczynienia. Decyzja w sprawie zadośćuczynienia przyznanego na rzecz A. K. (1) zapadła w dniu 5 lutego 2015 roku i w sprawie małoletniej A. K. (2), odmawiająca przyznania zadośćuczynienia również została wydana w dniu 5 lutego 2015 roku.

(dowód: decyzja z dnia 5 lutego 2015 r. – k. 113v, 114, k. 139v0

Decyzja dotycząca przyznania zadośćuczynienia na rzecz K. K. (1) została wydana w dniu 23 stycznia 2015 roku. Na rzecz K. K. (1) pozwany przyznał również refundację kosztów pogrzebu.

(dowód: pisma pozwanego z dnia 23 stycznia 2015 roku – k. 192, 193)

Powyższy stan faktyczny nie był sporny między stronami i został ustalony na podstawie wskazanych dowodów.

Sąd zważył co następuje

Powództwo co do zasady zasługuje na uwzględnienie. Bezspornym jest, że sprawca wypadku, w następstwie którego poniósł śmierć mąż i ojciec powódek A. K. (1) i A. K. (2) oraz syn powódki K. K. (1) powódki, ubezpieczony był od odpowiedzialności cywilnej w pozwanym Towarzystwie (...).

Zgodnie z treścią art. 34 ust.1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. z dnia 16 lipca 2003r.) z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną z związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia. Odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej. Ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych objęta jest odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okrasie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu (art.35).

Z treści tego przepisu wynika, że sprawca szkody odpowiada między innymi za szkodę, której następstwem jest śmierć. Śmierć osoby bliskiej może natomiast prowadzić do naruszenia dobra osobistego jakim jest więź rodzinna i dawać tym samym prawo do żądania zasądzenia zadośćuczynienia na podstawie art. 448 k.c.

Strona pozwana podnosi, że roszczenie powódek oparte na art. 448 kc nie zakłada automatyzmu zasadności roszczeń o zadośćuczynienie i wymaga szeregu obowiązków dowodowych po stronie powódek.

Obowiązujący aktualnie przepis art. 446 § 4 k.c. dający rodzinie zmarłego możliwość dochodzenia zadośćuczynienia wprowadzony był ustawą z dnia 30 maja 2008 rok o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych ustaw (Dz.U. nr 116,poz.731), która weszła w życie 3 sierpnia 2008 roku i ma zastosowanie do zdarzeń prawnych zaistniałych po dniu 3 sierpnia 2008 roku.

Rozpatrując niniejszą sprawę pod kątem art. 446 § 4 k.c. najbliższym członkom rodziny zmarłego nie przysługiwałoby roszczenie o zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę na podstawie art. 446 § 1 k.c. gdyż śmierć nastąpiła na skutek deliktu przed dniem 3 sierpnia 2008 roku.

Okoliczności te nie wykluczają jednak zasądzenia zadośćuczynienia pieniężnego na podstawie art. 448 k.c. w zw. z art. 24 § 1 k.c. na jaką to podstawę powoływała się powódka.

Zgodnie bowiem z ukształtowanym orzecznictwem Sądu Najwyższego, które podziela Sąd rozpoznający niniejszą sprawę, najbliższemu członkowi rodziny zmarłego przysługuje na podstawie art. 448 k.c. w zw. z art. 24 § 1 k.c. zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę, gdy śmierć nastąpiła na skutek deliktu, który miał miejsce przed dniem 3 sierpnia 2008 roku (vide wyrok SN z dnia 11 maja 2011 roku, sygn. akt I CSK 621/10, LEX nr 848128, wyrok SN z dnia 10 listopada 2010 roku, sygn. akt II CSK 248/10, LEX nr 785681, uchwała SN z dnia 22 października 2010 roku, sygn. akt III CZP 76/10, LEX nr 604152).

Zgodnie z art. 448 zdanie 1 k.c. w razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę lub na jego żądanie zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez niego cel społeczny, niezależnie od innych środków potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia.

Art. 23 k.c. zawiera katalog dóbr osobistych i ma on charakter otwarty. W orzecznictwie i doktrynie przyjmuje się zgodnie, że ochroną przewidzianą w art. 23 i 24 k.c. objęte są wszelkie dobra osobiste rozumiane jako pewne wartości niematerialne związane z istnieniem i funkcjonowaniem podmiotów prawa cywilnego, które w życiu społecznym uznawane są za doniosłe i zasługujące na ochronę. W judykaturze uznano, że do katalogu dóbr osobistych należy np. prawo do intymności i prywatności, płeć człowieka, prawo do planowania rodziny, tradycja rodzinna, pamięć o osobie zmarłej. Dlatego też w przekonaniu Sądu brak jest argumentów, które nie pozwalałyby uznać więzi rodzinnych jako dobra osobistego, które pozostaje pod ochroną przewidziana w art. 23 i 24 k.c.

Więzi te stanowią fundament prawidłowego funkcjonowania rodziny i podlegają ochronie prawnej (art. 18 i 71 Konstytucji RP, art. 23 k.r. i o.). Nie ma zatem przeszkód do uznania, że szczególna więź emocjonalna między członkami rodziny pozostaje pod ochroną przewidzianą w art. 23 i 24 k.c, Pogląd taki jest spójnie reprezentowany w orzecznictwie. Sąd Apelacyjny w Gdańsku w uzasadnieniu wyroku z dnia 23 września 2005 r. I ACa 554/2005 (Przegląd Orzecznictwa Sądu Apelacyjnego w Gdańsku (...) poz. 2 str. 5) stwierdził, że szczególna więź rodziców z dzieckiem, przysługująca zarówno dziecku, jak i rodzicom w prawidłowo funkcjonującej rodzinie, zasługuje na status dobra osobistego, podlegającego ochronie przewidzianej w art. 24 § 1 k.c. 1.) Także Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia z dnia 14 stycznia 2010 r. IV CK 307/2009 (niepubl.) uznał, że spowodowanie śmierci osoby bliskiej może stanowić naruszenie dóbr osobistych członków rodziny zmarłego i uzasadniać przyznanie im zadośćuczynienia na podstawie art. 448 k.c. Biorąc pod uwagę wskazane wyżej przesłanki, poglądu tego - wbrew zastrzeżeniom zgłaszanym w piśmiennictwie - nie można postrzegać jako nieuprawnioną próbę kreowania („na siłę") nowej postaci dobra osobistego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 października 2010r. III CZP 76/2010).

Także w uchwale z dnia 10 listopada 2010 Sąd Najwyższy potwierdził możliwość zastosowania art. 24 w zw. z 448 k.c. w przypadku, gdy śmierć nastąpiła w wyniku deliktu przed wejściem w życie wskazywanej nowelizacji. W wyroku z dnia 14 stycznia 2010 r. IV CSK 307/2009 (OSNC 2010/C poz. 91) jako podstawę prawną przyznania zadośćuczynienia Sąd Najwyższy wskazał art. 448 k.c. Pogląd ten należy podzielić, art. 446 § 3 k.c. bowiem dawał podstawę naprawienia nieuchwytnej szkody majątkowej, niepodlegającej naprawieniu na podstawie § 1 i 2, problematyczne było natomiast uznawanie, że może stanowić także podstawę przyznania zadośćuczynienia za krzywdę moralną spowodowaną utratą osoby bliskiej. Stosowanie art 446 § 3 k.c. stanowiło próbę poszukiwania ochrony osób bliskich zmarłego, jednak po wejściu w życie art. 448 k.c. ten właśnie przepis dawał wyraźną podstawę do przyznania zadośćuczynienia pieniężnego za naruszenie dobra osobistego, jakim jest utrata więzi rodzinnej, powodującego cierpienia i ból." (uchwała SN z 10 listopada 2010 r. II CSK 248/2010).

Wprowadzenie art. 446 § 4 k.c. nie powinno być natomiast rozumiane w ten sposób, że w dotychczasowym stanie prawnym art. 448 k.c. nie mógł stanowić podstawy przyznania zadośćuczynienia za śmierć osoby bliskiej. Takie stwierdzenie oznaczałoby, że chwila, w której zaszło zdarzenie będące źródłem szkody, decydująca - zgodnie z wyborem ustawodawcy - o możliwości zastosowania art. 446 § 4 k.c. rozstrzygałaby definitywnie o istnieniu lub braku istnienia uprawnienia do uzyskania zadośćuczynienia za krzywdę spowodowaną śmiercią osoby bliskiej, bez względu na rodzaj tej krzywdy. Prowadziłoby to do radykalnego zróżnicowania sytuacji osób, które doznały krzywdy o podobnym charakterze, nawet w krótkich odstępach czasu, co jest trudne do zaakceptowania." (Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 14 stycznia 2010 r. IV CSK 307/2009).

Podobne stanowisko zostało zaprezentowane w uchwale z dnia 13 lipca 2011 r., III CZP 32/11. Sąd Najwyższy udzielając odpowiedzi na pytanie: "Czy najbliższemu członkowi rodziny zmarłego przysługuje - na podstawie art. 448 k.c. w zw. z art. 24 § 1 k.c. - zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę w sytuacji, gdy śmierć poszkodowanego nastąpiła na skutek deliktu, który miał miejsce przed dniem 3 sierpnia 2008 r.?" podjął uchwałę o następującej treści:

„Sąd może przyznać najbliższemu członkowi rodziny zmarłego zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę na podstawie art. 448 w związku z art. 24 § 1 k.c. także wtedy, gdy śmierć nastąpiła przed dniem 3 sierpnia 2008 r. wskutek uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia

Nowelizacja art. 446 k.c. polegająca na dodaniu § 4 nie pozbawia, jak trafnie uznał Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 22 października 2010 r., najbliższych członków rodziny zmarłego możliwości dochodzenia zadośćuczynienia na podstawie art.448 k.c. także w wypadku, gdy czyn niedozwolony popełniony został przed dniem 3 sierpnia 2008 r. Skutkiem nowelizacji jest możliwość dochodzenia przez nich tego roszczenia obecnie zarówno na podstawie art. 446 § 4 jak i 448 k.c. z tym, że na podstawie pierwszego z tych przepisów jest to prostsze z uwagi na ułatwienia dowodowe. Przed nowelizacją zaś jedyną podstawę dla roszczenia o zadośćuczynienie stanowił art. 448 k.c. i to zarówno dla najbliższych członków rodziny zmarłego jak i dla innych podmiotów" (Uchwała SN z dnia 13 lipca 2011r., III CZP 32/11).

W świetle powyższego w ocenie Sądu zachodzą w przedmiotowej sprawie przesłanki do przyznania na rzecz powódek zadośćuczynienia po śmierci ich męża, ojca i syna.

Odnosząc się do kwestii wysokości zadośćuczynienia wskazać należy, że na skutek śmierci G. K. zerwaniu uległa więź łącząca rodzinę, którą zmarły założył kilka miesięcy wcześniej, poza tym uległa zerwaniu więź rodzinna zmarłego z jego rodzicami, w tym z matką, K. K. (1).

W okresie kilku tygodni przed wypadkiem zmarły zamieszkał w domu swoich rodziców, z powodu nieporozumień z teściami, jednak było to zamieszkanie tymczasowe i małżonkowie szukali mieszkania do wynajęcia.

W dacie śmierci G. K. jego żona miała 21 lat, podobnie jak i jej zmarły mąż. Z chwilą jego śmierci, w jednej chwili powódka A. K. (1) straciła swoją najbliższą osobę, z którą kilka miesięcy wcześniej wzięła ślub, planując wspólne życie. Śmierć męża spowodowała u powódki poczucie głębokiego żalu i osamotnienia. Młoda kobieta musiała sama zmagać się z trudami dnia codziennego, wychowując małe dziecko, poza tym z uwagi na konieczność sprawowania opieki nad córką ( karmienie piersią) nie mogła zażywać leków uspokajających. Mimo upływu czasu i związania się z innym partnerem powódka ciągle nie może pogodzić się ze śmiercią męża, który był i nadal jest przez nią traktowany jako pierwsza miłość. Tragiczna śmierć męża, spowodowała u powódki poczucie bólu i niesprawiedliwości, które to uczucia trwają do dnia dzisiejszego. Tragiczny wypadek nie pozwolił powódce w pełni cieszyć się z uroków macierzyństwa, zwłaszcza że zabrakło jej męża, który nie tylko wspierał ją, ale również pomagał w czynnościach dnia codziennego. Powódka z osoby otwartej i wesołej stała się zamknięta w sobie, bojąca się podjąć pracę, której nie podjęła mimo upływu 14 lat od wypadku

W ocenie Sądu uwzględniając powyższe okoliczności, czasokres od momentu wypadku, aktualny stan zdrowia i jakość funkcjonowania powódki w społeczeństwie, odpowiednim zadośćuczynieniem przy uwzględnieniu wypłaconego powódce zadośćuczynienia w kwocie 8 000 złotych będzie kwota 35 000 zł.

Odnosząc się do żądania zasądzenia zadośćuczynienia na rzecz powódki A. K. (2) Sąd nie podzielił argumentacji pozwanego, iż zadośćuczynienie na rzecz tej powódki nie przysługuje, ponieważ w dacie śmierci ojca miała kilka miesięcy, w związku z czym nie zdążyła się pomiędzy nią, a zmarłym ojcem nawiązać więź emocjonalna.

W ocenie Sądu podniesiona przez pozwanego okoliczność, wręcz przeciwnie, świadczy o tym, że tragiczna śmierć ojca małoletniej powódki spowodowała u niej jeszcze większą pustkę emocjonalną, ponieważ powódka nie miała możliwości poznać ojca i być przez niego wychowywaną. Faktem jest, że z uwagi na swój wiek powódka nie mogła pamiętać ojca, ale w jej otoczeniu, w okresie kiedy wzrastała i poznawała otaczającą ją rzeczywistość zabrakło jednego z rodziców, dziecko nie poznało radości związanej z wychowywaniem się w pełnej rodzinie, nie mogło bawić się z ojcem, czy też spędzać z nim czasu w inny sposób. Zebrany w sprawie materiał dowodowy wykazał, że małoletnia powódka zaczęła z czasem pytać o ojca, chciała go poznać, dowiedzieć się jaki był, czym lubił się zajmować, co było możliwe jedynie na podstawie rozmów z najbliższymi członkami rodziny.

Małoletnia powódka już w pierwszych miesiącach swojego życia straciła możliwość wychowywania się w pełnej rodzinie, co w ocenie Sądu mogło rzutować na jej przyszłość, w tym także na rozwój emocjonalny. Mimo związania się matki małoletniej powódki z innym partnerem, A. K. (2) nie jest z nim zbyt związana, zwraca się do swojego ojczyma po imieniu, poza tym partner matki nie łoży na utrzymanie A. i nie okazuje małoletniej uczuć.

Zdaniem Sądu przytoczone powyżej okoliczności uzasadniają przyznanie na rzecz małoletniej powódki zadośćuczynienia w kwocie 45 000 złotych, zwłaszcza że pozwany nie wypłacił na jej rzecz żadnej kwoty.

Rozważając żądanie powódki K. K. (1) Sąd miał na uwadze, że śmierć syna była dla powódki silnym przeżyciem. Powódka przez okres półtora miesiąca przebywała na zwolnieniu lekarskim, nie była w stanie wrócić do pracy zawodowej, poza tym nie mogła też przebywać w mieszkaniu, w którym wszystko przypominało jej zmarłego syna. Uczucie bólu i żalu potęgował niewątpliwie fakt, ze sprawcą wypadku był mąż powódki, poza tym w wyniku wypadku ucierpiała również córka powódki, której stan także był ciężki. Mimo upływu czasu powódka nie może pogodzić się ze śmiercią syna, często odwiedza jego grób na cmentarzu i wspomina go w rozmowach z rodziną, w tym także z wnuczką A., która nie miała możliwości poznać ojca. Powódka K. K. (1) była silnie emocjonalnie związana z synem, mogła liczyć na jego pomoc i wsparcie, poza tym mimo iż syn założył własną rodzinę, w ostatnim okresie czasu przed śmiercią zamieszkał z rodzicami, spędzając u nich część czasu wraz ze swoją żoną i córką. Nagła śmierć syna spowodowała u powódki poczucie pustki i osamotnienia, matka utraciła możliwość cieszenia się wraz z synem z jego ojcostwa i radości z założenia rodziny, zostały zniweczone wszelkie plany, jakie pokładała w synu i od którego mogła w przyszłości oczekiwać opieki i pomocy.

W ocenie Sądu uwzględniając powyższe okoliczności, czas jaki minął od momentu wypadku, aktualny stan zdrowia i jakość funkcjonowania powódki w społeczeństwie, odpowiednim zadośćuczynieniem przy uwzględnieniu wypłaconego powódce zadośćuczynienia w kwocie 6 000 złotych będzie kwota 35 000 zł.

W pozostałym zakresie Sąd oddalił żądania powódek jako zbyt wygórowane.

Ustawowe odsetki od kwot zasądzonych tytułem zadośćuczynienia Sąd zasądził na podstawie art. 481 k.c. od momentu kiedy pozwany zaczął być w zwłoce z zapłatą świadczenia, tj. od następnego dnia od daty wydania przez pozwanego decyzji w sprawie przyznanego powódkom zadośćuczynienia, co w przypadku powódek A. K. (1) i małoletniej A. K. (2) nastąpiło w dniu 5 lutego 2015 roku, a w przypadku powódki K. K. (1) w dniu 23 stycznia 2015 roku.

O kosztach procesu pomiędzy stronami Sąd orzekł na podstawie art. 100 kpc. Mając na uwadze, że powództwo małoletniej powódki A. K. (2) zostało uwzględnione w około 50 procentach Sąd zniósł wzajemnie koszty procesu między powódką A. K. (2), a pozwanym.

Powództwo A. K. (1) zostało uwzględnione w około 44 procentach, a zatem powódkę winny obciążać koszty procesu w 56 procentach. Łączne koszty procesu wyniosły 7.234 zł., z czego każda ze stron poniosła koszty w wysokości 3.617 zł. tytułem kosztów zastępstwa procesowego. Odnosząc procent „ przegranej” przez powódkę sprawy do wysokości poniesionych kosztów, należy uznać że powódka winna ponieść koszty procesu w kwocie 4.051 zł. (7.234 x 56%), z czego poniosła 3.617 zł. Na podstawie art. 100 kpc Sąd zasądził od powódki A. K. (1) na rzecz pozwanego kwotę 434 zł. tytułem zwrotu kosztów procesu (4.051 – 3.617)

Powództwo K. K. (1) zostało uwzględnione w około 37 procentach, a zatem winny obciążać ją koszty procesu w 63 procentach.

Łączne koszty procesu wyniosły 7.234 zł., z czego każda ze stron poniosła koszty w wysokości 3.617 zł. tytułem kosztów zastępstwa procesowego. Odnosząc procent „ przegranej” przez powódkę sprawy do wysokości poniesionych kosztów, należy uznać że powódka winna ponieść koszty procesu w kwocie 4.557 zł.. (7.234 x 63%), z czego poniosła 3.617 zł. Na podstawie art. 100 kpc Sąd zasądził od powódki K. K. (1) na rzecz pozwanego kwotę940 zł. tytułem zwrotu kosztów procesu (4.557– 3.617).

Jednocześnie z uwagi na charakter dochodzonego roszczenia i sytuację majątkową powódek Sąd nie obciążył ich opłatą sądową od oddalonej części powództwa.

Jednocześnie na podstawie art. 113 st. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w związku z art. 100 kpc Sąd obciążył pozwanego opłatą sądową od uwzględnionej części powództw.