Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 października 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Łodzi III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący: SSA Joanna Baranowska (spr.)

Sędziowie: SSA Jolanta Wolska

SSA Lucyna Guderska

Protokolant: sekr. sąd. Małgorzata Matusiak

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 października 2015 r. w Ł.

sprawy M. R.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w P.

o emeryturę

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P.

od wyroku Sądu Okręgowego w Płocku

z dnia 30 września 2014 r. sygn. akt VI U 421/14

oddala apelację.

Sygn. akt III AUa 1373/14

UZASADNIENIE

M. R. wniósł odwołanie do Sądu Okręgowego w Płocku od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P. z dnia 27 lutego 2014 r., znak (...) odmawiającej prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym. Wskazał, że pracował w warunkach szczególnych w okresie od 13.10.1977 r. do 31.03.1994 r.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. wniósł o oddalenie do odwołania. Organ rentowy nie uznał zatrudnienia wnioskodawcy w warunkach szczególnych w okresie od 13 października 1977 r. do 31 marca 1994 r. (z wyłączeniem urlopu bezpłatnego od 8 września 1977 r. do 31 marca 1988 r. i od 8 marca 1991 r. do 31 grudnia 1991 r.) w Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) w likwidacji, na stanowisku robotnika budowlanego. Przedstawiony przez wnioskodawcę dokument w postaci świadectwa pracy nie potwierdza zatrudnienia w warunkach szczególnych, gdyż nie spełnia wymogów rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w warunkach szczególnych lub szczególnym charakterze. Ponadto organ rentowy zwrócił uwagę, że wnioskodawca był zatrudniony w tym przedsiębiorstwie w wymiarze 15 lat, 1 miesiąc, jednak po wyłączeniu okresów niezdolności do pracy w okresie po 1 listopada 1991 r. do 31 marca 1994 r., okres pracy w warunkach szczególnych wyniósł 14 lat, 11 miesięcy i 8 dni.

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 30 września 2014 roku w sprawie sygn.. akt VI U 421/14 Sąd Okręgowy w Płocku zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał M. R. prawo do emerytury od dnia 1 stycznia 2014 roku.

Wydając zaskarżony wyrok Sąd pierwszej instancji za podstawę orzeczenia przyjął następujące ustalenia faktyczne:

M. R. jest uprawniony do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy. Ubezpieczony w dniu 20 stycznia 2014 r. złożył wniosek o emeryturę. Wiek 60 lat osiągnął w dniu (...) r. Nie jest członkiem OFE. Na dzień 1 stycznia 1999 r. udowodnił 25-letni okres składkowy i nieskładkowy.

Odwołujący w okresie od 13 października 1977 r. do 31 marca 1994 r. był zatrudniony w Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) w L. na stanowisku robotnika budowlanego. W zakładzie były wykonywane elementy betonowe do budynków. Były to płyty betonowe, stropy, ściany działowe, schody i windy. W powyższym przedsiębiorstwie wnioskodawca zajmował się wykonywaniem prefabrykatów betonowych. Pracę zaczynał od czyszczenia form stalowych, następnie rozkręcał formy, smarował olformem. Potem wkładał zbrojenie do środka, boki formy były zamykane i zalewał ją betonem. Pracę wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Zaskarżoną decyzją z dnia 27 lutego 2014 r., organ rentowy odmówił wnioskodawcy prawa do emerytury, bowiem nie wykazał 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

Stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach ZUS oraz na podstawie zeznań świadków B. P. i G. W. oraz zeznań odwołującego.

Sąd Okręgowy podkreślił, że sporny był charakter zatrudnienia odwołującego w Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) w L.. Odwołujący nie przedstawił świadectwa pracy w warunkach szczególnych, zatem Sąd procedował na podstawie dokumentów w postaci świadectwa pracy oraz zeznań świadków i wskazał, że z zeznań G. W. wynika, że wnioskodawca zajmował się produkcją płyt zewnętrznych z keramzytu - betonu. Odwołujący czyścił formę, wkładał uzbrojenie, a następnie zalewał ją betonem. Następnie formę wstawiał do komory naparzania, z której wychodziła płyta zewnętrzna. To była praca zespołowa 9-6 osób. Również B. P. był współpracownikiem wnioskodawcy zatrudnionym na stanowisku betoniarza. Potwierdził, że odwołujący miał identyczny jak on zakres czynności. Jak wskazał, nie wszyscy pracownicy mieli angaże betoniarza, choć pracowali na jednym dziale.

Sąd Okręgowy dał wiarę świadkom uznając, że ich relacje są wzajemnie spójne, ponadto korespondują z zeznaniami wnioskodawcy.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Okręgowy uznał odwołanie za zasadne i podniósł, że osoby zatrudnione w szczególnych warunkach mogą przejść na wcześniejszą emeryturę. Muszą udowodnić odpowiedni staż ubezpieczeniowy oraz okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, a niekiedy fakt osiągnięcia wieku emerytalnego w czasie takiego zatrudnienia. Możliwość uzyskania emerytury z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przewiduje art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013 r. poz.1440). Szczegółowe warunki, na jakich można otrzymać to świadczenie, zawarte są w rozporządzeniu z dnia 7 lutego 1983 r. Rady Ministrów w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.).

Przepisy ustawy emerytalnej za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uznają pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia, o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne i otoczenia. Rozporządzenie zaś zawiera w formie załączników dwa wykazy rodzajów prac w szczególnych warunkach: wykaz A i B. W pierwszym z nich umieszczono prace m.in. w górnictwie, w energetyce, w hutnictwie i przemyśle metalowym, w chemii, w budownictwie i przemyśle materiałów budowlanych, w transporcie i łączności, w rolnictwie i przemyśle rolno-spożywczym.

Zgodnie z art. 184 ustawy emerytalnej prawo do emerytury mężczyźnie urodzonemu po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32 ust. 4 w zw. z § 4 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, tj. 60 lat, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy, tj. 1 stycznia 1999 r. osiągnął: co najmniej 15-letni okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, oraz okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 pkt 2 ustawy o emeryturach i rentach, tj. 25 lat. Powyższa emerytura przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego lub przekazania środków z OFE na dochody budżetu państwa.

W świetle zaś § 2 ust. 2 ww. rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. zakład pracy wydaje zaświadczenie o zatrudnieniu w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, wyłącznie na podstawie posiadanej dokumentacji. Przy ustalaniu długości wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze uwzględnia się tylko te okresy, wskazane w świadectwie pracy, w których praca ta była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Natomiast w sądowym postępowaniu odwoławczym możliwe jest ustalenie tych okresów także w oparciu o inne dowody (tak Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 21 września 1984 r., III UZP 48/84, LEX nr 14630). Postępowanie przed sądem (na skutek odwołania od decyzji organu rentowego) nie podlega ograniczeniom dowodowym, co wynika wprost z art. 473 k.p.c., zatem każdy fakt może być dowodzony wszelkimi środkami, które Sąd uzna za pożądane, Sąd nie jest związany środkami dowodowymi dla dowodzenia przed organami rentowymi (por. wyrok Sądu Najwyższego z 8 kwietnia 1999 r., II UKN 69/98, OSNP 2000/11/439).

W ocenie Sądu Okręgowego zgromadzony w sprawie materiał dowodowy wskazuje, że M. R., pracując w Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) w L. od 13 października 1977 r. do 31 marca 1994 r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace w szczególnych warunkach, o których mowa w wykazie A, dział V rozporządzenia RM z 7 02 1983 r. „W budownictwie i przemyśle materiałów budowlanych”, pod poz. 4 „prace zbrojarskie i betoniarskie”. Z okresu tego należy wyłączyć urlop bezpłatny od 8 września 1987 r. do 31 marca 1988 r. ( 6 miesięcy i 24 dni) oraz od 8 marca 1991 r. do 31 grudnia 1991 r. (9 miesięcy i 23 dni). Organ rentowy błędnie podał w odpowiedzi na odwołanie, że okres urlopu bezpłatnego trwał od 8 września 1977 r. do 31 marca 1988 r. Natomiast w ocenie Sądu Okręgowego nie można odliczyć od okresu pracy w warunkach szczególnych okresów zwolnień lekarskich, zasiłków chorobowych po 14.11.1991 r., jak wskazuje organ rentowy. Na podstawie dodanego od dnia 1 lipca 2004 r. art. 32 ust. 1a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 z późn. zm.) - okresów niewykonywania pracy, za które ubezpieczony otrzymał po dniu 14 listopada 1991 r. świadczenia z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, nie uwzględnia się do okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, jednakże przepisu tego nie stosuje się do określania stażu pracy w szczególnych warunkach pracowników, którzy w dniu 1 lipca 2004 r. byli w trakcie nabywania prawa, a w szczególności tych, którzy wypełnili warunki określone w art. 184 ustawy emerytalnej.

U podstaw powyższego stanowiska legła ochrona istniejących w dniu 1 lipca 2004 r. praw tymczasowych tych osób, zagwarantowanych w powołanym przepisie i prowadzących do nabycia prawa do emerytury (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 lipca 2011 r., I UK, zgodnie z którym wykazanie w dniu 1 stycznia 1999 r. określonego w art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS okresu wykonywania pracy w szczególnych warunkach wyłącza ponowne ustalenie tego okresu po osiągnięciu wieku emerytalnego, według zasad wynikających z art. 32 ust. 1a pkt 1 obowiązujących po dniu 1 lipca 2004 r.( patrz także wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 4 06 2013 r.,III AUa 1823/12, LEX nr 1335639.

W ocenie Sądu Okręgowego należy zatem do zatrudnienia w warunkach szczególnych doliczyć również okresy pobierania wynagrodzenia i zasiłków za czas niezdolności do pracy. Tym samym odwołujący udowodnił co najmniej 15 – letni staż pracy w warunkach szczególnych, a więc korzysta z prawa do wcześniejszej emerytury.

Z tych względów Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał wnioskodawcy emeryturę od dnia 1 stycznia 2014 r.

Apelację od powyższego orzeczenia wywiódł organ rentowy zaskarżając wyrok w całości i zarzucając:

1.  naruszenie przepisów postępowania – art. 233 § 1 k.p.c. poprzez błędną ocenę zebranego materiału dowodowego polegającą na przyjęciu , że M. R. wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy prace zbrojarskie i betoniarskie, podczas gdy z materiału dowodowego wynika, że wykonywał on prace ogólnobudowlane, nie uprawniające do zaliczenia jako zatrudnienie w warunkach szczególnych;

2.  z ostrożności procesowej – naruszenie prawa materialnego: art. 184 w związku z art. 32 ust. 1a pkt1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z FUS w związku z § 2 i 4 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze przez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie polegające na zaliczeniu do okresu wykonywania pracy w warunkach szczególnych okresów pobierania zasiłku chorobowego w wymiarze 55 dni;

3.  naruszenie prawa materialnego: art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z FUS poprzez niewłaściwe zastosowanie i przyznanie odwołującemu prawo do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym, podczas gdy odwołujący nie spełnił jednego z warunków nabycia tego prawa, tzn. nie wykazał co najmniej 15-letniego okresu zatrudnienia w warunkach szczególnych.

Wskazując na powyższe podstawy apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie odwołania ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazane sprawy Sądowi Okręgowemu w Płocku do ponownego rozpoznania.

Sąd Apelacyjny na podstawie materiału zebranego przed sądami pierwszej i drugiej instancji odnośnie spornych okoliczności faktycznych w sprawie ustalił, co następuje:

M. R. podjął zatrudnienie w Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) od 13 października 1977 r. , powierzono mu stanowisko robotnika budowlanego w Oddziale Produkcji Betonu. Od dnia 1 maja 1979r. powierzono mu stanowisko robotnika budowlanego w Oddziale Form P.. Od dnia 1 września 1981r. został przeniesiony do pracy w Oddziale Betonowni. Od 19 października 1981r. został oddelegowany do pracy w D. Betonowni Wytwórni (...). Z dniem 1 lipca 1982r. powrócił do pracy na Oddział Form P.. Od 1 stycznia 1983r. pracował na Oddziale Produkcji Prefabrykatów Budowlanych (zwany Oddziałem Prefabrykacji następnie Wytwórnią (...)), gdzie pracował do końca zatrudnienia.

(dowód: dokumentacja z akt osobowych z zatrudnienia wnioskodawcy w (...) Kombinacie Budowlanym w L. nadesłane przez Archiwum Państwowe na żądanie Sądu Apelacyjnego –k. 85)

Zakład zajmował się produkcją elementów budowlanych jak dachy, ściany, schody, elementy wewnętrzne , wszystkie z betonu . Zatrudniony w tożsamym okresie z wnioskodawcą świadek G. W. wykonywał identyczne czynności co wnioskodawca: pracował przy produkcji elementów budowlanych betonowych na Oddziale Form P. a następnie na Oddziale Produkcji Prefabrykatów. Praca świadka polegała na wykonywaniu czynności zbrojarskich i betoniarskich jak: wyjęcie elementu z formy, czyszczenie formy, posmarowanie, uzbrojenie, zalanie betonem i wstawienie do komory naparzania. Prawomocnym wyrokiem z dnia 19 marca 2013 roku w sprawie VI U 1585/12 Sąd Okręgowy w Płocku przyznał G. W. prawo do emerytury w obniżonym wieku przyjmując, że praca ta spełniała warunki szczególności w rozumieniu Działu V „W budownictwie i przemyśle materiałów budowlanych” poz. 4 „Prace zbrojarskie i betoniarskie” wykazu A, stanowiącego załącznik do Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Organ rentowy wykonał w/w wyrok nie wywodząc apelacji.

(dowód: wyrok i uzasadnienie w sprawie VI U 1585/12 Sądu Okręgowego w Płocku).

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja jest bezzasadna i nie zasługiwała na uwzględnienie.

Zaskarżony wyrok - w ocenie Sądu Apelacyjnego - w brew zarzutom apelacji, jest wyrokiem trafnym i odpowiadającym prawu, zaś w okolicznościach przedmiotowej sprawy nie występują jakiekolwiek przesłanki zaskarżenia mogące wyrok ten wzruszyć.

Podstawę rozważań prawnych w niniejszej sprawie stanowią przede wszystkim dwa akty prawne, to jest ustawa z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2004, nr 39, poz. 353) oraz rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 184 ust. 1 i 2 ustawy ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli: okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27. Przepis ten w ust. 4 stanowi natomiast, że wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych. Przepisy dotychczasowe to rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. 1983 r. Nr 8 poz. 43 ze zm.), wydane na podstawie art. 55 ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz. U. 1982 r. Nr 40 poz. 267 ze zm.)

Zgodnie z §4 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 roku, Nr 8, poz. 43) pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki: osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn oraz posiada wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Stosownie do §3 w/w rozporządzenia za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury, zwany dalej "wymaganym okresem zatrudnienia", uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia.

Powyższe warunki jak wskazuje ustawa winny być spełnione przez ubezpieczonego na dzień wejścia w życie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, to jest, na dzień 1 stycznia 1999r.

W rozpoznawanej sprawie okolicznością niesporną było, iż M. R. ukończył 60 rok życia i nie jest członkiem OFE. Posiada również wymagany 25 letni okres zatrudnienia. Organ rentowy zakwestionował natomiast, iż odwołujący przepracował 15 lat w szczególnych warunkach

Zgodnie z §2 ust. 2 rozporządzenia okresy pracy, o których mowa w ust. 1, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach wystawionym według wzoru, lub w świadectwie pracy. Stwierdzenie jednak szkodliwości pracy w sposób opisany w §2 ust.2 jest wiążące jedynie dla organu rentowego, tego rodzaju ograniczenia dowodowe nie obowiązują w postępowaniu przed sądem toczącym się na skutek odwołania od decyzji organu rentowego.

Z uwagi na brak ograniczeń dowodowych, o których mowa w §2 rozporządzenia oraz ze względu na konieczność uzupełnienia materiału dowodowego, Sąd Okręgowy dopuścił dowód z zeznań osobowych źródeł dowodowych, dokumentów znajdujących się w dyspozycji organu rentowego. Sąd Apelacyjny uzupełnił ten materiał dowodowy poprzez dowód z dokumentów archiwalnych tj. akt osobowych oraz akt sprawy VI U 1585/12 dotyczących współpracownika wnioskodawcy G. W.. Przesłuchane w sprawie osoby zgodnie potwierdziły, że w spornym okresie zatrudnienia w Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) w L. wnioskodawca wykonywał prace zbrojarskie i betoniarskie. Wartość relacji świadków jest o tyle znaczna, że byli oni pracownikami, którzy na co dzień współpracowali z odwołującym w jednej brygadzie. Dysponowali zatem pełną wiedzą w tym zakresie. Wiarygodności dowodowej powyższych relacji nie deprecjonuje treść dokumentów znajdujących się w archiwalnych aktach osobowych wnioskodawcy, z których wynika, że pracodawca – nazywany przez pracowników fabryką domów – powierzał odwołującemu stanowisko robotnika budowlanego. O tym, czy praca jest wykonywana w warunkach szczególnych nie decyduje nazwa zajmowanego stanowiska pracy, lecz rodzaj wykonywanych na tym stanowisku czynności pracowniczych.

Powyższy materiał dowodowy potwierdził, iż wnioskodawca w spornym okresie wykonywał pracę w warunkach szczególnych - prace zbrojarskie i betoniarskie. Praca ta spełniała zatem warunki szkodliwości, o których mowa w Wykazie A dziale Dział V poz. 4 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18.02.1983r.

Przede wszystkim o tym, czy praca jest świadczona w warunkach szkodliwych decyduje to, czy została ona przewidziana na wymienionym rozporządzeniu. Co do znaczenia wykazów resortowych trafnie wypowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 25 lutego 2010r., II UK 218/09, Lex nr 590247, z którego wynika, że wykazy resortowe mają charakter informacyjny, techniczno-porządkujący, uściślający. Z faktu, że właściwy minister, kierownik urzędu centralnego czy centralny związek spółdzielczy w porozumieniu z Ministrem Pracy, Płac i Spraw Socjalnych ustalił w podległych i nadzorowanych zakładach pracy, że dane stanowisko pracy jest stanowiskiem pracy w szczególnych warunkach, może płynąć domniemanie faktyczne, że praca na tym stanowisku w istocie wykonywana była w takich warunkach i odwrotnie, brak konkretnego stanowiska pracy w takim wykazie może - w kontekście całokształtu ustaleń faktycznych - stanowić negatywną przesłankę dowodową.

W konkluzji powyższych wywodów stwierdzić należy, że odwołujący wykazał 15 letni okres zatrudnienia w warunkach szczególnych.

Odnosząc się do zarzutu naruszenie prawa materialnego tj. art. 184 w związku z art. 32 ust. 1a pkt1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z FUS w związku z § 2 i 4 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze przez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie polegające na zaliczeniu do okresu wykonywania pracy w warunkach szczególnych okresów pobierania zasiłku chorobowego w wymiarze 55 dni wskazać należy, że zarzut ten jest całkowicie bezzasadny.

Wbrew stanowisku organu rentowego, wnioskodawca spełnił przesłankę wykonywania pracy w warunkach szczególnych w wymiarze co najmniej 15 lat. Do okresu pracy w szczególnych warunkach, o jakich mowa w § 4 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.) powinno się bowiem zaliczać okresy zasiłku chorobowego w czasie trwania tego stosunku pracy, przypadające po dniu wejścia w życie ustawy z dnia 17 października 1991 roku o rewaloryzacji emerytur i rent, o zasadach ustalania emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 104, poz. 450 ze zm.).

Takie stanowisko zajął Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały z dnia 27 listopada 2003 roku w sprawie III UZP 10/03, Biuletyn SN 2003/11) i stanowisko to Sąd Apelacyjny w całości akceptuje. W uzasadnieniu powyższej uchwały Sąd Najwyższy wskazał, że sformułowania zawarte zwłaszcza w § 2 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, świadczą o tym, że pojęcie „wykonywał prace” oraz „ma wymagany okres zatrudnienia” nie są tożsame. Pogląd ten umacniała regulacja art. 11 ustawy o z.e.p., stanowiąca, że okresami zatrudnienia, wymaganymi do uzyskania świadczeń, są okresy pozostawania w stosunku pracy. Zdaniem Sądu Najwyższego fakt, że okresy pobierania między innymi zasiłku chorobowego były traktowane w ustawie o z.e.p. jako okresy równorzędne z okresami zatrudnienia, zaś te same okresy w ustawie z dnia 17 października 1991 roku o rewaloryzacji emerytur i rent zostały potraktowane jako okresy nieskładkowe, w związku z zastąpieniem pojęć okresy zatrudnienia, równorzędne i zaliczalne, pojęciami okresy składkowe (art. 2 tej ostatniej ustawy), okresy nieskładkowe (art. 4) oraz traktowane jak składkowe (art. 5), ma ten skutek, że od dnia wejścia w życie ustawy o rewaloryzacji okresy nieskładkowe, w tym okres pobierania zasiłku chorobowego, są uwzględniane przy ustalaniu okresów pracy koniecznych dla przyznania prawa do świadczenia w rozmiarze nieprzekraczającym jednej trzeciej uwzględnionych okresów składkowych (art. 4 ust. 2). Tę samą regulację w tej części zawiera obecnie obowiązująca ustawa o emeryturach i rentach z FUS (art. 5 ust. 2), traktująca jako okresy nieskładkowe między innymi okres pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wypłaconego na podstawie przepisów Kodeksu pracy oraz zasiłków z ubezpieczenia społecznego: chorobowego lub opiekuńczego (art. 7 pkt 1a i b). Dalej Sąd Najwyższy wskazał, że okoliczność, że ustawy o z.e.p. i o rewaloryzacji emerytur i rent, zostały uchylone, nie może oznaczać, iż w obecnym stanie prawnym pojęcia te – niezdefiniowane w ustawie o emeryturach i rentach z FUS – mogą być interpretowane w oderwaniu od przepisów Kodeksu pracy, do którego zresztą wprost nawiązywał art. 5 powołanej wyżej ustawy o z.e.p. W ocenie Sądu Najwyższego, pojęcia pracownik, stosunek pracy czy zatrudnienie nie mogą być interpretowane na użytek prawa ubezpieczeń społecznych inaczej niż interpretuje je akt prawny określający prawa i obowiązki pracowników i pracodawców, tj. Kodeks pracy. W myśl art. 2 k.p. pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę, zaś stosunek pracy został zdefiniowany jako zobowiązanie pracownika do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie przez niego wyznaczonym, a pracodawcy – do zatrudnienia pracownika za wynagrodzeniem, przy czym zatrudnienie w takich warunkach jest zatrudnieniem na podstawie stosunku pracy, bez względu na nazwę zawartej przez strony umowy (art. 22 § 1 i 1 ¹ k.p.). Pogląd ten wzmacnia treść art. 6 ust. 1 pkt 1 oraz art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 137, poz. 887 ze zm.). Przepis art. 6 ust. 1 pkt 1 stanowi, że obowiązkowym ubezpieczeniom: emerytalnemu i rentowym podlegają, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są: pracownikami (...), zaś za pracownika uważa się osobę pozostającą w stosunku pracy (art. 8 ust. 1).

W świetle powyższego Sąd Okręgowy trafnie przyjął, że do okresu pracy w szczególnych warunkach powinno się zaliczać okresy zasiłku chorobowego w czasie trwania tego stosunku pracy, przypadające po dniu wejścia w życie ustawy z dnia 17 października 1991 roku o rewaloryzacji emerytur i rent.

Tym samym należało uznać za bezzasadny zarzut naruszenia prawa materialnego tj. art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013 r. poz.1440).

Biorąc pod uwagę powyższe rozważania Sąd Apelacyjny, podzielając argumentację Sądu pierwszej instancji, na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację jako bezzasadną.