Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt SNO 2/15
POSTANOWIENIE
Dnia 21 stycznia 2015 r.
Sąd Najwyższy - Sąd Dyscyplinarny w składzie:
SSN Marian Buliński (przewodniczący)
SSN Marek Pietruszyński
SSN Andrzej Ryński (sprawozdawca)
w sprawie J. L.
sędziego Sądu Rejonowego w […]
po rozpoznaniu na posiedzeniu w dniu 21 stycznia 2015 r.
zażalenia, wniesionego przez obwinioną
na postanowienie Sądu Apelacyjnego - Sądu Dyscyplinarnego
w […] z dnia 22 grudnia 2014 r.,
na podstawie art. 437 § 1 k.p.k.
p o s t a n o w i ł
zaskarżone postanowienie utrzymać w mocy.
UZASADNIENIE
Wskazanym postanowieniem Sąd Apelacyjny – Sąd Dyscyplinarny
orzekając na podstawie art. 35 k.p.k. nie uwzględnił wniosku obwinionej J. L.,
orzekającej jako sędzia w Sądzie Rejonowym w […] o stwierdzenie przez ten
Sąd swej niewłaściwości i wdrożenie określonego w art. 110 § 3 zd. drugie
ustawy z dnia 27 lipca 2001 r.- Prawo o ustroju sądów powszechnych
(Dz.U.2013.427, j.t.) trybu wyznaczenia do rozpoznania tej sprawy sądu
wskazanego przez Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego, wobec faktu że
zdaniem Sądu I instancji wniosek o rozpoznanie sprawy dyscyplinarnej
dotyczy sędziego sądu rejonowego, ponieważ obwiniona z mocy stosownych
przepisów zmieniających u.s.p. utraciła status sędziego okręgowego w sądzie
rejonowym.
2
Na powyższe postanowienie zażalenie złożyła obwiniona J. L., która
zarzuciła orzeczeniu Sądu I instancji obrazę przepisów postępowania, tj. art. 35
k.p.k. w zw. z art. 110 § 3 u.s.p., polegającą na błędnym uznaniu się przez Sąd
Apelacyjny – Sąd Dyscyplinarny właściwym miejscowo w niniejszej sprawie
podczas, gdy ze wskazanych przepisów jednoznacznie wynika, że jeżeli
sprawa dotyczy sędziego sądu okręgowego, a za takiego sędziego uznaje się
skarżąca, po jej awansowaniu przez Prezydenta RP na stanowisko sędziego
okręgowego w sądzie rejonowym, właściwy jest inny sąd dyscyplinarny
wyznaczony na wniosek rzecznika dyscyplinarnego przez Pierwszego Prezesa
Sądu Najwyższego.
Powołując się na powyższe skarżąca wniosła o zmianę zaskarżonego
postanowienia i stwierdzenie, iż Sąd Apelacyjny – Sąd Dyscyplinarny w […]
nie jest właściwy miejscowo do rozpoznania jej sprawy i wniosła o
przekazanie sprawy Rzecznikowi Dyscyplinarnemu celem wyznaczenia na
jego wniosek, przez pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego, sądu właściwego
w rozumieniu art. 110 § 3 u.s.p., zaś alternatywnie postulowała, aby zostało
wykonane postanowienie Sądu Dyscyplinarnego w […], którym jej sprawa
została przekazana Rzecznikowi Dyscyplinarnemu celem procedowania w
trybie art. 110 § 3 u.s.p. zd. drugie.
Sąd Najwyższy – Sąd Dyscyplinarny zważył, co następuje.
Zażalenie obwinionej podlega rozpoznaniu ponieważ stanowi środek
odwoławczy od postanowienia Sądu I instancji wydanego w kwestii
właściwości (art. 35 § 3 k.p.k. w zw. z art. 128 u.s.p.), jednak nie zasługuje na
uwzględnienie. Należy przypomnieć art. 1 pkt 18 ustawy z dnia 29 czerwca
2007 r. o zmianie ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz
niektórych innych ustaw (Dz.U.2007.136.959 ze zm.) który z dniem 1 lipca
2008 r. wprowadził tzw. awans poziomy sędziów poprzez dodanie art. 55 § 2a
stanowiącego, że sędziowie sądów powszechnych mogą być powoływani także
na stanowiska: sędziego sądu okręgowego w sądzie rejonowym oraz sędziego
sądu apelacyjnego w sądzie okręgowym, o ile spełniają wymogi określone w
dodanym przez tą ustawę art. 63a lub 64a u.s.p. Instytucja awansu poziomego
sędziów została zniesiona z dniem 22 stycznia 2009 r. ustawą z dnia 19
grudnia 2008 r. o zmianie ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz
niektórych innych ustaw (Dz.U.2009.1.4 ze zm.) zwaną dalej także ustawą
zmieniającą, przez uchylenie art. 55 § 2a, 63a, 64a, art. 65a oraz art. 65b
ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych. Jednocześnie przepis art. 4
3
pkt 1 ustawy zmieniającej powodował, że z dniem wejścia w życie tej ustawy,
sędziowie powołani na stanowisko sędziego sądu okręgowego w sądzie
rejonowym i sędziego sądu apelacyjnego w sądzie okręgowym stali się,
odpowiednio, sędziami sądów rejonowych i sędziami sądów okręgowych,
które stanowią ich miejsce służbowe, zachowując prawo do wynagrodzenia
nabyte na podstawie cyt. wyżej ustawy z dnia 29 czerwca 2007 r.
Obwiniona złożyła wniosek o awans poziomy przed zniesieniem tej
instytucji, a uzyskała go postanowieniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej
z dnia 25 stycznia 2010 r. Nr 130-3-10, na identycznych zasadach co
sędziowie, którzy zostali powołani na stanowisko sędziego sądu okręgowego
w sądzie rejonowym oraz sędziego sądu apelacyjnego w sądzie okręgowym
przed dniem 22 stycznia 2009 r. , a zatem w okresie obowiązywania przepisów
o awansie poziomym. Na tej podstawie skarżąca wnioskowała, że skoro
została powołana na stanowisko sędziego sądu okręgowego w sądzie
rejonowym po dacie wejścia w życie ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o
zmianie ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz niektórych
innych ustaw, tj. po 22 stycznia 2009 r., to nie stosuje się do niej zapisów tej
ustawy likwidujących awans poziomy, ponieważ przepis art. 4 ust.1 tej ustawy
precyzował, że utrata stanowiska m.in. sędziego okręgowego w sądzie
rejonowym nastąpiła z dniem wejścia w życie ustawy zmieniającej, tj. 22
stycznia 2009 r., a zatem przepis ten nie dotyczył powołań, które podobnie jak
w przypadku obwinionej nastąpiły po tej dacie. W konsekwencji skarżąca
uznała, że w dalszym ciągu zachowuje stanowisko sędziego sądu okręgowego
w sądzie rejonowym, a zatem w postępowaniu dyscyplinarnym mają do niej
zastosowanie przepisy ustawo- Prawo o ustroju sądów powszechnych, które
odnoszą się do sędziów okręgowych.
Z takim poglądem nie sposób się zgodzić. Gdyby podzielić zapatrywanie
skarżącej, że nie ma do niej zastosowania art. 4 ust. 1 ustawy zmieniającej , to
w świetle tej interpretacji należałoby wyodrębnić dwie kategorie sędziów o
diametralnie różnych uprawnieniach – pierwszą odnoszącą się do sędziów
awansowanych przed dniem 22 stycznia 2009 r., którzy nie zachowaliby
stanowiska awansowego, a jedynie czasowo prawo do wynagrodzenia sędziego
okręgowego, które utracili na mocy art. 1 pkt 2 lit. b i e ustawy z dnia 20
marca 2009 r. o zmianie ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz
niektórych innych ustaw (Dz.U.2009.56.459) w związku z wprowadzeniem
nowych regulacji płacowych sędziów oraz drugą kategorię obejmującą
4
sędziów awansowanych po dacie 21 stycznia 2009 r., którzy zachowują tytuł
bez prawa do wynagrodzenia sędziego sądu okręgowego we wskazanym
okresie. Taką interpretację art. 4 ustawy zmieniającej, opartą jedynie na
kryterium daty awansowania sędziego , trudno uznać za racjonalną,
szczególnie w kontekście wymowy przepisu intertemporalnego określonego w
art. 4 ust. 3 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. oraz celu wprowadzonych zmian
wskazanego w uzasadnieniu projektu tej ustawy, którym była likwidacja
awansów poziomych. Dlatego też należy stwierdzić, że art. 4 ust. 3 ustawy
zmieniającej nakazuje rozpoznanie wniosków o awans poziomy złożonych
przez sędziów przed dniem wejścia jej w życie według przepisów
dotychczasowych, a zatem również z zastosowaniem tych wszystkich regulacji
prawnych, które zaczęły obowiązywać od dnia 22 stycznia 2009 r. w tym także
art. 4 pkt. 1. Zatem, ustawodawca wprowadzając do ustawy z dnia 19 grudnia
2008 r. o zmianie u.s.p. oraz niektórych innych ustaw art. 4 pkt. 1 i 3
potraktował sędziów powołanych na stanowisko sędziego wynikające z
awansu poziomego po dacie 21 stycznia 2009 r., w taki sam sposób jak
sędziów, którzy uzyskali ten awans wcześniej, obejmując obydwie te grupy
sędziów w zakresie powołania przepisami ustawy z dnia 29 czerwca 2007 r. o
zmianie ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz skutkiem utraty
tego awansu z mocy przepisów ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r.,
prowadzącym do powrotu m. in. sędziów okręgowych w sądzie rejonowym na
poprzednio zajmowane stanowisko sędziego sądu rejonowego. Taka wykładnia
analizowanych przepisów, w przeciwieństwie do stanowiska
zaprezentowanego przez skarżącą, jest zgodna z konstytucyjną zasadą
równości określoną w art. 32 ust. 1 Konstytucji RP , który stanowi, że wszyscy
mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne.
Podobne stanowisko zajął Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 15 września
2011 r., sygn. akt II PZP 2/11 (OSNP 2012/5-6/56), jednoznacznie
stwierdzając , że przepis art. 4 pkt 1 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o
zmianie u.s.p. oraz niektórych innych ustaw ma odpowiednie zastosowanie do
sędziów, których wnioski zostały rozpoznane zgodnie z art. 4 pkt 3 tej ustawy.
Przedstawiona wyżej argumentacja prowadzi do wniosku, że J. L. mimo
uprzedniego uzyskania awansu na sędziego okręgowego w sądzie rejonowym,
aktualnie zajmuje stanowisko sędziego sądu rejonowego. Dlatego Sąd
Apelacyjny – Sąd Dyscyplinarny słusznie uznał, że w analizowanej sytuacji
jest on właściwy do rozpoznania sprawy obwinionej, stosownie do treści art.
5
110 § 3 zd. pierwsze u.s.p., co powoduje, że obydwa wnioski odwoławcze
sformułowane przez skarżącą są oczywiście bezzasadne.
Dlatego też orzeczono jak w części dyspozytywnej postanowienia.