Sygn. akt V CZ 10/15
POSTANOWIENIE
Dnia 9 kwietnia 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Katarzyna Tyczka-Rote (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Wojciech Katner
SSN Barbara Myszka
w sprawie z powództwa A. F. S.A. w P.
przeciwko V.- E. Sp. z o.o. w M.
o zapłatę
i z powództwa wzajemnego V.- E. Sp. z o.o. w M.
przeciwko A. F. S.A. w P.
o zapłatę
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 9 kwietnia 2015 r.,
zażalenia strony pozwanej - powódki wzajemnej na postanowienie
Sądu Apelacyjnego
z dnia 18 listopada 2014 r.,
oddala zażalenie i zasądza od powódki wzajemnej V.- E. Sp. z
o.o. w M. na rzecz pozwanej wzajemnej A. F. S.A. w P. kwotę 1200
( jeden tysiąc dwieście ) zł tytułem kosztów postępowania
zażaleniowego.
2
UZASADNIENIE
Postanowieniem z dnia 18 listopada 2014 r. Sąd Apelacyjny, powołując jako
podstawę prawną art. 3986
§ 2 k.p.c., odrzucił skargę kasacyjną pozwanej (powódki
wzajemnej) V.- E. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w M. od wyroku Sądu
Apelacyjnego z dnia 18 listopada 2014 r. w części zaskarżającej rozstrzygnięcie o
powództwie wzajemnym. Sąd wskazał, że skarga w tej części była niedopuszczalna,
ponieważ wartość przedmiotu zaskarżenia dla powództwa wzajemnego wynosiła
17.614 zł, była więc niższa od 50.000 zł wymaganej przez art. 3982
§ 1 k.p.c.
Powódka wzajemna zaskarżyła postanowienie w całości zażaleniem
opartym na zarzucie błędnej wykładni art. 19 § 1 w zw. z art. 3984
§ 3 w zw. z art.
39821
k.p.c., a także art. 3982
§ 1 w zw. z art. 204 § 1 k.p.c., a ponadto na zarzucie
niewłaściwego zastosowania art. 3986
§ 2 w zw. z art. 3982
§ 1 k.p.c. Domagała się
uchylenia tego orzeczenia i zasądzenia na jej rzecz od powódki (pozwanej
wzajemnej) A. F. Spółki Akcyjnej w P. kosztów postępowania zażaleniowego.
Powódka (pozwana wzajemna) wniosła o oddalenie zażalenia i przyznanie
jej od przeciwniczki kosztów postępowania zażaleniowego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Powódka wzajemna stoi na stanowisku, że w rozpatrywanej sprawie
pomiędzy powództwem głównym a wzajemnym zachodzi związek uzasadniający
zsumowanie wartości przedmiotu zaskarżenia w sprawie z powództwa głównego
(o zapłatę kwoty 172.842,40 zł) i wzajemnego o zapłatę kwoty 17.613,60 zł.
Związek ten polega na odwrotnej zależności tego rodzaju, że oddalenie jednego
z roszczeń skutkować będzie uwzględnieniem drugiego.
Nie negując występowania wskazanego powiązania stwierdzić należy,
że nie jest to przesłanka uzasadniająca zsumowanie wartości roszczeń
zaskarżonych skargą kasacyjną. W przypadku wytoczenia powództwa wzajemnego
następuje połączenie w jednej sprawie dwóch samodzielnych procesów, w których
strony pozostają w odmiennej konfiguracji podmiotowej. Materialno-prawne
3
powiązanie między dochodzonymi roszczeniami lub możliwość ich potrącenia są
koniecznymi przesłankami dopuszczalności zgłoszenia powództwa wzajemnego,
przewidzianymi w art. 204 § 1 k.p.c. Wspólne rozpoznawanie dwóch powiązanych
sporów, z których każdy dotyczy roszczeń innego podmiotu, nie odpowiada stanowi
przewidzianemu w art. 21 k.p.c., stosowanym odpowiednio w postępowaniu
kasacyjnym na podstawie art. 39821
i art. 391 § 1 k.p.c. Przepis ten nakazuje przy
określaniu wartości przedmiotu sporu (odpowiednio przedmiotu zaskarżenia)
zsumować wartości roszczeń dochodzonych jednym pozwem, a więc roszczeń tego
samego podmiotu. Przedmiotem skargi kasacyjnej pozwanej - powódki wzajemnej
są jednak dwa różne roszczenia dochodzone różnymi pozwami przez różne
podmioty. Skarga kasacyjna odnosi się do rozstrzygnięcia dwóch spraw, mieści
więc w sobie w rzeczywistości dwie skargi kasacyjne. W każdej z tych skarg
oddzielnie należy wskazać wartość przedmiotu zaskarżenia, od której zależy
dopuszczalność skargi kasacyjnej (por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia
16 lutego 2007 r., II PZ 81/06, OSNP 2008/9-10/135 oraz z dnia 25 listopada
2011 r., V CSK 89/11, nie publ. poza baza Lex nr 1102550). Jest to sytuacja
procesowa zbliżona do występującej w wypadku połączenia spraw do wspólnego
rozpoznania i wyrokowania na podstawie art. 219 k.p.c. Połączone sprawy nie tracą
samodzielności, wobec czego ocena dopuszczalności skargi kasacyjnej
przeprowadzana jest w każdej z nich odrębnie (por. np. postanowienia Sądu
Najwyższego z dnia 21 stycznia 2000 r., II CZ 173/99, nie publ.; z dnia 31 maja
2006 r., IV CZ 41/06, nie publ.; z dnia 15 lutego 2008 r., I CZ 148/07, nie publ.;
z dnia 26 listopada 2010 r., IV CZ 89/10, nie publ.).
Ponieważ nie budzi wątpliwości, że w sprawie z powództwa wzajemnego
wartość przedmiotu zaskarżenia nie przekracza progu kwotowego przewidzianego
w art. 3982
§ 1 k.p.c., odrzucenie skargi kasacyjnej w części zaskarżającej
orzeczenie wydane w tej sprawie było prawidłowe. Nie naruszało też prawa
pozwanej wzajemnej do uzyskania ochrony prawnej, które w tym wypadku
zagwarantowane jest w konstytucyjnie wymaganym dwustopniowym postępowaniu
(art. 78 Konstytucji RP) i nie obejmuje nadzwyczajnego postępowania kasacyjnego.
4
Z przytoczonych względów zażalenie pozwanej - powódki wzajemnej
podlegało oddaleniu na podstawie art. 3941
§ 3 k.p.c. w zw. z art. 39814
k.p.c.
Orzeczenie o kosztach postępowania zażaleniowego wynika z treści art.
39821
w zw. z art. 391 § 1, art. 98 § 1 i 3 oraz art. 99 k.p.c., a wysokość zasądzonej
kwoty wyznacza § 2 ust. 1 i 2, § 6 pkt 5 i § 13 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności
adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy
prawnej udzielonej z urzędu (tekst jedn. Dz. U. z 2013 r., poz. 461).