Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III Ca 586/15

Dnia 29 października 2015 r.

Sąd Okręgowy w Nowym Sączu III Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący : Sędzia SO Katarzyna Kwilosz-Babiś - sprawozdawca

Sędzia SO Ewa Adamczyk

Sędzia SO Zofia Klisiewicz

Protokolant: sekr. Katarzyna Gołyźniak

po rozpoznaniu w dniu 29 października 2015 r. w Nowym Sączu

na rozprawie

sprawy z powództwa M. C., Z. C.

przeciwko Towarzystwu (...) z siedzibą w W.

o zapłatę

na skutek apelacji strony pozwanej

od wyroku Sądu Rejonowego w Nowym Sączu

z dnia 30 czerwca 2015 r., sygn. akt I C 173/14

1. oddala apelację;

2. zasądza od strony pozwanej na rzecz powodów solidarnie kwotę 300 zł (trzysta złotych) tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

(...)

Sygn. akt III Ca 586/15

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 30 czerwca 2015 roku Sąd Rejonowy w Nowym Sączu zasądził od strony pozwanej Towarzystwa (...) z siedzibą w W. solidarnie na rzecz powodów M. C. i Z. C. kwotę 13 871,20 zł z ustawowymi odsetkami od 29 września 2013 roku do dnia zapłaty ( pkt I.), w pozostałej części powództwo oddalił ( pkt II.), kosztami procesu obciążył powodów solidarnie w 1/5 części a stronę pozwaną w 4/5 części, a ich szczegółowe wyliczenie pozostawił referendarzowi ( pkt III.). Jak wynika z uzasadnienia zaskarżonego orzeczenia na zasądzoną w pkt. I. wyroku kwotę 13 871,20 zł składa się 12 100 zł tytułem odszkodowania za uszkodzenie pojazdu powoda i 1771,20 zł tytułem kosztów wynajmu pojazdu zastępczego.

Apelację od wyżej wymienionego wyroku złożyła strona pozwana zaskarżając wyrok w części tj. w pkt. I. ponad kwotę 11 838,84 zł oraz w pkt III.

Strona pozwana zarzuciła naruszenie prawa materialnego to jest art. 361 § 1 i 2 k.c. w związku z art. 363 § 1 k.c. poprzez ich błędną wykładnię w postaci stwierdzenia, iż w skład odpowiedniej sumy pieniężnej należnej powodom od pozwanego Towarzystwa (...) z tytułu odszkodowania jako pełnej kompensaty szkody powstałej w związku z kolizją drogową, która miała miejsce dnia 3 czerwca 2013 roku wchodzi także kwota 2032 zł 36 gr stanowiąca ekwiwalent utraty wartości należącego do powodów samochodu i zasądzenie od pozwanego na rzecz powodów wyżej wymienionej kwoty. Powołując się na ten zarzut strona pozwana wniosła o zmianę pkt I. zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie od pozwanego solidarnie na rzecz powodów kwoty 11 838,84 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 29 września 2013 roku do dnia zapłaty, w miejsce zasądzonej kwoty 13 871, 20 zł i oddalenie powództwa w pozostałym zakresie, o zmianę pkt III. wyroku poprzez rozdzielenie kosztów postępowania pomiędzy strony procesu stosownie do jego wyniku i zasądzenie od pozwanego kosztów postępowania przed sądem drugiej instancji, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego wg norm prawem przepisanych, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku we wskazanym powyżej zakresie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi pierwszej instancji.

W odpowiedzi na apelację powodowie wnieśli o jej oddalenie i zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

Uszkodzenie pojazdu w wyniku wypadku komunikacyjnego powoduje, że w majątku właściciela pojazdu uszkodzonego powstaje szkoda. Wartość tej szkody wyraża kwota, jaką właściciel pojazdu musi wyłożyć, aby przywrócić swój pojazd do stanu przed wypadkiem. W ocenie Sądu Okręgowego przywrócenie pojazdu do stanu przed wypadkiem nie jest jednak warunkiem wypłaty należnego odszkodowania. ( podobnie Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 13 czerwca 2003r. III CZP 32/03, OSNC 2004/4/51 w której czytamy: „ sam obowiązek odszkodowawczy ubezpieczyciela pojawił się natomiast już z chwilą wyrządzenia poszkodowanemu szkody i nie jest uzależniony od tego czy poszkodowany dokonał naprawy samochodu i czy w ogóle zamierza go naprawić lub z uzasadnieniu wyroku z dnia z dnia 27 czerwca 1988 r. I CR 151/88, w którym stwierdzono: roszczenie o świadczenia należne od (...) w ramach ustawowego ubezpieczenia komunikacyjnego odpowiedzialności cywilnej (OC) z tytułu kosztów przywrócenia uszkodzonego pojazdu do stanu pierwotnego jest wymagalne niezależnie od tego, czy naprawa została już dokonana, wysokość świadczeń obliczać należy na podstawie ustaleń co do zakresu uszkodzeń i technicznie uzasadnionych sposobów naprawy, przy przyjęciu przewidzianych kosztów niezbędnych materiałów i robocizny według cen z daty ich ustalenia. Naprawa pojazdu przed uzyskaniem świadczeń (...) i jej faktyczny zakres nie ma zasadniczego wpływu na powyższy sposób ustalenia ich wysokości).

To więc właściciel pojazdu decyduje o tym, czy naprawi uszkodzony pojazd czy np. sprzeda go i za uzyskaną kwotę oraz za należne mu odszkodowanie kupi sobie inny pojazd. Właściciel pojazdu ma również prawo do tego, aby naprawić pojazd za pomocą używanych bądź nieoryginalnych a tym samym niepewnych części, w tanim warsztacie godząc się z tym, że pojazd po takiej naprawie będzie wart mniej, niż ten sam pojazd w stanie przed kolizją. Powyższe nie oznacza, że ubezpieczyciel sprawcy szkody ma obowiązek wypłacić odszkodowanie jedynie w takiej wysokości, która pokrywa koszt naprawy pojazdu w najtańszym warsztacie za pomocą części używanych. Taka naprawa bowiem nie powoduje przywrócenia pojazdu do stanu poprzedniego a zatem nie prowadzi do wyrównania szkody. Innymi słowy – w ocenie Sądu - właściciel uszkodzonego pojazdu ma prawo otrzymać odszkodowanie w takiej wysokości, aby za środki z tego odszkodowania miał możliwość przywrócenia pojazdu do stanu przed wypadkiem. Dodać trzeba w tym miejscu, że Sąd Okręgowy w pełni podziela uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 12.04.2012 r., III CZP 80/11 stwierdzającą, że zakład ubezpieczeń zobowiązany jest na żądanie poszkodowanego do wypłaty, w ramach odpowiedzialności z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego, odszkodowania obejmującego celowe i ekonomicznie uzasadnione koszty nowych części i materiałów służących do naprawy uszkodzonego pojazdu. Jeżeli ubezpieczyciel wykaże, że prowadzi to do wzrostu wartości pojazdu, odszkodowanie może ulec obniżeniu o kwotę odpowiadającą temu wzrostowi.

W judykaturze utrwalony jest także pogląd, że jeżeli właściciel uszkodzonego samochodu żąda przywrócenia stanu poprzedniego poprzez naprawę samochodu, sprawca szkody nie może mu narzucić innej formy odszkodowania, w szczególności polegającej na tym, by poszkodowany poddał kasacji uszkodzony pojazd i poprzestał na odszkodowaniu w postaci różnicy między wartością pojazdu przed wypadkiem a ceną tzw. pozostałości. Tylko w przypadku, gdyby remont samochodu okazał się niemożliwy, albo pociągał za sobą nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ograniczałoby się takiej formy odszkodowania.

W niniejszej sprawie została przeprowadzona opinia biegłego sądowego, która wykazała, że urealniony ( tj. dokonany w innym warsztacie naprawczym niż ASO) koszt naprawy pojazdu powodów mającej na celu przywrócenie pojazdu do stanu przed wypadkiem, obrazuje kwota 14 807,00 zł netto ( w tym 10 291 zł koszt nowych oryginalnych części zamiennych i 2 783 zł koszt robocizny ) tj. 18 212,61 zł brutto ( por. strona 5 opinii). Wyliczona kwota przewyższa wartość odszkodowania żądanego w pozwie o ponad 3000 zł, gdyż powodowie w pozwie oszacowali stratę wynikającą z uszkodzenia ich pojazdu na kwotę łączną 15 067,64 zł ( por. strona 4 pozwu). W tych okolicznościach przyznanie powodom przez Sąd I instancji odszkodowania za uszkodzenie pojazdu w kwocie 12 100 zł nie może być uznane za wygórowane. Co więcej kwota przyznana przez Sąd Rejonowy obrazuje minimalną wartość szkody poniesionej przez powoda, albowiem przedmiotowa kwota to dokładnie różnica pomiędzy wartością pojazdu powoda przed wypadkiem ( tj. wartością pojazdu w stanie nieuszkodzonym) a wartością pojazdu po kolizji, czyli wartością pojazdu uszkodzonego. Jak wyliczył bowiem biegły samochód powodów przed wypadkiem był wart 18 500 zł, a po wypadku – 6 400 zł. Przypomnieć w tym miejscu trzeba, że strona pozwana od początku procesu postulowała wyliczenie odszkodowania dla powodów według schematu : wartość pojazdu przed wypadkiem minus wartość tzw. pozostałości twierdząc, że naprawa pojazdu jest nieopłacalna. Uwzględnienie żądania apelacji oznaczałoby pokrzywdzenie powodów, którzy niewątpliwie doznali szkody wartej co najmniej 12 100 zł.

Mając powyższe na uwadze na zasadzie art. 385 k.p.c. Sąd Okręgowy oddalił apelację.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na zasadzie art. 98 §1 k.p.c. w związku z art. 108§ 1 k.p.c.

(...)

(...)

Sygn. akt III Ca 586/15

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 30 czerwca 2015 roku Sąd Rejonowy w Nowym Sączu zasądził od strony pozwanej Towarzystwa (...) z siedzibą w W. solidarnie na rzecz powodów M. C. i Z. C. kwotę 13 871,20 zł z ustawowymi odsetkami od 29 września 2013 roku do dnia zapłaty ( pkt I.), w pozostałej części powództwo oddalił ( pkt II.), kosztami procesu obciążył powodów solidarnie w 1/5 części a stronę pozwaną w 4/5 części, a ich szczegółowe wyliczenie pozostawił referendarzowi ( pkt III.). Jak wynika z uzasadnienia zaskarżonego orzeczenia na zasądzoną w pkt. I. wyroku kwotę 13 871,20 zł składa się 12 100 zł tytułem odszkodowania za uszkodzenie pojazdu powoda i 1771,20 zł tytułem kosztów wynajmu pojazdu zastępczego.

Apelację od wyżej wymienionego wyroku złożyła strona pozwana zaskarżając wyrok w części tj. w pkt. I. ponad kwotę 11 838,84 zł oraz w pkt III.

Strona pozwana zarzuciła naruszenie prawa materialnego to jest art. 361 § 1 i 2 k.c. w związku z art. 363 § 1 k.c. poprzez ich błędną wykładnię w postaci stwierdzenia, iż w skład odpowiedniej sumy pieniężnej należnej powodom od pozwanego Towarzystwa (...) z tytułu odszkodowania jako pełnej kompensaty szkody powstałej w związku z kolizją drogową, która miała miejsce dnia 3 czerwca 2013 roku wchodzi także kwota 2032 zł 36 gr stanowiąca ekwiwalent utraty wartości należącego do powodów samochodu i zasądzenie od pozwanego na rzecz powodów wyżej wymienionej kwoty. Powołując się na ten zarzut strona pozwana wniosła o zmianę pkt I. zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie od pozwanego solidarnie na rzecz powodów kwoty 11 838,84 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 29 września 2013 roku do dnia zapłaty, w miejsce zasądzonej kwoty 13 871, 20 zł i oddalenie powództwa w pozostałym zakresie, o zmianę pkt III. wyroku poprzez rozdzielenie kosztów postępowania pomiędzy strony procesu stosownie do jego wyniku i zasądzenie od pozwanego kosztów postępowania przed sądem drugiej instancji, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego wg norm prawem przepisanych, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku we wskazanym powyżej zakresie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi pierwszej instancji.

W odpowiedzi na apelację powodowie wnieśli o jej oddalenie i zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

Uszkodzenie pojazdu w wyniku wypadku komunikacyjnego powoduje, że w majątku właściciela pojazdu uszkodzonego powstaje szkoda. Wartość tej szkody wyraża kwota, jaką właściciel pojazdu musi wyłożyć, aby przywrócić swój pojazd do stanu przed wypadkiem. W ocenie Sądu Okręgowego przywrócenie pojazdu do stanu przed wypadkiem nie jest jednak warunkiem wypłaty należnego odszkodowania. ( podobnie Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 13 czerwca 2003r. III CZP 32/03, OSNC 2004/4/51 w której czytamy: „ sam obowiązek odszkodowawczy ubezpieczyciela pojawił się natomiast już z chwilą wyrządzenia poszkodowanemu szkody i nie jest uzależniony od tego czy poszkodowany dokonał naprawy samochodu i czy w ogóle zamierza go naprawić lub z uzasadnieniu wyroku z dnia z dnia 27 czerwca 1988 r. I CR 151/88, w którym stwierdzono: roszczenie o świadczenia należne od (...) w ramach ustawowego ubezpieczenia komunikacyjnego odpowiedzialności cywilnej (OC) z tytułu kosztów przywrócenia uszkodzonego pojazdu do stanu pierwotnego jest wymagalne niezależnie od tego, czy naprawa została już dokonana, wysokość świadczeń obliczać należy na podstawie ustaleń co do zakresu uszkodzeń i technicznie uzasadnionych sposobów naprawy, przy przyjęciu przewidzianych kosztów niezbędnych materiałów i robocizny według cen z daty ich ustalenia. Naprawa pojazdu przed uzyskaniem świadczeń (...) i jej faktyczny zakres nie ma zasadniczego wpływu na powyższy sposób ustalenia ich wysokości).

To więc właściciel pojazdu decyduje o tym, czy naprawi uszkodzony pojazd czy np. sprzeda go i za uzyskaną kwotę oraz za należne mu odszkodowanie kupi sobie inny pojazd. Właściciel pojazdu ma również prawo do tego, aby naprawić pojazd za pomocą używanych bądź nieoryginalnych a tym samym niepewnych części, w tanim warsztacie godząc się z tym, że pojazd po takiej naprawie będzie wart mniej, niż ten sam pojazd w stanie przed kolizją. Powyższe nie oznacza, że ubezpieczyciel sprawcy szkody ma obowiązek wypłacić odszkodowanie jedynie w takiej wysokości, która pokrywa koszt naprawy pojazdu w najtańszym warsztacie za pomocą części używanych. Taka naprawa bowiem nie powoduje przywrócenia pojazdu do stanu poprzedniego a zatem nie prowadzi do wyrównania szkody. Innymi słowy – w ocenie Sądu - właściciel uszkodzonego pojazdu ma prawo otrzymać odszkodowanie w takiej wysokości, aby za środki z tego odszkodowania miał możliwość przywrócenia pojazdu do stanu przed wypadkiem. Dodać trzeba w tym miejscu, że Sąd Okręgowy w pełni podziela uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 12.04.2012 r., III CZP 80/11 stwierdzającą, że zakład ubezpieczeń zobowiązany jest na żądanie poszkodowanego do wypłaty, w ramach odpowiedzialności z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego, odszkodowania obejmującego celowe i ekonomicznie uzasadnione koszty nowych części i materiałów służących do naprawy uszkodzonego pojazdu. Jeżeli ubezpieczyciel wykaże, że prowadzi to do wzrostu wartości pojazdu, odszkodowanie może ulec obniżeniu o kwotę odpowiadającą temu wzrostowi.

W judykaturze utrwalony jest także pogląd, że jeżeli właściciel uszkodzonego samochodu żąda przywrócenia stanu poprzedniego poprzez naprawę samochodu, sprawca szkody nie może mu narzucić innej formy odszkodowania, w szczególności polegającej na tym, by poszkodowany poddał kasacji uszkodzony pojazd i poprzestał na odszkodowaniu w postaci różnicy między wartością pojazdu przed wypadkiem a ceną tzw. pozostałości. Tylko w przypadku, gdyby remont samochodu okazał się niemożliwy, albo pociągał za sobą nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ograniczałoby się takiej formy odszkodowania.

W niniejszej sprawie została przeprowadzona opinia biegłego sądowego, która wykazała, że urealniony ( tj. dokonany w innym warsztacie naprawczym niż ASO) koszt naprawy pojazdu powodów mającej na celu przywrócenie pojazdu do stanu przed wypadkiem, obrazuje kwota 14 807,00 zł netto ( w tym 10 291 zł koszt nowych oryginalnych części zamiennych i 2 783 zł koszt robocizny ) tj. 18 212,61 zł brutto ( por. strona 5 opinii). Wyliczona kwota przewyższa wartość odszkodowania żądanego w pozwie o ponad 3000 zł, gdyż powodowie w pozwie oszacowali stratę wynikającą z uszkodzenia ich pojazdu na kwotę łączną 15 067,64 zł ( por. strona 4 pozwu). W tych okolicznościach przyznanie powodom przez Sąd I instancji odszkodowania za uszkodzenie pojazdu w kwocie 12 100 zł nie może być uznane za wygórowane. Co więcej kwota przyznana przez Sąd Rejonowy obrazuje minimalną wartość szkody poniesionej przez powoda, albowiem przedmiotowa kwota to dokładnie różnica pomiędzy wartością pojazdu powoda przed wypadkiem ( tj. wartością pojazdu w stanie nieuszkodzonym) a wartością pojazdu po kolizji, czyli wartością pojazdu uszkodzonego. Jak wyliczył bowiem biegły samochód powodów przed wypadkiem był wart 18 500 zł, a po wypadku – 6 400 zł. Przypomnieć w tym miejscu trzeba, że strona pozwana od początku procesu postulowała wyliczenie odszkodowania dla powodów według schematu : wartość pojazdu przed wypadkiem minus wartość tzw. pozostałości twierdząc, że naprawa pojazdu jest nieopłacalna. Uwzględnienie żądania apelacji oznaczałoby pokrzywdzenie powodów, którzy niewątpliwie doznali szkody wartej co najmniej 12 100 zł.

Mając powyższe na uwadze na zasadzie art. 385 k.p.c. Sąd Okręgowy oddalił apelację.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na zasadzie art. 98 §1 k.p.c. w związku z art. 108§ 1 k.p.c.

(...)

(...)