I CSK 343/13
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:27-10-2014
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:I CSK 326/07 I CSK 392/12 I CZ 183/04 II CZ 94/04 II PK 98/05 III CSK 180/07 IV CSK 225/11 IV CSK 225/11 V CSK 3/05 I PKN 341/01 II CK 324/03 V CSK 550/07
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt I CSK 343/13
POSTANOWIENIE
Dnia 20 marca 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jan Górowski
w sprawie z powództwa M. Spółki z o.o. z siedzibą w S.
przeciwko Skarbowi Państwa - Ministrowi Finansów
o zapłatę,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 20 marca 2014 r.,
na skutek skargi kasacyjnej strony powodowej
od wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 5 grudnia 2012 r.,
odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania
i odstępuje od obciążenia powódki kosztami postępowania
kasacyjnego.
2
UZASADNIENIE
Sąd Najwyższy przyjmuje skargę kasacyjną do rozpoznania jeżeli:
w sprawie występuje istotne zagadnienie prawne, istnieje potrzeba wykładni
przepisów prawnych budzących poważne wątpliwości lub wywołujących
rozbieżności w orzecznictwie sądów, zachodzi nieważność postępowania lub
skarga kasacyjna jest oczywiście uzasadniona (art. 398 § 1 k.p.c.).
Instytucja przedsądu, jak wynika z orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego,
jest zgodna z normami konstytucyjnymi, a także z zaleceniami Rady Europy
zezwalającymi na wprowadzenie środków eliminujących dostęp do sądu
najwyższego szczebla. Skarga kasacyjna służy od prawomocnego orzeczenia, ma
ograniczony zasięg, a jej podstawowym celem jest ochrona interesu publicznego
przez zapewnienie jednolitości wykładni i twórczy wkład Sądu Najwyższego
w rozwój prawa.
W sprawie nie występuje żadna z przesłanek pozwalająca na przyjęcie
skargi kasacyjnej do rozpoznania, choć skarżąca powołała się na istotne
zagadnienie prawne oraz na jej oczywistą zasadność (art. 3989
§ 1 pkt 1 i 4 k.p.c.).
Istotnym zagadnieniem prawnym w omawianym znaczeniu jest taki problem
z zakresu wykładni i stosowania prawa, który ma znaczenie precedensowe dla
rozstrzygania podobnych spraw lub rozwoju jurysprudencji (por. postanowienie
Sądu Najwyższego z dnia 7 stycznia 2005 r., I CZ 183/04, niepublikowane).
Powołanie się przez skarżącego na istnienie takiego zagadnienia wymaga jego
sformułowania oraz przedstawienia argumentacji jurydycznej uzasadniającej tezę
o możliwości rozbieżnych ocen prawnych na gruncie przytoczonych przepisów
prawa, na tle których ono powstało. Poza tym skarżący powinien wykazać, że
zagadnienie to jest istotne dla rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawy (por.
postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 28 listopada 2003 r., II CK 324/03;
z dnia 7 czerwca 2005 r., V CSK 3/05; z dnia 13 lipca 2007 r., III CSK 180/07;
z dnia 22 listopada 2007 r., I CSK 326/07, niepublikowane oraz z dnia 26 września
2005 r., II PK 98/05, OCNP 2006, nr 15 - 16, poz. 243). Ponadto prawidłowo
sformułowane zagadnienie musi być sformułowane ogólnie w tym sensie, że nie
3
może chodzić w nim o sposób rozstrzygnięcia sprawy (por. postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 9 września 2004 r., II CZ 94/04, niepublikowane).
Problem na czym powinien polegać i w jaki sposób należy wykazać związek
przyczynowo skutkowy w przypadku zaniechania legislacyjnego - braku terminowej
implementacji wyjaśnił już Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 19 czerwca 2013 r.,
I CSK 392/12 (LEX nr 1365589). Nie negując samego faktu naruszenia przez
Polskę obowiązku terminowej transpozycji MiFID I i MiFID II do prawa krajowego,
zakres różnic dotyczących obowiązków firm inwestycyjnych wobec klientów między
przepisami rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 grudnia 2005 r. w sprawie
trybu i warunków postępowania firm inwestycyjnych oraz banków powierniczych
(Dz. U. z 2006 r. Nr 2, poz. 8) a przepisami dyrektyw nie jest tak duży, aby brak
pełnej terminowej implementacji tych dyrektyw do prawa polskiego można było
uznać za zdarzenie, bez którego (conditio sine qua non) nie doszłoby do zawarcia
przez stronę powodową transakcji, a w konsekwencji - do poniesionej straty.
Również przepisy obowiązujące w chwili zawarcia tej transakcji zapewniały
stronie powodowej uzyskanie rzetelnych informacji o związanym z nią ryzyku (zob.
także co do innych jeszcze źródeł obowiązku udzielania takich informacji wyrok
Sądu Najwyższego z dnia 16 lutego 2012 r., IV CSK 225/11, niepublikowany) oraz
nakładały na bank obowiązek uzyskania informacji niezbędnych do oceny poziomu
doświadczenia i wiedzy strony powodowej w dziedzinie inwestowania
w instrumenty finansowe.
Zaskarżone skargą kasacyjną orzeczenie oczywiście narusza prawo, gdy
jest niewątpliwie sprzeczne z zasadniczymi i niepodlegającymi różnej wykładni
przepisami, albo zostało wydane w wyniku błędnej wykładni lub niewłaściwego
zastosowania prawa, które jest w sposób pewny i niewątpliwy z góry widoczne dla
prawnika, bez potrzeby głębszej analizy jurydycznej (por. postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 8 marca 2003 r., I PKN 341/01, OSNP 2004, nr 6, poz. 100).
Skarżąca podnosząc, że w sprawie występuje istotne zagadnienia prawne
przeoczyła, iż nie można z przesłanką określoną w art. 3989
§ 1 pkt 4 k.p.c.
równocześnie podnosić, że w ramach naruszenia tych samych przepisów
w sprawie pojawiło się istotne zagadnienie prawne. Jest to błąd logiczny,
4
albowiem gdy wchodzi w rachubę zagadnienie prawne skarga kasacyjna nie może
być oczywiście uzasadniona (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia
13 marca 2008 r., V CSK 550/07, niepublikowane). Skarga kasacyjna nie jest
oczywiście uzasadniona, albowiem zaskarżone orzeczenie nie narusza prawa we
wskazanym wyżej znaczeniu. W sprawie związek przyczynowo skutkowy nie został
wykazany pomiędzy niewątpliwie zaistniałą szkodą powódki, a zaniechaniem
pozwanego Skarbu Państwa. Wbrew stanowisku skarżącej spółki, wobec braku
przesłanki związku przyczynowego, w sprawie nie zachodziła potrzeba badania
wysokości szkody. Wywód Sądu Apelacyjnego dotyczący art. 361 § 1 k.c. nie budzi
zastrzeżeń.
Z tych względów Sąd Najwyższy odmówił przyjęcia skargi kasacyjnej do
rozpoznania (art. 3989
§ 2 k.p.c.).
POSTANOWIENIE
Dnia 20 marca 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jan Górowski
w sprawie z powództwa M. Spółki z o.o. z siedzibą w S.
przeciwko Skarbowi Państwa - Ministrowi Finansów
o zapłatę,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 20 marca 2014 r.,
na skutek skargi kasacyjnej strony powodowej
od wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 5 grudnia 2012 r.,
odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania
i odstępuje od obciążenia powódki kosztami postępowania
kasacyjnego.
2
UZASADNIENIE
Sąd Najwyższy przyjmuje skargę kasacyjną do rozpoznania jeżeli:
w sprawie występuje istotne zagadnienie prawne, istnieje potrzeba wykładni
przepisów prawnych budzących poważne wątpliwości lub wywołujących
rozbieżności w orzecznictwie sądów, zachodzi nieważność postępowania lub
skarga kasacyjna jest oczywiście uzasadniona (art. 398 § 1 k.p.c.).
Instytucja przedsądu, jak wynika z orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego,
jest zgodna z normami konstytucyjnymi, a także z zaleceniami Rady Europy
zezwalającymi na wprowadzenie środków eliminujących dostęp do sądu
najwyższego szczebla. Skarga kasacyjna służy od prawomocnego orzeczenia, ma
ograniczony zasięg, a jej podstawowym celem jest ochrona interesu publicznego
przez zapewnienie jednolitości wykładni i twórczy wkład Sądu Najwyższego
w rozwój prawa.
W sprawie nie występuje żadna z przesłanek pozwalająca na przyjęcie
skargi kasacyjnej do rozpoznania, choć skarżąca powołała się na istotne
zagadnienie prawne oraz na jej oczywistą zasadność (art. 3989
§ 1 pkt 1 i 4 k.p.c.).
Istotnym zagadnieniem prawnym w omawianym znaczeniu jest taki problem
z zakresu wykładni i stosowania prawa, który ma znaczenie precedensowe dla
rozstrzygania podobnych spraw lub rozwoju jurysprudencji (por. postanowienie
Sądu Najwyższego z dnia 7 stycznia 2005 r., I CZ 183/04, niepublikowane).
Powołanie się przez skarżącego na istnienie takiego zagadnienia wymaga jego
sformułowania oraz przedstawienia argumentacji jurydycznej uzasadniającej tezę
o możliwości rozbieżnych ocen prawnych na gruncie przytoczonych przepisów
prawa, na tle których ono powstało. Poza tym skarżący powinien wykazać, że
zagadnienie to jest istotne dla rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawy (por.
postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 28 listopada 2003 r., II CK 324/03;
z dnia 7 czerwca 2005 r., V CSK 3/05; z dnia 13 lipca 2007 r., III CSK 180/07;
z dnia 22 listopada 2007 r., I CSK 326/07, niepublikowane oraz z dnia 26 września
2005 r., II PK 98/05, OCNP 2006, nr 15 - 16, poz. 243). Ponadto prawidłowo
sformułowane zagadnienie musi być sformułowane ogólnie w tym sensie, że nie
3
może chodzić w nim o sposób rozstrzygnięcia sprawy (por. postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 9 września 2004 r., II CZ 94/04, niepublikowane).
Problem na czym powinien polegać i w jaki sposób należy wykazać związek
przyczynowo skutkowy w przypadku zaniechania legislacyjnego - braku terminowej
implementacji wyjaśnił już Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 19 czerwca 2013 r.,
I CSK 392/12 (LEX nr 1365589). Nie negując samego faktu naruszenia przez
Polskę obowiązku terminowej transpozycji MiFID I i MiFID II do prawa krajowego,
zakres różnic dotyczących obowiązków firm inwestycyjnych wobec klientów między
przepisami rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 grudnia 2005 r. w sprawie
trybu i warunków postępowania firm inwestycyjnych oraz banków powierniczych
(Dz. U. z 2006 r. Nr 2, poz. 8) a przepisami dyrektyw nie jest tak duży, aby brak
pełnej terminowej implementacji tych dyrektyw do prawa polskiego można było
uznać za zdarzenie, bez którego (conditio sine qua non) nie doszłoby do zawarcia
przez stronę powodową transakcji, a w konsekwencji - do poniesionej straty.
Również przepisy obowiązujące w chwili zawarcia tej transakcji zapewniały
stronie powodowej uzyskanie rzetelnych informacji o związanym z nią ryzyku (zob.
także co do innych jeszcze źródeł obowiązku udzielania takich informacji wyrok
Sądu Najwyższego z dnia 16 lutego 2012 r., IV CSK 225/11, niepublikowany) oraz
nakładały na bank obowiązek uzyskania informacji niezbędnych do oceny poziomu
doświadczenia i wiedzy strony powodowej w dziedzinie inwestowania
w instrumenty finansowe.
Zaskarżone skargą kasacyjną orzeczenie oczywiście narusza prawo, gdy
jest niewątpliwie sprzeczne z zasadniczymi i niepodlegającymi różnej wykładni
przepisami, albo zostało wydane w wyniku błędnej wykładni lub niewłaściwego
zastosowania prawa, które jest w sposób pewny i niewątpliwy z góry widoczne dla
prawnika, bez potrzeby głębszej analizy jurydycznej (por. postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 8 marca 2003 r., I PKN 341/01, OSNP 2004, nr 6, poz. 100).
Skarżąca podnosząc, że w sprawie występuje istotne zagadnienia prawne
przeoczyła, iż nie można z przesłanką określoną w art. 3989
§ 1 pkt 4 k.p.c.
równocześnie podnosić, że w ramach naruszenia tych samych przepisów
w sprawie pojawiło się istotne zagadnienie prawne. Jest to błąd logiczny,
4
albowiem gdy wchodzi w rachubę zagadnienie prawne skarga kasacyjna nie może
być oczywiście uzasadniona (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia
13 marca 2008 r., V CSK 550/07, niepublikowane). Skarga kasacyjna nie jest
oczywiście uzasadniona, albowiem zaskarżone orzeczenie nie narusza prawa we
wskazanym wyżej znaczeniu. W sprawie związek przyczynowo skutkowy nie został
wykazany pomiędzy niewątpliwie zaistniałą szkodą powódki, a zaniechaniem
pozwanego Skarbu Państwa. Wbrew stanowisku skarżącej spółki, wobec braku
przesłanki związku przyczynowego, w sprawie nie zachodziła potrzeba badania
wysokości szkody. Wywód Sądu Apelacyjnego dotyczący art. 361 § 1 k.c. nie budzi
zastrzeżeń.
Z tych względów Sąd Najwyższy odmówił przyjęcia skargi kasacyjnej do
rozpoznania (art. 3989
§ 2 k.p.c.).