Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II KK 261/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 16 października 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Andrzej Stępka (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Jacek Sobczak
SSN Włodzimierz Wróbel
Protokolant Ewa Oziębła
w sprawie T. G.
skazanego z art. 178a § 4 k.k. w zw. z art. 178a § 1 k.k.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu
w dniu 16 października 2014 r.,
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego na korzyść skazanego
od wyroku Sądu Okręgowego w Ł.
z dnia 5 marca 2014 r., zmieniającego wyrok Sądu Rejonowego w Ł.
z dnia 5 września 2013 r.,
I. uchyla pkt 2 zaskarżonego wyroku w części utrzymującej
w mocy rozstrzygnięcie w zakresie kary grzywny, a nadto
uchyla ust. 4 wyroku Sądu Rejonowego
w Ł.;
II. kosztami sądowymi postępowania kasacyjnego obciąża
Skarb Państwa.
UZASADNIENIE
2
Prokurator Prokuratury Rejonowej w Ł. oskarżył T. G. o to, że w dniu 11
maja 2013 roku w Ł., prowadził w ruchu lądowym pojazd mechaniczny marki
Nissan Primera, będąc w stanie nietrzeźwości, mając w wydychanym powietrzu o
godzinie 17.40 -1,10 mg/l, Il- o godzinie 17.46 - 1,26 mg/l alkoholu, przy czym
czynu tego dopuścił się w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów
mechanicznych orzeczonego prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego, w
sprawie o sygn. akt XVIII K …/09 – a więc oskarżył go o czyn z art. 178a § 1 i 4 k.k.
Sąd Rejonowy wyrokiem z dnia 5 września 2013 roku, w sprawie VI K …/13,
uznał oskarżonego T. G. za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu, z tym, iż
przyjął, że czynu tego dopuścił się będąc uprzednio skazanym wyrokiem Sądu
Rejonowego z dnia 11 lutego 2009 roku, w sprawie o sygn. akt XVIII K …/08 i w
okresie obowiązywania zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych
orzeczonego tym wyrokiem, a więc uznał go winnym przestępstwa z art. 178a § 1 i
4 k.k. i za to wymierzył mu karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności. Nadto
rozstrzygnął Sąd, co następuje:
- na podstawie art. 69 § 1, 2 i 4 k.k. i art. 70 § 1 pkt 1 k.k. orzeczoną wobec
oskarżonego karę pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres 4 lat próby;
- na podstawie art. 42 § 2 k.k. orzekł wobec oskarżonego środek karny w postaci
zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na
okres 5 lat;
- na podstawie art. 71 § 1 k.k. wymierzył oskarżonemu grzywnę w wymiarze 50
stawek dziennych, ustalając wysokość jednej stawki dziennej na 20 złotych;
- na podstawie art. 49 § 2 k.k. w zw. z art. 39 pkt 7 k.k. zasądził od oskarżonego
kwotę 200 złotych tytułem świadczenia pieniężnego na rzecz Funduszu Pomocy
Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej;
- zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 490 złotych tytułem
kosztów postępowania w sprawie.
Apelację od tego wyroku w części dotyczącej orzeczenia o karze na
niekorzyść oskarżonego wywiódł prokurator. Po jej rozpoznaniu Sąd Okręgowy w Ł.
wyrokiem z dnia 5 marca 2014 roku, w sprawie V Ka …/14 zmienił zaskarżony
wyrok w ten sposób, że:
3
- uchylił rozstrzygnięcie dotyczące warunkowego zawieszenia wykonania
orzeczonej kary pozbawienia wolności;
- orzeczoną karę pozbawienia wolności złagodził do 8 miesięcy;
- środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów w ruchu
lądowym podwyższył do lat 10;
- w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymał w mocy i zwolnił oskarżonego od
kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.
Kasację od wyroku Sądu odwoławczego na korzyść skazanego wniósł na
podstawie art. 521 § 1 k.p.k. Prokurator Generalny, zaskarżając ten wyrok w części
dotyczącej rozstrzygnięcia z pkt 2 o utrzymaniu w mocy kary grzywny orzeczonej
przez Sąd I instancji. Na podstawie art. 523 § 1 k.p.k., art. 526 § 1 k.p.k. oraz art.
537 § 1 i 2 k.p.k. Prokurator Generalny zarzucił rażące i mające istotny wpływ na
treść wyroku naruszenie przepisu prawa materialnego, a mianowicie art. 71 § 1 k.k.,
polegające na utrzymaniu w mocy rozstrzygnięcia z pkt 4 wyroku Sądu
Rejonowego w Ł. z dnia 5 września 2013 roku, sygn. akt VI K …/13, o wymierzeniu
oskarżonemu T. G. na podstawie w/w przepisu kary grzywny, pomimo uchylenia
przez Sąd Okręgowy w Ł. zaskarżonym wyrokiem orzeczenia o warunkowym
zawieszeniu wykonania kary pozbawienia wolności.
W konkluzji autor kasacji wniósł o uchylenie wyroku Sądu Okręgowego w Ł.
w części utrzymującej w mocy wyrok Sądu Rejonowego w zakresie orzeczenia kary
grzywny oraz wyroku Sądu Rejonowego w tym samym zakresie.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja jest oczywiście zasadna, co pozwoliło rozpoznać ją w trybie art. 535
§ 5 k.p.k. Trafnie podniósł Prokurator Generalny, iż zaskarżony wyrok wydano z
rażącym naruszeniem przepisu prawa materialnego, a to art. 71 § 1 k.k.
Rzeczywiście wyrok Sądu Okręgowego w Ł. w zakresie, w jakim w punkcie 2
utrzymano w mocy orzeczenie Sądu I instancji dotyczące kary grzywny, jest rażąco
błędny i niezasadny.
Ma rację autor kasacji przypominając, że kara grzywny, przewidziana w art.
71 § 1 k.k., jest integralnie związana z orzeczeniem o warunkowym zawieszeniu
wykonania kary pozbawienia wolności i nie może bez takiego orzeczenia
samodzielnie egzystować. Grzywna na podstawie art. 71 § 1 k.k. może być
4
orzeczona tylko wtedy, gdy jej orzeczenie na innej podstawie nie jest możliwe,
zarówno jako kary samoistnej (art. 33 § 1 k.k.), jak i kary kumulatywnej obok kary
pozbawienia wolności (art. 33 § 2 k.k.). W przepisie tym wprowadzona została
odrębna od art. 33 k.k. podstawa orzekania grzywny i jej orzeczenie na tej
podstawie jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy następuje warunkowe zawieszenie
wykonania kary pozbawienia wolności lub kary ograniczenia wolności, z którymi jest
ona integralnie związana. Przepis art. 71 § 2 k.k. normuje wykonanie kary grzywny,
którą orzeczono na podstawie art. 71 § 1 k.k., w przypadku zarządzenia wykonania
kary pozbawienia wolności lub kary ograniczenia wolności, obok której ją orzeczono.
Zgodnie z treścią tej regulacji, w sytuacji zarządzenia wykonania takiej warunkowo
zawieszonej kary, grzywna orzeczona na podstawie art. 71 § 1 k.k. nie podlega już
wykonaniu.
W przedmiotowej sprawie Sąd odwoławczy zmienił wyrok Sądu I instancji
m.in. uchylając w pkt 1 a) rozstrzygnięcie dotyczące warunkowego zawieszenia
wykonania orzeczonej wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności, natomiast w
pkt 2 swego orzeczenia w pozostałym zakresie – a więc również pkt 4 dotyczący
orzeczonej kary grzywny – utrzymał tenże wyrok w mocy. Tymczasem, przy tego
rodzaju zmianie zaskarżonego apelacją wyroku, miał również obowiązek uchylenia
orzeczenia sądu I instancji w części dotyczącej kary grzywny wymierzonej na
podstawie art. 71 § 1 k.k. (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 14 marca 2013 r.,
III KK 37/13, Lex Nr 1460936; z dnia 12 grudnia 2013 r., III KK 434/13, Lex Nr
1405162; z dnia 28 listopada 2012 r., III KK 328/12, LEX Nr 1228564; z dnia 21
lutego 2007 r., V KK 433/06, LEX Nr 446289; z dnia 3 czerwca 2004 r., IV KK
133/04, LEX Nr 147128).
W zaistniałej sytuacji procesowej nie ulega wątpliwości, że takie postąpienie
Sądu odwoławczego, które doprowadziło do utrzymania w mocy rozstrzygnięcia
Sądu Rejonowego o karze grzywny wymierzonej na podstawie art. 71 § 1 k.k., przy
jednoczesnym uchyleniu rozstrzygnięcia o warunkowym zawieszeniu wykonania
kary pozbawienia wolności i w konsekwencji orzeczenia wobec T. G. bezwzględnej
kary pozbawienia wolności, miało rażący charakter i wywarło oczywisty wpływ na
treść orzeczenia.
5
Mając na uwadze podniesione powyżej okoliczności, należało uwzględnić
kasację jako oczywiście zasadną i uchylić w zaskarżonym zakresie wyroki Sądów
obydwu instancji. Charakter wadliwości tylko rozstrzygnięcia związanego z karą
grzywny powoduje brak potrzeby wydania orzeczenia następczego.
Orzeczenie o wydatkach uzasadnia treść art. 638 k.p.k.
Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13