Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 23 września 2015 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. odmówił wnioskodawcy L. O. prawa do emerytury . W uzasadnieniu wskazano ,iż wnioskodawca na dzień 1 stycznia 1999 roku nie posiadał stażu pracy w warunkach szczególnych w wymiarze co najmniej 15 lat. Organ rentowy nie uwzględnił okresu zatrudnienia wnioskodawcy na stanowisku szlifierz w okresie od 11 maja 1976 roku do 15 lutego 1993 roku ponieważ pracodawca wskazał stanowisko , które nie jest zgodne z wykazem stanowiącym załącznik do zarządzenia resortowego. / decyzja w aktach ZUS/.

W dniu 19 października 2015 roku wnioskodawca L. O. odwołał się od powyższej decyzji. W odwołaniu wskazał ,iż zakład w którym pracował w latach 1976-1993 został zlikwidowany i nie ma możliwości dokonania korekty świadectwa pracy w warunkach szczególnych. Wnioskodawca wskazał ,iż w spornym okresie czasu pracował w warunkach szkodliwych co mogą potwierdzić świadkowie wskazani w odwołaniu / odwołanie k- 2/.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. W uzasadnieniu wskazano ,iż w świadectwie pracy wnioskodawcy wskazano inne stanowisko pracy niż wskazane w świadectwie wykonywania pracy w warunkach szczególnych , które powinno być tożsame ze stanowiskiem ze świadectwa pracy. Ponadto organ rentowy wskazał ,iż w świadectwie wykonywania pracy w warunkach szczególnych wskazano stanowisko szlifierz natomiast nie odpowiada ono stanowisku wskazanemu w przepisach resortowych – operator maszyn i urządzeń . ponadto organ podtrzymał argumentację wskazaną w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji/ odpowiedź na odwołanie k- 3-3odw/.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny :

Wnioskodawca urodził się w dniu (...) , nie jest członkiem OFE /niesporne/.

W dniu 6 sierpnia 2015 roku wnioskodawca złożył wniosek o przyznanie mu emerytury/ wniosek w aktach ZUS/

Organ rentowy ustalił ,iż wnioskodawca posiada staż ubezpieczeniowy na dzień 1stycznia 1999 roku w łącznym wymiarze 28 lat 3 miesięcy i 11 dni . Na staż ten składają się okresy składkowe w wymiarze 27 lat 9 miesięcy i 23 dni oraz okresy w nieskładkowe w wymiarze 5 miesięcy i 18 dni. Organ rentowy przyjął ,iż wnioskodawca nie wykazał okresu pracy w warunkach szczególnych co najmniej w wymiarze 15 lat. Organ rentowy nie uznał za pracę w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia wnioskodawcy w Zakładach (...) w okresie od dnia 11 maja 1976 roku do dnia 15 lutego 1993 roku / niesporne /.

Decyzją z dnia 23 września 2015 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. odmówił wnioskodawcy L. O. prawa do emerytury . W uzasadnieniu wskazano ,iż wnioskodawca na dzień 1 stycznia 1999 roku nie posiadał stażu pracy w warunkach szczególnych w wymiarze co najmniej 15 lat. Organ rentowy nie uwzględnił okresu zatrudnienia wnioskodawcy na stanowisku szlifierz w okresie od 11 maja 1976 roku do 15 lutego 1993 roku ponieważ pracodawca wskazał stanowisko , które nie jest zgodne z wykazem stanowiącym załącznik do zarządzenia resortowego. / decyzja w aktach ZUS/.

W okresie od dnia 1.09.1970 roku do dnia 15.02.1993 roku wnioskodawca L. O. był zatrudniony w (...) Zakładach Radiowych (...) w Ł. w pełnym wymiarze czasu pracy. / świadectwo pracy k- 18/ W świadectwie pracy wydanym wnioskodawcy w dniu 15.02.1993 roku zakład wskazał ,iż zajmował on stanowiska – uczeń (...), tokarz i frezer / świadectwo pracy k- 18/.

W dniu 1.09.1970 roku wnioskodawca zawarł z (...) Zakładami Radiowymi w Ł. umowę o naukę zawodu, na mocy której jako młodociany miał być szkolony w zawodzie ślusarz / umowa o naukę zawodu k- 20 /.

W dniu 10 maja 1976 roku wnioskodawca zawarł z (...) Zakładami Radiowymi umowę o pracę na czas nieokreślony , na mocy której został zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku tokarza. Wnioskodawcy przyznano wynagrodzenie zasadnicze zgodnie z obowiązującym taryfikatorem wg V grupy zaszeregowania oraz premię regulaminową. Żadnego dodatku funkcyjnego ani specjalnego wnioskodawcy nie przyznano. / kopia umowy k- 30/.

W angażach z dnia 21.06.1976 r , 1.06.1977 r, 7.07.1977r powierzono wnioskodawcy stanowisko frezera / kopie angaży k—33 i k-37/.

W angażu z dnia 2.08.1979 r wskazano ,iż wnioskodawca jest zatrudniony na stanowisku frezera / kopia angażu k-40/.

W angażu z dnia 18.01.1980 r , 2.12. 1980 r wskazano stanowisko wnioskodawcy jako tokarz /kopia angażu k- 40 i k-41/.

W angażu z 16.07.1982 r wskazano stanowisko wnioskodawcy jako frezer / kopia angażu k- 41/.

Od dnia 1 marca 1982 r wnioskodawcę przeniesiono na inny oddział w charakterze frezera /kopia angażu k- 43/.

W angażu z dnia 31 marca 1982 r wskazano jego stanowisko jako tokarz natomiast powierzono mu obowiązki frezera /kopia angażu k- 44/

W angażu z dnia 13.06 1983 r , 23.11.1984r , 26.02.1985 r, 26.11.86 r , 19.09.1987 r, 30.11.87 r, 28.03.1988 r, 29.08.1988 r, 23.02.1989 r, 22.05.1989 r, 22.06.1989 r, 30.08.1989 r, 31.10.89 r 30.01.1990 r, 23.04.1990 r, 21.08.1990 r, 8.04.1991 r, 12.05.1992 r, 11.08.1992 r, wskazano stanowisko wnioskodawcy jako frezer / kopie angaży k- 45,46, 48, 50, 55, 56, 57, 59, 60, 62/

W dniu 15.02.1993 roku wnioskodawca rozwiązał z zakładem umowę o pracę za porozumieniem stron./ wniosek k-64 /.

Syndyk Masy Upadłości Zakładów Radiowych (...) w Ł. wystawił wnioskodawcy świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, w którym wskazał, iż wnioskodawca był zatrudniony w zakładach od 1.09.1970 roku do 15.02.1993 roku w tym od 11.05.1976 r do 15.02.1993 roku stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace polegające na szlifowaniu lub ostrzeniu wyrobów i narzędzi metalowych oraz polerowaniu mechanicznym na stanowisku szlifierza wymienionym w wykazie A dziale III poz.78 pkt 6 wykazu stanowiącego załącznik nr 4 do zarządzenia Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego nr 7 z dnia 30 marca 1985 roku w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu chemicznego i lekkiego / świadectwo k- 19/.

(...) Zakłady Radiowe w Ł. zajmowały się w okresie zatrudnienia wnioskodawcy produkcją elektroniki np. gramofonów, wzmacniaczy. Wnioskodawca wykonywał swoją pracę w spornym okresie czasu na dziale remontowym. Początkowo praca była w systemie dwuzmianowym a następnie , pod koniec zatrudnienia wnioskodawcy w systemie jednozmianowym. Wnioskodawca zajmował się toczeniem , frezowaniem i szlifowaniem. Wszystkie prace wykonywał w metalu. Wykonywane obowiązki zależały od poleceń przełożonego – brygadzisty. Wnioskodawca pracował w różnym wymiarze przy obsłudze tokarki, np. obsługiwał ją w zależności od potrzeb 1 lub 2 dni przez całą zmianę roboczą a nieraz tylko przez godzinę w pozostałym czasie obsługując inne maszyny . Wnioskodawca obsługiwał obrabiarki takie jak tokarki , szlifierki i frezerki w zależności od potrzeb. Na szlifierkach wnioskodawca wykonywał prace mniej skomplikowane. Na dziale remontowym na jednej hali były zgromadzone wszystkie maszyny , na których dorabiano potrzebne części do naprawy maszyn na produkcję . Praca na dziale remontowym nie odbywała się bezpośrednio na produkcji / zeznania wnioskodawcy 00 :02: 12 w zw. z 00 :29 :40 , CD k- 84 , świadka G. 00:12:29 , świadka K. 00:20:14 CD k- 84,

Zatrudniony wraz z nim pracownik T. G. obsługiwał wyłącznie szlifierki. Jego charakter pracy był inny niż wnioskodawcy ponieważ wykonywał on wyłącznie precyzyjne prace szlifierskie. Na dziale remontowym pracowali również pracownicy , którzy wyłącznie /zeznania świadka G. 00:12:29 CD k- 84, /.

Maszyny obsługiwane przez wnioskodawcę były chłodzone wodą , z reguły zajmował się on obróbką żeliwa , rzadko obrabiał elementy stalowe./ zeznania świadka K. 00:20:14 CD k- 84, /

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie materiału dowodowego zebranego w sprawie opierając się na dokumentach załączonych do akt , w tym archiwalnej dokumentacji pracowniczej wnioskodawcy oraz dokumentach zawartych w aktach ZUS . Ponadto Sąd dopuścił dowód z zeznań świadków G. i K. , którzy w spornym okresie czasu pracowali razem z nim na tym samym dziale w (...) Zakładach Radiowych w Ł. oraz zeznań wnioskodawcy. Sąd dał wiarę zeznaniom świadków i wnioskodawcy w zakresie jego zatrudnienia w spornym okresie czasu w (...) Zakładach Radiowych w Ł., w zakresie w jakim znalazły one potwierdzenie w dokumentach pracowniczych wnioskodawcy. Sąd odmówił wiary zeznaniom wnioskodawcy ,iż w spornym okresie czasu pracował on co najmniej w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku szlifierza i zajmował się wyłącznie szlifowaniem elementów. Przede wszystkim wskazać należy ,iż w dokumentacji pracowniczej wnioskodawcy nie ma żadnego dokumentu sporządzonego w spornym okresie czasu , w którym byłaby jakakolwiek wzmianka o jego zatrudnieniu w charakterze szlifierza. We wszystkich dokumentach wnioskodawca jest wskazywany jako pracownik zatrudniony na stanowisku tokarza oraz frezera. Stanowisko szlifierza jest wskazane wyłącznie w świadectwie wykonywania pracy w warunkach szczególnych, wydanego przez syndyka masy upadłości. Dokument ten nie jest opatrzony żadną datą, co uniemożliwia precyzyjne określenie kiedy był sporządzony. Nie mniej jednak w dacie rozwiązania przez wnioskodawcę stosunku pracy zakład nie był w upadłości a zatem należy przypuszczać ,iż dokument ten został wydany w późniejszym okresie czasu. Natomiast świadectwo pracy wydane wnioskodawcy przez zakład w 1993 roku nie wskazuje stanowiska szlifierza, jako stanowiska zajmowanego w okresie zatrudnienia przez wnioskodawcę . Wnioskodawca nigdy nie występował o sprostowanie tego świadectwa pracy a zatem należy domniemywać ,iż zgadzał się z jego treścią. Ponadto jak zeznał wnioskodawca oraz przesłuchani w sprawie świadkowie , wnioskodawca obsługiwał trzy rodzaje obrabiarek – tokarki , frezerki i szlifierki . Świadek G. wprost wskazał ,iż w przeciwieństwie do wnioskodawcy obsługiwał wyłącznie szlifierki, wykonując na nich skomplikowane precyzyjne prace natomiast wnioskodawca wykonywał tylko prace szlifierskie proste , nieskomplikowane i obsługiwał wszystkie maszyny. Nie można zatem stwierdzić ,iż wnioskodawca stale, w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace szlifierza w spornym okresie czasu. Czyni to wątpliwym treść świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach, które przedłożył organowi rentowemu. Wnioskodawca wykonywał w ramach zatrudnienia wszelkie prace na różnego rodzaju obrabiarkach , w zależności od potrzeb i poleceń przełożonego. Podnieść należy również ,iż brak jest dowodów ,iż wnioskodawcy był w trakcie zatrudnienia wypłacany dodatek z tytułu zatrudnienia w warunkach szczególnych. W zachowanej dokumentacji płacowej nadesłanej przez archiwum brak jest jakiejkolwiek wzmianki o tym składniku wynagrodzenia . Dotyczy to również umowy o pracę wnioskodawcy i kolejnych angaży podnoszących stawkę zaszeregowania przy wynagrodzeniu zasadniczym. Jedynym dodatkowym składnikiem wynagrodzenia była premia regulaminowa i dodatek za wysługę lat.

Sąd Okręgowy ocenił i zważył, co następuje:

W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

W myśl art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2015 roku Nr 748), ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy tj. w dniu 1 stycznia 1999 roku (art. 196 ustawy) osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat – dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz,

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Zaś ust. 2 w/w przepisu (wg stanu prawnego do dnia 31 grudnia 2012 roku) stanowił, że emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa oraz rozwiązania stosunku pracy - w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem.

Od dnia 1 stycznia 2013 roku ust. 2 w/w przepisu uległ zmianie poprzez rezygnację ustawodawcy z warunku rozwiązania stosunku pracy (ustawa z dnia 11 maja 2012 roku o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw – art. 1 – Dz. U. z 2012r., poz. 637)

Zgodnie z art. 27 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 roku przysługuje emerytura, jeżeli spełnili łącznie następujące warunki: osiągnęli wiek emerytalny wynoszący co najmniej 65 lat (dla mężczyzn), oraz mają okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 25 lat (dla mężczyzn).

Stosownie do treści art. 32 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 roku, będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2 – 3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1.

Według treści § 3 i 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 z późn. zm.) za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury, zwany dalej „wymaganym okresem zatrudniania” uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia. Pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1)  osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn;

2)  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Powołany wykaz wskazuje wszystkie te prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego.

W świetle § 2 ust. 1 tegoż rozporządzenia oraz zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy, przy czym powyższe okoliczności pracownik jest obowiązany udowodnić (por. wyrok Sądu Najwyższego z 15 grudnia 1997 r. II UKN 417/97 – (...)
i US (...) i wyrok Sądu Najwyższego z 15 listopada 2000 r. II UKN 39/00 Prok.
i Prawo (...)).

Stosownie do § 2 ust. 2 rozporządzenia okresy takiej pracy stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według określonego wzoru lub świadectwie pracy.

Należy podkreślić, że nabycie prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym jest przywilejem w stosunku do nabywania emerytur w powszechnym wieku emerytalnym, przeto skorzystanie z tego prawa nie może podlegać uznaniu lub opierać się na wykładni rozszerzającej, ale powinno mieć oparcie w ustalonych okolicznościach faktycznych sprawy, które spełniają prawne wymagania zakwalifikowania określonej pracy jako zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

W orzecznictwie (por. np. wyrok z dnia 15 grudnia 1997 r., II UKN 417/97, OSNAPiUS 1998 nr 21, poz. 638) przyjmuje się, że nie korzysta z uprawnienia do emerytury w niższym wieku emerytalnym pracownik, który nie udowodnił, że wykonywał pracę w szczególnych warunkach w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku. Z rozważań zawartych w tym orzeczeniu należy wyprowadzić nadto wniosek, iż - ze względu na charakter omawianego świadczenia (wcześniejsza emerytura) - przepisy rozporządzenia należy wykładać ściśle.

W przedmiotowym stanie faktycznym nie budzi wątpliwości fakt, iż wnioskodawca spełnia przesłanki ustawowe co do: wieku – wnioskodawca ukończył 60 lat , braku członkostwa w otwartym funduszu emerytalnym oraz wymaganych na dzień 1 stycznia 1999 roku okresów składkowych i nieskładkowych.

Organ rentowy nie uwzględnił zaś żadnego okresu zatrudnienia wnioskodawcy, jako pracy wykonywanej w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze podnosząc brak rzetelnego świadectwa wykonywania prac w szczególnych warunkach. Świadectwo ,którym legitymuje się wnioskodawca wskazuje stanowisko pracy, co do zajmowania którego brak jest potwierdzenia w świadectwie pracy. Treść świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych nasunęła uzasadnioną wątpliwość czy faktycznie w okresie tam wskazanym wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę jako szlifierz czyli na stanowisku zaliczanym do wykonywania pracy w szczególnych warunkach.

Przedmiotem sporu pozostawało ustalenie, czy wnioskodawca spełnia warunek 15 letniego okresu zatrudnienia w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze. Kwestią jaką należało zbadać, była okoliczność, czy w spornym okresie zatrudnienia, o którego zaliczenie do stażu pracy w warunkach szczególnych wnosił skarżący tj. od dnia 11 maja 1976 roku do 15 lutego 1993 roku pracę na stanowisku szlifierza wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Analiza treści wykazu A do powołanego rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 roku wskazuje, że prace przy wybijaniu, oczyszczaniu i wykańczaniu odlewów wymienione w dziale III (zatytułowanym „w hutnictwie i przemyśle metalowym”) pod poz. 78 wykazu (prace różne w hutnictwie i przemyśle metalowym) wskazano szlifowanie lub ostrzenie wyrobów i narzędzi metalowych oraz polerowanie mechaniczne jako prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Zaznaczyć należy ,iż w zakładzie w którym pracował wnioskodawca zajmował się on dorabianiem części do maszyn wykorzystywanych na produkcji w tym zakładzie.

Pomocnicze znaczenie stanowi wykaz zawarty w załączniku nr 1 do Zarządzenia nr 3 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 30 marca 1985 roku w sprawie wykazu stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach uprawniające do niższego wieku emerytalnego oraz do wzrostu emerytury lub renty inwalidzkiej (Dz. Urz. MG z dnia 29.06.1985 r ). W Wykazie A Dziale III „W hutnictwie i przemyśle metalowym” pod pozycją 78 tj. prace różne w hutnictwie i przemyśle metalowym wymieniono szlifowanie lub ostrzenie wyrobów i narzędzi metalowych oraz polerowanie mechaniczne wymieniono stanowiska pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych. W punkcie 6 wskazano szlifierza , krajacza metali tarczą ścierną . Nie ma natomiast nigdzie wymienionego stanowiska tokarza ani frezera.

Podkreślić należy, iż ustawodawca w obecnie obowiązujących przepisach celowo odszedł od szczegółowego określania stanowisk pracy, skupiając się na zakresach obowiązków, bowiem nazwy stanowisk pracy mogły być bardzo różne w zależności od zakładu pracy. Ponadto ustalano je często na długo przed wejściem w życie przepisów określających pracę w warunkach szczególnych. Z tej przyczyny Sąd ma nie tylko prawo, ale i obowiązek ustalać rzeczywisty zakres obowiązków, bez względu na nazwę stanowiska.

Dla oceny, czy pracownik pracował w szczególnych warunkach, nie ma istotnego znaczenia nazwa zajmowanego przez niego stanowiska, tylko rodzaj powierzonej mu pracy. Praca w szczególnych warunkach to praca wykonywana stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy (przez 8 godzin dziennie, jeżeli pracownika obowiązuje taki wymiar czasu pracy) w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 czerwca 2011 r. I UK 393/10).

Wskazać również należy, iż jak słusznie zauważył Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 4 listopada 2008 roku (III AUa 3113/08, Lex nr 552003) „Świadectwo pracy w warunkach szczególnych wydane pracownikowi przez pracodawcę stanowi domniemanie i podstawę do przyjęcia, iż okres pracy w nim podany jest okresem pracy w warunkach szczególnych, o którym mowa w art. 32 ust. 2 ustawy z 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W sytuacji, kiedy brak wymaganego świadectwa pracy w warunkach szczególnych wystawionego przez pracodawcę, Sąd może prowadzić postępowanie dowodowe zmierzające do ustalenia, czy praca wykonywana przez stronę, była wykonywana w warunkach wymaganych przepisami rozporządzenia, czy ubezpieczony zajmował któreś ze stanowisk pracy wymienionych w załącznikach nr 1 lub 2 do rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.” Takie też postępowanie należy prowadzić, kiedy organ rentowy zakwestionuje fakty wskazane w tego rodzaju świadectwie (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 sierpnia 2009 r., I UK 77/09, Lex nr 558288).

Regulacja § 2, statuująca ograniczenia dowodowe i obowiązująca w postępowaniu przed organem rentowym, nie ma zastosowania w postępowaniu odwoławczym przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych. W konsekwencji okoliczność i okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach Sąd uprawniony jest ustalać także innymi środkami dowodowymi niż dowód z zaświadczenia zakładu pracy, w tym zeznaniami świadków (por. uchwała Sądu Najwyższego z 27 maja 1985 r. sygn. III UZP 5/85 – LEX 14635, uchwała Sądu Najwyższego z 10 marca 1984 r. III UZP 6/84 – LEX 14625).

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na okoliczność pracy wykonywanej przez wnioskodawcę w szczególnych warunkach dopuścił dowód z zeznań świadków G. i K. a także z przesłuchania wnioskodawcy oraz przeprowadził dowód z dokumentacji osobowej ze spornego okresu zatrudnienia.

Wnioskodawca wnosił o zaliczenie do stażu pracy w szczególnych warunkach okresu zatrudnienia od dnia 11.05.1976 roku do dnia 15.02.1993 roku przypadającego na okres zatrudnienia w (...) Zakładach Radiowych (...) w Ł..

W ocenie Sądu brak jest podstaw do przyjęcia ,iż w powyższym okresie wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał czynności szlifierza. Z ustaleń poczynionych w postępowaniu dowodowym wynika ,iż wnioskodawca w tym okresie czasu wykonywał również pracę na tokarkach (nieraz po kilka dni z rzędu) oraz frezerkach. Zakład zatrudniał pracowników , którzy obsługiwali jeden rodzaj maszyn np. tokarki czy szlifierki oraz takich jak wnioskodawca , którzy obsługiwali kilka maszyn w zależności od powierzonych im zadań i potrzeb . Nie sposób również pominąć okoliczności o której zeznawał świadek G. ,iż wnioskodawca obsługiwał szlifierki ale w zakresie wykonywania prac nieskomplikowanych. Świadek jako wykwalifikowany szlifierz pracował wyłącznie na szlifierkach , wykonywał prace skomplikowane i precyzyjne. W ocenie Sądu nie można zatem stwierdzić ,iż wnioskodawca codziennie przez całą zmianę roboczą zajmował się szlifowaniem. Podkreślić należy ,iż zgodnie z treścią powołanych przepisów praca na takich obrabiarkach jak tokarki czy frezerki w zakresie przemysłu maszynowego nie jest uznawana za pracę w warunkach szczególnych.

Jak już wcześniej zaznaczono w sprawie o prawo do emerytury w obniżonym wieku z tytułu pracy w warunkach szczególnych, sąd winien dążyć do ustalenia charakteru pracy rzeczywiści wykonywanej, a nie opierać się jedynie na stanowisku ujętemu w dokumentacji pracowniczej. Tym niemniej, nawet przy tym założeniu, faktycznie wykonywany rodzaj pracy nie może być rozpatrywany w oderwaniu od branży. Sąd w pełni podziela pogląd wyrażony przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 1 czerwca 2010 roku w sprawie II UK 21/10 (Lex 619638) oraz z dnia 19 maja 2011 roku, sygn. akt III UK 174/10 (Lex 901652), że wykaz A ma charakter stanowiskowo-branżowy i specyfika poszczególnych branż determinuje charakter świadczonych w nich prac i warunki w jakich są wykonywane, ich uciążliwość i szkodliwość dla zdrowia. W ocenie Sądu niewątpliwie prace wykonywane przez wnioskodawcę w spornym okresie czasu należy zaliczyć do prac związanych z przemysłem maszynowym ( co również wskazano w świadectwie pracy w warunkach szczególnych powołując się na treść zarządzenia nr 3 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 30.03.1985 r ) ponieważ wnioskodawca zajmował się wytwarzaniem części do naprawianych maszyn.

Reasumując, biorąc pod uwagę przywołane przepisy stwierdzić należy, że pomimo, iż wnioskodawca spełnił pozostałe przesłanki do przyznania emerytury, a mianowicie: wieku, posiadania co najmniej 25-letniego okresu składkowego i nieskładkowego oraz nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego, ze względu na nieprzepracowanie wymaganego ustawowo okresu 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze emerytura wnioskodawcy nie przysługuje.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie.

ZARZĄDZENIE

odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć wnioskodawcy wraz z pouczeniem o prawie, sposobie i terminie do wniesienia apelacji.

27.04.2016