Pełny tekst orzeczenia

346/4/B/2014

POSTANOWIENIE

z dnia 23 lipca 2014 r.

Sygn. akt Ts 314/13



Trybunał Konstytucyjny w składzie:



Stanisław Rymar,



po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej MKS Sp. z o.o. w sprawie zgodności:

art. 98 § 2 i art. 117 § 3 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2014 r. poz. 101, ze zm.) oraz § 12 ust. 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2013 r. poz. 490) z art. 31 ust. 3, art. 32 ust. 1 i 2, art. 45 ust. 1 oraz art. 77 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,



p o s t a n a w i a:



odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.



UZASADNIENIE



W skardze konstytucyjnej z 2 grudnia 2013 r. MKS Sp. z o.o. (dalej: skarżąca) wystąpiła o zbadanie zgodności art. 98 § 2 i art. 117 § 3 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2014 r. poz. 101, ze zm.; dalej: k.p.c.) oraz § 5 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2013 r. poz. 490; dalej: rozporządzenie) z art. 31 ust. 3, art. 32 ust. 1 i 2 (w skardze niewłaściwie określonym jako art. 32 ust. 1, 2 i 3 Konstytucji), art. 45 ust. 1 oraz art. 77 ust. 2 Konstytucji.

Skarżąca sformułowała zarzuty zakresowe. Jej zdaniem art. 98 § 2 k.p.c. jest niekonstytucyjny w zakresie, w jakim „nie pozwala na zaliczenie do niezbędnych kosztów procesu, kosztów uzyskania dokumentów (odpisów KRS) w sytuacji, gdy koszt ich uzyskania (tj. przejazdu celem uzyskania i opłaty od przelewu) został poniesiony wyłącznie na potrzeby procesu. Artykuł 117 § 3 k.p.c. jest zaś niekonstytucyjny w zakresie, w jakim „nie wskazuje sposobu wykazania braku dostatecznych środków na poniesienie kosztów wynagrodzenia adwokata lub radcy prawnego”. Z kolei § 5 pkt 5 rozporządzenia narusza postanowienia Konstytucji w zakresie, w jakim „ustala stawki minimalne w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym”.

Skargę konstytucyjną skarżąca wniosła w związku z następującą sprawą. Wyrokiem z dnia 18 stycznia 2012 r. (sygn. akt VI GCupr 282/11/2) Sąd Rejonowy w Tychach Wydział VI Gospodarczy zasądził od pozwanego na rzecz skarżącej w pkt 1 – 293,12 zł z ustawowymi odsetkami liczonymi od 6 marca 2011 r., a w pkt 2 – 77 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Postanowieniem z dnia 5 kwietnia 2012 r. (sygn. akt XIX Gz 208/12) Sąd Okręgowy w Katowicach XIX Wydział Gospodarczy Odwoławczy oddalił zażalenie, które skarżąca wniosła na postanowienie zawarte w pkt 2 wyroku z dnia 18 stycznia 2012 r. W uzasadnieniu sąd stwierdził m.in., że koszty przejazdu pracownika skarżącej w celu odebrania odpisu z Krajowego Rejestru Sądowego ani koszty zatrudnienia tego pracownika nie są kosztami procesu, o których mowa w art. 98 § 2 k.p.c. Powyższe postanowienie wraz z uzasadnieniem doręczono skarżącej 21 maja 2012 r.

W dniu 28 maja 2012 r. skarżąca wystąpiła do Sądu Rejonowego w Tychach Wydział VI Gospodarczy z wnioskiem o ustanowienie pełnomocnika z urzędu w celu sporządzenia skargi konstytucyjnej. Postanowieniem z dnia 3 października 2012 r. (sygn. akt VI GCo 154/12/4) sąd oddalił wniosek. Postanowieniem z dnia 15 listopada 2012 r. (sygn. akt XIX Gz 708/12) Sąd Okręgowy w Katowicach XIX Wydział Gospodarczy Odwoławczy oddalił zażalenie skarżącej, uznawszy je za bezzasadne. Sąd, podzieliwszy wnioski sądu pierwszej instancji sformułowane na podstawie oceny dokumentów finansowych przedłożonych przez skarżącą, wskazał, że nie wykonała ona zarządzenia wzywającego ją do przedstawienia dokumentacji finansowej. To nie pozwalało na kompleksową ocenę sytuacji finansowej spółki. Sąd stwierdził także, że skarżąca nie wykazała w sposób wymagany przez prawo, iż zawiesiła działalność gospodarczą. Powyższe postanowienie wraz z uzasadnieniem doręczono skarżącej 2 stycznia 2013 r.

W dniu 9 stycznia 2013 r. skarżąca wystąpiła do Sądu Rejonowego w Tychach IX Wydział Cywilny z wnioskiem o ustanowienie pełnomocnika z urzędu w celu sporządzenia i wniesienia skargi konstytucyjnej do Trybunału. Postanowieniem z dnia 12 marca 2013 r. (sygn. akt IX Co 52/13) sąd oddalił wniosek. Postanowieniem z dnia 29 maja 2013 r. (sygn. akt III Cz 473/13) Sąd Okręgowy w Katowicach III Wydział Cywilny Odwoławczy zmienił zaskarżone postanowienie w ten sposób, że ustanowił dla skarżącej pełnomocnika z urzędu w osobie radcy prawnego. Pismem z 21 sierpnia 2013 r. (nr OIRP/716/G/2013), doręczonym 13 września 2013 r., Okręgowa Izba Radców Prawnych w Katowicach (dalej: OIRP w Katowicach) wyznaczyła pełnomocnika.

Zdaniem skarżącej art. 98 § 2 k.p.c. jest niekonstytucyjny dlatego, że w wyniku jego zastosowania „poniosła [ona] koszty, których sąd nie uznał za koszty procesu i w konsekwencji (mimo wygranej) nie zasądził ich zwrotu na rzecz skarżącej”. Drugi z zakwestionowanych w skardze przepisów, tj. art. 117 § 3 k.p.c. narusza Konstytucję, ponieważ nierówno traktuje podmioty występujące z wnioskiem o zwolnienie od kosztów sądowych. W przypadku podmiotów takich jak skarżąca (osób prawnych, a także innych jednostek organizacyjnych, którym przepisy szczególne przyznają zdolność sądową) przepis uzależnia uwzględnienie wniosku od wykazania, że nie mają one dostatecznych środków na poniesienie kosztów wynagrodzenia adwokata lub radcy prawnego. Nie stanowi on przy tym, jakie dokumenty należy dołączyć do wniosku. Od osób fizycznych wymaga się natomiast jedynie złożenia oświadczenia, z którego wynika, że nie są one w stanie ponieść kosztów wynagrodzenia adwokata lub radcy prawnego „bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny”. Zdaniem skarżącej nie ma podstaw do tego, by podmioty, o których mowa w zakwestionowanym art. 117 § 3 k.p.c., traktować inaczej niż osoby fizyczne. Zakwestionowany w skardze § 5 pkt 5 rozporządzenia narusza Konstytucję w ten sposób, że ustala stawki minimalne w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym, za które profesjonalni pełnomocnicy nie chcą podjąć się sporządzenia skargi konstytucyjnej. W konsekwencji przepis ten ogranicza możliwość korzystania ze skargi konstytucyjnej.

Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z dnia 26 marca 2014 r. pełnomocnika skarżącej wezwano do uzupełnienia braków formalnych skargi konstytucyjnej, tj. do wskazania ostatecznego orzeczenia o przysługujących skarżącej wolnościach lub prawach, które zostało wydane na podstawie przepisów zakwestionowanych w skardze, a także przedstawienia, jakie wolności lub prawa skarżącej wyrażone w art. 31 ust. 3, art. 32, art. 45 ust. 1 oraz art. 77 ust. 2 Konstytucji i w jaki sposób zostały naruszone.

W piśmie z 8 kwietnia 2014 r. pełnomocnik odniósł się do zarządzenia. Wyjaśnił, że ostatecznym orzeczeniem w rozumieniu art. 79 ust. 1 Konstytucji jest postanowienie Sądu Okręgowego w Katowicach XIX Wydział Gospodarczy Odwoławczy z dnia 5 kwietnia 2012 r., a także postanowienie tego sądu z dnia 15 listopada 2012 r. Wskazał, że w wyniku nieuwzględnienia wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych skarżąca (osoba prawna) została potraktowana inaczej niż osoby fizyczne, w związku z czym została pozbawiona możliwości wniesienia skargi konstytucyjnej i – jak zarzuciła – uruchomienia procedury przed sądem. W ten sposób doszło do naruszenia: zasady równości, prawa do sprawiedliwego rozpatrzenia sprawy i zakazu zamykania drogi sądowej (art. 45 ust. 1 w związku z art. 32 Konstytucji oraz art. 77 ust. 2 Konstytucji),



Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:



1. Skarga konstytucyjna jest sformalizowanym środkiem ochrony konstytucyjnych wolności i praw. Jej merytoryczne rozpoznanie jest uzależnione od spełnienia warunków wynikających zarówno z art. 79 ust. 1 Konstytucji, jak i z art. 46–47 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK). Skargom konstytucyjnym niespełniającym tych warunków oraz skargom oczywiście bezzasadnym Trybunał Konstytucyjny odmawia nadania dalszego biegu.



2. W myśl art. 79 ust. 1 Konstytucji każdy, czyje konstytucyjne wolności lub prawa zostały naruszone, ma prawo, na zasadach określonych w ustawie o TK, wnieść skargę do Trybunału Konstytucyjnego w sprawie zgodności z Konstytucją ustawy lub innego aktu normatywnego, na podstawie którego sąd lub organ administracji publicznej orzekły ostatecznie o jego wolnościach lub prawach albo o jego obowiązkach określonych w Konstytucji.



3. Skarżąca złożyła skargę w związku z dwoma orzeczeniami, które – jej zdaniem – są ostateczne w rozumieniu art. 79 ust. 1 Konstytucji.



4. Jeśli przyjmie się, że ostatecznym orzeczeniem w sprawie skarżącej jest postanowienie Sądu Okręgowego w Katowicach XIX Wydział Gospodarczy Odwoławczy z dnia 5 kwietnia 2012 r., to skardze należy odmówić nadania dalszego biegu, ponieważ skarżąca przekroczyła termin do jej złożenia.



4.1. Artykuł 46 ust. 1 ustawy o TK stanowi, że „[s]karga (…) może być wniesiona po wyczerpaniu drogi prawnej, o ile ta jest przewidziana, w ciągu 3 miesięcy od doręczenia skarżącemu prawomocnego wyroku, ostatecznej decyzji lub innego ostatecznego rozstrzygnięcia”. Ponieważ skarżąca podjęła działania zmierzające do uzyskania pomocy prawnej z urzędu, więc w jej sprawie istotnego znaczenia nabiera także unormowanie art. 48 ust. 2 zdanie drugie ustawy o TK. Przepis ten stanowi, że „[d]o czasu rozstrzygnięcia przez sąd wniosku [w tej sprawie] nie biegnie termin przewidziany w art. 46 ust. 1 [ustawy o TK]”.



4.2. Jak wynika ze stanu faktycznego przedstawionego w skardze, odpis wskazanego orzeczenia został doręczony skarżącej 21 maja 2012 r. Następnego dnia rozpoczął bieg termin do wniesienia skargi konstytucyjnej. Wystąpienie przez skarżącą (28 maja 2012 r.) z wnioskiem, o którym mowa w art. 48 ust. 2 ustawy o TK, spowodowało zawieszenie tego terminu. Trwało ono do 2 stycznia 2013 r., tj. do dnia, w którym doręczono skarżącej odpis postanowienia Sądu Okręgowego w Katowicach XIX Wydział Gospodarczy Odwoławczy z dnia 15 listopada 2012 r. (orzeczenia oddalającego zażalenie skarżącej na postanowienie oddalające jej wniosek o ustanowienie pełnomocnika do wniesienia skargi konstytucyjnej). W dniu 3 stycznia 2013 r. ponownie rozpoczął bieg termin do wniesienia skargi konstytucyjnej. Wystąpienie przez skarżącą (9 stycznia 2013 r.) z wnioskiem, o którym mowa w art. 48 ust. 2 ustawy o TK, spowodowało kolejne zawieszenie tego terminu. Tym razem trwało ono do 13 września 2013 r., tj. do dnia, w którym pełnomocnik skarżącej odebrał pismo OIRP w Katowicach, wydane w celu wykonania postanowienia Sądu Okręgowego w Katowicach III Wydział Cywilny Odwoławczy z dnia 29 maja 2013 r.



4.3. W myśl art. 20 ustawy o TK w sprawach w niej nieuregulowanych do postępowania przed Trybunałem stosuje się odpowiednio przepisy k.p.c. Z powodu braku odrębnej regulacji w ustawie o TK termin, o którym mowa w art. 46 ust. 1 oraz art. 48 ust. 2 zdanie drugie tej ustawy, powinno się obliczyć na podstawie unormowań zawartych w k.p.c., a w myśl odesłania wynikającego z art. 165 § 1 k.p.c. – na podstawie przepisów prawa cywilnego. Zgodnie zaś z art. 114 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, ze zm.) jeżeli termin jest oznaczony w miesiącach, a ciągłość terminu nie jest wymagana, za miesiąc przyjmuje się 30 dni.



4.4. Skarżąca wniosła rozpatrywaną skargę konstytucyjną 2 grudnia 2013 r., a zatem po terminie określonym w art. 46 ust. 1 ustawy o TK. Należy bowiem zauważyć, że od doręczenia skarżącej ostatecznego orzeczenia (tj. postanowienia Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 5 kwietnia 2012 r.) do wystąpienia przez nią z pierwszym wnioskiem do sądu rejonowego upłynęło 7 dni. Od dnia doręczenia skarżącej postanowienia tego sądu z dnia 15 listopada 2012 r. do wystąpienia przez nią z kolejnym wnioskiem upłynęło także 7 dni (w sumie – 14 dni). Pełnomocnik wniósł skargę konstytucyjną po 80 dniach od doręczenia mu pisma OIRP w Katowicach. Zatem od dnia doręczenia ostatecznego orzeczenia skarżącej do dnia wniesienia skargi (nie licząc okresu zawieszenia) minęły 94 dni.

Powyższa okoliczność jest – w myśl art. 49 w związku z art. 46 ust. 1 ustawy o TK – podstawą odmowy nadania rozpatrywanej skardze konstytucyjnej dalszego biegu we wskazanym zakresie.



5. Ponadto Trybunał stwierdza, że analizowana skarga (w zakresie, w jakim – zdaniem skarżącej – orzeczeniem, o którym mowa w art. 79 ust. 1 Konstytucji, jest wskazane postanowienie), nie spełnia także innych warunków przekazania jej do merytorycznej oceny.



5.1. Skarżąca zakwestionowała art. 98 § 2 k.p.c. w brzmieniu: „Do niezbędnych kosztów procesu prowadzonego przez stronę osobiście lub przez pełnomocnika, który nie jest adwokatem, radcą prawnym lub rzecznikiem patentowym, zalicza się poniesione przez nią koszty sądowe, koszty przejazdów do sądu strony lub jej pełnomocnika oraz równowartość zarobku utraconego wskutek stawiennictwa w sądzie. Suma kosztów przejazdów i równowartość utraconego zarobku nie może przekraczać wynagrodzenia jednego adwokata wykonującego zawód w siedzibie sądu procesowego”. Ponadto skarżąca zakwestionowała art. 117 § 3 k.p.c., który stanowi, że „[o]soba prawna lub inna jednostka organizacyjna, której ustawa przyznaje zdolność sądową, niezwolniona przez sąd od kosztów sądowych, może się domagać ustanowienia adwokata lub radcy prawnego, jeżeli wykaże, że nie ma dostatecznych środków na poniesienie kosztów wynagrodzenia adwokata lub radcy prawnego”.

Skarżąca zarzuciła także niezgodność z Konstytucją § 5 pkt 5 rozporządzenia. Taki przepis nie istnieje jednak w obrocie prawnym. Trybunał zwraca uwagę na to, że stawki minimalne w postępowaniu przed Trybunałem określa § 12 ust. 6 rozporządzenia. Zgodnie z tym przepisem stawki te wynoszą: za sporządzenie i wniesienie skargi konstytucyjnej oraz za stawiennictwo na rozprawie – 240 zł (ust. 1), za sporządzenie i wniesienie skargi konstytucyjnej oraz za sporządzenie opinii o braku podstaw do wniesienia tej skargi – 120 zł (ust. 2). Wziąwszy pod uwagę zarzuty skarżącej, a także obowiązującą w postępowaniu przed Trybunałem zasadę falsa demonstratio non nocet, Trybunał uznał, że przedmiotem wniesionej skargi jest § 12 ust. 6, nie zaś wskazany przez skarżącą § 5 pkt 5 rozporządzenia.



5.2. Trybunał stwierdza, że zakwestionowane w skardze art. 117 § 3 k.p.c. oraz § 12 ust. 6 rozporządzenia nie były podstawą postanowienia Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 5 kwietnia 2012 r. Trzeba zauważyć, że orzeczenie to rozstrzyga kwestie dotyczące zwrotu kosztów procesu, a nie odmowy przyznania pomocy prawnej z urzędu. Postanowienie to zostało wydane m.in. na podstawie zakwestionowanego w skardze art. 98 § 2 k.p.c. Rozpatrywana skarga nie spełnia zatem podstawowej przesłanki określonej w art. 79 ust. 1 Konstytucji.

Okoliczność ta jest – w myśl art. 49 w związku z art. 47 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK – podstawą odmowy nadania analizowanej skardze dalszego biegu we wskazanym zakresie.



6. Wniesionej skardze należy odmówić nadania dalszego biegu także wtedy, gdy przyjmie się, że ostatecznym orzeczeniem w rozumieniu art. 79 ust. 1 Konstytucji jest postanowienie Sądu Okręgowego w Katowicach XIX Wydział Gospodarczy Odwoławczy z dnia 15 listopada 2012 r.. Za takim rozstrzygnięciem przemawiają następujące argumenty.



6.1. Zakwestionowane w skardze art. 98 § 2 k.p.c. i § 12 ust. 6 rozporządzenia nie były podstawą powyższego orzeczenia. Rozstrzygnięciem tym sąd oddalił zażalenie na postanowienie oddalające wniosek skarżącej o ustanowienie dla niej pełnomocnika procesowego do sporządzenia skargi konstytucyjnej. Badał on zatem, czy sąd pierwszej instancji prawidłowo stwierdził, że skarżąca wykazała przesłanki zwolnienia jej od kosztów. Orzeczenie to nie rozstrzyga natomiast kwestii kosztów niezbędnych do celowego dochodzenia praw i obrony, tj. kosztów, o których mowa w art. 98 § 2 k.p.c. Nie dotyczy także minimalnych stawek obowiązujących w postępowaniu przed Trybunałem, określonych w rozporządzeniu. Dlatego w tym zakresie skardze konstytucyjnej należało odmówić nadania dalszego biegu na podstawie art. 49 w związku z art. 36 ust. 3 i w związku z art. 47 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK.



6.2. W odniesieniu do zarzutów niekonstytucyjności art. 117 § 3 k.p.c. Trybunał zauważa, że obowiązek wykazania sytuacji finansowej oraz złożenia oświadczenia dotyczy tylko tych podmiotów, które nie zostały zwolnione przez sąd od kosztów sądowych w całości lub w części. Strony zwolnione od kosztów orzeczeniem sądu nie mają obowiązku ani wykazywania swojej sytuacji finansowej, ani „składania oświadczenia”. Zatem gdy strona niezwolniona od kosztów domaga się sfinansowania zastępstwa procesowego przez Skarb Państwa, sąd musi ocenić zasadność takiego żądania. W związku z tym ustawodawca zobowiązał zainteresowanych do wykazania swojej sytuacji finansowej. Uznał, że w przypadku osób fizycznych wystarczy złożenie oświadczenia zawierającego dane wskazane w art. 1171 § 1 k.p.c. (według wzoru określonego w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 15 kwietnia 2010 r. w sprawie określenia wzoru oświadczenia o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania osoby fizycznej ubiegającej się o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego [Dz. U. Nr 65, poz. 418]). Ustawodawca nie sprecyzował natomiast sposobu wykazania – przez osobę prawną lub inną jednostkę organizacyjną mającą zdolność sądową – braku dostatecznych środków na poniesienie kosztów wynagrodzenia adwokata lub radcy prawnego. Niewątpliwie ocena możliwości poniesienia takich kosztów wymaga analizy dokumentów obrazujących sytuację majątkową i finansową strony ubiegającej się o udzielenie pomocy prawnej z urzędu, a rodzaj tych dokumentów może być różny w zależności od konkretnego przypadku. W odniesieniu do podmiotów takich jak skarżąca określenie katalogu wymaganych dokumentów jest niemożliwe. Zarzut skarżącej, jakoby art. 117 § 3 był niekonstytucyjny dlatego, że nie określa, jakie dokumenty należy dołączyć do wniosku, jest zatem oczywiście bezzasadny.

Wskazana okoliczność jest – w myśl art. 49 w związku z art. 36 ust. 3 ustawy o TK – podstawą odmowy nadania analizowanej skardze dalszego biegu we wskazanym zakresie.



6.3. Odnośnie do zarzutów niekonstytucyjności art. 117 § 3 k.p.c. Trybunał stwierdza, że skarga nie spełnia także przesłanki określonej w art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o TK. Trybunał zwraca uwagę na to, że powodem oddalenia wniosku, a następnie zażalenia skarżącej było niewykazanie przez nią, iż nie jest ona w stanie ponieść kosztów wynagrodzenia pełnomocnika. Sądy nie mogły dokonać wnikliwej i kompleksowej oceny sytuacji finansowej skarżącej, gdyż nie wykonała ona zarządzenia wzywającego ją do przedłożenia wskazanej w nim dokumentacji finansowej. Okoliczność ta bezpośrednio wpływa na ocenę wniesionej skargi. W swoim orzecznictwie Trybunał Konstytucyjny podkreśla bowiem, że ze względu na charakter skargi konstytucyjnej jako nadzwyczajnego środka ochrony podstawowych praw i wolności zagwarantowanych w Konstytucji zwrócenie uwagi na zabezpieczenie interesu prawnego skarżących jest możliwe dopiero wtedy, gdy wykażą się oni choćby minimalną starannością w trosce o zabezpieczenie tychże interesów. Jak stwierdził Trybunał w postanowieniu z dnia 17 marca 1998 r., „skarga (…) nie może być wykorzystywana jako instrument służący korygowaniu zaniedbań popełnionych w postępowaniu poprzedzającym jej wniesienie” (Ts 27/97, OTK ZU nr 2/1998 r., poz. 20; zob. również postanowienie TK z dnia 16 października 2002 r., SK 43/01, OTK ZU nr 5/A/2002, poz. 77).



6.4. Trybunał zwraca uwagę również na to, że skarżąca porównuje podmioty, które nie mają wspólnej istotnej cechy uzasadniającej konieczność ich jednakowego traktowania. Tymczasem – jak Trybunał wielokrotnie wskazywał w swoim orzecznictwie – zgodnie z zasadą równości podmioty podobne należy traktować jednakowo, przy czym nie zakazuje się przyjmowania odmiennych rozwiązań prawnych dla podmiotów różniących się pewnymi cechami istotnymi. Innymi słowy, „tylko podmioty prawa (adresaci norm prawnych), charakteryzujące się daną cechą istotną (relewantną) w równym stopniu, mają być traktowane równo, a więc według jednakowej miary, bez zróżnicowań zarówno dyskryminujących, jak i faworyzujących” (zob. wyrok TK z dnia 26 października 2004 r., SK 7/04, OTK ZU nr 9/A/2004, poz. 95). Oceniając daną regulację prawną w kontekście zasady równości, należy zatem rozważyć, czy można wskazać tę wspólną cechę istotną podmiotów prawa, która uzasadnia ich równe traktowanie, i dodatkowo wziąć pod uwagę zarówno treść, jak i cel danej regulacji prawnej (zob. orzeczenia TK z dnia 9 marca 1988 r., U 7/87, OTK ZU nr 1/1988; 3 września 1996 r., K 10/96, OTK ZU nr 4/1996 poz. 33; a także wyrok TK z dnia 16 grudnia 1997 r., K 8/97, OTK ZU nr 5-6/1997, poz. 70).

W swoim orzecznictwie Trybunał sformułował także pogląd, zgodnie z którym „art. 32 Konstytucji wyraża przede wszystkim zasadę ogólną, i dlatego winien być w pierwszej kolejności odnoszony do konkretnych przepisów Konstytucji, nawet jeżeli konstytucyjna regulacja danego prawa jest niepełna i wymaga konkretyzacji ustawowej. W takim zakresie wyznacza on także konstytucyjne prawo do równego traktowania. Mamy tu do czynienia z sytuacją »współstosowania« dwóch przepisów Konstytucji, a więc nie tylko z prawem do równego traktowania, ale ze skonkretyzowanym prawem do równej realizacji określonych wolności i praw konstytucyjnych. W skardze konstytucyjnej należy powołać oba przepisy Konstytucji, dopiero one wyznaczają bowiem konstytucyjny status jednostki, który przez regulację ustawową lub podustawową został naruszony. Natomiast gdy chodzi o uprawnienia określone w innych niż Konstytucja aktach normatywnych – jeśli treść konkretnego prawa ustala się wyłącznie na ich podstawie – art. 32 Konstytucji stanowi zasadę systemu prawa, a nie wolność lub prawo o charakterze konstytucyjnym” (zob. postanowienie TK z dnia 24 października 2001 r., SK 10/01, OTK ZU nr 7/2001, poz. 225). Trybunał stwierdza, że w skardze oraz piśmie procesowym z 8 kwietnia 2014 r. nadesłanym w celu uzupełnienia braków formalnych skargi skarżąca wskazała art. 32 Konstytucji jako samodzielny wzorzec kontroli.



Wskazane okoliczności są – w myśl art. 49 w związku z art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o TK – następną podstawą odmowy nadania analizowanej skardze dalszego biegu.



Wziąwszy powyższe okoliczności pod uwagę Trybunał, postanowił jak na wstępie.