Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

S., dnia 22 kwietnia 2016 roku

Sąd Rejonowy w Słupsku IX Wydział Cywilny

w następującym składzie:

Przewodnicząca: SSR Ewa Reginia-Jurkiewicz

Protokolant: Tomasz Bajek

po rozpoznaniu w dniu 12 kwietnia 2016 roku w Słupsku

na rozprawie sprawy

z wniosku C. Z. i B. Z.

z udziałem (...) S.A. w G.

o ustanowienie służebności przesyłu

postanawia:

1.  ustanowić na nieruchomości, położonej w D., oznaczonej jako działka nr (...), dla której Sąd Rejonowy w Słupsku prowadzi Księgę Wieczystą nr (...) na rzecz uczestnika (...) S.A. w G. nieograniczoną w czasie, odpłatną służebność przesyłu, o powierzchni 244 m kw., obejmującą znoszenie istnienia posadowionych na nieruchomości obciążonej i przestrzeni nad i pod powierzchnią tej nieruchomości urządzeń i instalacji elektroenergetycznych, służących do przesyłu energii elektrycznej oraz uprawnienie do korzystania z nieruchomości obciążonej w zakresie niezbędnym do dokonywania konserwacji, remontów, modernizacji oraz usuwania awarii urządzeń i instalacji elektroenergetycznych wraz z prawem wejścia i wjazdu na teren odpowiednim sprzętem przez pracowników uczestnika oraz przez wszystkie podmioty i osoby, którymi uczestnik posługuje się w związku z prowadzoną działalnością, w pasie o łącznej szerokości 3 metry, licząc po 1,5 metra od osi słupów linii napowietrznej oraz z dojazdem o szerokości 3 metrów, zgodnie z mapą przebiegu sieci przesyłowej na w/w nieruchomości, sporządzoną przez biegłego P. J., stanowiącą załącznik do niniejszego postanowienia;

2.  ustanowić na nieruchomości, położonej w Ś., oznaczonej jako działka nr (...), dla której Sąd Rejonowy w Słupsku prowadzi Księgę Wieczystą nr (...) na rzecz uczestnika (...) S.A. w G. nieograniczoną w czasie, odpłatną służebność przesyłu, o powierzchni 421 m kw., obejmującą znoszenie istnienia posadowionych na nieruchomości obciążonej i przestrzeni nad i pod powierzchnią tej nieruchomości urządzeń i instalacji elektroenergetycznych, służących do przesyłu energii elektrycznej oraz uprawnienie do korzystania z nieruchomości obciążonej w zakresie niezbędnym do dokonywania konserwacji, remontów, modernizacji oraz usuwania awarii urządzeń i instalacji elektroenergetycznych wraz z prawem wejścia i wjazdu na teren odpowiednim sprzętem przez pracowników uczestnika oraz przez wszystkie podmioty i osoby, którymi uczestnik posługuje się w związku z prowadzoną działalnością, w pasie o łącznej szerokości 3 metry, licząc po 1,5 metra od osi słupów linii napowietrznej, zgodnie z mapą przebiegu sieci przesyłowej na w/w nieruchomości, sporządzoną przez biegłego P. J., stanowiącą załącznik do niniejszego postanowienia;

3.  zasądzić od uczestnika (...) S.A. w G. na rzecz wnioskodawców C. Z. i B. Z. solidarnie kwotę 370 zł (trzysta siedemdziesiąt złotych), tytułem jednorazowego wynagrodzenia za ustanowienie służebności opisanej w punkcie pierwszym postanowienia;

4.  zasądzić od uczestnika (...) S.A. w G. na rzecz wnioskodawców C. Z. i B. Z. solidarnie kwotę 830 zł (osiemset trzydzieści złotych), tytułem jednorazowego wynagrodzenia za ustanowienie służebności opisanej w punkcie drugim postanowienia;

5.  zasądzić od uczestnika (...) S.A. w G. na rzecz wnioskodawców C. Z. i B. Z. solidarnie kwotę 875 zł (osiemset siedemdziesiąt pięć złotych) tytułem zwrotu połowy kosztów związanych z udziałem biegłych;

6.  nakazać ściągnąć od wnioskodawców C. Z. i B. Z. solidarnie na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Słupsku kwotę 2.070,23 zł (dwa tysiące siedemdziesiąt 23/100 złotych) tytułem zwrotu kosztów sądowych;

7.  nakazać ściągnąć od uczestnika (...) S.A. w G. na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Słupsku kwotę 2.070,23 zł (dwa tysiące siedemdziesiąt 23/100 złotych) tytułem zwrotu kosztów sądowych.

Sygn. akt IX Ns 157/12

UZASADNIENIE

Wnioskodawcy - C. Z. i B. Z. wnieśli o ustanowienie służebności przesyłu na rzecz uczestnika postępowania (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w G., w zamian za jednorazowe wynagrodzenie w wysokości 20.000 zł, na stanowiących ich własność nieruchomościach:

- działce gruntu oznaczonej numerem ewidencyjnym (...), położonej w miejscowości D., dla której Sąd Rejonowy w Słupsku VII Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o numerze (...),

- działce gruntu oznaczonej numerem ewidencyjnym (...), położonej w miejscowości Ś., dla której Sąd Rejonowy w Słupsku VII Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o numerze (...).

Nadto wnioskodawcy wnieśli o zasądzenie na ich rzecz solidarnie od uczestnika kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu wniosku wnioskodawcy podnieśli, iż nad nieruchomością oznaczoną numerem ewidencyjnym (...) przebiega linia energetyczna o długości 65 m oraz posadowiony został jeden słup betonowy pojedynczy, zaś wzdłuż nieruchomości oznaczonej numerem ewidencyjnym (...) przebiega linia energetyczna o długości 250 m oraz posadowione zostały dwa podwójne słupy energetyczne oraz cztery pojedyncze słupy betonowe. Powyższe urządzenia wchodzą w skład przedsiębiorstwa uczestnika postępowania, który korzysta z gruntu wnioskodawców nie posiadając ku temu tytułu prawnego. Wnioskodawcy wskazali dodatkowo, iż pismem z dnia 20 stycznia 2012r. wzywali uczestnika do ustanowienia służebności przesyłu w drodze umowy, niemniej uczestnik nie ustosunkował się merytorycznie do propozycji wnioskodawców. Wnioskodawcy w toku procesu kwestionowali zasadność podniesionego przez uczestnika zarzutu zasiedzenia służebności, wskazując, iż nie wykazał on przesłanek objęcia służebności w posiadanie oraz terminu budowy linii elektroenergetycznej, przebiegu linii elektroenergetycznej przed jej modernizacją w 1981 roku, ani nie udowodnił przeniesienia posiadania elementów infrastruktury elektroenergetycznej od poprzedników prawnych, w tym Skarbu Państwa po 1989 roku.

W odpowiedzi na wniosek, uczestnik postępowania – (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w G. wniósł o stwierdzenie zasiedzenia służebności na nieruchomościach wnioskodawców. Uczestnik wskazał przy tym, iż linie elektroenergetyczne biegnące wzdłuż nieruchomości wnioskodawców zostały wybudowane 30 lat temu i od tego czasu są użytkowane przez uczestnika i jego poprzedników prawnych świadczących usługi przesyłu energii elektrycznej. Uczestnik z ostrożności procesowej, na wypadek razie nieuwzględnienia powyższego zarzutu, przychylił się do wniosku o ustanowienie służebności przesyłu co do samej zasady, modyfikując treść zaproponowanej przez wnioskodawców służebności poprzez ustanowienie służebności przesyłu polegającej na znoszeniu istnienia posadowionych na nieruchomości obciążonej urządzeń elektroenergetycznych w postaci linii średniego napięcia służących do przesyłu energii elektrycznej i prawa korzystania z nieruchomości obciążonych w zakresie niezbędnym do dokonywania konserwacji, remontów, modernizacji, usuwania awarii oraz przebudowy urządzeń i instalacji elektroenergetycznych, wraz z prawem wejścia i wjazdu na teren odpowiednim sprzętem przez pracowników Przedsiębiorstwa (...) oraz przez wszystkie podmioty i osoby, którymi Przedsiębiorstwo (...) posługuje się w związku z prowadzoną działalnością. Uczestnik ponadto zakwestionował wysokość jednorazowego wynagrodzenia dochodzonego przez wnioskodawców w ramach ustanowienia niniejszej służebności. Uczestnik wniósł również o zasądzenie od wnioskodawców na jego rzecz kosztów postępowania wraz z kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

C. Z. i B. Z. na prawach majątkowej wspólności ustawowej małżeńskiej są współwłaścicielami nieruchomości położonej w miejscowości D., stanowiącej działkę nr (...) dla której Sąd Rejonowy w Słupsku prowadzi księgę wieczystą nr (...) oraz nieruchomości położonej w miejscowości Ś., stanowiącej działkę nr (...) dla której Sąd Rejonowy w Słupsku prowadzi księgę wieczystą nr (...).

Bezsporne, nadto dowód: odpis księgi wieczystej nr (...) – k. 9-14, odpis księgi wieczystej nr (...) – k. 15-20, wypis uproszczony z rejestru gruntów – k. 21-22, kopia mapy ewidencyjnej – k. 23-24 akt;

Działka gruntu nr (...) położona w obrębie geodezyjnym D. stanowi obszar użytków rolnych chronionych przed zamianą przeznaczenia. Przez teren działki nr (...) przebiega napowietrzna linia energetyczna średniego napięcia 15 kV o długości 62m. Na przedmiotowej nieruchomości posadowiono jeden pojedynczy słup strunobetonowy. Dla niniejszej działki nie sporządzono aktualnego panu zagospodarowania przestrzennego.

Powierzchnia gruntu wyłączona z użytkowania, zajęta pod słup na działce nr (...) wynosi 4,84m ².

Powierzchnia strefy ograniczonego użytkowania wzdłuż linii 15kV na działce (...) wynosi 235,16m ².

Dowód: opinia biegłej sądowej M. S. (1) – koperta na k. 455, pisemna opinia uzupełniająca – k. 480-481 akt;

Działka gruntu nr (...) położona w obrębie geodezyjnym Ś. stanowi obszar użytków rolnych chronionych przed zamianą przeznaczenia oraz lasy. Przez teren działki nr (...) przebiega napowietrzna linia energetyczna niskiego napięcia 0,4 kV o długości 170m linii głównej i 65m linii przydomowej. Na przedmiotowej nieruchomości posadowiono cztery pojedyncze słupy betonowe i jeden rozgałęźny. Dla niniejszej działki nie sporządzono aktualnego panu zagospodarowania przestrzennego.

Całkowita powierzchnia gruntu wyłączona z użytkowania, zajęta pod słupy na działce nr (...) wynosi 17,37m ².

Powierzchnia strefy ograniczonego użytkowania wzdłuż linii 0,4 kV na działce (...) wynosi 687,63m ².

Dowód: opinia biegłej sądowej M. S. (1) – koperta na k. 455, pisemna opinia uzupełniająca – k. 480-481 akt;

Na podstawie zarządzeń Ministra Przemysłu i Handlu dokonano przekształcenia przedsiębiorstwa państwowego pod nazwą Zakład (...) w S. w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa pod nazwą Zakład (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w S.. Składniki majątkowe Zakładu (...) w S. w postaci linii energetycznych relacji Ż., Ż. – D., Ż. - G. zostały przekazane do (...) Spółki Akcyjnej jako infrastruktura przemysłowa.

Dowód: akt notarialny z dnia 12 lipca 1993r., Rep. A nr (...) – k. 70-80, zarządzenie Ministra Przemysłu i Handlu nr 205/O./93 z dnia 9.07.1993r. – k. 83-85, postanowienie Sądu Rejonowego w Słupsku z dnia 13.09.1993r. – k. 86, zarządzenie nr 13 z dnia 10.05.1978r. – k. 87-89, zarządzenie nr 57 z dnia 30.12.1988r. – k. 90-93, mapa – k. 95, dokumentacja projektowa k. 96-103 akt;

Uchwałą nadzwyczajnego walnego zgromadzenia Zakładu (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w S. nastąpiło połączenie tej spółki w trybie art. 492 § 1 k.s.h. poprzez przeniesienie całego jej majątku na (...) Spółkę Akcyjną, która obecnie funkcjonuje pod nazwą (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w G..

Dowód: odpis pełny z KRS – k.41-67 akt;

Urządzenia energetyczne zlokalizowane na działkach nr (...) w D. oraz 121 w Ś. obecnie wchodzą w skład przedsiębiorstwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w G..

Bezsporne

Wartość prawa służebności przesyłu w związku z usytuowaniem urządzeń przesyłowych na działce nr (...) wynosi 365,00zł

Dowód: opinia biegłej sądowej M. S. (1) – koperta na k. 455, pisemna opinia uzupełniająca – k. 480-481 akt;

Wartość prawa służebności przesyłu w związku z usytuowaniem urządzeń przesyłowych na działce nr (...) wynosi 827,00zł

Dowód: opinia biegłej sądowej M. S. (1) – koperta na k. 455, pisemna opinia uzupełniająca – k. 480-481 akt;

Pismem z dnia 20 stycznia 2012r. C. Z. i B. Z. wezwali (...) Spółkę Akcyjną z siedzibą w G. do ustanowienia służebności przesyłu w drodze umowy i zapłaty kwoty 20.000,00zł tytułem wynagrodzenia.

Dowód: wezwanie z dnia 20 stycznia 2012r. – k. 26 akt.

Sąd zważył co następuje:

Stosownie do treści art. 305 ¹ k.c. służebność przesyłu jest prawem polegającym na tym, że przedsiębiorca, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia, o których mowa w art. 49 § 1 k.c., tj. służące do doprowadzania lub odprowadzania płynów, pary, gazu, energii elektrycznej, może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń.

Podstawowym sposobem ustanowienia służebności przesyłu jest umowa między właścicielem nieruchomości i przedsiębiorcą. Jeżeli przedsiębiorca odmawia zawarcia umowy o ustanowienie służebności przesyłu, a jest ona konieczna do korzystania z urządzeń, właściciel nieruchomości może żądać odpowiedniego wynagrodzenia w zamian za ustanowienie służebności przesyłu (art. 305 ² § 2 k.c.).

W rozpatrywanej sprawie bezsporną pozostawała okoliczność, iż uczestnik postępowania jest właścicielem urządzeń energetycznych zlokalizowanych na działce wnioskodawców. Do zawarcia umowy o ustanowienie służebności przesyłu pomiędzy stronami nie doszło, zaistniały zatem podstawy do wystąpienia przez wnioskodawców z żądaniem ustanowienia służebności przesyłu na drodze sądowej.

Uczestnik w toku procesu wniósł o stwierdzenie zasiedzenia służebności na nieruchomościach powodów stanowiących działki nr (...) w D. i nr 121 w Ś..

W tym stanie rzeczy Sąd zobowiązany był poddać szczegółowej analizie podniesiony przez uczestnika zarzut zasiedzenia służebności przesyłu na nieruchomości powodów – jako najdalej idący. Sąd zważył przy tym, iż skuteczne podniesienie zarzutu zasiedzenia oznaczałoby stwierdzenie po stronie uczestnika tytułu prawnego do korzystania z nieruchomości wnioskodawców, a tym samym brak podstawy faktycznej i prawnej do ustanowienia służebności przesyłu i żądania zasądzenia od uczestnika na rzecz wnioskodawców wynagrodzenia z tego tytułu. Sąd miał bowiem na względzie ugruntowaną linię orzeczniczą Sądu Najwyższego, zgodnie z którą w sytuacji wygaśnięcia roszczeń uzupełniających byłego właściciela, przewidzianych w art. 224 § 2 i 225 k.c. z uwagi na zasiedzenie nieruchomości przez posiadacza samoistnego, były właściciel nie może dochodzić od tego posiadacza roszczeń, nawet tych z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia / vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 września 2013r., sygn. akt I CSK 700/12, [w:] LEX nr 1388637, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 stycznia 2012r., sygn. akt II CSK 258/11, [w:] LEX nr 1125088/.

Na wstępie tych rozważań należało wskazać, iż w orzecznictwie Sądu Najwyższego przesądzona została pozytywnie kwestia dopuszczalności ustalenia przez Sąd faktu nabycia prawa przez zasiedzenie w sprawie innej niż w postępowaniu o zasiedzenie / vide: uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 10 lutego 1951 r., C 741/50, [w:] LEX nr 505368, uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 20 marca 1969 r. III CZP 11/69, [w:] LEX nr 923 oraz uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 21 października 1994 r., III CZP 132/94, [w:] LEX nr 4132/. Orzekający w niniejszej sprawie Sąd był zatem zobowiązany, w sytuacji podniesienia zarzutu zasiedzenia, zbadać czy istotnie do zasiedzenia doszło, zaś pozytywne przesądzenie tej kwestii winno prowadzić do oddalenia wniosku.

Zgodnie z treścią 292 k.c. służebność gruntowa może być nabyta przez zasiedzenie tylko w wypadku, gdy polega na korzystaniu z trwałego i widocznego urządzenia. Przepisy o nabyciu własności nieruchomości przez zasiedzenie stosuje się odpowiednio. Z mocy art. 305 ⁴ k.c. powyższa regulacja znajduje również zastosowanie do służebności przesyłu. Zważając na treść art. 172 k.c. stwierdzić należy, iż przesłankami zasiedzenia służebności gruntowej są: posiadanie służebności, polegające na korzystaniu z trwałego i widocznego urządzenia w zakresie odpowiadającym treści określonej służebności oraz upływ oznaczonego w ustawie czasu. Posiadanie służebności powinno być nieprzerwane, przy czym bieg zasiedzenia rozpoczyna się od momentu, gdy posiadacz służebności przystąpił do korzystania z trwałego i widocznego urządzenia. Wymagany dla zasiedzenia okres czasu posiadania służebności zależy od dobrej lub złej wiary posiadacza.

Posiadacz służebności gruntowej nabywa służebność, jeżeli ją posiadał nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz w dobrej wierze, a jeżeli uzyskał posiadanie w złej wierze, do nabycia służebności przez zasiedzenie wymagany jest upływ trzydziestu lat. Jednocześnie w przypadkach kiedy zasiedzenie nastąpiło przed dniem wejścia w życie noweli wprowadzonej ustawą z dnia 28 lipca 1990r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny, tj. przed dniem 1 października 1990 r. stosować należy krótsze terminy prowadzące do zasiedzenia – odpowiednio 10 lat dla posiadacza w dobrej wierze i 20 lat dla posiadacza w złej wierze. Decydująca dla określenia dobrej wiary posiadacza jest chwila uzyskania posiadania, wobec czego późniejsze od tej chwili okoliczności powodujące, że posiadacz służebności stał się posiadaczem w złej wierze, nie mają już znaczenia i nie powodują przedłużenia terminu do lat trzydziestu.

Sąd Najwyższy w licznych orzeczeniach przesądził o dopuszczalności nabycia służebności gruntowej przez przedsiębiorstwo energetyczne w drodze zasiedzenia / vide: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 8 września 2006 r., II CSK 112/06, [w:] LEX nr 193240, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 31 maja 2006 r., IV CSK 149/05, [w:] LEX nr 258681,

uchwała Sądu Najwyższego z dnia z dnia 17 stycznia 2003 r., III CZP 79/02, [w:] LEX nr 57064/, jak również uznał, że przed ustawowym uregulowaniem służebności przesyłu dopuszczalne było nabycie w drodze zasiedzenia służebności odpowiadającej treści służebności przesyłu na rzecz takiego przedsiębiorstwa / vide: uchwała Sądu Najwyższego z dnia 7 października 2008 r., III CZP 89/08, [w:] LEX nr 458125, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 grudnia 2008r., II CSK 389/08, [w:] LEX nr 484715, uchwała Sądu Najwyższego z dnia 22 maja 2013 r., III CZP 18/13, [w:] LEX nr 1316046/.

Analizę zgłoszonego przez pozwanego zarzutu zasiedzenia Sąd przeprowadził w oparciu o materiał dowodowy w postaci dokumentów złożonych przez pozwanego do akt sprawy.

Materiał dowodowy przedstawiony przez uczestnika na k. 70-93 dotyczył następstwa prawnego uczestnika jako operatora przesyłowego korzystającego z infrastruktury wybudowanej przez jego poprzedników.

Uczestnik nie przedstawił ciągu przekształceń podmiotowych po stronie dostawcy energii począwszy od daty wybudowania na nieruchomościach wnioskodawców. Z dokumentów złożonych do akt sprawy wynika wyłącznie, iż uczestnik jest następcą prawnym Zakładu (...) Spółki Akcyjnej w S. / vide: odpis pełny z KRS – k. 41-67 akt/, zaś składniki majątkowe Zakładu (...) w S. w postaci linii energetycznych relacji Ż., Ż. – D., Ż. - G. zostały przekazane do (...) Spółki Akcyjnej jako infrastruktura przemysłowa / vide: załącznik do zarządzenia nr 205/O./93 - k. 85 akt/.

Podkreślić należy, że dla wykazania wymaganego przez art. 176 k.c. przeniesienia posiadania, umożliwiającego doliczenie okresu posiadania poprzednika, konieczne jest w pierwszej kolejności wykazanie przeniesienia posiadania ze Skarbu Państwa na rzecz przedsiębiorstwa państwowego, a następnie przeniesienie tego posiadania wraz z każdym kolejnym przeniesieniem pomiędzy różnymi podmiotami.

Uczestnik nie przedłożył żadnych dokumentów na okoliczność przeniesienia posiadania służebności ze Skarbu Państwa na przedsiębiorstwo państwowe (...) w S., a jedynie wykazał, iż miało miejsce przekształcenie tego przedsiębiorstwa w spółkę Skarbu Państwa /vide: akt notarialny z dnia 12 lipca 1993r., Rep. A nr (...) – k. 70-80/. Przyjąć zatem należy, że uczestnik wykazał jedynie przeniesienie majątku pomiędzy spółkami - Zakładem (...) Spółką Akcyjną z siedzibą w S. a (...) Spółkę Akcyjną (obecnie: (...) Spółką Akcyjną z siedzibą w G.). W rezultacie należało przyjąć, ze uczestnik w żaden sposób nie wykazał kiedy nastąpiło rozpoczęcie posiadania służebności przez poprzedników prawnych uczestnika. Nie sposób zatem ustalić początku biegu terminu zasiedzenia na rzecz tych podmiotów bądź uczestnika i już tylko z tego względu zarzut zasiedzenia służebności uznać należy za bezzasadny.

Dokumentacja złożona do akt sprawy na k. 94-103 dotyczy linii napowietrznej 0,4 kV biegnącej wzdłuż nieruchomości wnioskodawców stanowiącej działkę nr (...) położonej w obrębie geodezyjnym Ś.. Uczestnik przedłożył m.in. pisemne oświadczenie pracownika spółki (...), z którego wynika, iż linia napowietrzna biegnąca nad nieruchomościami wnioskodawców została wybudowana jeszcze w okresie przedwojennym. Przedłożona dokumentacja projektowa obrazuje jednak jej przebieg jedynie od modernizacji mającej miejsce w 1981 roku. Uczestnik nie przedstawił przy tym żadnych dowodów na okoliczność funkcjonowania linii elektroenergetycznej w tożsamym położeniu przed rokiem 1981. Co więcej wątpliwości Sądu budzi mało precyzyjne oznaczenie linii elektroenergetycznej biegnącej wzdłuż nieruchomości wnioskodawców stanowiącej działkę nr (...). Jak wynika bowiem z przedłożonego przez uczestnika dokumentu w postaci załącznika do zarządzenia nr 205/O./93 / k. 85 akt/ składniki majątkowe Zakładu (...) w S. w postaci linii energetycznych relacji Ż., Ż. – D., Ż. - G. zostały przekazane do (...) Spółki Akcyjnej jako infrastruktura przemysłowa. Powyższe linie przesyłowe nie dość, iż nie weszły w skład majątku poprzednika prawnego uczestnika to są liniami wysokiego napięcia o mocy 400 kV i 220 kV, z kolei linia biegnąca wzdłuż nieruchomości wnioskodawców to linia niskiego napięcia o mocy 0,4 kV. Powyższe rozbieżności w oznaczeniu linii i ich mocy przesyłowej nie zostały doprecyzowane przez wnioskodawcę, który w uzasadnieniu odpowiedzi na wniosek w sposób bardzo lakoniczny sformułował zarzut zasiedzenia służebności. Brak precyzyjnego wskazania, że składnikiem mienia poprzednika prawnego uczestnika były również urządzenia niskonapięciowe posadowione na działce nr (...) w Ś. - uniemożliwiają Sądowi stwierdzenie przeniesienia posiadania co do tych konkretnie urządzeń.

Jednocześnie zauważyć należy, iż uczestnik nie przedłożył żadnej dokumentacji dotyczącej przebiegu linii napowietrznej biegnącej wzdłuż nieruchomości wnioskodawców stanowiącej działkę nr (...) położonej w obrębie geodezyjnym D., co w równym stopniu czyni niemożliwym stwierdzenie przeniesienia posiadania urządzeń tam posadowionych jak i precyzyjne określenie terminu, od którego należałoby przyjąć posadowienie urządzeń infrastruktury operatora przesyłowego na nieruchomości wnioskodawców.

Przeszkodą do uwzględnienia w ramach niniejszego procesu zarzutu zasiedzenia służebności była zatem okoliczność nie wykazania przez uczestnika, zgodnie z treścią art. 6 k.c. wszystkich przesłanek prowadzących do zasiedzenia. Uczestnik, pomimo obowiązku wynikającego z art. 232 k.p.c. nie wskazał dowodów dla stwierdzenia kluczowego dla rozstrzygnięcia sprawy faktu (w związku z twierdzeniem o przeniesieniu posiadania), że składnikiem mienia poprzednika prawnego uczestnika Zakładu (...) Spółki Akcyjnej w S., były także urządzenia obecnie posadowione na nieruchomościach powodów oraz nie wykazał w sposób niebudzący wątpliwości czasu ich posadowienia.

W powyższym stanie rzeczy uznać należało, że co do zasady spełnione zostały przesłanki ustanowienia służebności przesyłu, co obligowało Sąd do rozpoznania wniosku wnioskodawców.

Oceniając zgromadzony w sprawie materiał dowodowy Sąd za zasadne uznał żądanie ustanowienia służebności przesyłu na obu nieruchomościach.

Kwestią sporną między stronami, wymagającą rozstrzygnięcia Sądu, pozostawała wysokość jednorazowego wynagrodzenia należnego wnioskodawcom w zamian za ustanowienie na rzecz uczestnika służebności przesyłu.

Mając na względzie art. 232 k.p.c. Sąd za celowe uznał przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego sądowego z zakresu szacowania (...) na okoliczność ustalenia wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu na przedmiotowej nieruchomości, przy uwzględnieniu ograniczeń w korzystaniu z nieruchomości oraz biegłego sądowego z zakresu geodezji P. J. na okoliczność ustalenia przebiegu linii energetycznej nad nieruchomościami wnioskodawców oraz wytyczenia drogi dojazdowej do urządzeń uczestnika.

Z uwagi na okoliczność zakwestionowania obu powyższych opinii, Sąd dopuścił na wniosek wnioskodawców dowód z opinii innego biegłego sądowego z zakresu szacowania nieruchomości. Opinia sporządzona przez biegłą sądową M. S. (1), jako że uwzględniała braki poprzednich opinii została przez Sąd uznana za najbardziej pełną i jako taka stanowiła podstawę niniejszego rozstrzygnięcia.

Podkreślenia wymaga, iż w Kodeksie cywilnym brak jest kryteriów ustalania wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu, w związku z czym za prawidłowe uznać należy zastosowanie przez biegłą standardów zawodowych obowiązujących przy wycenie wartości prawa służebności przesyłu (por. art. 175 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami /tekst jednolity: Dz. U. 2010 r. Nr 102 poz. 651/). Obliczenie wartości prawa służebności przesyłu wymagało uprzedniego ustalenia wartości rynkowej nieruchomości uczestników bez ustanowionej służebności. W przedmiotowej opinii biegła ustalając wartość rynkową nieruchomości wnioskodawców bez ustanowionej służebności zastosowała podejście porównawcze, metodę korygowania ceny średniej i przyjęła do porównań transakcje dotyczące nieruchomości niezabudowanych położonych w gminie D. z ostatnich dwóch lat, a więc z okresu najbliższego w stosunku do daty wyceny. Biegła starannie dobrała transakcje służące jako materiał porównawczy. W tym zakresie Sąd nie dopatrzył się żadnych nieprawidłowości. Biegła kompleksowo opisała urządzenia elektroenergetyczne znajdujące się na nieruchomościach wnioskodawców, wskazując przy tym strefy wyłączone z użytkowania oraz strefy ograniczonego użytkowania gruntu. Wobec pisemnej opinii uzupełniającej, złożonej przez biegłą wskutek zarzutów wnioskodawców, Sąd przychylił się do jej stanowiska odnośnie wytyczenia szerokości stref ograniczonego użytkowania w oparciu o niezbędną szerokość gruntu dla sprzętu mechanicznego do poruszania się ekip konserwacyjno – remontowych uczestnika – z uwagi na brak możliwości zastosowania per analogiam do działek rolnych wytycznych dla nieruchomości z przeznaczeniem pod zabudowę. Sąd przyznał również rację biegłej, która wbrew stanowisku wnioskodawców w algorytmie obliczeniowym uwzględniła wynagrodzenie za obniżenie wartości nieruchomości. Dodać przy tym należy, że ani wnioskodawcy ani uczestnik nie przedłożyli żadnych umów dotyczących ustanowienia służebności przesyłu w okolicy położenia nieruchomości wnioskodawców, tak aby umożliwić biegłej przyjęcie innej metody określenia wysokości wynagrodzenia. Podmiot domagający się ustanowienia służebności przesyłu powinien był bowiem wykazać wysokość odpowiedniego wynagrodzenia, co może być dokonywane za pomocą wszelkich dopuszczalnych środków dowodowych. Jedynym miarodajnym zatem dowodem na ustalenie wysokości odpowiedniego wynagrodzenia była opinia biegłej powołanej przez Sąd.

Zdaniem Sądu, wobec złożonych przez biegłą opinii (w tym opinii uzupełniającej), w których biegła w sposób szczegółowy i precyzyjny odniosła się do zarzutów stron, przekonywująco i obszernie wyjaśniła okoliczności merytoryczne i faktyczne, które legły u podstaw zastosowanych współczynników korygujących i w zakresie wyznaczenia szerokości obszaru o wyłączonym i ograniczonym korzystaniu, nie było zasadnym powołanie kolejnego biegłego w celu wyceny wysokości wynagrodzenia (również strony wniosku takiego nie zgłosiły).

Z uwagi na to, że opinia wykonana na potrzeby niniejszej sprawy została sporządzona rzetelnie i fachowo, a nadto biegła w sposób wyczerpujący, obszerny i logiczny odniosła się do wszystkich stawianych jej zarzutów, Sąd nie znalazł podstaw do jej zakwestionowania.

Biegła M. S. (1) wskazała, iż powierzchnia gruntu wyłączona z użytkowania, zajęta pod słup na działce nr (...) wynosi 4,84m ², zaś powierzchnia strefy ograniczonego użytkowania wzdłuż linii 15kV na działce (...) wynosi 235,16m ². Z kolei całkowita powierzchnia gruntu wyłączona z użytkowania, zajęta pod słupy na działce nr (...) wynosi 17,37m ², zaś powierzchnia strefy ograniczonego użytkowania wzdłuż linii 0,4 kV na działce (...) wynosi 687,63m ².

Podstawiając wyliczone przez biegłą obszary wyłączone spod użytkowania i ograniczone w użytkowaniu do wzoru arytmetycznego zaprezentowanego w opinii wynika, iż wartość prawa służebności przesyłu w związku z usytuowaniem urządzeń przesyłowych na działce nr (...) wynosi 365,00zł, zaś wartość prawa służebności przesyłu na działce nr (...) wynosi 827,00zł.

Reasumując, Sąd uwzględnił wniosek w zakresie dotyczącym ustanowienia służebności przesyłu na przedmiotowej nieruchomości o treści określonej w punktach 1 i 2 sentencji postanowienia.

Tytułem jednorazowego wynagrodzenia za ustanowienie przedmiotowej służebności przesyłu Sąd zasądził na rzecz wnioskodawców C. Z. i B. Z. od uczestnika (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w G. solidarnie kwotę 370,00 zł w związku z usytuowaniem urządzeń przesyłowych na działce nr (...) oraz kwotę 830,00zł w związku z usytuowaniem urządzeń przesyłowych na działce nr (...) - o czym orzekł jak w punkcie 3 i 4 sentencji postanowienia.

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 520 § 1 k.p.c., mając na uwadze to, że interesy stron postępowania były wspólne, a orzeczenie sądu udziela ochrony prawnej każdej stronie. Nie można w niniejszej sprawie ocenić, aby którakolwiek ze stron pozostawała w pozycji strony przegrywającej. Sąd orzekł o obowiązku uiszczenia kosztów związanych z opinią biegłych od wnioskodawców solidarnie w ½ i od uczestnika w ½, mając na uwadze to, że biegli powołani zostali w celu dokonania wyceny wysokości wynagrodzenia i przebiegu linii elektroenergetycznej, a wartość tę i przebieg Sąd w postępowaniu o ustanowienie służebności przesyłu ustala z urzędu niezależnie od inicjatywy dowodowej stron w tym zakresie. Powołanie biegłych leżało zatem w interesie obu stron. Wobec powyższego Sąd w punkcie 5 sentencji postanowienia zasądził od uczestnika (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w G. na rzecz wnioskodawców C. Z. i B. Z. solidarnie kwotę 875,00 zł tytułem zwrotu połowy kosztów procesu związanych z udziałem biegłych (zaliczki: 2.500,00zł + 750,00zł =1.750,00zł : ½ = 875,00zł).

Nadto w punktach 6 i 7 sentencji postanowienia Sąd orzekł o ściągnięciu od stron na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Słupsku kwoty po 2.070,23zł tytułem zwrotu kosztów sądowych tymczasowo pokrytych ze środków Skarbu Państwa. Zauważyć bowiem należy, iż w sprawie wydane zostały trzy pisemne opinie biegłych oraz cztery opinie uzupełniające. Biegły M. S. (2) wydał w sprawie opinię pisemną i trzy opinie uzupełniające, w związku z czym przyznano mu wynagrodzenie w łącznej kwocie 1.896,32zł (1.352,65zł + 117,97zł + 157,29zł +268,41zł), biegły P. J. wydał opinię w związku z którą przyznano mu wynagrodzenie w wysokości 1.994,39zł, zaś biegła M. S. (1) wydała w sprawie opinię pisemną i opinię uzupełniającą, za którą otrzymała wynagrodzenie w łącznej wysokości 3.499,75zł (3.342,16zł + 157,29zł). Należności biegłych zostały pokryte z zaliczek uiszczonych przez strony do łącznej wysokości 3.250,zł, a w pozostałym zakresie (4.140,46zł) zostały pokryte ze środków Skarbu Państwa.