Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 października 2015 r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach II Wydział Karny w składzie:

przy udziale Prokuratora Andrzeja Michalczuka

po rozpoznaniu w dniu 9 października 2015 r.

sprawy P. W. (1)

oskarżonego o przestępstwo z art. 286 §1 kk

na skutek apelacji, wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Siedlcach

z dnia 13 kwietnia 2015 r. sygn. akt VII K 403/14

zmienia wyrok w ten sposób, że obowiązek naprawienia szkody w zakresie zarzutu I orzeka solidarnie ze T. O. skazanym w sprawie VII K 156/14 wyrokiem Sądu Rejonowego w Siedlcach z dnia 2 lipca 2014 roku; w pozostałej części wyrok utrzymuje w mocy; zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa 620 złotych tytułem kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

Sygn. akt II Ka 420/15

UZASADNIENIE

P. W. (1) został oskarżony o to, że:

I.  /tj. III a/o/ W dniu 27 lutego 2013 roku w miejscowości B. woj. (...) działając wspólnie i w porozumieniu z T. O., któremu udostępnił swoje konto bankowe prowadzone w A. (...)a także działając w celu osią­gnięcia korzyści majątkowej w postaci uzyskanej pożyczki w kwocie 610 zł
od przedsiębiorstwa (...) Sp. z o.o. wprowadził w błąd pożyczkodawcę wiedząc i akceptując fakt, że T. O. składając wniosek o przedmiotową pożyczkę podał się za niego oraz wcześniej posłużył się jako autentyczną podrobioną przez niego umową ramową nr (...), która umożliwiła zaciąganie pożyczek w w/w przedsiębiorstwie a nadto wprowadził pożyczkodawcę w błąd co do terminu spłaty oraz faktycznych możliwości spłaty pożyczki w ten sposób doprowadzając (...) Sp. z o.o. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci udzielonej kwoty pożyczki w wysokości 610 zł której następ­nie nie spłacił,

tj. o czyn z art. 286 § 1 k.k. w zb. z art. 270 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.

II.  /tj. IV a.o/ W dniu 29 marca 2013 roku w S. woj. (...) działając wspólnie i w porozumieniu z T. O., któremu udostępnił swoje konto bankowe prowadzone w A. (...) a także działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej w postaci uzyskanej pożyczki w kwocie 2.000 zł od przed­siębiorstwa (...) Sp. z o.o. wprowadził w błąd pożycz­kodawcę wiedząc i akceptując fakt, że T. O. składając wniosek o przedmiotową pożyczkę podał się za niego a nadto wprowadził pożyczkodawcę w błąd co do za­miaru spłaty oraz faktycznych możliwości spłaty pożyczki w ten sposób doprowadzając (...) Sp. z o.o. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci udzielonej kwoty pożyczki w wysokości 2.000 zł której następnie nie spłacił,

tj. o czyn z art. 286 § 1 k.k.

Wyrokiem z dnia 20 kwietnia 2015 r., sygn. akt VII K 403/14, Sąd Rejonowy
w Siedlcach:

Oskarżonego P. W. (1) uznał za winnego popełnienia zarzucanych mu czynów i za to:

1.  Za czyn I a/o na podstawie art. 286 § 1 k.k. w zb. z art. 270 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. skazał go, zaś na podstawie art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. wymierzył mu karę 8 miesięcy pozbawienia wolności. Na podstawie art. 33 § 2 k.k. za czyn I a/o wymierzył mu karę grzywny w rozmiarze 100 stawek dziennych określając wysokość jednej stawki na kwotę 10 złotych.

2.  Na podstawie art. 46 § 1 k.k. w zakresie zarzutu I a/o nałożył na oskarżonego P. W. (1) obowiązek naprawienia szkody w całości poprzez za­płatę na rzecz (...) Sp. z o.o. w S. kwoty 610 złotych.

3.  Za czyn II a/o na podstawie art. 286 § 1 k.k. skazał go na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności. Na podstawie art. 33 § 2 k.k. za czyn II a/o wymierzył mu karę grzywny w rozmiarze 100 stawek dziennych określając wysokość jednej stawki na kwotę 10 złotych;

4.  Na podstawie art. 46 § 1 k.k. w zakresie zarzutu II a/o nałożył na oskarżonego P. W. (1) obowiązek naprawienia szkody w całości poprzez za­płatę na rzecz (...) Sp. z o.o. w W. kwoty 2.000 złotych.

5.  Na podstawie art. 85 k.k. i art. 86 § 1 k.k. orzeczone jednostkowe kary pozba­wienia wolności i grzywien połączył i wymierzył jako karę łączną 1 rok i 3 mie­siące pozbawienia wolności oraz 150 stawek dziennych grzywny określając wy­sokość jednej stawki na kwotę 10 złotych.

6.  Na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k. w zw. z art. 70 § 1 pkt 1 k.k. wykonanie kary łącznej pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres próby 4 lat.

7.  Zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa 480 złotych tytułem opłaty
oraz 90 złotych tytułem kosztów postępowania.

Apelację od przedstawionego wyżej wyroku wywiódł obrońca P. W. (1), zaskarżając go w całości i zarzucając mu:

a)  obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść orzeczenia to jest
art. 7 k.p.k., art. 410 k.p.k. oraz art. 424 § 1 k.p.k. polegającą na bezpodstawnym odmówieniu wiarygodności i mocy dowodowej wyjaśnieniom oskarżonego skła­danym w postępowaniu przygotowawczym oraz w toku rozprawy głównej konse­kwentnie podającego, iż nie miał żadnej wiedzy o zaciąganych pożyczkach przez T. O., przekroczeniu ram swobodnej oceny dowodów i noszącym oceny dowolnej, a to za sprawą pominięcia okoliczności zmiany przez T. O. kodów PIN umożliwiających oskarżonemu P. W. (1) dostęp do konta.

b)  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia mający wpływ na jego treść polegający na wyrażeniu poglądu, że zebrane w sprawie dowody spro­wadzające się wyłącznie do wyjaśnień składanych przez współoskarżonego T. O. w postępowaniu przygotowawczym w sprawie sygn. akt VII K 156/14, a następnie w charakterze świadka pozwalają na przypisanie oskarżonemu winy w zakresie czynu z pkt I. i II. a/o podczas gdy inne obiektywne dowody,
w tym wyjaśnienia samego oskarżonego, zeznania świadków K. T., D. T., M. O. (1), M. O. (2), F. G. (1), T. G., A. M., A. S., M. P. oraz prawidłowa analiza zgromadzonych w sprawie dowodów z dokumentów na takiej treści wnioski nie pozwalają.

W następstwie tak sformułowanych zarzutów odwołujący się wniósł o uchy­lenie wyroku w zakresie kary łącznej i uniewinnienie oskarżonego od dokonania zarzuconych mu czynów, ewentualnie zaś o uchylenie zaskarżonego wyroku i przeka­zanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

W toku rozprawy odwoławczej obrońca oskarżonego poparł apelację i wniosek w niej zawarty. Prokurator wniósł o nieuwzględnienie apelacji i utrzymanie zaskar­żonego wyroku w mocy. Oskarżony P. W. (1) nie stawił się pomimo pra­wi­dłowego zawiadomienia o terminie rozprawy odwoławczej.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy jest bezzasadna i jako taka na uwzględnienie nie zasługuje. Sąd Rejonowy nie dopuścił się podniesionych w niej uchybień.

Przede wszystkim nie ma racji skarżący, jeżeli kwestionuje dokonaną przez Sąd I instancji ocenę materiału dowodowego. Motywy tej oceny przedstawione zostały
w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku i analiza przytoczonych tam argu­mentów wskazuje, iż ocena ta jest prawidłowa. Sąd Rejonowy należycie uwzględnił dyrektywy art. 7 k.p.k., a skoro tak, to Sąd Okręgowy nie jest władny podważyć jego rozu­mowania i wysnutych na tej podstawie ostatecznych wniosków. Już w tym miejscu podkreślić zarazem trzeba, że wykazanie, iż faktyczne doszło do naruszenia zasady swobodnej oceny dowodów wymaga wskazania, którą konkretnie regułę
i w jaki sposób sąd naruszył. Nie można natomiast twierdzić, że ocena dokonana została w sposób dowolny, zastępując uzasadnienie tego twierdzenia wywodami
na temat własnej wizji przebiegu inkryminowanego zdarzenia ( vide postanowienie Sądu Najwyższego z 4 stycznia 2007 r., V KK 262/06, LEX nr 459667).

Wbrew twierdzeniom obrońcy, brak jest podstaw, by zdyskredytować wiary­godność informacji przekazanych przez T. O.. Przedstawionemu przezeń mechanizmowi współpracy z P. W. (1) nie przeczą relacje przesłu­chanych w sprawie świadków. Inaczej niż podnosi w tym zakresie apelujący, M. O. (1) nie podał, że P. W. (1) nigdy nie korzystał z jego komputera,
ani tym bardziej nie zaznaczył, że wymieniony nie użytkował tegoż komputera wespół z T. O.. Wskazany świadek początkowo stwierdził jedynie, że P. W. (1) „raczej” nie korzystał z Internetu za pośrednictwem jego łącza, podkreślając przy tym, iż nie ma co do tego pewności (k. 227- 228). W toku rozprawy

głównej podał natomiast, że P. W. (1) korzystał ze wspomnianego łącza jeśli chciał (k. 403v). Świadek M. O. (2) podała natomiast jedynie,
że T. O. i P. W. (1) nie korzystali razem z komputera w jej obecności, zaznaczając przy tym, że nie ma dobrych stosunków z pierwszym
z wymienionych (k. 229v). M. P. w swej relacji nie podała wprawdzie, że T. O. korzystał w jej mieszkaniu z Internetu w obecności P. W. (1), lecz zarazem stwierdziła, że T. O. pojawiał się
w tymże mieszkaniu również pod jej nieobecność (k. 90v). Szczerości twierdzeń wymienionego nie przeczą również podkreślane przez apelującego okoliczności,
iż J. G. w swych zeznaniach wprost stwierdził, że tenże korzystał z kom­pu­tera w ośrodku Stowarzyszenia Pomocy (...). K. (k. 231- 232, 404), ani też okoliczność, że w dniu 29 marca doszło do udzielenia pożyczki, zaś w tymże czasie T. O. przebywał we wspo­mnianym Ośrodku i miał możliwość korzystania z komputera. Abstrahując od możli­wości poczynienia wcześniejszych uzgodnień, zaznaczyć w tym miejscu trzeba,
że T. O. podał, iż P. W. (1) odwiedzał go także w Ośrodku
(k. 390). Niezrozumiałym w kontekście mechanizmu zaprezentowanego przez wyżej wymienionego jest podkreślanie przez obrońcę, iż z wywołanej w sprawie opinii biegłego z zakresu badania pisma wynika, że podpisy zamieszczone na piątej stronie Ramowej Umowy Pożyczki gotówkowej odnawialnej udzielonej za pośrednictwem serwisu (...).pl (...) zawartej w dniu 17 stycznia 2013 r. (k. 126) oraz na czwar­tej stronie Aneksu do Ramowej Umowy Pożyczki z dnia 17 stycznia 2013 r. (k. 131) zostały nakreślone przez T. O., a nie przez P. W. (1)
(k. 331). Stwierdzić w tym miejscu wystarczy, że pierwszy z wymienionych podawał, że podpisywał niezbędne dokumenty w zastępstwie drugiego. Za gołosłowne- wobec braku jakiejkolwiek argumentacji- uznać należało powołanie się przez apelującego
na zeznania K. T., D. T., F. G. (1), A. M. i A. S.. Wymienieni nie przedstawili jakichkolwiek informacji, które przeczyłyby wersji zaprezentowanej przez T. O..

Zamykając rozważania w zakresie zgodności informacji przekazanych przez T. O. ze wspo­mnianymi środkami dowodowymi, z uwagi na zapre­zentowane zaszłości, podkreślić trzeba, że dobrym prawem obrony jest mnożenie,
a nawet wyolbrzymianie na każdym etapie takich faktów i ich ocen, które pozwalają na powątpiewanie w winę oskarżonego, pod warunkiem jednak zachowania lojalności wobec faktów ( podobnie: wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z 28 maja 2013 r. II AKa 144/13, LEX nr 1331170). W tym stanie rzeczy decydującym dla zajęcia stanowiska w przedmiocie prawidłowości toku rozumowania Sądu Rejonowego stało się poddanie analizie przyjętych rezultatów wartościowania relacji P. W. (1) i T. O..

Apelujący nie ma racji także o tyle, o ile ogólnikowo podnosi, że informacje przekazane przez T. O., jako w istocie swej dowód z pomówienia współ­oskarżonego, nie zasługują na obdarzenie walorem wiary. Analiza relacji złożonych przez tegoż nie tylko nie pozwala powątpiewać w ich logikę, lecz również nie wskazuje na występowanie w ich obrębie poważniejszych chwiejności. Depozycje wymienionego znajdują zarazem potwierdzenie w logicznie poprawnej koncepcji myślowej, której wnioski swą konsekwencją eliminują inne. Zważyć w tym zakresie trzeba, że w rozsądnej ocenie życiowej zupełnie nieprawdopodobną jest teza, w myśl której P. W. (1) de facto zdecydował się na zawarcie umowy rachunku bankowego wyłącznie celem udostępnienia tegoż T. O., przy jedno­czesnym wyposażeniu tegoż w komplet swoich danych osobowych. Ana­logicznie niepraw­dopodobnym jest zakładanie, że oskarżony- jako osoba w pełni poczytalna- nie zdawał sobie sprawy ze znaczenia otrzymywanej korespondencji związanej z za­wie­raniem umów pożyczek i w efekcie swej niewiedzy przekazywał ją T. O., ignorując zarazem jej dalsze losy i poprzestając na stwierdzeniu przez tegoż, że sprawa zostanie załatwiona (k. 283v, 389). Za słusznością takiego zapatrywania przemawia w szczególności okoliczność, że sam P. W. (1) podjął próbę zawarcia umowy pożyczki korzystając z portalu internetowego prowadzonego przez (...) Sp. z o.o., podejmując stosowne działania za pośrednictwem łącza udostępnionego przez A. S. ( zeznania A. S.- k.

429v- 430, 458v). Nie bez znaczenia pozostaje także akcentowana przez samego skarżącego, okoliczność, iż środki pieniężne osiągane w drodze zaciągania kolejnych pożyczek były przelewane na konto najpierw P. W. (1), a następnie na konto T. O.. Mimo, że apelujący do­strzega, iż z relacji T. O. wynika, że oskarżony poinformował go, że jego rachunek bankowy został zajęty w toku egzekucji sądowej, lecz mimo to środki pieniężne były przelewane na tenże rachunek (k. 389), to jednak ignoruje okoliczność, że analogiczne twierdzenia zostały wysunięte przez P. W. (1) w od­nie­sieniu do rachunku T. O. (k. 283v, 388v), który też miał być wykorzy­stywany. Za obdarzeniem walorem wiary informacji przekazanych przez T. O. przemawia nadto okoliczność, że opisując swój udział w podjętych działaniach nie dążył on do przerzucenia winy na P. W. (1), ani też do umniej­szania własnej odpowiedzialności karnej, skoro zdecydował się na skorzystanie z instytucji poddanej regulacji art. 387 k.p.k. Na marginesie dotychczasowych rozwa­żań zaznaczyć trzeba, że nieuprawnionym jest przypisywanie przez apelującego Sądowi Rejonowemu nielogicznej tezy o dążeniu przez oskarżonego do zachowania anonimowości, mimo przeprowadzania konkretnych operacji z wykorzystaniem jego danych osobowych. Lektura uzasad­nienia zaskarżonego wyroku na argumentowanie takie nie pozwala.

Zatem ocena materiału dowodowego poczyniona przez Sąd Rejonowy nie nosi cech dowolności. Nie zmienia tego ani obszerne przytoczenie wyjaśnień P. W. (1), ani też konstatacja obrońcy o konsekwencji twierdzeń oskar­żonego nieprzyznającego się do winy. Wbrew zapatrywaniom apelującego, w postę­powaniu pierwszoinstancyjnym nie doszło również do uchybienia unormowaniu
art. 410 k.p.k. Wymogu, aby podstawę wyroku stanowił tylko całokształt okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej nie można rozumieć w ten sposób, że każdy
z przeprowadzonych dowodów ma stanowić podstawę ustaleń faktycznych. Nie sta­nowi więc naruszenia tego przepisu dokonanie oceny materiału dowodowego przepro­wadzonego lub ujawnionego na rozprawie w sposób odmienny od subiektywnych oczekiwań stron procesowych ( vide postanowienie Sądu Najwyższego z 21 stycznia 2015 r., V KK 276/14, LEX nr 1622349). Samo zakwestionowanie oceny materiału

dowodowego poczynionej przez Sąd I instancji nie świadczy również o uar­gumentowaniu zarzutu naruszenia art. 424 § 1 k.p.k. Zważyć należy, iż wskazany przepis reguluje jedynie zawartość uzasadnienia wyroku, w związku z czym wymogi przezeń wprowadzone mogą być zachowanymi także w razie błędności wyrażanych ocen i poglądów.

Z tych wszystkich przyczyn apelacja obrońcy jest w oczywistym stopniu bezzasadna. Nietrafność postawionych w niej zarzutów przesądziła o niemożności uwzględnienia któregokolwiek ze sformułowanych przez skarżącego wniosków.

Wymierzając oskarżonemu karę Sąd Rejonowy w sposób prawidłowy zważył tak stopień społecznej szkodliwości przypisanego mu czynu, jak i okoliczności stricte osobiste sprawcy. Orzeczona kara odpowiada więc dyrektywom art. 53 § 1 i 2 k.k.
i nie nosi żadnych cech niewspółmierności. Spełni wszystkie swe funkcje w zakresie prewencji tak szczególnej, jak i generalnej.

Kwestia prawidłowości wymiaru kary nie wymaga dalszej argumentacji, a to
z tego powodu, że w apelacji nie postawiono zarzutu opartego na art. 438 pkt 4 k.p.k.

Wobec okoliczności, że w wypadku nałożenia obowiązku naprawienia szkody w stosunku do dwóch oskarżonych należy uwzględnić, że popełnienie przestępstwa
w formie współsprawstwa zobowiązuje do określenia zakresu obowiązku jej napra­wienia co do zasady w postaci solidarnego zobowiązania współsprawców do napra­wienia wyrządzonej przestępstwem szkody ( vide wyrok Sądu Najwyższego z 17 lipca 2014 r., III KK 55/14, LEX nr 1495944), Sąd Odwoławczy zmienił natomiast zaskarżony wyrok w ten sposób, że obowiązek naprawienia szkody w zakresie zarzutu I. orzekł solidarnie z T. O. skazanym w sprawie VII K 156/14 wyrokiem Sądu Rejonowego w Siedlcach z dnia 2 lipca 2014 r. Za przyjęciem roz­wią­zania takiej treści przemawia w szczególności fakt, iż w sprawie nie ujawniły się jakiekolwiek okoliczności wskazujące, że bardziej uzasadnione będzie orzeczenie środka karnego przewi­dzianego w art. 46 § 1 k.k. w innej formie. Nie bez znaczenia

pozostaje wreszcie tutaj okoliczność, że w sprawie nie ustalono sposobu podziału zysku pochodzącego z popełnienia przestępstwa.

Z tych wszystkich przyczyn i przy braku przesłanek z art. 439 § 1 k.p.k. Sąd Okręgowy orzekł, jak w części dyspozytywnej swego wyroku.

Na podstawie art. 636 § 1 k.p.k. w zw. z art. 627 k.p.k. Sąd Okręgowy zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa 620 zł tytułem kosztów sądowych za postę­powanie odwoławcze. Na wskazaną kwotę złożyło się:

- 20 zł tytułem wydatków (§ 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia
18 czerw­ca 2003 r. w sprawie wysokości i sposobu obliczania wydatków Skarbu Państwa w postępowaniu karnym- tekst jedn. Dz. U. z 2013 r., poz. 663),

- 600 zł tytułem opłaty (art. 2 ust. 1 pkt 4 i art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca
1973 r. o opłatach w sprawach karnych- tekst jedn. Dz. U. z 1983 r., Nr 49, poz. 223
z późn. zm.).