Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 01 lipca 2015 r.

Sąd Rejonowy w Ostrołęce IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 01 lipca 2015 r., w Ostrołęce, na rozprawie

sprawy z powództwa M. S.

przeciwko Przedsiębiorstwu (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w O.

o sprostowanie świadectwa pracy

Orzeka:

1.  Nakazuje pozwanemu Przedsiębiorstwu (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w O. sprostowanie powodowi M. S. świadectwa pracy z dnia 03 kwietnia 2012 r., poprzez wskazanie w pkt 8, że M. S. w okresie od 20 listopada 1976 r. do 02 września 2003r. wykonywał pracę w warunkach szczególnych na stanowiskach pracownika magazynowego i robotnika magazynowego.

2.  Zasądza od pozwanego Przedsiębiorstwa (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w O. na rzecz powoda M. S. kwotę 244,16 zł (dwieście czterdzieści cztery złote szesnaście groszy) tytułem zwrotu kosztów postepowania, w tym kwotę 60,00 (sześćdziesiąt) złotych tytułem kosztów zastępstwa prawnego.

Sygnatura akt IV P 137/12

UZASADNIENIE

Powód M. S. w dniu 19 kwietnia 2012 r., wniósł do Sądu Rejonowego w Ostrołęce Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych pozew przeciwko Przedsiębiorstwu (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w O., o sprostowanie świadectwa pracy z dnia 03 kwietnia 2012 roku, poprzez wskazanie w pkt 8 świadectwa pracy, że w okresie od dnia 20 listopada 1976 roku do dnia 02 września 2003 roku, wykonywał pracę w warunkach szczególnych, jako pracownik magazynowy stacji paliw (dystrybucja ropy naftowej oraz jej produktów – wydawanie paliw). M. S. wniósł także o zasądzenie od pozwanego na jego rzecz zwrotu kosztów postępowania z ewentualnymi kosztami zastępstwa prawnego według norm przepisanych.

Uzasadniając swoje żądanie powód wskazał, iż był zatrudniony u pozwanego pracodawcy na podstawie umowy o pracę z dnia 20 listopada 1976 r., w pełnym wymiarze czasu pracy. W okresie od 20 listopada 1976 r. do 02 września 2003 r., pracował na stanowisku „pracownik magazynowy stacji paliw". W dniu tym, pracownicy Przedsiębiorstwa (...)w O. otrzymali świadectwa pracy i zostali przejęci przez Przedsiębiorstwo (...) Spółka Akcyjna. W świadectwie tym po raz pierwszy pojawia się nowa nazwa stanowiska pracy powoda, określona jako „robotnik magazynowy". Do tego dnia, zgodnie z treścią umowy o pracę, powód pracował jako „pracownik magazynowy stacji paliw" i zajmował się przyjmowaniem, magazynowaniem oraz wydawaniem ­i dystrybucją ropy naftowej oraz produktów ropopochodnych. Pracował w warunkach szczególnych, na stanowisku zgodnym z Zarządzeniem nr 64 Ministra Komunikacji z dnia 29 czerwca 1983 r. , bowiem był narażony na działanie oparów ropy naftowej oraz w pewnym okresie benzyny, co w sposób znaczny wpłynęło na jego obecny stan zdrowia.

Powód wskazał, iż pozwany pracodawca nie uwzględnił jego wniosku z dnia 04 kwietnia 2012 r. o sprostowanie świadectwa pracy, co stwierdził w swoim piśmie z dnia 10 kwietnia 2012 r., doręczonym powodowi w dniu 16 kwietnia 2012 r. Zatem, powód zachował 7-dniowy termin do wniesienia pozwu o sprostowanie świadectwa pracy.

Pozwany Przedsiębiorstwo (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w O., reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika, w odpowiedzi na pozew, wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego. Pełnomocnik pozwanego pracodawcy podkreślił, iż kwestionuje fakt, że powód w spornym okresie pracował w warunkach szczególnych. Pozwany odmówił sprostowania powodowi świadectwa pracy, zgodnie z jego żądaniem, bowiem do Przedsiębiorstw (...) zastosowanie mają działy VIII i XIV Zarządzenia Nr 64 Ministra Komunikacji z dnia 29 czerwca 1983 roku w sprawie prac w szczególnych warunkach w zakładach pracy resortu komunikacji, w których nie występuje stanowisko robotnik magazynu paliw. Brak jest zatem podstaw do zaliczenia pracy powoda, jako wykonywanej w szczególnych warunkach.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód M. S. w okresie od 20 listopada 1976 r. do 03 kwietnia 2012 r. był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...)w O., a następnie w Przedsiębiorstwie (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w O.. W okresie od 20 listopada 1976 r. do 02 września 2003 r., M. S. pracował na stanowiskach „pracownik magazynowy” stacji paliw, a następnie „robotnik magazynowy” stacji paliw, w pełnym wymiarze czasu pracy. W okresie zatrudnienia powód pozostawał w ramach stosunku pracy, kolejno na następujących stanowiskach pracy:

- pracownik magazynowy stacji paliw - umowa o pracę, (k.8 akta osobowe) , oświadczenie o przyjęciu obowiązków odpowiedzialności na wszystkich zmianach (k. 7 - 20.11.1976 r.)

- robotnik magazynowy - Magazynu (...) (k 15-16 - 30.12.1980 r./

- robotnik magazynowy - Magazynu (...) (k 24-25 - 26.11.1986 r.)

- robotnik magazynowy- Magazynu (...). (k. 40 - 04.10.l991 r.)

- robotnik magazynowy - Magazynu (...). (k.49 - 17.02.1993r.)

-robotnik magazynowy - Magazynu (...) ( k. 59 - 05.02.1996 r.)

- robotnik magazynowy- Magazyn (...). (k. 64 - 01.09.l999 r.)

- robotnik magazynowy - Magazyn (...) (k. 71 - 01.01.2003 r.)

Miejsce pracy powoda usytuowane było pomiędzy zbiornikami ­dystrybutorami paliw, była to tzw. budka – potocznie tak określano to miejsce, o niewielkiej powierzchni. Z dystrybutora korzystały zakłady (...) z całej Polski. Zimą i w chłodniejsze dni, budka ta była ogrzewana piecykiem elektrycznym (!), którego wstawienie powodowało, że trudno było się obrócić. W budce nie było umywalki. Powód tankował paliwo oraz wydawał płyny do chłodnic, oleje w bańkach 201, które nosił kilka razy dziennie z magazynu głównego do budki (odległość ok. 100 m). Powód wykonywał ciężkie prace załadunkowe i rozładunkowe - olej przepalony z silnika trzeba było w beczce załadować na samochód, by go zwrócić. Beczki 200 litrowe wtaczano po deskach, drągach na samochód. W magazynie było dużo chemii, a jej opary powodowały odurzenie, „jakby dostać młotkiem w głowę”.

Każdorazowo ze zmianą angażu, było przyznawane powodowi wynagrodzenie zasadnicze z wyższą stawką godzinową.

Stosownie do zawartych umów, powód ponosił wspólną odpowiedzialność materialną za ewentualne niedobory materiałów paliw płynnych w magazynie.

W okresie zatrudnienia, w ramach podnoszenia kwalifikacji zawodowych, oprócz ukończonych wymaganych szkoleń w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy, powód ukończył szkolenie specjalistyczne tj. kurs - Obsługi garażowych stacji paliw w dniu 03.03.1987 r. (k 15).

M. S. został zaliczony do osób o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, według symbolu przyczyny niepełnosprawności 03-L 07-S, od dnia 19.06.2009 r. Z zaświadczenia lekarskiego z dnia 29.01.2001 r. (k.26) wynika, iż powód nie może wykonywać pracy ciężkiej, dźwigania ciężarów ponad 25 kg. Organ rentowy (...) Oddział w P., decyzją z dnia 19.03.2012 r., przyznał M. S. rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy do dnia 28.02.2014 r.

W okresie zatrudnienia, powód otrzymywał od zakładu pracy - jeden ze składników wynagrodzenia za wykonywaną pracę w postaci - za warunki uciążliwe (dodatek pieniężny za warunki pracy).

Stosunek pracy łączący strony został rozwiązany przez pracodawcę pismem z dnia 30 marca 2012 roku, z dniem 03 kwietnia 2012 roku, bez zachowania okresu wypowiedzenia - na podstawie art. 53 § 1 K.p.

M. S. otrzymał świadectwo pracy z dnia 03 kwietnia 2012 r. - w dniu 03 kwietnia 2012 r. Wnioskiem z dnia 04 kwietnia 2012 roku, powód wystąpił do pracodawcy o sprostowanie świadectwa pracy, poprzez wskazanie, że wykonywał pracę w warunkach szczególnych. Pismem z dnia 10 kwietnia 2012 roku, doręczonym powodowi w dniu 16 kwietnia 2012 roku, pracodawca odmówił sprostowania świadectwa pracy, dlatego w dniu 19 kwietnia 2012 roku powód wystąpił do Sądu Rejonowego w Ostrołęce z niniejszym pozwem.

Powyższy stan faktyczny, Sąd Rejonowy ustalił w oparciu o: pozew – k. 2-2v. odpowiedź na pozew – k. 6, zeznania świadków: R. S. – k. 48v., R. Ł. – k. 48v. – 49, dokumentację pracowniczą - kartotekę płacową z pełną ewidencją składników płac k-54 – 61, opinie biegłych z zakresu b.h.p. – k. 77-93, k.135-151, uzupełniające opinie biegłych z zakresu b.h.p. – k. 107-123, k. 163-166, zeznania powoda w charakterze strony – k. 164 – 164v., potwierdzone podczas zeznań w charakterze strony wyjaśnienia informacyjne powoda z k. 22v. - od słów; „świadectwo pracy otrzymałem” do słów: „ale nie wiem kiedy” oraz z akt osobowych pracownika załączonych do akt sprawy: rozwiązanie umowy o pracę z dnia 30.03.2012r. – k. 101 część (...), świadectwo pracy z dnia 03.04.2012r., - k. 102 część (...), wniosek o sprostowanie świadectwa pracy – k. 105 część (...), odmowna odpowiedź pracodawcy na wniosek w przedmiocie sprostowania świadectwa pracy – k. 106 część (...), dokumenty z k. 7,8, k 15-16, k 24-25, k.40, k.49, k.59, orzeczenie o stopniu niepełnosprawności - k. 37 część A.

Sąd zważył, co następuje:

W niniejszej sprawie, M. S. wystąpił przeciwko swojemu byłemu pracodawcy Przedsiębiorstwu (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w O., o sprostowanie świadectwa pracy z dnia 03 kwietnia 2012 roku, poprzez wskazanie w pkt 8 tego świadectwa pracy, że w okresie od dnia 20 listopada 1976 roku do dnia 02 września 2003 roku, wykonywał pracę w warunkach szczególnych.

Na początku rozważań wskazać należy, iż M. S. zachował ustawowy termin do wystąpienia z niniejszym pozwem.

Zasady wydawania świadectwa pracy oraz procedurę mającą na celu jego sprostowanie określa art. 97 K.p. Przepis ten w § 2 ¹ wskazuje, iż pracownik może w ciągu 7 dni od otrzymania świadectwa pracy wystąpić z wnioskiem do pracodawcy o sprostowanie świadectwa. W razie nieuwzględnienia wniosku pracownikowi przysługuje, w ciągu 7 dni od zawiadomienia o odmowie sprostowania świadectwa pracy, prawo wystąpienia z żądaniem jego sprostowania do sądu pracy.

W niniejszej sprawie, M. S. zachował tryb wynikający z treści powołanego przepisu, zwracając się uprzednio do pracodawcy z żądaniem sprostowania świadectwa pracy, w takim zakresie, jaki obejmuje przedmiotowy pozew. Pracodawca odmówił sprostowania świadectwa pracy.

Nie ma zatem wątpliwości, iż powód uczynił zadość regulacji art. 97 K.p., gdyż w ciągu 7 dni od otrzymania świadectwa pracy z dnia 03 kwietnia 2012 roku, tj. już następnego dnia po jego otrzymaniu – w dniu 04 kwietnia 2012 roku, złożył wniosek skierowany do pracodawcy o sprostowanie świadectwa pracy. Dopiero po uzyskaniu odpowiedzi odmownej, w ciągu 7 dni od jej uzyskania, wystąpił o jego sprostowanie do Sądu. Tu należy wskazać, iż odmowną pisemną odpowiedź pracodawcy, zawartą w piśmie z dnia 10 kwietnia 2012 roku, M. S. otrzymał drogą pocztową w dniu 16 kwietnia 2012 roku, a już w dniu 19 kwietnia 2012 roku wywiódł pozew do Sądu. W aktach osobowych pracownika znajduje się świadectwo pracy, wniosek o sprostowanie świadectwa pracy, odpowiedź odmowna pracodawcy na wniosek pracownika o sprostowanie świadectwa pracy. W aktach osobowych pracownika brak jest natomiast zwrotnego potwierdzenia odbioru, jako dowodu doręczenia powodowi pisma pracodawcy z dnia 10 kwietnia 2012 roku. Z zeznań M. S. natomiast, nie zakwestionowanych i nie podważonych przez stronę pozwaną wynika, że pismo pracodawcy z dnia 10 kwietnia 2012 roku, M. S. otrzymał w dniu 16 kwietnia 2012 roku. Tak też M. S. wskazał już w pozwie, a jest to wiarygodne, z uwagi na układ dat.

Powyższego nie kwestionował również pełnomocnik pozwanego, który na terminie rozprawy w dniu 14 czerwca 2013 roku, wypowiedzią do protokołu przeanalizował tryb postępowania pracownika w tym zakresie i wycofał się z tezy, iż będzie analizował, czy został zachowany termin do wniesienia pozwu. Pełnomocnik pozwanego przyznał, iż wszystko wskazuje na to, że pozew został wniesiony w terminie. Dla Sądu najistotniejsze jest, że znajduje to oparcie w dokumentach i w zeznaniach powoda, choć na podkreślenie zasługuje też fakt, iż okolicznościom tym nie zaprzeczyła strona pozwana i ich nie podważyła.

W niniejszej sprawie M. S. występując z pozwem o sprostowanie świadectwa pracy w dniu 19 kwietnia 2012 roku, zachował ustaloną przez ustawodawcę procedurę odwoławczą od treści świadectwa pracy.

Odnosząc się do merytorycznej zasadności powództwa, należy stwierdzić, że Sąd posiłkował się w tym względzie opiniami dwóch biegłych z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy, którzy poza opiami głównymi, sporządzali w niniejszej sprawie również opinie uzupełniające. Z obu opinii i opinii uzupełniających w sposób jednoznaczny wynika, że powód M. S. w okresie objętym pozwem, wykonywał u pozwanego pracę w warunkach szczególnych.

Istotą sporu w przedmiotowej sprawie - choć posłużyło do tego powództwo o sprostowanie świadectwa pracy - było ustalenie uprawnień wykazania okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach, a co za tym idzie uprawnień do wcześniejszej emerytury w oparciu o przepis art. 32 ustawy z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z FUS (tekst jednolity w Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353).

Wcześniejsza emerytura jest dla powszechnego systemu świadczeń emerytalnych „instytucją" wyjątkową, określającą szczególne uprawnienia pracownicze. Nie ma zatem żadnej swobody przy określaniu prac w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Są one ściśle i jasno określone w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 07.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze. Ich wykaz można znaleźć w załączniku do cyt. rozporządzenia. Ustawodawca w zamkniętym katalogu wykazu pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze wyłącza możliwość jego rozszerzania w procesie stosowania prawa. Możliwość odstępstwa od zasady powszechnej - zwłaszcza ze względu na przesłankę szczególnego charakteru zatrudnienia - pozostaje atrybutem władzy ustawodawczej. O tym, czy praca wnioskodawcy może być zakwalifikowana jako zatrudnienie w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze w rozumieniu rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983 r. muszą decydować przesłanki prawne, a dokładniej ich spełnienie, nie zaś samo jego przekonanie, że takową pracę wykonywał. (opinia biegłego sądowego J. C.).

Z zeznań świadka R. S. wynika, że charakter i czynności pracy powoda, wyglądały m.in. następująco: miejsce pracy powoda usytuowane było pomiędzy zbiornikami ­dystrybutorami paliw, powód tankował paliwo oraz wydawał oleje, płyny do chłodnic, w pomieszczeniu pracy powoda były oleje w bańkach 201, powód wykonywał ciężkie prace załadunkowe i rozładunkowe bo olej przepalony z silnika trzeba było w beczce załadować na samochód żeby go zwrócić, powód nosił trzy razy na dzień bańki po 20 l z magazynu głównego do swojej budki.

Z zeznań świadka J. Ł. wynika, że: powód pracował jako magazynier, - powód musiał zatankować wozy beczki z olejem przychodziły po 200 l i powód musiał ręcznie to rozładować, tak samo musiał załadować na samochód beczkę z zużytym olejem, powód nosił oleje z magazyny głównego do swojej budki wedle potrzeby, powód pracował po 8 lub 10 godzin, powód nosił ręcznie bańki 20 l z olejem z magazynu na odległość ok. 100 m, powód tankował paliwo do autobusu pistoletem, ale jak nie było światła to trzeba było ręcznie.

Nie każda praca w warunkach szkodliwych dla zdrowia lub uciążliwych uprawnia do otrzymania wcześniejszej emerytury. Przepisy ściśle określają katalog takich prac.

W myśl art. 32 Ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. 1998 nr 162 poz. 1118 ze zm.) za pracownika zatrudnionego w szczególnych warunkach uważa się pracownika zatrudnionego przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia.

Na podstawie dostępnego materiału dowodowego w postaci akt osobowych ubezpieczonego, zeznań świadków można ustalić, że zakład pracy ubezpieczonego był zliczany do działu gospodarki (przemysłu) i kwalifikowany przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z dn. 07.02.1983 r. - w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. , nr 8, poz. 43 ze zm.) do Działu VIII W transporcie i łączności. Należy zauważyć, że dla przedmiotu sprawy nie ma znaczenia umiejscowienie zakładu pracy ubezpieczonego w wykazie A rozporządzenia, a jedynie właściwe umiejscowienie charakteru pracy samego ubezpieczonego, dlatego też należy rozpatrywać je w świetle zapisów Działu IV W chemii, Działu VIII W transporcie i łączności oraz Działu XIV. Prace różne. (opinia biegłego sądowego J. C.)

Dla prawidłowości ustaleń niezbędne było przeanalizowanie nie tylko negatywnego oddziaływania warunków i środowiska pracy w odniesieniu do stanu zdrowia ubezpieczonego, ale także właściwe zakwalifikowanie pracy ~ świadczonej przez niego (umiejscowienie) w wykazie w oparciu o zeznania złożone w toku postępowania w zestawieniu ze standardami kwalifikacji zawodowych dla zawodu magazyniera substancji chemicznych - paliw. (opinia biegłego sądowego J. C.)

Jak wykazuje materiał dowodowy wnioskodawca w procesie pracy miał bezpośredni kontakt z: olejem napędowym, który zgodnie z kartą charakterystyki substancji chemicznej można zaliczyć jako produkt rakotwórczy Kat. 3. Ograniczone dowody działania rakotwórczego (R40). Produkt drażniący. Działa drażniąco na skórę (R38). Produkt szkodliwy. Działa szkodliwie przez drogi oddechowe (R20). Działa szkodliwie; może powodować uszkodzenie płuc w przypadku połknięcia (R65), benzyną bezołowiowa, którą zgodnie z kartą charakterystyki substancji chemicznej można zaliczyć jako Produkt skrajnie łatwopalny (RI2). Carc. Cat. 2 R45 Może powodować raka. Muta. Cat 2 R46 Może powodować dziedziczne wady genetyczne. Repr. Cat. 3 R63 Możliwe ryzyko szkodliwego: działania na dziecko w łonie matki. Xn R65 Działa szkodliwie; może powodować uszkodzenie płuc w przypadku połknięcia. R67 Pary mogą wywoływać uczucie senności i zawroty głowy. Xi R38 Działa drażniąco na skórę (opinia biegłego sądowego J. C.)

Przewidziane w art. 32 ustawy o emeryturach i rentach, prawo do emerytury w niższym, niż określony w art. 27 tej ustawy wieku emerytalnym jest ściśle związane z szybszą utratą zdolności do zarobkowania z uwagi na szczególne warunki lub szczególny charakter pracy. Materiał dowodowy zebrany w sprawie wykazuje znaczące obciążenia czynnikami szkodliwymi bądź uciążliwymi (bezpośrednie narażenie na spaliny silnikowe, będące substancjami silnie toksycznymi i rakotwórczymi, działanie oparów paliw i olejów i ropopochodnych). Praca taka, świadczona stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy, przyczynia się do szybszego obniżenia wydolności organizmu, stąd też wykonująca ją osoba ma prawo do emerytury wcześniej, niż inni ubezpieczeni. Prawo to stanowi przywilej i odstępstwo od zasady wyrażonej w art. 27 ustawy, a zatem regulujące je przepisy należy wykładać w sposób gwarantujący zachowanie celu uzasadniającego to odstępstwo.

M. S. wykonywał pracę stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Analiza zebranego w sprawie materiału dowodowego daje podstawy do stwierdzenia, że odwołujący M. S. w okresie zatrudnienia wynikającym z postanowienia Sądu na stanowisku robotnik magazynowy (pracownik magazynu, magazynier) stacji paliw był zatrudniony przy pracy o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości jednocześnie wymagającej wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia. W świetle powyższego można stwierdzić, że praca wykonywana przez ubezpieczonego spełnia wymagania dla pracy w szczególnych warunkach określone w art. 32 ust. 2 ustawy emerytalnej. Materiał dowodowy zebrany w sprawie wykazuje, że ubezpieczony wykonywał zadania zawodowe przypisane do prac ujętych w Dziale IV. W chemii pod poz. 40. Materiał dowodowy wykazuje, że powód wykonywał w sposób stały prace magazynowe, załadunkowe, rozładunkowe, transport oraz konfekcjonowanie surowców i wyrobów gotowych toksycznych i wybuchowych wymienione w Dziale IV. W chemii pod poz. 40 w wykazie A stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dn. 07.02.1983r. - w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983r., Nr 8, poz. 43 ze zm.) (opinia biegłego sądowego J. C.).

Prawidłowym było usytuowanie pracy powoda z racji stanowiska pracy: pracownik/robotnik magazynowy, miejsca wykonywania pracy stacja paliw, warunków pracy i środowiska pracy przy uwzględnieniu czynności zawodowych w Dziale i pozycji wykazanej w opinii głównej. Należy w tym miejscu wyraźnie zaznaczyć, że ustawodawca w konstrukcji zapisu Działu IV użył zapisu „ W chemii", nie zaś „ W przemyśle chemicznym". Użyty zapis „ W chemii" nie zawęża wykonywania pracy wyłącznie do przemysłu chemicznego tak, jak by chciał i sugeruje pełnomocnik pozwanej, wręcz przeciwnie - przez dalszą konstrukcję tego działu wymienia prace, które z racji na ich specyfikę (stanowisko pracy, miejsce pracy, charakter pracy) można uznać za wykonywane właśnie w chemii (czytaj: w tym, w kontakcie

z szeroko rozumianą chemią). Ustawodawca konstruując wykaz A przypisał prace do konkretnych gałęzi i działów gospodarki (przemysłu) z drugiej zaś umożliwił ujęcie jej w działach dostosowanych do warunków i charakteru jej wykonywania. (opinia uzupełniająca biegłego sądowego J. C.).

Dokładna analiza wszystkich prac ujętych w Dziale IV. W chemii wykazu A rozporządzenie Rady Ministrów z dn. 07.02.1983 r., (…) wskazuje, że ustawodawca nie ograniczył kwalifikacji powyższych prac wyłącznie do konkretnego działu gospodarki/przemysłu (wykazane prace były realizowane bowiem np. w przemyśle farmaceutycznym, przemyśle spożywczym, w hucie szkła, w przedsiębiorstwach gospodarki komunalnej), a odniósł je do warunków pracy i środowiska prac bądź do czynności zawodowych. Wykonywanie pracy przez powoda na stacji paliw umiejscowionej w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w O. wcale nie oznacza, że nie została ona ujęta w dziale gospodarki i przemysłu jakim jest chemia. To, iż powód był zatrudnionym w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w O. ujętym w Dziale VIII. W transporcie i łączności nie dyskwalifikuje jego pracy, a ta jest przedmiotem postępowania do przyjęcia, iż była wykonywana w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w myśl art. 32 ustawy z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z FUS (tekst jednolity w Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353). (opinia uzupełniająca biegłego sądowego J. C.).

W wykazach A, B, C do rozporządzenia wszystkie prace zakwalifikowane do wykonywanych w szczególnych warunkach usystematyzowane zostały według działów dla celów porządkowych i łatwiejszego ich odszukania. Jeżeli w danym zakładzie pracy wykonywane są prace wymienione np. w dziale (...), to prace wymienione w nim, np. kierowców autobusów dotyczą również pracowników zatrudnionych w zakładach prowadzących inną działalność niż przewóz osób, nie ma przeszkód do wydania zaświadczenia o wykonywaniu prac w szczególnych warunkach. Uprawnienia bowiem wynikają z faktu wykonywania prac określonego rodzaju, a nie przynależności resortowej lub branżowej zakładu pracy. W realiach gospodarczych lat ubiegłych (70,80,90-tych) standardem była swoista samowystarczalność gospodarcza, wynikająca z potrzeb i konieczności, a czasem dyktowana faktyczną zamkniętą dystrybucją niektórych dóbr materialnych np. paliw. Specyfika prac w tych zakładach była więc faktycznie związana z innymi rodzajami prac poszczególnych resortów, gałęzi. W firmach branży stricte transportowej towarowej i osobowej, jak również w innych jednostkach transportowych, np. (...), T., pogotowia ratunkowego, drogownictwa itp., a w odniesieniu do przedmiotowej sprawy w (...) w O. funkcjonowały własne stacje paliw, a ktoś je przecież musiał obsługiwać. Garażowe stacje paliw były przecież podstawowym działem, komórką organizacyjną w (...) w O. zasilające w paliwo pojazdy samochodowe. (...) polegała na magazynowaniu i dystrybucji ropy naftowej oraz jej produktów a także ich przepompowywaniu i przeładunkach. Prace tego typu, z narażeniem na stały kontakt dróg oddechowych i skóry z produktami ropopochodnymi, a dodatkowo narażenie pochodzące od spalin z rur wydechowych jednostek transportowych wyposażonych w silniki wysokoprężne (spaliny silnika diesla) bezspornie powodują raka płuc i przyczyniają się do raka pęcherza.

(opinia uzupełniająca biegłego sądowego Z. B.).

W okresie zatrudnienia, powód otrzymywał od zakładu pracy - jeden ze składników wynagrodzenia za wykonywaną pracę w postaci - za warunki uciążliwe (dodatek pieniężny za warunki pracy).

Praktyką tego okresu było, iż warunki wypłaty tzw. dodatków szkodliwych, uciążliwych zależały od pracy w warunkach szkodliwych dla zdrowia lub uciążliwych w wysokości uzależnionej od stopnia ich szkodliwości, uciążliwości i nie były obowiązkowym składnikiem wynagrodzenia za pracę dla ogółu pracowników zakładu pracy. Zasadą było, iż dodatek przysługiwał tym pracownikom jeżeli prace wykonują w warunkach środowiskowych, w których stężenia i natężenia czynników szkodliwych dla zdrowia przekraczają najwyższe dopuszczalne normy albo w warunkach w których niemożliwe było zachowanie innych higienicznych norm pracy. (opinia biegłego sądowego Z. B.).

Reasumując - w oparciu o zeznania świadków w sprawie, wyjaśnienia, informacje podane przez powoda, analizę zakresu charakteru prac wykonywanych i ocenę szkodliwości i uciążliwości warunków pracy, a także iż powód wykonywał pracę w ramach stosunku pracy, w pełnym wymiarze czasu pracy (1/1 etatu) - praca powoda M. S. w okresie zatrudnienia u pozwanego od 20.11.1976 r. do 02.09.2003 r. - była okresem pracy w szczególnych warunkach, wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, na zajmowanych stanowiskach pracy robotnika magazynowego, pracownika magazynowego. (opinia biegłego sądowego Z. B.).

Z uwagi na powyższe, na podstawie powołanych wyżej i cytowanych przepisów, należało orzec jak w sentencji.

Sąd orzekł o kosztach sądowych na podstawie art. 98 K.p.c. z uwagi na to, iż pozwany przegrał sprawę. Zgodnie z powołanym przepisem strona przegrywająca (merytorycznie albo formalnie i niezależnie od tego czy ponosi winę prowadzeniu procesu), zobowiązana jest zwrócić przeciwnikowi poniesione przez niego koszty. Jest to podstawowa zasada rozstrzygania o kosztach postępowania, uzależniająca ponoszenie kosztów od odpowiedzialności za wynik procesu (por. uchwała składu siedmiu sędziów SN – zasada prawna z dnia 23 czerwca 1951 r., C 67/51).

Wysokość kosztów zastępstwa prawnego Sąd ustalił na podstawie § 11 ust. 1 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu. Sąd uwzględnił również wysokość opłaty skarbowej od udzielonego pełnomocnictwa oraz koszty dojazdu pełnomocnika do Sądu, zgodnie z wnioskiem pełnomocnika. Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 18.07.2012 roku, III CZP 33/12 Strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi zastępowanemu przez pełnomocnika będącego adwokatem koszty jego przejazdu do sądu, jeżeli w okolicznościach sprawy były one niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (OSNC 2013/2/14, Prok.i Pr.-wkł. 2013/5/51), podobnie Sąd Najwyższy wypowiedział się w uchwale z dnia 12.06.2012 roku III PZP 4/12, gdzie wskazał Celowe i niezbędne koszty przejazdu profesjonalnego pełnomocnika strony w celu wzięcia udziału w rozprawie wchodzą w skład kosztów procesu (art. 98 § 1 i 3 k.p.c.), vide: OSNP 2012/23-24/280, Prok.i Pr.-wkł. 2013/12/30, Biul.SN 2012/6/27. Koszty dojazdu, o które wnioskował pełnomocnik powoda były zgodne z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 25 marca 2002 r. w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy (Dz. U. z dnia 26 marca 2002 r., Nr 27, poz.271 z późn. zm.).

SSR Monika Jankowska