Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV CNP 1/06
POSTANOWIENIE
Dnia 29 czerwca 2006 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Barbara Myszka (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Jan Górowski
SSN Elżbieta Skowrońska-Bocian
w sprawie ze skargi uczestnika postępowania J.P.
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego postanowienia
Sądu Rejonowego w T.
z dnia 6 maja 2005 r., sygn. akt [...]
w sprawie z wniosku R.S.
przy uczestnictwie J.P. i M.P.
o zniesienie współwłasności,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 29 czerwca 2006 r.,
odrzuca skargę.
2
Uzasadnienie
J.P. wnosił o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
postanowienia Sądu Rejonowego w T. z dnia 6 maja 2005 r., którym Sąd ten zniósł
współwłasność nieruchomości o obszarze 0.01.97 ha położonej w T., objętej księgą
wieczystą nr [...] w ten sposób, że ustanowił odrębną własność czterech lokali
użytkowych usytuowanych w budynku znajdującym się na wspomnianej
nieruchomości (lokalu nr 1 o powierzchni 39,2 m2
, lokalu nr 2 o pow. 84,8 m2
, lokalu
nr 3 o pow. 71,30 m2
i lokalu nr 4 o pow. 89,20 m2
), bliżej opisanych w opinii
biegłego stanowiącej integralną część postanowienia, przyznał lokale nr 1 i 3 na
własność R.S., a lokale nr 2 i 4 – J. i M. małż. P., zobowiązał R.S. oraz J. i M. małż.
P. do zamontowania drzwi do oznaczonych pomieszczeń, a J. i M. małż. P. do
wykonania ponadto ścianki na parterze budynku po śladzie granicy geodezyjnej
działki, ustalił, że właścicielom wyodrębnionych lokali użytkowych będą przypadały
udziały w gruncie i częściach wspólnych budynku w wysokości: właścicielowi
lokalu nr 1 – 392/2845, lokalu nr 2 – 848/2845, lokalu nr 3 – 713/2845, a nr 4 –
892/2845, i zasądził od R.S. na rzecz J. i M. małż. P. tytułem wyrównania wartości
udziałów kwotę 13 300 zł płatną w terminie sześciu miesięcy od dnia
uprawomocnienia się postanowienia.
Skarżący zarzucił, że postanowienie to narusza przepisy: art. 3 ust. 1 – 4,
art. 5 ust. 1, art. 7 ust. 1 i art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności
lokali (jedn. tekst: Dz.U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903 ze zm. – dalej: „u.w.lok.”), art.
140 i art. 211 k.c., art. 621 i art. 622 § 1 k.p.c., a także art. 21 i art. 64 Konstytucji.
Wyjaśnił przy tym, że nie skorzystał z możliwości jego zaskarżenia w toku instancji,
gdyż ze względu na dużą ilość spraw, które musiał wykonać w tym samym czasie,
nie był w stanie zgromadzić wszystkich niezbędnych dokumentów. Nawiązując do
wymagania określonego w art. 4245
§ 1 pkt 4 k.p.c. twierdził, że przez wydanie
zaskarżonego postanowienia została mu wyrządzona szkoda w kwocie 34 313, 06
zł, ponieważ nie zawiera ono żadnego odniesienia do pomieszczeń na parterze
budynku o powierzchni 46,7 m2
, stanowiących korytarz i klatkę schodową, oraz na
piętrze o powierzchni 17 m2
, łącznie do pomieszczeń o powierzchni 63,7 m2
. Żaden
3
z dotychczasowych współwłaścicieli nie ma zatem prawa do lokali o pow. 46,7 m2
na parterze, ani do pomieszczenia o pow. 17 m2
na piętrze, są to tym samym
pomieszczenia niczyje. Przyjmując za podstawę wyceny opinię biegłego D.A.
skarżący wywodził, że wydanie zaskarżonego postanowienia spowodowało szkodę
w wysokości 51 469,60 zł (tj. 63, 7 m2
x 808 zł), w tym po jego stronie – w
wysokości co najmniej 34 313,06 zł.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Jedną z przesłanek dopuszczalności skargi o stwierdzenie niezgodności
z prawem prawomocnego orzeczenia jest istnienie szkody w chwili wnoszenia
skargi. Z tej przyczyny do wymagań konstrukcyjnych skargi należy, zgodnie z art.
4245
§ 1 pkt 4 k.p.c., m.in. uprawdopodobnienie wyrządzenia szkody,
spowodowanej przez wydanie orzeczenia, którego skarga dotyczy. Spełnienie
omawianego wymagania polega na złożeniu przez skarżącego oświadczenia,
że szkoda wystąpiła – ze wskazaniem jej rodzaju i rozmiaru – oraz
uwiarygodnieniu tego oświadczenia, co nastąpi wtedy, gdy twierdzenie zostanie
uzasadnione na tyle, że będzie można uznać je za prawdziwe (zob. postanowienia
Sądu Najwyższego z dnia 11 sierpnia 2005 r., III CNP 4/05, OSNC 2006, nr 1, poz.
16 oraz z dnia 18 stycznia 2006 r., III CNP 22/05, OSNC 2006, nr 6, poz. 111).
Skarżący, dla spełnienia wymagania określonego w art. 4245
§ 1 pkt 4 k.p.c.,
podniósł, że w treści zaskarżonego postanowienia brak nawiązania do
pomieszczeń na parterze budynku o pow. 46,7 m2
i oraz do pomieszczenia na
piętrze o pow. 17 m2
. Z opinii biegłego przyjętej przez Sąd Rejonowy za podstawę
postanowienia i stanowiącej jego integralną część wynika, że skarżącemu chodzi
o holl o pow. 30, 2 m2
, klatkę schodową o pow. 8,5 m2
oraz wiatrołap o pow. 8 m2
,
natomiast na piętrze o klatkę schodową o pow. 17 m 2
(łącznie 63,7 m2
).
Sąd Rejonowy w sentencji postanowienia w sposób wyraźny nie wymienił
wprawdzie hollu, klatek schodowych oraz wiatrołapu o łącznej powierzchni 63,7 m2
,
niemniej w punktach XII – XV określił udziały przypadające właścicielom
wyodrębnionych lokali w częściach wspólnych budynku. W tej sytuacji za błędny
uznać trzeba pogląd, że holl, klatki schodowe i wiatrołap są niczyje.
Nie ulega wątpliwości, że niektóre elementy budynku, takie jak fundamenty, ściany
4
nośne, dach, klatki schodowe, windy, instalacje wodne, ogrzewcze, elektryczne,
strych itp. służą do użytku ogółu właścicieli lokali w związku z czym z chwilą
ustanowienia odrębnej własności lokali stają się przedmiotem współwłasności.
(zob. art. 3 ust. 2 u.w.lok.). Jest zatem oczywiste, że – wbrew odmiennym
zapatrywaniom skarżącego – obie klatki schodowe, holl oraz wiatrołap o łącznej
powierzchni 63,7 m2
stanowią współwłasność właścicieli wyodrębnionych lokali
w częściach wskazanych w punktach XII – XV zaskarżonego postanowienia.
Zachodzą tym samym podstawy, by stwierdzić, że szkoda, która – w ocenie
skarżącego – została mu wyrządzona przez wydanie zaskarżonego postanowienia,
jest szkodą fikcyjną. Oznacza to, że skarżący nie spełnił wymagania
przewidzianego w art. 4245
§ 1 pkt 4 k.p.c.
Zgodnie z art. 4241
§ 1 k.p.c., przesłanką dopuszczalności skargi
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia jest
wykorzystanie przez stronę przysługujących jej środków prawnych. Wyjątek od tej
zasady przewiduje art. 4241
§ 2 k.p.c., który w sytuacji, gdy strona nie skorzystała
z przysługujących jej środków prawnych, uzależnia dopuszczalność skargi od
kumulatywnego spełnienia dwóch przesłanek: istnienia wyjątkowego wypadku oraz
występowania niezgodności z prawem o kwalifikowanym charakterze, wynikającej
z naruszenia podstawowych zasad porządku prawnego lub konstytucyjnych
wolności albo praw człowieka i obywatela.
Co się tyczy wyjątkowego wypadku, o którym mowa w art. 4241
§ 2 k.p.c.,
Sąd Najwyższy wyjaśnił, że za wpadek taki można uznać – przykładowo – nie
skorzystanie przez stronę z przysługującego jej środka zaskarżenia z powodu
ciężkiej choroby, katastrofy, klęski żywiołowej lub błędnej informacji udzielonej
przez pracownika sądu (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 2 lutego
2006 r., I CNP 4/06, OSNC 2006, nr 6, poz. 113).
Wskazane przez skarżącego przyczyny nie skorzystania z przysługującego
mu prawa wniesienia apelacji od zaskarżonego postanowienia nie pozwalają na
stwierdzenie, że nastąpiło to w okolicznościach, które można by uznać
za wyjątkowy wypadek w rozumieniu art. 4241
§ 2 k.p.c.
5
Skoro skarżący nie uprawdopodobnił szkody, ani nie wykazał, że zachodzi
wyjątkowy wypadek w rozumieniu art. 4241
§ 2 k.p.c., wniesiona skarga ulegała
odrzuceniu.
Z tych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 4248
§ 1 i 2 k.p.c.
postanowił, jak w sentencji.