Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 3. października 2015 roku Ochrona (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. (dalej zwana także: Ochrona (...)) wystąpiła przeciwko M. J. o zapłatę kwoty 123,00 zł wraz z odsetkami w wysokości ustawowej od dnia 8. marca 2014 roku do dnia zapłaty oraz kosztami procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powódka wskazała, iż dochodzona kwota stanowi wynagrodzenie należne jej od pozwanego za świadczone usługi monitorowania sygnałów alarmowych i gotowości do pojmowania interwencji (pozew, k. 2-5).

W dniu 28. października 2015 r., wydany został w sprawie nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym (nakaz zapłaty, sygn. akt IX GNc 10777/14, k. 27). Jego odpis został doręczony stronie pozwanej w dniu 17. listopada 2014 r. (k. 31).

W dniu 1. grudnia 2014 r. M. J. złożył sprzeciw od ww. nakazu zapłaty i zaskarżając go w całości wnióśł o oddalenie powództwa oraz zasądzenie na swoją rzecz od powódki kosztów procesu według norm przepisanych.

Pozwany uzasadniając swoje stanowisko podniósł zarzut braku legitymacji procesowej biernej. Podniósł, że w dniu 1. lutego 2014 roku zbył przedsiębiorstwo na rzecz spółki (...) sp. z o.o. we W., która w związku z zawarciem umowy sprzedaży przedsiębiorstwa wstąpiła we wszelkie prawa i obowiązki w miejsce zbywcy – pozwanego. Ponadto pozwany zakwestionował okoliczność wykonywania przez powoda usług na jego rzecz w lutym 2014 roku, za który to okres powód dochodzi zapłaty (sprzeciw, k. 32 – 35).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 28. czerwca 2011 roku M. J., prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą (...) w C. (Zleceniodawca), zawarł ze spółką Ochrona (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. (Zleceniobiorca) umowę nr (...) na czas nieokreślony, której przedmiotem było monitorowanie sygnałów alarmowych pochodzących z wewnętrznego systemu alarmowego, gotowość i podejmowanie interwencji przy pomocy grupy ochrony doraźnej na odebrane sygnały alarmowe na terenie obiektu – Hurtowni (...) S.A. przy ulicy (...) we W.. Strony ustaliły, że wynagrodzenie będzie płatne w ramach miesięcznego abonamentu w wysokości 100,00 zł netto wraz z podatkiem VAT, do 7. dnia następnego miesiąca. Tego samego dnia strony zawarły umowę nr (...), której przedmiotem był montaż zestawu monitorującego i aktywacja w sieci monitoringu (umowa nr (...), k. 13-14, umowa nr (...), k. 15, regulamin świadczenia usług, k. 16-17, ogólne warunki na wykonanie zabezpieczeń elektronicznych, k. 18, aneks, k. 19).

W dniu 31. stycznia 2014 roku M. J. zawarł ze spółką (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we W. umowę sprzedaży przedsiębiorstwa, na podstawie której wydanie przedsiębiorstwa miało nastąpić w dniu 1. lutego 2014 roku (umowa sprzedaży przedsiębiorstwa, k. 40-43).

W związku z wykonywaniem w lutym 2014 roku przez spółkę Ochrona (...) usług monitorowania sygnałów alarmowych w obiekcie przy ulicy (...) we W., w dniu 3. lutego 2014 roku spółka Ochrona (...) wystawiła na rachunek M. J. fakturę VAT nr (...) na kwotę 123,00 zł brutto tytułem usług wymienionych w §1 w miesiącu 2’2014, umowa nr (...), z terminem płatności do dnia 7. marca 2014 roku (faktura VAT, k. 21, zestawienie sygnałów alarmowych, k. 59-59v.).

Pismem doręczonym w dniu 5. lutego 2014 roku M. J. poinformował spółkę Ochrona (...), iż z dniem 1. lutego 2014 roku dokonał sprzedaży przedsiębiorstwa (...) na rzecz spółki (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we W.. Spółka Ochrona (...) potraktowała powyższe pismo jako rozwiązanie umowy z dniem 28. lutego 2014 roku za porozumieniem stron (pismo, k. 20).

Pismem z dnia 14. lutego 2014 roku M. J. poinformował spółkę Ochrona (...) o odesłaniu faktury VAT nr (...) (pismo z dnia 14. lutego 2014 roku, k. 47).

W dniu 25. lutego 2014 roku spółka Ochrona (...) (Zleceniobiorca) zawarła ze spółką (...) sp. z o.o. umowę nr (...), której przedmiotem było monitorowanie sygnałów alarmowych pochodzących z wewnętrznego systemu alarmowego, gotowość i podejmowanie interwencji przy pomocy grupy ochrony doraźnej na odebrane sygnały alarmowe na terenie obiektu – Hurtowni (...) S.A. przy ulicy (...) we W.. Rozpoczęcie usługi miało nastąpić w dniu 1. marca 2014 roku (umowa nr (...), k. 60, zlecenie wewnętrzne wykonania usługi, k. 61).

W piśmie z dnia 2. lipca 2014 roku pełnomocnik M. J. odmówił dokonania zapłaty za fakturę VAT nr (...), informując ponownie, że w dniu 1. lutego 2014 roku nastąpiło zbycie przedsiębiorstwa przez M. J. na rzecz (...) sp. z o.o. we W. (pismo z dnia 2. lipca 2014 roku, k. 45-45v.).

Pismem z dnia 10. września 2014 roku spółka Ochrona (...) wezwała M. J. do zapłaty kwoty 123,00 zł, w terminie 5 dni od dnia doręczenia wezwania (wezwanie do zapłaty wraz z potwierdzeniem nadania, k. 22-23).

Powyższych ustaleń faktycznych Sąd dokonał na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego w postaci odpisów dokumentów załączonych do pozwu i sprzeciwu od nakazu zapłaty, uwierzytelnionych przez pełnomocników stron w trybie przewidzianym w przepisie art. 129 § 2 k.p.c. Powołane przez strony odpisy dokumentów prywatnych zasługują na wiarę. Ich wiarygodność nie była kwestionowana przez strony niniejszego postępowania, Sąd zaś nie znalazł podstaw, by czynić to z urzędu.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo jest zasadne i jako takie zasługuje na uwzględnienie.

W sprawie będącej przedmiotem nie ulegało wątpliwości, że strony łączyła umowa o świadczenie usług – ochrony fizycznej mienia. Zgodnie z art. 750 k.c. do umów o świadczenie usług, które nie są uregulowane innymi przepisami, stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu. Art. 734 § 1 k.c. stanowi, iż przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie. Stosowanie zaś do art. 735 § 1 k.c. jeżeli ani z umowy, ani z okoliczności nie wynika, że przyjmujący zlecenie zobowiązał się wykonać bez wynagrodzenia, za wykonane zlecenie należy się wynagrodzenie. W myśl art. 735 k.c. umowa o świadczenie usług jest równocześnie umową wzajemną, albowiem wynagrodzenie stanowi ekwiwalent świadczenia usług. Przenosząc wymienione powyżej przepisy prawa materialnego na płaszczyznę prawa procesowego, należy stwierdzić, że okolicznościami rozstrzygającymi o zasadności powództwa o wynagrodzenie za świadczenie usług są: istnienie zobowiązania do świadczenia usług, tj. umowy o świadczenie usług, oraz wykonanie usług na rzecz drugiej strony.

Należy wskazać, iż poza sporem był sam fakt zawarcia umowy pomiędzy stronami. Pozwana podniosła jednak, iż umowa nie była wykonywana przez powoda w lutym 2014 roku, za który to okres powód dochodzi zapłaty. Strona pozwana podniosła także zarzut braku legitymacji procesowej biernej.

Zgodnie zatem z rozkładem ciężaru dowodu, wynikającym z przepisu art. 6 k.c. oraz stanowiącego jego odpowiednik procesowy art. 232 k.p.c., powód winien udowodnić okoliczność wykonania umowy w spornym okresie.

W ocenie Sądu powód sprostał ciążącemu na nim obowiązkowi. Strona powodowa przedłożyła wraz z pozwem dokumenty potwierdzające okoliczność zawarcia umowy świadczenia usług monitorowania sygnałów alarmowych oraz wystawioną na rachunek pozwanego fakturę VAT za wykonane usługi w miesiącu – luty 2014 roku. Wobec jednak kwestionowania przez pozwanego okoliczności wykonywania w tym okresie przez powoda usług, strona powodowa podjęła dodatkową inicjatywę dowodową, przedkładając dokumenty i wydruki do pisma stanowiącego odpowiedź na sprzeciw. W ocenie Sądu powód przedstawiając wydruk zestawienia sygnałów alarmowych ze stacji mentorowania wykazał fakt wykonania przez niego usług ochrony mienia w lutym 2014 roku na terenie obiektu - Hurtowni (...) S.A. przy ulicy (...) we W.. Powyższy dokument nie był kwestionowany przez pozwanego w toku postępowania. W związku z powyższym Sąd uznał, że powód wykazał okoliczność wykonywania usług monitorowania w spornym okresie, zgodnie z treścią zawartej umowy.

W ocenie Sądu nietrafny jest również zarzut pozwanego o braku legitymacji procesowej biernej wywodzony przez stronę pozwaną z faktu zawarcia umowy sprzedaży przedsiębiorstwa (...). Należy bowiem wskazać, że definicję przedsiębiorstwa zawiera przepis art. 551 k.c., zgodnie z którym przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności: oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa); własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości; prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych; wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne; koncesje, licencje i zezwolenia; patenty i inne prawa własności przemysłowej; majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne; tajemnice przedsiębiorstwa; księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Przepis ten definiuje zatem przedsiębiorstwo w znaczeniu przedmiotowym jako zespół materialnych i niematerialnych składników przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, a więc ściśle związanych z funkcją przedsiębiorstwa.

Wskazać jednak należy, że skutki zbycia przedsiębiorstwa odmiennie kształtują się w zakresie wierzytelności przysługujących zbywcy przedsiębiorstwa, a odmiennie w zakresie długów i zobowiązań tego przedsiębiorcy. Wyliczenie bowiem w treści art. 551 k.c. składników przedsiębiorstwa, które mają charakter przykładowy, odnosi się wyłącznie do aktywów, a nie pasywów związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą. Tymczasem przepis art. 552 k.c., regulujący skutek zbycia przedsiębiorstwa stanowi, że czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba, że co innego wynika z treści czynności prawnej albo przepisów szczególnych.

Mając na względzie powyższy wskazać należy, że wierzytelności zbywcy związane ze zbywanym przedsiębiorstwem, w tym wierzytelności wynikające z umów, np. wierzytelności w stosunku do klientów o zapłatę za dostarczony towar lub wykonaną usługę, zgodnie z art. 551 pkt 4 k.c. wchodzą w skład przedsiębiorstwa (por. wyrok SN z dnia 18. sierpnia 2005 r., V CK 104/05). Tym samym na podstawie art. 552 k.c. przechodzą na nabywcę, o ile co innego nie wynika z treści czynności prawnej (np. z umowy dotyczącej zbycia przedsiębiorstwa) lub z przepisów szczególnych. Odmiennie wygląda natomiast kwestia zobowiązań. Zobowiązania i obciążenia bowiem nie stanowią części składowych przedsiębiorstwa, wymienionych w art. 551 k.c. (por. wyrok SN z dnia 3. grudnia 2009 roku, III CSK 215/09). Jednocześnie, zgodnie z art. 554 k.c., nabywca przedsiębiorstwa jest, co do zasady, odpowiedzialny solidarnie ze zbywcą za jego zobowiązania związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa (chyba że w chwili nabycia nie wiedział o tych zobowiązaniach, mimo zachowania należytej staranności).

W ocenie Sądu zatem, wobec tego, że definicja przedsiębiorstwa zawiera wyłącznie aktywa, nie obejmuje natomiast pasywów, w tym zobowiązań związanych z prowadzoną działalności gospodarczą, należy uznać, że samo zawarcie umowy sprzedaży przedsiębiorstwa nie powoduje zmiany dłużnika. W celu zaś przejęcia zobowiązań zbywcy (wstąpienia na jego miejsce) niezbędne jest uzyskanie zgody wierzyciela na zwolnienie zbywcy z długu (por. wyrok SN z 4 kwietnia 2007 r., V CSK 3/07).

Podkreślić należy, że umowa o świadczenie usług łącząca strony była umową wzajemną, w związku z czym obie strony były względem siebie zarówno wierzycielami, jak i dłużnikami. W szczególności pozwany był dłużnikiem powoda, jeśli chodzi o obowiązek zapłaty należnemu wynagrodzenia. Zmiana po stronie dłużnika wymaga zatem zastosowania instytucji uregulowanej w art. 519 k.c. Zgodnie z brzmieniem przepisu art. 519 § 1 k.c., osoba trzecia może wstąpić na miejsce dłużnika, który zostaje z długu zwolniony (przejęcie długu). W myśl § 2 pkt 2 powołanego wyżej przepisu, przejęcie długu może nastąpić: przez umowę między dłużnikiem a osobą trzecią za zgodą wierzyciela; oświadczenie wierzyciela może być złożone którejkolwiek ze stron; jest ono bezskuteczne, jeżeli wierzyciel nie wiedział, że osoba przejmująca dług jest niewypłacalna. Natomiast z brzmienia przepisu art. 522 k.c. wynika, że umowa o przejęcie długu powinna być pod nieważnością zawarta na piśmie. To samo dotyczy zgody wierzyciela na przejęcie długu. O przejęciu długu ze skutkiem wobec wierzyciela można zatem mówić tylko wówczas, gdy w czynności prawnej dotyczącej zmiany dłużnika uprawniony wierzyciel albo bezpośrednio uczestniczy lub też wyrazi na tę czynność zgodę (por. wyrok SN z dnia 24. października 1978 r., III PR 110/78). Zgoda wierzyciela na przejęcie długu powinna być wyrażona w formie pisemnej pod rygorem nieważności, co wynika z brzmienia art. 522 k.c. W orzecznictwie przyjęto, że zgodę wierzyciela na przejęcie długu (art. 519 § 2 pkt 2 w zw. z art. 522 k.c.) może stanowić pisemne wezwanie przejemcy długu do wykonania zobowiązania. Również wytoczenie powództwa przeciwko przejemcy długu o spełnienie świadczenia z umowy przejęcia długu stanowi udzielenie przez wierzyciela zgody na to przejęcie (wyrok SN z dnia 21. grudnia 2005 r., IV CK 305/05; por. także orzeczenie SN z dnia 11. września 1958 r., III CR 1168/57, OSN 1960, nr II, poz. 40).

W okolicznościach niniejszej sprawy nie ulega wątpliwości, że zgoda wierzyciela, co podkreślał sam powód w odpowiedzi na sprzeciw, nie została wyrażona. Co więcej treść art. 522 k.c. wymaga, aby zgoda ta była wyrażona w formie pisemnej pod rygorem nieważności. Okoliczność ta, tj. wyrażanie zgody przez wierzyciela w formie pisemnej i wstąpienia osobie trzeciej w miejsce dłużnika nie została w niniejszej sprawie wykazana. Co więcej pozwany nawet nie twierdził, że taka zgoda została wyrażona przez powoda. W konsekwencji nie może ulegać wątpliwości, iż pozwanemu przysługuje legitymacja procesowa bierna w niniejszej sprawie.

W ocenie Sądu strona powodowa wykonała umowę świadczenia usług ochrony mienia zgodnie z postanowieniami umowy, wobec czego po stronie pozwanej zaktualizował się obowiązek zapłaty wynagrodzenia.

Mając na względzie powyższe, Sąd na podstawie art. 750 k.c. w zw. z art. 735 § 1 k.c. zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę w wysokości 123,00 zł.

Orzekając o odsetkach Sąd miał na uwadze dyspozycje art. 481 k.c. Sąd uznał, że pozwana pozostaje w opóźnieniu z zapłatą wynagrodzenia należnego powódce od dnia następującego po terminie płatności wskazanym w fakturach VAT (niekwestionowanym przez pozwanego).

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. oraz §6 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2002r., Nr 163, poz. 1349 ze zm.). Na kwotę zasądzoną od pozwanego składa się wynagrodzenie pełnomocnika będącego radcą prawnym w kwocie 60,00 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17,00 zł oraz opłata od pozwu w kwocie 30,00 zł.

Biorąc pod uwagę wszystkie powołane wyżej okoliczności, Sąd na podstawie wskazanych w uzasadnieniu przepisów orzekł jak w wyroku.

SSR Aleksandra Zielińska-Ośko

(...)