Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt.

VIII Ga 174/15

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 października 2015r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VIII Wydział Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Elżbieta Kala

Sędzia: SO Wiesław Łukaszewski

Sędzia: SO Wojciech Wołoszyk (spr.)

Protokolant Katarzyna Burewicz

po rozpoznaniu w dniu 21 października 2015r. w Bydgoszczy

na rozprawie

sprawy z powództwa: (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością

w P.

przeciwko : (...) Spółki Akcyjnej w W.

o zapłatę

na skutek apelacji wniesionej przez powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Bydgoszczy

z dnia 29 kwietnia 2015r. sygn. akt VIII GC 2435/14

oddala apelację.

Elżbieta Kala Wiesław Łukaszewski Wojciech Wołoszyk

Sygn. akt VIII Ga 174/15

UZASADNIENIE

Powód (...) Sp. z o.o. wniósł o zasądzenie na swoją rzecz od pozwanego (...) S.A. kwoty 2.088 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 16 października 2014 r. do dnia zapłaty oraz kosztów postępowania według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego. Powód podał w uzasadnieniu, że w dniu 27 listopada 2013 r. miała miejsce kolizja, w której uczestniczył samochód należący do poszkodowanego R. S. (1). Sprawca zdarzenia był ubezpieczony u pozwanego od odpowiedzialności cywilnej. W okresie prowadzenia przez ubezpieczyciela postępowania likwidacyjnego, poszkodowany w dniu 15 maja 2014 r. zawarł z powodem umowę najmu pojazdu zastępczego. Następnie w dniu 15 maja 2014r. poszkodowany dokonał cesji wierzytelności obejmującej prawo do zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego na rzecz powoda, który wstąpiła w prawa i obowiązki poszkodowanego. Łączny koszt najmu pojazdu zastępczego na okres 5 dni wyniósł 2088 zł netto (2.568,24 zł brutto). Pozwany odmówił zapłaty wskazanej kwoty. Pozwany w sprzeciwie od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 19 listopada 2014 r., sygn. akt VIII GNc 6429/14, wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów według norm przepisanych.

W uzasadnieniu sprzeciwu pozwany zarzucił, że zarówno powód, jak i poszkodowany nie przedstawili dowodów potwierdzających wystąpienie szkody majątkowej. W ocenie pozwanego powód nie udowodnił zasadności swojego roszczenia. Ponadto pozwany podał, że poszkodowany zamiast samochodu dostawczego, specjalistycznego najął w miejsce uszkodzonego pojazdu samochód osobowy zupełnie innego przeznaczenia i rodzaju. Pozwany podniósł także, że poszkodowany nie wykazał, że dokonał faktycznej zapłaty za najem, a tylko koszty rzeczywiście poniesione mogą zostać uznane za stratę w jego majątku. Nadto pozwany wskazał, że powód nie wykazał konieczności i celowości najmu pojazdu zastępczego.

Wyrokiem z dnia 29 kwietnia 2015 r., sygn. akt VIII GC 2435/14, Sąd Rejonowy oddalił powództwo oraz zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 617 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sąd wydał rozstrzygniecie w oparciu o następujące ustalenia i wnioski.

W dniu 27 listopada 2013 r. miała miejsce kolizja, w której uczestniczył samochód marki J. (...) o numerze rejestracyjnym. CB 937AJ. Samochód stanowił własność (...) S.A. S.K.A. a jego użytkownikiem na podstawie umowy leasingu był R. S. (1). Sprawca zdarzenia był ubezpieczony u pozwanego od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody spowodowane ruchem pojazdów. Poszkodowany zgłosił pozwanemu powstanie szkody. W dniu 15 maja 2014r. R. S. (1) zlecił naprawę uszkodzonego pojazdu spółce (...). K. Tego samego dnia R. S. (1) i powód zawarli umowę najmu (...) nr (...), na podstawie której powód wynajął R. S. (1) samochód zastępczy. W § IV umowy strony ustaliły, że zapłata czynszu najmu pojazdu zastępczego może nastąpić poprzez przeniesienie przez poszkodowanego na powoda wierzytelności wobec pozwanego z tytułu roszczenia o zapłatę odszkodowania za najem pojazdu zastępczego. Na podstawie tej umowy powód oddał poszkodowanemu w najem samochód osobowy marki M. (...). R. S. (1) korzystał z pojazdu zastępczego do dnia 20.05.2014 r. Wraz z umową najmu (...) nr (...) strony zawarły – jako załącznik nr 2 do wskazanej umowy – umowę cesji wierzytelności, na podstawie której R. S. (1) zbył na rzecz powoda wierzytelność obejmującą roszczenie poszkodowanego wobec pozwanego o zwrot kosztów najmu od powoda pojazdu zastępczego. W dniu 21 maja 2014 r. powód obciążył R. S. (1) fakturą nr (...) na łączną kwotę 2.088 zł netto z terminem zapłaty wskazanej wierzytelności do dnia 4 czerwca 2014r.

W piśmie z dnia 27 czerwca 2014 r. powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 2.088 zł netto tytułem odszkodowania za najem pojazdu zastępczego przez poszkodowanego, oraz ponownie w dniu 29.08.2014r. Pozwany nie spełnił żądania.

Sąd Rejonowy wskazał, że roszczenie o zwrot kosztów wynajmu pojazdu zastępczego ma inny charakter niż roszczenie o zwrot kosztów naprawy pojazdu. W tym drugim przypadku poszkodowany ponosi szkodę już w momencie zaistnienia zdarzenia i powstania uszkodzeń, w tym, bowiem momencie powstaje uszczerbek w jego majątku. Natomiast w przypadku zwrotu kosztów wynajmu pojazdu zastępczego sprawa ma się o tyle inaczej, że szkoda powstaje nie w momencie zaistnienia szkody, lecz dopiero wówczas, gdy poszkodowany koszty te już poniesie. Szkodę w tym wypadku można wiązać jedynie z wydatkami poniesionymi przez poszkodowanego na wynajem, a nie z samym faktem, iż został on pozbawiony możliwości korzystania z rzeczy. Sąd Rejonowy uznał, że powód nie posiadał legitymacji procesowej do wystąpienia przeciwko pozwanemu w niniejszej sprawie.

Poszkodowany R. S. (2) nie zapłacił bowiem powodowi czynszu za najem pojazdu zastępczego, więc w jego majątku nie powstał uszczerbek z tytułu poniesienia kosztów najmu pojazdów zastępczych, co stanowiłoby normalny skutek szkody (por. wyrok Sądu Najwyższego z 8 września 2004 r., sygn. IV CK 672/03). W konsekwencji w ocenie Sądu po stronie poszkodowanego nie powstała wierzytelność, którą poszkodowany mógłby zbyć na rzecz powoda.

Dla uzasadnienia swojego stanowiska Sąd powołał się na uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 22 listopada 2013 r., sygn. III CZP 76/13, Lex nr 1392609, w którym wskazano, że fakt braku możliwości korzystania z pojazdu mechanicznego może być źródłem szkody o charakterze majątkowym wówczas, gdy spowoduje po stronie poszkodowanego poniesienie kosztów najmu pojazdu zastępczego. Wskazał też, że podobne stanowisko wyrażono w monografii „Odszkodowanie za niemożność korzystania z pojazdu uszkodzonego w wypadku komunikacyjnym (najem pojazdu zastępczego)” pod redakcją naukową Eugeniusza Kowalewskiego, wyd. Dom Organizatora. Podniesiono tam, że wierzyciel dochodzący naprawienia szkody w związku z najmem pojazdu zastępczego powinien wykazać, że poniesienie kosztów najmu było celowe, koszty najmu zostały rzeczywiści poniesione, a wysokość poniesionych kosztów była w danej sytuacji uzasadniona ekonomicznie.

Niezależnie od powyższego Sąd Rejonowy zważył, że gdyby nawet hipotetycznie przyjąć, iż powód skutecznie wstąpiła w prawa i obowiązki poszkodowanego, to powództwo i tak nie zasługiwało na uwzględnienie.

Wydatki na najem pojazdu zastępczego powinny być celowe i ekonomicznie uzasadnione. Jak wskazano w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 22 listopada 2013 r., sygn. III CZP 76/13, odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego. Szkoda majątkowa może się bowiem wyrażać wyłącznie w braku możliwości korzystania z określonej rzeczy – a w realiach niniejszej sprawy z samochodu służącemu poszkodowanemu do wykonywania działalności gospodarczej. Konieczne jest także zachowanie rozsądnej proporcji między korzyścią wierzyciela a obciążeniem dłużnika. Z zasady proporcjonalności może wynikać zbędność najmu pojazdu zastępczego, jeżeli właściciel nie używał samochodu albo dysponuje innym samochodem nadającym się do wykorzystania. Używanie samochodu w sposób sporadyczny może z kolei uzasadniać celowość wykorzystania w sposób ekwiwalentny innego środka komunikacji (por. uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2011 r., sygn. III CZP 5/11).

W ocenie Sądu Rejonowego powód był obowiązany udowodnić celowość najmu przez poszkodowanego samochodu osobowego marki M. w miejsce uszkodzonego samochodu J. (...). Powód nie wykazał zaś, że w okresie prowadzenia postępowania likwidacyjnego szkody R. S. (2) nie posiadał innego pojazdu, który mógł wykorzystać, a więc, że najem pojazdu zastępczego był konieczny i niezbędny, tym bardziej, że poszkodowany najął kolejno pojazdy zastępcze innego rodzaju niż uszkodzony samochód dostawczy. Sąd Rejonowy podkreślił także, że wydatkami ekonomicznie uzasadnionymi są wydatki poniesione w oparciu o stawki rynkowe za tego typu usługi. Nie sposób natomiast a priori przyjąć, że zastosowana przez powoda stawka za dzień wynajmu pojazdu poszkodowanemu - w wysokości 348 zł netto - jest ekonomicznie uzasadniona. Sąd podkreślił przy tym, że powód, reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, nie wnosił o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego.

Mając powyższe na uwadze Sąd powództwo w całości oddalił , o kosztach procesu orzekając zgodnie z art. 98 i 99 k.p.c.

Apelację od powyższego wyroku wniósł powód, który zaskarżył go w całości zarzucając:

1. Naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na wynik sprawy tj.:

a) art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dowolną ocenę dowodów, tj. przez przyjęcie, iż w związku z najmem pojazdu zastępczego nie powstała szkoda w majątku poszkodowanego, z uwagi na to, iż poszkodowany nie zapłacił czynszu najmu, a co za tym idzie nie powstała wierzytelność, którą poszkodowany mógłby zbyć na rzecz powoda i ostatecznie powód nie posiada legitymacji procesowej do wystąpienia przeciwko pozwanemu z przedmiotowym roszczeniem, podczas gdy w oparciu o zebrane w sprawie dowody z dokumentów prywatnych, w tym m.in. z umowy najmu zawartej pomiędzy poszkodowanym a powodem jasno wynika, że doszło do zobowiązania się najemcy do pokrycia kosztów najmu i powstania zobowiązania po stronie sprawcy szkody, a co za tym idzie już w tym momencie powstała wierzytelność dotycząca pokrycia przedmiotowych kosztów. Szkodą majątkową w niniejszej sprawie jest już samo zobowiązanie powstałe z tytułu umowy najmu pojazdu zastępczego, a nie jak wyjaśnia Sąd, ma ona miejsce dopiero po zapłacie przedmiotowego czynszu;

b) art. 233 k.p.c. poprzez naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów i dokonanie ustaleń sprzecznych z przedstawioną przez powoda umową cesji, której moc dowodowa nie została zakwestionowana przez pozwanego jak i przez sam Sąd;

c) art. 231 k.p.c. poprzez błędne uznanie, że z ustalonego faktu najmu pojazdu zastępczego i cesji wierzytelności na rzecz powoda, należy wywieźć iż poszkodowany nie zapłacił wynajmującemu czynszu najmu, co stanowiłoby normalny skutek szkody, a co za tym idzie przedmiotowa wierzytelność nie powstała i nie mogła być scedowana na powoda, podczas gdy w przedmiotowej sprawie cesja wierzytelności jest formą zapłaty za najem. Przelew wierzytelności jest dozwoloną formą zapłaty, albowiem poszkodowany przenosi własną wierzytelność na osobę trzecią, zaspokajając tym samym wierzytelność, którą osoba trzecia posiada względem niego z tytułu najmu pojazdu zastępczego;

d) art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i uznanie, iż powód nie udowodnił celowości najmu przez poszkodowaną a także tego, że najem pojazdu zastępczego w niniejszej sprawie był konieczny i niezbędny, podczas gdy z przedstawionego przez powoda materiału dowodowego, który został załączony do pozwu w postaci (...) czy Oświadczenia dla ubezpieczyciela jasno wynika, iż poszkodowany korzystał z pojazdu zastępczego, natomiast już sam fakt wynajęcia pojazdu zastępczego świadczy o potrzebie i konieczności najmu;

2. Naruszenie prawa materialnego tj.:

a) art. 509 § 1 k.c. poprzez błędną wykładnię polegającą na uznaniu, iż przepis ten ma zastosowanie tylko co do wierzytelności już spełnionych, podczas gdy nie zawęża on swym brzmieniem możliwości do przeniesienia tylko takich wierzytelności, które powstały przez faktyczne jej spełnienie, ale obejmuje także wierzytelności, które nie zostały jeszcze zaspokojone ale jako zobowiązanie stały się wymagalne. Szkodą majątkową jest zobowiązanie powstałe z tytułu umowy najmu pojazdu zastępczego tj. spełniony lub wymagalny czynsz;

b) art. 361 § 1 k.c. poprzez błędną jego wykładnię polegającą na przyjęciu, że strata majątkowa powstaje dopiero z chwilą zapłaty wynajmującemu czynszu za najem pojazdu zastępczego, podczas gdy pojęcie straty w rozumieniu powołanego przepisu obejmuje także wymagalne zobowiązanie poszkodowanego wobec osoby trzeciej. Są to wydatki poniesione w następstwie zdarzenia szkodowego, które by nie powstały bez tego zdarzenia, prowadzące do powypadkowego zmniejszenia majątku poszkodowanego, czyli straty. Ponadto, dozwoloną formą zapłaty jest również przelew wierzytelności, albowiem poszkodowany przenosi własną wierzytelność na osobę trzecią, zaspokajając tym samym wierzytelność, którą osoba trzecia posiada względem niego z tytułu najmu pojazdu zastępczego;

c) art. 361 § 1 i 2 k.c. i art. 6 k.c. poprzez brak zasądzenia na rzecz powoda odszkodowania za najem samochodu zastępczego, pomimo że powód udowodnił rynkowość zastosowanej stawki najmu oraz fakt, iż po stronie osoby poszkodowanej zachodziła konieczność najmu pojazdu zastępczego. Ponadto, z szerokiego orzecznictwa wynika jednoznacznie, że poszkodowany nie ma obowiązku w jakiś szczególny sposób wykorzystywania samochodu zastępczego, ani wykazywania sposobu korzystania z niego.

Wskazując na powyższe zarzuty powód wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w całości i zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty 2.088,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 6 października 2014 r. do dnia zapłaty oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz 17,00 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, przy uwzględnieniu kosztów postępowania apelacyjnego. W przypadku nieuwzględnienia powyższego żądania wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpatrzenia - przy uwzględnieniu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, przy uwzględnieniu kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powoda nie podlegała uwzględnieniu , chociaż Sąd Okręgowy nie podziela poglądu zaprezentowanego przez Sąd Rejonowy, zgodnie z którym powódka nie posiadała legitymacji procesowej do wystąpienia przeciwko pozwanemu z przedmiotowym roszczeniem w zakresie odszkodowania za najem pojazdu zastępczego.

Jak podkreśla się w orzecznictwie i piśmiennictwie, aby wierzytelność mogła być przedmiotem przelewu, musi być w dostateczny sposób oznaczona, zindywidualizowana, poprzez dokładne określenie stosunku zobowiązaniowego, którego elementem jest zbywana wierzytelność. Oznaczenie wierzytelności to wskazanie stron tego stosunku, świadczenia oraz przedmiotu świadczenia. Elementy te w momencie zawierania umowy przelewu powinny być oznaczone lub przynajmniej oznaczalne. W okolicznościach niniejszej sprawy przedmiot przelewu został określony w umowie cesji zwartej pomiędzy powodem a poszkodowanym (k. 20) i dodatkowo w oświadczeniu poszkodowanego z 20 maja 2014 r. (k. 24). Cesja obejmowała prawo do zwrotu kosztów z tytułu najmu w (...) sp. z o.o. w P. auta zastępczego przysługujące cedentowi w związku ze szkodą komunikacyjną z dnia 27.11.13 r., spowodowaną przez kierującego pojazdem o nr rej (...), za którą odpowiedzialność z tytułu umowy ubezpieczenia OC ponosi (...) SA – ubezpieczyciel sprawcy szkody (k.20). Wysokość wierzytelności, nieznana w momencie zawierana umowy (co do ilości dni naprawy), została sprecyzowana w oświadczeniu poszkodowanego z dnia 20 maja 2014 r. na kwotę 2.976 zł brutto, odpowiadającą cenom czynszu najmu dla danego typu auta, zawartym w cenniku powoda (k. 23, 24 akt).

Tym samym Sąd Okręgowy w niniejszym składzie nie neguje poglądu apelującego dotyczącego możliwości przeniesienia w drodze cesji wierzytelności z tytułu umowy najmu pojazdu zastępczego, tj. nie tylko takich wierzytelności, które powstały przez faktyczne jej spełnienie, ale także wierzytelności, które nie zostały jeszcze zaspokojone. Analiza uzasadnienia uchwały Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2011 roku (III CZP 5/11, OSNC 2012/3/28), na którą powoływał się Sąd Rejonowy wskazując, że „ strata majątkowa powstaje dopiero z chwilą poniesienia kosztów najmu pojazdu zastępczego“ prowadzi w ocenie Sądu Okręgowego do wniosku, że poszkodowany może domagać się zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego nie tylko w sytuacji, jeżeli faktycznie poniósł te koszty poprzez zapłatę stosownej kwoty pieniężnej wynajmującemu. Sąd Najwyższy w powołanej uchwale analizował, czy osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej może domagać się zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego i stwierdził, że poszkodowanemu nie przysługuje roszczenie z tytułu samej utraty możliwości korzystania z uszkodzonego pojazdu, a poszkodowany będzie miał roszczenie jeżeli w związku z uzyskaniem pojazdu zastępczego w jego majątku powstanie uszczerbek. Poszkodowany musi wykazać, że faktycznie skorzystał z pojazdu zastępczego. Tak więc dochodzenie zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego nie jest uzależnione od faktycznego opłacenia kosztów najmu pojazdu zastępczego, ale od wykazania uszczerbku w majątku w związku z korzystaniem z pojazdu zastępczego. Uszczerbek w majątku w związku z korzystaniem z pojazdu zastępczego powstaje zaś nie tylko w sytuacji opłacenia faktury za najem tego pojazdu, ale także wówczas kiedy została wystawiona ta faktura, bowiem w tej sytuacji w majątku powstają pasywa. W powołanym stanowisku SN chodzi bowiem o to, że ubezpieczyciel ponosi odpowiedzialność za rzeczywiste wynajęcie pojazdu i wymagalne zobowiązanie do zapłaty, a nie tylko potencjalną możliwość wynajmu, do którego nie doszło, lub wydatki które tylko mogą a nie muszą powstać. Należy zatem wykazać, że najem miał faktycznie miejsce, a poszkodowany jest rzeczywiście zobowiązany do zapłaty. Może w tym celu przedstawić dowód zapłaty, ale i również takie dokumenty jak umowa, faktura, z których wynika wymagalne zobowiązanie do zapłaty – istniejące pasywo, a także inne środki dowodowe , bowiem procedura nie zawiera w tym zakresie ograniczeń.

Analogicznie w sytuacji cesji wierzytelności z tytułu najmu pojazdu zastępczego, skuteczne dochodzenie zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego przez powoda będącego cesjonariuszem, który wynajął poszkodowanemu pojazd zastępczy, uzależnione jest od wykazania, że poszkodowany wynajął pojazd zastępczy i jest zobowiązany do poniesienia kosztów z tym związanych. Z chwilą zawarcia umowy cesji powstaje zobowiązanie po stronie poszkodowanego. Jak wyżej wskazano nieznana jest wprawdzie wysokość tego zobowiązania, gdyż w chwili dokonania cesji nie wiadomo jeszcze jak długo trwać będzie naprawa uszkodzeń. W rozpoznawanym przypadku, strony bezsprzecznie przewidziały w umowie najmu taką formę zapłaty – przez przeniesienie na rzecz wynajmującego wierzytelności z tytułu zwrotu kosztów najmu auta zastępczego (§ IV.2.b umowy najmu - k. 17).

W każdym jednak wypadku chodzi o koszty celowe i ekonomicznie uzasadnione. Ciężar dowodu w tym zakresie bezsprzecznie obciąża powoda, który domaga się zapłaty. W tym celu wykazać musi wysokość doznanego przez poszkodowanego uszczerbku. W tym kontekście, słusznie przyjął Sąd Rejonowy, że powód nie wykazał faktu konieczności i celowości wynajęcia samochodu zastępczego przez poszkodowanego , w szczególności , okoliczności , iż poszkodowany nie posiadał innego pojazdu , z którego mógłby korzystać. Prawidłowo zauważył także Sąd Rejonowy, że powódka nie wykazała w żaden sposób, że celowym z punktu widzenia działalności poszkodowanego było wynajęcie - na stosunkowo krótki okres naprawy - pojazdu tak wysokiej klasy jak M. (...). Ciężar dowodzenia powyższych okoliczności obciążał niewątpliwie powódkę. Tymczasem powódka, jak prawidłowo uznał Sąd Rejonowy, ciężarowi temu nie podołała (art. 6 kc, 232 kpc).

Sąd Okręgowy podziela pogląd zaprezentowany przez Sąd Apelacyjny w Gdańsku w wyroku z dnia 29 maja 2015 r. w sprawie o sygn. akt I ACa 15/15 , iż „ zakres odpowiedzialności ubezpieczyciela pokrywa się z zakresem odpowiedzialności sprawcy szkody, z którym związany jest umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Granicę tej odpowiedzialności zakreślają normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła (art. 361 § 1 k.c.). Odpowiedzialność ubezpieczyciela za następstwa wypadku, w którym doszło do uszkodzenia pojazdu i pozbawienia przez to poszkodowanego możliwości korzystania z własnego pojazdu przez okres potrzebny do jego naprawy, obejmuje wydatki na najem pojazdu zastępczego, które mają charakter celowy i ekonomicznie uzasadniony. Rozumieć przez to należy wydatki niezbędne do przywrócenia poszkodowanemu utraconej wskutek wypadku możliwości korzystania z pojazdu w celu sprawnego i swobodnego przemieszczania się, uchronienia poszkodowanego przed niepotrzebną stratą czasu czy niedogodnościami związanymi z korzystaniem z komunikacji publicznej. W granicach normalnego następstwa działania lub zaniechania, z którego wynikła szkoda, mieści się obowiązek zwrotu kosztów poniesionych przez poszkodowanego na sfinansowanie korzystania z rzeczy zastępczej zgodnego z jej społeczno-gospodarczym przeznaczeniem. Naprawienie szkody nie obejmuje natomiast wydatków poniesionych przez poszkodowanego na zapewnienie sobie środka transportu nie tylko samodzielnego, bezpiecznego (sprawnego technicznie) i zdolnego do wypełniania swej normalnej funkcji, ale również luksusowego, posiadającego porównywalne walory estetyczne i użytkowe oraz zapewniającego poszkodowanemu co najmniej taki sam komfort jazdy jak pojazd uszkodzony. Takie rozumienie szkody wykracza bowiem poza normalne następstwa działania lub zaniechania sprawcy szkody, bowiem prowadzi do powstania kosztów większych niż niezbędne do odwrócenia wyżej opisanego podstawowego skutku uszkodzenia rzeczy.”

W toku postępowania nie została przez powódkę udowodniona konieczność i celowość wynajęcia przez poszkodowanego samochodu o klasie zbliżonej do pojazdu uszkodzonego , zaś wynajem samochodu M. (...) należało w takiej sytuacji uznać za niecelowy. Pozwana zatem nie miała obowiązku zwrotu powódce kosztów poniesionych przez poszkodowanego z tytułu wynajmu owego samochodu.

Z tej zatem przyczyny, zaskarżone rozstrzygnięcie, jako odpowiadające co do zasady prawu, musiało się ostać. Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw do podważenia prawidłowości zaskarżonego wyroku. W związku z powyższym Sąd Okręgowy oddalił apelację strony powodowej na podstawie art. 385 k.p.c. jako bezzasadną.

Elżbieta Kala Wojciech Wołoszyk Wiesław Łukaszewski