Pełny tekst orzeczenia

587/6/B/2014

POSTANOWIENIE

z dnia 25 listopada 2014 r.

Sygn. akt Ts 299/13



Trybunał Konstytucyjny w składzie:



Stanisław Rymar – przewodniczący

Zbigniew Cieślak – sprawozdawca

Andrzej Rzepliński,



po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 18 września 2014 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej D.G.,



p o s t a n a w i a:



nie uwzględnić zażalenia.



UZASADNIENIE



W skardze konstytucyjnej wniesionej do Trybunału Konstytucyjnego 21 listopada 2013 r. D.G. (dalej: skarżący) zakwestionował zgodność art. 2 pkt 1 lit. b, art. 3 ust. 1 pkt 1, art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o zasadach użycia lub pobytu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej poza granicami państwa (Dz. U. Nr 162, poz. 1117, ze zm.) w zw. z art. 73 ust. 1 pkt 8, art. 102 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych (Dz. U. Nr 141, poz. 892, ze zm.) w zw. z § 4 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 25 maja 2004 r. w sprawie pełnienia zawodowej służby wojskowej poza granicami państwa (Dz. U. Nr 140, poz. 1479, ze zm.) w zw. z § 2 pkt 2 lit. c tiret drugie, § 13 pkt 2, § 15 ust. 1 pkt 14 rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 16 czerwca 2004 r. w sprawie należności pieniężnych żołnierzy zawodowych pełniących służbę poza granicami państwa (Dz. U. Nr 162, poz. 1698, ze zm.) i w zw. z przepisami postanowienia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 25 września 2008 r. o użyciu Grupy Obserwatorów Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w Misji Obserwacyjnej Unii Europejskiej w Gruzji (M. P. Nr 71, poz. 638) z art. 32 Konstytucji.

Zdaniem skarżącego zakwestionowane przez niego przepisy są niezgodne z art. 32 Konstytucji, który każdemu obywatelowi przyznaje prawo do równego traktowania przez władze publiczne.

Postanowieniem z 18 września 2014 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu. W uzasadnieniu tego postanowienia Trybunał stwierdził, że skarżący nie wskazał naruszonego prawa podmiotowego i nie określił sposobu jego naruszenia. Trybunał przypomniał, odwoławszy się do swoich postanowień z 24 października 2001 r. (SK 10/01, OTK ZU nr 7/2001, poz. 225) oraz z 16 lutego 2009 r. (Ts 202/06, OTK ZU nr 1/B/2009, poz. 23), że z przywołanego w skardze konstytucyjnej jedynego wzorca kontroli, tj. art. 32 Konstytucji, nie wynikają samoistnie prawa podmiotowe.

W zażaleniu na to postanowienie skarżący zwrócił uwagę na znaczenie skargi konstytucyjnej jako środka ochrony konstytucyjnych wolności i praw i stwierdził, że Konstytucja nie różnicuje tychże wolności i praw co do możliwości ich ochrony. Zdaniem skarżącego wynikająca z „zasady godności człowieka” gwarancyjna funkcja Konstytucji uzasadnia także ochronę zasady równości wobec prawa. Skarżący podkreślił, że zasada równości jest częścią zasady sprawiedliwości społecznej i dlatego Trybunał powinien był przyjąć, iż wzorcem kontroli w sprawie był także art. 2 Konstytucji. Według skarżącego konieczność poddania ocenie zakwestionowanych przepisów wynikała również z art. 20 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej (Dz. Urz. UE C 303 z 14.12.2007; dalej: Karta), który jest częścią porządku krajowego i który wiąże Polskę zgodnie z konstytucyjnym obowiązkiem przestrzegania prawa przez Rzeczpospolitą Polską (art. 9 Konstytucji).



Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:



W myśl art. 49 w związku z art. 36 ust. 4 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK) skarżącemu przysługuje prawo wniesienia zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej. Trybunał, w składzie trzech sędziów, rozpatruje zażalenie na posiedzeniu niejawnym (art. 25 ust. 1 pkt 3 lit. b w związku z art. 36 ust. 6-7 i w związku z art. 49 ustawy o TK). Trybunał Konstytucyjny bada w szczególności, czy w wydanym postanowieniu prawidłowo stwierdził istnienie przesłanek odmowy nadania skardze dalszego biegu. Oznacza to, że na etapie rozpoznania zażalenia Trybunał analizuje przede wszystkim te zarzuty, które mogą podważyć trafność ustaleń przyjętych za podstawę zaskarżonego rozstrzygnięcia.

Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że postanowienie o odmowie nadania rozpatrywanej skardze konstytucyjnej dalszego biegu jest prawidłowe, a zarzuty sformułowane w zażaleniu nie zasługują na uwzględnienie.

Przede wszystkim Trybunał podkreśla, że skarżący nie przedstawił argumentów, które uzasadniałyby ocenę zakwestionowanych przepisów pod kątem zgodności z art. 32 Konstytucji. Prawdą jest, że ustawa zasadnicza nie różnicuje poziomu ochrony praw podmiotowych. Uwadze skarżącego uszło jednak to, że zasada równości wobec prawa (podobnie jak zasada proporcjonalności) została potraktowana przez ustrojodawcę jako reguła odnosząca się do wszystkich obowiązków, wolności i praw uregulowanych w Konstytucji i jako „zasada zasad” wymaga, by w postępowaniu zainicjowanym wniesieniem skargi konstytucyjnej każdorazowo odnosić się do konkretnego prawa podmiotowego chronionego przez ustawę zasadniczą. Ponadto, jak wynika z systematyki Konstytucji, wolności, prawa i obowiązki uregulowano w jej II rozdziale. Ta część Konstytucji została znacznie rozbudowana w porównaniu do aktów prawnych rangi konstytucyjnej poprzedzających obowiązującą ustawę zasadniczą. Intencją prawodawcy konstytucyjnego było więc stworzenie obszernego katalogu praw podmiotowych. W konsekwencji należy opowiedzieć się za takim rozumieniem art. 79 ust. 1 Konstytucji stanowiącego o ochronie konstytucyjnej wolności lub konstytucyjnego prawa, które zobowiązuje skarżącego do wskazania konkretnej wolności lub konkretnego prawa, które w jego sprawie zostały naruszone. Jeszcze raz trzeba podkreślić, że w rozpatrywanej skardze skarżący tego nie zrobił, co oznaczało niespełnienie warunku merytorycznego rozpoznania skargi (art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o TK).

Nietrafny okazał się także kolejny argument skarżącego przytoczony w zażaleniu, a mianowicie, że ze względu na ścisły związek między zasadą sprawiedliwości społecznej a zasadą równości wzorcem kontroli w sprawie był także art. 2 Konstytucji.

Pomijając już to, że skarżący wskazał nowy wzorzec po terminie określonym w art. 46 ust. 1 ustawy o TK, Trybunał zauważa, że art. 2 Konstytucji nie jest źródłem praw podmiotowych. W orzecznictwie trybunalskim wielokrotnie podkreślano, że art. 2 Konstytucji nie wyraża samoistnych praw podmiotowych, których ochrony skarżący mógłby domagać się za pomocą skargi konstytucyjnej, lecz wyznacza jedynie standard kreowania wolności i praw przez ustawodawcę oraz korzystania z nich, nie wprowadzając konkretnej wolności czy konkretnego prawa (zob. postanowienia TK z 10 stycznia 2001 r., Ts 72/00, OTK ZU nr 1/2001, poz. 12 oraz 20 lutego 2008 r., SK 27/07, OTK ZU nr 1/A/2008, poz. 22).

Na uwzględnienie nie zasługuje również zarzut dotyczący art. 20 Karty, ponieważ z brzmienia art. 79 ust. 1 Konstytucji jednoznacznie wynika, że za pomocą skargi konstytucyjnej chronione mogą być jedynie wolności i prawa o charakterze konstytucyjnym.



W związku z powyższym Trybunał Konstytucyjny, na podstawie art. 49 w związku z art. 36 ust. 7 ustawy o TK, nie uwzględnił zażalenia.