Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 grudnia 2015 roku

Sąd Rejonowy w Słupsku IX Wydział Cywilny w składzie:

Przewodnicząca: SSR Ewa Reginia-Jurkiewicz

Protokolant: Karolina Gworek

po rozpoznaniu w dniu 22 grudnia 2015 roku w Słupsku

na rozprawie sprawy

z powództwa: (...) z/s we W.

przeciwko: A. K.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego A. K. na rzecz powoda (...) we W. kwotę 29.759,74 zł (dwadzieścia dziewięć tysięcy siedemset pięćdziesiąt dziewięć i 74/100 złotych) wraz z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności kredytu lombardowego NBP od dnia 2.12.2014 r. do dnia zapłaty;

II.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 3.905 zł (trzy tysiące dziewięćset pięć złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu;

Sygn. akt IX C 741/14

UZASADNIENIE

Powód P. (...) we W. wniósł o zasądzenie od pozwanego A. K. w elektronicznym postępowaniu upominawczym kwoty 29.759,74 zł wraz z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP od dnia 2.12.2014r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów postępowania. Powód podniósł, że pozwany i (...) S.A. zawarli w dniu 9.07.2009r. umowę bankową, na podstawie której pozwany otrzymał określoną w umowie kwotę pieniężną zobowiązując się do jej zwrotu na warunkach określonych w umowie. Pozwany nie wywiązał się ze zobowiązania. (...) wezwał pozwanego do zapłaty zobowiązania informując, iż w przypadku nie wypełnienia obowiązków określonych w treści wezwania wierzytelność zostanie przelana na rzecz P. (...). Pozwany nie dokonał zapłaty, wobec czego (...) S.A. zawarł z powodem w dniu 28.09.2011r. umowę przelewu wierzytelności cedując na powoda całość praw i obowiązków wynikających z zawartej przez pozwanego umowy bankowej. Powód dalej wskazywał, że w dniu 23.01.2013r. zawarł z pozwanym umowę ugody, w której pozwany uznał co do zasady i wysokości wierzytelność przysługującą wierzycielowi pierwotnemu w wysokości 26.389,16 zł i zobowiązał się do jej spłaty. Powód podniósł, że spłacana wierzytelność została powiększona o odsetki umowne w wysokości 14.379,86 zł i całość zobowiązania rozłożona na raty. Powód wskazał, że pozwany dokonał wpłat na poczet ugody w wysokości 2.000 zł, które zostały zaliczone na poczet należności głównej w wysokości 200 zł, zaś pozostała kwota na poczet odsetek umownych wynikających z ugody. Powód dalej podnosił, że zgodnie z postanowieniami ugody niespłacenie dwóch kolejnych rat daje wierzycielowi prawo do wypowiedzenia ugody, zaś kwota zadłużenia uznana przez pozwanego powiększona o dalsze odsetki w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP pomniejszona o dokonane wpłaty staje się natychmiast wymagalna. Powód wskazał, że wypowiedział ugodę i wezwał pozwanego do zapłaty należności, z czego pozwany nie wywiązał się.

Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie stwierdził brak podstaw do wydania nakazu zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym i postanowieniem z dnia 4.12.2014r. przekazał sprawę do tut. Sądu.

Pozwany A. K. wniósł o oddalenie powództwa. Pozwany podniósł, że powód nie wykazał w sposób właściwy, iż nabył wierzytelność od poprzedniego wierzyciela, bowiem w umowie sprzedaży wierzytelności brak jest nazwiska pozwanego, zaś umowa jest „nieopieczętowana”, brak w niej również wysokości należności zapłaconej z tytułu sprzedaży wierzytelności i wskazania, czy należność z tego tytułu została zapłacona. Ponadto pozwany wskazał, że uchyla się od skutków prawnych zawartej w dniu 23.01.2013r. ugody zgodnie z art. 84 § 2 kc, podnosząc, że działał pod wpływem błędu, ponieważ powód w momencie zawierania ugody nie przedstawił żadnych dokumentów świadczących o nabyciu przez niego wierzytelności, pozwany nie był we W. podpisywać ugody, ponadto umowa została podpisana przez firmę (...), która nie była stroną umowy. Ponadto pozwany podniósł zarzut przedawnienia roszczenia z umowy z dnia 9.07.2009r..

Sąd ustalił, co następuje:

(...) S.A. w W. w dniu 9.07.2009r. zawarli umowę pożyczki nr (...), na podstawie której A. K. otrzymał kwotę 20.000 zł, zobowiązując się do jej zwrotu na warunkach określonych w umowie, w 96 ratach miesięcznych ( bezsporne, nadto dowód: umowa z dnia 9.07.2009r. – k. 43-44).

A. K. nie wywiązał się ze zobowiązania ( bezsporne).

(...) S.A. w W. w dniu 28.09.2011r. zawarł z P. (...)we W. umowę przelewu wierzytelności, cedując na powoda całość praw i obowiązków wynikających z zawartej przez pozwanego umowy bankowej ( dowód: umowa przelewu wierzytelności z dnia 28.09.2011r. – k. 53-66, załącznik nr 1 – k. 91-92v., aneks nr (...) – k. 67-71, aneks nr (...) – k. 72-73, dowód wpłaty – k. 89).

(...) S.A. zawiadomił pozwanego, iż w dniu 22.09.2011r. przelał wierzytelność na rzecz P. (...)we W. ( bezsporne, nadto dowód: zawiadomienie – k. 46).

W dniu 23.01.2013r. powód zawarł z pozwanym umowę ugody, w której pozwany uznał co do zasady i wysokości wierzytelność przysługującą wierzycielowi pierwotnemu w wysokości 26.389,16 zł i zobowiązał się do jej spłaty do dnia 23.06.2022r.. Spłacana wierzytelność została powiększona o odsetki umowne w wysokości 14.379,86 zł i całość zobowiązania rozłożona na raty. Strony postanowiły, że niespłacenie dwóch kolejnych rat daje wierzycielowi prawo do wypowiedzenia ugody, zaś kwota zadłużenia uznana przez pozwanego powiększona o dalsze odsetki w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP pomniejszona o dokonane wpłaty staje się natychmiast wymagalna ( dowód: ugoda z dnia 23.01.2013r. – k. 22-26).

A. K. dokonał wpłat na poczet ugody w wysokości 2.000 zł, które zostały zaliczone na poczet należności głównej w wysokości 200 zł, zaś pozostała kwota na poczet odsetek umownych wynikających z ugody ( bezsporne).

Powód wypowiedział ugodę ( dowód: wypowiedzenie ugody – k. 21, dowód przesłania – k. 20) i wezwał pozwanego do zapłaty należności w wysokości 29.518,65 zł do dnia 19.11.2014r. ( dowód: wezwanie do zapłaty z dnia 4.11.2014r. – k. 19), z czego pozwany nie wywiązał się ( bezsporne).

Sąd zważył:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.

W pierwszej kolejności zważyć należało, że pozwany nie zakwestionował, iż zawarł z (...) S.A. w W. umowę pożyczki z dnia 9.07.2009r. oraz że w związku z tą umową powstało zadłużenie w kwocie dochodzonej pozwem.

W odniesieniu do zarzutu pozwanego braku legitymacji czynnej po stronie powodowej stwierdzić należy, że, zdaniem Sądu, powód w należyty sposób wykazał, że nabył wierzytelność w stosunku do pozwanego.

Podstawę prawną powództwa stanowi art. 509 kc zgodnie z którym wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki. Podkreślić należy, że warunkiem skutecznej cesji wierzytelności jest istnienie tego prawa. Aby wierzytelność mogła być przedmiotem przelewu, musi być w dostateczny sposób zindywidualizowana poprzez dokładne określenie stosunku zobowiązaniowego, z którego wynika. Judykatura przyjęła, że oznaczenie wierzytelności to wskazanie stron tego stosunku, świadczenia oraz przedmiotu świadczenia. Elementy te w momencie zawierania umowy przelewu powinny być oznaczone lub przynajmniej oznaczalne. Natomiast do chwili przejścia wierzytelności z majątku zbywcy do majątku nabywcy winno nastąpić dokładne sprecyzowanie pozostałych elementów stosunku zobowiązaniowego, w ramach którego istnieje zbywana wierzytelność (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 maja 1999 r., III CKN 423/99, Biul. SN 2000, nr 1, s. 1).

Powód załączył do pozwu kopię umowy sprzedaży wierzytelności, poświadczonej za zgodność z oryginałem przez występującego w sprawie fachowego pełnomocnika, zawartej pomiędzy (...) S.A. w W. a powodem z kopią załącznika nr 1 do umowy cesji oraz kopie poświadczone za zgodność z oryginałem aneksów do tej umowy, których przedmiotem była m.in. wierzytelność w stosunku do pozwanego a wynikająca z umowy zawartej pomiędzy pozwanym a (...) S.A. o nr (...).

Strona może złożyć zamiast oryginału dokumentu, odpis dokumentu, jeżeli jego zgodność z oryginałem została poświadczona przez notariusza albo przez występującego w sprawie pełnomocnika strony będącego adwokatem, radcą prawnym, rzecznikiem patentowym lub radcą Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa (art. 129 § 2 w zw. z art. 13 § 2 kpc), co miało miejsce w niniejszej sprawie.

Zważyć należy, iż wobec zakwestionowania legitymacji czynnej powoda wyrażonego przez pozwanego, obowiązkiem strony powodowej było właściwe wykazanie osoby dłużnika, nabytej kwoty wierzytelności i jej wysokości. Sąd zważył, iż z samego dokumentu umowy przelewu wierzytelności nie wynika, by przedmiotem sprzedaży była wierzytelność pożyczkodawcy (banku) względem pozwanego wynikająca z umowy o pożyczkę z dnia 9.07.2009r.. Umowa przelewu określając przedmiot sprzedaży, odsyła bowiem do załączników w postaci listy wierzytelności. Powód załączył listę wierzytelności, stanowiącą integralną część umowy, według treści której szczegółowo określone zostały wierzytelności objęte przedmiotową umową. Złożenie przez powoda kopii z wyciągu z załącznika nr 1 do umowy pozwalało na uznanie twierdzeń strony powodowej za udowodnione.

Sąd uznał, że strona powodowa, przedkładając załącznik do umowy cesji w postaci listy wierzytelności wykazała swoją legitymację do wystąpienia z powództwem w niniejszej sprawie.

Ponadto powód przedłożył do akt sprawy ugodę zawartą z pozwanym w dniu 23.01.2013r., w której to ugodzie pozwany uznał zasadność i wysokość wierzytelności wynikającej z umowy pożyczki zawartej dnia 9.07.2009r. z (...) S.A..

Pozwany wskazał przy tym, że umowa została zawarta nie z powodem lecz z (...) S.A., zatem zdaniem pozwanego umowa ta jest nieważna. Zważyć przy tym należy, że z przedłożonego przez powoda wyciągu z (...) P. (...) we W. - (...) Funduszy Inwestycyjnych S.A. we W. jest osobą uprawnioną do reprezentacji powoda. Z treści ugody z dnia 23.01.2013r. wynika, że została ona zawarta na rzecz P. (...) (...), w imieniu którego jako reprezentant jedynie działa (...) Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A.. Ugoda została zatem zawarta na rzecz i w imieniu powoda.

Odnośnie stanowiska pozwanego, iż nie jest on zobowiązany do zapłaty zadłużenia wynikłego z umowy z powodu wprowadzenia go w błąd przy zawarciu umowy, stwierdzić należy, że pozwany nie wykazał tej okoliczności. Z dokumentacji zgromadzonej w aktach sprawy nie wynika, aby pozwany wprowadzony został w błąd przy zawarciu ugody (nie wiadomo również, kiedy ów błąd został przez niego wykryty). Mając powyższe na uwadze, stwierdzić należało, ze pozwany nie udowodnił okoliczności, na które się powoływał, a to na nim zgodnie z regułą wyrażoną w art. 6 kc spoczywał w tym zakresie ciężar dowodu.

Przechodząc do rozpoznania zarzutu przedawnienia roszczenia zgłoszonego przez pozwanego wskazać należy, że zgodnie z dyspozycją art. 513 § 1 kc dłużnikowi przysługują przeciwko nabywcy wierzytelności wszelkie zarzuty, które miał przeciwko zbywcy w chwili powzięcia wiadomości o sprawie. W orzecznictwie przyjmuje się, że wstąpienie przez osobę trzecią w prawa wierzyciela nie pogarsza sytuacji dłużnika, ponieważ przysługują mu wszelkie zarzuty, jakie miał przeciwko zbywcy. Powyższa sytuacja dotyczy także zarzutu przedawnienia, które nie ulega przerwaniu wskutek przejścia wierzytelności na inną osobę, gdyż dotyczy jedynie strony podmiotowej a nie treści wierzytelności nabytej przez osobę trzecią (tak: wyrok SN z dnia 04.09.2013r., sygn. IV CKN 430/011, Lex numer 466006).

Jak stanowi art. 117 § 2 kc po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia.

Jak stanowi art. 118 kc jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej termin przedawnienia wynosi lat 10, a dla roszczeń o świadczenia okresowe jak i związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - 3 lata. Do zastosowania krótszego terminu przedawnienia nie jest wymagane, aby obie strony stosunku prawnego były podmiotami prowadzącymi działalność gospodarczą (tak: wyrok SN z dnia 2.04.2008r., sygn. III CSK 302/2007, publ. Lex Polonica 2035118). W niniejszej sprawie termin przedawnienia roszczeń przysługujących cedentowi, a następnie cesjonariuszowi wynosił 3 lata. Ten sam termin przedawnienia dotyczy należności głównej jak i świadczeń okresowych (odsetek).

Z przedłożonych przez powoda dokumentów w niniejszej sprawie nie wynika, kiedy wierzytelność z tytułu umowy pożyczki z dnia 9.07.2009r. stała się wymagalna. Powód wskazał jedynie, że pozwany nie wywiązał się ze zobowiązania i poprzedni wierzyciel wypowiedział umowę pożyczki, nie wskazując z jaką datą wypowiedzenie to nastąpiło. Jednakże powód poza umową pożyczki, umową cesji z załącznikami i aneksami złożył również ugodę z dnia 23.01.2013r. zawartą z pozwanym, w której to ugodzie pozwany oświadczył, że uznaje wierzytelność pieniężną wynikającą z umowy nr (...) z dnia 9.07.2009r. zawartej z (...) S.A. i zobowiązuje się do jej spłaty na zasadach opisanych w ugodzie.

Jest poza sporem, iż zrzeczenie się zarzutu przedawnienia nie wymaga żadnej formy. Jak każde oświadczenie woli (art. 60 kc), zrzeczenie się zarzutu przedawnienia może nastąpić w sposób wyraźny lub dorozumiany. W rachubę wchodzi więc każde zachowanie się danej osoby (dłużnika), które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny. Przy ocenie zachowania się dłużnika należy zachować ostrożność mając na uwadze fakt, że w rachubę może wchodzić tylko uznanie długu, zarówno właściwe, jak i niewłaściwe. O ile uznanie właściwe dokonane po upływie okresu przedawnienia z reguły połączone jest ze zrzeczeniem się zarzutu przedawnienia, o tyle uznanie niewłaściwe wg przeważającego poglądu - uznawane jest jedynie za oświadczenie wiedzy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19.03.1997 r., II CKN 46/97), aczkolwiek zawarcie ugody, w której pozwany uznał przedawnione roszczenie, uznano za zrzeczenie się zarzutu przedawnienia (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3.07.1997 r., I CKN 186/97). W tym kontekście stwierdzić należy, że tylko wówczas można przyjąć dorozumiane oświadczenie woli dłużnika o zrzeczeniu się zarzutu przedawnienia, gdy jego zamiar zrzeczenia się zarzutu przedawnienia wynika w sposób niewątpliwy z towarzyszących temu oświadczeniu okoliczności. Takie okoliczności to np. pertraktacje dłużnika z wierzycielem na temat rozłożenia długu na raty, zawarcie umowy nowacyjnej, zawarcie ugody sądowej lub pozasądowej Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 lipca 2004 r. V CK 620/03 LEX nr 137673).

Przenosząc powyższe rozważania do okoliczności niniejszej sprawy, to nie sposób podważyć stanowiska, iż zawierając ugodę w dniu 23.01.2013r. strona pozwana w sposób dorozumiany zrzekła się zarzutu przedawnienia. Oświadczenie pozwanego zawarte w § 1 ugody stanowiło zewnętrzne wyrażenie przeświadczenia o istnieniu długu. Było oświadczeniem wiedzy, jednoznacznie potwierdzającym istnienie skonkretyzowanego długu do precyzyjnie wskazanej wysokości (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 marca 2012r., sygn. IV CSK 366/11, Lex 1169840).

Przy takiej ocenie stanu sprawy uznać należy, że trzyletni termin przedawnienia roszczeń powoda z wierzytelności, które nabył wobec pozwanego, po zrzeczeniu się zarzutu przedawnienia w dniu 23.01.2013r. zaczął biec na nowo (tak SN w wyroku z dnia 16 lutego 2012r. III CSK 208/11, LEX nr 1162688; por. wyrok z dnia 18 lutego 2011r., I CSK 358/10, Biul. SN 2011, nr 6, s. 10; tak też T.M. P., Przedawnienie..., s. 257) i nie upłynął do dnia wniesienia pozwu, co nastąpiło w dniu 2.12.2014r., a więc przed upływem trzech lat. Wniesienie pozwu w sprawie niniejszej przerwało bowiem ponowny bieg terminu przedawnienia zgodnie z art. 123 § 1 pkt 1 kc.

Mając powyższe na uwadze Sąd uwzględnił w całości powództwo, orzekając jak w pkt I wyroku.

O kosztach procesu w punkcie II wyroku orzeczono na podstawie art. 108 § 1 kpc w zw. z art. 98 § 1 kpc wyrażającym zasadę odpowiedzialności za wynik postępowania i w zw. z art. 99 kpc. Pozwany przegrał sprawę w całości, dlatego zobowiązany jest do poniesienia kosztów poniesionych przez powoda. Na koszty te złożyły się: opłata od pozwu w wysokości 1.116 zł, wynagrodzenie radcy prawnego – 2.400 zł (§ 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych … /Dz. U. Nr 163, poz. 1349 ze zm./) oraz opłata skarbowa od dokumentu pełnomocnictwa – 17 zł.