Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 16 czerwca 2014 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział
w Ł. odmówił M. B. prawa do wcześniejszej emerytury. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, iż wnioskodawca nie udowodnił wymaganego 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy,
a jedynie 10 lat, 2 miesiące i 9 dni. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wskazał,
iż ubezpieczony do dnia 1 stycznia 1999 roku udowodnił 26 lat i 3 miesiące stażu ogólnego, w tym 21 lat i 4 miesiące okresów składkowych i 4 lata i 11 miesięcy okresów nieskładkowych.

/decyzja - k. 23 plik II akt ZUS/

W dniu 17 lipca 2014 roku M. B. uznając powyższą decyzję za krzywdzącą złożył odwołanie, wnosząc o jej zmianę i przyznanie prawa do emerytury zgodnie ze złożonym wnioskiem oraz zobowiązanie organu rentowego do wskazania, których okresów pracy nie uznaje za prace dziennikarska w szczególnym charakterze. W uzasadnieniu odwołania wnioskodawca wskazał, że wykonywał pracę dziennikarską przez ponad 15 lat, na podstawie umów o pracę (na dzień 1 stycznia 1999 roku). Argumentował, iż na podstawie treści decyzji organu rentowego nie jest jednak możliwe ustalenie, których okresów zatrudnienia pozwany nie uznał i z jakiej przyczyny, w związku z czym nie ma możliwości zawarcia w odwołaniu wszystkich wniosków dowodowych. Ponadto podniósł, że pracował na etacie dziennikarskim w Telewizji (...) (poprzednio: Komitecie ds. Radia i Telewizji)
w okresie od dnia 1 września 1977 roku do dnia 15 kwietnia 1998 roku oraz w (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością m. in. od dnia 16 kwietnia 1998 roku do dnia 28 lutego 2002 roku, daje w sumie ponad 15 lat pracy dziennikarskiej na dzień 1 stycznia 1999 roku. Odwołujący argumentował, że spełnia warunki do przyznania emerytury dziennikarskiej, określone w art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w zw. z § 13 Rozporządzenia Rady Ministrów dn. 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

/odwołanie – k. 2-4/

Decyzją z dnia 29 lipca 2014 uchylającą decyzję z dnia 16 czerwca 2014 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. ponownie odmówił M. B. prawa do wcześniejszej emerytury. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, iż wnioskodawca nie udowodnił wymaganego 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, a jedynie 12 lat, 7 miesięcy i 9 dni. Zakład Ubezpieczeń Społecznych za udowodniony do dnia 1 stycznia 1999 roku uznał staż ogólny w wymiarze 26 lat i 3 miesięcy, w tym 21 lat i 4 miesiące okresów składkowych i 4 lata i 11 miesięcy okresów nieskładkowych. Organ rentowy nie uwzględnił do pracy w szczególnych warunkach okresów od dnia 1 września 1977 roku do dnia 30 listopada 1978 roku i od dnia 1 sierpnia 1991 roku do dnia 15 kwietnia 1998 roku w Telewizji (...) S.A., ponieważ ubezpieczony był zatrudniony na 1/2 etatu oraz okresów od dnia 16 kwietnia 1998 roku do 15 lipca 1998 roku i od 16 lipca 1998 roku do 31 grudnia 1998 roku w (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w W., ponieważ przedłożone przez odwołującego dowody nie stanowią podstawy do ustalenia okresu pracy w szczególnych warunkach oraz jego długości. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wskazał, ze okres pracy w szczególnych warunkach stwierdza zakład pracy na podstawie posiadanej dokumentacji w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach wystawionym wg. wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie §1, ust. 2 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze lub świadectwie pracy. Nazwa stanowiska pracy w szczególnych warunkach, na jakim był zatrudniony pracownik wykazana w świadectwie musi odpowiadać nazwie wymienionej w wykazie aktu resortowego, nie może być niepełna ani podobna.

/decyzja - k. 26 plik II akt ZUS/

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 1 sierpnia 2014 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych wniósł o oddalenie odwołania, podnosząc argumentację powołaną
w zaskarżonej decyzji. Dodatkowo wskazał, że w trakcie postępowania odwoławczego wydana została przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych decyzja z dnia 29 lipca 2014 roku, mocą której zaskarżona decyzja, tj. decyzja z dnia 16 czerwca 2014 roku została uchylona. Nowo wydaną decyzją organ rentowy odmówił M. B. prawa do emerytury
w oparciu o przepisy ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, ponieważ na wymaganych ustawowo 15 lat prac w szczególnym charakterze udowodnionych zostało odpowiednio tylko 12 lat, 7 miesięcy i 9 dni, który to wymiar przypada na okres od 23 grudnia 1978 roku do dnia 31 lipca 1991 roku, w okresie od dnia 1 września 1977 roku do dnia 2 stycznia 1978 roku M. B. pracował bowiem na 1/2 etatu, a w okresie od dnia 3 stycznia 1978 roku do dnia 22 grudnia 1978 roku odbywał zasadnicza służbę wojskowa również w okresie od dnia 1 sierpnia 1991 roku do dnia 15 kwietnia 1998 roku zatrudnienie odbywało się w połowie wymiaru czasu pracy - dotyczy zatrudnienia w Telewizja (...) S.A. Oddział w Ł.. Do prac w szczególnym charakterze organ rentowy nie uwzględnił okresu od dnia 1 września 1977 roku do dnia 30 listopada 1978 roku i od dnia 1 sierpnia 1991 roku do dnia 15 kwietnia 1998 roku w Telewizji (...) S.A. z uwagi na zatrudnienie w połowie wymiaru czasu pracy, a w części pierwszego z tych okresów wnioskodawca odbywał zasadniczą służbę wojskową. Nie uwzględnione zostały do tego rodzaju prac również okresy od 16 kwietnia 1998 roku do 15 lipca 1998 roku i od 16 lipca 1998 roku do 31 grudnia 1998 roku w (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w W., ponieważ przedłożone na okoliczność zatrudnienia w wymienionej Wizji TV dokumenty, tj. świadectwa pracy nie spełniają wymogów formalnych określonych w przepisach powołanego poniżej rozporządzenia Rady Ministrów. Jednocześnie organ rentowy podniósł, że niezależnie od braku formalnego odwołania od nowo wydanej decyzji, wobec niezaspokojenia roszczeń podnoszonych w odwołaniu istnieje podstawa do kierowania sprawy na drogę postępowania sądowego.

/odpowiedź na odwołanie – k. 9-9 odwrót/

W dniu 28 sierpnia 2014 roku M. B. odwołał się również od powyższej decyzji z dnia 29 lipca 2014 roku, wnosząc o jej zmianę i przyznanie prawa do emerytury zgodnie ze złożonym wnioskiem oraz połączenie sprawy do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia ze sprawą z odwołania od decyzji z dnia 16 czerwca 2014 roku. W uzasadnieniu odwołania wnioskodawca podniósł, że wykonywał pracę dziennikarską przez ponad 15 lat, na podstawie umów o pracę (na dzień 1 stycznia 1999 roku), wywodząc jak w odwołaniu od decyzji z dnia 16 czerwca 2014 roku. Dodatkowo podniósł, że w okresach od dnia 1 września 1977 roku do dnia 30 listopada 1978 roku i od dnia 1 sierpnia 1991 roku do dnia 15 kwietnia 1998 roku pomimo formalnego zatrudnienia w wymiarze połowy etatu świadczył wówczas pracę w pełnym wymiarze czasu pracy.

/odwołanie – k. 2-5 akt VIII U 3000/14/

W piśmie procesowym z dnia 5 września 2014 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych wskazał, że uzasadnienie nie uznania do stażu pracy wykonywanej w szczególnych warunkach okresu zatrudnienia wnioskodawcy w Telewizji (...) S.A. od dnia 1 września 1977 roku do dnia 30 listopada 1978 roku i od dnia 1 sierpnia 1991 roku do dnia 15 kwietnia 1998 roku zostało przedstawione w odpowiedzi na odwołanie od decyzji z dnia 16 czerwca 2014 roku. Organ rentowy wniósł o łączne rozpoznanie spraw, jako pozostających ze sobą
w związku.

/pismo – k. 7 akt VIII U 3000/14/

Postanowieniem z dnia 28 kwietnia 2015 roku Sąd Okręgowy w Łodzi połączył sprawę z odwołania wnioskodawcy od decyzji z dnia 29 lipca 2014 roku ze sprawą z odwołania od decyzji z dnia 16 czerwca 2014 roku do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia pod sygn. akt VIII U 2611/14.

/postanowienie - k. 14 akt VIII U 3000/14/

Na rozprawie w dniu 28 kwietnia 2015 roku M. B. sprecyzował, iż kwestionuje nie zaliczenie przez organ rentowy okresu od dnia 1 sierpnia 1991 roku do dnia 15 kwietnia 1998 roku wskazując, ze pracował wówczas w pełnym wymiarze czasu pracy.

/oświadczenie wnioskodawcy: 00:01:55 – płyta CD k. 19/

Na rozprawie w dniu 15 grudnia 2015 roku pełnomocnik wnioskodawcy popierał odwołanie, pełnomocnik organu rentowego wnosił o jego oddalenie.

/stanowisko pełnomocników stron: 01:03:05 – płyta CD k. 44/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca M. B. urodził się w dniu (...).

/bezsporne, a nadto wniosek – k. 1-8 plik II akt ZUS/

M. B. złożył wniosek o emeryturę w dniu 31 maja 2014 roku. Wnioskodawca nie jest członkiem Otwartego Funduszu Emerytalnego.

/wniosek – k. 1-8 plik II akt ZUS /

W okresie od dnia 1 września 1977 roku do dnia 15 kwietnia 1998 roku wnioskodawca był zatrudniony w Telewizji (...) Spółce Akcyjnej w W. (poprzednio: Komitecie ds. Radia i Telewizji „Polskie Radio i Telewizja” w W.).

/świadectwo pracy – k. 117 akt osobowych w kopercie k. 23/

Początkowo M. B. został zatrudniony na podstawie umowy o pracę z dnia 1 września 1977 roku na stanowisko stażysty z wyższym wykształceniem w Redakcji (...) w wymiarze ½ etatu. Umowa przewidywała, iż po ukończeniu 3 miesięcznego wstępnego stażu pracy, który będzie trwał od dnia 1 września 1977 roku do dnia 30 listopada 1977 roku M. B. zostanie zatrudniony na stanowisku młodszego redaktora w wymiarze ½ etatu.

/umowa o pracę z dn. 1.09.1977 r. – k. 28 akt osobowych w kopercie k. 23/

W okresie od dnia 4 stycznia 1978 roku do dnia 23 grudnia 1978 roku wnioskodawca odbywał służbę wojskową w Jednostce Wojskowej Wyższa Szkoła (...).

/kopia książeczki wojskowej – k. 9-10 plik II akt ZUS/

Po zakończeniu służby wojskowej wnioskodawca został ponownie przyjęty do pracy w Komitecie ds. Radia i Telewizji „Polskie Radio i Telewizja” na podstawie umowy o pracę
z dnia 30 listopada 1978 roku zawartej na czas nieokreślony z dniem 1 grudnia 1978 roku na stanowisko młodszego redaktora w Redakcji Publicystycznej w Rozgłośni (...)
w Ł. w pełnym wymiarze czasu pracy.

/umowa o pracę z dn. 30.11.1978 r. – k. 32 akt osobowych w kopercie k. 23/

Z dniem 2 kwietnia 1991 roku redaktor Naczelny Ośrodka (...) w Ł. wystąpił z wnioskiem do Rady Zakładowej (...) ‘Solidarność” przy Ośrodku (...) w Ł. o wyrażenie zgody na rozwiązanie umowy o pracę zawartej z M. B. z trzy miesięcznym okresem wypowiedzenia w związku z małą wydajnością pracy i zaproponowano zatrudnienie go w wymiarze ½ etatu bez zmiany stanowiska.

/wniosek – k. 85 akt osobowych w kopercie k. 23/

Z dniem 30 kwietnia 1991 roku Komitet ds. Radia i Telewizji „Polskie Radio i Telewizja” wypowiedział M. B. umowę o pracę w części dotyczącej wymiaru pracy. Po upływie okresu wypowiedzenia tj. od dnia 1 sierpnia 1991 roku wnioskodawca został zatrudniony w wymiarze ½ etatu na stanowisku dziennikarza.

/wypowiedzenie z dn. 10.04.1991 r. – k. 86 akt osobowych w kopercie k. 23/

Wynagrodzenie dziennikarzy składało się z wynagrodzenia zasadniczego oraz tzw. wierszówki, czyli honorarium, którego wysokość zależała od ilości przygotowanego materiału. Wysokość wynagrodzenia zasadniczego wnioskodawcy oraz innych dziennikarzy uległa zmniejszeniu w związku z zmianą wymiaru czasu pracy.

/karty honoracyjne z okresu czerwiec 1992 r. – kwiecień 1998 r. – koperta k. 25, karty wynagrodzeń – koperta k. 25,zeznania świadka I. K.: 00:09:20 – płyta CD k. 44, zeznania świadka M. P.: 00:18:59 – płyta CD k. 44, zeznania świadka W. W.: 00:30:29 – płyta CD k. 44, zeznania wnioskodawcy: 00:01:55 – płyta CD k. 19 w zw. z 00:43:24 – płyta CD k. 44/

W spornym okresie wnioskodawca był objęty układem zbiorowym pracy dziennikarzy. Zgodnie z postanowieniem § 10 (zasady wynagradzania) zakładowej umowy zbiorowej ust. 2 w ramach wynagrodzenia zasadniczego dziennikarz ma obowiązek z zastrzeżeniem ust. 16 dostarczenia materiału redakcyjnego o wartości 15% wynagrodzenia zasadniczego wynikającego z osobistego zaszeregowania (norma dziennikarza).

/bezsporne, nadto zakładowa umowa zbiorowa – koperta k. 25/

W okresie, w którym wnioskodawca pracował w pełnym wymiarze czasu pracy przygotowywał więcej krótkich materiałów, po zmianie warunków zatrudnienia przygotowywał więcej dłuższych materiałów.

/ zeznania wnioskodawcy: 00:05:17 – płyta CD k. 32 w zw. z 00:43:24 – płyta CD k. 44/

W okresie od dnia sierpnia 1991 roku do dnia 15 kwietnia 1998 roku wnioskodawca faktycznie pracował w większym wymiarze niż połowa etatu, zdarzało się, że pracował również w soboty i niedziele, w trakcie trwania ligi piłkarskiej, albowiem przygotowywał relacje związane z sportowymi wydarzeniami. Dziennikarze faktycznie świadczyli pracę
w nienormowanym czasie pracy i byli rozliczani z powierzonych im zadań.

/ zeznania świadka I. K.: 00:09:20 – płyta CD k. 44, zeznania świadka M. P.: 00:18:59 – płyta CD k. 44, zeznania świadka W. W.: 00:30:29 – płyta CD k. 44, zeznania wnioskodawcy: 00:22:53 – płyta CD k. 32 w zw. z 00:43:24 – płyta CD k. 44/

Pracodawca nie wypłacał wnioskodawcy wynagrodzenia z prace w godzinach nadliczbowych, ani nie otrzymywał czasu wolnego w zamian za dodatkowe godziny, nie prowadził również ewidencji czasu pracy. Wnioskodawca nie zgłaszał pracodawcy, ani inspekcji pracy, że pracuje w wyższym wymiarze niż wynikający z umowy o pracę.

/ zeznania świadka I. K.: 00:09:20 – płyta CD k. 44, zeznania świadka M. P.: 00:18:59 – płyta CD k. 44, zeznania wnioskodawcy: 00:05:17 – płyta CD k. 32 w zw. z 00:43:24 – płyta CD k. 44/

Telewizja (...) Spółka Akcyjna w W. (poprzednio: Komitecie ds. Radia i Telewizji „Polskie Radio i Telewizja” w W.) wystawiła wnioskodawcy świadectwo pracy w którym wskazała, że M. B. był zatrudniony w Telewizji (...) Spółka Akcyjna w W. Oddział w Ł. w okresie od dnia 1 września 1977 roku do dnia 15 kwietnia 1998 roku w wymiarze zatrudnienia: od dnia 1 września 1977 roku do dnia 1 grudnia 1978 roku w wymiarze 0.5 etatu, od dnia 1 grudnia 1978 roku do dnia 1 sierpnia 1991 roku w wymiarze pełnego etatu oraz od dnia 1 sierpnia 1991 roku do dnia 15 kwietnia 1998 roku w wymiarze 0.5 etatu. W okresie zatrudnienia pracownik wykonywał prace: stażysty, młodszego redaktora, redaktora, starszego redaktora, dziennikarza V kat, dziennikarza IV kat i publicysty. Pracodawca wskazał ponadto, iż stosunek pracy w Ośrodku (...) w Ł. ustał w dniu 15 kwietnia 1998 roku, w trybie porozumienia stron. Pracownik został pouczony o prawie do wystąpienia z wnioskiem o sprostowanie świadectwa pracy.

/świadectwo pracy – k. 117 akt osobowych w kopercie k. 23/

M. B. nie kwestionował wystawionego mu świadectwa pracy.

/ zeznania wnioskodawcy: 00:01:55 – płyta CD k. 32 w zw. z 00:43:24 – płyta CD k. 44/

Telewizja (...) Spółka Akcyjna w W. z dniem 3 listopada 2015 roku, wystawiła ponownie wnioskodawcy świadectwo pracy w którym wskazała, że M. B. był zatrudniony w Telewizji (...) Spółka Akcyjna w W. w okresie od dnia 1 września 1977 roku do dnia 15 kwietnia 1998 roku w wymiarze zatrudnienia: od dnia 1 września 1977 roku do dnia 1 grudnia 1978 roku w wymiarze 0.5 etatu, od dnia 1 grudnia 1978 roku do dnia 1 sierpnia 1991 roku w wymiarze pełnego etatu oraz od dnia 1 sierpnia 1991 roku do dnia 15 kwietnia 1998 roku w wymiarze 0.5 etatu. W okresie zatrudnienia pracownik wykonywał prace: młodszego redaktora, redaktora, starszego redaktora, dziennikarza i publicysty. Pracodawca wskazał ponadto, iż M. B. wykonywał pracę dziennikarza na stanowiskach: redaktora od dnia 1 grudnia 1978 roku do dnia 31 marca 1984 roku, starszego redaktora od dnia 1 kwietnia 1984 roku do dnia 28 lutego 1989 roku, dziennikarza od dnia 1 marca 1989 roku do dnia 30 czerwca 1991 roku oraz publicysty od dnia 1 lipca 1991 roku do dnia 31 lipca 1991 roku. Jednocześnie wskazano, że anuluje się świadectwo pracy, wydane przez Telewizję (...) Spółkę Akcyjna w W., Oddział Terenowy w Ł..

/ świadectwo pracy - k. 40-40 odwrót/

Wnioskodawca udokumentował na dzień 1 stycznia 1999 roku ogólny staż pracy
w wymiarze 26 lat i 3 miesięcy, w tym 21 lat i 4 miesiące okresów składkowych i 4 lata i 11 miesięcy okresów nieskładkowych.

/bezsporne/

Zakład Ubezpieczeń Społecznych w Ł. II Oddział w Ł. zaliczył wnioskodawcy do stażu pracy w warunkach szczególnych 12 lat, 7 miesięcy i 9 dni. Organ rentowy nie uwzględnił wnioskodawcy do stażu pracy w szczególnych warunkach okresów od dnia 1 września 1977 roku do dnia 30 listopada 1978 roku i od dnia 1 sierpnia 1991 roku do dnia 15 kwietnia 1998 roku w Telewizji (...) Spółce Akcyjnej, ponieważ ubezpieczony był zatrudniony na 1/2 etatu oraz okresów od dnia 16 kwietnia 1998 roku do 15 lipca 1998 roku i od 16 lipca 1998 roku do 31 grudnia 1998 roku w (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w W. uwagi na brak świadectwa pracy w szczególnych warunkach.

/decyzja - k. 26 plik II akt ZUS/

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zachowanej dokumentacji osobowo-płacowej ze spornego okresu pracy wnioskodawcy, a także na podstawie osobowych źródeł dowodowych w postaci zeznań wnioskodawcy oraz świadków I. K., W. W. i M. P. pracujących z skarżącym
w spornym okresie zatrudnienia na analogicznych stanowiskach, a zatem posiadających wiedzę odnośnie charakteru zatrudnienia wnioskodawcy i wymiaru czasu pracy.

Podkreślić należy, iż w toku postępowania sądowego pracodawca wystawił wnioskodawcy świadectwo pracy, w którym potwierdził okresy, w których ubezpieczony wykonywał pracę dziennikarza. Kwestią sporną pomiędzy stronami pozostawał natomiast wymiar czasu pracy, w jakim M. B. świadczył pracę w okresie od dnia 1 sierpnia 1991 roku do dnia 15 kwietnia 1998 roku w trakcie zatrudnienia w Telewizji (...).

Sąd Okręgowy ocenił i zważył, co następuje:

W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

W myśl art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2015 roku Nr 748), ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy tj. w dniu 1 stycznia 1999 roku (art. 196 ustawy) osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat – dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz,

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Zaś ust. 2 w/w przepisu (wg stanu prawnego do dnia 31 grudnia 2012 roku) stanowił, że emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa oraz rozwiązania stosunku pracy - w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem.

Od dnia 1 stycznia 2013 roku ust. 2 w/w przepisu uległ zmianie poprzez rezygnację ustawodawcy z warunku rozwiązania stosunku pracy (ustawa z dnia 11 maja 2012 roku
o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw – art. 1 – Dz. U. z 2012r., poz. 637)

Zgodnie z art. 27 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 roku przysługuje emerytura, jeżeli spełnili łącznie następujące warunki: osiągnęli wiek emerytalny wynoszący co najmniej 65 lat (dla mężczyzn), oraz mają okres składkowy
i nieskładkowy wynoszący co najmniej 25 lat (dla mężczyzn).

Stosownie do treści art. 32 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 roku, będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2 – 3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1.

W myśl art. 32 ust. 3 punktu 4 dla celów ustalenia uprawień, o których mowa w ust. 1, za pracowników zatrudnionych w szczególnym charakterze uważa się dziennikarzy zatrudnionych w redakcjach dzienników, czasopism, w radiu, telewizji oraz w organach prasowych, informacyjnych, publicystycznych albo fotograficznych, objętych układem zbiorowym pracy dziennikarzy.

Według treści § 3 i 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub
w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 z późn. zm.) za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury, zwany dalej „wymaganym okresem zatrudniania” uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia. Pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1)  osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn;

2)  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Powołany wykaz wskazuje wszystkie te prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego.

W świetle § 2 ust. 1 tegoż rozporządzenia oraz zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy, przy czym powyższe okoliczności pracownik jest obowiązany udowodnić (por. wyrok Sądu Najwyższego z 15 grudnia 1997 r. II UKN 417/97 – (...)
i US (...) i wyrok Sądu Najwyższego z 15 listopada 2000 r. II UKN 39/00 Prok.
i Prawo (...)).

Stosownie do § 2 ust. 2 rozporządzenia okresy takiej pracy stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według określonego wzoru lub świadectwie pracy.

Należy podkreślić, że nabycie prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym jest przywilejem w stosunku do nabywania emerytur w powszechnym wieku emerytalnym, przeto skorzystanie z tego prawa nie może podlegać uznaniu lub opierać się na wykładni rozszerzającej, ale powinno mieć oparcie w ustalonych okolicznościach faktycznych sprawy, które spełniają prawne wymagania zakwalifikowania określonej pracy jako zatrudnienia
w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

W orzecznictwie (por. np. wyrok z dnia 15 grudnia 1997 r., II UKN 417/97, OSNAPiUS 1998 nr 21, poz. 638) przyjmuje się, że nie korzysta z uprawnienia do emerytury w niższym wieku emerytalnym pracownik, który nie udowodnił, że wykonywał pracę
w szczególnych warunkach w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku. Z rozważań zawartych w tym orzeczeniu należy wyprowadzić nadto wniosek, iż - ze względu na charakter omawianego świadczenia (wcześniejsza emerytura) - przepisy rozporządzenia należy wykładać ściśle.

W przedmiotowym stanie faktycznym nie budzi wątpliwości fakt, iż wnioskodawca spełnia przesłanki ustawowe co do: wieku – wnioskodawca ukończył 60 lat w dniu
21 sierpnia 2012 roku , braku członkostwa w otwartym funduszu emerytalnym oraz wymaganych na dzień 1 stycznia 1999 roku okresów składkowych i nieskładkowych. Organ rentowy nie uwzględnił zaś okresu zatrudnienia wnioskodawcy w Telewizji (...) Spółce Akcyjnej w W. w okresach od dnia 1 września 1977 roku do dnia 30 listopada 1978 roku i od dnia 1 sierpnia 1991 roku do dnia 15 kwietnia 1998 roku jako pracy wykonywanej w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze podnosząc, iż nie wykonywał wówczas pracy w pełnym wymiarze czasu pracy oraz okresów od dnia 16 kwietnia 1998 roku do 15 lipca 1998 roku i od 16 lipca 1998 roku do 31 grudnia 1998 roku w (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w W., ponieważ przedłożone przez odwołującego dowody nie stanowią podstawy do ustalenia okresu pracy w szczególnych warunkach oraz jego długości.

Przedmiotem sporu pozostawało ustalenie, czy wnioskodawca spełnia warunek 15 letniego okresu zatrudnienia w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze. Kwestią jaką należało zbadać, była okoliczność, czy w spornym okresie zatrudnienia,
o którego zaliczenie do stażu pracy w warunkach szczególnych wnosił skarżący tj. od dnia 1 sierpnia 1991 roku do dnia 15 kwietnia 1998 roku na stanowisku dziennikarza i publicysty M. B. wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracę w warunkach szczególnych.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na okoliczność wymiaru, w jakim wnioskodawca świadczył pracę w spornym okresie dopuścił dowód z zeznań świadków I. K., W. W. i M. P., a także z przesłuchania wnioskodawcy oraz przeprowadził dowód z dokumentacji osobowej ze spornego okresu zatrudnienia.

Wnioskodawca wnosił o zaliczenie do stażu pracy w szczególnych warunkach okresu zatrudnienia od dnia 1 sierpnia 1991 roku do dnia 15 kwietnia 1998 roku przypadającego na okres zatrudnienia w Telewizji (...) Spółce Akcyjnej w W..

Jak ustalono M. B. był zatrudniony w Telewizji (...) Spółka Akcyjna
w W. w okresie od dnia 1 września 1977 roku do dnia 15 kwietnia 1998 roku.
Z zachowanej dokumentacji osobowej wynika, że w spornym okresie od dnia od dnia 1 sierpnia 1991 roku do dnia 15 kwietnia 1998 roku pracował w wymiarze połowy etatu na stanowisku dziennikarza oraz publicysty. Jak wynika z zeznań wnioskodawcy oraz przesłuchanych świadków w związku z zmiana wymiaru czasu pracy wnioskodawcy, zmieniła się wysokość wynagrodzenia zasadniczego, jakiego otrzymywał skarżący. Ponadto od tego momentu zmienił się rodzaj przygotowywanych przez niego materiałów, przygotowywał on bowiem więcej dłuższych materiałów, podczas gdy wcześniej większą część stanowiły materiały krótsze. Zarówno świadkowie jak i sam odwołujący zeznali, iż pomimo formalnego zmniejszenia wymiaru czasu pracy do połowy etatu, faktycznie świadczył on pracę w wymiarze przekraczającym 4 godzinny dziennie. Nadto ustalono,
że pracodawca nie prowadził ewidencji czasu pracy, ani też list obecności, a w praktyce dziennikarze, czy publicyści mieli nienormowany czas pracy rozliczali się bowiem
z powierzonych im zadań i przygotowanych materiałów, co znajdowało odzwierciedlenie
w systemie wynagradzania, które składało się z wynagrodzenia zasadniczego i honorarium.
W ramach wynagrodzenia zasadniczego dziennikarz musiał przygotować materiał o wartości 15% wynagrodzenia zasadniczego. Wnioskodawca nie kwestionował nigdy wystawionego mu przez pracodawcę świadectwa pracy i nie wnosił o jego sprostowanie jego treści poprzez stwierdzenie, iż w spornym okresie wykonywał pracę w pełnym wymiarze czasu pracy. W przeszłości jak i obecnie nie toczyły się żadne postępowania przed Sądem między wnioskodawcą a jego pracodawcą , które świadczyłyby o sporze między mimo w zakresie wymiaru czasu pracy czy zaniżonego wynagrodzenia. Należy z tej okoliczności wnioskować ,iż strony akceptowały zmianę wymiaru czasu pracy na pól etatu. A zatem strony wiązała faktycznie umowa o pracę dotycząca niepełnego (o,5 etatu) czasu pracy. W ocenie Sądu brak jest dostatecznych dowodów aby stwierdzić ,iż w rzeczywistości strony łączył stosunek pracy w wymiarze 0,5 etatu. Brak jest dokumentacji pracowniczej potwierdzającej czas faktycznie przepracowany przez wnioskodawcę w spornym okresie czasu. Nie sposób odtworzyć ile godzin danego dnia wnioskodawca faktycznie pracował i co w rzeczywistości robił. Nie jest sporną okolicznością ,iż wnioskodawca miał nienormowany czas pracy i w stosunku do niego nie prowadzono szczegółowej ewidencji czasu pracy.

W związku z powyższym stwierdzić należy, że na podstawie zebranego materiał dowodowego nie można ustalić, czy wnioskodawca w spornym okresie wykonywał pracę dziennikarza w wymiarze co najmniej 8 godzin dziennie. Sąd nie neguje przy tym, że faktyczny wymiar czasu pracy M. B. był wówczas wyższy niż 4 godziny dziennie, jednakże nie można w sposób pewny ustalić, że był to pełen wymiar czasu pracy. Zeznania świadków w tym zakresie nie są na tyle konkretne aby Sąd mógł się na nich oprzeć.

Praca w szczególnych warunkach to praca wykonywana stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy (przez 8 godzin dziennie, jeżeli pracownika obowiązuje taki wymiar czasu pracy) w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 czerwca 2011 roku I UK 393/10).

W tym miejscu wskazać należy, że zgodnie z art. 6 k.c. to na wnioskodawcy spoczywał ciężar dowodowy w niniejszej sprawie. Oparcie polskiej procedury cywilnej na zasadzie kontradyktoryjności jedynie w wyjątkowych przypadkach dozwala Sądowi na podjęcie czynności mających na celu pobudzenie inicjatywy stron, a zasadą w tym zakresie jest samodzielne dążenie uczestników postępowania do wykazania prawdziwości podnoszonych twierdzeń. Jeżeli twierdzenie istotne dla rozstrzygnięcia nie zostanie udowodnione, to o merytorycznym rozstrzygnięciu sprawy decyduje rozkład ciężaru dowodu. Zatem strona, na której spoczywa ciężar dowodu, ponosi ryzyko ujemnych skutków niedopełnienia swoich obowiązków w tym zakresie. Sąd Okręgowy uznał również, zgodnie z poglądem wyrażonym przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 17 grudnia 1996 roku, iż nie jest zarówno zobowiązany, jak i uprawniony do przeprowadzenia dochodzenia w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie ani też do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 k.p.c.). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (patrz wyrok SN z dnia 17 grudnia 1996 roku, I CKU 45/96, OSNC 1997/6-7/76). Wnioskodawca będąc reprezentowanym w niniejszym postępowaniu przez profesjonalnego pełnomocnika nie wykazał natomiast za pomocą zeznań przesłuchanych w sprawie świadków oraz złożonych razem z odwołaniem dokumentów, że we wskazanym przez siebie okresie był rzeczywiście zatrudniony w Telewizji (...) Spółce Akcyjnej w Ł. w pełnym wymiarze czasu pracy.

Dokonane w sprawie ustalenia nie pozwalają uznać okresu zatrudnienia M. B. od dnia 1 sierpnia 1991 roku do dnia 15 kwietnia 1998 roku za okres wykonywania pracy w szczególnych warunkach w myśl § 2 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia
7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych
w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.).

Reasumując, biorąc pod uwagę przywołane przepisy stwierdzić należy, że pomimo,
iż wnioskodawca spełnił pozostałe przesłanki do przyznania emerytury, a mianowicie: wieku, posiadania co najmniej 25-letniego okresu składkowego i nieskładkowego oraz nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego, ze względu na nieprzepracowanie wymaganego ustawowo okresu 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach lub
w szczególnym charakterze emerytura wnioskodawcy nie przysługuje.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie.

ZARZĄDZENIE

odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi wnioskodawcy.