Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 29 października 2015 roku

Sąd Okręgowy w Szczecinie Wydział VIII Gospodarczy

w następującym składzie:

  Przewodniczący: SSO Piotr Sałamaj

Sędziowie: SSO Natalia Pawłowska- Grzelczak

SSO Patrycja Baranowska (spr.)

po rozpoznaniu w dniu 29 października 2015 roku w Szczecinie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S.

przeciwko A. G.

o zapłatę

na skutek zażalenia powódki na postanowienie Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie z dnia 7 lipca 2015 roku, sygn. akt X GC 333/14

postanawia:

uchylić zaskarżone postanowienie i pozostawić Sądowi Rejonowemu Szczecin- Centrum w Szczecinie orzeczenie o kosztach postępowania zażaleniowego.

SSO Natalia Pawłowska- Grzelczak SSO Piotr Sałamaj SSO Patrycja Baranowska

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 18 lutego 2015 roku Sąd Rejonowy Szczecin- Centrum w Szczecinie oddalił powództwo (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S. przeciwko A. G. i zasądził od powódki na rzecz pozwanego kwotę 3.617,00 zł tytułem kosztów procesu.

Od powyższego wyroku powódka złożyła apelację, która została podpisana przez prezesa zarządu powódki W. B.. W apelacji zawarty został wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych.

Postanowieniem z dnia 15 maja 2015 roku referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym Szczecin- Centrum w Szczecinie oddalił wniosek powódki o zwolnienie od obowiązku ponoszenia kosztów postępowania apelacyjnego w całości. Postanowienie zostało doręczone pełnomocnikowi powódki będącemu adwokatem. Strona powodowa nie uiściła opłaty od apelacji.

Postanowieniem z dnia 7 lipca 2015 roku Sąd Rejonowy Szczecin- Centrum w Szczecinie odrzucił apelację powódki. W uzasadnieniu podał, że odpis postanowienia referendarza został doręczony pełnomocnikowi w dniu 21 maja 2015 roku, zaś strona powodowa nie uiściła opłaty od apelacji w terminie tygodniowym od doręczenia postanowienia.

Zdaniem Sądu z chwilą doręczenia orzeczenia referendarza sądowego aktualizował się obowiązek uiszczenia opłaty od apelacji, co wynika z art. 112 ust.3 Ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. z 2010 r. Nr 90, poz. 594). Pomimo upływu tygodniowego terminu liczonego od daty doręczenia w dniu 21 maja 2015 roku odpisu postanowienia z dnia 15 maja 2015 roku, opłata od apelacji nie została uiszczona. Apelacja strony powodowej jest zatem nieopłacona i podlega odrzuceniu na podstawie art. 370 k.p.c..

Zażalenie na powyższe postanowienie złożyła powódka.

Powódka wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia i zasądzenie od pozwanego na jej rzecz kosztów postępowania zażaleniowego.

Powódka, powołując się na treść art. 112 ust.2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, wskazała, że rozstrzygnięcie Sądu było nieprawidłowe, gdyż Sąd zobowiązany był do wezwania powódki do uiszczenia opłaty. Podniosła, że w niniejszej sprawie apelacja została wniesiona przez samą stronę, co uzasadniało obowiązek Sądu wystosowania wezwania.

W odpowiedzi na zażalenie pozwany wniósł o jego oddalenie i zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów postępowania zażaleniowego.

Pełnomocnik pozwanego wskazał, że w sprawie powódka przez cały czas była reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika procesowego. Wszelka korespondencja w sprawie kierowana była do pełnomocnika.

Zdaniem pozwanego termin na uiszczenie opłaty biegł dla skarżącego od daty doręczenia profesjonalnemu pełnomocnikowi postanowienia, a konkluzja Sądu, że opłata nie została uiszczona w terminie była uzasadniona.

W ocenie powoda doręczenie pełnomocnikowi orzeczenia Sądu odmawiającego zwolnienia od kosztów sądowych jest zdarzeniem aktualizującym jego obowiązek w zakresie samodzielnego obliczenia i uiszczenia należnej opłaty.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie powódki okazało się uzasadnione i doprowadziło do uchylenia postanowienia o odrzuceniu apelacji jako nieopłaconej.

Zgodnie z treścią art. 112 ust.2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych jeżeli wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych zgłoszony przed upływem terminu do opłacenia pisma został prawomocnie oddalony, przewodniczący wzywa stronę do opłacenia złożonego pisma, na podstawie art. 130 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r.- Kodeks postępowania cywilnego.

Ustęp 3 tego artykułu zawiera wyjątek od powyższej zasady i wskazuje, że przepisu ust.2 nie stosuje się, jeżeli pismo podlegające opłacie w wysokości stałej lub stosunkowej obliczonej od wskazanej przez stronę wartości przedmiotu sporu lub wartości przedmiotu zaskarżenia, zostało wniesione przez adwokata, radcę prawnego lub rzecznika patentowego. W takim przypadku, jeżeli wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych złożony przez upływem terminu do opłacenia pisma został oddalony, tygodniowy termin do opłacenia pisma biegnie od dnia doręczenia stronie postanowienia, a gdy postanowienie zostało wydane na posiedzeniu jawnym- od dnia jego ogłoszenia.

W przedmiotowej sprawie zasadnicze znaczenia ma to, że apelacja została wniesiona przez stronę, a nie przez ustanowionego w sprawie pełnomocnika będącego adwokatem. W takim przypadku art. 112 ust.3 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych nie mógł mieć zastosowania.

Powyższy wniosek jest tożsamy z utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego. W postanowieniu z dnia 12 marca 2015 roku (I CZ 12/15) Sąd Najwyższy, nawiązując do postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 3 lutego 2012 roku ( I CZ 172/11, niepubl.), wskazał, że przepis art. 112 ust.3 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych dotyczy wyłącznie sytuacji, w której pismo podlegające opłacie „zostało wniesione przez adwokata, radcę prawnego lub rzecznika patentowego”. Rozstrzygany problem został szeroko omówiony w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 9 lutego 2012 roku (III CZP 92/11, OSNC 2012/7-8/87). Sąd Najwyższy stwierdził stanowczo, że przepis art. 112 ust.3 nie ma zastosowania, jeżeli apelacja zawierająca wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych została wniesiona osobiście przez stronę i to nawet wówczas, jeżeli była ona reprezentowana przez którykolwiek z profesjonalnych podmiotów wymienionych w art. 112 ust.3 ustawy.

W uzasadnieniu tej uchwały Sąd Najwyższy stwierdził, że art. 112 ust.3 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych stanowi wyjątek od zasady wzywania do uiszczenia brakujących opłat sądowych, a polegający na restrykcyjnym mechanizmie odrzucania nieopłaconych środków zaskarżenia. Jako wyjątek od zasady musi podlegać zatem ścisłej interpretacji. Przewidziany tym przepisem rygor nie ma więc zastosowania w sytuacji, w której apelację wnosi sama strona, chociażby nawet była reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika. Natomiast dla rozstrzygnięcia o tym, kto „wnosi” pismo przesądza nie jego autorstwo, lecz określone oznaczenie osoby (osób) pod pismem podpisanej (podpisanych).

W tej sytuacji, wobec wniesienia apelacji przez reprezentanta powódki (prezesa zarządu), a nie przez pełnomocnika, art. 112 ust.3 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych nie miał zastosowania, w konsekwencji czego, przewodniczący powinien na podstawie art. 112 ust.2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych wystosować wezwanie do opłacenia apelacji po prawomocnym oddaleniu wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych.

Tak więc przyjęcie przez Sąd Rejonowy, że apelacja nie została w terminie opłacona okazało się, co najmniej przedwczesne i skutkowało uwzględnieniem zażalenia powoda, wobec niewystąpienia przesłanki odrzucenia apelacji.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 386 §4 k.p.c. w zw. z art. 397 §2 zd.1 k.p.c. należało orzec jak w sentencji.

O kosztach postępowania zażaleniowego orzeczono na podstawie art. 108 §2 k.p.c..

SSO Natalia Pawłowska- Grzelczak SSO Piotr Sałamaj SSO Patrycja Baranowska