Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 maja 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie - Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 19 maja 2015 r. w Szczecinie

sprawy B. M.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy

na skutek apelacji ubezpieczonego

od wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 4 marca 2014 r. sygn. akt VII U 464/13

1.  zmienia zaskarżony wyrok oraz poprzedzającą go decyzję organu rentowego i przyznaje B. M. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od dnia 1 stycznia 2013r roku na stałe,

2.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S. na rzecz B. M. kwotę 150 (sto pięćdziesiąt złotych) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

SSA Anna Polak SSA Urszula Iwanowska SSA Zofia Rybicka - Szkibiel

Sygn. akt III AUa 479/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 25 lutego 2013r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. odmówił B. M. prawa do renty na dalszy okres po 31.12.2012r. podnosząc, że komisja lekarska ZUS orzeczeniem z 14.02.2013r. uznała ubezpieczonego za zdolnego do pracy.

Z powyższą decyzją nie zgodził się ubezpieczony, który w odwołaniu złożonym 13 marca 2013 roku wniósł o jej zmianę i przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy na dalszy okres. W uzasadnieniu swojego stanowiska odwołujący podał, że dokumentacja medyczna, przebieg choroby i jej postępujący charakter jednoznacznie wskazują, na brak możliwości odzyskania pełnej sprawności.

W odpowiedzi na odwołanie pozwany organ rentowy wniósł o jego oddalenie w całości, podtrzymując stanowisko wyrażone w orzeczeniu komisji lekarskiej oraz argumentację, jak w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Wyrokiem z dnia 4 marca 2014r. Sąd Okręgowy w Szczecinie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił odwołanie.

Sąd I instancji ustalił, B. M. urodził się (...). Ubezpieczony ukończył zasadniczą szkołę zawodową i zdobył zawód cukiernika. W zawodzie tym pracował od 1972 roku do 2004 roku. Następnie ubezpieczony pracował jako dozorca, sprzątacz. B. M. decyzją organu rentowego z dnia 9 grudnia 2004 roku, otrzymał prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, począwszy od 6 września 2004 roku, tj. od zaprzestania pobierania zasiłku chorobowego. Prawo do świadczenia rentowego przysługiwało ubezpieczonemu do 31 grudnia 2012 roku.

Aktualnie u B. M. rozpoznaje się:

- chorobę niedokrwienną serca I/II CCS,

- przebytą operację pomostowania tętnic wieńcowych w 2004 roku,

- nadciśnienie tętnicze,

- zespół bólowy kręgosłupa L-S w wywiadzie, bez cech deficytu neurologicznego,

- obustronne polipy nosa, przewlekłe zapalenie zatok przynosowych, brak węchu, szumy uszne w wywiadzie,

- zaburzenia adaptacyjne.

W ocenie Sądu Okręgowego rozpoznane u wnioskodawcy schorzenia nie powodują jego niezdolności do pracy po 31 grudnia 2012 roku. B. M. jest osobą zdolną do pracy z ogólnego stanu zdrowia. Brak jest u badanego zaników mięśniowych, niedowładów, chód jest wydolny. Schorzenia natury laryngologicznej mogą i powinny być leczone operacyjnie i nie stanowią przeciwskazania do pracy. Z uwagi na stan psychiczny, wnioskodawca również jest osobą zdolną do pracy. Istniejące u B. M. schorzenia w zakresie chorób układu krążenia i ich zaawansowanie, nie powodują długotrwałej niezdolności do pracy. Badany nie wymagał z przyczyn kardiologicznych hospitalizacji od 6 lat, bez dolegliwości bólowych, wieńcowych, wykonana próba wysiłkowa bezbólowa, przerwana z powodu zawrotów głowy, bez zmian odcinka ST, próba trwała prawie 9 minut przy obciążeniu10.1MET, jednak pacjent nie osiągnął planowanego limitu tętna, w EKG bez istotnych zmian. W badaniu echokardiograficznym bardzo dobra funkcja wyrzutowa z lewej komory 60-73%. Bez objawów niewydolności serca, ciśnienie tętnicze krwi dobrze wyrównane.

Sąd I instancji na podstawie powyższych ustaleń faktycznych zważył, że odwołanie ubezpieczonego stanowiące przedmiot rozpoznania w niniejszej sprawie okazało się nieuzasadnione, co skutkowało jego oddaleniem w całości. Przywołując treść art. 12 i 13 oraz art. 57 i 58 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. nr 153, poz. 1227 ze zm.) – Sąd stwierdził, że w niniejszej sprawie przedmiot sporu sprowadzał się do ustalenia, czy ubezpieczony jest nadal po 31 grudnia 2012 roku osobą niezdolną do pracy w rozumieniu przepisów ww. ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Sąd podkreślił, że kwestią oddaną pod rozwagę była ocena, czy odwołujący jest nadal osobą niezdolną do pracy, a jeśli tak, jaki jest stopień tej niezdolności oraz w jakich ramach czasowych niezdolność ta się zamyka. Na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w niniejszym postępowaniu, w tym przede wszystkim opierając się na treści opinii biegłych z zakresu kardiologii, ortopedii, neurologii, psychiatrii oraz laryngologii sąd doszedł do przekonania, że ubezpieczony po dniu 31 grudnia 2012 roku nie jest osobą niezdolną do pracy. B. M. jest osobą zdolną do pracy z ogólnego stanu zdrowia, brak jest u niego zaników mięśniowych, niedowładów, chód jest wydolny, co pozwala na podjęcie przez niego pracy zarobkowej. Schorzenia natury laryngologicznej mogą i powinny być leczone operacyjnie, jednakże nie stanowią przeciwskazania do pracy. Z uwagi na stan psychiczny, wnioskodawca również jest osobą zdolną do pracy. Sąd zaznaczył, że istniejące u B. M. schorzenia w zakresie chorób układu krążenia i ich zaawansowanie, nie powodują długotrwałej niezdolności do pracy. Badany nie wymagał z przyczyn kardiologicznych hospitalizacji od 6 lat, bez dolegliwości bólowych, wieńcowych, wykonana próba wysiłkowa bezbólowa, przerwana z powodu zawrotów głowy, bez zmian odcinka ST, próba trwała prawie 9 minut przy obciążeniu 10.1 MET, jednak pacjent nie osiągnął planowanego limitu tętna, w EKG bez istotnych zmian. W badaniu echokardiograficznym bardzo dobra funkcja wyrzutowa z lewej komory 60-73%. Bez objawów niewydolności serca, ciśnienie tętnicze krwi dobrze wyrównane.

Wydając opinie o stanie zdrowia wnioskodawcy biegła z zakresu kardiologii wskazała, że z uwagi na zwiększenie zmian miażdżycowych w naczyniach wieńcowych w koronarografii w 2007 roku( przy drożnych pomostach żylnym i tętniczym) w porównaniu z badaniem w 2004 roku, wskazane byłoby wykonanie kontrolnej koronarografii, co mogłoby mieć zasadnicze znaczenie w ocenie naczyń wieńcowych i może mieć istotny wpływ na orzeczenie niezdolności do pracy. Biegła wskazała nadto, ze badanie wnioskodawcy przeprowadziła w dniu 10 maja 2013 roku, przy czym B. M. już po dacie badania przedłożył badanie EKG, próbę wysiłkową i badania laboratoryjne, stąd data wydania opinii jest późniejsza niż data badania.

Mając na uwadze, że ubezpieczony domagał się uwzględnienia ww. wyników badań przy ocenie jego stanu zdrowia Sąd wskazał, że jego zadaniem było badanie prawidłowości zaskarżonej decyzji na dzień jej wydania. Pogorszenie stanu zdrowia, mające miejsce po dacie wydania zaskarżonej decyzji nie może zatem doprowadzić do zmiany decyzji organu rentowego. Sąd przytoczył stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w wyroku z 20 maja 2004 roku (sygn. akt, II UK 395/03) wedle którego w postępowaniu odwoławczym od decyzji odmawiającej prawa do renty sąd ubezpieczeń społecznych ocenia legalność decyzji według stanu rzeczy istniejącego w chwili jej wydania. Następnie Sąd zauważył, iż specyfika oceny dowodu z opinii biegłych wyraża się w tym, że sfera merytoryczna opinii kontrolowana jest przez sąd, który nie posiada wiadomości specjalnych, tylko w zakresie zgodności z zasadami logicznego myślenia, doświadczenia życiowego i wiedzy powszechnej. Kryteria oceny tego dowodu stanowią również: poziom wiedzy biegłego, podstawy teoretyczne opinii, sposób motywowania sformułowanego w niej stanowiska oraz stopień stanowczości wyrażonych w niej ocen. Zakres czynności sądu przy dokonywaniu oceny dowodu z opinii biegłych został scharakteryzowany przez orzecznictwo Sądu Najwyższego – choćby w wyroku z dnia 8 maja 2008 roku (sygn. akt I UK 356/07, Lex nr 490392).

W ocenie Sądu meriti, opinie sporządzone w toku niniejszego postępowania wydane zostały przez biegłych sądowych - specjalistów posiadających wieloletnią praktykę zawodową, cieszących się dużym autorytetem, po uprzednio przeprowadzonym badaniu ubezpieczonego oraz analizie treści jego wcześniejszej dokumentacji lekarskiej. Opinie te są logiczne i spójne, a wnioski w nich zawarte prawidłowo uzasadnione. Wszystkie zastrzeżenia odwołującego dotyczące spójności ustaleń w przedmiocie stanu jego zdrowia oraz jego wpływu na zdolność do pracy zostały przez sąd wnikliwie rozważone. Oceny powyższej nie mogą podważać subiektywne odczucia samego ubezpieczonego, który poza polemiką z rozpoznaniem postawionym przez biegłych sądowych (dotyczącym z resztą nie tyle medycznego rozpoznania chorób, co postawionej diagnozy dotyczącej braku niezdolności do pracy) nie przedstawił żadnych zarzutów co do ewentualnej wadliwości przeprowadzonych przez biegłych badań. W uwzględnieniu powyższego sąd nie podzielił zarzutów ubezpieczonego formułowanych przez niego w pismach procesowych z 30 grudnia 2013 roku oraz z 4 marca 2014 roku, uznając opinie biegłych za wystarczające do stanowczego rozstrzygnięcia. W realiach niniejszej sprawy złożone do akt opinie biegłych sądowych w sposób pełny i wyczerpujący udzieliły odpowiedzi na pytania ujęte w tezie postanowienia dopuszczającego ten dowód. Sąd podkreślił również to, że stan zdrowia ubezpieczonego, a ściślej jego wpływ na zdolność do pracy, oceniało pięciu niezależnych biegłych sądowych, stąd niepodobna uznać, aby biegli ci dokonali tej oceny w sposób wadliwy. Jednocześnie żaden ze specjalistów nie miał jakichkolwiek wątpliwości, że stan zdrowia ubezpieczonego nie czyni z niego osoby niezdolnej do pracy w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Sąd zgodził się z ubezpieczonym, że jest on osobą chorą, jednakże zakres stwierdzonych u niego schorzeń nie powoduje jego niezdolności do pracy, ponieważ o niezdolności do pracy decyduje upośledzenie funkcji organizmu, czy danego narządu, a nie same zmiany anatomiczne. Dlatego też rozpoznane u B. M. schorzenia, mimo że istnieją, nie muszą aktualnie powodować jego niezdolności do pracy. Dla ustalenia bowiem niezdolności do pracy nie wystarcza samo stwierdzenie u pacjenta zmian chorobowych, konieczne jest jeszcze ustalenie, że zmiany te upośledzają funkcje organizmu w stopniu uniemożliwiającym (całkowicie lub częściowo) wykonywanie pracy. Również stałość pozostawania w leczeniu, tak jak to ma miejsce w przypadku ubezpieczonego, nie stanowi samodzielnej przyczyny uznania niezdolności do pracy, nawet jeśli w pewnych okresach wymaga czasowych zwolnień lekarskich (orzeczenie Sądu Najwyższego z 12 lipca 2005 r., sygn. akt II UK 288/04, OSNP 2006/5-6/99). Innymi słowy to, że ubezpieczony jest poddawany leczeniu nie jest równoznaczne z niezdolnością do pracy w rozumieniu ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Powyższe schorzenia nie dają bowiem tak istotnych objawów klinicznych, które wykluczałyby ubezpieczonego jako pracownika.

Sąd Okręgowy zauważył, iż uprzednio stwierdzona u B. M. niezdolność do pracy, skutkująca przyznaniem prawa do renty na konkretny okres czasu, nie daje podstaw do uznania, że chroniła go w tym zakresie zasada poszanowania praw słusznie nabytych. Wyjąwszy przypadki przyznania renty stałej, specyfiką świadczenia rentowego, jest jego okresowość, co znaczy, że by nabyć na powrót uprawnienie do tego świadczenia, u osoby wnioskującej musiałaby być stwierdzona niezdolność do pracy. Zmiana stanu zdrowia ubezpieczonego, mogąca skutkować wystąpieniem u niego niezdolności do pracy, jako okoliczność podlegająca okresowej weryfikacji organu rentowego oraz przy wniesieniu odwołania od decyzji odmownej także kontroli sądowej, przesądza o niemożności uznania, że prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy, przyznane na określony czas, stanowi prawo nabyte w rozumieniu przepisów ustawy zasadniczej, albowiem po upływie tego czasu i przy braku przesłanek ponownego jego ustalenia, uprawnienie takie zgodnie z prawem ustaje.

Apelację od powyższego wyroku wniósł ubezpieczony.

Zaskarżył wyrok w całości i zarzucił:

-

naruszenie prawa materialnego przez jego niewłaściwe zastosowanie, tj. naruszenie m.in. art. 12 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Fundusz Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2009 r. nr 153, poz. 1227 ze zm.) polegające na błędnym uznaniu, iż powód z racji posiadanych schorzeń nie jest niezdolny do pracy i nie jest uprawniony do renty ,

-

naruszenie prawa materialnego przez jego niewłaściwe zastosowanie, tj. naruszenie m.in. art. 13 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Fundusz Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2009 r. nr 153, poz. 1227 ze zm.), polegające na niedokonaniu lub nieuwzględnieniu w ocenie wymaganych ww. przepisem rodzaju i charakteru dotychczas wykonywanej pracy, poziomu wykształcenia, wieku i predyspozycji psychicznych wnioskodawcy,

-

naruszenie przepisów postępowania które miało wpływ na jego wynik poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów polegające na dokonaniu nietrafnych ustaleń faktycznych w oparciu o opinię biegłego w zakresie kardiologii, poprzez uznanie jej za kompletną i wystarczającą, mimo wskazania przez biegłego w tejże opinii konieczności wykonania dodatkowych badań dla jej kompletności,

-

naruszenie przepisów postępowania które miało wpływ na jego wynik poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów polegające na niedokonaniu ustaleń faktycznych w zakresie wymaganej przepisem oceny możliwości wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowości przekwalifikowania zawodowego, w szczególności poprzez niepowołanie biegłego w zakresie medycyny pracy.

Wskazując na powyższe zarzuty, ubezpieczony wniósł o:

1)  zmianę zaskarżonego wyroku w całości i ustalenie prawa do renty zgodnie z wnioskiem z dnia 19 grudnia 2012 r.

ewentualnie:

2)  uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.

W uzasadnieniu apelacji ubezpieczony podniósł, że zgodnie z opinią biegłej z zakresu kardiologii, dr Z. B. „Z uwagi na zwiększenie zmian miażdżycowych w naczyniach wieńcowych w koronografii w 2007r. (…) w porównaniu z badaniem w 2004r. wskazane byłoby wykonanie kontrolnej koronografii, co mogłoby mieć zasadnicze znaczenie w ocenie naczyń wieńcowych i może mieć istotny wpływ na orzeczenie niezdolności do pracy". W uzasadnieniu wyroku fakt ten jest przywołany, lecz mimo tego opinia w zakresie kardiologii została uznana za kompletną („opinie biegłych sądowych w sposób pełny i wyczerpujący udzieliły odpowiedzi...", co w świetle powyższego jest oczywistą nieprawdą). Oznacza to, że pominięto konieczność wykonania istotnego badania, które zdaniem biegłej z zakresu kardiologii mogło mieć istotny wpływ na orzeczenie niezdolności do pracy, w sposób oczywiście niekorzystny dla mnie, pozbawiając mnie prawa do orzeczenia uwzględniającego wszystkie aspekty mojego stanu zdrowia w zakresie najbardziej istotnego schorzenia. Skarżący podkreślił, że argument o braku konieczności uwzględniania wyników badań dokonywanych w trakcie toczącej się sprawy ze względu na fakt, że zdaniem sądu uwzględniają one zmianę jego stanu zdrowia, która rzekomo nastąpiła nagle w trakcie toczącej się sprawy i z pewnością nie opisują tego stanu zdrowia z momentu wydania decyzji jest chybiony. Oznaczałby on bowiem również, że zdaniem sądu także badania dokonywane przez biegłych są bezwartościowe, jako dokonane po dacie wydania zaskarżonej decyzji przez ZUS. Jednak w odniesieniu do badań dokonywanych przez biegłych sąd nie stawia tej tezy - dotyczy ona, wybiórczo, tylko badań dokonywanych przez skarżącego samodzielnie, choć również po wydaniu zaskarżonej decyzji.

Zdaniem skarżącego najpoważniejszym naruszeniem w toczącym się postępowaniu jest niedokonanie wymaganych prawem ustaleń w zakresie oceny możliwości wykonywania przez wnioskodawcę dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowości przekwalifikowania zawodowego, przy której bierze się pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychiczne. W szczególności nie uwzględniono kwestii wieku. Dla prawidłowości i rzetelności prowadzenia tego rodzaju postępowania jest oczywiste, ze sąd powinien się w tym aspekcie oprzeć m. in. na opinii biegłego z zakres medycyny pracy, która jednak nie została sporządzona. Sąd I instancji w swoim wywodzie de facto pomija aspekt możliwości podjęcia i wykonywania przez wnioskodawcę zatrudnienia – czy to dotychczasowego (mimo stwierdzonej choroby zawodowej), czy to innego, oraz kwestii ewentualnego przekwalifikowania. Ubezpieczony zwrócił także uwagę na fakt, że sąd I instancji błędnie zinterpretował argument, potwierdzony dowodami, a dotyczący stanu zdrowia rozpatrywanego od 2004r., tj. od daty wydania pierwszej decyzji, że ulega wyraźnie stopniowemu pogorszeniu. Nie chodzi bowiem wnioskodawcy o stosowanie zasady praw nabytych dla podważenia czasowego charakteru orzeczenia o niezdolności do pracy, ale
o stosowanie zasad logiki w ocenie dokonywanej przez sąd, zgodnie z którymi powodem decyzji odmownej w sprawie mogłoby być wyłącznie poprawienie się
stanu zdrowia lub korzystna zmiana innych uwzględnianych czynników, co oczywiście nie miało miejsca.

Pełnomocnik ubezpieczonego na rozprawie apelacyjnej podtrzymał wnioski dowodowe oraz załączył do akt sprawy dokumentację medyczną.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja ubezpieczonego okazała się uzasadniona i doprowadziła do zmiany zaskarżonego wyroku.

Sąd Apelacyjny nie podzielił orzeczenia Sądu Okręgowego, w szczególności co do ustaleń, (poczynionych na podstawie opinii biegłych), dotyczących zdolności ubezpieczonego do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Sąd Odwoławczy akcentuje, że wyjaśnienie treści pojęcia „pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji", wymaga uwzględnienia zarówno kwalifikacji formalnych (zakresu i rodzaju przygotowania zawodowego udokumentowanego świadectwami, dyplomami, zaświadczeniami), jak i kwalifikacji rzeczywistych (czyli wiedzy i umiejętności faktycznych, wynikających ze zdobytego doświadczenia zawodowego).

Z poczynionych w sprawie ustaleń wynika, że wnioskodawca (urodzony w (...)r.) ukończył zasadniczą szkołę zawodową w zawodzie cukiernika i w tym zawodzie pracował przez całe swoje życie zawodowe od 1972r. do 2004r. Wprawdzie wskutek stwierdzonych chorób zawodowych: alergiczne kontaktowe zapalenie skóry rąk i alergicznego nieżytu nosa (decyzja (...) w S. z dnia 16.02.2004r. – plik III akt rentowych k. 2 i 17) przyznano tylko B. M. jednorazowe odszkodowanie za 20 % uszczerbku na zdrowiu, natomiast odmówiono prawa do renty w związku z chorobą zawodową (v. decyzja z dnia 12.11.2004r. k.24 plik I akt rentowych). Jednakże to właśnie wskutek rozpoznanych schorzeń kardiologicznych ( po wykorzystaniu 270 dni zasiłku chorobowego) stwierdzono u badanego wnioskodawcy całkowitą niezdolność do pracy i przyznano rentę od 6.09.2004r. do 30.11.2005r. (plik II decyzja k.12-13 akt rentowych). Następnie, od 1.12.2005r. do 31.12.2012r. przedłużono prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy z powodu schorzeń kardiologicznych.

W świetle powyższych ustaleń rację ma skarżący, iż Sąd Okręgowy dokonał nietrafnej oceny jego stanu zdrowia po 31.12.2012r. W szczególności podkreślić należy, iż teza postanowienia Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 10 kwietnia 2013r. (k.8 akt sprawy) nie zawiera istotnego elementu dla rozstrzygnięcia w sprawie, a mianowicie: czy po 31.12.2012r. nastąpiła poprawa stanu zdrowia, jeśli tak, to na czym ona polegała bądź w czym się przejawia; a także nieprecyzyjnie wskazuje, że B. M. jest z zawodu: ciastkarz, dozorca, sprzątacz, skoro z ustaleń Sądu wynika, iż ukończył zasadniczą szkołę zawodową w zawodzie cukiernika i tylko w tym zawodzie pracował od 1972r. do 2004r. Natomiast wykonywanie zatrudnienia w czasie pobierania renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na stanowisku dozorcy w okresie od 1.05.2011r. do 30.04.2012r. oraz na umowie zlecenia w okresach: 4.05.2011r. do 31.12.2011r., 2.01.2012r. do 31.12.2012r. i 2.01.2013r. do 28.02.2013r. (k.127 a.s.) – nie wynikało z ustaleń Sądu, że ubezpieczony ukończył kursy lub szkolenia zwiększające poziom jego kwalifikacji formalnych ( por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 17 kwietnia 2008r., II UK 192/07, z dnia 25 stycznia 2010r., I UK 215/09).

W związku z powyższym, Sąd Odwoławczy dostrzegł potrzebę uzupełnienia postępowania dowodowego o uzupełniającą opinię biegłego kardiologa Z. B. na okoliczność, jak w postanowieniu Sądu (k.8 akt sprawy), a w szczególności po uwzględnieniu przedłożonych przez ubezpieczonego wyników badań diagnostycznych i dokumentacji lekarskiej na rozprawie apelacyjnej dnia 3 marca 2015r. (k.104 akt sprawy) oraz złożonych przez ubezpieczonego zastrzeżeń do opinii (k.50 i 59 akt sprawy), a nadto wskazać, czy po dniu 31 grudnia 2012r. w stanie zdrowia ubezpieczonego, (z zawodu ciastkarza, pobierającego rentę od 6.09.2004r. do 31.12.2012r.) nastąpiła istotna poprawa stanu zdrowia – powodująca odzyskanie zdolności do pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami, jeśli tak, to na czym polega ta poprawa, uzasadnić.

W opinii uzupełniającej z dnia 14 kwietnia 2015r. biegła kardiolog przedstawiła szczegółowy przebieg leczenia rozpoznanych schorzeń u B. M., opisała badania dodatkowe i wyniki diagnostyczne z powołaniem się na zgromadzoną dokumentację medyczną i orzeczniczą. Opierając się na całokształcie zebranego materiału wskazała istniejące u ubezpieczonego schorzenia kardiologiczne:

1.  Choroba niedokrwienna serca II CCS.

2.  Przebyta operacja pomostowania tętnic wieńcowych w 2004r.

3.  Nadciśnienie tętnicze.

Jednocześnie formułując wnioski końcowe biegła kardiolog, w wyniku przeprowadzonej ponownej analizy badań z dostarczonymi nowymi wynikami badań diagnostycznych stwierdziła, że istniejące u badanego schorzenia i ich zaawansowanie z zakresu chorób układu krążenia powodują częściową niezdolność do pracy po 31.12.2012r. Nie stwierdza się istotnej poprawy zdrowia w porównaniu z orzekaną niezdolnością do pracy. Z uwagi, że nie można spodziewać się dalszej poprawy zdrowia jest to trwała częściowa niezdolność do pracy. W uzasadnieniu końcowych wniosków biegła wskazała, iż opinię swoją motywuje tym, że jak pisała w poprzedniej opinii wykonanie dodatkowych badań diagnostycznych w tym koronografii, może mieć istotny wpływ na orzeczenie o niezdolności do pracy. Badany miał wykonaną próbę wysiłkową z Dobytaminą (poprzednie próby wysiłkowe były niediagnostyczne z uwagi na nie osiągnięcie limitu tętna) która wypadła dodatnio, w echokardiografii w porównaniu z badaniami poprzednimi obniżyła się frakcja wyrzutowa z lewej komory, w koronografii przy drożnych by-passach zwiększyły się zwężenia w prawej tętnicy wieńcowej. Brak także poprawy w porównaniu z badaniem biegłych w dniu 21.03.2011r.

Sąd Apelacyjny akcentuje, że w postępowaniu sądowym ocena niezdolności do pracy w zakresie naruszenia sprawności organizmu i wynikających stąd ograniczeń możliwości wykonywania pracy – weryfikacja orzeczeń lekarzy orzeczników,
z zasady wymaga wiadomości specjalnych. Podstawowym więc dowodem w sprawach o rentę jest dowód z opinii biegłego. Sąd ma obowiązek dopuszczenia dowodu z dalszej opinii, gdy zachodzi taka potrzeba, a więc gdy opinia, którą dysponuje zawiera istotne luki, bo nie odpowiada na postawione tezy dowodowe, jest niejasna, czyli nienależycie uzasadniona albo nieweryfikowalna (por. postanowienie SN z 19 sierpnia 2009 r. III CSK 7/09, Lex nr 533130).

Sąd Apelacyjny uznał, iż podstawowe znaczenie przy rozstrzygnięciu niniejszej sprawy miała opinia uzupełniająca biegłego kardiologa z dnia 14 kwietnia 2015r., albowiem w sposób wszechstronny i szczegółowy wykazała brak poprawy stanu zdrowia ubezpieczonego po dniu 31 grudnia 2012r. Biegła kardiolog trafnie powołała się w opinii uzupełniającej – także na brak poprawy w porównaniu z badaniem biegłych sądowych w dniu 21.03.2011r. (v. opinia końcowa zespołu biegłych z poprzedniej sprawy sygn.. VII U 857/10 k.110-111 dokumentacja orzecznicza), a zdaniem Sądu Apelacyjnego, w szczególności opinia biegłego kardiologa z dnia 14.07.2011r. – wydana w tej sprawie (k.107-109 dok. orzeczniczej), który nie stwierdził poprawy stanu zdrowia i stąd zmiany chorobowe wynikające z choroby niedokrwiennej serca uzasadniały kwalifikację wnioskodawcy nadal jako częściowo niezdolnego do pracy do 31.12.2012r. Podkreślenia wymaga, że w poprzedniej sprawie (VII U 857/10) – teza dowodowa postanowienia Sądu Okręgowego z dnia 9.08.2010r. zawierała prawidłowe elementy, w tym na czym polega ewentualna poprawa stanu zdrowia wnioskodawcy (v. postanowienie k.104 pl. I akt rentowych). W tych okolicznościach Sąd Apelacyjny – wbrew odmiennej ocenie Sądu Okręgowego podzielił zarzuty ubezpieczonego formułowane przez niego w pismach procesowych z dnia 30 grudnia 2013r. oraz z 4 marca 2014r., że opinie biegłych nie były wystarczające do stanowczego rozstrzygnięcia. Tym samym bezprzedmiotowa okazała się argumentacja Sądu Okręgowego, że ubezpieczony domagał się uwzględnienia wyników badań przedłożonych po dacie badania biegłej kardiolog przeprowadzonego w dniu 10 maja 2013r., skoro od 2004r. pobierał rentę na schorzenia kardiologiczne, zaś teza dowodowa nie zobowiązywała biegłych do oceny, czy po 31 grudnia 2012r. nastąpiła poprawa stanu zdrowia.

Sąd Odwoławczy wskazuje, że zgodnie z treścią art. 13 ust. 1 ustawy rentowej, przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy
oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się: stopień naruszenia sprawności organizmu, możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności
w drodze leczenia i rehabilitacji, możliwość wykonywania dotychczasowej pracy
lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne. Sąd Apelacyjny, po ocenie przeprowadzonych opinii biegłych oraz dokonaniu subsumcji stanu faktycznego do norm prawnych uznał, że ubezpieczony jest osobą nadal – po 31 grudnia 2012 r. – częściowo niezdolną do pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami formalnymi i rzeczywistymi cukiernika ciastkarza. Na niezdolność tę wpływają w szczególności schorzenia serca. W związku z tym, że stan zdrowia ubezpieczonego nie uległ poprawie po 31.12.2012r., a także biorąc pod uwagę orzeczenie biegłej kardiolog o trwałej częściowej niezdolności do pracy i wiek ubezpieczonego – Sąd Odwoławczy stwierdził, że ubezpieczony ma nikłe szanse na przekwalifikowanie czy też przywrócenie pełnej zdolności do pracy zgodnej z kwalifikacjami - i w związku z tym, przyznał ubezpieczonemu na stałe rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy .

W związku z powyższym, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok i poprzedzającą go decyzję w ten sposób, że przyznał ubezpieczonemu prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od 1 stycznia 2013 r. na stałe.

Orzeczenie o kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. w związku z § 12.1.2. rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu.

SSA Anna Polak SSA Urszula Iwanowska SSA Zofia Rybicka - Szkibiel