KIO 189/15
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Skład sędziowski:
-
Protokolanci:Magdalena Cwyl
Powołane przepisy:
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt: KIO 189/15
WYROK
z dnia 9 lutego 2015 roku
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Justyna Tomkowska
Protokolant: Magdalena Cwyl
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9 lutego 2015 roku w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 30 stycznia 2015 roku przez
Odwołującego – SANI-BUD Sp. z o.o. z siedzibą w Nowym Mieście Lubawskim,
w postępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego - Ekologiczny Związek Gmin
„Działdowszczyzna” z siedzibą w Działdowie
przy udziale Wykonawcy – „Koma” Usługi Komunalne Sp. z o.o. z siedzibą w Ełku
zgłaszającego swoje przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie
Zamawiającego
orzeka:
1. oddala odwołanie.
2. kosztami postępowania obciąża Odwołującego - SANI-BUD Sp. z o.o. z siedzibą w
Nowym Mieście Lubawskim i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15.000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego -
SANI-BUD Sp. z o.o. z siedzibą w Nowym Mieście Lubawskim, tytułem wpisu od
odwołania,
2.2. zasądza od Odwołującego - SANI-BUD Sp. z o.o. z siedzibą w Nowym Mieście
Lubawskim, na rzecz Zamawiającego - Ekologicznego Związku Gmin
„Działdowszczyzna” z siedzibą w Działdowie, kwotę 2 614 zł 86 gr (słownie: dwa
tysiące sześćset czternaście złotych osiemdziesiąt sześć groszy) stanowiącą koszty
wynagrodzenia pełnomocnika
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 907 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia
jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
do Sądu Okręgowego w Elblągu.
Przewodniczący: ……………
Sygn. akt KIO 189/15
UZASADNIENIE
W dniu 30 stycznia 2015 roku do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej, na podstawie
art. 179 ust. 1, art. 180 ust. 1, 4 i 5 oraz art. 182 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 stycznia 2004
r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2013 r., poz. 907 ze zm., zwanej dalej „ustawą
Pzp”), odwołanie złożył wykonawca SANI-BUD Sp. z o.o. z siedzibą w Nowym Mieście
Lubawskim, zwany dalej „Odwołującym”.
Postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na Odbieranie, zbieranie
i transport odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości zamieszkałych oraz
nieruchomości niezamieszkałych na terenie Ekologicznego Związku Gmin
„Działdowszczyzna” - Sektor I Miasto Działdowo i Sektor V Gmina Janowo, Gmina Janowiec
Kościelny prowadzi Zamawiający: Ekologiczny Związek Gmin „DZIAŁDOWSZCZYZNA”.
Ogłoszenie o zamówieniu opublikowano w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w dniu
18 listopada 2014 r., nr: 2014/S 222-392689.
Odwołanie wniesiono od niezgodnych z prawem czynności Zamawiającego podjętych
w postępowaniu, dotyczących części 1 - sektor I - Miasto Działdowo, a polegających na
odrzuceniu w dniu 21 stycznia 2015 r. oferty Odwołującego z uwagi na fakt, iż zawiera ona
cenę rażąco niską w stosunku do przedmiotu zamówienia.
Odwołujący wskazał, że ma interes prawny do wnoszenia środków ochrony prawnej
zgodnie z art. 179 ust. 1 ustawy Pzp, albowiem złożył prawidłową ofertę w postępowaniu
i ubiega się o uzyskanie tego zamówienia, a z uwagi na wskazane w odwołaniu naruszenia
przez Zamawiającego przepisów ustawy Pzp, nie może go uzyskać.
Odwołujący złożył ofertę na wykonanie tego zamówienia, w związku z czym
Zamawiający pismem z dnia 9 stycznia 2015 r., na podstawie art. 26 ust. 3 ustawy Pzp
wezwał go do złożenia szeregu dokumentów oraz na podstawie art. 90 ust. 1 pkt 1 tej ustawy
o udzielenie wyjaśnień, w tym złożenie dowodów dotyczących elementów oferty mających
wpływ na wysokość ceny przedłożonej, w szczególności w zakresie określonym w art. 90
ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy Pzp. Według Zamawiającego zaproponowana przez Odwołującego
cena wykonania zamówienia jest rażąco niska w stosunku do wartości przedmiotu
zamówienia i budzi wątpliwości co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie
z wymogami określonymi w SIWZ.
Pismem z dnia 15 stycznia 2015 r. Odwołujący przedstawił żądane dokumenty, zaś
co do udzielenia wyjaśnień, w tym złożenia dowodów dotyczących elementów oferty
mających wpływ na wysokość ceny wyjaśnił, że zaoferowana przez niego cena jest ceną,
która pokrywa wszystkie koszty, jakie poniesie wykonawca z tytułu należytej oraz zgodnej
z obowiązującymi przepisami realizacji tego zamówienia. Na zaoferowaną cenę wpływa
doświadczenie Odwołującego w wykonywaniu tego typu usług, a także bardzo dobra
znajomość terenu Miasta Działdowa. Odwołujący podniósł, że pokrywa mniejsze koszty
związane z zatrudnieniem pracowników, gdyż korzysta z pomocy Urzędu Pracy tj. zatrudnia
stażystów oraz pracowników interwencyjnych. Dodatkowo prezes zarządu odwołującej się
spółki pracuje także jako kierowca i pracownik fizyczny przy obsłudze śmieciarek. Firma ta
nie posiada rozbudowanej administracji, co też przyczynia się do obniżenia kosztów
świadczonych usług. Ze względu na wieloletnią współpracę Odwołującego
z przedsiębiorstwami lokalnymi, jest on w stanie wynegocjować konkurencyjnie niskie ceny
użyczenia sprzętu, bazy magazynowo - transportowej i innych zasobów. Nadto ze względu
na rozwinięty system dróg w Sektorze I, koszty zużycia sprzętu są niewielkie. Sprzęt ten jest
stosunkowo nowoczesny, co także wpływa na niski poziom kosztów eksploatacyjnych.
Co do kosztów zatrudnienia pracowników Odwołujący wyjaśnił, że w wykonywaniu
zamówienia będzie uczestniczyć dziesięć osób. Miesięczny koszt zatrudnienia 10
pracowników z wynagrodzeniem na poziomie minimalnego wynagrodzenia to 17.500 zł
brutto. Z tytułu zatrudnienia tych pracowników Odwołujący przewiduje, że może ponieść
dodatkowe koszty na poziomie 2.000,00 zł brutto miesięcznie. Firma SANI-BUD Sp. z o.o.
w przypadku realizacji przedmiotowego zamówienia, zamierza zatrudnić dodatkowych
pracowników interwencyjnych lub stażystów, na podstawie porozumienia z Powiatowym
Urzędem Pracy.
Odnośnie kosztów paliwa Odwołujący, na podstawie wieloletniego doświadczenia
oraz wielkości i charakteru terenu Miasta Działdowo, zakłada, że dziennie teren całego
sektora będą obsługiwać przeciętnie cztery samochody. Średnie, dzienne zużycie paliwa
przy pracach związanych z tego typu zamówieniem na jeden samochód wynosi 40 litrów
oleju napędowego. Cena rynkowa oleju napędowego, na dzień składania ofert, wynosiła
średnio 4,64 zł/1 I brutto (cena detaliczna), jednak od tego dnia znacznie spadła i aktualnie
średnia ogólnopolska cena detaliczna oleju napędowego wynosi 4,32 zł/1 I brutto (według
danych z portalu e-petrol.pl). Zatem miesięczny koszt związany z zużyciem paliwa wyniesie
około 12.000 zł brutto, przy założeniu, że w miesiącu są średnio 22 dni robocze. Należy tu
zauważyć, iż dla Odwołującego, cena jednostkowa oleju napędowego jest jeszcze niższa,
gdyż ze względu na stałą współpracę z lokalnym dostawcą i regularne, duże zakupy paliwa
uzyskał on preferencyjne warunki zakupu paliwa. Na dowód czego Odwołujący załączył
oferty handlowe sprzedaży paliwa przesłane pocztą elektron. (2 karty ).
W przypadku leasingu, amortyzacji, naprawy, mycia i dezynfekcji oraz innych kosztów
związanych z utrzymaniem pojazdów, które będą brały udział w wykonywaniu zamówienia
Odwołujący ustalił, że na podstawie zawartych umów, oraz wyliczeń branżowych poniesie
miesięcznie łącznie około 12.000 zł brutto kosztów z tym związanych. Koszty mycia
i dezynfekcji pojazdów ograniczają się wyłącznie do zakupu środków dezynfekujących oraz
zużycia wody, gdyż myjnia samochodowa jest własnością Odwołującego. Miesięczny koszt
z tego tytułu wyniesie około 400 zł brutto (kwota ta jest wliczona w wyżej wskazane łączne
koszty związane z utrzymaniem pojazdów).
Co do kosztów worków odwołujący wskazał, że zgodnie z zał. nr 2 do SIWZ, na
terenie Miasta Działdowa znajduje się 2609 nieruchomości, z których będą odbierane
odpady. Na podstawie wieloletniego doświadczenia Odwołujący założył, że miesięcznie
należy przeznaczyć 5 szt. worków na jedną nieruchomość. Taka ilość worków wynika
z faktu, że nie wszystkie nieruchomości przekazują odpady posegregowane, a także z faktu,
że na terenie sektora I znajdują się zbiorcze kontenery na odpady segregowane (tzw.
gniazda). Miesięczny koszt związany z zakupem worków, z uwzględnieniem 5% wzrostu
liczby nieruchomości wynosi około 5.000,00 zł brutto. Na dowód czego Odwołujący złożył
korespondencję mailową z dostawcą w/w worków (1 karta ).
Odnośnie bazy magazynowo-transportowej Odwołujący wskazał, że zgodnie
z załączoną do oferty umową dzierżawy, miesięczny koszt wydzierżawienia placu wynosi
500,00 zł brutto. Przedsiębiorstwo będzie korzystało z dwóch placów (z własnego
i wydzierżawionego). Trzecia z podanych baz, która służy także do realizowania pozostałej,
innej działalności gospodarczej Odwołującego przynosi dochody, z których jest opłacany
koszt jej wydzierżawienia.
Odwołujący nadto założył możliwość wystąpienia nieprzewidzianych kosztów
dodatkowych, nie ujętych wyżej, na przykład związanych ze zdarzeniami losowymi, i przyjął
że przeznaczy na ten cel kwotę 2.000,00 zł brutto miesięcznie.
Zestawienie wyżej wskazanych kosztów miesięcznych pomnożonych przez długość trwania
umowy (24 m - ce ) wynosi:
L.p. Rodzaj kosztów Wartość brutto[zł]
1. Zatrudnienie pracowników 468.000,00
2. Paliwo 288.000,00
3. Leasing, naprawa, amortyzacja, mycie i dezynfekcja oraz inne koszty związane
z utrzymaniem pojazdów 288.000,00
4. Worki 120.000,00
5. Baza magazynowo-transportowa 12.000,00
6. Koszty dodatkowe, nie ujęte wyżej, koszty związane z zdarzeniami losowymi itp
48.000,00
SUMA 1.224.000,00 zł
Koszty te stanowią około 85 % zaoferowanej ceny brutto, zaś pozostałe około 15 %
stanowi zysk Odwołującego. W rzeczywistości zysk ten będzie powiększony o kwoty
wynikające z różnicy w podatku VAT. Zgodnie bowiem z przepisami prawa Odwołujący może
zmniejszyć stawkę podatku VAT z 23% na 8%, gdy zakupiony towar będzie sprzedawał
w ramach usługi (np. worki). Kolejnym dodatkowym i pozytywnym bodźcem finansowym
będzie zakończenie umów leasingowych - w sierpniu 2015 r. oraz grudniu 2016 r., wskutek
czego Odwołujący przestanie ponosić koszty wynikające z tych zobowiązań.
Reasumując, za tak zaoferowaną cenę na wykonanie przedmiotowego zamówienia
Odwołujący jest w stanie zrealizować usługi z tym związane w sposób terminowy i należyty,
z uzyskaniem niezbędnego zysku, pozwalającego na dalsze jego funkcjonowanie jego firmy
na rynku.
Wobec powyżej przedstawionych danych i argumentów Zamawiający w piśmie
odrzucającym ofertę Odwołującego stwierdził, że odnośnie pracowników, to nie skalkulował
on kosztów pracodawcy wynikających z zatrudnienia. Ze względu na fakt, iż średnie
wynagrodzenie kierowcy na rynku firm transportowych wynosi około 3000 zł, Zamawiający
uważa, że zatrudnienie 5 kierowców z najniższym wynagrodzeniem jest mało wiarygodne
i prawdopodobnie ci pracownicy nie będą pracowali za takie wynagrodzenie. Nadto według
Zamawiającego fakt zatrudnienia pracowników za podstawie umowy zlecenia nie gwarantuje
należytego wykonania zamówienia. Zdaniem Zamawiającego Wykonawca nie uwzględnił
kosztów administracyjnych, związanych z obsługą kadrowo - płacowo - finansową firmy.
Odnośnie kosztów paliwa Zamawiający stwierdził, iż uważa, że Odwołujący znacznie
zaniżył koszty zakupu paliwa, jak również jego ilość. Według Zamawiającego wykonawca
posługujący się 4 samochodami nie jest w stanie w sposób należyty wykonać przedmiotu
zamówienia zgodnie z wymogami określonymi w SIWZ, biorąc pod uwagę przedłożone
koszty. Dalej Zamawiający podniósł, że Odwołujący powołując się na pomoc urzędu pracy -
zatrudnienie stażystów i pracowników interwencyjnych nie załączył dokumentu z Urzędu
Pracy potwierdzającego przyznanie refundacji na zatrudnienie osób bezrobotnych.
Następnie Zamawiający stwierdził, że jego zdaniem koszty eksploatacji sprzętu
Odwołującego nie będą na niskim poziomie, gdyż nie jest to sprzęt nowy.
W związku z takimi ustaleniami i argumentami, Zamawiający stwierdził, że
Odwołujący nie przedłożył żadnych dowodów uzasadniających złożoną kalkulację, a złożone
wyjaśnienia nie potwierdziły, że zaoferowana cena nie jest rażąco niska w stosunku do
przedmiotu zamówienia. Dlatego Zamawiający skorzystał z dyspozycji art. 90 ust. 3 ustawy
Pzp i odrzucił ofertę Odwołującego.
Z takim stanowiskiem Zamawiającego nie można się zgodzić, gdyż jest ono błędne
i wynika z naruszenia dyspozycji przepisów ustawy Pzp, wskazanych w części II petitum
odwołania.
Jak wynika z zawiadomienia o wyborze najkorzystniejszej oferty, Zamawiający
ogólnikowo odniósł się do wyjaśnień Odwołującego, stwierdzając iż „Wykonawca nie
skalkulował kosztów pracodawcy wynikających z zatrudnienia", czy też „Zdaniem
Zamawiającego Wykonawca nie uwzględnił kosztów administracyjnych, związanych z
obsługą kadrowo - płacowo - finansową firmy.” Odnośnie wyjaśnień dotyczących
zatrudnienia kierowców, Zamawiający użył stwierdzenia pełnego niekonkretnych
przypuszczeń, w postaci „Zamawiający uważa, że zatrudnienie 5 kierowców z najniższym
wynagrodzeniem jest mało wiarygodne i prawdopodobnie ci pracownicy nie będą pracowali
za takie wynagrodzenie." Dalej Zamawiający użył stwierdzenia niepopartego żadnym
logicznym i przekonywującym argumentem, że „wszyscy pracownicy będą zatrudnieni na
umowę zlecenie, co zdaniem zamawiającego nie gwarantuje należytego wykonania
zamówienia". Co do kosztów zakupów paliwa Zamawiający ogólnikowo stwierdził, że
„Zamawiający uważa, że Wykonawca w kalkulacji znacznie zaniżył koszty zakupu paliwa, jak
również ilość przewidzianego paliwa do eksploatacji samochodów.”, nie popierając tego
żadnym konkretnym argumentem. Następnie Zamawiający enigmatycznie stwierdził, iż
„Z doświadczenia firm obsługujących Miasto Działdowo Zamawiający posiada wiedzę, że
4 samochodami wykonawca nie jest w stanie w sposób należyty wykonać przedmiot
zamówienia zgodnie z wymogami określonymi w SIWZ, biorąc pod uwagę przedłożone
koszty.” Podobnie co do kosztów eksploatacyjnych sprzętu Odwołującego, Zamawiający
enigmatycznie stwierdził, iż „zdaniem Zamawiającego koszty eksploatacji nie będą na niskim
poziomie Reasumując zaś te ogólnikowe i enigmatyczne stwierdzenia Zamawiający
podniósł, że „Wykonawca nie przedłożył żadnych dowodów uzasadniających złożoną
kalkulację, a złożone wyjaśnienia nie potwierdziły, że zaoferowana cena nie jest rażąco niska
w stosunku do przedmiotu zamówienia. Zamawiający zatem skorzystał z dyspozycji art. 90
ust. 3 ustawy pzp i odrzucił ofertę."
Należy tu więc zauważyć, iż w postępowaniu przetargowym zamawiający, przed
podjęciem decyzji o odrzuceniu lub nieodrzuceniu danej oferty, powinien rozstrzygnąć, czy
w tej ofercie ma do czynienia z ceną rażąco niską, czy też nie. Warunkiem koniecznym tego
jest dokonanie przez zamawiającego prawidłowej oceny wyjaśnień wykonawcy, a do tego
z kolei konieczne jest prawidłowe przeprowadzenie procedury wyjaśnień, o których mowa
w art. 90 ustawy Pzp. Jak wynika z uzasadnienia odrzucenia oferty Odwołującego,
Zamawiający nie przeprowadził tych wyjaśnień i ich oceny prawidłowo.
Przede wszystkim należy podkreślić, iż na gruncie prawa polskiego i europejskiego
nie istnieje żadne domniemanie prawne ani faktyczne, że cena oferty jest ceną rażąco niską.
Żądanie wyjaśnień przez zamawiającego w trybie art. 90 ustawy Pzp co najwyżej powoduje
takie domniemanie, że wykonawca może przypuszczać, iż zamawiający rozważa odrzucenie
jego oferty zgodnie z art. 89 ust. 1 pkt 4 tej ustawy i to odrzucenie nastąpi, jeśli zamawiający
nie uzyska satysfakcjonujących go wyjaśnień. Nie można też czynić założenia, że cena jest
rażąco niska w stosunku do podmiotów, które profesjonalnie uczestniczą w rynku
z założeniem osiągania zysku ze swojej działalności. Należy raczej zakładać, że ich oferty są
przemyślane i realne. Zamawiający powinien zaś w sposób jasny sformułować żądanie
skierowane do wykonawcy, celem umożliwienia mu uzasadnienia w sposób kompletny
i użyteczny poważnego charakteru jego oferty. Nie każda bowiem oferta z niską ceną jest
ofertą z rażąco niską ceną.
Tymczasem Zamawiający jako powód odrzucenia oferty podał, iż „... złożone
wyjaśnienia nie potwierdziły, że zaoferowana cena nie jest rażąco niska w stosunku do
przedmiotu zamówienia. Zamawiający zatem skorzystał z dyspozycji art. 90 ust. 3 ustawy
Pzp i odrzucił ofertę.” Trudno z tego uzasadnienia wywnioskować, jakie konkretnie
zastrzeżenia do wyjaśnień miał Zamawiający, że dokonał akurat takiej oceny. Odwołujący
podał konkretne kwoty najważniejszych elementów składowych ceny, a jeśli Zamawiający
miał wątpliwości co do ich wysokości, powinien przede wszystkim zażądać od wykonawcy
ich wyjaśnienia, a nie przyjmować istnienie tych wątpliwości na niekorzyść Odwołującego.
Jeśli wykonawca w ramach wezwania do wyjaśnień otrzyma od zamawiającego
konkretne pytania, może udzielić mu szczegółowych odpowiedzi w kwestiach, które
najbardziej interesują zamawiającego. Jeśli takich pytań nie otrzyma, udziela odpowiedzi
w zakresie, który on sam uznaje za najbardziej istotny i trudno mu z tego robić zarzut
w sytuacji, gdy wyjaśnienia nie są ogólnikowe i wymijające, ale ściśle związane
z przedmiotem zamówienia. Z treści wyjaśnień Odwołującego wynika, że wyjaśnienia te nie
są wymijające ani ogólnikowe, i że starał się on udzielić wyczerpującej odpowiedzi. Jak
najbardziej prawidłowe jest także, iż Odwołujący odniósł swe wyjaśnienia przede wszystkim
do kalkulacji kosztów realizacji zamówienia i wiarygodnie wskazał na okoliczności takie jak
oszczędność metody wykonania zamówienia oraz sprzyjające warunki wykonywania
zamówienia dostępne dla wykonawcy, co ma istotny wpływ na wysokość jego kosztów.
Jeżeli Zamawiający uważa, że przedstawione przez Odwołującego koszty lub
założenia są zaniżone, niekompletne czy błędne, powinien wskazać w uzasadnieniu
poprawne ich wartości wraz z argumentacją na poparcie swojego stanowiska. A tego nie
uczynił. Jego ocena jest więc nierzetelna, nie oparta na faktach, nieumotywowana
i nieprzekonująca. Tytułem przykładu należy tu wskazać, iż Zamawiający kwestionując
wysokość wynagrodzenia kierowców Odwołującego podaje przeciętne wynagrodzenie
kierowców firm transportowych, tymczasem Odwołujący nie jest firmą transportową, ma
bowiem całkiem inny profil działania. Podobnie można mieć zastrzeżenia wobec
prawidłowości oszacowania wartości zamówienia przez Zamawiającego, czy też
sformułowania nadmiernego wymogu obsługiwania małego miasta jakim jest Działdowo
przez aż siedem pojazdów, podczas gdy nawet zdecydowanie większe miasta w regionie
(Iława), obsługuje mniejsza ilość pojazdów usuwających odpady.
Należy tu podkreślić, iż zapytanie skierowane w tej sprawie do Odwołującego
polegało na przytoczeniu treści art. 90 ustawy Pzp. Jest to zapytanie ogólnikowe, tymczasem
zamawiający powinien w sposób jasny sformułować żądanie skierowane do wykonawcy,
celem umożliwienia mu uzasadnienia w sposób kompletny i użyteczny poważnego
charakteru ich oferty.
Wyjaśnienia Odwołującego są racjonalne i pomyślane. Odwołujący odniósł się do cen
rynkowych, czy też swoich cen, by wskazać rynkowość, realność i rzetelność obliczenia oraz
to, że taki poziom cen pozwala mu na należyte wykonanie umowy. Wskazał nadto elementy
składowe swojej oferty poprzez przedstawienie głównych elementów kalkulacji.
W sprawie tej należy też zwrócić uwagę, że choć wpłynęło pięć ofert, ceny tych ofert
są niemiarodajne ze względu na ich znaczną rozbieżność, to jest: 2.960.899,20 zł,
1.427.952,00 zł, 2.013.888,00 zł, 1.802.512,32 zł oraz 2.695.992,00 zł. Ceny te są
nieporównywalne, więc w żaden sposób nie pozwalają na w miarę obiektywne ustalenie, na
jakim poziomie powinno się tę konkretną usługę wycenić. Stąd też zarzut rażąco niskiej ceny
musi być dokładnie i przekonywująco wykazany.
W sprawie tej należy zauważyć, iż za ofertę z rażąco niską ceną należy uznać ofertę
nierealistyczną, znacznie odbiegającą od cen rynkowych innych takich samych lub
podobnych rodzajów zamówień, wskazującą na możliwość wykonania zamówienia poniżej
kosztów wytworzenia usługi, dostawy lub roboty budowlanej, lub ofertę zawierającą cenę
nierealną z punktu widzenia logiki, doświadczenia życiowego oraz racjonalnego
gospodarowania, nie pozwalająca na wygenerowanie przez wykonawcę zysku.
Zamawiający w uzasadnieniu odrzucenia oferty Odwołującego nie wykazał żadnej
z tych podstawowych przesłanek rażąco niskiej ceny. Tymczasem aby oferta wykonawcy,
który przedstawił ofertę z bardzo niską ceną mogła być odrzucona, zamawiający w toku
badania i oceny ofert musi wykazać, że wykonawca zaniżył cenę poniżej rzeczywistych
kosztów wytworzenia lub zakupu towarów bądź usług, aby w ten sposób wyeliminować
innych oferentów. Jednak nie zawsze oferta z niską ceną jest w rzeczywistości ofertą
z rażąco niską ceną. To bowiem konkurencja cenowa wyzwala konkurencję między
wykonawcami w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego.
Dlatego reasumując powyższe ustalenia i okoliczności Odwołujący stwierdził, że
Zamawiający dopuścił się w tej sprawie naruszenia przepisów ustawy Pzp, to jest:
1/ art. 90 ust. 3 tej ustawy poprzez odrzucenie oferty Odwołującego ze względu na rażąco
niską cenę w sytuacji, gdy wyjaśnienia złożone przez Odwołującego wskazują, że
zaoferowana cena jest ceną realną, i że Odwołujący może wykonać zamówienie
w zaoferowanej cenie, a tym samym, że zaoferowana cena nie jest ceną rażąco niską,
2/ art. 91 ust. 1 tej ustawy poprzez dokonanie wyboru oferty Wykonawcy jako
najkorzystniejszej, podczas gdy oferta ta na podstawie kryteriów oceny ofert określonych
w specyfikacji istotnych warunków zamówienia nie jest ofertą najkorzystniejszą,
3/ art. 7 ust. 1 w związku z art. 90 ust. 3 tej ustawy poprzez naruszenie zasady zachowania
uczciwej konkurencji oraz równego traktowania wykonawców poprzez bezpodstawne
odrzucenie oferty Odwołującego w sytuacji niewykazania przez Zamawiającego rażąco
niskiej ceny zaoferowanej przez Odwołującego.
4/ art. 91 ust. 1 w związku z art. 2 pkt 5 tej ustawy poprzez zaniechanie dokonania wyboru
w przedmiotowym postępowaniu jako najkorzystniejszej oferty Odwołującego, mimo iż oferta
ta na podstawie kryteriów oceny ofert określonych w specyfikacji istotnych warunków
zamówienia jest ofertą najkorzystniejszą.
Wskutek tego Zamawiający dokonał niezgodnych z prawem czynności podjętych
w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, dotyczącego części 1 sektor I -
Miasto Działdowo, a polegających na:
1/ odrzuceniu oferty Odwołującego z uwagi na fakt, iż zawiera ona cenę rażąco niską
w stosunku do przedmiotu zamówienia,
2/ wyborze jako najkorzystniejszej oferty Wykonawcy: KOMA Usługi Komunalne Sp. z o.o.
z siedzibą w Ełku,
3/ zaniechaniu wyboru w przedmiotowym postępowaniu jako najkorzystniejszej oferty
Odwołującego.
Dlatego wnioski w petitum odwołania są zdaniem Odwołującego uzasadnione.
Na podstawie zebranego materiału dowodowego, tj. treści SIWZ, ofert złożonych
w postępowaniu, dokumentów złożonych w wyniku wezwania Zamawiającego,
wyjaśnień złożonych przez Wykonawców, materiałów złożonych na rozprawie
i włączonych w poczet materiału dowodowego, stanowisk i oświadczeń Stron
i Uczestnika postępowania zaprezentowanych pisemnie i w toku rozprawy, skład
orzekający Izby ustalił i zważył, co następuje:
Ustalono, że nie została wypełniona żadna z przesłanek skutkujących odrzuceniem
odwołania w trybie art. 189 ust. 2 ustawy Pzp i nie stwierdziwszy ich, Izba skierowała
odwołanie na rozprawę.
Ustalono dalej, że wykonawca wnoszący odwołanie posiada interes w uzyskaniu
przedmiotowego zamówienia, kwalifikowany możliwością poniesienia szkody w wyniku
naruszenia przez Zamawiającego przepisów ustawy, o których mowa w art. 179 ust. 1
ustawy Prawo zamówień publicznych. Nieprawidłowe dokonanie czynności badania i oceny,
w tym odrzucenie oferty Odwołującego i dokonanie wyboru jako najkorzystniejszej oferty
Przystępującego, potencjalne stwierdzenie naruszenia w tym zakresie przepisów ustawy Pzp
pozbawia Odwołującego możliwości uzyskania zamówienia i podpisania umowy w sprawie
zamówienia publicznego oraz wykonywania zamówienia.. Wypełnione zostały zatem
materialnoprawne przesłanki do rozpoznania odwołania, wynikające z treści art. 179 ust. 1
ustawy Pzp.
Do postępowania odwoławczego przystąpienie po stronie Zamawiającego zgłosił
wykonawca KOMA Usługi Komunalne Sp. z o.o. z siedzibą w Ełku. Przystąpienie uznano za
skuteczne.
Izba ustaliła, że Zamawiający wezwał Odwołującego do złożenia wyjaśnień
w zakresie zaproponowanej ceny.
Odwołujący w wyznaczonym terminie złożył wyjaśnienia o treści przywołanej
w odwołaniu.
Zamawiający, na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp odrzucił ofertę
Odwołującego, stwierdzając że złożone wyjaśnienia nie potwierdziły, że zaoferowana cena
nie jest rażąco niska w stosunku do przedmiotu zamówienia. Wykonawca, w ocenie
Zamawiającego, nie przedłożył żadnych dowodów uzasadniających złożoną kalkulację.
Wyrażone przez Zamawiającego wątpliwości zostały opisane przez Odwołującego
w odwołaniu.
Zamawiający złożył pisemną odpowiedź na odwołanie, w której wnosił o jego
oddalenie w całości.
Zamawiający wyjaśnił, że po przeanalizowaniu wyjaśnień Odwołującego dwa
elementy mające wpływ na wysokość ceny zostały skalkulowane błędnie.
Po pierwsze zaniżone zostały koszty zatrudnienia pracowników. Odwołujący do
obsługi zamówienia przewidział 10 osób, w tym 9 do odbierania odpadów. Do prawidłowej
obsługi jednego samochodu potrzebne są 3 osoby: kierowca i 2 pomocników. Odwołujący
przewidział do obsługi tylko dwie osoby, co zdaniem Zamawiającego nie jest wystarczające
do właściwego i terminowego wykonywania zamówienia.
Odwołujący wskazał, że miesięczny koszt utrzymania jednego pracownika wyniesie
1750 zł, a wszystkie osoby będą zatrudnione na podstawie umowy zlecenia. Przy założeniu,
że kwota wynagrodzenia jest realna (co w ocenie Zamawiającego jest wątpliwe), a ilość
pracowników prawidłowa, Odwołujący zapomniał doliczyć koszty, które zobowiązany jest
zapłacić pracodawca, nawet jeżeli zatrudnia osoby na umowę zlecenia (są to koszty
obowiązkowego ubezpieczenia), co daje razem za cały okres zamówienia 82 111,20 zł.
Dodatkowo Zamawiający uważa, że nierealnie przyjęto wynagrodzenie dla kierowcy.
Na terenie powiatu działdowskiego kwota ta wynosi około 3 000 zł, co z kosztami
pracodawcy daje 3 586,50 zł. Taką stawkę przyjęli inni wykonawcy w postępowaniu.
Zamawiający doszedł do wniosku, że za zaproponowane wynagrodzenie Odwołujący nie
zatrudni odpowiednio wykwalifikowanych i doświadczonych kierowców. Odwołujący zaniżył
te koszty, co wskazuje na zamiar realizacji zamówienia poniżej kosztów własnych za cenę
nie pozwalającą na wygenerowanie zysku.
Po drugie Zamawiający stwierdził, że Odwołujący zaniżył koszty transportu odpadów.
Odwołujący założył wykonywanie zamówienia przy pomocy 4 samochodów. W ofercie
wskazał, że posiada 7 samochodów i tylu właśnie samochodów wymagał Zamawiający
w SIWZ. Tam też postawiono wymóg, że odbiór odpadów w centrum miasta ma się
zakończyć do 10:00, natomiast z pozostałych dzielnic do godz. 18:00. Według
Zamawiającego przy pomocy 4 samochodów spełnienie tych wymogów nie jest możliwe.
Ponadto Odwołujący w kalkulacji nie uwzględnił samochodu o małym tonażu, który jest
niezbędny do obsługi starej części miasta. Przy założeniu obsługi zamówienia przez
4 samochody, aby terminowo odbierać odpady od mieszkańców, samochody powinny
jeździć 12-14 godzin dziennie, co dodatkowo podważa rzetelność kalkulacji.
Także błędne jest przyjęcie założenia, że każdy z samochodów spali dziennie 40
litrów paliwa. Zgodnie z wiedzą i doświadczeniem Zamawiającego średnie miesięczne
zużycie paliwa wynos 60 litrów. Właściwie wyliczony koszt paliwa to 547 430,40 zł (60 litrów
x 4 samochody x 4,32 cena za litr x 22 dni x 24 miesiące) i jest wyższa od wskazanej przez
Odwołującego o kwotę 259 430,40 zł. Dodatkowym czynnikiem zwiększającym ilość
zużywanego paliwa jest odległość od Działdowa bazy magazynowo-transportowej o 30 km,
tego Odwołujący również nie wziął pod uwagę.
W ocenie Zamawiającego Odwołujący założył zysk na poziomie 216 000,00 zł,
a tymczasem cena jest niedoszacowana o co najmniej 341 541,60 zł.
Zamawiający prawidłowo postąpił wzywając wykonawcę do złożenia wyjaśnień.
Pytanie Zamawiającego może być zarówno szczegółowe, jak i ogólne. Sposób prezentacji
wyjaśnień dotyczących ceny należy do inwencji wykonawcy. Nie ma także obowiązku
wielokrotności wyjaśnień, jeżeli złożone wyjaśnienia są jednoznaczne i umożliwiają
Zamawiającemu ocenę czy oferta zawiera rażąco niską cenę.
Końcowo, Zamawiający podkreślił, że Odwołujący w wyjaśnieniach przewidział
możliwość powierzenia nawet całości zadania podwykonawcom, co jest niedopuszczalne
i poddaje w wątpliwość rzetelność złożonej oferty.
Krajowa Izba Odwoławcza zważyła, co następuje:
Z uwag natury ogólnej zauważyć należy, iż zgodnie z art. 89 ust.1 pkt 4 ustawy Pzp
Zamawiający odrzuca ofertę, która zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu
zamówienia. Możliwość zastosowania przywołanego przepisu poprzedzona być musi
wyczerpaniem przez Zamawiającego procedury wyjaśniającej cenę, którą reguluje art. 90
ust. 1 ustawy Pzp. Ze stanowiska doktryny oraz orzecznictwa wynika, że procedura
wyjaśniająca nie może być pominięta (tak wyrok ETS z 22 czerwca 1989 r., sygn. C-103/88).
Jeżeli wyjaśnienia nie zostaną złożone lub z ich treści wynika, że mamy do czynienia
z rażąco niską ceną, ofertę należy odrzucić na podstawie art. 90 ust. 3 ustawy Pzp.
Automatyczne przyjmowanie, wyłącznie na podstawie kryterium arytmetycznego, że
cena poniżej pewnego poziomu jest ceną rażąco niską, jest niedopuszczalne. Ocena, czy
zaoferowana cena jest niewiarygodna, dokonywana jest w świetle złożonych przez
wykonawcę wyjaśnień, gdy w okolicznościach sprawy zachodziły podstawy do wszczęcia
takiej procedury wyjaśniającej.
Samo pojęcie rażąco niskiej ceny w ustawie Pzp nie jest zdefiniowane. Przyjmuje się
za orzecznictwem europejskim, orzecznictwem sądów okręgowych, KIO oraz doktryną, iż za
cenę rażąco niską uważana jest cena nierealistyczna, niewiarygodna w porównaniu do cen
rynkowych podobnych zamówień i innych ofert (tak np. wyrok Sądu Okręgowego
w Katowicach z dnia 28 kwietnia 2008 r., sygn. akt XIX Ga 128/08). W wyroku z dnia 28
marca 2013 roku KIO przyjęła, że o cenie rażąco niskiej można mówić, gdy oczywiste jest,
że przy zachowaniu reguł rynkowych wykonanie umowy przez wykonawcę za podaną cenę
byłoby nieopłacalne (sygn. akt KIO 592/13). O zjawisku rażąco niskiej ceny będziemy mówili,
kiedy cena w stosunku do przedmiotu zamówienia będzie ceną odbiegającą od jego
wartości, a różnica ta nie będzie uzasadniona obiektywnymi względami pozwalającymi
wykonawcy bez strat i finansowania wykonania zamówienia z innych źródeł niż
wynagrodzenie umowne, to zamówienie wykonać (tak KIO w wyroku z dnia 4 sierpnia 2011
r., sygn. akt KIO 1562/11).
Z kolei art. 90 ust. 1 ustawy Pzp regulujący instytucję wyjaśnień ma na celu ustalenie,
czy oferta zawiera rażąco niską cenę. Zamawiający korzystając z tej regulacji, zwraca się do
wykonawcy o udzielenie w określonym terminie wyjaśnień dotyczących elementów oferty
mających wpływ na wysokość ceny. Zamawiający, oceniając wyjaśnienia, bierze pod uwagę
obiektywne czynniki, w szczególności oszczędność metody wykonania zamówienia, wybrane
rozwiązania techniczne, wyjątkowo sprzyjające warunki wykonania zamówienia dostępne dla
wykonawcy, oryginalność projektu wykonawcy, kosztów pracy oraz wypływ pomocy
publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów. Obowiązek wykazania, że oferta
nie zawiera rażąco niskiej ceny spoczywa na Wykonawcy. Zamawiający odrzuca ofertę
wykonawcy, który nie złożył wyjaśnień lub jeżeli dokonana ocena wyjaśnień wraz
z dostarczonymi dowodami potwierdza, że oferta zawiera rażąco niską cenę w stosunku do
przedmiotu zamówienia. Zamawiający powinien pozyskać jednoznaczne wyjaśnienia od
wykonawcy i dopiero w wyniku oceny tych wyjaśnień podjąć dalsze decyzje, w tym
o wyborze oferty (sygn. akt UZP/ZO/0-564/06 oraz wyrok Sądu Okręgowego w Krakowie
z dnia 8.04.2009 r., sygn. Akt XII Ca 59/09).
Przenosząc powyższe rozważania na grunt rozpoznawanej sprawy, jednoznacznie
podkreślić należy, że w ocenie składu orzekającego Izby przedmiotowej sprawie,
wystąpienie do wykonawcy w trybie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp o wyjaśnienie elementów
mających wpływ na wysokość ceny stanowi domniemanie, że zaproponowana w ofercie
cena nosi znamiona ceny rażąco niskiej.
Wykonawca wezwany do złożenia wyjaśnień ma obowiązek podać Zamawiającemu
okoliczności uzasadniające obniżenie ceny w stosunku do przedmiotu zamówienia lub też
innych czynników, do których odnosi się wezwanie Zamawiającego. Niewątpliwie przy ocenie
wyjaśnień uwzględnić należy treść samego wezwania wystosowanego przez
Zamawiającego. Zauważyć jednak należy, iż wezwanie to nie musi być szczegółowo
rozpisane. Zamawiający oceniając czy może mieć do czynienia z rażąco niską ceną,
niejednokrotnie, formułując wezwanie, nie jest przecież w stanie przewidzieć, jakie
okoliczności lub czynniki mogą wpływać na wysokość ceny oferty. Fakt wystosowania
wezwania o charakterze ogólnego, jako otwartego pytania, nie zwalnia wykonawcy
z obowiązku szczegółowego przedstawienia składowych ceny i opisania czynników, które
o wysokości tej ceny zadecydowały.
Zamawiający, gdy otrzyma odpowiedź na swoje wezwanie kierowane do wykonawcy
w trybie art. 90 ust. 1 Pzp, powinien poddać ją bardzo wnikliwej analizie. Przede wszystkim
w pierwszej kolejności powinien ustalić czy taką odpowiedź można w ogóle uznać za
wyjaśniania składane przez wykonawcę w trybie art. 90 ust. 1 Pzp. Nie każde bowiem pismo
składane w odpowiedzi na wezwanie Zamawiającego może być uznane za takie wyjaśnienia.
Prawidłowo złożone wyjaśnienia muszą spełniać wymagania określone w art. 90 ust. 1 Pzp
i pozwalać Zamawiającemu na dokonanie oceny w takim zakresie jak wynika to z art. 90 ust.
2 Pzp. Nie jest zatem wystarczające nazwanie pisma „wyjaśnieniami” czy powołanie się
w jego treści na art. 90 ust. 1 Pzp. Dla uzasadnienia takiego twierdzenia można przywołać
orzeczenie KIO z dnia 12 października 2009 r. (sygn. akt: KIO/UZP 1415/09) oraz orzeczenie
KIO z dnia 17 marca 2009 r. (sygn. akt: KIO/UZP 262/09).
W konsekwencji wyjaśnienia wykonawcy składane w trybie art. 90 ust. 1 Pzp
Zamawiający powinien badać nie tylko poprzez zsumowanie podanych w nim kwot (o ile
takowe w ogóle są podane), ale i poprzez realność poczynionych założeń co do
czasochłonności pracy, co do rzeczywistości i zgodności z prawem stawek wynagrodzenia
oraz do realnego kosztu czynności do zrealizowania celem osiągnięcia przedmiotu
zamówienia.
W przedmiotowym postępowaniu stwierdzić należy, że Odwołujący w wyjaśnieniach
przedstawił dość szczegółowe stwierdzenia i wyliczenia, ale były to jedynie własne
deklaracje (oświadczenia wykonawcy), nie poparte żadnymi dowodami. Zastrzec od razu
należy, że do wyjaśnień nie muszą być złożone „materialne” dowody, czy też jakiekolwiek
wyliczenia ale w przypadku, jeśli wyjaśnienia wykonawcy nie wskazują na indywidualne,
dostępne wyłącznie tylko temu wykonawcy uwarunkowania, uzasadniające wysokość
zaoferowanej ceny, należy uznać, że wyjaśniania spełniające wymagania przepisów ustawy
Pzp, w ogóle nie zostały złożone. Wykonawca bowiem w udzielanych wyjaśnieniach
powinien udowodnić Zamawiającemu, że jego cena ofertowa jest realna, wiarygodna, tzn. że
z tytułu realizacji zamówienia i pozyskanego za nie wynagrodzenia, przy zachowaniu
należytej staranności nie będzie ponosił strat. W ocenie składu orzekającego Izby
okoliczności takich w swoich wyjaśnieniach wykonawca Odwołujący nie przedstawił.
Choć złożone wyjaśnienia dotyczą kosztów tego konkretnego postępowania, dość
szczegółowo odnoszą się do wielu czynników kosztotwórczych, które powinny być
uwzględnione w prawidłowo sporządzonej kalkulacji, to Odwołujący w wyjaśnieniach nie
przedstawił żadnej argumentacji dlaczego przyjęte przez niego założenia uznać należałoby
za prawidłowe. Argumentacji tej brakuje zarówno w zakresie liczby pracowników przyjętej do
realizacji zamówienia, liczby pojazdów decydowanych do zadania, czy też wysokości
zużywanego paliwa do obsługi pojazdów. Odwołujący, w złożonych wyjaśnieniach nie
oszacował w żaden sposób pracochłonności, która pozwoliłaby stwierdzić, że przyjęte przez
niego założenia co do liczby pojazdów i pracowników są uzasadnione. Choć Odwołujący
podał konkretne stawki wynagrodzenia, a także uwzględnił niezbędne ryzyko przy realizacji
przedmiotu zamówienia, uwzględnił także inne elementy cenotwórcze, to słusznie zdaniem
składu orzekającego Izby, jak zauważyli Zamawiający i Przystępujący, stawki te mogą
wydawać się zaniżone, za czym przemawiają dowody złożone na rozprawie przez
Przystępującego. Choć niewątpliwie w jednym regionie wysokość wynagrodzenia między
poszczególnymi miastami może się między sobą różnić (np. choćby ze względu na poziom
bezrobocia), to przyjęta najniższa stawka wynagrodzenia dla kierowcy śmieciarki
w wysokości 1 750 zł miesięcznie wydaje się mało wiarygodna. Z przedstawionych przez
Przystępującego dokumentów wynika, że stawka taka wynosić powinna co najmniej 2000 zł
brutto. Ponadto, co podniósł Zamawiający, Odwołujący w swoich wyliczeniach nie uwzględnił
kosztów ponoszonych przez pracodawcę, choćby z uwagi na obowiązek zapłaty
obowiązkowych składowych wynagrodzenia w postaci składek. Założona przez
Odwołującego miesięczna rezerwa w wysokości 2000 zł miesięcznie nie jest w ocenie składu
wystarczająca na pokrycie tych nieprzewidzianych wydatków.
Za możliwością uznania ceny za rażąco niską przemawiała w ocenie Izby
argumentacja dotycząca wyjaśnień odnośnie ilości pojazdów i kosztów paliwa.
Z wyjaśnień złożonych przez Odwołującego wynika, że do wyceny przyjął on, iż do obsługi
zamówienia wystarczą 4 pojazdy. Tymczasem Zamawiający w SIWZ wymagał posiadania
minimum 7 pojazdów. Jeżeli Odwołujący w wyjaśnieniach nie przedstawił argumentacji,
przemawiającej za okolicznością, dlaczego 4 pojazdy będą wystarczające, to obawy
Zamawiającego, czy wszystkie założenia co do realizacji przedmiotu zamówienia zostaną
spełnione, a tym samym czy wszystkie koszty zostały uwzględnione w wycenie, mogły być
co najmniej uzasadnione. Odwołujący nie wskazał również, na czym oparł swoje założenie
i nie przedstawił w tym zakresie żadnych wyliczeń, dlaczego ilość zużycia 40 litrów paliwa
dziennie będzie wystarczająca. Zarówno z obliczeń Zamawiającego, jak też Przystępującego
(który świadczył już usługi na rzecz Zamawiającego) wynikało, że zużycie paliwa może
wahać się od 45 do 60 litrów dziennie. A więc wycenę 40 litrów dziennie uznać można było
za zaniżoną, o ile z wyjaśnień nie wynikały szczególne okoliczności za taką wysokością
przemawiające. Także w tym przypadku założona przez Odwołującego rezerwa na
nieprzewidziane wydatki w wysokości 2000 zł miesięcznie wydaje się niewystarczająca.
W ocenie Izby złożone wyjaśnienia nie miały charakteru kompleksowego
i rzeczowego. Odwołujący nie udowodnił Zamawiającemu, że zaoferowana przez niego cena
nie jest rażąco niska w stosunku do przedmiotu zamówienia. Jednocześnie zauważyć
należy, że Przystępujący, zgodnie z obowiązującymi przepisami, sprostał ciężarowi
dowodowemu także w postępowaniu odwoławczym, czego nie można powiedzieć
o zachowaniu Odwołującego. Ani na etapie postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego, ani w postępowaniu odwoławczym, ustna i pisemna argumentacja
Odwołującego nie była poparta konkretnymi faktami. Zdaniem składu orzekającego Izby
złożone Zamawiającemu wyjaśnienia nie były na tyle szczegółowe i wyczerpujące, że nie
zachodziła konieczność dodatkowego dowodzenia przed Izbą w postępowaniu
odwoławczym i składania dodatkowych dokumentów.
Zdaniem składu orzekającego Odwołujący nie pokazał w jakim stopniu wymienione
przez niego w wyjaśnieniach czynniki pozwoliły mu na obniżenie ceny. Z tych powodów
właśnie, w ocenie Izby, Zamawiający w sposób prawidłowy ocenił złożone wyjaśnienia jako
niewystarczające. Izba stwierdza, że Zamawiający należycie dokonał oceny wyjaśnień
przyjmując, że wezwany Wykonawca nie wykazał, że jego oferta nie zawiera rażąco niskiej
ceny.
Mając na uwadze powyższe, Izba nie dopatrzyła się naruszenia przepisów
wymienionych przez Odwołującego w petitum odwołania i orzekła jak w sentencji.
Krajowa Izba Odwoławcza uznała, że odwołanie nie zasługiwało na uwzględnienie,
a czynności lub zaniechania Zamawiającego nie miały i nie mogły mieć wpływu na wynik
postępowania.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do jego wyniku,
na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy Pzp oraz w oparciu o przepisy § 5 ust. 3 pkt 1) oraz
ust. 4 w zw. z § 3 pkt 2) rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r.
w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów
w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238).
Przewodniczący: …………………………
WYROK
z dnia 9 lutego 2015 roku
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Justyna Tomkowska
Protokolant: Magdalena Cwyl
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9 lutego 2015 roku w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 30 stycznia 2015 roku przez
Odwołującego – SANI-BUD Sp. z o.o. z siedzibą w Nowym Mieście Lubawskim,
w postępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego - Ekologiczny Związek Gmin
„Działdowszczyzna” z siedzibą w Działdowie
przy udziale Wykonawcy – „Koma” Usługi Komunalne Sp. z o.o. z siedzibą w Ełku
zgłaszającego swoje przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie
Zamawiającego
orzeka:
1. oddala odwołanie.
2. kosztami postępowania obciąża Odwołującego - SANI-BUD Sp. z o.o. z siedzibą w
Nowym Mieście Lubawskim i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15.000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego -
SANI-BUD Sp. z o.o. z siedzibą w Nowym Mieście Lubawskim, tytułem wpisu od
odwołania,
2.2. zasądza od Odwołującego - SANI-BUD Sp. z o.o. z siedzibą w Nowym Mieście
Lubawskim, na rzecz Zamawiającego - Ekologicznego Związku Gmin
„Działdowszczyzna” z siedzibą w Działdowie, kwotę 2 614 zł 86 gr (słownie: dwa
tysiące sześćset czternaście złotych osiemdziesiąt sześć groszy) stanowiącą koszty
wynagrodzenia pełnomocnika
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 907 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia
jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
do Sądu Okręgowego w Elblągu.
Przewodniczący: ……………
Sygn. akt KIO 189/15
UZASADNIENIE
W dniu 30 stycznia 2015 roku do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej, na podstawie
art. 179 ust. 1, art. 180 ust. 1, 4 i 5 oraz art. 182 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 stycznia 2004
r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2013 r., poz. 907 ze zm., zwanej dalej „ustawą
Pzp”), odwołanie złożył wykonawca SANI-BUD Sp. z o.o. z siedzibą w Nowym Mieście
Lubawskim, zwany dalej „Odwołującym”.
Postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na Odbieranie, zbieranie
i transport odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości zamieszkałych oraz
nieruchomości niezamieszkałych na terenie Ekologicznego Związku Gmin
„Działdowszczyzna” - Sektor I Miasto Działdowo i Sektor V Gmina Janowo, Gmina Janowiec
Kościelny prowadzi Zamawiający: Ekologiczny Związek Gmin „DZIAŁDOWSZCZYZNA”.
Ogłoszenie o zamówieniu opublikowano w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w dniu
18 listopada 2014 r., nr: 2014/S 222-392689.
Odwołanie wniesiono od niezgodnych z prawem czynności Zamawiającego podjętych
w postępowaniu, dotyczących części 1 - sektor I - Miasto Działdowo, a polegających na
odrzuceniu w dniu 21 stycznia 2015 r. oferty Odwołującego z uwagi na fakt, iż zawiera ona
cenę rażąco niską w stosunku do przedmiotu zamówienia.
Odwołujący wskazał, że ma interes prawny do wnoszenia środków ochrony prawnej
zgodnie z art. 179 ust. 1 ustawy Pzp, albowiem złożył prawidłową ofertę w postępowaniu
i ubiega się o uzyskanie tego zamówienia, a z uwagi na wskazane w odwołaniu naruszenia
przez Zamawiającego przepisów ustawy Pzp, nie może go uzyskać.
Odwołujący złożył ofertę na wykonanie tego zamówienia, w związku z czym
Zamawiający pismem z dnia 9 stycznia 2015 r., na podstawie art. 26 ust. 3 ustawy Pzp
wezwał go do złożenia szeregu dokumentów oraz na podstawie art. 90 ust. 1 pkt 1 tej ustawy
o udzielenie wyjaśnień, w tym złożenie dowodów dotyczących elementów oferty mających
wpływ na wysokość ceny przedłożonej, w szczególności w zakresie określonym w art. 90
ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy Pzp. Według Zamawiającego zaproponowana przez Odwołującego
cena wykonania zamówienia jest rażąco niska w stosunku do wartości przedmiotu
zamówienia i budzi wątpliwości co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie
z wymogami określonymi w SIWZ.
Pismem z dnia 15 stycznia 2015 r. Odwołujący przedstawił żądane dokumenty, zaś
co do udzielenia wyjaśnień, w tym złożenia dowodów dotyczących elementów oferty
mających wpływ na wysokość ceny wyjaśnił, że zaoferowana przez niego cena jest ceną,
która pokrywa wszystkie koszty, jakie poniesie wykonawca z tytułu należytej oraz zgodnej
z obowiązującymi przepisami realizacji tego zamówienia. Na zaoferowaną cenę wpływa
doświadczenie Odwołującego w wykonywaniu tego typu usług, a także bardzo dobra
znajomość terenu Miasta Działdowa. Odwołujący podniósł, że pokrywa mniejsze koszty
związane z zatrudnieniem pracowników, gdyż korzysta z pomocy Urzędu Pracy tj. zatrudnia
stażystów oraz pracowników interwencyjnych. Dodatkowo prezes zarządu odwołującej się
spółki pracuje także jako kierowca i pracownik fizyczny przy obsłudze śmieciarek. Firma ta
nie posiada rozbudowanej administracji, co też przyczynia się do obniżenia kosztów
świadczonych usług. Ze względu na wieloletnią współpracę Odwołującego
z przedsiębiorstwami lokalnymi, jest on w stanie wynegocjować konkurencyjnie niskie ceny
użyczenia sprzętu, bazy magazynowo - transportowej i innych zasobów. Nadto ze względu
na rozwinięty system dróg w Sektorze I, koszty zużycia sprzętu są niewielkie. Sprzęt ten jest
stosunkowo nowoczesny, co także wpływa na niski poziom kosztów eksploatacyjnych.
Co do kosztów zatrudnienia pracowników Odwołujący wyjaśnił, że w wykonywaniu
zamówienia będzie uczestniczyć dziesięć osób. Miesięczny koszt zatrudnienia 10
pracowników z wynagrodzeniem na poziomie minimalnego wynagrodzenia to 17.500 zł
brutto. Z tytułu zatrudnienia tych pracowników Odwołujący przewiduje, że może ponieść
dodatkowe koszty na poziomie 2.000,00 zł brutto miesięcznie. Firma SANI-BUD Sp. z o.o.
w przypadku realizacji przedmiotowego zamówienia, zamierza zatrudnić dodatkowych
pracowników interwencyjnych lub stażystów, na podstawie porozumienia z Powiatowym
Urzędem Pracy.
Odnośnie kosztów paliwa Odwołujący, na podstawie wieloletniego doświadczenia
oraz wielkości i charakteru terenu Miasta Działdowo, zakłada, że dziennie teren całego
sektora będą obsługiwać przeciętnie cztery samochody. Średnie, dzienne zużycie paliwa
przy pracach związanych z tego typu zamówieniem na jeden samochód wynosi 40 litrów
oleju napędowego. Cena rynkowa oleju napędowego, na dzień składania ofert, wynosiła
średnio 4,64 zł/1 I brutto (cena detaliczna), jednak od tego dnia znacznie spadła i aktualnie
średnia ogólnopolska cena detaliczna oleju napędowego wynosi 4,32 zł/1 I brutto (według
danych z portalu e-petrol.pl). Zatem miesięczny koszt związany z zużyciem paliwa wyniesie
około 12.000 zł brutto, przy założeniu, że w miesiącu są średnio 22 dni robocze. Należy tu
zauważyć, iż dla Odwołującego, cena jednostkowa oleju napędowego jest jeszcze niższa,
gdyż ze względu na stałą współpracę z lokalnym dostawcą i regularne, duże zakupy paliwa
uzyskał on preferencyjne warunki zakupu paliwa. Na dowód czego Odwołujący załączył
oferty handlowe sprzedaży paliwa przesłane pocztą elektron. (2 karty ).
W przypadku leasingu, amortyzacji, naprawy, mycia i dezynfekcji oraz innych kosztów
związanych z utrzymaniem pojazdów, które będą brały udział w wykonywaniu zamówienia
Odwołujący ustalił, że na podstawie zawartych umów, oraz wyliczeń branżowych poniesie
miesięcznie łącznie około 12.000 zł brutto kosztów z tym związanych. Koszty mycia
i dezynfekcji pojazdów ograniczają się wyłącznie do zakupu środków dezynfekujących oraz
zużycia wody, gdyż myjnia samochodowa jest własnością Odwołującego. Miesięczny koszt
z tego tytułu wyniesie około 400 zł brutto (kwota ta jest wliczona w wyżej wskazane łączne
koszty związane z utrzymaniem pojazdów).
Co do kosztów worków odwołujący wskazał, że zgodnie z zał. nr 2 do SIWZ, na
terenie Miasta Działdowa znajduje się 2609 nieruchomości, z których będą odbierane
odpady. Na podstawie wieloletniego doświadczenia Odwołujący założył, że miesięcznie
należy przeznaczyć 5 szt. worków na jedną nieruchomość. Taka ilość worków wynika
z faktu, że nie wszystkie nieruchomości przekazują odpady posegregowane, a także z faktu,
że na terenie sektora I znajdują się zbiorcze kontenery na odpady segregowane (tzw.
gniazda). Miesięczny koszt związany z zakupem worków, z uwzględnieniem 5% wzrostu
liczby nieruchomości wynosi około 5.000,00 zł brutto. Na dowód czego Odwołujący złożył
korespondencję mailową z dostawcą w/w worków (1 karta ).
Odnośnie bazy magazynowo-transportowej Odwołujący wskazał, że zgodnie
z załączoną do oferty umową dzierżawy, miesięczny koszt wydzierżawienia placu wynosi
500,00 zł brutto. Przedsiębiorstwo będzie korzystało z dwóch placów (z własnego
i wydzierżawionego). Trzecia z podanych baz, która służy także do realizowania pozostałej,
innej działalności gospodarczej Odwołującego przynosi dochody, z których jest opłacany
koszt jej wydzierżawienia.
Odwołujący nadto założył możliwość wystąpienia nieprzewidzianych kosztów
dodatkowych, nie ujętych wyżej, na przykład związanych ze zdarzeniami losowymi, i przyjął
że przeznaczy na ten cel kwotę 2.000,00 zł brutto miesięcznie.
Zestawienie wyżej wskazanych kosztów miesięcznych pomnożonych przez długość trwania
umowy (24 m - ce ) wynosi:
L.p. Rodzaj kosztów Wartość brutto[zł]
1. Zatrudnienie pracowników 468.000,00
2. Paliwo 288.000,00
3. Leasing, naprawa, amortyzacja, mycie i dezynfekcja oraz inne koszty związane
z utrzymaniem pojazdów 288.000,00
4. Worki 120.000,00
5. Baza magazynowo-transportowa 12.000,00
6. Koszty dodatkowe, nie ujęte wyżej, koszty związane z zdarzeniami losowymi itp
48.000,00
SUMA 1.224.000,00 zł
Koszty te stanowią około 85 % zaoferowanej ceny brutto, zaś pozostałe około 15 %
stanowi zysk Odwołującego. W rzeczywistości zysk ten będzie powiększony o kwoty
wynikające z różnicy w podatku VAT. Zgodnie bowiem z przepisami prawa Odwołujący może
zmniejszyć stawkę podatku VAT z 23% na 8%, gdy zakupiony towar będzie sprzedawał
w ramach usługi (np. worki). Kolejnym dodatkowym i pozytywnym bodźcem finansowym
będzie zakończenie umów leasingowych - w sierpniu 2015 r. oraz grudniu 2016 r., wskutek
czego Odwołujący przestanie ponosić koszty wynikające z tych zobowiązań.
Reasumując, za tak zaoferowaną cenę na wykonanie przedmiotowego zamówienia
Odwołujący jest w stanie zrealizować usługi z tym związane w sposób terminowy i należyty,
z uzyskaniem niezbędnego zysku, pozwalającego na dalsze jego funkcjonowanie jego firmy
na rynku.
Wobec powyżej przedstawionych danych i argumentów Zamawiający w piśmie
odrzucającym ofertę Odwołującego stwierdził, że odnośnie pracowników, to nie skalkulował
on kosztów pracodawcy wynikających z zatrudnienia. Ze względu na fakt, iż średnie
wynagrodzenie kierowcy na rynku firm transportowych wynosi około 3000 zł, Zamawiający
uważa, że zatrudnienie 5 kierowców z najniższym wynagrodzeniem jest mało wiarygodne
i prawdopodobnie ci pracownicy nie będą pracowali za takie wynagrodzenie. Nadto według
Zamawiającego fakt zatrudnienia pracowników za podstawie umowy zlecenia nie gwarantuje
należytego wykonania zamówienia. Zdaniem Zamawiającego Wykonawca nie uwzględnił
kosztów administracyjnych, związanych z obsługą kadrowo - płacowo - finansową firmy.
Odnośnie kosztów paliwa Zamawiający stwierdził, iż uważa, że Odwołujący znacznie
zaniżył koszty zakupu paliwa, jak również jego ilość. Według Zamawiającego wykonawca
posługujący się 4 samochodami nie jest w stanie w sposób należyty wykonać przedmiotu
zamówienia zgodnie z wymogami określonymi w SIWZ, biorąc pod uwagę przedłożone
koszty. Dalej Zamawiający podniósł, że Odwołujący powołując się na pomoc urzędu pracy -
zatrudnienie stażystów i pracowników interwencyjnych nie załączył dokumentu z Urzędu
Pracy potwierdzającego przyznanie refundacji na zatrudnienie osób bezrobotnych.
Następnie Zamawiający stwierdził, że jego zdaniem koszty eksploatacji sprzętu
Odwołującego nie będą na niskim poziomie, gdyż nie jest to sprzęt nowy.
W związku z takimi ustaleniami i argumentami, Zamawiający stwierdził, że
Odwołujący nie przedłożył żadnych dowodów uzasadniających złożoną kalkulację, a złożone
wyjaśnienia nie potwierdziły, że zaoferowana cena nie jest rażąco niska w stosunku do
przedmiotu zamówienia. Dlatego Zamawiający skorzystał z dyspozycji art. 90 ust. 3 ustawy
Pzp i odrzucił ofertę Odwołującego.
Z takim stanowiskiem Zamawiającego nie można się zgodzić, gdyż jest ono błędne
i wynika z naruszenia dyspozycji przepisów ustawy Pzp, wskazanych w części II petitum
odwołania.
Jak wynika z zawiadomienia o wyborze najkorzystniejszej oferty, Zamawiający
ogólnikowo odniósł się do wyjaśnień Odwołującego, stwierdzając iż „Wykonawca nie
skalkulował kosztów pracodawcy wynikających z zatrudnienia", czy też „Zdaniem
Zamawiającego Wykonawca nie uwzględnił kosztów administracyjnych, związanych z
obsługą kadrowo - płacowo - finansową firmy.” Odnośnie wyjaśnień dotyczących
zatrudnienia kierowców, Zamawiający użył stwierdzenia pełnego niekonkretnych
przypuszczeń, w postaci „Zamawiający uważa, że zatrudnienie 5 kierowców z najniższym
wynagrodzeniem jest mało wiarygodne i prawdopodobnie ci pracownicy nie będą pracowali
za takie wynagrodzenie." Dalej Zamawiający użył stwierdzenia niepopartego żadnym
logicznym i przekonywującym argumentem, że „wszyscy pracownicy będą zatrudnieni na
umowę zlecenie, co zdaniem zamawiającego nie gwarantuje należytego wykonania
zamówienia". Co do kosztów zakupów paliwa Zamawiający ogólnikowo stwierdził, że
„Zamawiający uważa, że Wykonawca w kalkulacji znacznie zaniżył koszty zakupu paliwa, jak
również ilość przewidzianego paliwa do eksploatacji samochodów.”, nie popierając tego
żadnym konkretnym argumentem. Następnie Zamawiający enigmatycznie stwierdził, iż
„Z doświadczenia firm obsługujących Miasto Działdowo Zamawiający posiada wiedzę, że
4 samochodami wykonawca nie jest w stanie w sposób należyty wykonać przedmiot
zamówienia zgodnie z wymogami określonymi w SIWZ, biorąc pod uwagę przedłożone
koszty.” Podobnie co do kosztów eksploatacyjnych sprzętu Odwołującego, Zamawiający
enigmatycznie stwierdził, iż „zdaniem Zamawiającego koszty eksploatacji nie będą na niskim
poziomie Reasumując zaś te ogólnikowe i enigmatyczne stwierdzenia Zamawiający
podniósł, że „Wykonawca nie przedłożył żadnych dowodów uzasadniających złożoną
kalkulację, a złożone wyjaśnienia nie potwierdziły, że zaoferowana cena nie jest rażąco niska
w stosunku do przedmiotu zamówienia. Zamawiający zatem skorzystał z dyspozycji art. 90
ust. 3 ustawy pzp i odrzucił ofertę."
Należy tu więc zauważyć, iż w postępowaniu przetargowym zamawiający, przed
podjęciem decyzji o odrzuceniu lub nieodrzuceniu danej oferty, powinien rozstrzygnąć, czy
w tej ofercie ma do czynienia z ceną rażąco niską, czy też nie. Warunkiem koniecznym tego
jest dokonanie przez zamawiającego prawidłowej oceny wyjaśnień wykonawcy, a do tego
z kolei konieczne jest prawidłowe przeprowadzenie procedury wyjaśnień, o których mowa
w art. 90 ustawy Pzp. Jak wynika z uzasadnienia odrzucenia oferty Odwołującego,
Zamawiający nie przeprowadził tych wyjaśnień i ich oceny prawidłowo.
Przede wszystkim należy podkreślić, iż na gruncie prawa polskiego i europejskiego
nie istnieje żadne domniemanie prawne ani faktyczne, że cena oferty jest ceną rażąco niską.
Żądanie wyjaśnień przez zamawiającego w trybie art. 90 ustawy Pzp co najwyżej powoduje
takie domniemanie, że wykonawca może przypuszczać, iż zamawiający rozważa odrzucenie
jego oferty zgodnie z art. 89 ust. 1 pkt 4 tej ustawy i to odrzucenie nastąpi, jeśli zamawiający
nie uzyska satysfakcjonujących go wyjaśnień. Nie można też czynić założenia, że cena jest
rażąco niska w stosunku do podmiotów, które profesjonalnie uczestniczą w rynku
z założeniem osiągania zysku ze swojej działalności. Należy raczej zakładać, że ich oferty są
przemyślane i realne. Zamawiający powinien zaś w sposób jasny sformułować żądanie
skierowane do wykonawcy, celem umożliwienia mu uzasadnienia w sposób kompletny
i użyteczny poważnego charakteru jego oferty. Nie każda bowiem oferta z niską ceną jest
ofertą z rażąco niską ceną.
Tymczasem Zamawiający jako powód odrzucenia oferty podał, iż „... złożone
wyjaśnienia nie potwierdziły, że zaoferowana cena nie jest rażąco niska w stosunku do
przedmiotu zamówienia. Zamawiający zatem skorzystał z dyspozycji art. 90 ust. 3 ustawy
Pzp i odrzucił ofertę.” Trudno z tego uzasadnienia wywnioskować, jakie konkretnie
zastrzeżenia do wyjaśnień miał Zamawiający, że dokonał akurat takiej oceny. Odwołujący
podał konkretne kwoty najważniejszych elementów składowych ceny, a jeśli Zamawiający
miał wątpliwości co do ich wysokości, powinien przede wszystkim zażądać od wykonawcy
ich wyjaśnienia, a nie przyjmować istnienie tych wątpliwości na niekorzyść Odwołującego.
Jeśli wykonawca w ramach wezwania do wyjaśnień otrzyma od zamawiającego
konkretne pytania, może udzielić mu szczegółowych odpowiedzi w kwestiach, które
najbardziej interesują zamawiającego. Jeśli takich pytań nie otrzyma, udziela odpowiedzi
w zakresie, który on sam uznaje za najbardziej istotny i trudno mu z tego robić zarzut
w sytuacji, gdy wyjaśnienia nie są ogólnikowe i wymijające, ale ściśle związane
z przedmiotem zamówienia. Z treści wyjaśnień Odwołującego wynika, że wyjaśnienia te nie
są wymijające ani ogólnikowe, i że starał się on udzielić wyczerpującej odpowiedzi. Jak
najbardziej prawidłowe jest także, iż Odwołujący odniósł swe wyjaśnienia przede wszystkim
do kalkulacji kosztów realizacji zamówienia i wiarygodnie wskazał na okoliczności takie jak
oszczędność metody wykonania zamówienia oraz sprzyjające warunki wykonywania
zamówienia dostępne dla wykonawcy, co ma istotny wpływ na wysokość jego kosztów.
Jeżeli Zamawiający uważa, że przedstawione przez Odwołującego koszty lub
założenia są zaniżone, niekompletne czy błędne, powinien wskazać w uzasadnieniu
poprawne ich wartości wraz z argumentacją na poparcie swojego stanowiska. A tego nie
uczynił. Jego ocena jest więc nierzetelna, nie oparta na faktach, nieumotywowana
i nieprzekonująca. Tytułem przykładu należy tu wskazać, iż Zamawiający kwestionując
wysokość wynagrodzenia kierowców Odwołującego podaje przeciętne wynagrodzenie
kierowców firm transportowych, tymczasem Odwołujący nie jest firmą transportową, ma
bowiem całkiem inny profil działania. Podobnie można mieć zastrzeżenia wobec
prawidłowości oszacowania wartości zamówienia przez Zamawiającego, czy też
sformułowania nadmiernego wymogu obsługiwania małego miasta jakim jest Działdowo
przez aż siedem pojazdów, podczas gdy nawet zdecydowanie większe miasta w regionie
(Iława), obsługuje mniejsza ilość pojazdów usuwających odpady.
Należy tu podkreślić, iż zapytanie skierowane w tej sprawie do Odwołującego
polegało na przytoczeniu treści art. 90 ustawy Pzp. Jest to zapytanie ogólnikowe, tymczasem
zamawiający powinien w sposób jasny sformułować żądanie skierowane do wykonawcy,
celem umożliwienia mu uzasadnienia w sposób kompletny i użyteczny poważnego
charakteru ich oferty.
Wyjaśnienia Odwołującego są racjonalne i pomyślane. Odwołujący odniósł się do cen
rynkowych, czy też swoich cen, by wskazać rynkowość, realność i rzetelność obliczenia oraz
to, że taki poziom cen pozwala mu na należyte wykonanie umowy. Wskazał nadto elementy
składowe swojej oferty poprzez przedstawienie głównych elementów kalkulacji.
W sprawie tej należy też zwrócić uwagę, że choć wpłynęło pięć ofert, ceny tych ofert
są niemiarodajne ze względu na ich znaczną rozbieżność, to jest: 2.960.899,20 zł,
1.427.952,00 zł, 2.013.888,00 zł, 1.802.512,32 zł oraz 2.695.992,00 zł. Ceny te są
nieporównywalne, więc w żaden sposób nie pozwalają na w miarę obiektywne ustalenie, na
jakim poziomie powinno się tę konkretną usługę wycenić. Stąd też zarzut rażąco niskiej ceny
musi być dokładnie i przekonywująco wykazany.
W sprawie tej należy zauważyć, iż za ofertę z rażąco niską ceną należy uznać ofertę
nierealistyczną, znacznie odbiegającą od cen rynkowych innych takich samych lub
podobnych rodzajów zamówień, wskazującą na możliwość wykonania zamówienia poniżej
kosztów wytworzenia usługi, dostawy lub roboty budowlanej, lub ofertę zawierającą cenę
nierealną z punktu widzenia logiki, doświadczenia życiowego oraz racjonalnego
gospodarowania, nie pozwalająca na wygenerowanie przez wykonawcę zysku.
Zamawiający w uzasadnieniu odrzucenia oferty Odwołującego nie wykazał żadnej
z tych podstawowych przesłanek rażąco niskiej ceny. Tymczasem aby oferta wykonawcy,
który przedstawił ofertę z bardzo niską ceną mogła być odrzucona, zamawiający w toku
badania i oceny ofert musi wykazać, że wykonawca zaniżył cenę poniżej rzeczywistych
kosztów wytworzenia lub zakupu towarów bądź usług, aby w ten sposób wyeliminować
innych oferentów. Jednak nie zawsze oferta z niską ceną jest w rzeczywistości ofertą
z rażąco niską ceną. To bowiem konkurencja cenowa wyzwala konkurencję między
wykonawcami w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego.
Dlatego reasumując powyższe ustalenia i okoliczności Odwołujący stwierdził, że
Zamawiający dopuścił się w tej sprawie naruszenia przepisów ustawy Pzp, to jest:
1/ art. 90 ust. 3 tej ustawy poprzez odrzucenie oferty Odwołującego ze względu na rażąco
niską cenę w sytuacji, gdy wyjaśnienia złożone przez Odwołującego wskazują, że
zaoferowana cena jest ceną realną, i że Odwołujący może wykonać zamówienie
w zaoferowanej cenie, a tym samym, że zaoferowana cena nie jest ceną rażąco niską,
2/ art. 91 ust. 1 tej ustawy poprzez dokonanie wyboru oferty Wykonawcy jako
najkorzystniejszej, podczas gdy oferta ta na podstawie kryteriów oceny ofert określonych
w specyfikacji istotnych warunków zamówienia nie jest ofertą najkorzystniejszą,
3/ art. 7 ust. 1 w związku z art. 90 ust. 3 tej ustawy poprzez naruszenie zasady zachowania
uczciwej konkurencji oraz równego traktowania wykonawców poprzez bezpodstawne
odrzucenie oferty Odwołującego w sytuacji niewykazania przez Zamawiającego rażąco
niskiej ceny zaoferowanej przez Odwołującego.
4/ art. 91 ust. 1 w związku z art. 2 pkt 5 tej ustawy poprzez zaniechanie dokonania wyboru
w przedmiotowym postępowaniu jako najkorzystniejszej oferty Odwołującego, mimo iż oferta
ta na podstawie kryteriów oceny ofert określonych w specyfikacji istotnych warunków
zamówienia jest ofertą najkorzystniejszą.
Wskutek tego Zamawiający dokonał niezgodnych z prawem czynności podjętych
w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, dotyczącego części 1 sektor I -
Miasto Działdowo, a polegających na:
1/ odrzuceniu oferty Odwołującego z uwagi na fakt, iż zawiera ona cenę rażąco niską
w stosunku do przedmiotu zamówienia,
2/ wyborze jako najkorzystniejszej oferty Wykonawcy: KOMA Usługi Komunalne Sp. z o.o.
z siedzibą w Ełku,
3/ zaniechaniu wyboru w przedmiotowym postępowaniu jako najkorzystniejszej oferty
Odwołującego.
Dlatego wnioski w petitum odwołania są zdaniem Odwołującego uzasadnione.
Na podstawie zebranego materiału dowodowego, tj. treści SIWZ, ofert złożonych
w postępowaniu, dokumentów złożonych w wyniku wezwania Zamawiającego,
wyjaśnień złożonych przez Wykonawców, materiałów złożonych na rozprawie
i włączonych w poczet materiału dowodowego, stanowisk i oświadczeń Stron
i Uczestnika postępowania zaprezentowanych pisemnie i w toku rozprawy, skład
orzekający Izby ustalił i zważył, co następuje:
Ustalono, że nie została wypełniona żadna z przesłanek skutkujących odrzuceniem
odwołania w trybie art. 189 ust. 2 ustawy Pzp i nie stwierdziwszy ich, Izba skierowała
odwołanie na rozprawę.
Ustalono dalej, że wykonawca wnoszący odwołanie posiada interes w uzyskaniu
przedmiotowego zamówienia, kwalifikowany możliwością poniesienia szkody w wyniku
naruszenia przez Zamawiającego przepisów ustawy, o których mowa w art. 179 ust. 1
ustawy Prawo zamówień publicznych. Nieprawidłowe dokonanie czynności badania i oceny,
w tym odrzucenie oferty Odwołującego i dokonanie wyboru jako najkorzystniejszej oferty
Przystępującego, potencjalne stwierdzenie naruszenia w tym zakresie przepisów ustawy Pzp
pozbawia Odwołującego możliwości uzyskania zamówienia i podpisania umowy w sprawie
zamówienia publicznego oraz wykonywania zamówienia.. Wypełnione zostały zatem
materialnoprawne przesłanki do rozpoznania odwołania, wynikające z treści art. 179 ust. 1
ustawy Pzp.
Do postępowania odwoławczego przystąpienie po stronie Zamawiającego zgłosił
wykonawca KOMA Usługi Komunalne Sp. z o.o. z siedzibą w Ełku. Przystąpienie uznano za
skuteczne.
Izba ustaliła, że Zamawiający wezwał Odwołującego do złożenia wyjaśnień
w zakresie zaproponowanej ceny.
Odwołujący w wyznaczonym terminie złożył wyjaśnienia o treści przywołanej
w odwołaniu.
Zamawiający, na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp odrzucił ofertę
Odwołującego, stwierdzając że złożone wyjaśnienia nie potwierdziły, że zaoferowana cena
nie jest rażąco niska w stosunku do przedmiotu zamówienia. Wykonawca, w ocenie
Zamawiającego, nie przedłożył żadnych dowodów uzasadniających złożoną kalkulację.
Wyrażone przez Zamawiającego wątpliwości zostały opisane przez Odwołującego
w odwołaniu.
Zamawiający złożył pisemną odpowiedź na odwołanie, w której wnosił o jego
oddalenie w całości.
Zamawiający wyjaśnił, że po przeanalizowaniu wyjaśnień Odwołującego dwa
elementy mające wpływ na wysokość ceny zostały skalkulowane błędnie.
Po pierwsze zaniżone zostały koszty zatrudnienia pracowników. Odwołujący do
obsługi zamówienia przewidział 10 osób, w tym 9 do odbierania odpadów. Do prawidłowej
obsługi jednego samochodu potrzebne są 3 osoby: kierowca i 2 pomocników. Odwołujący
przewidział do obsługi tylko dwie osoby, co zdaniem Zamawiającego nie jest wystarczające
do właściwego i terminowego wykonywania zamówienia.
Odwołujący wskazał, że miesięczny koszt utrzymania jednego pracownika wyniesie
1750 zł, a wszystkie osoby będą zatrudnione na podstawie umowy zlecenia. Przy założeniu,
że kwota wynagrodzenia jest realna (co w ocenie Zamawiającego jest wątpliwe), a ilość
pracowników prawidłowa, Odwołujący zapomniał doliczyć koszty, które zobowiązany jest
zapłacić pracodawca, nawet jeżeli zatrudnia osoby na umowę zlecenia (są to koszty
obowiązkowego ubezpieczenia), co daje razem za cały okres zamówienia 82 111,20 zł.
Dodatkowo Zamawiający uważa, że nierealnie przyjęto wynagrodzenie dla kierowcy.
Na terenie powiatu działdowskiego kwota ta wynosi około 3 000 zł, co z kosztami
pracodawcy daje 3 586,50 zł. Taką stawkę przyjęli inni wykonawcy w postępowaniu.
Zamawiający doszedł do wniosku, że za zaproponowane wynagrodzenie Odwołujący nie
zatrudni odpowiednio wykwalifikowanych i doświadczonych kierowców. Odwołujący zaniżył
te koszty, co wskazuje na zamiar realizacji zamówienia poniżej kosztów własnych za cenę
nie pozwalającą na wygenerowanie zysku.
Po drugie Zamawiający stwierdził, że Odwołujący zaniżył koszty transportu odpadów.
Odwołujący założył wykonywanie zamówienia przy pomocy 4 samochodów. W ofercie
wskazał, że posiada 7 samochodów i tylu właśnie samochodów wymagał Zamawiający
w SIWZ. Tam też postawiono wymóg, że odbiór odpadów w centrum miasta ma się
zakończyć do 10:00, natomiast z pozostałych dzielnic do godz. 18:00. Według
Zamawiającego przy pomocy 4 samochodów spełnienie tych wymogów nie jest możliwe.
Ponadto Odwołujący w kalkulacji nie uwzględnił samochodu o małym tonażu, który jest
niezbędny do obsługi starej części miasta. Przy założeniu obsługi zamówienia przez
4 samochody, aby terminowo odbierać odpady od mieszkańców, samochody powinny
jeździć 12-14 godzin dziennie, co dodatkowo podważa rzetelność kalkulacji.
Także błędne jest przyjęcie założenia, że każdy z samochodów spali dziennie 40
litrów paliwa. Zgodnie z wiedzą i doświadczeniem Zamawiającego średnie miesięczne
zużycie paliwa wynos 60 litrów. Właściwie wyliczony koszt paliwa to 547 430,40 zł (60 litrów
x 4 samochody x 4,32 cena za litr x 22 dni x 24 miesiące) i jest wyższa od wskazanej przez
Odwołującego o kwotę 259 430,40 zł. Dodatkowym czynnikiem zwiększającym ilość
zużywanego paliwa jest odległość od Działdowa bazy magazynowo-transportowej o 30 km,
tego Odwołujący również nie wziął pod uwagę.
W ocenie Zamawiającego Odwołujący założył zysk na poziomie 216 000,00 zł,
a tymczasem cena jest niedoszacowana o co najmniej 341 541,60 zł.
Zamawiający prawidłowo postąpił wzywając wykonawcę do złożenia wyjaśnień.
Pytanie Zamawiającego może być zarówno szczegółowe, jak i ogólne. Sposób prezentacji
wyjaśnień dotyczących ceny należy do inwencji wykonawcy. Nie ma także obowiązku
wielokrotności wyjaśnień, jeżeli złożone wyjaśnienia są jednoznaczne i umożliwiają
Zamawiającemu ocenę czy oferta zawiera rażąco niską cenę.
Końcowo, Zamawiający podkreślił, że Odwołujący w wyjaśnieniach przewidział
możliwość powierzenia nawet całości zadania podwykonawcom, co jest niedopuszczalne
i poddaje w wątpliwość rzetelność złożonej oferty.
Krajowa Izba Odwoławcza zważyła, co następuje:
Z uwag natury ogólnej zauważyć należy, iż zgodnie z art. 89 ust.1 pkt 4 ustawy Pzp
Zamawiający odrzuca ofertę, która zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu
zamówienia. Możliwość zastosowania przywołanego przepisu poprzedzona być musi
wyczerpaniem przez Zamawiającego procedury wyjaśniającej cenę, którą reguluje art. 90
ust. 1 ustawy Pzp. Ze stanowiska doktryny oraz orzecznictwa wynika, że procedura
wyjaśniająca nie może być pominięta (tak wyrok ETS z 22 czerwca 1989 r., sygn. C-103/88).
Jeżeli wyjaśnienia nie zostaną złożone lub z ich treści wynika, że mamy do czynienia
z rażąco niską ceną, ofertę należy odrzucić na podstawie art. 90 ust. 3 ustawy Pzp.
Automatyczne przyjmowanie, wyłącznie na podstawie kryterium arytmetycznego, że
cena poniżej pewnego poziomu jest ceną rażąco niską, jest niedopuszczalne. Ocena, czy
zaoferowana cena jest niewiarygodna, dokonywana jest w świetle złożonych przez
wykonawcę wyjaśnień, gdy w okolicznościach sprawy zachodziły podstawy do wszczęcia
takiej procedury wyjaśniającej.
Samo pojęcie rażąco niskiej ceny w ustawie Pzp nie jest zdefiniowane. Przyjmuje się
za orzecznictwem europejskim, orzecznictwem sądów okręgowych, KIO oraz doktryną, iż za
cenę rażąco niską uważana jest cena nierealistyczna, niewiarygodna w porównaniu do cen
rynkowych podobnych zamówień i innych ofert (tak np. wyrok Sądu Okręgowego
w Katowicach z dnia 28 kwietnia 2008 r., sygn. akt XIX Ga 128/08). W wyroku z dnia 28
marca 2013 roku KIO przyjęła, że o cenie rażąco niskiej można mówić, gdy oczywiste jest,
że przy zachowaniu reguł rynkowych wykonanie umowy przez wykonawcę za podaną cenę
byłoby nieopłacalne (sygn. akt KIO 592/13). O zjawisku rażąco niskiej ceny będziemy mówili,
kiedy cena w stosunku do przedmiotu zamówienia będzie ceną odbiegającą od jego
wartości, a różnica ta nie będzie uzasadniona obiektywnymi względami pozwalającymi
wykonawcy bez strat i finansowania wykonania zamówienia z innych źródeł niż
wynagrodzenie umowne, to zamówienie wykonać (tak KIO w wyroku z dnia 4 sierpnia 2011
r., sygn. akt KIO 1562/11).
Z kolei art. 90 ust. 1 ustawy Pzp regulujący instytucję wyjaśnień ma na celu ustalenie,
czy oferta zawiera rażąco niską cenę. Zamawiający korzystając z tej regulacji, zwraca się do
wykonawcy o udzielenie w określonym terminie wyjaśnień dotyczących elementów oferty
mających wpływ na wysokość ceny. Zamawiający, oceniając wyjaśnienia, bierze pod uwagę
obiektywne czynniki, w szczególności oszczędność metody wykonania zamówienia, wybrane
rozwiązania techniczne, wyjątkowo sprzyjające warunki wykonania zamówienia dostępne dla
wykonawcy, oryginalność projektu wykonawcy, kosztów pracy oraz wypływ pomocy
publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów. Obowiązek wykazania, że oferta
nie zawiera rażąco niskiej ceny spoczywa na Wykonawcy. Zamawiający odrzuca ofertę
wykonawcy, który nie złożył wyjaśnień lub jeżeli dokonana ocena wyjaśnień wraz
z dostarczonymi dowodami potwierdza, że oferta zawiera rażąco niską cenę w stosunku do
przedmiotu zamówienia. Zamawiający powinien pozyskać jednoznaczne wyjaśnienia od
wykonawcy i dopiero w wyniku oceny tych wyjaśnień podjąć dalsze decyzje, w tym
o wyborze oferty (sygn. akt UZP/ZO/0-564/06 oraz wyrok Sądu Okręgowego w Krakowie
z dnia 8.04.2009 r., sygn. Akt XII Ca 59/09).
Przenosząc powyższe rozważania na grunt rozpoznawanej sprawy, jednoznacznie
podkreślić należy, że w ocenie składu orzekającego Izby przedmiotowej sprawie,
wystąpienie do wykonawcy w trybie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp o wyjaśnienie elementów
mających wpływ na wysokość ceny stanowi domniemanie, że zaproponowana w ofercie
cena nosi znamiona ceny rażąco niskiej.
Wykonawca wezwany do złożenia wyjaśnień ma obowiązek podać Zamawiającemu
okoliczności uzasadniające obniżenie ceny w stosunku do przedmiotu zamówienia lub też
innych czynników, do których odnosi się wezwanie Zamawiającego. Niewątpliwie przy ocenie
wyjaśnień uwzględnić należy treść samego wezwania wystosowanego przez
Zamawiającego. Zauważyć jednak należy, iż wezwanie to nie musi być szczegółowo
rozpisane. Zamawiający oceniając czy może mieć do czynienia z rażąco niską ceną,
niejednokrotnie, formułując wezwanie, nie jest przecież w stanie przewidzieć, jakie
okoliczności lub czynniki mogą wpływać na wysokość ceny oferty. Fakt wystosowania
wezwania o charakterze ogólnego, jako otwartego pytania, nie zwalnia wykonawcy
z obowiązku szczegółowego przedstawienia składowych ceny i opisania czynników, które
o wysokości tej ceny zadecydowały.
Zamawiający, gdy otrzyma odpowiedź na swoje wezwanie kierowane do wykonawcy
w trybie art. 90 ust. 1 Pzp, powinien poddać ją bardzo wnikliwej analizie. Przede wszystkim
w pierwszej kolejności powinien ustalić czy taką odpowiedź można w ogóle uznać za
wyjaśniania składane przez wykonawcę w trybie art. 90 ust. 1 Pzp. Nie każde bowiem pismo
składane w odpowiedzi na wezwanie Zamawiającego może być uznane za takie wyjaśnienia.
Prawidłowo złożone wyjaśnienia muszą spełniać wymagania określone w art. 90 ust. 1 Pzp
i pozwalać Zamawiającemu na dokonanie oceny w takim zakresie jak wynika to z art. 90 ust.
2 Pzp. Nie jest zatem wystarczające nazwanie pisma „wyjaśnieniami” czy powołanie się
w jego treści na art. 90 ust. 1 Pzp. Dla uzasadnienia takiego twierdzenia można przywołać
orzeczenie KIO z dnia 12 października 2009 r. (sygn. akt: KIO/UZP 1415/09) oraz orzeczenie
KIO z dnia 17 marca 2009 r. (sygn. akt: KIO/UZP 262/09).
W konsekwencji wyjaśnienia wykonawcy składane w trybie art. 90 ust. 1 Pzp
Zamawiający powinien badać nie tylko poprzez zsumowanie podanych w nim kwot (o ile
takowe w ogóle są podane), ale i poprzez realność poczynionych założeń co do
czasochłonności pracy, co do rzeczywistości i zgodności z prawem stawek wynagrodzenia
oraz do realnego kosztu czynności do zrealizowania celem osiągnięcia przedmiotu
zamówienia.
W przedmiotowym postępowaniu stwierdzić należy, że Odwołujący w wyjaśnieniach
przedstawił dość szczegółowe stwierdzenia i wyliczenia, ale były to jedynie własne
deklaracje (oświadczenia wykonawcy), nie poparte żadnymi dowodami. Zastrzec od razu
należy, że do wyjaśnień nie muszą być złożone „materialne” dowody, czy też jakiekolwiek
wyliczenia ale w przypadku, jeśli wyjaśnienia wykonawcy nie wskazują na indywidualne,
dostępne wyłącznie tylko temu wykonawcy uwarunkowania, uzasadniające wysokość
zaoferowanej ceny, należy uznać, że wyjaśniania spełniające wymagania przepisów ustawy
Pzp, w ogóle nie zostały złożone. Wykonawca bowiem w udzielanych wyjaśnieniach
powinien udowodnić Zamawiającemu, że jego cena ofertowa jest realna, wiarygodna, tzn. że
z tytułu realizacji zamówienia i pozyskanego za nie wynagrodzenia, przy zachowaniu
należytej staranności nie będzie ponosił strat. W ocenie składu orzekającego Izby
okoliczności takich w swoich wyjaśnieniach wykonawca Odwołujący nie przedstawił.
Choć złożone wyjaśnienia dotyczą kosztów tego konkretnego postępowania, dość
szczegółowo odnoszą się do wielu czynników kosztotwórczych, które powinny być
uwzględnione w prawidłowo sporządzonej kalkulacji, to Odwołujący w wyjaśnieniach nie
przedstawił żadnej argumentacji dlaczego przyjęte przez niego założenia uznać należałoby
za prawidłowe. Argumentacji tej brakuje zarówno w zakresie liczby pracowników przyjętej do
realizacji zamówienia, liczby pojazdów decydowanych do zadania, czy też wysokości
zużywanego paliwa do obsługi pojazdów. Odwołujący, w złożonych wyjaśnieniach nie
oszacował w żaden sposób pracochłonności, która pozwoliłaby stwierdzić, że przyjęte przez
niego założenia co do liczby pojazdów i pracowników są uzasadnione. Choć Odwołujący
podał konkretne stawki wynagrodzenia, a także uwzględnił niezbędne ryzyko przy realizacji
przedmiotu zamówienia, uwzględnił także inne elementy cenotwórcze, to słusznie zdaniem
składu orzekającego Izby, jak zauważyli Zamawiający i Przystępujący, stawki te mogą
wydawać się zaniżone, za czym przemawiają dowody złożone na rozprawie przez
Przystępującego. Choć niewątpliwie w jednym regionie wysokość wynagrodzenia między
poszczególnymi miastami może się między sobą różnić (np. choćby ze względu na poziom
bezrobocia), to przyjęta najniższa stawka wynagrodzenia dla kierowcy śmieciarki
w wysokości 1 750 zł miesięcznie wydaje się mało wiarygodna. Z przedstawionych przez
Przystępującego dokumentów wynika, że stawka taka wynosić powinna co najmniej 2000 zł
brutto. Ponadto, co podniósł Zamawiający, Odwołujący w swoich wyliczeniach nie uwzględnił
kosztów ponoszonych przez pracodawcę, choćby z uwagi na obowiązek zapłaty
obowiązkowych składowych wynagrodzenia w postaci składek. Założona przez
Odwołującego miesięczna rezerwa w wysokości 2000 zł miesięcznie nie jest w ocenie składu
wystarczająca na pokrycie tych nieprzewidzianych wydatków.
Za możliwością uznania ceny za rażąco niską przemawiała w ocenie Izby
argumentacja dotycząca wyjaśnień odnośnie ilości pojazdów i kosztów paliwa.
Z wyjaśnień złożonych przez Odwołującego wynika, że do wyceny przyjął on, iż do obsługi
zamówienia wystarczą 4 pojazdy. Tymczasem Zamawiający w SIWZ wymagał posiadania
minimum 7 pojazdów. Jeżeli Odwołujący w wyjaśnieniach nie przedstawił argumentacji,
przemawiającej za okolicznością, dlaczego 4 pojazdy będą wystarczające, to obawy
Zamawiającego, czy wszystkie założenia co do realizacji przedmiotu zamówienia zostaną
spełnione, a tym samym czy wszystkie koszty zostały uwzględnione w wycenie, mogły być
co najmniej uzasadnione. Odwołujący nie wskazał również, na czym oparł swoje założenie
i nie przedstawił w tym zakresie żadnych wyliczeń, dlaczego ilość zużycia 40 litrów paliwa
dziennie będzie wystarczająca. Zarówno z obliczeń Zamawiającego, jak też Przystępującego
(który świadczył już usługi na rzecz Zamawiającego) wynikało, że zużycie paliwa może
wahać się od 45 do 60 litrów dziennie. A więc wycenę 40 litrów dziennie uznać można było
za zaniżoną, o ile z wyjaśnień nie wynikały szczególne okoliczności za taką wysokością
przemawiające. Także w tym przypadku założona przez Odwołującego rezerwa na
nieprzewidziane wydatki w wysokości 2000 zł miesięcznie wydaje się niewystarczająca.
W ocenie Izby złożone wyjaśnienia nie miały charakteru kompleksowego
i rzeczowego. Odwołujący nie udowodnił Zamawiającemu, że zaoferowana przez niego cena
nie jest rażąco niska w stosunku do przedmiotu zamówienia. Jednocześnie zauważyć
należy, że Przystępujący, zgodnie z obowiązującymi przepisami, sprostał ciężarowi
dowodowemu także w postępowaniu odwoławczym, czego nie można powiedzieć
o zachowaniu Odwołującego. Ani na etapie postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego, ani w postępowaniu odwoławczym, ustna i pisemna argumentacja
Odwołującego nie była poparta konkretnymi faktami. Zdaniem składu orzekającego Izby
złożone Zamawiającemu wyjaśnienia nie były na tyle szczegółowe i wyczerpujące, że nie
zachodziła konieczność dodatkowego dowodzenia przed Izbą w postępowaniu
odwoławczym i składania dodatkowych dokumentów.
Zdaniem składu orzekającego Odwołujący nie pokazał w jakim stopniu wymienione
przez niego w wyjaśnieniach czynniki pozwoliły mu na obniżenie ceny. Z tych powodów
właśnie, w ocenie Izby, Zamawiający w sposób prawidłowy ocenił złożone wyjaśnienia jako
niewystarczające. Izba stwierdza, że Zamawiający należycie dokonał oceny wyjaśnień
przyjmując, że wezwany Wykonawca nie wykazał, że jego oferta nie zawiera rażąco niskiej
ceny.
Mając na uwadze powyższe, Izba nie dopatrzyła się naruszenia przepisów
wymienionych przez Odwołującego w petitum odwołania i orzekła jak w sentencji.
Krajowa Izba Odwoławcza uznała, że odwołanie nie zasługiwało na uwzględnienie,
a czynności lub zaniechania Zamawiającego nie miały i nie mogły mieć wpływu na wynik
postępowania.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do jego wyniku,
na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy Pzp oraz w oparciu o przepisy § 5 ust. 3 pkt 1) oraz
ust. 4 w zw. z § 3 pkt 2) rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r.
w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów
w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238).
Przewodniczący: …………………………