Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 grudnia 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Rzeszowie, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 9 grudnia 2015 r.

na rozprawie

sprawy z wniosku R. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w R.

o emeryturę

na skutek apelacji organu rentowego

od wyroku Sądu Okręgowego w Przemyślu

z dnia 23 czerwca 2015 r. sygn. akt III U 393/15

o d d a l a apelację.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 24 kwietnia 2015 r.(...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. odmówił wnioskodawcy R. S. prawa do emerytury, przywołując jako podstawę prawną art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013 r., poz. 1440 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.).

W uzasadnieniu Zakład podał, że odmówił przyznania emerytury, ponieważ nie został udowodniony wymagany 15-letni okres pracy w szczególnych warunkach, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Do stażu pracy w szczególnych warunkach nie uwzględniono okresu zatrudnienia od 15 listopada 1978 r. do 13 lipca 1988 r. i od 23 lipca 1989 r. do 15 czerwca 1993 r. w (...)w P., gdyż brak jest jakichkolwiek dokumentów potwierdzających te okoliczność; okresu od 2 stycznia 1972 r. do 15 listopada 1978 r. w(...)w P.ze względu na brak świadectwa pracy w szczególnych warunkach określającego rodzaj wykonywanych prac ściśle według wykazu, działu i pozycji z załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach oraz określenie stanowiska pracy zgodnie z właściwym zarządzeniem resortowym za okres zatrudnienia w szczególnych warunkach. Zakład przyjął za udowodnione a dzień 1 stycznia 1999 r. okres składkowy i nieskładkowy w wymiarze 26 lat, 9 miesięcy i 15 dni, w tym zatrudnienie w szczególnych warunkach w wymiarze 1 roku.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył wnioskodawca R. S., podnosząc że w spornych okresach pracował w szczególnych warunkach.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując stanowisko zajęte w zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy w Przemyślu ustalił, że wnioskodawca R. S., ur. dnia (...), w dniu 20 kwietnia 2015 r. złożył wniosek o emeryturę, oświadczając w nim, iż nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego.

Wnioskodawca był zatrudniony w (...)w P.od 2 stycznia 1972 r. do 15 listopada 1978 r., w pełnym wymiarze czasu pracy, na stanowisku kierowcy ciągnika, następnie pracował w (...)w P.w okresie od 15 listopada 1978 r. do 15 czerwca 1993 r., w pełnym wymiarze czasu pracy, na stanowisku kierowcy, z tym że w okresie od 14 lipca 1988 r. do 22 lipca 1989 r. korzystał z urlopu bezpłatnego w związku z zatrudnieniem na budowie eksportowej w RFN na stanowisku drwal-pilarz oraz był zatrudniony w (...). w P.w okresie od 1 czerwca 1996 r. do 31 maja 1997 r., w pełnym wymiarze czasu pracy, na stanowisku kierowcy samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony. Ten ostatni okres zatrudnienia został uwzględniony przez Zakład jako zatrudnienie w warunkach szczególnych.

Podczas zatrudnienia w Kółku Rolniczym w P.jako kierowca ciągnika wnioskodawca wykonywał prace polowe jak koszenia, rozsiew nawozów, orki, bronowania, opryski oraz w zimie świadczył usługi transportowe – przewoził cegły, pustaki, odśnieżał, podsypywał drogi piaskiem, solą. Natomiast będąc zatrudniony w (...) w P.na stanowisku kierowcy ciągnika przewoził materiały budowlane, żwir na podsypki, kręgi betonowe. Ponadto jeździł z doczepionym barakowozem, czy też beczkowozem płukać kanalizację. Od 1980 r. wnioskodawca wykonywał pracę kierowcy samochodu ciężarowego o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony marki S.i wówczas przewoził rury betonowe, płyty betonowe, piasek, materiały budowlane. W obu w/w zakładach pracy wnioskodawca pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Ustalenia faktyczne zostały poczynione na podstawie dowodów
z dokumentów zgromadzonych w aktach organu rentowego, których domniemanie prawdziwości wynika z art. 244 i nast. k.p.c., a ponadto ich wiarygodność nie została obalona przez żadną ze stron. Podstawę ustaleń stanowiły także wiarygodne zeznania świadków J. R., J. K., Z. B. i L. N. oraz wnioskodawcy R. S.. Sąd wyjaśnił, którym dowodom i z jakich przyczyn dał wiarę.

Poczynione ustalenia faktyczne doprowadziły Sąd Okregowy do wniosku, iż odwołanie wnioskodawcy R. S. należy uznać za uzasadnione. Sąd czyniąc rozważania przytoczył przesłanki przyznania prawa do emerytury na podstawie art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. j. Dz. U. z 2013, poz. 1440 ze zm.) oraz naprowadził na treść przepisu art. 32 powołanej wyżej ustawy i wskazał, że w sprawie znajdą zastosowanie także przepisy rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.).

Poza sporem pozostawało, że wnioskodawca R. S.w dniu(...), nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego, a ponadto wykazał na dzień 1 stycznia 1999 r. wymagany okres zatrudnienia wynoszący co najmniej 25 lat dla mężczyzn, natomiast sporną była kwestia wykazania przez wnioskodawcę co najmniej 15 lat zatrudnienia w warunkach szczególnych.

Sąd Okręgowy odwołując się do ustaleń faktycznych przyjął za udowodnione, iż wnioskodawca będąc zatrudniony w Spółdzielni Kółek Rolniczych w P.od 2 stycznia 1972 r. do 15 listopada 1978 r., na stanowisku kierowcy ciągnika i w (...) w P., od 15 listopada 1978 r. do 13 lipca 1988 r. oraz od 23 lipca 1989 r. do 15 czerwca 1993 r., na stanowisku kierowcy ciągnika, a od 1 stycznia 1980 r. na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace w szczególnych warunkach.

Wskazane wyżej stanowiska wymienione zostały w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.) w wykazie A, dziale VIII –„W transporcie i łączności”, poz. 2 – „Prace kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, specjalizowanych, specjalistycznych (specjalnych), pojazdów członowych
i ciągników samochodowych balastowych, autobusów o liczbie miejsc powyżej 15, samochodów uprzywilejowanych w ruchu w rozumieniu przepisów o ruchu na drogach publicznych, trolejbusów i motorniczych tramwajów”, poz. 3 – „Prace kierowców ciągników, kombajnów lub pojazdów gąsienicowych” oraz w załączniku nr 1 do zarządzenia nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 1 sierpnia 1983 r. w sprawie wykazu stanowisk pracy podległych ministrowi budownictwa
i przemysłu materiałów budowlanych, na których są wykonywane prace
w szczególnych warunkach w wykazie A, dziale VIII, poz. 2, pkt 2 – „kierowca samochodu ciężarowego”, poz. 3, pkt 1 – „kierowca ciągnika”; w załączniku nr 1 do zarządzenia nr 16 Ministra Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 31 marca 1988 r. w sprawie stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach
lub w szczególnym charakterze w wykazie A, dziale VIII, poz. 3, pkt 1 – „kierowca ciągnika kołowego” i w załączniku nr 1 do uchwały nr 24 (...)z dnia 14 czerwca 1983 r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach w jednostkach organizacyjnych kółek rolniczych w wykazie A, dziale VIII, poz. 3, pkt 1 – „kierowca ciągnika”.

Powyższe ustalenia doprowadziły Sąd do wniosku, że wnioskodawca na dzień 1 stycznia 1999 r. wykazał łącznie ponad 15 lat pracy w warunkach szczególnych, a tym samym spełnił wszystkie przesłanki niezbędne do przyznania mu prawa do emerytury w świetle wyżej powołanych przepisów.

Wyrokiem z dnia 23 czerwca 2015r. Sąd Okregowy w Przemyślu zmienił zaskarżoną decyzję przyznając wnioskodawcy prawo do emerytury od dnia 1 kwietnia 2015r. przy zastosowaniu powołanych przepisów i na podstawie art. 477 ¹⁴§2 k.p.c.

Od powyższego wyroku apelacje złożył Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. zaskarżając go w całości i zarzucając naruszenie prawa materialnego przez błędną jego wykładnię i niewłaściwe zastosowanie, w szczególności art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013 r., poz. 1440 ze zm.) w związku z §2 i § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.) i uznanie, że wnioskodawca udowodnił 15 lat pracy w szczególnych warunkach, a w konsekwencji ma prawo do emerytury w obniżonym wieku. Zakład wniósł o zmianę wyroku poprzez oddalenie odwołania lub ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do rozpoznania przez Sąd I instancji.

W uzasadnieniu organ rentowy wyjaśnił, że o ile okres od 15 listopada 1978 r. do 13 lipca 1988 r. oraz od 23 lipca 1989 r. do 15 czerwca 1993 r. nie budzi zastrzeżeń apelującego, to wątpliwości nasuwa uznanie za prace w szczególnych warunkach okresu od 2 stycznia 1972r. do 15 listopada 1978r. w(...)w P.. W ocenie organu rentowego skoro stanowisko zajmowane przez wnioskodawcę zostało zakwalifikowane według wykazy a, działu VIII dotyczącego transportu i łączności to nie ma podstaw aby do tej pozycji zakwalifikować wykonywanie przez wnioskodawcę prac polowych. Prace polowe nie są pracami „w transporcie” i nie można uznać, że praca kierującego ciągnikiem jest pracą w transporcie skoro kierujący niczego nie transportuje lecz wykonuje ciągnikiem prace polowe. W tym zakresie ZUS odwołał się do stanowiska zajętego przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 3 grudnia 2013r. I UK 172/13. W konsekwencji wyłączenie okresu od 2 stycznia 1972r. do 15 listopada 1978r. spowoduje, iż wnioskodawca nie udowodnił wymaganego 15 letniego okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach i stąd żądania apelacji.

Wnioskodawca nie zajął stanowiska wobec apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje :

Apelacja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. jest bezzasadna i jako taka podlega oddaleniu. Sąd odwoławczy podziela w całości ustalenia faktyczne oraz ocenę prawną dokonaną przez Sąd rozstrzygający sprawę w pierwszej instancji.

Przedmiotem postępowania jest kwestia uprawnień wnioskodawcy do świadczenia emerytalnego w obniżonym wieku z tytułu powoływania się przez niego na spełnienie przesłanek świadczenia opisanych w art. 184 i 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( Dz. U. 2015/748 ). Wskazane przepisy umożliwiają ubieganie się o emeryturę po wykazaniu: stażu emerytalnego tj. okresów składkowych i nieskładkowych liczonych do dnia 1 stycznia 1999 r. w wymiarze 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, wieku obniżonego do 55 lat w przypadku kobiet i do 60 lat dla mężczyzn, posiadania do dnia wejścia w życie ustawy tj. do dnia 1 stycznia 1999 r., co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze oraz spełnienia warunku nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego lub złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych na dochody budżetu państwa.

Wypadnie wskazać, że bezsporne było osiągnięcie przez wnioskodawcę R. S.wieku emerytalnego 60 lat jak i spełnienie warunku stażu ogólnego w wymiarze 25 lat na dzień 1 stycznia 1999r. oraz brak członkostwa w OFE, natomiast spór dotyczący posiadania odpowiedniego okresu zatrudnienia w warunkach szczególnych został rozstrzygnięty przez Sąd Okręgowy korzystnie dla wnioskodawcy po poczynieniu ustaleń co do charakteru jego zatrudnienia w Spółdzielni Kółek Rolniczych w P.od 2 stycznia 1972 r. do 15 listopada 1978 r., na stanowisku kierowcy ciągnika i w (...)w P., od 15 listopada 1978 r. do 13 lipca 1988 r. oraz od 23 lipca 1989 r. do 15 czerwca 1993 r., na stanowiskach kierowcy ciągnika i kierowcy samochodu ciężarowego o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony.

Ustalenia faktyczne Sądu Okręgowego co do charakteru pracy wnioskodawcy nie były kwestionowane, natomiast stanowisko apelującego podważa jedynie możliwość doliczenia do okresu pracy w warunkach szczególnych czasu zatrudnienia wnioskodawcy w (...) w P.od 2 stycznia 1972r. do 15 listopada 1978r. W tym zakresie Zakład odwołując się do orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 3 grudnia 2013r. I UK 172/13 kwestionuje możliwość zaliczenia przez Sąd Okręgowy pracy wnioskodawcy na stanowisku kierowcy ciągnika przy pracach polowych jako pracy w warunkach szczególnych wskazując, że tylko w przypadku gdy taka praca wykonywana jest w transporcie czyli branży wymienionej w wykazie A w dziale VIII załącznika A do Rozporządzenia Rady Ministrów z 8 lutego 1983r. stanowisko takie byłoby zasadne. Skoro wnioskodawca jako kierowca ciągnika nie pracował w transporcie a w rolnictwie przy pracach polowych to wzmiankowany okres zatrudnienia nie może być doliczony do okresu pracy w warunkach szczególnych.

W orzecznictwie rzeczywiście przyjmuje się, że w świetle przepisów wykazu A, wyodrębnienie poszczególnych prac ma charakter stanowiskowo - branżowy. Pod pozycjami zamieszczonymi w kolejnych działach wykazu wymieniono bowiem konkretne stanowiska przypisane danym branżom, uznając je za prace w szczególnych warunkach uprawniające do niższego wieku emerytalnego i przyporządkowanie to ma istotne znaczenie dla jej kwalifikacji jako pracy w szczególnych warunkach. Konieczny jest bezpośredni związek wykonywanej pracy z procesem technologicznym właściwym dla danego działu gospodarki (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 16 czerwca 2009 r., I UK 20/09 i I UK 24/09; z dnia 1 czerwca 2010 r., II UK 21/10 a także z dnia 14 marca 2013 r., I UK 547/12;). Oznacza to, że przynależność pracodawcy do określonej gałęzi przemysłu ma znaczenie istotne i nie można dowolnie, z naruszeniem postanowień rozporządzenia, wiązać konkretnych stanowisk pracy z branżami, do których nie zostały przypisane w tym akcie prawnym (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 maja 2011 r., III UK 174/10 ). Z powyższymi poglądami należy się zgodzić przy czym wypadnie też zwrócić uwagę, że w wyroku z dnia 6 lutego 2014 r., I UK 314/13 (Lex nr 1439383), Sąd Najwyższy uznał, że za wykonaną w warunkach szczególnych należy uznać również pracę przyporządkowaną w załączniku A do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. do innego działu przemysłu niż ten, w którym jest świadczona, jeżeli stopień szkodliwości lub uciążliwości tego rodzaju pracy nie wykazuje żadnych różnic w zależności od branży, w której pracownik jest zatrudniony (por. także wyrok z dnia 25 marca 2014 r., I UK 337/13).

Powyższe poglądy przekonują, że branżowo – stanowiskowy charakter prac w warunkach szczególnych nie ma bezwzględnego charakteru albowiem może zdarzyć się, że konkretny rodzaj pracy, realizowany w ramach gałęzi przemysłu, dla której wykaz nie przewiduje uznania jej za pracę w szczególnych warunkach, jest wykonywany w warunkach analogicznych do tych, które panują w branży, w której jest on wymieniony w wykazie, to znaczy jest narażony na ekspozycję takich samych czynników szkodliwych oraz w takim samym stopniu, jak w przypadku branży, w ramach której jest on uznawany za pracę w szczególnych warunkach. Przypomnieć wypadnie, że zgodnie z art. 32 ust. 2 ustawy emerytalnej, za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia, należy zatem zawsze ocenić i rozważyć, czy konkretny rodzaj pracy jest narażony na ekspozycję na czynniki szkodliwe w różnym stopniu w zależności od tego, w którym dziale przemysłu jest realizowany. W sytuacji, gdy stopień szkodliwości, czy uciążliwości danego rodzaju pracy nie wykazuje żadnych różnic w zależności od branży, w której praca ta jest wykonywana, brak jest podstaw do zanegowania świadczenia jej w warunkach szczególnych tylko dlatego, że w załączniku do rozporządzenia została ona przyporządkowana do innego działu przemysłu. Takie zróżnicowanie musiałoby być uznane za naruszające zasadę równości w zakresie uprawnień do ubezpieczenia społecznego pracowników wykonujących taką samą pracę. ( tak w uzasadnieniu wyroku SN z dnia 21 kwietnia 2015r. I UK 316/14 )

Niewątpliwie prace kierowcy ciągnika w transporcie i rolnictwie, mimo podobieństw, są różne co jednak samo w sobie, a priori nie wyklucza możliwości zaliczenia pracy kierowcy ciągnika w Spółdzielni Kółek Rolniczych jako pracy w warunkach szczególnych. Już w tym miejscu warto wskazać, że pod poz. 3, działu VIII wykazu A - prace w transporcie i łączności, wymienione zostały prace m.in. kierowców kombajnów, które to urządzenia w zdecydowanej większości są maszynami rolniczymi, wykorzystywanymi nie w transporcie, ale przy pracach w rolnictwie jak również prace pojazdów gąsienicowych czyli w praktyce najczęściej maszyn budowlanych służących do prac w trudnym terenie a nie do typowego transportu. Normodawca decydując się na umieszczenie tych prac w jednej pozycji zapewne miał na uwadze okoliczność, że chodzi co do zasady o pojazdy czyli co do zasady urządzenia służące do transportu jak i fakt narażenia kierowców tak ciągników jak kombajnów i pojazdów gąsienicowy na te same czynniki szkodliwe, uciążliwe czy niebezpieczne.

Nie ulega wątpliwości, a wynika to z doświadczenia, że podstawowym czynnikiem niekorzystnie oddziałująceym na prace kierowców w/w pojazdów są przede wszystkim drgania mechaniczne. Oczywistym jest, że na drgania narażeni są głównie kierowcy, traktorzyści, maszyniści i operatorzy wszelkiego rodzaju pojazdów i maszyn budowlanych, górniczych, drogowych i rolniczych, na których praca wykonywana jest w pozycji siedzącej. Inne wspólne tym stanowiskom czynniki szkodliwe dla zdrowia czy niebezpieczne to hałas i zagrożenie wypadkiem pociągającym skutki tak dla kierowcy jak i osób trzecich.

Jak wyjaśniono w artykule L. S. „Analiza całorocznej ekspozycji rolników indywidualnych na hałas i wibrację ogólną” ( opublikowanym w piśmie Medycyna Środowiskowa – E. M. 2012; 15 str. 42 i n. ) zasadniczymi źródłami drgań ogólnych, występującymi w rolnictwie są pojazdy rolne, do których należą ciągniki rolnicze różnych typów oraz samobieżne maszyny rolnicze - kombajny. W pojazdach tych zasadnicze znaczenie ma wibracja przekazywana z siedziska na całe ciało. Przeprowadzone pomiary przyspieszeń drgań wykazały, że istotne zagrożenie dla zdrowia rolników mogą stwarzać drgania mechaniczne występujące na siedziskach, podczas wykonywania takich prac jak: przetrząsanie i zgrabianie siana, rozsiewanie nawozów, agregatowanie gleby, koszenie trawy i kultywacja. Głównymi źródłami hałasu występującymi w rolnictwie są: ciągniki rolnicze (wyposażone w silniki spalinowe o różnych mocach), współpracujące z zestawem maszyn rolniczych oraz samojezdne maszyny rolnicze (np. kombajny). Praca w narażeniu na hałas prowadzi do uszkodzeń narządu słuchu zaś praca w narażeniu na drgania ogólne może skutkować schorzeniami narządów wewnętrznych a przede wszystkim układu kostnego głównie kręgosłupa - dolegliwości bólowe w odcinku lędźwiowym, dyskopatie, zniekształcenia zwyrodnieniowe kręgów i stawów .

Nie ulega więc wątpliwości, że wyżej wskazane czynniki szkodliwe mogą niekorzystnie wpływać na organizm kierowcy ciągnika wykonującego prace polowe jak również, iż praca ta wymaga wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne i otoczenia. Takie same czynniki szkodliwe jak i wymagania co do sprawności psychofizycznej dotyczą kierowców ciągników w transporcie. Nie ma więc żadnego uzasadnienia odmienne traktowanie zatrudnionego stale i w pełnym wymiarze czasu pracy kierowcy ciągnika pracującego w rolnictwie przy pracach polowych oraz transportowych i kierowcy ciągnika w firmie transportowej. Na obu tych stanowiskach pracownicy spełniają wymogi określone w art. 32 ust. 2 ustawy emerytalnej, zgodnie z którym jak już wskazano za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia.

W konsekwencji Sąd Apelacyjny podzielając – jak już wskazano – niesporne ustalenia Sądu Okręgowego doszedł do przekonania, że praca wnioskodawcy R. S.w (...)w P.od 2 stycznia 1972r. do 15 listopada 1978r. była także pracą w warunkach szczególnych i stanowisko apelującego organu rentowego kwestionujące zaliczenie tej pracy do okresu wymaganego przez przepis art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS jest niezasadne.

Wobec powyższego apelacja została oddalona stosownie do art. 385 k.p.c.