Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II UK 518/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 6 sierpnia 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jerzy Kuźniar (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Roman Kuczyński
SSN Maciej Pacuda
w sprawie z wniosku M. P.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych
o jednorazowe odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 6 sierpnia 2014 r.,
skargi kasacyjnej wnioskodawcy od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych w S.
z dnia 12 lipca 2013 r.,
1. uchyla zaskarżony wyrok i oddala apelację pozwanego
organu rentowego - Zakładu Ubezpieczeń Społecznych od
wyroku Sądu Rejonowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych w S. z dnia 23 stycznia 2013 r.;
2. zasądza od pozwanego organu rentowego na rzecz radcy
prawnego J. S. - Kancelaria Prawnicza kwotę 900 zł (dziewięćset)
powiększoną o stawkę należnego podatku od towarów i usług
tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej
wnioskodawcy w postępowaniu apelacyjnym;
2
3. zasądza od pozwanego organu rentowego na rzecz
wnioskodawcy kwotę 1 350 zł (jeden tysiąc trzysta pięćdziesiąt)
tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
UZASADNIENIE
Wyrokiem z dnia 12 lipca 2013 r., Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych w S. zmienił, na skutek apelacji pozwanego Zakładu Ubezpieczeń
Społecznych, wyrok Sądu Rejonowego – Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w
S. z dnia 23 stycznia 2013 r. w sprawie o jednorazowe odszkodowanie z tytułu
wypadku przy pracy i oddalił odwołanie wnioskodawcy M. P. od decyzji organu
rentowego z dnia 9 sierpnia 2010 r., odmawiającej przyznania prawa do
dochodzonego świadczenia.
W stanie faktycznym sprawy, wnioskodawca był zatrudniony w M. Spółce z
ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w L. jako pracownik fizyczny w okresie
od dnia 23 kwietnia 2008 r. do dnia 31 sierpnia 2008 r. Uzyskał orzeczenie
lekarskie o zdolności do pracy w dniu 22 kwietnia 2008 r. Od dnia 3 lipca 2009 r.
został ponownie zatrudniony i w dniu 8 lipca 2009 r. wyjechał do pracy - razem z
innymi pracownikami Spółki - do Belgii do miejscowości L. Po przyjeździe do Belgii
wszyscy pracownicy spożywali piwo w porównywalnych, nienadmiernych ilościach,
nie pili innego alkoholu, nie pili go przed pracą. W dniu 9 lipca 2009 r.
wnioskodawca na skutek upadku na schodach (w nieustalonych bliżej
okolicznościach – informacja o upadku zawarta jest w epikryzie z leczenia
szpitalnego – k. 137) doznał zasinień na kończynach i tułowiu, a także (co
stwierdzono w trakcie hospitalizacji) urazu tętnicy lewej szyjnej wewnętrznej, w
wyniku którego doszło do jej rozwarstwienia. W dniu 11 lipca 2009 r. około godziny
9.00 prezes spółki M. S. polecił czterem pracownikom, w tym wnioskodawcy, by
pojechali do miejscowości K. po 60-70 worków ważących po ok. 15 - 25 kg. W
trakcie załadunku tych worków, po około 20 minutach pracy wnioskodawca zasłabł,
nie odpowiadał na zadawane pytania i nie było z nim kontaktu (nie było czuć od
niego zapachu alkoholu). Współpracownicy umieścili go w samochodzie, skończyli
załadunek i wrócili około godziny 11 do miejscowości L. Położyli wnioskodawcę na
3
kanapie stojącej na podwórku. O godzinie 15.00 prezes spółki M. S., po
telefonicznym uzgodnieniu z rodzicami wnioskodawcy, odwiózł go do granicy w
Kołbaskowie. O godzinie 2.30 dnia 12 lipca 2009 r. przekazał wnioskodawcę
rodzicom, którzy zawieźli go do najbliższego szpitala w Szczecinie. Był bezwładny i
stracił zdolność mówienia. Przy przyjęciu do szpitala w Szczecinie nie był pod
wpływem alkoholu. Przed wypadkiem wnioskodawca, mający 28 lat, nie miał
problemów ze zdrowiem, nie leczył się, nie był zapisany do lekarza rodzinnego.
W dniu przyjęcia wnioskodawcy do szpitala (12 lipca 2009 r.) stwierdzono u
niego udar niedokrwienny mózgu z następowym porażeniem połowicznym
prawostronnym i afazją globalną oraz pourazowe rozwarstwienie lewej tętnicy
szyjnej wewnętrznej, powikłane jej niedrożnością, liczne zasinienia na kończynach i
tułowiu, które mogły powstać w wyniku urazu w dniu 9 lipca 2009 r. Obecnie u
wnioskodawcy występuje stan po udarze niedokrwiennym mózgu, przejawiający
się afazją ruchową dużego stopnia utrudniającą porozumiewanie się, co odpowiada
40% uszczerbku na zdrowiu, głębokim niedowładem połowicznym prawostronnym
(porażenie kończyny górnej prawej z utrwalonym przykurczem, niedowład nogi
prawej z dodatnim objawem Babińskiego), co odpowiada 70% uszczerbku na
zdrowiu. W dniu zdarzenia wnioskodawca podlegał ubezpieczeniu wypadkowemu.
Decyzją z dnia 9 sierpnia 2010 r. organ rentowy odmówił wnioskodawcy
przyznania prawa do jednorazowego odszkodowania z tytułu zdarzenia, jakiemu
uległ w dniu 11 lipca 2009 r. Na skutek odwołania wnioskodawcy, Sąd Rejonowy
przyznał dochodzone świadczenie w związku ze stwierdzonym 100% długotrwałym
uszczerbkiem na zdrowiu w wysokości stanowiącej 20% przeciętnego
wynagrodzenia obowiązującego w dniu wydania decyzji za każdy procent
uszczerbku oraz zasądził na rzecz wnioskodawcy koszty postępowania.
Kwestią sporną było czy oceniane zdarzenie z dnia 11 lipca 2009 r. może
być uznane za wypadek przy pracy w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 30
października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i
chorób zawodowych (jednolity tekst: Dz.U. z 2013 r., poz. 737, dalej ustawa
wypadkowa). W myśl tego przepisu, za wypadek przy pracy uważa się nagłe
zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które
nastąpiło w związku z pracą: podczas lub w związku z wykonywaniem przez
4
pracownika zwykłych czynności lub poleceń służbowych, podczas lub w związku z
wykonywaniem przez pracownika czynności w interesie zakładu pracy, nawet bez
polecenia, w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze
między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku ze stosunku
pracy. W ocenie Sądu Rejonowego ustalony stan faktyczny w sprawie pozwalał na
przyjęcie, że zdarzenie, jakiemu uległ wnioskodawca, było wypadkiem przy pracy.
Sąd szeroko powołał orzecznictwo Sądu Najwyższego, przyjmując że uszkodzenie
ciała doznane przy wykonywaniu czynności należących do obowiązków pracownika,
uznawane za wypadek przy pracy, stanowi nieoczekiwane i krótkotrwałe zakłócenie
układu fizycznego i jest zdarzeniem nagłym (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia
21 maja 1997 r., II UKN 130/97, OSNAPiUS 1998 nr 7 poz. 219, z dnia 30 czerwca
1999 r., II UKN 24/99, OSNAPiUS 2000 nr 18, poz. 697, z dnia 16 lutego 2000 r.,
II UKN 425/99, OSNAPiUS 2001 nr 16, poz. 521, z dnia 23 sierpnia 2000 r., II UKN
671/99, OSNAPiUS 2002 nr 5, poz. 118). Ponadto w definicji wypadku przy pracy
znajduje się element wiążący wypadek (zdarzenie) z przyczyną zewnętrzną. W
uchwale Sądu Najwyższego z dnia 11 lutego 1963 r., III PO 15/62 (OSNCP 1963 r.
Nr 10, poz. 215), wyjaśniono, że elementu definicji wypadku ujętego jako
„przyczyna zewnętrzna” nie należy rozumieć dosłownie, lecz jako konieczność, by
w zespole przyczyn rozstrzygających o szkodliwym skutku była również przyczyna
zewnętrzna, bez której zdarzenie nie nastąpiłoby. W judykaturze przyjęto
jednocześnie, że zewnętrzną przyczyną sprawczą wypadku przy pracy może być
każdy czynnik zdolny wywołać w istniejących warunkach zdarzenie powodujące
skutki w postaci śmierci lub urazu. W każdym razie może to być uszkadzające ciało
zadziałanie sił przyrody, narzędzia pracy, maszyny, spadającego przedmiotu, czyn
innej osoby, lecz także zawiniona lub mimowolna czynność samego
poszkodowanego, np. potknięcie się, odruch, upadek, nawet na gładkiej
powierzchni itp., byle nie istniały podstawy do ustalenia, że wypadek został
spowodowany wyłącznie schorzeniem pracownika. W tym znaczeniu uraz może
być następstwem samej pracy, a więc czynności wykonywanych przez pracownika
w czasie i w miejscu wyznaczonym przez zakład pracy; zwykłego wysiłku i energii
wkładanych w proces pracy. Przyjmuje się, że ujawnienie się schorzenia
samoistnego lub pogorszenie stanu zdrowia ma przyczynę zewnętrzną, jeżeli
5
zostanie stwierdzone, że pracownik przed wypadkiem podjął wysiłek fizyczny
nadmierny w stosunku do jego stanu zdrowia (wyroki Sądu Najwyższego z dnia 9
lipca 1991 r., II PRN 3/91, OSP 1992 r. Nr 11-12, poz. 263, z dnia 8 listopada
1994 r., II PRN 7/94, OSNAPiUS 1995 nr 9, poz. 108, z dnia 5 lutego 1997 r.,
II UKN 8/96, OSNAPiUS 1997 nr 19, poz. 386). Zdaniem Sądu także schorzenie
samoistne, może nie być przeszkodą dla kwalifikowania go jako wypadku przy
pracy, jeżeli istotne pogorszenie stanu zdrowia, pozostawało w związku z
wykonywaną pracą (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 9 kwietnia 1968 r.,
III UZP 1/58, OSNCP 1968 r. Nr 8-9, poz. 140, OSPiKA 1969 r. Nr 3, poz. 57).
Sąd pierwszej instancji przeprowadził dowody z opinii biegłych lekarzy:
neurologa i chirurga naczyniowego. Obaj biegli dostrzegli związek pomiędzy
urazem w dniu 9 lipca 2009 r. a udarem w dniu 11 lipca 2009 r., przy czym biegły
lekarz neurolog uznał, że schorzenie wnioskodawcy miało charakter samoistny,
zwracając szczególną uwagę na fakt nieudzielenia wnioskodawcy pomocy
lekarskiej, co mogło nasilić skutki udaru. Drugi z biegłych wskazał, że praca
polegająca na przenoszeniu worków, „była czynnikiem wpływającym ujemnie na
rozwarstwienie tętnicy, przyśpieszając udar”.
Sąd Rejonowy uznał, że w dniu 11 lipca 2009 r. wnioskodawca z uwagi na
rozwarstwienie tętnicy szyjnej był w takim stanie zdrowia, że wysiłek przy
przenoszeniu worków był dla niego wysiłkiem nadmiernym i stanowił zewnętrzną
przyczynę zdarzenia - spowodował wystąpienie udaru.
Na skutek apelacji organu rentowego, wyrokiem z dnia 12 lipca 2013 r., Sąd
Okręgowy zmienił wyrok Sądu pierwszej instancji i oddalił odwołanie wnioskodawcy,
uznając że Sąd Rejonowy naruszył prawo materialne - art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy
wypadkowej, niewłaściwie oceniając, że wnioskodawca doznał urazu na skutek
nagłego działania czynnika zewnętrznego, związanego z pracą. W ocenie Sądu
przyczyną udaru mózgu było rozwarstwienie się tętnicy na skutek urazu, jakiego
wnioskodawca doznał w dniu 9 lipca 2009 r. (spadł ze schodów w hotelu, w którym
był zakwaterowany). Nie budzi wątpliwości, że rozwarstwienie tętnicy doprowadziło
do zasłabnięcia powoda, które w efekcie - na skutek nieudzielenia szybkiej pomocy
lekarskiej - spowodowało obecny zły stan zdrowia. Wprawdzie w dniu zdarzenia
wnioskodawca nie był pod wpływem alkoholu, ale spożywanie alkoholu i upadek
6
pod jego wpływem kilka dni wcześniej, sprawia że nie można w sprawie podnieść
skutecznie zarzutu, iż pracodawca dopuścił ubezpieczonego do pracy bez
aktualnych badań okresowych. Wykonanie tych badań przed podjęciem
zatrudnienia i przed wyjazdem z Polski i tak nie miałoby wpływu na treść
zaświadczenia lekarskiego, gdyż stan zdrowia ubezpieczonego co do zasady był
dobry, a do rozwarstwienia tętnicy doszło na skutek upadku, który nie miał związku
z pracą.
W skardze kasacyjnej od powyższego wyroku, zaskarżając go w całości,
pełnomocnik wnioskodawcy, zarzucił naruszenie przepisów prawa materialnego
przez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie – art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy
wypadkowej, w zakresie w jakim nie uznał, że wypadek przy pracy nastąpił jako
nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, oraz naruszenie przepisów
postępowania - art. 233 § 1 w związku z art. 382 k.p.c., polegające na
nieuwzględnieniu opinii biegłego w zakresie wpływu wysiłku fizycznego na wypadek
przy pracy przez bezpodstawne przyjęcie, że biegły wszedł w tym zakresie w
kompetencje sądu co przesądziło o wyniku rozstrzygnięcia. Pełnomocnik wniósł o
uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego
rozpoznania Sądowi Okręgowemu w innym składzie, ewentualnie o uchylenie
zaskarżonego wyroku i rozstrzygnięcie co do istoty sprawy wraz z orzeczeniem o
kosztach postępowania w tym kosztach zastępstwa procesowego.
Sąd Najwyższy wziął pod uwagę, co następuje:
Zgodnie z art. 3983
§ 1 k.p.c. podstawą skargi kasacyjnej może być
naruszenie prawa materialnego (pkt 1) lub przepisów postępowania (pkt 2), jednak
w tym drugim przypadku zarzuty skargi kasacyjnej są skuteczne, jeżeli uchybienie
przepisom postępowania mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Stosownie do
art. 39813
§ 1 k.p.c. Sąd Najwyższy rozpoznaje skargę kasacyjną w granicach
zaskarżenia oraz w granicach podstaw, a w granicach zaskarżenia bierze z urzędu
pod rozwagę jedynie nieważność postępowania (chodzi przy tym o nieważność
postępowania przed sądem drugiej instancji). Granice podstaw kasacyjnych
wyznaczone są przez sposób ujęcia przytoczonych w skardze kasacyjnej
7
przepisów prawa, których naruszenie zarzuca się zaskarżonemu wyrokowi oraz ich
uzasadnienia (art. 3984
§ 1 pkt 2 k.p.c.). Chodzi zatem o wywiedzenie, na czym –
zdaniem skarżącego – polega uchybienie przez sąd drugiej instancji konkretnym
przepisom przytoczonym w podstawach kasacyjnych i wykazanie – w przypadku
podstawy określonej w art. 3983
§ 1 pkt 2 k.p.c. – że naruszenie to mogło mieć
istotny wpływ na wynik sprawy.
Podstawą skargi kasacyjnej nie mogą być zarzuty dotyczące ustalenia
faktów lub ocena dowodów. Oznacza to jednoznaczne określenie funkcji Sądu
Najwyższego jako sądu prawa, który rozpoznając skargę kasacyjną w granicach jej
podstaw, jest związany z mocy art. 39813
§ 2 k.p.c. ustaleniami faktycznymi
stanowiącymi podstawę zaskarżonego orzeczenia. Wyłączenie w art. 3983
§ 3 k.p.c.
z podstaw skargi kasacyjnej zarzutów dotyczących oceny dowodów pozbawia
skarżącego możliwości powoływania się na zarzut naruszenia zasady swobodnej
oceny dowodów przewidzianej w art. 233 k.p.c. W tej więc części skarga kasacyjna
wnioskodawcy nie została oparta na ustawowej podstawie. Dlatego bez względu na
wagę zarzutów podniesionych w skardze kasacyjnej Sąd Najwyższy nie może w
postępowaniu kasacyjnym zająć się wadliwością zastosowania przez sąd drugiej
instancji art. 233 k.p.c. (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 lutego 2006 r., II CSK
136/05, niepublikowany).
W ustalonym stanie faktycznym sprawy, wiążącym Sąd Najwyższy,
uzasadniony jest natomiast zarzut naruszenia prawa materialnego poprzez
niewłaściwe zastosowanie – art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy wypadkowej i nieuznanie, że
oceniane zdarzenie było wypadkiem przy pracy.
Przede wszystkim należy zaakcentować trafność i prawną zasadność
wywodów uzasadnienia Sądu pierwszej instancji, opartych na szeroko cytowanych
poglądach judykatury, odnoszących się do nagłości zdarzenia, przyczyny
zewnętrznej oraz związku zdarzenia z pracą (elementów definicji wypadku przy
pracy wynikających z art. 3 ust. 1 ustawy wypadkowej). Akceptując te wywody,
uzupełniająco należy zauważyć, że do zdarzenia doszło w czasie wykonywania
obowiązków pracowniczych na terenie Belgii, stąd też wypadek taki w istocie
nastąpił w czasie podróży służbowej powoda, podczas wykonywania przez niego
polecenia przełożonego.
8
W orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmuje się, że czasowy i miejscowy
związek wypadku z pracą sprowadza się do czasowego (zdarzenie wystąpiło w
czasie pracy w znaczeniu prawnym) bądź miejscowego (zdarzenie nastąpiło w
miejscu zakreślonym strefą zagrożenia stwarzanego przez pracę) powiązania
przyczyny zewnętrznej doznanego uszczerbku na zdrowiu z faktem wykonywania
przez pracownika określonych czynności. Zatem związek miejscowy i czasowy
wypadku z pracą sprowadza się do ustalenia, że zdarzenie wystąpiło w czasie
pracy w znaczeniu prawnym, bądź w miejscu zakreślonym strefą zagrożenia
stwarzanego przez pracę, przez powiązanie doznania uszczerbku na zdrowiu z
faktem wykonywania przez pracownika określonych czynności. W judykaturze łączy
się przyczyny doznanego uszczerbku na zdrowiu albo śmierci pracownika z
wykonywaniem czynności zmierzających do realizacji zadań pracodawcy, do
których pracownik zobowiązał się w umowie o pracę lub będących przedmiotem
polecenia przełożonych, przy czym przez „zwykłe czynności” w rozumieniu art. 3
ust. 1 pkt 1 ustawy wypadkowej rozumie się zarówno czynności wchodzące do
samego procesu pracy, jak i związane z przygotowaniem i zakończeniem pracy
oraz czynności niemające bezpośredniego związku z wykonywaniem pracy, ale
które są prawnie i życiowo uzasadnione istotą stosunku pracy (por. uzasadnienie
wyroku Sądu Najwyższego z dnia 27 maja 2014 r., I PK 275/13 – niepublikowany i
orzecznictwo w nim wskazane).
Z kolei co do rozumienia przyczyny zewnętrznej, w wyroku z dnia 30
czerwca 1999 r., II UKN 22/99 (OSNAPiUS 2000 nr 18, poz. 696) Sąd Najwyższy
przypomniał, (powołując się na znaną i nadal aktualną uchwałę składu
powiększonego z dnia 11 lutego 1963 r., III PO 15/62, wskazywaną przez Sąd
pierwszej instancji), że z niedookreślonego charakteru wyrażenia „przyczyna
zewnętrzna”, wynika, iż przyczyną zewnętrzną wypadku przy pracy, może być
każdy czynnik zewnętrzny (nie wynikający z wewnętrznych właściwości człowieka)
zdolny wywołać w istniejących warunkach szkodliwe skutki. W tym znaczeniu taką
przyczyną może być także praca i czynność samego poszkodowanego, w tym
zwłaszcza jego nadmierny wysiłek, za który u człowieka dotkniętego schorzeniem
samoistnym może być uważana praca wykonywana także jako codzienne zadanie
w normalnych warunkach, nadmierność bowiem wysiłku pracownika powinna być
9
oceniana przy uwzględnieniu jego indywidualnych właściwości – aktualnego stanu
zdrowia i sprawności ustroju.
Późniejsze orzecznictwo Sądu Najwyższego to stosunkowo szerokie
rozumienie pojęcia „przyczyna zewnętrzna” podtrzymało, uznając nadmierny
wysiłek fizyczny za taką przyczynę, stwierdzając nadto, że czynnikiem o
charakterze przyczyny zewnętrznej może być nadmierny – przy uwzględnieniu
stanu zdrowia pracownika – wysiłek podejmowany przez niego przy wykonywaniu
pracy i zdeterminowany jej szczególnymi warunkami i rodzajem, jeżeli stał się
istotną i współdecydującą przyczyną wypadku. Również najnowsze orzeczenia ten
kierunek wykładni podtrzymują. Według nich nadmierny wysiłek fizyczny nie jest
pojęciem abstrakcyjnym, które odnosi się do jakiegoś nie sprecyzowanego bliżej
stopnia ogólnej odporności organizmu ludzkiego, lecz musi być odnoszone do
konkretnych możliwości psychicznych i fizycznych danego pracownika. Nie ma więc
przeszkód do przyjęcia, że dla konkretnej osoby wykonywanie pracy w normalnych
warunkach stanowiło nadmierny wysiłek (por. np. wyrok z dnia 9 lipca 1991 r.,
II PRN 3/91, OSP 1992 r. Nr 11–12, poz. 263, glosa I. Jędrasik-Janowskiej). Przy
kwalifikowaniu przyczyny zewnętrznej ważne jest też, aby stanowiła ona przyczynę
sprawczą zdarzenia, natomiast nie musi to być przyczyna jedyna (tak m.in. w
wyroku z dnia 15 grudnia 1998 r., II UKN 380/98, OSNAPiUS 2000 nr 4, poz. 150).
Warunkiem uznania wysiłku fizycznego za przyczynę zewnętrzną wypadku
przy pracy jest ustalenie, że wysiłek ten w sposób istotny i nagły przyspieszył lub
pogorszył istniejący u pracownika stan chorobowy wywołany schorzeniem
samoistnym (tak w wyroku z dnia 27 kwietnia 2006 r., II UK 152/05,
niepublikowany).
Niezależnie od powyższych uwag, należy nadto stwierdzić, że przyczyną
zewnętrzną zdarzenia, pozwalającą (po spełnieniu pozostałych przesłanek) na jego
kwalifikowanie jako wypadku przy pracy, jest niezapewnienie przez pracodawcę
należytej opieki medycznej pracownikowi, zwłaszcza w czasie podróży służbowej,
także wówczas gdy nie było to związane z zawinieniem pracodawcy. W ustalonych
okolicznościach faktycznych, pracodawca nie zapewniając pomocy lekarskiej
wnioskodawcy (pomoc lekarska została mu udzielona dopiero po upływie ponad 12
godzin od zdarzenia), mógł doprowadzić do nasilenia skutków udaru, jak świadczy
10
opinia biegłego specjalisty neurologa (por. także wyroki Sądu Najwyższego z dnia 5
sierpnia 1998 r., II UKN 146/98 (OSNAPiUS 1999 nr 15, poz. 496 oraz z dnia 22
stycznia 1999 r., II UKN 443/98, OSNAPiUS 2000 nr 6, poz. 237).
Wszystkie te okoliczności, pominięte przez Sąd Okręgowy, uzasadniają
kasacyjny zarzut naruszenia prawa materialnego poprzez niewłaściwe
zastosowanie – art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy wypadkowej.
Uwzględniając powyższe należało orzec jak w sentencji, na podstawie
art. 39816
k.p.c.
Orzeczenie o kosztach zawarte w pkt 2 wyroku, uzasadnia art. 98 k.p.c. oraz
§ 6 pkt 6, § 11 ust. 1 pkt 5 i § 12 ust. 4 pkt 2 rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców
prawnych (…) – (jednolity tekst: Dz.U. z 2013 r., poz. 490), zaś w pkt 3 – art. 98
k.p.c. oraz § 6 pkt 6, § 12 ust. 1 pkt 5 i § 13 ust. 4 pkt 2 rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności
adwokackie – (jednolity tekst: Dz.U. z 2013 r., poz. 461).