Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV CZ 86/14
POSTANOWIENIE
Dnia 15 stycznia 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący)
SSN Anna Kozłowska
SSN Krzysztof Strzelczyk (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa B. R. i M. R.
przeciwko R. S. i M. S.
o zapłatę
oraz z powództwa wzajemnego R. S. i M. S.
przeciwko B. R. i M. R.
o pozbawienie tytułów wykonawczych wykonalności,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 15 stycznia 2015 r.,
zażalenia pozwanych (powodów wzajemnych)
na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 29 stycznia 2014 r.,
1) oddala zażalenie,
2) zasądza solidarnie od R. S. i M. S. na rzecz B. R. i M. R.
kwotę 3 600 (trzy tysiące sześćset) złotych tytułem zwrotu
kosztów postępowania zażaleniowego przed Sądem Najwyższym.
UZASADNIENIE
2
Postanowieniem z dnia 29 stycznia 2014 r. Sąd Apelacyjny odrzucił, jako
niedopuszczalną, skargę kasacyjną pozwanych (powodów wzajemnych) R. S. i M.
S. od postanowienia tego Sądu z dnia 30 września 2013 r. oddalającego zażalenie
na zarządzenie przewodniczącego o zwrocie pozwu. W uzasadnieniu
postanowienia Sąd Apelacyjny wskazał, że zgodnie z art. 398¹ § 1 k.p.c. skarga
kasacyjna przysługuje od wydanych przez sąd drugiej instancji prawomocnego
wyroku lub postanowienia w przedmiocie odrzucenia pozwu albo umorzenia
postępowania kończących postępowanie w sprawie.
W zażaleniu na to postanowienie pozwani (powodowie wzajemni) podnieśli
zarzut naruszenia art. 394¹ § 1 k.p.c. Podkreślili, że wadliwa wykładnia przepisu
prowadząca do przyjęcia, że postanowienie oddalające zażalenie na zarządzenie o
zwrocie pozwu nie jest postanowieniem kończącym postępowanie w sprawie, w
okolicznościach faktycznych niniejszej sprawy zamyka drogę do sądowej ochrony
ich praw.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.
Skarga kasacyjna przysługuje wyłącznie od orzeczeń wskazanych w art. 398¹ § 1
k.p.c., mianowicie od prawomocnych wyroków oraz postanowień w przedmiocie
odrzucenia pozwu albo umorzenia postępowania kończących postępowanie
w sprawie. Do tej kategorii nie należy postanowienie sądu drugiej instancji
oddalające zażalenie na zarządzenie przewodniczącego o zwrocie pozwu. Według
utrwalonego w orzecznictwie Sądu Najwyższego stanowiska, zarówno pod rządem
art. 3981
§ 1 k.p.c. jak i w okresie wcześniejszym pod rządem art. 392 § 1 k.p.c.
skarga kasacyjna (wcześniej kasacja) nie przysługuje od postanowienia sądu
drugiej instancji oddalającego zażalenie na zarządzenie przewodniczącego
o zwrocie pozwu (por. niepublikowane postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia
29 czerwca 2000 r., V CZ 48/00; z dnia 7 listopada 2006 r., I CZ 58/06; z dnia
16 kwietnia 2008 r. I CZ 10/08; z dnia 28 czerwca 2007 r., IV CZ 42/07; z dnia
22 stycznia 2010 r., V CZ 64/09; z dnia 18 lutego 2010 r., II CZ 101/09). Opiera się
ono między innymi na uznaniu, że wymienione postanowienie nie jest orzeczeniem
kończącym postępowanie w sprawie. Dotyczy ono bowiem wstępnej fazy
3
postępowania, zamyka jedynie etap badania warunków formalnych pozwu, którego
celem jest prawidłowe wszczęcie procesu. Pozew zwrócony nie wywołuje żadnych
skutków, jakie ustawa wiąże z jego wniesieniem do sądu. Możliwe jest - po
uzupełnieniu wskazanych braków formalnych lub fiskalnych - ponowne wniesienie
pozwu w danej sprawie.
Wobec powyższego, zasadne było odrzucenie przez Sąd Apelacyjny jako
niedopuszczalnej skargi kasacyjnej wniesionej od postanowienie tego Sądu z dnia
30 września 2013 r. oddalające zażalenie na zarządzenie przewodniczącego
o zwrocie pozwu.
Z tych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 39814
k.p.c. w zw. z art.
394¹ § 3 k.p.c. oddalił zażalenie pozwanych (powodów wzajemnych).
Ze względu na treść art. 108 § 1 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1, art. 398²¹ k.p.c.
Sąd Najwyższy o kosztach postępowania zażaleniowego orzekł jak w pkt 2
postanowienia.