Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III SO 5/10
POSTANOWIENIE
Dnia 8 września 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Romualda Spyt (przewodniczący)
SSN Zbigniew Myszka (sprawozdawca)
SSN Józef Iwulski
w sprawie z wniosku Z. D.
o zabezpieczenie roszczenia związane z uchwałami z dnia 9 lutego 2010 r.
dotyczącymi trzech wolnych stanowisk do Sądu Okręgowego w […] ogłoszonych w
Monitorze Polskim […],
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 8 września 2010 r.,
odrzuca wniosek.
Uzasadnienie
Sędzia Z. D., który zaskarżył uchwałę Krajowej Rady Sądownictwa o
nieprzedstawieniu jego kandydatury Prezydentowi RP do powołania na stanowisko
Sędziego Sądu Okręgowego w [..] oraz uchwały Krajowej Rady Sądownictwa o
przedstawieniu Prezydentowi RP do powołania na stanowisko Sędziego Sądu
Okręgowego sędziów M. F. i Z. Dx., wystąpił do Sądu Najwyższego z wnioskiem „o
zabezpieczenie roszczeń”: a) o uchylenie uchwały Krajowej Rady Sądownictwa
dotyczącej jego osoby, b) o uchylenie uchwał Krajowej Rady Sądownictwa
przedstawieniu kandydatur sędziów M. F. i Z. Dx. do powołania na stanowisko
sędziego Sądu Okręgowego w […] przez „zawieszenie” ich wykonania „do czasu
prawomocnego zakończenia sprawy”.
2
W uzasadnieniu wniosku wskazano, że brak zabezpieczenia roszczenia
może znacznie utrudnić wykonanie orzeczenia Sądu Najwyższego w stosunku do
zaskarżonych uchwał (w przypadku gdy będzie ono korzystne dla składającego
wniosek), a także „może doprowadzić do naruszenia prawa do sądu tj. art. 6 ust. 1
Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i art. 45 ust. 1 Konstytucji”. Ponadto
zabezpieczenie roszczenia jest konieczne, ponieważ Krajowa Rada Sądownictwa
„próbuje prowadzić politykę faktów dokonanych”. Wnioskodawca startował w
konkursie na stanowisko sędziego w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w
[…]. W tym postępowaniu dwóch innych kandydatów otrzymało już powołanie na
stanowiska sędziowski, natomiast wnioskodawca nie został poinformowany o tych
uchwałach Krajowej Rady Sądownictwa, których i nie otrzymał wraz z
uzasadnieniem. Jego zdaniem wykonanie kontestowanych uchwał powinno zostać
zawieszone, z wyłączeniem wykonania uchwały dotyczącej „sędzi B. J., ponieważ
wybór tej kandydatury mieścił się w granicach swobody uznania”.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Odwołanie od uchwały Krajowej Rady Sądownictwa w sprawach
indywidualnych sędziego albo innej osoby, której praw i obowiązków dotyczy
uchwała jest uregulowane w art. 13 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o Krajowej
Radzie Sądownictwa (jednolity tekst: Dz.U. z 2010 r. Nr 11, poz. 77 ze zm.,
powoływanej dalej jako ustawa o KRS), należy do innych spraw określonych w
ustawach w rozumieniu art. 1 pkt 1c ustawy z dnia 23 listopada 2002 r. o Sądzie
Najwyższym (Dz.U. Nr 240, poz. 2052 ze zm., powoływanej dalej jako ustawa o
Sądzie Najwyższym), w związku z art. 13 ustawy o KRS. Rozpoznawany wniosek o
zabezpieczenie „roszczeń” nie jest tego typu sprawą ani dopuszczalnym środkiem
odwoławczym w rozumieniu wymienionych przepisów. Złożony wniosek dotyczy nie
tylko zabezpieczenia odwołania (nazywanego przez odwołującego się
„roszczeniem”), od uchwały o nieprzedstawieniu jego kandydatury Prezydentowi
RP do powołania na stanowisko sędziego Sądu Okręgowego, ale także
zabezpieczenia „roszczeń” o uchylenie uchwał Krajowej Rady Sądownictwa o
przedstawieniu Prezydentowi RP dwóch innych kandydatur na wakujące
stanowiska sędziów tego Sądu Okręgowego. Tymczasem odwołanie przysługuje w
indywidualnej sprawie tylko sędziemu albo osobie, której praw i obowiązków
3
bezpośrednio dotyczy zaskarżona uchwała (art. 13 ust. 3 ustawy o KRS). Dlatego
nie jest dopuszczalne wniesienie odwołania ani innego środka zaskarżenia lub
wniosku o zabezpieczenie uchwał Krajowej Rady Sądownictwa w sprawie
przedstawienia Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej innych kandydatur z
wnioskami o powołanie na wolne stanowiska sędziowskie, wnoszone przez osobę,
której takie uchwały nie dotyczą, choćby dotyczyły one stanowiska sędziego, o
które ubiegał się odwołujący (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 grudnia 2009
r., III KRS 19/09). Inaczej rzecz ujmując, uchwały Krajowej Rady Sądownictwa w
sprawie przedstawienia Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej dotyczące
sędziego albo innej osoby z wnioskiem o powołanie na wolne stanowiska
sędziowskie mogłyby być kontestowane wyłącznie przez te podmioty, których praw
i obowiązków dotyczyły. Oznacza to, że nie jest dopuszczalny wniosek o
zabezpieczenie odwołania od uchwały o nieprzedstawieniu Prezydentowi RP
kandydatury wnioskodawcy na wolne stanowiska sędziowskie, który w istocie
rzeczy został skierowany w celu zabezpieczenia „roszczeń” o uchylenie
niezaskarżalnych przez wnioskodawcę uchwał Krajowej Rady Sądownictwa o
przedstawieniu Prezydentowi RP kandydatur innych sędziów. Prowadziłoby to do
obejścia regulacji o braku podstaw do zaskarżenia tego rodzaju uchwał oraz do
bezpodstawnego rozpoznania wnioskowanego zabezpieczenia „roszczeń” przez
potencjalne wstrzymanie wykonania tych niezaskarżalnych przez wnioskodawcę
uchwał, które dotyczyły praw i obowiązków innych kandydatur na wolne stanowiska
sędziowskie.
Odwołanie od uchwały KRS o nieprzedstawieniu Prezydentowi kandydatury
wnioskodawcy na wolne stanowisko sędziowskie ani wniosek o jego
zabezpieczenie takiego odwołania nie jest sprawą cywilną w rozumieniu art. 1 k.p.c.
ani rodzajem powództwa cywilnego, które mogłoby być zabezpieczone w trybie art.
7301
k.p.c. Odwołanie od wymienionej uchwały należy do kognicji Sądu
Najwyższego w innej sprawie określonej w ustawie o KRS (art. 13) w związku z art.
1 pkt 1c ustawy o Sądzie Najwyższym. Do rozpoznania takiej sprawy (odwołania),
zgodnie z art. 13 ust. 6 ustawy o KRS, w zakresie nieuregulowanym jej przepisami
Sąd Najwyższy stosuje wyłącznie przepisy Kodeksu postępowania cywilnego o
skardze kasacyjnej. Już ze względu na brak odesłania do innych przepisów
4
Kodeksu postępowania cywilnego, w tym do przepisów o postępowaniu
zabezpieczającym, wykluczone jest rozpoznanie wniosku o zabezpieczenie
odwołania na podstawie art. 7301
k.p.c. Wprawdzie nie jest wykluczone w toku
postępowania, a zatem przed jego prawomocnym zakończeniem, zgłoszenie
wniosku o zabezpieczenie powództwa także w toku postępowania przed Sądem
Najwyższym (np. w toku postępowania zażaleniowego), ale wówczas o
zabezpieczeniu orzeka sąd pierwszej instancji (art. 734 k.p.c.), którym nie jest Sąd
Najwyższy nawet i także wtedy, gdy orzeka w jednej lub jedynej instancji w innych
sprawach określonych w ustawach szczególnych w rozumieniu art. 1 pkt 1c ustawy
o Sądzie Najwyższym, np. na gruncie art. 13 ustawy o KRS.
Ponadto art. 7301
k.p.c. ani inne przepisy o postępowaniu zabezpieczającym
nie są przepisami Kodeksu postępowania cywilnego o skardze kasacyjnej, a tylko
te mogą być stosowane do rozpoznania odwołania od uchwały o nieprzedstawieniu
Prezydentowi RP kandydatury na wolne stanowisko sędziowskie wnioskodawcy,
który przecież nie ma roszczenia o uzyskanie wakującego stanowiska ani
roszczenia z tytułu „utraty wyższego wynagrodzenia”. Przysługujące wnioskodawcy
odwołanie nie jest zatem sprawą cywilną w rozumieniu art. 1 k.p.c., a w
konsekwencji nie jest roszczeniem podlegającym zabezpieczeniu na podstawie
przepisów Kodeksu postępowania cywilnego o przestępowaniu zabezpieczającym,
ale szczególnym środkiem zaskarżenia uregulowanym w ustawie o KRS, która przy
jego rozpoznaniu - w zakresie w tej ustawie nieuregulowanym - dopuszcza
możliwość posiłkowego stosowania włącznie przepisów tego Kodeksu o skardze
kasacyjnej. Wykluczone (niedopuszczalne) jest stosowanie przepisów Kodeksu
postępowania cywilnego o przestępowaniu zabezpieczającym do „zabezpieczenia”
odwołania od uchwały Krajowej Rady Sądownictwa wniesionego w sprawie
indywidualnej, której praw i obowiązków dotyczyła ta uchwała.
Mając powyższe rozważania na uwadze należało uznać, że w sprawie z
odwołania od uchwały Krajowej Rady Sądownictwa o nieprzedstawieniu
Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej określonej kandydatury na wolne
(wakujące) stanowisko sędziowskie wykluczone (niedopuszczalne) jest udzielenie
zabezpieczenia odwołania w trybie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego o
5
postępowaniu zabezpieczającym. W konsekwencji Sąd Najwyższy postanowił jak w
sentencji.