Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII U 4064/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 12 września 2014 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział
w Ł. stwierdził, że E. Z. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu jako pracownik
u płatnika składek (...) A. P. z siedzibą w Ł. od dnia 2 maja 2014 roku. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że w trakcie kontroli przeprowadzonej u płatnika składek ustalono, że przed zgłoszeniem ubezpieczonej do ubezpieczeń płatnik składek nie zgłaszał do ubezpieczeń pracowników czy zleceniobiorców, nadto, że nie został zgłoszony do ubezpieczeń na miejsce nieobecnej z powodu niezdolności do pracy ubezpieczonej nowy pracownik. Podał, że mimo deklaracji płatnika składek o dobrej kondycji finansowej firmy umożliwaijącej wypłatę wysokiego wynagrodzenia ubezpieczonej, w trakcie kontroli nie przedłożono dokumentów potwierdzających ocenę sytuacji finansowej firmy (...). Organ rentowy podał też, że w trakcie kontroli nie przedłożono również list, które potwierdzałyby obecność ubezpieczonej w pracy, zaś wydruki korespondencji mailowej prowadzonej przez ubezpieczoną odbywały się tylko z właścicielem firmy (...) A. P., natomiast do kontroli nie zostały przedłożone dokumenty, z których wynikałoby, że firmie (...) zlecono wykonanie projektu dla apteki (...), oraz wykonanie prezentacji szkoleniowej N. - "Leki tylko z apteki" czy potwierdzających odbiór dokumentacji przez firmy zlecające. Na podstawie dokumentów zewidencjonowanych w systemie informatycznym Zakładu stwierdzono również, że przed zgłoszeniem ubezpieczonej do ubezpieczeń jako pracownika w firmie (...) A. P. od dnia 7 października 2013 r. Wnioskodawczyni nie posiadała tytułu do ubezpieczenia chorobowego, z którego nabywa się prawo do świadczeń z ubezpieczenia społecznego w związku z niezdolnością do pracy z powodu choroby i macierzyństwa. Treść przytoczonych zeznań i zebrany materiał dowodowy - w ocenie organu rentowego - świadczą o tym, iż nie doszło do nawiązania stosunku pracy na podstawie zakwestionowanej umowy o pracę, której zarzucił pozorność, wskazał, iż zgłoszenie E. Z. do ubezpieczeń społecznych miało jedynie na celu uzyskanie świadczeń przez osobę o statusie pracownika. /decyzja - k. 5-9 akt ZUS/

E. Z. uznając powyższą decyzję za krzywdzącą w dniu 29 października 2014 roku złożyła od niej odwołanie i wniosła o jej zmianę oraz zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych. Podniosła, że zawarta pomiędzy ubezpieczoną, a pracodawcą umowa o pracę nie miała charakteru pozornego, ponieważ rzeczywiście wykonywała pracę na rzecz i ryzyko pracodawcy, pod jego kierownictwem i za wynagrodzeniem, a zatem po stronie ubezpieczonej nie tylko wystąpiły typowe przesłanki charakteryzujące stosunek pracy, ale przede wszystkim przesłanki te zostały przezeń spełnione. Wskazała, że w okresie od dnia 12 września 2011 roku do dnia 7 października 2013 roku (tj. do dnia zawieszenia działalności) prowadziła własną działalność gospodarczą pod nazwą et (...) (działalność w zakresie architektury). Podała, że warunki zatrudnienia u płatnika składek odpowiadały wykształceniu kierunkowemu ubezpieczonej oraz jej dotychczasowemu doświadczeniu, a co więcej - uzyskiwane przez ubezpieczoną wynagrodzenie w ramach zawartego pomiędzy stronami stosunku pracy, nie odbiegało od dochodów, które ubezpieczona uzyskiwała przed podjęciem zatrudnienia u płatnika składek. Podała, że zaprzestanie przez nią świadczenia pracy na rzecz płatnika było spowodowane przede wszystkim uprzednią utratą ciąży, a nadto zaleceniami lekarskimi w przedmiocie prowadzenia przez ubezpieczoną oszczędnego trybu życia i zagrożeniem ponownej utraty ciąży. Odnośnie braku zatrudnienia przez A. P. innych pracowników przed faktycznym zatrudnieniem ubezpieczonej, skarżąca podniosła, że powyższe nie może w żadnej mierze świadczyć na jej niekorzyść. O powstaniu po stronie płatnika składek potrzeby gospodarczej, przejawiającej się koniecznością zatrudnienia pracownika na stanowisko asystenta ds. rozwoju aptek, świadczy nie tylko zatrudnienie ubezpieczonej, ale również nawiązanie współpracy z T. Z., z którym płatnik w dniu 4 sierpnia 2014 roku podpisał umowę o prace projektowe. Podniosła, iż na podstawie zakwestionowanej umowy o pracę faktycznie świadczyła pracę.

/odwołanie - k. 2-4/

Odpowiadając na odwołanie pismem z dnia 26 listopada 2014 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych wniósł o jego oddalenie przytaczając argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. /odpowiedź na odwołanie - k. 21 -22 odw./

Na rozprawie z dnia 22 maja 2015 roku pełnomocnik wnioskodawczyni poparł odwołanie, zainteresowany przyłączył się do odwołania, a pełnomocnik ZUS wniósł o jego oddalenie i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego od obu stron. W toku dalszego procesu stanowiska procesowe nie uległy zmianie, pełnomocnik ZUS wniósł jedynie o zasądzenie kosztów od obu stron w kwocie po 60 złotych. /stanowiska procesowe 00:02:23-00:03:37 – płyta CD k. 95, 00:01:16-00:01:56 – płyta CD k. 139, 00:01:09-00:01:40 – płyta CD k. 159, 00:02:26 -00:02:42 – płyta CD k. 164, 00:01:08 - 00:01:34, 00:07:38– 00:21:56 - płyta CD k. 196 /

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Zainteresowany płatnik składek A. P. od dnia 12 lipca 2008 roku prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą pod nazwą (...) A. P.. Z wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej wynika, iż przeważającą działalnością gospodarczą stanowi działalność agentów specjalizujących się w sprzedaży pozostałych określonych towarów. Siedziba przedsiębiorcy mieści się w Ł. przy ul. ul. (...) lok. 36 (adres zamieszkania płatnika), ponadto działalność jest wykonywana pod adresem: W. ul. (...) lok.30. /wydruk wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej k. 193, zeznania zainteresowanego 00:05:15 - 00:06:31– płyta CD k. 139 w zw. z 01:14:37- 01:16:46, 01:16:46 -01:17:11-płyta CD k. 95/

A. P. w ramach prowadzonej działalności gospodarczej świadczy usługi związane ze sprzedażą, farmaceutyką, obsługą aptek tradycyjnych, wdrażaniem programów franczyzowych, a także usługi o charakterze zarządzania dla największego w Polsce dystrybutora i producenta (...) S.A. z siedzibą w T., który wprowadzał (wdrażał) od maja 2014 roku nowe programy apteczne (franczyzowe, dystrybucja leków) pt. „ (...) dla aptek (...) i aptek tradycyjnych”. Programy apteczne miały na celu pomoc aptekom niezależnym w walce z podmiotami sieciowymi. W ramach tego zlecenia płatnik składek musiał przygotować dla pracowników i klientów tego usługobiorcy szkolenia, projekty i konkretne wizualizacje aptek w taki sposób, aby pracownicy, bądź inni usługodawcy ten program apteczny mogli zaoferować do sprzedaży aptekom. Przed wdrażaniem każdego produktu trwają prace koncepcyjne (tworzenie założeń tego programu, poprawiających marżę i funkcjonalność programu), w których płatnik składek samodzielnie brał udział od stycznia 2013 r. a następnie od maja 2014 roku uczestniczył we wdrażaniu tego programu na rynek farmaceutyczny. Był odpowiedzialny za wdrożenie tego programu na terenie całego kraju. W ramach tego projektu płatnik składek potrzebował pracownika posiadającego doświadczenie projektowe, wyposażonego w narzędzia (komputer i oprgramowanie) i choć pobieżnie znającego specyfikę rynku. Zainteresowany nie prowadzi hurtowni. /pismo (...) S.A. k. 106, zeznania zainteresowanego 00:05:15 - 00:06:31– płyta CD k. 139 w zw. z 00:43:22- 00:55:38, 01:09:41 - 01:14:37- płyta CD k. 95/

Projekt zlecony przez firmę (...) S.A był pilotażowy. W zależności od zainteresowania rynku zależało czy to będzie kontynuowane oraz jak długo. /zeznania zainteresowanego 00:05:15 - 00:06:31– płyta CD k. 139 w zw. z 00:55:38 – 01:04:30 - płyta CD k. 95/

Płatnik skladek realizował także kilka projektów koncepcyjnych np. wizualizację apteki przykładowej, która miała posłużyć celom szkoleniowym i poglądowym. Była przygotowana prezentacja dotycząca wdrażania tego projektu (przystąpienia aptek do programu P. plus). Tę wizualizację płatnik okazał grupie aptecznej (...) sp. z o.o. ul. (...), z siedzibą w Ł., z którą współpracuje od około 7 lat. Negocjował z kilkoma aptekami w tym z A., jednakże A. nie skorzystała z oferty ze względów finansowych, przystąpując do innego programu detalicznego. Prezentacja zawierała szczegóły programu oraz poglądowe wizualizacje aptek. W związku z tym płatnik poszukiwał pracownika do obsługi administracyjno – biurowej tych szkoleń. /pismo A. k. 141, zeznania zainteresowanego 00:07:06 - 00:19:50 – płyta CD k. 139, 00:05:15 - 00:06:31– płyta CD k. 139 w zw. z 01:04:30 -01:09:41 - płyta CD k. 95/

Firma (...) S.A. nie wymagała od płatnika przedstawienia wizualizacji. / zeznania zainteresowanego 00:07:06 - 00:19:50 – płyta CD k. 139/

Płatnik składek nie zatrudniał żadnego pracownika. Korzystał z pomocy swojej żony, która nie była osobą współpracującą. /zeznania zainteresowanego 00:05:15 - 00:06:31– płyta CD k. 139 w zw. z 00:43:22- 00:55:38, 01:14:37 - 01:16:46 - płyta CD k. 95/

Na przełomie marca i kwietnia 2014 roku platnik składek powziął wiadomość na spotkaniach projektowych z D. B. i F. C., że od początku maja 2014 roku firma (...) S.A rozpoczyna promowanie powyższego projektu na rynku. /zeznania zainteresowanego 00:05:15 - 00:06:31– płyta CD k. 139 w zw. z 00:55:38 – 01:04:30 - płyta CD k. 95/

Wnioskodawczyni E. Z. pozostaje w związku małżeńskim z T. Z.. /bezsporne, zeznania świadka T. Z. 01:45:33 - 01:52:53 - płyta CD k. 95, zeznania wnioskodawczyni 00:04:05-00:04:24 – płyta CD k. 139 w zw. z 00:34:33- 00:37:45 - płyta CD k. 95/

T. Z. posiada wykształcenie wyższe, uzyskał tytuł magistra inżyniera architekta. Od dnia 17 kwietnia 2013 roku prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą pod nazwą (...) T. Z.. Z wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej wynika, iż przeważającą działalnością gospodarczą jest działalność w zakresie architektury. W ramach działalności mąż wnioskodawczyni zajmował się m.in. projektowaniem lokali handlowych, aptek. Zajmował się też nadzorowaniem prac na budowach, na których płatnik składek również świadczył swoje usługi. W ramach działalności współpracował z firmą (...) i A. G. (wykonująca witryny zewnętrzne i bramy rolowane w lokalach handlowych) co wymagało nieustającego jeżdżenia po Polsce. Jako pełnomocnika przedsiębiorcy ustanowiono wnioskodawczynię w zakresie prowadzenia spraw za pośrednictwem punktu kontaktowego. Siedziba przedsiębiorcy mieści się w Ł. przy ul. ul. (...) lok. 49 (adres zamieszkania), ponadto działalność jest wykonywana pod adresem: Ł., al. 1 maja 43 lok. 8. /wydruk wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej k. 15 akt ZUS, zeznania świadka T. Z. 01:52:53 - 02:04:12, 02:06:45- 02:12:27- płyta CD k. 95, zeznania wnioskodawczyni 00:04:05-00:04:24 – płyta CD k. 139 w zw. z 00:16:55- 00:28:58, 00:34:33- 00:37:45 - płyta CD k. 95/

Lokal zainteresowanego i męża wnioskodawczyni na ul. (...) w Ł. mieszczą się w innych budynkach w bliskiej odległości. /zeznania wnioskodawczyni 00:04:05-00:04:24 – płyta CD k. 139 w zw. z 00:34:33- 00:37:45 - płyta CD k. 95/

Wnioskodawczyni E. Z. posiada wykształcenie wyższe, w 2008 r. uzyskała tytuł magistra inżyniera architekta na Politechnice (...). Praca dyplomowa ukończenia studiów dotyczy tematyki związanej ze służbą zdrowia pt. ” Klinika (...) w pomieszczeniach dawnej przędzalni (...). B. przy ul. (...) w Ł.”. Od 2008 r. kontynuje naukę na studiach doktoranckich na P. (...) Wydziale Budownictwa, A. i (...) Katedrze (...). Po ukończeniu studiów w okresie od 1 września 2008 roku do 31 marca 2011 roku była zatrudniona w firmie (...) na stanowisku architekta w ¾ wymiaru czasu pracy za wynagrodzeniem 3.500 zł netto miesięcznie. Zajmowała się wykonywaniem projektów pomieszczeń, głównie w galeriach handlowych. /kwestionariusz osobowy dla osoby ubiegającej się o zatrudnienie, kserokopia świadectwa pracy, CV, kserokopia dyplomu– cz. A akt osobowych wnioskodawczyni – załącznik nr 1 w kopercie k. 101, zaświadczenie o wysokości dochodu k. 7 – 7 odw., zeznania świadka T. Z. 01:45:33 - 01:52:53 - płyta CD k. 95, zeznania wnioskodawczyni 00:04:05-00:04:24 – płyta CD k. 139 w zw. z 00:07:29—00:12:46, 00:40:28—00:43:22 - płyta CD k. 95/

Wnioskodawczyni od dnia 12 września 2011 roku prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą pod nazwą „et studio architektury” E. Z.. Z wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej wynika, iż przeważającą działalnością gospodarczą jest działalność w zakresie architektury (profil tożsamy do profilu działalności jej męża). W ramach prowadzonej działalności wnioskodawczyni zajmowała się wykonywaniem projektów głównie lokali użytkowych, czasami również nadzorowała cały projekt w przypadku budowy. Siedziba przedsiębiorcy mieści się w Ł. przy ul. ul. (...) lok. 49 (adres zamieszkania), ponadto działalność jest wykonywana pod adresem: Ł., al. 1 maja 43 lok. 8. Działalność ta została przez nią zawieszona w dniu 7 października 2013 roku. /wydruk wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej k. 6, zeznania świadka T. Z. 01:45:33 - 01:52:53 - płyta CD k. 95, zeznania wnioskodawczyni 00:04:05-00:04:24 – płyta CD k. 139 w zw. z 00:16:55- 00:28:58, 00:34:33- 00:37:45, 00:40:28—00:43:22 - płyta CD k. 95/

Wnioskodawczyni z tytułu prowadzenia działalności była zgłoszona do ubezpieczeń społecznych ze wskazaniem stawki preferencyjnej. /zeznania wnioskodawczyni 00:04:05-00:04:24 – płyta CD k. 139 w zw. z 00:28:58 - 00:30:59 - płyta CD k. 95/

Z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej wnioskodawczyni w 2012 roku uzyskała dochód w wysokości 75.955,48 zł, w 2013 r. - 30.580,65 zł. / zaświadczenie o wysokości dochodu k. 7 – 7 odw./

W 2013 roku wnioskodawczyni uzyskiwała dochód rzędu 7.000 - 8.000 zł miesięcznie, w 2014 roku - 5.000 zł miesięcznie. /zaświadczenie o wysokości dochodu k. 7 – 7 odw., zeznania świadka T. Z. 01:45:33 - 01:52:53 - płyta CD k. 95, zeznania wnioskodawczyni 00:04:05-00:04:24 – płyta CD k. 139 w zw. z 00:33:07- 00:34:33 - płyta CD k. 95/

E. Z. od dnia 8 września 2010 roku pozostaje pod opieką Poradni G.-Położniczej przy Szpitalu w (...) MSWiA w Ł.. W okresie od 30 września 2013 roku do 4 października 2013 roku wnioskodawczyni przebywała w szpitala z rozpoznaniem ciąży wczesnej, obserwacji w kierunku ciąży ekotopowej i diagnostyki, wypisano ją do domu z zaleceniem diagnostyki i leczenia zachowawczego. W badaniu USG z dnia 4 października 2013 roku stwierdzono 6 tydzień ciąży. Jako datę ostatniej miesiączki wskazano 13 sierpnia 2013 roku. /historia choroby k. 40-44 oraz w kopercie k. 123, historia choroby – w kopercie k. 125, zeznania wnioskodawczyni 00:04:05-00:04:24 – płyta CD k. 139 w zw. z 00:37:45 - 00:40:28 - płyta CD k. 95/

Była również objęta opieką ginekologiczną w Szpitalu (...) w Ł.; wizytę u lekarza ginekologa odbyła w dniu 20 sierpnia 2013 r. /historia choroby k. 119/

Wnioskodawczyni od dnia 8 października 2013 roku pozostaje także pod opieką Poradni E. przy Szpitalu w (...) MSWiA w Ł.. Stwierdzono u niej wole guzowate obojętne. /historia choroby – w kopercie k. 123/

Prowadzoną przez siebie działalność gospodarczą wnioskodawczyni zawiesiła ze względów zdrowotnych tj. zagrażającego poronienia. Z uwagi na stresujący charakter działalności lekarz zalecił jej wypoczynek. /zeznania świadka T. Z. 01:45:33 - 01:52:53 - płyta CD k. 95, zeznania wnioskodawczyni 00:04:05-00:04:24 – płyta CD k. 139 w zw. z 00:07:29—00:12:46- płyta CD k. 95/

Podczas wizyty w dniu 23 października 2013 roku z uwagi na obumarcie ciąży wnioskodawczynię skierowano do wyłyżeczkowania jamy macicy. W dniu 24 października 2013 roku wnioskodawczyni przebywała w szpitalu z rozpoznaniem ciąży obumarłej w 7/6 tygodniu. W dniu 30 października 2013 roku stwierdzono stan po poronieniu i wyłyżeczkowaniu jamy macicy. /historia choroby k. 40-44 oraz w kopercie k. 123, historia choroby – w kopercie k. 125, zeznania wnioskodawczyni 00:04:05-00:04:24 – płyta CD k. 139 w zw. z 00:07:29—00:12:46- płyta CD k. 95/

W okresie od dnia 7 października 2013 roku do dnia 1 maja 2014 roku wnioskodawczyni nie pracowała i nie posiadała tytułu do ubezpieczeń społecznych, regenerowała się psychicznie. /pismo ZUS k. 1 akt kontroli ZUS, zeznania świadka T. Z. 01:45:33 - 01:52:53 - płyta CD k. 95, zeznania świadka R. K. 01:33:39- 01:40:30 - płyta CD k. 95, zeznania wnioskodawczyni 00:04:05-00:04:24 – płyta CD k. 139 w zw. z 00:07:29—00:12:46- płyta CD k. 95/

Płatnik składek poszukiwał pracownika głównie wśród znajomych, w tym celu spotkał się z jednym potencjalnym kandydatem U. S., która jest architektem i zajmowała się jako osoba współpracująca przy działalności gospodarczej swojego męża Ł. S. projektowaniem lokali handlowycha a uprzednio w ramach umowy o pracę zawartej z firmą (...). W ramach współpracy z mężem korzystała z laptopa męża, dzieląc się z nim. U. S. na początku marca 2014 r. przedłożyła płatnikowi swoje CV, współpracy nie podjęto z uwagi na pozostawanie do dyspozycji dopiero od 19 czerwca 2014 roku tj. po upływie urlopu macierzyńskiego, oraz nieposiadanie sprzętu do pracy. Wnioskodawczynię i jej męża zna z pracy w tej samej firmie, z wnioskodawczynią także studiowała. /zeznania świadka U. S. 02:15:16 – 02:20:34, 02:20:34 - 02:27:23 – płyta CD k. 95, zeznania zainteresowanego 00:05:15 - 00:06:31– płyta CD k. 139 w zw. z 00:43:22- 00:55:38, 01:09:41 - 01:14:37- płyta CD k. 95/

Na początku marca 2014 roku wnioskodawczyni została polecona jako pracownik płatnikowi składek przez męża swojej przyjaciółki – R. K., który jest kolegą płatnika składek. /zeznania świadka R. K. 01:33:39- 01:40:30, 01:40:30 - 01:45:33 - płyta CD k. 95, zeznania świadka T. Z. 01:45:33 - 01:52:53 - płyta CD k. 95, zeznania wnioskodawczyni 00:04:05-00:04:24 – płyta CD k. 139 w zw. z 00:07:29—00:12:46, 00:12:46- 00:16:55 - płyta CD k. 95, zeznania zainteresowanego 00:05:15 - 00:06:31– płyta CD k. 139 w zw. z 00:43:22- 00:55:38 - płyta CD k. 95/

Praca na podstawie umowy o pracę była dla niej korzystną propozycją. Z uwagi na obciążenia i stres wiążące się z prowadzeniem działalności gospodarczej (konieczność prowadzenia księgowości, poszukiwania kontrahentów) nie podjęła zawieszonej działalności, nie wykluczając jej podjęcia w przyszłości. /zeznania świadka T. Z. 01:45:33 - 01:52:53 - płyta CD k. 95, zeznania wnioskodawczyni 00:04:05-00:04:24 – płyta CD k. 139 w zw. z 00:07:29—00:12:46, 00:12:46- 00:16:55, 00:28:58 - 00:30:59 - płyta CD k. 95/

Na rozmowie kwalifikacyjnej z płatnikiem składek przy ul. (...), wnioskodawczyni przedstawiła swoje CV i opisała przebieg swojej dotychczasowej działalności /zeznania wnioskodawczyni 00:04:05-00:04:24 – płyta CD k. 139 w zw. z 00:07:29—00:12:46, 00:12:46- 00:16:55 - płyta CD k. 95/

Płatnik składek uznał ją za odpowiedniego kandydata do pracy. Zaakceptowanie wysokości wynagrodzenia wnioskodawczyni wynikało z faktu, że rynkowe stawki za usługi architektoniczne były wielokrotnie wyższe niż wysokość uzgodnionego wynagrodzenia / zeznania zainteresowanego 00:05:15 - 00:06:31– płyta CD k. 139 w zw. z 00:55:38- 01:04:30 - płyta CD k. 95/

Wykonanie wstępnego projektu apteki zajmowało około półtora tygodnia. Wynagrodzenie za wykonanie projektu wynosiło około 5.000 - 6.000 zł. /zeznania wnioskodawczyni 00:04:05-00:04:24 – płyta CD k. 139 w zw. z 00:40:28—00:43:22 - płyta CD k. 95/

W dniu 1 kwietnia 2014 roku płatnik składek (...) A. P. z siedzibą w Ł. zawarł z E. Z. umowę o pracę na czas nieokreślony. Umowa przewidywała zatrudnienie wnioskodawczyni od dnia 2 maja 2014 roku na stanowisku asystenta biura ds. rozwoju aptek w pełnym wymiarze czasu pracy, z wynagrodzeniem w wysokości 7.100,00 zł brutto. Jako miejsce wykonywania pracy wskazano Ł., ul. (...). /umowa o pracę – cz. B akt osobowych wnioskodawczyni – załącznik nr 1 w kopercie k. 101/

Zawarcie umowy z miesięcznym wyprzedzeniem względem daty rozpoczęcia pracy miało na celu zabezpieczenie interesów płatnika składek./ zeznania wnioskodawczyni 00:04:05-00:04:24 – płyta CD k. 139 w zw. z 00:16:55- 00:28:58 - płyta CD k. 95, zeznania zainteresowanego 00:05:15 - 00:06:31– płyta CD k. 139 w zw. z 00:55:38- 01:04:30 - płyta CD k. 95/

Sporządzono dokumentację związaną z zatrudnieniem E. Z., w której znajdują się m.in.: kwestionariusz osobowy dla osoby ubiegającej się o zatrudnienie, zaświadczenie lekarskie z dnia 30 kwietnia 2014 roku o braku przeciwwskazań zdrowotnych do pracy na stanowisku asystenta biura - monitor ekranowy, karta szkolenia wstępnego BHP z dnia 2 maja 2014 roku, informacja dla pracownika o warunkach zatrudnienia wraz z oświadczeniem o zapoznaniu się z warunkami zatrudnienia, oświadczenie pracownika o wyrażeniu zgody na przekazywanie wynagrodzenia na rachunek bankowy, oświadczenie pracownika dla celów obliczania miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy osób fizycznych /dokumentacja - cz. A i B akt osobowych wnioskodawczyni – załącznik nr 1 w kopercie k. 101/

Zaświadczenie lekarskie z dnia 30 kwietnia 2014 roku o braku przeciwwskazań zdrowotnych do pracy na stanowisku asystenta biura plus monitor ekranowy zostało wydane przez Poradnię Medycyny Pracy SP ZOZ MSW w Ł.. W karcie badania profilaktycznego sporządzonej przez lekarza medycyny pracy wskazano, że wnioskodawczyni wykonywała dotychczasowe zatrudnienie j.w. (wyżej zaś wskazano płatnika składek). W badaniu podmiotowym w rubryce wywiad ginekologiczno – położniczy (m.in. ciąża) nie zaznaczono, że wnioskodawczyni jest w ciąży, wpisano wole obojętne guzkowe, bez leków, w wywiadzie. W skierowaniu pracownika na wstępne badania lekarskie wskazano, że wnioskodawczyni ma być zatrudniona na stanowisku asystenta biura – praca przy komputerze. Wnioskodawczyni własnoręcznie podpisała się pod oświadczeniem o zgodności z prawdą wywiadu podmiotowego. /karty badania profilaktycznego, skierowanie pracownika na wstępne badanie lekarskie - w kopercie k. 106/

Szkolenie z zakresu bhp zostało przeprowadzone przez ojca wnioskodawczyni A. W.. /karta szkolenia - cz. B akt osobowych wnioskodawczyni – załącznik nr 1 w kopercie k. 101, zeznania wnioskodawczyni -00:01:40-00:04:51 – płyta CD k. 159/

Lekarz medycyny pracy nie pytał wnioskodawczyni czy jest w ciąży, w ocenie wnioskodawczyni brak było po jej stronie obowiązku informowania lekarza o tym zdarzeniu / zeznania wnioskodawczyni 00:21:13-00:22:52, 00:26:35-00:28:14– płyta CD k. 139/

Sporządzono pisemny zakres obowiązków E. Z., w którym wskazano, iż do obowiązków wnioskodawczyni zatrudnionej na stanowisku asystenta biura ds. rozwoju aptek należeć miała koordynacja procesu i doradztwo przy rozwoju aptek, z którymi współpracuje firma “Luno” A. P. oraz obsługa spraw administracyjno - biurowych. Uszczegółowiono, że do jej obowiązków należeć ma m.in.: przygotowanie wizualizacji aptek w programach franczyzowych, doradztwo przy projektowaniu nowych jednostek aptecznych, koordynacja procesów urzędowych związanych z rozwojem programów franczyzowych, koordynacja spotkań z kontrahentami firmy (...) A. P., organizowanie spotkań, szkoleń i konferencji, przygotowanie dokumentacji szkoleniowej, raportowanie realizacji procesu szkoleniowego, przygotowanie prezentacji. /zakres czynności - cz. B akt osobowych wnioskodawczyni – załącznik nr 1 w kopercie k. 101/

W wyniku badania USG wykonanego w dniu 8 kwietnia 2014 roku stwierdzono 5 tydzień ciąży wnioskodawczyni. Jako datę ostatniej miesiączki wskazano 14 lutego 2014 roku. W okresie od 7 do 9 kwietnia 2014 roku wnioskodawczyni przebyła w SP ZOZ MSW w Ł. na Oddziale Ginekologii z rozpoznaniem wczesnej ciąży i poronienia zagrażającego. W stanie dobrym wypisano ją do domu, dolegliwości bólowe ustąpiły. W kwietniu 2014 roku wnioskodawczyni przepisano lek na podtrzymanie ciąży. Termin porodu wyznaczono na 30 listopada 2014 roku.

/historia choroby k. 43 odw. -44, 48-55 oraz w kopercie k. 123, karta ciąży k. 45- 47 odw. oraz w kopercie k. 123, karta ciąży – w kopercie k. 123, historia choroby – w kopercie k. 125, zeznania świadka T. Z. 02:06:45-02:12:27- - płyta CD k. 95, zeznania wnioskodawczyni 00:26:35-00:28:14 - – płyta CD k. 139, 00:04:05-00:04:24 – płyta CD k. 139 w zw. z 00:16:55- 00:28:58 - płyta CD k. 95,

Lekarz prowadzący ciążę pouczył wnioskodawczynię, żeby starała się uważać na siebie i unikała stresu. Zwolnienie lekarskie proponował jej od samego początku, jednakże wnioskodawczyni nie skorzystała. /zeznania wnioskodawczyni 00:04:05-00:04:24 – płyta CD k. 139 w zw. z 00:16:55- 00:28:58 - płyta CD k. 95/.

Ciąża z uwagi na historię chorobową wnioskodawczyni była zagrożona od samego początku. /zeznania wnioskodawczyni 00:04:05-00:04:24 – płyta CD k. 139 w zw. z 00:16:55- 00:28:58 - płyta CD k. 95, zeznania świadka T. Z. 01:52:53 - 02:04:12- płyta CD k. 95/

W dniu 2 maja 2014 roku sporządzono aneks do powyższej umowy o pracę, z którego wynika, że w miejsce dotychczasowych warunków pracy w zakresie miejsca wykonywania pracy wskazano zmienne tj. siedziba firmy (...), Ł., ul. (...) z możliwością pracy w miejscu zamieszkania pracownika pod adresem wskazanym powyżej, po uprzednim wyrażeniu zgody przez pracodawcę, natomiast w zakresie zakresu obowiązków wskazano koordynację procesu i doradztwo przy rozwoju aptek, z którymi współpracuje firma “Luno” A. P. oraz obsługa spraw administracyjno – biurowych, a w szczególności przygotowanie wizualizacji aptek w programach franczyzowych, doradztwo przy projektowaniu nowych jednostek aptecznych, doradztwo przy procesach urzędowych związanych z rozwojem programów franczyzowych, przygotowanie dokumentacji szkoleniowej oraz materialów dotyczących ewentualnych spotkań i konferencji, raportowanie realizacji procesu szkoleniowego, przygotowanie prezentacji. /aneks do umowy o pracę, zakres czynności – cz. B akt osobowych wnioskodawczyni – załącznik nr 1 w kopercie k. 101/

Mimo powzięcia wiadomości odnośnie ciąży wnioskodawczyni postanowiła podjąć pracę . /zeznania wnioskodawczyni 00:04:05-00:04:24 – płyta CD k. 139 w zw. z 00:37:45- 00:40:28 - płyta CD k.95, zeznania zainteresowanego 00:05:15 - 00:06:31– płyta CD k. 139 w zw. z 01:04:30 -01:09:41 - płyta CD k. 95/

Płatnik składek dokonał zgłoszenia do ubezpieczeń wnioskodawczyni w dniu 6 maja 2014 roku ze wskazaniem daty powstania obowiązku ubezpieczenia społecznego na dzień 2 maja 2014 roku. /zgłoszenie - cz. B akt osobowych wnioskodawczyni – załącznik nr 1 w kopercie k. 101/

Nie sporządzono list obecności wnioskodawczyni. /okoliczność bezsporna/

Sporządzono ewidencję czasu pracy za okres maj-wrzesień 2014 roku. /karta ewidencji czasu pracy k. 8/

Wnioskodawczyni miała się zajmować wszystkimi sprawami związanymi z rozwojem aptek, miała wykonywać w programie komputerowym projekty identyfikacji wizualnej aptek. Jej zadaniem miało być dokonanie oceny czy dany lokal będzie odpowiedni do utworzenia w nim apteki, rozplanowanie miejsc zamieszczenia banerów, reklam, a nadto praca przy prowadzeniu biura oraz przygotowywanie prezentacji, materiałów szkoleniowych, przepisów prawnych dotyczących otwierania aptek /zeznania świadka T. Z. 01:52:53 - 02:04:12- płyta CD k. 95, zeznania wnioskodawczyni 00:01:40 - 00:04:51 – płyta CD k. 159, 00:04:05-00:04:24 – płyta CD k. 139 w zw. z 00:16:55- 00:28:58, 00:30:59- 00:33:07 - płyta CD k. 95/

Wizualizacji aptek miała dokonywać na podstawie zdjęć dostarczonych przez płatnika składek / zeznania wnioskodawczyni 00:01:40 - 00:04:51 – płyta CD k. 159/

Pracę wnioskodawczyni miała świadczyć głównie w swoim mieszkaniu przy ul. (...) lub w siedzibie firmy swojego męża (ul. 1 maja, Ł.). Raz w tygodniu obowiązki miała wykonywać w siedzibie płatnika składek przy ul. (...), przez 8 godzin. Z zainteresowanym miała się także kontaktować w siedzibie firmy, z którą współpracował zainteresowany w ramach powyższego projektu przy ul. 1 maja w Ł. (na rogu ul. (...) przy ul. (...) w Business (...)). W trakcie pracy w siedzibie płatnika składek zainteresowany miał przekazywać ubezpieczonej ustne polecenia służbowe wraz z materiałami celem przygotowania projektu. Mieli kontaktować się telefonicznie lub za pośrednictwem e-maila. Odpowiedni sprzęt i oprogramowanie miała posiadać w mieszkaniu /zeznania świadka T. Z. 01:52:53 - 02:04:12- płyta CD k. 95, zeznania wnioskodawczyni 00:04:05-00:04:24 – płyta CD k. 139 w zw. z 00:16:55- 00:28:58, 00:30:59- 00:33:07, 00:33:07 - 00:34:33, 00:34:33 - 00:37:45, 02:29:54 – 02:30:50 - płyta CD k. 95, zeznania zainteresowanego 00:05:15 - 00:06:31– płyta CD k. 139 w zw. z 01:04:30 -01:09:41 - płyta CD k. 95/

Miała mieć ruchomy czas pracy. / zeznania wnioskodawczyni 00:05:31-00:07:13– płyta CD k. 159/

Umowy o korzystanie z prywatnego sprzętu do celów służbowych z pracodawcą nie zawierała. /zeznania wnioskodawczyni 00:04:05-00:04:24 – płyta CD k. 139 w zw. z 00:30:59- 00:33:07 - płyta CD k. 95, zeznania zainteresowanego 00:05:15 - 00:06:31– płyta CD k. 139 w zw. z 00:43:22- 00:55:38 - płyta CD k. 95/

W korespondencji e-mailowej pomiędzy wnioskodawczynią a płatnikiem składek płatnik składek zawierał w niej prośby o przygotowanie prezentacji dotyczącej kampanii reklamowej „Leki tylko z apteki”, wizualizacji frontu apteki franczyzowej, wariantów adaptacji dotyczącej projektu technologicznego. Do e-maili wnioskodawczyni załączone były prezentacje. /wydruki e-maili k. 61-70 akt kontroli ZUS/

Wnioskodawczyni nie ustalała z płatnikiem składek, że miałaby jeździć na lokalizację danej apteki. Gdyby miała jeździć nie zdecydowałaby się na tę pracę. / zeznania wnioskodawczyni 00:04:05-00:04:24 – płyta CD k. 139 w zw. z 02:29:54 – 02:30:50- płyta CD k. 95/

W dniu 11 czerwca 2014 roku wnioskodawczyni zgłosiła się do lekarza prowadzącego ciążę. Stwierdzono, że jest w 17 tygodniu ciąży. Wystawiono jej zwolnienie lekarskie na okres 12 czerwca do 2 lipca 2014 roku. Następnie wnioskodawczyni wystawiano kolejne zwolnienia lekarskie, do dnia porodu. W trakcie ciąży miała bóle brzucha i bardzo niskie ciśnienie. Badaniami z dnia 22 lipca 2014 roku i 17 października 2014 roku stwierdzono, że budowa płodu jest prawidłowa. /karta ciąży k. 45-47 odw. oraz w kopercie k. 123, historia choroby k. 48-55 oraz w kopercie k. 123, k. 127 zeznania wnioskodawczyni 00:04:05-00:04:24 – płyta CD k. 139 w zw. z 00:16:55- 00:28:58 - płyta CD k. 95/

Na wizyty lekarskie wnioskodawczyni stawiła się również do Szpitala (...) w Ł. w dniach 8 lipca i 21 października 2014 roku. /historia choroby k. 120/

W okresie od dnia 12 czerwca 2014 roku do dnia 14 lipca 2014 roku wykazano wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy. /wniosek o przeprowadzenie kontroli k. 1 akt kontroli ZUS/

Ubezpieczona wystąpiła do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z roszczeniem
o wypłatę zasiłku chorobowego od dnia 15 lipca 2014 roku. /wniosek o przeprowadzenie kontroli k. 1 akt kontroli ZUS/

W trakcie nieobecności wnioskodawczyni nie zatrudniono nikogo na jej zastępstwo. W okresie niezdolności do pracy wnioskodawczyni jej obowiązki przejął płatnik składek, pomocy udzielała mu także jego żona. Płatnik składek nie widział potrzeby zatrudnienia pracownika na zastępstwo. Również przed zatrudnieniem wnioskodawczyni nikt nie był zatrudniony na tym stanowisku. /zeznania zainteresowanego 00:05:15 - 00:06:31– płyta CD k. 139, 00:05:15 - 00:06:31– płyta CD k. 139 w zw. z 00:43:22- 00:55:38, 00:55:38- 01:04:30, 01:14:37 - 01:16:46- płyta CD k. 95/

W dniu 4 sierpnia 2014 roku płatnik składek, jako zamawiający zawarł z T. Z. (magister inżynier architekt), jako wykonawcą umowę o prace projektowe. Przedmiotem tej umowy było wykonanie kompletu dokumentacji projektowej identyfikacji wizualnej aptek (dla pięciu aptek). Zastrzeżono, że opracowania dodatkowe na zlecenie zamawiajacego zostaną wykonane na podstawie odrębnej umowy zawartej przez zamawiajacego z wykonawcą (§1). Strony umowy postanowiły, że projekt będzie się składał z projektu wstępnego identyfikacji wizualnej apteki wraz z krótkim opisem (§4). Przedmiot umowy miał zostać wykonany w wersji elekronicznej w terminie 7 dni roboczych od momentu otrzymania niezbędnych materiałów dotyczących projektu konretnej apteki, w wersji papierowej najpóźniej w terminie 7 dni roboczych od daty zaakceptowania projektu przez zamawiajacego (§5). Wynagrodzenie za wykonanie przedmiotu umowy ustalno na 12.500 zł wraz z podatkiem VAT 23 %. /umowa o prace projektowe – załącznik nr 2 w kopercie k. 101, zeznania świadka T. Z. 01:52:53 - 02:04:12, 02:04:25 – 02:06:45 - płyta CD k. 95, zeznania zainteresowanego 00:05:15 - 00:06:31– płyta CD k. 139 w zw. z 00:55:38- 01:04:30 - płyta CD k. 95/

Podpisanie powyższej umowy o dzieło służyło ukończeniu kilku projektów rozpoczętych przez wnioskodawczynię w ramach umowy o pracę tj. identyfikacji wizualnej kilku przykładowych aptek. / zeznania świadka T. Z. 01:52:53 - 02:04:12- płyta CD k. 95, zeznania zainteresowanego 00:05:15 - 00:06:31– płyta CD k. 139 w zw. z 00:55:38- 01:04:30, 01:09:41-01:14:37, 00:07:06 - 00:19:50 - płyta CD k. 95/

Następnie płatnik składek zrezygnował z tego projektu, mimo rozpoczętych negocjacji z aptekami od czerwca 2014 roku nie pozyskał bowiem nowych podmiotów do współpracy. / zeznania zainteresowanego 00:07:06 - 00:19:50 – płyta CD k. 139/

Wykonanie projektu polegało na podjechaniu na miejsce wybranej (przez płatnika składek) lokalizacji pod aptekę, zrobieniu fotografii, sprawdzeniu czy lokal się nadaje do prowadzenia apteki, i przedstawieniu wizualizacji. / zeznania świadka T. Z. 01:52:53 - 02:04:12- płyta CD k. 95/

T. Z. nie wykonał umowy o dzieło, nie sprecyzowano daty wykonania usługi. Umowa o dzieło nie została rozwiązana. / zeznania świadka T. Z. 01:52:53 - 02:04:12, 02:04:25 – 02:06:45, 02:12:27 - 02:15:16 - płyta CD k. 95/

Zainteresowany nie dochodził od płatnika składek żadnych roszczeń cywilno-prawnych w związku z niewykonaniem tej umowy, a T. Z. nie zastanawiał się nad ewentualnymi konsekwencjami. / zeznania świadka T. Z. 01:52:53 - 02:04:12, 02:04:25 – 02:06:45, 02:12:27 - 02:15:16 - płyta CD k. 95, zeznania wnioskodawczyni 00:10:09-00:10:42 – płyta CD k. 159/

Płatnik składek nie rozliczył się z nim z tego tytułu, nie ustalono kwestii związanych z rozliczeniem. / zeznania świadka T. Z. 02:04:25 – 02:06:45 - płyta CD k. 95, zeznania zainteresowanego 00:05:15 - 00:06:31– płyta CD k. 139 w zw. z 01:09:41-01:14:37, 01:28:18- 01:29:07- płyta CD k. 95/

Płatnik składek zrezygnował z części działań związanych ze zleceniem w firmie (...) S.A. dotyczących działań szkoleniowych z końcem czerwca 2014 roku. Nie zakładał wizualizacji w ramach świadczonych usług. / pismo (...) S.A. k. 106/

Zajął się innym projektem dotyczącym regionalizacji pracy. / zeznania zainteresowanego 00:05:15 - 00:06:31– płyta CD k. 139 w zw. z 00:55:38- 01:04:30 - płyta CD k. 95/

E. Z. w dniu (...) urodziła dziecko. /karta przebiegu ciąży i połogu – w kopercie k. 123, zeznania wnioskodawczyni 00:04:05-00:04:24 – płyta CD k. 139 w zw. z 00:16:55- 00:28:58 - płyta CD k. 95/

Na listach płac wykazano, że pracodawca wypłacił wnioskodawczyni wynagrodzenie w następującej wysokości:

- za maj 2014 roku - 5.013,20 zł netto,

- za czerwiec 2014 roku – 5.013,20 zł netto (w tym wynagrodzenie chorobowe)

- za lipiec 2014 roku – 2.374,76 zł netto (wynagrodzenie chorobowe)

Odbiór wynagrodzenia wnioskodawczyni kwitowała własnoręcznym podpisem.

/listy płac k. 39-41 akt kontroli ZUS/

Płatnik składek przelał na rachunek bankowy E. Z. następujące kwoty:

- w dniu 6 czerwca 2014 roku - 5.013,20 zł tytułem wynagrodzenia za maj 2014 roku;

- w dniu 8 lipca 2014 roku - 5.013,20 zł tytułem wynagrodzenia za czerwiec 2014 roku;

- w dniu 11 sierpnia 2014 roku - 2.374,76 zł tytułem wynagrodzenia za lipiec 2014 roku..

/wyciągi z rachunku bankowego zainteresowanego – załączniki nr 3, 4 i 5 w kopercie k. 101/

W dniu 8 sierpnia 2014 roku organ rentowy przeprowadził u płatnika składek kontrolę w zakresie prawidłowości i rzetelności obliczania składek na ubezpieczenia społeczne oraz innych składek, do których pobierania zobowiązany jest organ rentowy oraz zgłaszania do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego. /akta kontroli ZUS/

W dniu 1 grudnia 2014 roku wnioskodawczyni wystąpiła do płatnika składek z wnioskiem o udzielenie jej urlopu macierzyńskiego w okresie od 21 listopada 2014 roku do 9 kwietnia 2015 roku, dodatkowego urlopu macierzyńskiego w okresie od 10 kwietnia 2015 roku do 21 maja 2015 roku i urlopu rodzicielskiego w okresie od 22 maja 2015 roku do 19 listopada 2015 roku. /wniosek - cz. B akt osobowych wnioskodawczyni – załącznik nr 1 w kopercie k. 101/

Po upływie urlopu macierzyńskiego w dniu 20 listopada 2015 roku wnioskodawczyni nadal miała świadczyć pracę u płatnika składek, na tych samych warunkach pracy i płacy. / zeznania wnioskodawczyni -00:04:24 – 00:05:15 – płyta CD k. 139, zeznania zainteresowanego 00:05:15 - 00:06:31– płyta CD k. 139/

Płatnik składek przelał na rachunek bankowy E. Z. następujące kwoty:

- w dniu 20 stycznia 2016 roku - 5.013,20 zł tytułem wynagrodzenia za grudzień 2015 roku;

- w dniu 12 lutego 2016 roku - 5.013,20 zł tytułem wynagrodzenia za styczeń 2016 roku;

- w dniu 9 marca 2016 roku - 5.013,20 zł zł tytułem wynagrodzenia za luty 2016 roku.

/potwierdzenia wykonania przelewów k. 153-155/

Za powyższe miesiące płatnik złożył deklaracje rozliczeniowe do ZUS. /informacje roczne k. 149-152/

Płatnik składek nie dokonywał przelewów na inny rachunek bankowy wnioskodawczyni /wyciąg z rachunku bankowego płatnika k. 167-191/

Pismem z dnia 15 lutego 2016 roku na mocy porozumienia płatnika składek i wnioskodawczyni rozwiązano umowę o pracę z powodu likwidacji pracodawcy z dniem 29 lutego 2016 roku. /kserokopia pisma k. 147, zeznania wnioskodawczyni –00:01:40-00:04:51, 00:08:05-00:08:31– płyta CD k. 159/

Wnioskodawczyni wystawiono świadectwo pracy z dnia 29 lutego 2016 roku, w którym wpisano, że stosunek pracy z wnioskodawczynią wygasł wskutek rozwiązania z nią umowy o pracę na mocy porozumienia stron z powodu likwidacji pracodawcy. /kserokopia świadectwa pracy k. 148- 148 odw./

Od 1 marca 2016 r. wnioskodawczyni została zgłoszona do ubezpieczeń społecznych jako osoba współpracująca w firmie jej męża. /zeznania wnioskodawczyni –00:09:12 - 00:09:42– płyta CD k. 159/

Płatnik składek nie zamknął dotychczas działalności, jednakże ustała współpraca z jedynym klientem w dniu 31 stycznia 2016 roku. Nie prowadzi już żadnych działań w ramach działalności, jest w trakcie pozbywania się mienia firmy. Jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę od 7 lutego 2016 roku w Drogerii Natura. Opłaca jedynie składkę na ubezpieczenie zdrowotne. /zeznania zainteresowanego 00:03:26-00:07:29 – płyta CD k. 196/

Z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej A. P. w 2012 roku osiągnął przychód w wysokości 225.174,53 zł, koszty uzyskania przychodu wyniosły 53.331,90 zł, dochód wyniósł 171.842,63 zł, natomiast w 2013 roku osiągnął przychód 218.318 zł, koszty uzyskania przychodu wyniosły 121.817,51 zł, dochód wyniósł 96.500,49 zł. Z tego tytułu w każdym miesiącu 2014 roku płatnik składek osiągał przychód rzędu 15.000 zł, z wyjątkiem kwietnia (94.689 zł), łącznie przychód za 2014 rok wyniósł 259.889,90 zł, koszty uzyskania przychodów wyniosły 113.651,39 zł, dochód wyniósł 146.238,51 zł. /zeznania o wysokości osiągniętego dochodu za 2013 i 2014 rok k. 70-87, zestawienia wysokości przychodów i dochodów za 2012, 2013 i 2014 rok k. 32, załączniki nr 6, 7, 8 w kopercie k. 101, pismo Naczelnika Urzędu Skarbowego – w kopercie k. 112/

W 2015 roku średni przychód miesięczny płatnika wynosił 18.000 zł brutto. /zeznania zainteresowanego 00:19:50-00:21:13– płyta CD k. 139/

Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy dokonał przede wszystkim w oparciu o załączone do akt dokumenty w postaci m.in. akt osobowych wnioskodawczyni, list płac, dokumentacji medycznej skarżącej, akt rentowych ZUS, dokumentacji finansowej płatnika składek, oraz w oparciu o osobowe źródła dowodowe w postaci zeznań zgłoszonego świadków U. S. i R. K., a częściowo tylko w oparciu zeznania świadka T. Z., a także wnioskodawczyni i zainteresowanego.

Oceniając zebrany w sprawie materiał dowodowy Sąd nie dał wiary zeznaniom świadka T. Z. oraz przesłuchaniu wnioskodawczyni E. Z. i zainteresowanego A. P., w których wskazywali na realność zawartej pomiędzy odwołującą a płatnikiem składek umowy o pracę oraz faktycznego świadczenia pracy przez E. Z. w ramach tej umowy.

Bezspornym w sprawie jest, że ostatni tytuł do ubezpieczeń społecznych E. Z. przed zatrudnieniem u zainteresowanego płatnika składek ustał w dniu 7 października 2013 roku, a więc na ponad pół roku od zgłoszenia jej do ubezpieczeń społecznych z tytułu zawarcia kwestionowanej umowy o pracę oraz, że w okresie tym wnioskodawczyni miała zawieszoną prowadzoną przez siebie działalność gospodarczą.

Ponadto okolicznością bezsporną jest fakt, że stanowisko pracy asystenta biura ds. rozwoju aptek powierzone wnioskodawczyni było nowym stanowiskiem, którego nikt przed nią nie zajmował.

W ocenie Sądu w pierwszej kolejności wątpliwości budzi fakt posiadania przez wnioskodawczynię stosownych kwalifikacji do podjęcia pracy na stanowisku asystenta biura ds. rozwoju aptek, do zakresu obowiązków którego należeć ostatecznie (w wyniku aneksowania umowy o pracę) miała koordynacja procesu i doradztwo przy rozwoju aptek, z którymi współpracuje firma “Luno” A. P. oraz obsługa spraw administracyjno – biurowych w szczególności przygotowanie wizualizacji aptek w programach franczyzowych, doradztwo przy projektowaniu nowych jednostek aptecznych, doradztwo przy procesach urzędowych związanych z rozwojem programów franczyzowych, przygotowanie dokumentacji szkoleniowej oraz materiałów dotyczących ewentualnych spotkań i konferencji, raportowanie realizacji procesu szkoleniowego, przygotowanie prezentacji). Wprawdzie wnioskodawczyni jako architekt posiadała doświadczenie w zakresie wykonywania projektów lokali, w tym jak sama twierdzi także aptek (choć na powyższe nie przedłożyła żadnych dowodów), to brak jest dowodów potwierdzających chociażby pobieżną znajomość branży farmaceutycznej. Znamiennym jest również, że według zeznań zainteresowanego jedynie on sam uczestniczył w ustalaniu od stycznia 2013 roku założeń programowych programu aptecznego pt. „ (...) dla aptek (...) i aptek tradycyjnych” dla usługobiorcy – firmy (...) S.A., w związku z wdrożeniem którego wnioskodawczyni miała zostać zatrudniona u płatnika składek.

W ocenie Sądu strony spornej umowy nie wykazały racjonalnej podstawy zatrudnienia wnioskodawczyni. Zatrudnienie pracownika bez odpowiedniego doświadczenia w branży farmaceutycznej do obsługi projektowej i administracyjno – biurowej m.in. powyższego programu aptecznego i szkoleń z nim związanych z wynagrodzeniem znacznie powyżej średniego przeciętnego wynagrodzenia w kraju w sytuacji, gdy w wyniku prowadzonych przez płatnika składek z aptekami negocjacji w celu wdrożenia tego programu - jak wynika z zeznań samego zainteresowanego - do wdrożenia programu nie doszło (przy czym jak wynika z pisma jednej z aptek przyczyną tego stanu rzeczy były względy finansowe), a sam projekt miał jedynie charakter pilotażowy (zależny od zainteresowania rynku). Nadto założeniem programu było przedstawienie aptekom jedynie przykładowych, poglądowych (a nie zindywidualizowanych), wizualizacji aptek. Podkreślić należy, że z zeznań zainteresowanego wynika, że zrezygnował z powyższego projektu z uwagi na problemy związane z wdrożeniem go w życie, jednocześnie z pisma jego wieloletniego kontrahenta tj. firmy (...) S.A. wynika, że rezygnacja z części działań związanych ze zleceniem w firmie (...) S.A. dotyczących działań szkoleniowych nastąpiła z końcem czerwca 2014 roku, a płatnik nie zakładał wizualizacji w ramach świadczonych usług. Zainteresowany poza wskazanymi podstawami podjęcia decyzji o zatrudnieniu skarżącej, które w ocenie Sądu nie mają w świetle powyższego racjonalnego i ekonomicznego uzasadnienia, innych podstaw nie wskazywał.

W szczególności za racjonalną potrzebą zatrudnienia wnioskodawczyni - wbrew stanowisku strony odwołującej - nie przemawiał fakt zawarcia w dniu 4 sierpnia 2014 roku przez płatnika składek umowy o prace projektowe z T. Z. (magister inżynier architekt) będącym mężem wnioskodawczyni w celu wykonania kompletu dokumentacji projektowej identyfikacji wizualnej aptek (dla pięciu aptek), których nie dokończyła wnioskodawczyni, mimo poczynienia w tej umowie szczegółowych ustaleń dotyczących warunków jej wykonania. Z zeznań świadka T. Z. wynika bowiem, że nie nastąpiło wykonanie umowy mimo, że do jej rozwiązania nie doszło. Sąd nie dał wiary zeznaniom zainteresowanego, w których wskazywał, że do wykonania tej umowy doszło, przeczą temu po pierwsze zeznania T. Z., z których wynika teza przeciwna, nadto z zeznań samego zainteresowanego, świadka T. Z. oraz wnioskodawczyni wynika ostatecznie, że zainteresowany nie dochodził od świadka żadnych roszczeń cywilno-prawnych w związku z niewykonaniem tej umowy. Nie tylko zatem do wykonania tej umowy nie doszło, ale zauważyć należy, że została ona podpisana w dniu 4 sierpnia 2014 roku podczas gdy rezygnacja z części działań związanych ze zleceniem w firmie kontrahenta nastąpiła z końcem czerwca 2014 roku.

Sąd nie dał również wiary zeznaniom świadka T. Z. i zainteresowanego w zakresie w jakim twierdzili, że istniał zamiar wykonania tej umowy. Świadek T. Z. twierdził bowiem, że wykonanie projektu polegało na podjechaniu na miejsce wybranej (przez płatnika składek) lokalizacji pod aptekę, zrobieniu fotografii, sprawdzeniu czy lokal się nadaje do prowadzenia apteki, i przedstawieniu wizualizacji co stoi w sprzeczności z twierdzeniami wnioskodawczyni, zgodnie z którymi projekt był dokonywany w oparciu o zdjęcia danej lokalizacji dostarczane przez płatnika, zatem potrzeby udania się na miejsce danej lokalizacji nie było; nadto świadek nie pamiętał jakich lokali miał dotyczyć projekt. Dodatkowo wskazać należy, że strony tej umowy nie sprecyzowały daty wykonania usługi (świadek T. Z. niespójnie zeznawał co do przyczyny niewykonania umowy twierdząc raz, że to płatnik składek się z nim nie skontaktował celem wykonania umowy a następnie, że to on sam nie miał czasu na jej wykonanie).

Wskazać należy, że Sąd przede wszystkim odmówił wiary przesłuchaniu stron
i zeznaniom świadka T. Z. w zakresie, w jakim opisywali czynności, jakie wnioskodawczyni miała wykonywać w trakcie rzekomego zatrudnienia. Strony oraz świadek wskazywali, że wnioskodawczyni miała zajmować się wszystkimi sprawami związanymi z rozwojem aptek, miała wykonywać w programie komputerowym projekty identyfikacji wizualnej aptek, jej zadaniem miało być dokonanie oceny czy dany lokal będzie odpowiedni do utworzenia w nim apteki, rozplanowanie miejsc zamieszczenia banerów, reklam, a nadto praca przy prowadzeniu biura oraz przygotowywanie prezentacji, materiałów szkoleniowych, przepisów prawnych dotyczących otwierania aptek. Tymczasem zawodowy pełnomocnik odwołującej, ani też zainteresowany nie zgłosili żadnych przekonujących dowodów na wykazanie tego, iż wnioskodawczyni faktycznie do pracy przystąpiła i ją świadczyła wykonując opisywane obowiązki pracownicze. Płatnik składek przedłożył co prawda w toku postępowania szereg wydruków na okoliczność faktycznego świadczenia pracy przez ubezpieczoną. Załączone przez skarżącego płatnika składek dokumenty nie stanowią w ocenie Sądu takiego dowodu. Brak jest jakichkolwiek podstaw do przyjęcia, że wnioskodawczyni jest ich autorem. Znamiennym jest jednak, że wśród dokumentów tych znajdują się wykonane projekty dotyczące aranżacji aptek, ich wizualizacji zewnętrznych jak również wykonaną prezentację szkoleniową, wydruki korespondencji mailowej prowadzonej przez wnioskodawczynię jedynie z płatnikiem składek, zestawienia wykonanej dokumentacji za maj i czerwiec 2014r., projekt wstępny identyfikacji wizualnej apteki (...), na którym znajduje się podpis wnioskodawczyni jako osoby projektującej oraz materiały szkoleniowe N. - "Leki tylko z apteki", na których wskazano jako osoby przygotowujące płatnika składek i wnioskodawczynię. Natomiast do kontroli nie zostały przedłożone dokumenty, z których wynikałoby, że firmie (...) zlecono wykonanie projektu dla apteki (...), oraz wykonanie prezentacji szkoleniowej N. - "Leki tylko z apteki" czy potwierdzających odbiór dokumentacji przez firmy zlecające.

W toku zaś niniejszego postępowania okazało się, że materiały te były sporządzone jedynie poglądowo, a do wdrożenia programu wśród aptek nie doszło. Płatnik składek twierdził przy tym, że wizualizacje załączone do akt nie były wykonane dla jego klienta, mimo, że pierwotnie twierdził, że wnioskodawczyni w związku ze zleceniem dla tego klienta właśnie ztarudnił. Płatnik składek wyjaśniał, że wizualizacje stwierzono poglądowe dla potencjalnych klientów – aptek, przedłożono je jednej z aptek., która jednak nie nawiazała współpracy. Żadna z argumentacji zainteresowanego poza tym, że są niespójne, nie znajduje uzasadnienia dla potrzeby gospodarczej ztarudnienia wnioskodawczyni.

Strona skarżąca nie złożyła wniosku o przesłuchanie jakiegokolwiek świadka, z którym wnioskodawczyni miałaby współpracować w ramach spornego zatrudnienia. Jedyny zgłoszony przez stronę odwołującą świadek T. Z. w osobie męża wnioskodawczyni, którego wiarygodność jest wątpliwa z uwagi na koneksje rodzinne z wnioskodawczynią oraz zawarcie umowy o prace projektowe, które ostatecznie nie wykonano z powyżej wskazanych już przyczyn, na okoliczności świadczenia pracy przez wnioskodawczynię nie był jednak w stanie dokładnie wyjaśnić na czym czynności pracownicze wykonywane przez wnioskodawczynię miały polegać. Twierdził on nawet, jak wskazano powyżej, że do wykonania projektów konieczne było podjechanie na miejsce wizualizacji i że wnioskodawczyni wykonywała podobne czynności nie potrafiąc wskazać konkretnych lokalizacji które odwiedzała w jego ocenie, co stoi w sprzeczności z zeznaniami wnioskodawczyni, zgodnie z którymi projekty miały być wykonywane w oparciu o fotografie, a jej mąż nie wiedział dokładnie co ma robić w ramach umowy. Wnioskodawczyni zresztą nie wyjaśniła w jaki sposób w posiadanie fotografii weszła, na tę okoliczność nie powołała żadnych dowodów. Na uwagę zasługuje przy tym fakt wynikający z karty badań profilaktycznych będących podstawą wydania zaświadczenia lekarskiego o przeciwskazaniach do pracy wnioskodawczyni u płatnika składek, że wnioskodawczyni pracowała wcześniej u płatnika składek co sugeruje, że mogła z nim współpracować w ramach zawieszonej działalności gospodarczej i przedłożone projekty sporządzić wcześniej, przed zawarciem spornego stosunku pracy. Powyższe obniża wiarygodność stron i wskazanego świadka w omawianej sprawie, oraz przemawia za uznaniem, że zestawienie zawierające czynności pracownicze wnioskodawczyni zostały stworzone jedynie celem symulowania świadczenia pracy przez odwołującą. Zauważyć także należy, że jak wynika z zeznań wnioskodawczyni i zainteresowanego wnioskodawczyni miała świadczyć pracę przy wykorzystaniu własnego sprzętu i oprogramowania, jednakże strony nie zawarły umowy o korzystanie z prywatnego sprzętu do celów służbowych.

Praktycznie jedynymi dokumentami, jakimi legitymuje się płatnik składek ze spornego okresu zatrudnienia E. Z. są akta pracownicze. Dokumentacja kadrowa potwierdza jedynie fakt formalnego jej sporządzenia, a nie jest dowodem faktycznego istnienia pomiędzy stronami stosunku pracy. W ocenie Sądu załączona dokumentacja osobowa wnioskodawczyni jest przejawem formalnego zadośćuczynienia obowiązkowi zainteresowanej, jako pracodawcy, natomiast nie przesądza o tym, że praca była przez ubezpieczoną faktycznie wykonywana.

Sąd nie dał wiary zeznaniom wnioskodawczyni i zainteresowanego, w których wskazywai, że zainteresowany dowiedział się o stanie odwołującej dopiero w momencie otrzymania przez zainteresowanego zwolnienia lekarskiego (12 czerwca 2015 roku). Podobnie Sąd nie dał wiary zeznaniom wnioskodawczyni, że dowiedziała się o ciąży dopiero się w dniu 8 kwietnia 2014 roku (USG). Z historii leczenia wnioskodawczyni w Poradni G.-Położniczej, Endokrynologicznej itd. wynika bowiem, że wnioskodawczyni w 2013 roku przeszła zabieg wyłyżeczkowania macicy wskutek poronienia we wczesnej ciąży, planowała kolejną ciążę, prowadziła diagnostykę i leczenie. Ponadto jak wynika z historii leczenia ostatnią miesiączką wnioskodawczyni miała 14 lutego 2014 roku, w dniu 1 kwietnia 2014 roku mogła już zatem podejrzewać, że może być w ciąży, zwłaszcza, że już od 7 do 9 kwietnia 2014 roku wnioskodawczyni przebyła w szpitalu z rozpoznaniem wczesnej ciąży i poronienia zagrażającego. Z kolei fakt zawarcia w dniu 2 maja 2014 roku aneksu do umowy o pracę wprowadzającego możliwość wykonywania przez wnioskodawczynię pracy w domu świadczy o tym, że zainteresowany co najmniej w chwili zawierania tego aneksu wiedział o ciąży wnioskodawczyni (fakt ten uwiarygodniony jest przez wspomnianą wyżej okoliczność w postaci wpisania do karty badań profilaktycznych, że wnioskodawczyni już wcześniej współpracowała z płatnikiem składek, a także okoliczność zawarcia z mężem wnioskodawczyni umowy o prace projektowe, mającej na celu dokończenie działań wnioskodawczyni, której nigdy nie wykonano).

Wskazać w tym miejscu należy, że niezwykle znaczące są daty, z jakimi strony spornej umowy podejmowały decyzje dotyczące jej zawarcia. Wnioskodawczyni już w dniu 30 kwietnia 2014 roku wystawiono zaświadczenie o braku przeciwwskazań do pracy na stanowisku asystenta biura ds. rozwoju aptek w firmie zainteresowanej, a więc w momencie, gdy była już w potwierdzonej ciąży, czego nie ujawniła w wywiadzie podmiotowym wpisanym do karty badań profilaktycznych (do rubryki dotyczącej wywiadu ginekologiczno – położniczego podała jedynie, że cierpi na schorzenie endokrynologiczne). Nadto z zeznań samej wnioskodawczyni wynika, że ciąża z uwagi na historię choroby (uprzednie poronienie, pobyt w szpitalu w dniach od 7 do 9 kwietnia 2014 roku z powodu zagrażającego poronienia) była zagrożona od samego początku, nadto lekarz prowadzący nie tylko zalecał ostrożny tryb życia ale i proponował wnioskodawczyni - jak sama przyznała - zwolnienie lekarskie od samego początku, jednakże wnioskodawczyni odmówiła, by niezdolną do pracy stać się dopiero w dniu 12 czerwca 2014 roku.

Sąd odmówił wiary zeznaniom świadka T. Z. w zakresie w jakim twierdził, że lekarz prowadzący nie proponował wnioskodawczyni zwolnienia lekarskiego od samego początku, bowiem powyższe twierdzenie stoi w sprzeczności z zeznaniami samej wnioskodawczyni, nadto sam świadek zresztą przyznał, że ciąża była zagrożona od samego początku.

Wskazać też należy, że do zgłoszenia wnioskodawczyni do ubezpieczeń społecznych z tytułu zawarcia spornej umowy o pracę doszło w dniu 6 maja 2014 roku a zatem niespełna miesiąc po potwierdzeniu ciąży. W ocenie Sądu powyższe pozwala na wyciagnięcie wniosku, iż skarżąca i zainteresowany od dłużnego czasu, planowali zgłoszenie E. Z. do ubezpieczeń społecznych w momencie, gdy zajdzie ona w ciążę, celem umożliwienia jej skorzystania z ewentualnych świadczeń na wypadek choroby i w związku z macierzyństwem. Wątpliwym jest przy tym kwestia zdolności do pracy wnioskodawczyni w sytuacji wystąpienia u niej stanu zagrożenia ciąży już od samego początku ciąży.

Ostatecznie wskazać należy również, że nawet gdyby przyjąć, iż wnioskodawczyni wykonywała jakieś czynności na rzecz płatnika składek, co jednak w ocenie Sądu w żaden sposób nie wynika z zgromadzonego materiału dowodowego, to z zeznań stron oraz świadków nie wynika nawet, kto i w jakim zakresie miałby kierować i kontrolować pracę wnioskodawczyni. Nawet gdyby przyjąć, że osobą tą miałby być zainteresowany, to jak wynika z jego zeznań nie interesowała go w ogóle ewidencja czasu pracy, stąd nie było sporządzanych list obecności, a wnioskodawczyni miała jego zdaniem wykonać określone zadanie co nie świadczy o sprawowaniu kontroli nad pracą wnioskodawczyni, która zresztą twierdziła, że jej czas pracy był ruchomy, nie wskazując, że był określony zadaniowo. Świadek T. Z. nie był w stanie określić również w jakich godzinach wnioskodawczyni wykonywała czynności. Sama wnioskodawczyni przyznała też, że nie pytała płatnika składek o możliwość wyjścia z pracy do lekarza. Zeznania zainteresowanego i wnioskodawczyni oraz świadków są zatem niespójne i nie znajdują potwierdzenia w przedstawionej ewidencji czasu pracy.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie wnioskodawczyni nie zasługuje na uwzględnienie i jako takie podlega oddaleniu.

Zgodnie z treścią art. 6 ust. 1 pkt 1, art. 8 ust. 1, art. 11 ust. 1, art.12 ust. 1 i art. 13 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity: Dz.U. z 2015 roku, poz. 748 ze zm.) pracownicy, to jest osoby fizyczne pozostające w stosunku pracy, podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym
tj. emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu w okresie od nawiązania stosunku pracy do dnia jego ustania.

Stosownie do treści art. 1 ust 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jednolity: Dz. U. z 2014r. poz. 159) osobom tym, w razie choroby lub macierzyństwa, przysługują świadczenia pieniężne na warunkach i w wysokości określonych ustawą.

W myśl art. 4 w ust 1 i 2 ustawy zasiłkowej ubezpieczony podlegający obowiązkowo ubezpieczeniu nabywa prawo do zasiłku chorobowego po upływie 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego.

Z kolei zgodnie z treścią art. 29 ust. 1 pkt 1 analizowanej ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku zasiłek macierzyński przysługuje ubezpieczonej, która w okresie ubezpieczenia chorobowego albo w okresie urlopu wychowawczego urodziła dziecko.

O uznaniu stosunku łączącego strony za stosunek pracy rozstrzygają przepisy prawa pracy.

Według art. 22 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 roku kodeks pracy (tekst jednolity Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.), przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.

Do cech pojęciowych pracy stanowiącej przedmiot zobowiązania pracownika
w ramach stosunku pracy należą osobiste i odpłatne jej wykonywanie w warunkach podporządkowania. Zgodnie ze stanowiskiem judykatury stosunek ubezpieczeniowy jest następczy wobec stosunku pracy i powstaje tylko wówczas, gdy stosunek pracy jest realizowany. Jeżeli stosunek pracy nie powstał bądź też nie jest realizowany, wówczas nie powstaje stosunek ubezpieczeniowy, nawet jeśli jest odprowadzana składka na ubezpieczenie społeczne (wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 17 stycznia 2006 r. III AUa 433/2005, Wspólnota (...)). Podleganie pracowniczemu tytułowi ubezpieczenia społecznego jest uwarunkowane nie tyle opłacaniem składek ubezpieczeniowych, ile legitymowaniem się statusem pracownika rzeczywiście świadczącego pracę w ramach ważnego stosunku pracy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia
18 października 2005 r. o sygn. akt II UK 43/05, OSNAPiUS rok 2006/15 – 16/251).

W niniejszej sprawie odwołująca i zainteresowany od dnia 2 maja 2014 roku zawarły umowę o pracę, która z formalnego punktu widzenia stanowiła stosowną podstawę do zastosowania w/w regulacji ustawy zasiłkowej. Ważność tej umowy została jednak słusznie zakwestionowana przez organ rentowy. W ocenie organu rentowego zawarcie przedmiotowej umowy było czynnością pozorną, mającą na celu obejście przepisów prawa
i uzyskanie świadczeń z ubezpieczenia społecznego.

Należy podkreślić, iż Sąd Okręgowy podziela stanowisko organu rentowego,
w zakresie umowy o pracę zawartej pomiędzy wnioskodawczynią E. Z.
a zainteresowanym A. P. prowadzącym działalność gospodarczą pod nazwą (...) A. P., że miała ona głównie na celu ominięcie przepisów prawa i uzyskanie świadczeń z ubezpieczenia społecznego. Zdaniem Sądu strony nie wykazały, że skarżąca faktycznie wykonywała czynności w ramach nawiązanego stosunku pracy.

W ocenie Sądu decyzję o podpisaniu umowy o pracę podjęto z wiedzą, co do stanu ciąży wnioskodawczyni i z jego uwzględnieniem strony podejmowały decyzje będące przedmiotem niniejszego postępowania. Poczynione w sprawie ustalenia uzasadniają twierdzenie, iż zakwestionowana przez organ rentowy umowa o pracę pomiędzy wnioskodawczynią a płatnikiem składek zostały zawarte dla pozoru, to jest bez zamiaru realizacji obowiązków z nich wynikających, a jedynie w celu uzyskania świadczeń
z ubezpieczenia społecznego.

Zgodnie z treścią art. 83 k.c. w związku z art. 300 k.p. nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru. Złożenie oświadczenia woli dla pozoru oznacza, że osoba oświadczająca wolę nie chce, aby powstały skutki prawne, jakie zwykle prawo łączy ze składanym przez nią oświadczeniem. Inaczej mówiąc strony niejako udają, że dokonują jakiejś czynności prawnej np. zawierają umowę o pracę.

Podleganie pracowniczym ubezpieczeniom społecznym jest uwarunkowane nie tyle opłacaniem składek ubezpieczeniowych, ale legitymowaniem się statusem pracownika rzeczywiście świadczącego pracę w ramach ważnego stosunku pracy. Podkreślenia w tym miejscu wymaga, na co Sąd Najwyższy wielokrotnie zwracał uwagę, iż nie skutkuje w sferze prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego taka umowa o pracę, która nie wiąże się z wykonywaniem tej umowy, a zgłoszenie do ubezpieczenia następuje tylko pod pozorem istnienia tytułu ubezpieczenia w postaci zatrudnienia. Chodzi tu zatem o „fikcyjne” zawarcie umowy, gdzie następuje zgłoszenie do ubezpieczenia społecznego jako pracownika osoby, która w rzeczywistości pracy nie świadczyła (por. wyrok Sądu Najwyższego z 16 marca 1999 r. II UKN 512/98, opubl: OSNAPiUS rok 2000, Nr. 9, poz. 36; wyrok Sądu Najwyższego z 28 lutego 2001 r. II UKN 244/00, opubl: OSNAPiUS rok 2002, Nr. 20, poz. 496; wyrok Sądu Najwyższego z 17 grudnia 1996 r. II UKN 32/96, opubl: OSNAPiUS rok 1997, Nr. 15, poz. 275; wyrok Sądu Najwyższego z 4 sierpnia 2005 r. II UK 320/04, opubl: OSNAPiUS rok 2006, Nr. 7-8, poz. 122; wyrok Sądu Najwyższego z 4 sierpnia 2005 r. II UK 320/04, opubl: OSNAPiUS rok 2006, Nr. 7-8, poz. 122; wyrok Sądu Najwyższego z 25 stycznia 2005 r. II UK 141/04, opubl: OSNAPiUS rok 2005, Nr. 15, poz. 235, str. 712).

Tytułem do ubezpieczenia, z którym przepisy prawa ubezpieczeń społecznych łączą podleganie ubezpieczeniu i prawo do świadczeń, miało być w przedmiotowej sprawie zatrudnienie, jako wykonywanie pracy w ramach stosunku pracy. Nie jest istotne przy tym, czy strony miały realny zamiar zobowiązania się – przez pracownika do wykonywania pracy a przez pracodawcę do przyjmowania tego świadczenia i wypłacania wynagrodzenia, lecz to czy zamiar taki został w rzeczywistości zrealizowany.

Pozorność wyraża się w braku zamiaru wywołania skutków prawnych
i jednoczesnym zamiarze stworzenia okoliczności mających na celu zmylenie osób trzecich. Istotne znaczenie ma niezgodność między aktem woli a jego uzewnętrznieniem. Założeniem unormowania jest zgoda drugiej osoby na złożenie oświadczenia woli dla pozoru.

W świetle poczynionych ustaleń faktycznych należy stwierdzić, że mamy do czynienia z pozornością oświadczeń woli w zawarciu umowy o pracę przez E. Z. z A. P.. Celem działania stron nie było bowiem świadczenie pracy
w ramach stosunku pracy i uzyskiwanie z tego tytułu wynagrodzenia, a jedynie osiągnięcie innych korzyści, które prawo wiąże z istnieniem stosunku pracy, jak na przykład uzyskanie ochrony ubezpieczeniowej. Tym bardziej, że wnioskodawczyni od momentu zawieszenia działalności gospodarczej w październiku 2013 roku, a zatem przez okres ponad pół roku, jej nie posiadała, a zainteresowany od początku założenia działalności gospodarczej w dniu 12 lipca 2008 roku, a zatem przez okres około 6 lat, nie zatrudniał żadnego pracownika.

Głównym celem zawarcia umowy o pracę winno być nawiązanie stosunku pracy,
a jedynie rezultatem i pośrednim celem zatrudnienia jest uzyskanie wskazanych korzyści. Podkreślić przy tym należy, że zarówno przepisy prawa pracy, prawa ubezpieczeń społecznych, jak i przepisy ustrojowe pozwalają kształtować elementy stosunku pracy zgodnie z wolą stron.

Zdaniem Sądu, poczynione ustalenia faktyczne świadczą o tym, że umowa o pracę sporządzona przez strony miała charakter fikcyjny. Postępowanie dowodowe wykazało,
że E. Z. zainteresowana objęciem jej ubezpieczeniem społecznym, nie wykonywała de facto czynności w ramach umowy o pracę. Przeprowadzone postępowanie pozwala również stwierdzić, że płatnik składek nawiązując z zainteresowaną stosunek pracy miał świadomość, że umowa nie będzie go obowiązywać, a ewentualne zobowiązania
z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne będą krótkotrwałe.

Sąd uznał bowiem, że okoliczności zawarcia umowy o pracę podane przez wnioskodawczynię i zainteresowanego nie są wiarygodne.

Po pierwsze - z ustaleń faktycznych wynika, że zaoferowane wnioskodawczyni stanowisko pracy w ramach zawartej umowy asystenta biura ds. rozwoju aptek było etatem utworzonym specjalnie na potrzeby usankcjonowania podpisanej umowy o pracę.

Po drugie - zgromadzony materiał dowodowy pozwala na stwierdzenie,
że wnioskodawczyni nie miała w pełni odpowiedniego doświadczenia i wiedzy do wykonywania pracy w branży farmaceutycznej.

Po trzecie – stan zdrowia wnioskodawczyni nie znajdował racjonalnego uzasadnienia dla świadczenia przez nią pracy.

Po czwarte - płatnik składek nie miał ekonomicznych podstaw do zatrudnienia wnioskodawczyni, biorąc pod uwagę choćby pilotażowy charakter programu aptecznego i niedojście do skutku współpracy z jakąkolwiek apteką w wyniku negocjacji prowadzonych od pewnego czasu przed zatrudnieniem wnioskodawczyni.

Po piąte - w ocenie Sądu przede wszystkim odwołująca w toku postępowania sądowego nie wykazała, że faktycznie wykonywała pracę w ramach spornej umowy. E. Z. jako pracownik, a A. P. jako pracodawca w żaden sposób, oprócz swoich gołosłownych twierdzeń, nie wykazali jakiegokolwiek rezultatu jej pracy
w spornym okresie.

Po szóste - poczynione ustalenia faktyczne prowadzą do wniosku, że nie zatrudniono nikogo na zastępstwo nieobecnej zainteresowanej - na stanowisko asystenta biura ds. rozwoju aptek pracującego w pełnym wymiarze czasu pracy, a sam zainteresowany zeznał, że nie było takiej potrzeby.

W ocenie Sądu powyższe rozważania świadczą o tym, że nie było wolą stron zawieranie umowy o pracę. A zatem nie było zamiarem stron świadczenie pracy w ramach zawartej umowy o pracę, a jedynie możliwość uzyskania prawa do świadczeń
z ubezpieczenia społecznego w związku z chorobą i macierzyństwem.

Niewątpliwie również, w ocenie Sądu, zamiarem stron było jedynie umożliwienie wnioskodawczyni skorzystania ze świadczeń z zakresu ubezpieczeń społecznych, a nie świadczenie pracy w ramach zawartej umowy. Zawarta umowa o pracę stanowić miała narzędzie do realizacji tego celu. Fikcyjne, czyli tylko pozorne zawarcie umowy o pracę, nie mogło stanowić podstawy do objęcia wnioskodawczyni obowiązkowymi ubezpieczeniami pracowniczymi.

W toku postępowania sądowego stwierdzono, że strony zawierając sporną umowę o pracę miały zamiar wywołania innych skutków prawnych niż te, które wynikają z umowy o pracę oraz jednocześnie próbowały przez jej zawarcie wprowadzić w błąd osoby trzecie, co do dokonanej czynności.

Nawet jeżeliby uznać, iż strony chociaż częściowo wykonywały zawartą pomiędzy sobą umowę o pracę, co w ocenie Sądu w żaden sposób nie wynika ze zgromadzonego
w sprawie materiału dowodowego, należałoby uznać, iż miała ona głównie na celu ominięcie przepisów prawa i uzyskanie świadczeń z ubezpieczenia społecznego i z tego powodu nie może wywoływać skutków prawnych (art. 58 § 1 k.c. w zw. z art. 300 k.p.).

Czynność prawna mająca na celu obejście przepisów ustawy polega na takim ukształtowaniu jej treści, które z punktu widzenia formalnego nie sprzeciwia się ustawie, ale w rzeczywistości zmierza do zrealizowania celu, którego osiągnięcie jest przez nią zakazane. W odniesieniu do umowy o pracę o obejściu prawa mówić można w sytuacji, gdy strony działając w zamiarze nawiązania stosunku pracy określają wzajemne prawa i obowiązki w sposób zgodny z prawem i zasadami współżycia społecznego, jednak celem ich działania nie jest uzyskanie świadczeń w postaci pracy i wynagrodzenia, a jedynie osiągnięcie innych korzyści, które prawo wiąże z istnieniem stosunku pracy np. uzyskanie stażu emerytalnego, czy ochrony ubezpieczeniowej na wypadek choroby czy wypadku. Należy bowiem podkreślić, iż intencją ustawodawcy jest, aby cel zawarcia umowy o pracę stanowiło nawiązanie stosunku pracy, a jedynie rezultatem i pośrednim celem zatrudnienia było uzyskanie wskazanych korzyści.

Tymczasem przy założeniu, że strony zawarły umowę o pracę należałoby uznać,
iż w rozpoznawanej sprawie cele te uległy odwróceniu. Stronom chodziło bowiem
o uzyskanie świadczeń z ubezpieczenia społecznego i temu celowi podporządkowały konstruowanie określonej sytuacji prawnej – umowa o pracę stanowić miała przede wszystkim narzędzie do realizacji tego celu.

Podkreślić przy tym trzeba, że zarówno przepisy prawa pracy, prawa ubezpieczeń społecznych, jak i przepisy ustrojowe pozwalają tak kształtować elementy stosunku pracy, jaka jest wola stron. Jednakże przestaje powyższa kwestia być tylko sprawą stron nawiązujących stosunek pracy, gdy po uregulowaniu składek przerzuca się ciężar wypłaty świadczeń na fundusz dysponujący publicznymi pieniędzmi, którymi zarządza Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

W ocenie Sądu Okręgowego przedstawione okoliczności przemawiają za uznaniem, że E. Z., ze względu na spodziewaną niezdolność do pracy i związane z tym prawo do świadczeń, była zainteresowana objęciem jej tytułem ubezpieczeń społecznych. Strony umowy musiały mieć świadomość tego, że umowa nie będzie ich obowiązywać, a ich ewentualne zobowiązania z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne będą krótkotrwałe. W uznaniu Sądu nawiązanie stosunku pracy, którego elementami są zobowiązanie się pracownika do wykonywania pracy i zobowiązanie pracodawcy do wypłacania wynagrodzenia, nie było rzeczywistym celem stron. Stronom chodziło o uzyskanie świadczeń z ubezpieczenia społecznego z tytułu ciąży i porodu i temu celowi podporządkowały skonstruowanie określonej sytuacji prawnej, a umowa o pracę stanowić miała przede wszystkim narzędzie do realizacji tego celu. Fikcyjne, czyli tylko pozorne zawarcie umowy o pracę nie mogło stanowić podstawy do objęcia obowiązkowymi ubezpieczeniami pracowników.

Na marginesie wskazać należy, że Sąd badał również, czy przy przyjęciu,
że zainteresowana świadczyła jakieś czynności na rzecz odwołującej, czy czynności te mogłyby zostać uznane za osobiste świadczenie pracy podporządkowanej pracodawcy (pod kierownictwem pracodawcy) w sposób ciągły, odpłatny, na rzecz i ryzyko pracodawcy,
a więc w ramach zatrudnienia pracowniczego - w warunkach określonych w art. 22 § 1 k.p.

Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy w postaci jedynie akt osobowych, list płac, a także treści złożonych zeznań nie potwierdza, aby zainteresowany, ani ktokolwiek inny kierował pracą wnioskodawczyni, w szczególności, aby wskazywali na konkretne bieżące zadania do realizacji związane z powierzonym jej stanowiskiem, które byłyby modyfikowane biorąc pod uwagę ilość i wyniki pracy dotychczas wykonanej. Jest to istotne, jeżeli uwzględni się, że zatrudnienie pracownicze odwołuje się do staranności, a nie rezultatu.

Ze zgromadzonego materiału dowodowego nie wynika także, aby płatnik składek wydawał polecenia, co do bieżącego wykonywania pracy. Wręcz przeciwnie z zeznań zainteresowanej wynika, że nie kontrolował czasu pracy E. Z.. Brak jest przekonujących dowodów na okoliczność tego, aby wnioskodawczyni w jakiejkolwiek formie przedstawiała wyniki swojej pracy.

Powyższe zdaniem Sądu świadczy o tym, że nawet przy założeniu, choć częściowego wykonywania przez strony kwestionowanej umowy, nie można przyjąć, że była to umowa o pracę, albowiem rzekome wykonywanie przez skarżącą czynności nie odbywało się w reżimie charakterystycznym dla stosunku pracy, tj. zgodnie z dyspozycją art. 22 k.p.

Dodać należy, że swoboda kontraktowa stron nie jest wartością absolutną. Strony mogą łączyć się dowolną więzią prawną, w tym umową o pracę, ale wybierając ten model zatrudnienia zobowiązane są przestrzegać jego cech charakterystycznych. O wykreowaniu stosunku pracy nie decyduje wyłącznie wola stron. Jest ona nieodzowna przy nawiązaniu zatrudnienia pracowniczego, jednak w sytuacji, gdy strony realizują więź prawną
w oderwaniu od jej konstrukcyjnych cech, możliwe i konieczne jest zweryfikowanie charakteru prawnego zobowiązania. Zapatrywanie to wynika z przyjęcia założenia,
że o rodzaju umowy decydują w pierwszej kolejności przepisy prawa.

Pozorność umowy o pracę (art. 83 k.c. w związku z art. 300 k.p.) ma miejsce nie tylko wówczas, gdy mimo jej zawarcia praca w ogóle nie jest świadczona, ale również wtedy, gdy jest faktycznie świadczona, lecz na innej podstawie niż umowa o pracę (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 października 2006 r. I UK 120/06, OSNP 2007/19-20/294, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 maja 2011 r. II UK 20/11, OSNP 2012/11-12/145).

W ocenie Sądu, w świetle poczynionych ustaleń faktycznych, wątpliwości organu rentowego, co do rzeczywistego celu i zamiaru stron nawiązujących ten stosunek prawny były uzasadnione, a zatem zaskarżona decyzja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych odpowiada prawu.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 14 § 1 k.p.c. oddalił odwołanie.

Na podstawie art. 98 § 1 i § 3 k.p.c. Sąd Okręgowy zasądził od odwołującej się E. Z. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddziału w Ł. kwotę 60 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego – stosownie do treści § 11 ust. 2 (w brzmieniu obowiązującym do spraw wszczętych do dnia 31 lipca 2015 roku), w zw. z § 2 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 490), mając na uwadze, że zgodnie z § 22 obowiązującego od dnia 1 stycznia 2016 roku rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz. U z 2015 r, poz. 1805) - do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie rozporządzenia stosuje się przepisy dotychczasowe do czasu zakończenia postępowania w danej instancji.