Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 lipca 2013 r.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 18 lipca 2013 r. w Ostrołęce

sprawy z odwołania G. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w P.

o wyrównanie emerytury

na skutek odwołania G. B.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P.

z dnia 27.03.2013r. znak (...)

orzeka:

1.  zmienia zaskarżą decyzję w ten sposób, że przyznaje G. B. prawo do wypłaty emerytury za okres od dnia 01.10.2011r. do dnia 21.11.2012r.;

2.  na mocy art. 477 ¹⁰ § 2 k.p.c. przekazuje wniosek G. B. o wypłatę odsetek od każdej zaległej miesięcznej raty do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P. celem rozpoznania.

UZASADNIENIE

G. B. wniosła odwołanie od decyzji ZUS z dnia 27.03.2013r., którą to decyzją ZUS odmówił uchylenia decyzji ZUS z dnia 26.09.2011r., w części w jakiej decyzja ta zawiesza prawo do emerytury za okres od dnia 01.10.2011r. do dnia 21.11.2012r. Odwołująca podniosła, że wstrzymanie wypłaty emerytury jest niezgodne z Konstytucją i orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 listopada 2012r. ( sygn. akt. K 2/2012).

Nadto wniosła o nakazanie organowi rentowemu wypłatę zaległej emerytury od dnia 01.10.2011r. wraz z ustawowymi odsetkami od każdej zaległej miesięcznej raty do dnia 01.11.2012r.

ZUS wniósł o oddalenie odwołania.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Decyzją z dnia 14.01.2011r. wnioskodawczyni przyznano prawo do emerytury od dnia 01.12.2010r. Na dzień przyznania emerytury wnioskodawca pozostawała w zatrudnieniu.

W związku ze zmianą przepisów emerytalnych, ZUS decyzją z dnia 26.09.2011r., począwszy od dnia 01.10.2011r. wstrzymał wypłatę emerytury, ponieważ ubezpieczona kontynuowała zatrudnienie.

Powołując się na treść wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 13.11.2012r. G. B. w dniu 29.11.2012r. złożyła wniosek o wznowienie wypłaty zawieszonych świadczeń emerytalnych począwszy od 01.10.2011r.

Decyzją z dnia 28.12.2012r. ZUS podjął odwołującej wypłatę emerytury od dnia 22.11.2012r., a następnie zaskarżoną decyzją z dnia 27.03.2013r. odmówił uchylenia decyzji z dnia 26.09.2011r. w części, w jakiej decyzja ta dotyczy zawieszenia prawa do emerytury za okres od dnia 01.10.2011r. do dnia 21.11.2012r. Zdaniem organu rentowego dopiero z chwilą wejścia w życie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 listopada 2012r. tj. od dnia 22 listopada (dnia publikacji w Dzienniku Ustaw) możliwa jest wypłata należnej emerytury dla odwołującej.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie jest zasadne i zostało przez Sąd uwzględnione.

Wyrokiem z dnia 13 listopada 2012r. Trybunał Konstytucyjny w sprawie o sygn. akt K 2/12 orzekł, iż art. 28 ustawy z dnia 16 grudnia 2010r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw w związku z art. 103a ustawy o emeryturach i rentach z FUS, dodanym przez art. 6 pkt 2 ustawy z dnia 16 grudnia 2010r., w zakresie, w jakim znajduje zastosowanie do osób, które nabyły prawo do emerytury przed 1 stycznia 2011r., bez konieczności rozwiązania stosunku pracy, jest niezgodny z zasadą ochrony zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez nie prawa wynikającą z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Treść sentencji wyroku Trybunału Konstytucyjnego mogłaby nasuwać wniosek, że dotyczy wszystkich osób, które uzyskały prawo do emerytury przed dniem 01.01.2011r. Jednakże z uzasadnienia tego wyroku w sposób jednoznaczny wynika, że Trybunał Konstytucyjny uznał, że art.103a w/w ustawy jest niekonstytucyjny w stosunku do osób, które uzyskały prawo do emerytury w przedziale czasowym od dnia 08.01.2009r. do dnia 31.12.2010r. Do grona tych osób należy odwołująca.

Trybunał Konstytucyjny wywodził bowiem, że osoby, które uzyskały prawo do emerytury w powołanym powyżej okresie, podejmowały decyzję o przejściu na emeryturę w stanie prawnym, który nie nakazywał rozwiązania stosunku pracy z dotychczasowym pracodawcą, aby emerytura mogła być wypłacana. Wobec powyższego działając w zaufaniu do państwa i stanowionego przez nie prawa, ubezpieczeni ci podjęli decyzję co do przejścia na emeryturę. Trybunał Konstytucyjny argumentował, że gdyby wiedzieli oni, że nastąpi zmiana stanu prawnego, uzależniająca realizację prawa do świadczenia emerytalnego od uprzedniego rozwiązania stosunku pracy, ich decyzja mogła być inna, bo z perspektywy dokonanej nowelizacji ustawy o emeryturach i rentach z FUS i objęcia nią także tych osób, okazała się dla nich niekorzystna.

Bezspornym było w przedmiotowej sprawie, że odwołująca nabyła prawo do emerytury bez konieczności rozwiązywania stosunku pracy. Poza sporem pozostawało też, że wniosek o wznowienie postępowania w sprawie zawieszenia wypłaty świadczeń złożyła w ustawowym, określonym w art. 145a § 2 kpa, terminie jednego miesiąca od dnia wejścia w życie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego.

Kwestią sporną pomiędzy stronami pozostawało jedynie określenie skutków prawnych pod względem czasowym wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13.11.2012r.

Sąd Okręgowy stanął na stanowisku, że przedmiotowe orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego wywołuje skutek ex tunc tj. ma skutek wsteczny, czyli usuwa zakwestionowaną normę prawną od chwili jej wejścia w życie. Wskazać w tym miejscu należy, że w orzecznictwie Sądu Najwyższego wyraźnie przeważa pogląd o skuteczności ex tunc wyroków Trybunału Konstytucyjnego. W postanowieniu z dnia 09.08.2012r., wydanym w sprawie V CSK 402/11, LEX 1226776 Sąd Najwyższy wyjaśnił, że w odniesieniu do orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego, wchodzących w życie z dniem ogłoszenia, wypracowano generalnie jednolite stanowisko, zgodnie z którym skutki takich orzeczeń rozciągają się co do zasady wstecz, do chwili wydania tego aktu lub do chwili wejścia w życie Konstytucji, jeżeli niekonstytucyjny akt prawny wydany został przed tą datą (vide np. uchwała Sądu Najwyższego z 03.07.2003r. , III CZP 45/03, OSNC 2004, nr 9, poz. 136, wyrok Sądu Najwyższego z 18.04.2002r., III RN 4/01, OSNP 2003, nr 2, poz. 25). Wsteczne działanie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego obejmować może również okres sprzed wejścia w życie w Konstytucji, jednak tylko wówczas, gdy przepisy uznane za niekonstytucyjne naruszały także zasady konstytucyjne obowiązujące w chwili jego wydania (vide: wyrok Sądu Najwyższego z 09.10.2003r., I CK 150/02, OSNC 2004, nr 7-8, poz. 132).

Mając na uwadze powyższe przeważające stanowisko judykatury, Sąd Okręgowy rozpoznający przedmiotową sprawę uznał, że wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 13.11.2012r., wydany w sprawie o sygn. akt K 2/12, który wszedł w życie z dniem jego ogłoszenia w Dzienniku Ustaw z dnia 22.11.2012r., wywołuje skutki prawne ex tunc.

Wskazać też należy, że za takim rozumieniem określenia skutków prawnych, pod względem czasowym, wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13.11.2012r., przemawia również sens instytucji wznowienia postępowania (w tym również wznowienia postępowania administracyjnego). Przyjęcie odmiennego stanowiska przekreśliłoby bowiem sens instytucji wznowienia postępowania, którego celem jest wydanie rozstrzygnięcia zgodnego z prawem, w sytuacji, gdy orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego zawiera wiążące stwierdzenie, że akt normatywny pozostaje w sprzeczności z Konstytucją. Jeżeli bowiem podstawę wznowienia stanowi oparcie rozstrzygnięcia na akcie normatywnym uznanym następnie za niezgodny z Konstytucją, rozpatrywanie sprawy powoduje konieczność uwzględnienia innego stanu prawnego w takim zakresie, w jakim wpływa on na orzeczenie wydane w tym postępowaniu.

Biorąc pod uwagę wszystkie podniesione wyżej argumenty, Sąd w oparciu o art.477 ¹⁴§2 kpc zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał G. B. prawo do wypłaty emerytury za okres od dnia 01.10.2011r. do dnia 21.11.2012r.

Na mocy art.477 ¹⁰§2 kpc Sąd przekazał natomiast wniosek G. B. o wypłatę odsetek od każdej zaległej miesięcznej raty do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P. celem rozpoznania.