Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Elbląg, dnia 26 czerwca 2015 roku

Sąd Okręgowy w Elblągu II Wydział Kary w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SO Władysław Kizyk

Protokolant: stażysta Agnieszka Kabelis

przy udziale Prokuratora Prok. Okręg. w Elblągu Jerzego Adamowskiego

po rozpoznaniu na posiedzeniu w dniu 26 czerwca 2015 roku

sprawy D. W.

skazanego wyrokami: Sądu Krajowego w Hamburgu z dnia 10.05.2007 r., sygn. akt 631 Kls 6/07, Sądu Rejonowego w Hamburgu z dnia 20.12.2012 r., sygn. 240 Ls 406/12, Sądu Rejonowego w Norymberdze z dnia 27.10.2003 r., sygnatura akt 42 Ls 373 Js 18107/02

z urzędu

w przedmiocie określenia kwalifikacji prawnej czynu według prawa polskiego i kary podlegającej wykonaniu

na podstawie art. 611c § 1 i 2 k.p.k., art. 114 § 4 k.p.k., art. 9 ust. 1 lit. b i art. 11 ust. 1 i 2 Konwencji o przekazywaniu osób skazanych sporządzonej w Strasburgu dnia 21 marca 1983 roku (Dz. U. 1995 r. Nr 51, poz. 279)

postanowił

1.  określić, że przestępstwo polegające na dokonanym wspólnie uprowadzeniu człowieka w celu szantażu w idealnym zbiegu z rozbojem i czterema popełnionymi w idealnym zbiegu przypadkami przetrzymywania zakwalifikowane z § 239a ust. 1 i 2, § 249 ust. 1 , § 239 ust. 1 niemieckiego kodeksu karnego (StGB) przypisane D. W., synowi S. i B. z domu S., urodzonemu (...) w W. wyrokiem Sądu Krajowego w Hamburgu z dnia 10.05.2007 r., sygn. akt 631 Kls 6/07 wyczerpuje według prawa polskiego dyspozycję art. 280 § 1 k.k. (rozbój) w zb. z art. 189 § 1 k.k. (pozbawienie człowieka wolności) w zw. z art. 11 § 2 k.k.;

2.  określić, że orzeczona wyrokiem Sądu Krajowego w Hamburgu z dnia 10.05.2007 r., sygn. akt 631 Kls 6/07 kara 4 (czterech) lat i 10 (dziesięciu) miesięcy pozbawienia wolności, po dostosowaniu jej do ustawodawstwa polskiego stanowi karę 4 (czterech) lat i 10 (dziesięciu) miesięcy pozbawienia wolności;

3.  na poczet określonej wobec D. W. w punkcie 2 kary zaliczyć areszt do celów ekstradycji od dnia 11.12.2006 r. do dnia 12.12.2006 r., areszt śledczy od dnia 13.12.2006 r. do dnia 09.05.2007 r. oraz odbycie kary od dnia 10.05.2007 r. do dnia 01.03.2010 r.;

4.  określić, że przestępstwo usiłowania dokonania kradzieży z włamaniem do mieszkania zakwalifikowane z § 244 ust. 1 pkt 3, ust. 2, 22, 23 niemieckiego kodeksu karnego (StGB) przypisane D. W. wyrokiem Sądu Rejonowego w Hamburgu z dnia 20.12.2012 r., sygn. akt 240 Ls 406/12 wyczerpuje według prawa polskiego dyspozycję art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 279 § 1 k.k.

5.  określić, że orzeczona wyrokiem Sądu Rejonowego w Hamburgu z dnia 20.12.2012 r., sygn. akt 240 Ls 406/12 kara 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności, po dostosowaniu jej do ustawodawstwa polskiego stanowi karę 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności

6.  na poczet określonej wobec D. W. w punkcie 5 kary zaliczyć okres aresztu śledczego od dnia 28.10.2012 r. do dnia 15.04.2013 r.;

7.  określić, że przestępstwo polegająca na kradzieży z włamaniem zakwalifikowane z § 242, 243 ust. 1 zdanie 2 nr 1 niemieckiego kodeksu karnego (StGB) przypisane D. W. wyrokiem Sądu Rejonowego w Norymberdze z dnia 27.10.2003 r., sygn. akt 42 Ls 373 Js 18107/02 wyczerpuje według prawa polskiego dyspozycję art. 279 § 1 k.k.;

8.  określić, że orzeczona wyrokiem Sądu Rejonowego w Norymberdze z dnia 27.10.2003 r., sygn. akt 42 Ls 373 Js 18107/02 kara 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności, po dostosowaniu jej do ustawodawstwa polskiego stanowi karę 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności;

9.  na poczet określonej wobec D. W. w punkcie 8 kary zaliczyć pobyt w areszcie śledczym od dnia 03.08.2002 r. do dnia 27.11.2002 r. i od dnia 23.06.2003 r. do 27.10.2003 r., okres odbywania kary pozbawienia wolności od dnia 02.03.2010 r. do 30.10.2010 r.

10.  zwolnić skazanego od ponoszenia kosztów niniejszego postępowania.

UZASADNIENIE

D. W. został prawomocnie skazany wyrokami:

- Sądu Krajowego w Hamburgu z dnia 10.05.2007 r., sygn. akt 631 Kls 6/07 na karę 4 lat i 10 miesięcy pozbawienia wolności, w sprawie o dokonane wspólnie uprowadzenie człowieka w celu szantażu w idealnym zbiegu z rozbojem i czterema popełnionymi w idealnym zbiegu przypadkami bezprawnego przetrzymywania. Przestępstwo to zostało zakwalifikowane z § 239a ust. 1 i 2 (rabunek z wymuszeniem), § 249 ust. 1 (grabież), § 239 ust. 1 (pozbawienie wolności) niemieckiego kodeksu karnego (StGB). Na poczet orzeczonej kary 4 lat i 10 miesięcy pozbawienia wolności zaliczono skazanemu okres od dnia 11.12.2006 r. do dnia 12.12.2006 r., od dnia 13.12.2006 r. do dnia 09.05.2007 r. oraz od dnia 10.05.2007 r. do dnia 01.03.2010 r. Z wyżej wymienionej kary pozbawienia wolności skazanemu pozostało do odbycia 589 dni;

- Sądu Rejonowego w Hamburgu z dnia 20.12.2012 r., sygn. 240 Ls 406/12 na karę 2 lat pozbawienia wolności, w sprawie o usiłowanie dokonania kradzieży z włamaniem do mieszkania. Przestępstwo to zostało zakwalifikowane z § 244 ust. 1 pkt 3, ust. 2, 22, 23 niemieckiego kodeksu karnego (StGB). Na poczet ozreczonej kary zaliczono skazanemu 170 dni aresztu śledczego od dnia 28.10.2012 r. do 15.04.2013 r.;

- Sądu Rejonowego w Norymberdze z dnia 27.10.2003 r., sygn. akt 42 Ls 373 Js 18107/02, na karę 2 lat pozbawienia wolności, za wspólnie popełnioną kradzież z włamaniem. Przestępstwo to zostało zakwalifikowane z § 242, 243 ust. 1 zdanie 2 nr 1 niemieckiego kodeksu karnego (StGB), Z wyżej wymienionej kary pozbawienia wolności skazanemu pozostało do odbycia 244 dni (dowód: Wyrok Sądu Krajowego, k.19-27, zaświadczenie, k. 28-31, pismo (...) (...), k. 7-8, Wyrok Sądu Rejonowego w Hamburgu, k. 63-68, zaświadczenie, k. 69-72, Wyrok Sądu Rejonowego w Norymberdze, k. 93-98, informacja o karze, k. 7, 85).

Postanowieniem z dnia 05 grudnia 2014 r. Sąd Okręgowy w Elblągu w sprawie II Kop 52/14 stwierdził prawną dopuszczalność przejęcia do wykonania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wskazanych wyżej orzeczeń (postanowienie, k. 7-8).

Podejmując decyzję w przedmiocie przekazania wyroku do wykonania w Polsce strona niemiecka nie złożyła wniosku o którym mowa w art. 9 ust. 2 Konwencji o przekazywaniu osób skazanych sporządzonej w Strasburgu dnia 21 marca 1983 roku (dalej: EKPOS).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 9 EKPOS państwa-strony tej konwencji mają możliwość wyboru pomiędzy dwiema procedurami - mogą wykonywać karę w dalszym ciągu niezwłocznie lub na podstawie orzeczenia sądowego lub administracyjnego na warunkach określonych w art. 10, bądź też w drodze postępowania sądowego lub administracyjnego przekształcić skazanie w orzeczenie państwa wykonania, zastępując karę wymierzoną w państwie skazania karą przewidzianą przez prawo państwa wykonania za takie samo przestępstwo, na warunkach określonych w art. 11. Różnica pomiędzy tymi dwoma trybami polega na tym, że w przypadku pierwszego wykonaniu podlega kara orzeczona przez państwo skazania, zaś w ramach drugiego zastępuje się karę przejmowaną (orzeczoną przez państwo skazania) sankcją określaną na podstawie własnego prawa, w konsekwencji wykonaniu podlega również ta sankcja określona przez państwo wykonania.

Jeżeli zostanie złożony przez państwo skazania wniosek, o którym mowa w art. 9 ust. 2 EKPOS, państwo wykonania ma obowiązek jeszcze przed przekazaniem skazanego zawiadomić je, którą z przewidzianych w art. 9 ust. 1 EKPOS procedur zastosuje. To, w jakim ze wskazanych trybów przeprowadzona zostanie procedura exequatur, determinuje zatem zawiadomienie złożone przez państwo wykonania państwu skazania na podstawie art. 9 ust. 2 EKPOS (ewentualnie poprzedzone wcześniejszym uzgodnieniami między tymi państwami). Wybór ten dokonywany jest przez organ decydujący o przejęciu skazanego, a więc w przypadku Polski przez Ministra Sprawiedliwości. Jeśli zaś wskazane zobowiązanie dobrowolnie podjęte na podstawie art. 9 ust. 2 EKOP nie determinuje zastosowanie jednego, a wykluczenia drugiego z wyżej wymienionych trybów, sąd powinien stosować tryb, o którym mowa w art. 9 ust. 1 lit. b EKPOS (SA w Warszawie II AKz 88/00, OSA 2000, z. 10, poz. 70, SN I KZP 29/96, OSNKW 1997, nr 1-2, poz. 5)

Natomiast treść art. 611c § 1 i 2 k.p.k. oraz art. 114 § 1 k.k. wskazuje, że po przejęciu orzeczenia do wykonania sąd polski określa kwalifikację prawną czynu według prawa polskiego oraz karę i środek podlegające wykonaniu przyjmując za podstawę wyrok wydany przez sąd państwa obcego, karę grożącą za taki czyn w polskim prawie, okres rzeczywistego pozbawienia wolności za granicą oraz wykonaną tam karę z uwzględnieniem różnic na korzyść skazanego.

Przepis art. 11 Konwencji przesądza, że w przypadku przewidzianego w tej normie trybu "przekształcenia kary" w rozumieniu art. 9 ust. 1 lit. b Konwencji:

- stosuje się przepisy proceduralne państwa wykonania,

- właściwe organy są związane ustaleniami stanu faktycznego, wynikającymi w sposób wyraźny lub dorozumiany z orzeczenia wydanego w państwie skazania,

- nie mogą przekształcić kary pozbawienia wolności w karę o charakterze majątkowym,

- uwzględniają okres pozbawienia wolności odbyty przez skazanego,

- nie mogą pogarszać sytuacji skazanego ani nie są związane dolną granicą wymiaru kary przewidzianej przez prawo państwa wykonania.

Z kolei według przepisów art. 114 § 4 k.k. w zw. z art. 611c § 2 k.p.k. podstawę określenia kary stanowi wyrok wydany przez sąd państwa obcego, kara grożąca za taki czyn w polskim prawie, okres rzeczywistego pozbawienia wolności za granicą i wykonana tam kara, z uwzględnieniem różnic na korzyść skazanego.

W uzasadnieniu uchwały Sądu Najwyższego z dnia 3 marca 2009 r. w sprawie I KZP 30/08 (OSNKW 2009/4/26). Sąd Najwyższy przyjął, że: "(...) analizując treść art. 10 i 11 Konwencji Strasburskiej należy dojść do wniosku, że niezależnie od tego, czy w państwie wykonania kary przyjmuje się procedurę wykonywania kary w dalszym ciągu (art. 10 Konwencji), czy też procedurę przekształcenia kary (art. 11 Konwencji), regułą jest orzekanie kary w takiej wysokości, w jakiej orzeczona ona została w państwie skazania. Jedynie na zasadzie odstępstwa od tej reguły, Konwencja dopuszcza możliwość ograniczenia jej wymiaru (...). Taka redukcja kary nie ma jednakże charakteru obligatoryjnego, lecz fakultatywny (...)."

Z treści wyroków sądów niemieckich wprost wynikają okoliczności faktyczne przestępstw rozboju i pozbawienia człowieka wolności oraz usiłowania kradzieży z włamaniem i kradzieży z włamaniem jakich dopuścił się D. W. i fakty przyjęte przez sądy niemieckie za udowodnione są tak oczywiste, że nie wymagają komentarza.

W związku z tym dokonując subsumpcji ustaleń poczynionych przez sąd niemiecki na gruncie prawa obowiązującego w Polsce Sąd Okręgowy uznał, iż czyny przypisane skazanemu przez:

- Sąd Krajowy w Hamburgu z dnia 10.05.2007 r., sygn. akt 631 Kls 6/07 wyczerpują dyspozycję art. 280 § 1 k.k. w odniesieniu do rabunku z wymuszeniem i grabieży oraz art. 189 § 1 k.k. w odniesieniu do pozbawienia wolności;

- Sąd Rejonowy w Hamburgu z dnia 20.12.2012 r., sygn. 240 Ls 406/12 wyczerpuje dyspozycję art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 279 § 1 k.k. w odniesieniu do usiłowania popełnienia kradzieży z włamaniem;

- Sąd Rejonowy w Norymberdze z dnia 27.10.2003 r., sygn. akt 42 Ls 373 Js 18107/02 wyczerpuje dyspozycję art. 279 § 1 k.k. w odniesieniu do kradzieży z włamaniem.

Jak wskazał Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 02.08.2005 roku. w sprawie IV KK 91/05 (OSNKW 2005/10/102) „ Przejęcie orzeczenia do wykonania w Polsce na podstawie przepisów Konwencji o przekazywaniu osób skazanych, sporządzonej dnia 21 marca 1983 r. w Strasburgu (Dz. U. z 1995 r. Nr 51, poz. 279), może dotyczyć skazania za czyn, który stanowi przestępstwo w rozumieniu polskiego prawa, albo który stanowiłby przestępstwo w wypadku popełnienia go na polskim terytorium (art. 3 ust. 1 lit. e Konwencji). W tym ostatnim wypadku kwalifikacja prawna czynu, określana w trybie art. 611c § 1 k.p.k., powinna być ustalana tak, jakby czyn ten został popełniony na terytorium Polski”.

Sąd Okręgowy w Elblągu podziela pogląd, iż polski model określania kary podlegającej wykonaniu według prawa polskiego nie przewiduje wymierzania kary na nowo, stosownie do dyrektyw przewidzianych w art. 53 k.k., nawet przy stosowaniu trybu przewidzianego w art. 9 ust. 1 lit. b i art. 11 Konwencji (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27 kwietnia 2005 r., IV KK 89/05, OSNKW 2005/5/46).

Kierując się powyższymi wskazaniami, w ocenie Sądu Okręgowego, nie ulega wątpliwości, że czyny, za jakie D. W. został skazany przez sądy niemieckie stanowią przestępstwa w rozumieniu prawa polskiego. Gdyby bowiem skazany dopuścił się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wyżej opisanych czynów to podlegałby one kwalifikacji prawnej w oparciu o powołane wyżej przepisy polskiej ustawy karnej. Ponadto orzeczone w/w wymienionymi wyrokami kary pozbawienia wolności mieszczą się w granicach ustawowego zagrożenia przewidzianego w polskiej ustawie karnej.

Treść preambuły Konwencji o przekazywaniu osób skazanych sporządzonej w Strasburgu dnia 21 marca 1983 roku jednoznacznie wskazuje, że instytucja przejęcia wyroku do wykonania ma na celu min. aby cudzoziemcy, którzy zostali pozbawieni wolności na skutek popełnienia przez nich przestępstw, powinni mieć możliwość odbywania orzeczonej im kary w ich własnych społeczeństwach. Umożliwienie takim osobom odbywania kary w ich środowisku (pod względem językowym, kulturowym, często religijnym) ma ułatwić resocjalizację skazanego, a także podyktowane jest względami humanitarnymi, gdyż umożliwi kontakty z osobami mu bliskimi.

W uzasadnieniu postanowienia z dnia 27.04.2005 r. sygn. IV KK 89/05 Sąd Najwyższy odwołując się między innymi do poglądów doktryny wskazał, że „ gdy orzeczona kara mieści się w granicach ustawowego zagrożenia w państwie wykonującym, ale różni się od kar zwykle orzekanych w takich przypadkach, to jej adaptacja nie może służyć przystosowaniu do polityki karnej państwa wykonania. Byłoby to właściwe orzekanie o karze na nowo, wobec czego celowość poprzedniego wymierzenia kary w państwie przekazującym byłaby wątpliwa.(...) Zasadniczo wykonany powinien być wyrok orzekany w państwie jego wydania, a nie nowy, orzeczony przez państwo wykonania, byłby to już inny model przekazywania (i przejmowania) postępowania karnego, polegający na powierzeniu orzeczenia o winie państwu A, a orzeczenia o karze i wykonania państwu B. (...) Biorąc pod uwagę obowiązujące obecnie instrumenty współpracy w sprawach karnych nie powinno podlegać wątpliwości, że taki model nie jest możliwy do zastosowania, a wykonaniu ma podlegać kara orzeczona w państwie jej wydania ” ( patrz w OSNKW 5/2005 poz. 46).

Podzielając w pełni powyższy pogląd, Sąd Okręgowy nie dopatrzył się możliwości jakiejkolwiek ingerencji w rozmiar kar pozbawienia wolności orzeczonych przez Sąd Krajowy w Hamburgu z dnia 10.05.2007 r., sygn. akt 631 Kls 6/07, Sąd Rejonowy w Hamburgu z dnia 20.12.2012 r., sygn. 240 Ls 406/12, Sąd Rejonowy w Norymberdze z dnia 27.10.2003 r., sygnatura akt 42 Ls 373 Js 18107/02 i z tych powodów orzekł jak w pkt. II, V i VIII niniejszego postanowienia.

O zwolnieniu skazanego od kosztów sądowych rozstrzygnięto na podstawie art. 624 § 1 k.p.k.