Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III CSK 335/13
POSTANOWIENIE
Dnia 13 marca 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jan Górowski (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Józef Frąckowiak
SSN Karol Weitz
w sprawie z wniosku I. H.
przy uczestnictwie T. H.
o podział majątku wspólnego,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 13 marca 2015 r.,
skargi kasacyjnej wnioskodawczyni
od postanowienia Sądu Okręgowego w K.
z dnia 25 lipca 2012 r.,
I. odrzuca skargę kasacyjną w części dotyczącej odrzucenia
apelacji wnioskodawczyni (pkt 1),
II. uchyla punkt 2 zaskarżonego postanowienia w zakresie
w jakim została oddalona apelacja wnioskodawczyni od
orzeczenia zasądzającego na rzecz uczestnika spłatę
w wysokości przekraczającej 21 350 zł (dwadzieścia jeden tysięcy
trzysta pięćdziesiąt) złotych oraz rozstrzygającym o kosztach
postępowania apelacyjnego (pkt 3) i w tej części przekazuje
sprawę Sądowi Okręgowemu w K. do ponownego rozpoznania i
orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego.
2
UZASADNIENIE
Sąd Rejonowy w K., postanowieniem z dnia 4 listopada 2011 r. ustalił, że w
skład majątku wspólnego byłych małżonków I. H. i T. H. wchodzą: spółdzielcze
własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego nr [...], położonego przy ul. F. [...] w K.,
o powierzchni 73,10 m2
, wraz z boksem garażowym nr [...], o pow. 16 m2
,
znajdujące się w zasobach Spółdzielni Budowlano- Mieszkaniowej [...] w K., o
łącznej wartości 535 700 zł, segment regatowy ze składanym łóżkiem, regał na
książki, cztery fotele, stół kuchenny składany, trzy krzesełka kuchenne ze sklejki,
wykładzina dywanowa o łącznej wartości 7 000 (pkt I); ustalił, że udziały
małżonków w majątku wspólnym są równe (pkt II); dokonał podziału majątku
wspólnego zainteresowanych w ten sposób, że przyznał wnioskodawczyni I. H. na
wyłączną własność spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego nr
[...], położonego przy ul. F. [...] w K., wraz z boksem garażowym, o pow. 16 m2
,
znajdujące się w zasobach Spółdzielni Budowlano-Mieszkaniowej w K. oraz
wszystkie ruchomości (pkt III.1); zasądził od wnioskodawczyni na rzecz uczestnika
kwotę 249 922 zł tytułem spłaty, płatnej w terminie 1 miesiąca
od daty uprawomocnienia się postanowienia (pkt III.2), oraz stwierdził,
że wnioskodawczyni i uczestnik ponoszą koszty związane ze swoim udziałem
w sprawie (pkt IV).
Jako okoliczności bezsporne uznał, wartość rynkową spółdzielczego
własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego nr [...] w kwocie 511 700 zł
(ustaloną jako iloczyn powierzchni lokalu i kwoty 7000 zł za 1 m2
), wartość boksu
garażowego nr [...], o powierzchni 16 m2
, kwocie 24.000 zł (ustaloną jako iloczyn
powierzchni lokalu i kwoty 1500 zł za 1 m2
); łącznie więc składniki te wynoszą
kwotę 535 700 zł. Wartość ruchomości w postaci: segmentu regałowego ze
składanym łóżkiem, regału na książki, czterech foteli, stołu kuchennego składanego,
trzech krzesełek kuchennych ze sklejki, wykładziny dywanowej wynosi łącznie
kwotę 7 000 zł.
Ustalił, że prawomocnym wyrokiem Sądu Powiatowego w K. z dnia 30
listopada 1970 r., małżeństwo I. H. i T. H. zawarte w dniu [...] 1960 r. zostało
3
rozwiązane przez rozwód. W skład majątku wspólnego stron wchodzą składniki
majątkowe przyznane wnioskodawczyni na wyłączną własność.
Wnioskodawczyni I. H. z wykształcenia jest [...] i do października 1963 r.
studiowała, pozostając także na utrzymaniu ojca. Uczestnik T. H. z wykształcenia
jest [...] i pracował w 1960 r. w w charakterze mechanika energetyka zakładu. Od
dnia 11 kwietnia 1961 r. uczestnik został zatrudniony w Biurze Projektów w K. w
charakterze asystenta projektanta i jego pierwsze wynagrodzenie wynosiło przez
pierwszy rok pracy kwotę 1600 zł miesięcznie netto, następnie uczestnik w latach
60-tych XX wieku awansował i został starszym asystentem projektanta, potem
projektantem.
Od 1965 r. tj. od czasu urodzenia się córki wnioskodawczyni i uczestnika,
były zatrudniane pomoce domowe, które zajmowały się dzieckiem i częściowo
gospodarstwem domowym. T. H. wprowadził się do mieszkania przy ul. F. w K. w
lutym 1962 r., a wyprowadził się po rozwodzie.
Przed zawarciem związku małżeńskiego wnioskodawczyni uiściła na rzecz
Spółdzielni Budowlano-Mieszkaniowej w K. kwotę 100 350 zł tytułem wkładu
budowlanego. W dniu 25 października 1961 r. wnioskodawczyni I. H. i uczestnik T.
H. zaciągnęli wspólnie kredyt w Banku w K. w kwocie 125.000 zł z przeznaczeniem
na sfinansowanie budowy przedmiotowego lokalu mieszkalnego do spłaty, którego
zobowiązali się solidarnie w okresie 25 lat. Na dzień 8 października 1987 r.
równowartość spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego,
położonego przy ul. F., znajdującego się w zasobach Spółdzielni Budowlano-
Mieszkaniowej w K. wyniosła 2 418 770 zł przed denominacją.
W rozważaniach prawnych Sąd pierwszej instancji odwołał się do
unormowań zawartych w art. 567 § 1 i 3 k.p.c., art. 43 k.r.o. i art. 45 § 1 k.r.o.
Wskazał, że małżonkowie w równym stopniu przyczynili się do powstania majątku
wspólnego, na co wskazuje wysokość ich dochodów uzyskiwanych w okresie
trwania związku małżeńskiego. Podniósł, że wnioskodawczyni nie wskazała
„ważnych powodów", o jakich mowa w art. 43 k.r.o. i w związku z tym ustalił,
iż udziały małżonków w majątku wspólnym są równe.
4
Odnosząc się do wniosku wnioskodawczyni o rozliczenie wartości nakładów
dokonanych z majątku osobistego wnioskodawczyni na majątek wspólny w kwocie
450 000 zł, ocenił, że był jedynie w części zasadny. Wskazał, że przed zawarciem
związku małżeńskiego wnioskodawczyni uiściła na rzecz Spółdzielni Budowlano-
Mieszkaniowej w K. kwotę 100 350 starych zł na pokrycie wkładu budowlanego.
Jako nieudowodnione uznał natomiast twierdzenia wnioskodawczyni, co do
dokonania przez jej ojca K. C. do jej majątku osobistego darowizny w postaci wpłat
na rzecz Spółdzielni Budowlano- Mieszkaniowej kwoty 12 000 zł w dniu 25 marca
1961 r. i kwoty 6.000 zł w dniu 3 czerwca 1961 r., ze względu na to, że
wnioskodawczyni nie przedstawiła dowodów, wskazujących na fakt, iż w
rzeczywistości zawarcie umów darowizn miało miejsce. Uznał także za
nieudowodnione twierdzenie skarżacej, co do dokonania na rzecz Spółdzielni w
dniu 1 sierpnia 1964 r. wpłaty kwoty 6 952 starych zł z jej majątku osobistego.
Podniósł, że z oświadczeń zmarłej M. z C. W. wynika jedynie, iż wpłaciła ona swojej
bratanicy I. C. tytułem rozliczeń majątkowych rodzinnych, a nie tytułem darowizn -
jak twierdziła wnioskodawczyni - dwie kwoty po 25 000 zł w dniach: 22 lipca 1957 r.
i 1 sierpnia 1958 r., natomiast wnioskodawczyni nie wykazała, iż te właśnie środki
finansowe, przechowywane wedle twierdzeń wnioskodawczyni do 1 sierpnia 1964 r.
zostały w tym dniu wpłacone na rzecz Spółdzielni.
Sąd pierwszej instancji, biorąc pod uwagę, że na dzień 8 października 1987 r.
równowartość spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu zainteresowanych,
wyniosła 2 418 770 zł, przed denominacją, a wnioskodawczyni uiściła na rzecz
Spółdzielni Budowlano-Mieszkaniowej kwotę 100 350 zł przed zawarciem związku
małżeńskiego na pokrycie wkładu budowlanego, a przy tym rażąco
niesprawiedliwym dla skarżącej byłoby uwzględnienie jej w przeliczeniu na kwotę
złotych po denominacji (tj. 10,35 zł) przyjął, że kwota 100 350 starych złotych
stanowi 4% z kwoty 2.418.770 zł. Zatem, skoro realna wartość rynkowa
spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, położonego przy ul.
F. w K. wraz z boksem garażowym wynosi obecnie kwotę 535.700 zł, to 4% z tej
sumy wynosi 21 428 zł i ją rozliczył jako omawiany nakład z majątku osobistego I.
H. na rzecz majątku wspólnego.
5
Wskazał, że spłata należna uczestnikowi od wnioskodawczyni została
obliczona w następujący sposób: 535 700 zł + 7.000 zł (wartość ruchomości) =
542.700 zł (wartość majątku wspólnego), natomiast 542.700 zł : 2 = 271.350 zł
(wartość równego udziału w majątku wspólnym). Wysokość spłaty na rzecz
uczestnika po odliczeniu wartości nakładu wnioskodawczyni z jej majątku
osobistego na majątek wspólny wyniosła kwotę 249.922 zł ( 271.350 zł - 21.428 zł).
Na skutek apelacji wnioskodawczyni, Sąd Okręgowy w K. postanowieniem z
dnia 25 lipca 2012 r. odrzucił apelację wnioskodawczyni w części dotyczącej
nieistniejącego wyrzeczenia odnośnie oddalenia żądania zasądzenia nakładów z
majątku odrębnego na majątek wspólny (pkt 1), oddalił apelację w pozostałej części
(pkt 2) i orzekł o kosztach postępowania (pkt 3).
Sąd Okręgowy wyraził pogląd, że o zwrocie wydatków i nakładów z majątku
odrębnego na majątek wspólny sąd orzeka wyłącznie na wniosek zgłoszony
w postępowaniu w pierwszej instancji, a nie z urzędu, gdyż roszczenia te nie
wchodzą w skład majątku wspólnego małżonków (por. postanowienie
Sądu Najwyższego z dnia 16 października 1997 r., II CKN 395/97, LEX nr 50532).
Przychylił się do poglądu, że brak wyrzeczenia o częściowym oddaleniu takiego
roszczenia uzupełniającego oznacza, iż orzeczenie w tym zakresie nie istnieje
i apelacja w tej części jest niedopuszczalna, (postanowienia Sądu Najwyższego
z dnia 1 grudnia 2011 r., I CSK 78/11 oraz z dnia 14 grudnia 2011 r., I CSK 138/11,
OSNC 2012, nr 7-8, poz. 89).
Podniósł, że skoro istniało w sprawie żądanie zasądzenia kwoty pieniężnej
tytułem nakładu z majątku odrębnego, to należało je rozstrzygnąć w sentencji
orzeczenia, a nie w jego uzasadnieniu. Tylko bowiem sentencja orzeczenia
rozstrzyga o żądaniach stron. Orzeczenie nie zawiera rozstrzygnięcia, jeżeli sąd
ustosunkuje się wprawdzie do żądania strony w uzasadnieniu orzeczenia, ale
pominie je w sentencji (por. postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 15 lutego
1967 r., II CZ 144/66, OSNCP 1967, nr 7-8, poz. 144, z dnia 14 grudnia 2011 r.,
I CSK 138/11, z dnia 1 grudnia 2011 r., I CSK 78/11 oraz z dnia 14 grudnia 2011 r.,
I CSK 138/11). Z tego względu apelację wnioskodawczyni, w części dotyczącej
nieuwzględnienia żądania zasądzenia nakładów z majątku osobistego na majątek
6
wspólny, jako dotyczącą orzeczenia nieistniejącego odrzucił (art. 373 k.p.c. w zw.
z art. 13 § 2 k.p.c.).
W pozostałym zakresie apelację wnioskodawczyni ocenił, jako
bezpodstawną. Sąd Okręgowy podzielił ustalenia Sądu pierwszej instancji, jak
również dokonaną przez ten Sąd ocenę prawną ustalonego stanu faktycznego,
przyjmując je za własne.
Przypomniał, że sąd ustalając wartość składników majątkowych
podlegających podziałowi bierze pod uwagę wnioski dowodowe stron, jak również
zgodne ich twierdzenia dotyczące składników majątkowych, które powinny
podlegać rozliczeniu oraz ich wartości (por. postanowienie Sądu Najwyższego
z dnia 26 września 2007 r., IV CSK 139/07, LEX nr 485873).
Odnośnie podniesionego przez skarżącą zarzutu naruszenia art. 31 § 1 k.r.o.
w zw. z art. 45 k.r.o. wskazał, że jeżeli wnioskodawczyni po ustaniu wspólności
majątkowej, a przed podziałem majątku wspólnego, spłaciła z własnych środków
dług, który powstał w trakcie trwania wspólności ustawowej i był długiem wspólnym
małżonków, albo jednego z nich, ale w związku z majątkiem wspólnym, to taki dług,
zgodnie z art. 686 k.p.c. w związku z art. 567 § 3 k.p.c., powinien zostać rozliczony
w ramach podziału majątku wspólnego, jako nakład na majątek wspólny, albowiem
w zamian za kwoty kredytu, w skład majątku weszło odpowiednie prawo
(por. postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 26 stycznia 1972 r., III CRN 477/71,
OSPiKA z 1972 r., nr 9, poz. 174, z dnia 9 września 1976 r., III CRN 83/76, OSPiKA
z 1977 r., nr 9, poz. 157, z dnia 7 czerwca 1984 r., III CRN 111/84, niepubl. oraz
z dnia 7 stycznia 2009 r., II CSK 390/08, niepubl.). Podkreślił, że tak też sama
apelująca traktowała swe roszczenie z tego tytułu wskazując w apelacji, że jest to
nakład na majątek wspólny z majątku odrębnego.
W skardze kasacyjnej, wnioskodawczyni zarzuciła naruszenie art. 567 § 1 i 3
w zw. z art. 686 art 688 i art. 351 § 1 k.p.c. w zw. z art. 45 § 1 k.r.o. oraz art. 498
§ 1 i 2 oraz art. 499 k.c. przez mylne przyjęcie, że wobec nieuzupełnienia
orzeczenia w zakresie rozstrzygnięcia o roszczeniu wnioskodawczyni z tytułu
dokonanych nakładów - brak było przedmiotu zaskarżenia tej części rozstrzygnięcia
apelacją wnioskodawczyni oraz art. 328 § 2 k.p.c. w związku z art. 227 k.p.c., przez
7
pominięcie jako nakładu dokonanego przez wnioskodawczynię z majątku
osobistego na majątek wspólny części kredytu mieszkaniowego spłaconego przez
nią po ustaniu wspólności ustawowej mimo, że okoliczność ta wynika
z niekwestionowanego przez uczestnika dokumentu, a także obrazę art. 45 § 1 zd.
2 k.r.o. w zw. z art. 567 k.p.c. przez błędną wykładnię tego przepisu, polegającą na
niewłaściwym sposobie określenia wartości nakładów poczynionych z majątku
osobistego wnioskodawczyni na majątek wspólny. Wniosła o uchylenie
zaskarżonego postanowienia w zaskarżonej części i przekazanie sprawy Sądowi
Okręgowemu do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia o kosztach
postępowania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Wnioskodawczyni zaskarżyła skargą kasacyjną także postanowienie Sądu
Apelacyjnego w pkt. 1, tj. w zakresie, w jakim Sąd Okręgowy odrzucił jej apelację
dotyczącą nieistniejącego orzeczenia sądu pierwszej instancji, co do oddalenia
w pozostałej części jej wniosku o rozliczenie nakładów z jej majątku odrębnego na
wspólny. W tej materii należy zauważyć, że wnioskodawczyni, niezależnie od
rozpoznawanego nadzwyczajnego środka zaskarżenia, wniosła także zażalenie,
które Sąd Najwyższy postanowieniem z dnia 28 lutego 2013 r., III CZ 4/13
uwzględnił, tj. uchylił postanowienie o częściowym odrzuceniu apelacji
wnioskodawczyni. Następnie, w wyniku nierozpoznanej merytorycznie części
apelacji wnioskodawczyni Sąd Okręgowy w K. postanowieniem z dnia 17 czerwca
2013 r. zmienił zaskarżone postanowienie przez dodanie orzeczeniu Sądu
pierwszej instancji punktu „V. zasądzić od uczestnika na rzecz wnioskodawczyni
kwotę 144 639 złotych tytułem zwrotu nakładów”.
W tym stanie rzeczy przede wszystkim podnieść należy, że w postępowaniu
nieprocesowym skarga kasacyjna przysługuje od wydanego przez Sąd drugiej
instancji postanowienia co do istoty sprawy oraz od postanowienia w przedmiocie
odrzucenia wniosku i umorzenia postępowania kończących postępowanie
w sprawie (art 519 § 1 k.p.c.). Do tej kategorii rozstrzygnięć nie należy
postanowienie o odrzuceniu apelacji. W tym więc zakresie skarga kasacyjna
8
wnioskodawczyni, jako niedopuszczalna podlegała odrzuceniu na podstawie na
podstawie art. 3986
§ 3 w zw. z art 13 § 2 k.p.c.
Przedstawiony stan sprawy wymaga precyzyjnego określenia o czym
merytorycznie orzekał Sąd Okręgowy postanowieniem z dnia 25 lipca 2012 r.
zaskarżonym skargą kasacyjna. Z treści uzasadnienia wynika jednak, że objął
on swym rozstrzygnięciem zawartym w punkcie 2 „oddalić apelację w pozostałej
części” majątek dorobkowy zainteresowanych, a także w zakresie wniosku I. H. o
zasądzenie nakładów z jej majątku osobistego na majątek wspólny w kwocie 450
000 zł, rozliczenie kwoty 100 350 zł, którą wnioskodawczyni uiściła jeszcze przed
zawarciem związku małżeńskiego na objęte podziałem mieszkanie na rzecz
Spółdzielni Budowlano –Mieszkaniowej w K. na pokrycie wkładu budowlanego.
Sąd drugiej instancji, podobnie zresztą jak pierwszej instancji, za
niewykazane uznał twierdzenia wnioskodawczyni, aby na wkład budowlany zostały
przeznaczone otrzymane od ojca kwoty 12 000 i 6000 starych zł,
że wnioskodawczyni z majątku osobistego na rzecz Spółdzielni w dniu 1 sierpnia
1964 r. wpłaciła kwotę 6 952 starych złotych, iż I. H. otrzymane w dniach 22 lipca
1957 r. i 1 sierpnia 1958 r. od zmarłej M. z C. W. tytułem rozliczeń majątkowych
rodzinnych kwoty po 25 000 starych zł przechowywała do 1 sierpnia 1964 r. i w tym
dniu wpłaciła je na rzecz Spółdzielni. Sądy meriti ustaliły też, że na wkład
budowlany byli małżonkowie w Banku w K. zaciągnęli w dniu 25 października 1961
r. kredyt w kwocie 125 000 zł na spłatę wkładu budowlanego, oraz
iż wnioskodawczyni nie wykazała, że środki na spłatę kredytu pochodziły
z darowizn czynionych przez ojca wnioskodawczyni oraz jej ciotkę i nie udowodniła,
że dokonanie tych darowizn miało miejsce.
Skoro więc Sąd drugiej instancji stał na stanowisku, że w części w jakiej
wniosek I. H. o rozliczenie nakładów nie został uwzględniony, to powinien być
oddalony, a skarżącej przysługiwał tylko wniosek o uzupełnienie orzeczenia, to
niewątpliwie był on objęty rozstrzygnięciem zawartym w pkt 1 postanowienia z dnia
25 lipca 2012 r., a następnie stanowił przedmiot rozstrzygnięcia Sądu Najwyższego
postanowieniem z dnia 28 lutego 2013 r. III CZ 4/13 i merytorycznego
postanowienia Sądu Okręgowego w K. z dnia 17 czerwca 2013 r. Sąd Najwyższy
oczywiście rozpoznając skargę kasacyjną od pkt 2 postanowienia Sądu
9
Okręgowego z dnia 25 lipca 2012 r. oddalającego apelację wnioskodawczyni w
pozostałej części, nie mógł wkroczyć w zakres merytorycznie rozpoznanej sprawy
innym orzeczeniem.
Odnosząc się do zarzutów skargi kasacyjnej w części dotyczącej
rozstrzygnięcia merytorycznego zawartego w punkcie 2. zaskarżonego
postanowienia podnieść przede wszystkim należy, że bezpodstawny był zarzut
obrazy art. 328 § 2 w zw. z art. 227 k.p.c. W części bowiem, w jakiej skarga
kasacyjna podlega merytorycznemu rozpoznaniu uzasadnienie zaskarżonego
orzeczenia odpowiada wymaganiom zawartym w powołanym unormowaniu,
a część kredytu mieszkaniowego spłaconego przez wnioskodawczynię po ustaniu
wspólności majątkowej małżeńskiej została rozliczona przez Sąd Okręgowy
postanowieniem z dnia 17 czerwca 2013 r.
Nietrafny też okazał się zarzut skarżącej naruszenia art. 567 § 1 i 3 w zw.
z art. 686, art. 688 i art. 351 § 1 k.p.c. w zw. z art. 45 § 1 k.r.o. oraz art. 498 § 1 i 2
i 499 k.c. Wbrew stanowisku wnioskodawczyni, nie złożyła ona oświadczenia
o potrąceniu swej wierzytelności z tytułu nakładów z majątku osobistego na majątek
wspólny, ze spłatą na rzecz uczestnika. Zgłosiła bowiem tylko to roszczenie
uzupełniające do rozliczenia, i nie budzi wątpliwości pogląd, że ma ono inny
materialnie i procesowo charakter, niż roszczenie z tytułu spłaty. Z tego względu,
sąd w sprawie o podział majątku wspólnego powinien o nich rozstrzygać
w oddzielnych punktach orzeczenia. Trafnie więc w odpowiedzi na skargę
kasacyjną uczestnik podniósł, że wnioskodawczyni w pkt. 3 wniosku domagała się
ustalenia, że wartość nakładów z majątku osobistego na majątek wspólny wynosiła
450 000 zł. Tym samym, omawiany zarzut pozostaje w sprzeczności z treścią
wniosku. Żądanie wnioskodawczyni dotyczyło rozliczenia nakładów, a zatem nie
było to oświadczenie woli o potrąceniu wierzytelności z tytułu nakładów. Ani w toku
postępowania przed Sądem pierwszej instancji, ani przed Sądem Okręgowym
skarżąca nie podniosła zarzutu potrącenia.
Nie można natomiast odeprzeć zarzutu obrazy naruszenia art 45 k.r.o. w zw.
z art 567 k.p.c. Rozliczenie bowiem nominalnej kwoty wpłaconej przez
wnioskodawczynię w kwocie 100 350 zł na wkład budowlany jeszcze przed
zawarciem związku małżeńskiego jest wadliwe i narusza w sposób istotny to
10
unormowanie. Rzeczywiście w judykaturze ugruntowany jest pogląd, że wartość
nakładu z majątku odrębnego jednego z małżonków na ich majątek wspólny,
polegającego na wpłacie dokonanej przez tego małżonka na wkład budowlany
związany ze spółdzielczym prawem do lokalu, odpowiada w chwili podziału tego
majątku takiej części wartości spółdzielczego prawa do lokalu, jaką część stanowiła
ta wpłata w stosunku do całego wkładu wpłaconego przez małżonków, od którego
zgromadzenia uzależniony był przydział mieszkania (por. np. uchwały Sądu
Najwyższego z dnia 5 października 1990 r., III CZP 55/90, OSNC 1991, nr 4,
poz. 48 i z dnia 12 kwietnia 1989 r., III CZP 31/89, LEX nr 146220). Skoro więc
przydział przedmiotowego lokalu nastąpił w dniu 10 lipca 1961 r., to należało
odnieść kwotę 100 350 zł do wysokości wkładu budowlanego z chwili uzyskania
przez wnioskodawczynię przedmiotowego lokalu spółdzielczego tj. jego wartości
w 1961 r., a nie wartości tego własnościowego spółdzielczego prawa w 1987 r.
Prawo to bowiem dopiero 16 lat później miało wartość 2 418 770 zł.
Błąd w rozumowaniu Sądów meriti najlepiej niech uświadomi fakt, że średnie
miesięczne wynagrodzenie w 1960 r. wynosiło 1560 zł, a w 1961 r. 1625 zł.
Wnioskodawczyni z majątku osobistego wpłaciła więc w tamtym czasie na wkład
budowlany około 62 średnie pensje. Tymczasem, wynagrodzenie średnie w 1987 r.
wynosiło 29 184 zł. Wartość więc wtedy całego mieszkania wynosiła 82 średnie
pensje.
W tym stanie rzeczy, skargę kasacyjną w dalszej części należało uwzględnić
(art. 39815
§ 1 k.p.c.).