Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 marca 2016 r.

Sąd Apelacyjny w Gdańsku I Wydział Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 24 marca 2016 r. w Gdańsku na rozprawie

sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w K.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w K.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanej

od wyroku Sądu Okręgowego w Gdańsku

z dnia 29 kwietnia 2015 r. sygn. akt IX GC 141/15

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 1.800 zł (jeden tysiąc osiemset złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

SSA Małgorzata Zwierzyńska SSA Ewelina Jokiel SSA Dorota Gierczak

Sygn. akt I ACa 1016/15

UZASADNIENIE

Sąd Okręgowy w Gdańsku wyrokiem z dnia 29 kwietnia 2015 r. zasądził od pozwanej (...) Spółki Akcyjnej w K. na rzecz powoda (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w K. kwotę 18.642,69 zł z odsetkami ustawowymi od 11 grudnia 2014 r. do dnia zapłaty (punkt pierwszy), umorzył postępowanie w pozostałej części (punkt drugi) i zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 9.954 zł, w tym kwotę 3.617 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego (punkt trzeci).

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

Powódka (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w K. wniosła 11 grudnia 2014 r. pozew przeciwko pozwanej (...) Spółce Akcyjnej w K. o zasądzenie kwoty 126.726,34 zł z ustawowymi odsetkami od kwot: 18.642,69 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty i 108.083,65 zł od 9 grudnia 2014 r. do dnia zapłaty, oraz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.W uzasadnieniu powódka wskazała, iż w ramach prowadzonej działalności gospodarczej pozwana kupiła od niej w okresie od 5 września 2014 r. do 17 listopada 2014 r. towary na łączną kwotę 116.639,85 zł, która to kwota wobec wystawienia przez powódkę faktur korygujących, uległa zmniejszeniu o kwotę 8.556,20 zł. Pozwana zobowiązania była również do zapłaty odsetek wynikających z wystawionej przez powódkę noty odsetkowej nr (...) r. z 7 listopada 2014 r. w kwocie 18.642,69 zł.

Nakazem zapłaty wydanym 22 grudnia 2014 r. w postępowaniu upominawczym Sąd Okręgowy w Gdańsku orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

Pozwana (...) Spółka Akcyjna w K. wniosła sprzeciw od tego nakazu zapłaty, zaskarżając go w całości i wnosząc o oddalenie powództwa. Wskazała, iż uregulowała względem powódki wszystkie należności w tytułu dostaw towarów dochodzonych przez powódkę w toku postępowania, wobec czego żądanie pozwu w zakresie kwoty 108.083,65 zł jest pozbawione podstaw. Co do pozostałej części roszczenia pozwana zarzuciła powódce niewykazanie powstania po stronie pozwanej opóźnienia w zapłacie należności na rzecz powódki.

Sąd Okręgowy ustalił, że w dniu 16 września 2007 r. zawarta została pomiędzy powodem (dostawca) i pozwaną (odbiorcą) umowa handlowa nr (...), w której strony określiły zasady stałej współpracy w zakresie sprzedaży towarów. Umowa ta stanowiła ramowe porozumienie stron w przedmiocie nią objętym i wymagała konkretyzacji w postaci zamówień odbiorcy składanych dostawcy.

W ramach zawartej umowy handlowej powód w okresie od 5 września 2014 r. do 17 listopada 2014 r. sprzedał pozwanej towary, po czym wystawił z tego tytułu następujące faktury VAT:

⚫

nr (...) z 5 września 2014 r. na kwotę 60,81 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 20 dni, przypadającym na 25 września 2014 r.,

⚫

nr (...) z 10 września 2014 r. na kwotę 171,22 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 20 dni, przypadającym na 30 września 2014 r.,

⚫

nr (...) z 18 września 2014 r. na kwotę 1.753,07 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 28 dni, przypadającym na 16 października 2014 r.,

⚫

nr (...) z 22 września 2014 r. na kwotę 2.245,52 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 28 dni, przypadającym na 20 października 2014 r.,

⚫

nr (...) z 1 października 2014 r. na kwotę 8.852,13 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 28 dni, przypadającym na 20 października 2014 r.,

⚫

nr (...) z 2 października 2014 r. na kwotę 522,66 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 28 dni, przydającym na 30 października 2014 r.,

⚫

nr (...) z 2 października 2014 r. na kwotę 60,81 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 20 dni, przypadającym na 22 października 2014 r.,

⚫

nr (...) z 3 października 2014 r. na kwotę 737,83 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 28 dni, przypadającym na 31 października 2014 r.,

⚫

nr (...) z 3 października 2014 r. na kwotę 21,40 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 20 dni, przypadającym na 23 października 2014 r.,

⚫

nr (...) z 3 października 2014 r. na kwotę 567,87 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 28 dni, przypadającym na 31 października 2014 r.,

⚫

nr (...) z 3 października 2014 r. na kwotę 76,01 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 20 dni, przypadającym na 23 października 2013 r.,

⚫

nr (...) z 3 października 2014 r. na kwotę 1.302,63 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 28 dni, przypadającym na 31 października 2014 r.,

⚫

nr (...) z 3 października 2014 r. na kwotę 45,61 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 20 dni, przypadającym na 23 października 2014 r.,

⚫

nr (...) z 6 października 2014 r. na kwotę 932,91 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 28 dni, przypadającym na 3 listopada 2014 r.,

⚫

nr (...) z 6 października 2014 r. na kwotę 3.792,20 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 28 dni, przypadającym na 3 listopada 2014 r.,

⚫

nr (...) z 6 października 2014 r. na kwotę 228,04 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 20 dni, przypadającym na 26 października 2014 r.,

⚫

nr (...) z 7 października 2014 r. na kwotę 2.624,67 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 28 dni, przypadającym na 4 listopada 2014 r.,

⚫

nr (...) z 7 października 2014 r. na kwotę 50,87 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 20 dni, przypadającym na 27 października 2014 r.,

⚫

nr (...) z 7 października 2014 r. na kwotę 3.723,64 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 28 dni, przypadającym na 4 listopada 2014 r.,

⚫

nr (...) z 7 października 2014 r. na kwotę 64,21 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 20 dni, przypadającym na 27 października 2014 r.,

⚫

nr (...) z 9 października 2014 r. na kwotę 1.359,15 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 28 dni, przypadającym na 6 listopada 2014 r.,

⚫

nr (...) z 9 października 2014 r. na kwotę 28,54 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 20 dni, przypadającym na 29 października 2014 r.,

⚫

nr (...) z 9 października 2014 r. na kwotę 2.190,83 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 28 dni, przypadającym na 6 listopada 2014 r.,

⚫

nr (...) z 9 października 2014 r. na kwotę 45,61 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 20 dni, przypadającym na 29 października 2014 r.,

⚫

nr (...) z 9 października 2014 r. na kwotę 1.966,47 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 28 dni, przypadającym na 6 listopada 2014 r.,

⚫

nr (...) z 9 października 2014 r. na kwotę 91,22 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 20 dni, przypadającym na 29 października 2014 r.,

⚫

nr (...) z 9 października 2014 r. na kwotę 813,92 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 28 dni, przypadającym na 6 listopada 2014 r.,

⚫

nr (...) z 9 października 2014 r. na kwotę 60,81 zł z terminem płatności wynoszącym 20 dni, przypadającym na 29 października 2014 r.,

⚫

nr (...) z 9 października 2014 r. na kwotę 1.796,00 zł z terminem płatności wynoszącym 28 dni, przypadającym na 6 listopada 2014 r.,

⚫

nr (...) z 9 października 2014 r. na kwotę 152,03 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 20 dni, przypadającym na 29 października 2014 r.,

⚫

nr (...) z 10 października 2014 r. na kwotę 36,49 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 28 dni, przypadającym na 7 listopada 2014 r.,

⚫

nr (...) z 10 października 2014 r. na kwotę 1.038,46 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 28 dni, przypadającym na 7 listopada 2014 r.,

⚫

nr (...) z 10 października 2014 r. na kwotę 30,41 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 20 dni, przypadającym na 30 października 2014 r.,

⚫

nr (...) z 13 października 2014 r. na kwotę 2.107,76 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 28 dni, przypadającym na 10 listopada 2014 r.,

⚫

nr (...) z 13 października 2014 r. na kwotę 121,62 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 20 dni, przypadającym na 2 listopada 2014 r.,

⚫

nr (...) z 13 października 2014 r. na kwotę 1.307,87 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 28 dni, przypadającym na 10 listopada 2014 r.,

⚫

nr (...) z 13 października 2014 r. na kwotę 30,41 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 20 dni, przypadającym na 2 listopada 2014 r.,

⚫

nr (...) z 13 października 2014 r. na kwotę 2.215,49 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 28 dni, przypadającym na 10 listopada 2014 r.,

⚫

nr (...) z 13 października 2014 r. na kwotę 91,22 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 20 dni, przypadającym na 2 listopada 2014 r.,

⚫

nr (...) z 13 października 2014 r. na kwotę 1.714,52 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 28 dni, przypadającym na 10 listopada 2014 r.,

⚫

nr (...) z 13 października 2014 r. na kwotę 14,27 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 20 dni, przypadającym na 2 listopada 2014 r.,

⚫

nr (...) z 13 października 2014 r. na kwotę 1.514,61 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 28 dni, przypadającym na 10 listopada 2014 r.,

⚫

nr (...) z 13 października 2014 r. na kwotę 60,81 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 20 dni, przypadającym na 2 listopada 2014 r.,

⚫

nr (...) z 13 października 2014 r. na kwotę 3.911,42 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 28 dni, przypadającym na 10 listopada 2014 r.,

⚫

nr (...) z 13 października 2014 r. na kwotę 99,88 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 20 dni, przypadającym na 2 listopada 2014 r.,

⚫

nr (...) z 15 października 2014 r. na kwotę 839,04 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 28 dni, przypadającym na 12 listopada 2014 r.,

⚫

nr (...) z 16 października 2014 r. na kwotę 2.710,72 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 28 dni, przypadającym na 13 listopada 2014 r.,

⚫

nr (...) z 16 października 2014 r. na kwotę 57,07 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 20 dni, przypadającym na 5 listopada 2014 r.,

⚫

nr (...) z 16 października 2014 r. na kwotę 500,12 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 28 dni, przypadającym na 13 listopada 2014 r.,

⚫

nr (...) z 16 października 2014 r. na kwotę 60,81 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 20 dni, przypadającym na 5 listopada 2014 r.,

⚫

nr (...) z 16 października 2014 r. na kwotę 3.008,05 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 28 dni, przypadającym na 13 listopada 2014 r.,

⚫

nr (...) z 16 października 2014 r. na kwotę 2.384,16 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 28 dni, przypadającym na 13 listopada 2014 r.,

⚫

nr (...) z 16 października 2014 r. na kwotę 35,67 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 20 dni, przypadającym na 5 listopada 2014 r.,

⚫

nr (...) z 22 października 2014 r. na kwotę 4.271,02 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 28 dni, przypadającym na 19 listopada 2014 r.,

⚫

nr (...) z 22 października 2014 r. na kwotę 92,74 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 20 dni, przypadającym na 11 listopada 2014 r.,

⚫

nr (...) z 22 października 2014 r. na kwotę 689,12 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 28 dni, przypadającym na 19 listopada 2014 r.,

⚫

nr (...) z 22 października 2014 r. na kwotę 30,41 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 20 dni, przypadającym na 11 listopada 2014 r.,

⚫

nr (...) z 22 października 2014 r. na kwotę 3.853,84 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 28 dni, przypadającym na 19 listopada 2014 r.,

⚫

nr (...) z 22 października 2014 r. na kwotę 76,01 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 20 dni, przypadającym na 11 listopada 2014 r.,

⚫

nr (...) z 22 października 2014 r. na kwotę 6.360,53 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 28 dni, przypadającym na 19 listopada 2014 r.,

⚫

nr (...) z 22 października 2014 r. na kwotę 258,45 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 20 dni, przypadającym na 11 listopada 2014 r.,

⚫

nr (...) z 23 października 2014 r. na kwotę 2.799,02 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 28 dni, przypadającym na 20 listopada 2014 r.,

⚫

nr (...) z 23 października 2014 r. na kwotę 7,13 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 20 dni, przypadającym na 12 listopada 2014 r.,

⚫

nr (...) z 23 października 2014 r. na kwotę 5.200,98 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 28 dni, przypadającym na 20 listopada 2014 r.,

⚫

nr (...) z 23 października 2014 r. na kwotę 76,01 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 20 dni, przypadającym na 12 listopada 2014 r.,

⚫

nr (...) z 23 października 2014 r. na kwotę 3.003,71 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 28 dni, przypadającym na 20 listopada 2014 r.,

⚫

nr (...) z 23 października 2014 r. na kwotę 49,94 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 20 dni, przypadającym na 12 listopada 2014 r.,

⚫

nr (...) z 27 października 2014 r. na kwotę 1.664,68 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 28 dni, przypadającym na 24 listopada 2014 r.,

⚫

nr (...) z 27 października 2014 r. na kwotę 37,54 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 20 dni, przypadającym na 16 listopada 2014 r.,

⚫

nr (...) z 27 października 2014 r. na kwotę 2.793,65 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 28 dni, przypadającym na 24 listopada 2014 r.,

⚫

nr (...) z 27 października 2014 r. na kwotę 60,81 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 20 dni, przypadającym na 16 listopada 2014 r.,

⚫

nr (...) z 27 października 2014 r. na kwotę 1.266,08 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 28 dni, przypadającym na 24 listopada 2014 r.,

⚫

nr (...) z 27 października 2014 r. na kwotę 15,20 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 20 dni, przypadającym na 16 listopada 2014 r.,

⚫

nr (...) z 27 października 2014 r. na kwotę 4.284,71 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 28 dni, przypadającym na 24 listopada 2014 r.,

⚫

nr (...) z 27 października 2014 r. na kwotę 212,84 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 20 dni, przypadającym na 16 listopada 2014 r.,

⚫

nr (...) z 29 października 2014 r. na kwotę 1.691,10 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 28 dni, przypadającym na 26 listopada 2014 r.,

⚫

nr (...) z 29 października 2014 r. na kwotę 30,41 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 20 dni, przypadającym na 18 listopada 2014 r.,

⚫

nr (...) z 30 października 2014 r. na kwotę 729,70 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 28 dni, przypadającym na 27 listopada 2014 r.,

⚫

nr (...) z 30 października 2014 r. na kwotę 7,13 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 20 dni, przypadającym na 19 listopada 2014 r.,

⚫

nr (...) z 30 października 2014 r. na kwotę 1.093,11 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 28 dni, przypadającym na 27 listopada 2014 r.,

⚫

nr (...) z 30 października 2014 r. na kwotę 15,20 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 20 dni, przypadającym na 19 listopada 2014 r.,

⚫

nr (...) z 30 października 2014 r. na kwotę 696,22 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 28 dni, przypadającym na 27 listopada 2014 r.,

⚫

nr (...) z 30 października 2014 r. na kwotę 15,20 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 20 dni, przypadającym na 19 listopada 2014 r.,

⚫

nr (...) z 30 października 2014 r. na kwotę 1.986,78 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 28 dni, przypadającym na 27 listopada 2014 r.,

⚫

nr (...) z 30 października 2014 r. na kwotę 136,83 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 20 dni przypadającym na 19 listopada 2014 r.,

⚫

nr (...) z 3 listopada 2014 r. na kwotę 641,10 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 28 dni, przypadającym na 1 grudnia 2014 r.,

⚫

nr (...) z 3 listopada 2014 r. na kwotę 30,42 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 20 dni, przypadającym na 23 listopada 2014 r.,

⚫

nr (...) z 3 listopada 2014 r. na kwotę 2.044,68 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 28 dni, przypadającym na 1 grudnia 2014 r.,

⚫

nr (...) z 3 listopada 2014 r. na kwotę 30,41 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 20 dni, przypadającym na 23 listopada 2014 r.,

⚫

nr (...) z 4 listopada 2014 r. na kwotę 1.391,89 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 28 dni, przypadającym na 2 grudnia 2014 r.,

⚫

nr (...) z 4 listopada 2014 r. na kwotę 42,80 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 20 dni, przypadającym na 24 listopada 2014 r.,

⚫

nr (...) z 5 listopada 2014 r. na kwotę 2.171,32 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 28 dni, przypadającym na 3 grudnia 2014 r.,

⚫

nr (...) z 5 listopada 2014 r. na kwotę 42,80 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 20 dni, przypadającym na 25 listopada 2014 r.,

⚫

nr (...) z 5 listopada 2014 r. na kwotę 908,11 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 28 dni, przypadającym na 3 grudnia 2014 r.,

⚫

nr (...) z 5 listopada 2014 r. na kwotę 228,04 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 20 dni, przypadającym na 25 listopada 2014 r.,

⚫

nr (...) z 5 listopada 2014 r. na kwotę 5.049,62 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 28 dni, przypadającym na 3 grudnia 2014 r.,

⚫

nr (...) z 5 listopada 2014 r. na kwotę 177,76 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 20 dni, przypadającym na 25 listopada 2014 r.,

⚫

nr (...) z 17 listopada 2014 r. na kwotę 145,25 zł brutto z terminem płatności wynoszącym 20 dni, przypadającym na 7 grudnia 2014 r.,

co łącznie odpowiadało kwocie 116.639,85 zł. Z uwagi na to, iż do części tych faktur VAT zostały wystawione faktury korygujące na łączną kwotę 8.556,20 zł, to należności z nich wynikająca uległa zmniejszeniu do łącznej kwoty 108.083,65 zł.

Wszystkie wystawione przez powoda faktury VAT doręczone zostały pozwanej wraz z dostarczonym towarem lub przesłane listem poleconym niezwłocznie po zrealizowaniu dostawy towaru.

W dniu 7 listopada 2014 r. powód wystawił notę odsetkową i wezwał pozwaną do zapłaty wymienionych w niej ustawowych odsetek za zwłokę w łącznej kwocie 18.642,69 zł, wskazując szczegółowo poszczególne faktury VAT wystawiane od grudnia 2011 r. i wynikające z nich terminy płatności oraz daty zapłaty i ilość dni zwłoki, jak również kwoty spłaty i wielkość odsetek naliczonych od opóźnienia w płatności każdej z wymienionych faktur.

Pismem z 27 listopada 2014 r. powód wystosował do pozwanej wezwanie do zapłaty kwoty 126.968,40 zł w terminie do 4 grudnia 2014 r. z zagrożeniem skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego. W zakreślonym terminie nie została dokonana zapłaty tej kwoty.

Po wytoczeniu powództwa pozwana w dniach 17 grudnia 2014 r., 23 grudnia 2014 r. oraz 15 stycznia 2015 r. dokonała zapłaty kwoty należności głównej w łącznej wysokości 108.083,65 zł. Powód zaliczył ta kwotę na poczet wystawionych przez siebie faktur VAT i w całości zostały zaspokojone wynikające z nich należności główne.

Sąd Okręgowy wskazał, że strony łączyły umowy sprzedaży, których przedmiotem były towary wymienione w wystawionych przez powoda fakturach za wskazaną w nich cenę, którą obowiązana była zapłacić pozwana. Zasadność roszczenia powoda potwierdzało dokonanie przez pozwaną już po wystąpieniu niniejszym powództwem wpłat kwoty w łącznej wysokości 108.083,65 zł, co zaspokoiło roszczenie powoda co do należności głównej wynikającej z wystawionych przez powódkę faktur VAT.

Zebrany w sprawie materiał dowodowy potwierdził również zasadność roszczenia co do odsetek za opóźnienie w zapłacie przez pozwaną należności powódki.

W tej kwestii Sąd pierwszej instancji wskazał, że wystarczającym dowodem potwierdzającym fakt związania stron umowami sprzedaży były wystawione przez powoda faktury VAT, na których wyszczególniona była data sprzedaży, asortyment i ilość sprzedanego towaru, jego cena i termin zapłaty. Powód przedstawił szczegółowe zestawienie – w postaci wystawionej przez siebie noty księgowej – faktur VAT, z których należności zostały zapłacone przez pozwaną z opóźnieniem, a pozwana nie zakwestionowała w żadnym stopniu wynikających z tego zestawienia faktur (jako odnoszących się do zawartych z nią transakcji), wielkości wynikających z nich wierzytelności i terminu płatności, jak również terminu faktycznej zapłaty tych wierzytelności.

Sąd Okręgowy zważył również, że pozwana nie przedstawiła twierdzeń, aby w umowie stron zostały dokonane jakiekolwiek ustalenia zmieniające zasady terminów płatności za sprzedany towar w sposób odmienny niż to wynika z regulacji kodeksu cywilnego. Sąd przytoczył treść art. 455 k.c., zgodnie z którym jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu zobowiązania. Umowy sprzedaży łączące strony były przy tym umowami wzajemnymi, w których termin spełnienia świadczenia wynikał z właściwości zobowiązania. Znajdowało to w szczególności odzwierciedlenie w treści art. 488 § 1 k.c., w myśl którego świadczenia będące przedmiotem zobowiązań z umów wzajemnych (świadczenia wzajemne) powinny być spełnione jednocześnie, chyba że z umowy, z ustawy albo z orzeczenia sądu lub decyzji innego właściwego organu wynika, iż jedna ze stron obowiązana jest do wcześniejszego świadczenia. Rzeczą pozwanej było w tej sytuacji – skoro chciała skutecznie zarzucać, iż powódce nie przysługiwały odsetki za opóźnienie, ewentualnie dochodzone przez nią wierzytelności z tytułu spłaconych należności nie były wymagalne w dacie wniesienia pozwu – wykazanie czy i jakie były postanowienia umowy stron odnośnie terminów płatności, czego pozwana jednak nie uczyniła.

Nie było podstaw do uznania, iż faktury VAT wskazane przez powoda w nocie odsetkowej zostały wystawione przez wydaniem przez powoda i odebraniem przez pozwaną towarów z udokumentowanych umów sprzedaży (pozwana bowiem w szczególności nie twierdziła, aby taka sytuacja miała miejsce, a typową praktyką gospodarczą jest wystawianie faktur VAT po dostarczeniu towaru odbiorcy i ich przekazywaniu wraz ze sprzedawanym towarem lub w terminie późniejszym). Tym samym niezależnie od tego czy termin zapłaty wskazany przez powoda był terminem wystawienia faktury VAT, czy też późniejszym terminem od tej daty, to pozwana była obowiązana zapłacić te należności w dacie wystawienia faktury (uwzględniając zasadę jednoczesności świadczeń), przy biernej postawie stron w zakresie dowodzenia odmiennych ustaleń stron odnośnie terminu płatności. Powoda nie obciążał natomiast dalej idący dowód wykazania faktu dokonywania przez pozwaną płatności z opóźnieniem, gdy ta ostatnia nie podnosiła wyraźnych zarzutów w tym zakresie, w szczególności nie zaprzeczała faktowi zapłaty z opóźnieniem.

Powód skapitalizował należne odsetki za opóźnienie i domagał się od nich dalszych odsetek (od 11 grudnia 2014 r. do dnia zapłaty), do czego był uprawniony zgodnie z treścią art. 482 § 1 k.c.

Mając powyższe okoliczności na względzie Sąd Okręgowy na podstawie art. 481 § 1 k.c. i art. 482 § 2 k.c. zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 18.642,69 zł z odsetkami ustawowymi od 11 grudnia 2014 r. do dnia zapłaty. Ponadto uznając za dopuszczalne częściowe cofniecie powództwa i nie wymagające zgody pozwanej Sad pierwszej instancji na mocy art. 355 § 1 k.p.c. umorzył postępowanie w tym zakresie. O kosztach procesu Sąd a quo orzekł w myśl art. 98 § 1 k.p.c., uznając pozwaną za stronę przegrywającą sprawę w całości. Nie znalazł natomiast podstaw do zasądzenia kosztów procesu od powoda na rzecz pozwanej w oparciu o treść przepisu art. 203 § 2 k.p.c. - nie było podstaw do uznania, iż pozwana nie dała powodu do wytoczenia niniejszego powództwa, gdyż nie zareagowała na wezwanie do zapłaty, a przy tym dokonała zapłaty po terminie płatności i wymagalności wynikającym z wystawionych przez powódkę faktur, jak również po wniesieniu pozwu.

Sad Okręgowy podkreślił, że nie miała znaczenia okoliczność, że zapłata części świadczenia dokonana została przez pozwaną jeszcze doręczeniem pozwanej nakazu zapłaty, bowiem decydująca w tym zakresie była data wniesienia pozwu jako czynność powodująca wszczęcie procesu. W tej sytuacji należał się powodowi zwrot całości poniesionych kosztów procesu, na które składały się: opłata sądowa od pozwu – 6.337 zł, wynagrodzenie pełnomocnika powódki – 3.600 zł i opłata skarbowa od pełnomocnictwa – 17 zł.

Apelację od tego wyroku wywiodła pozwana zaskarżając go w zakresie punktu pierwszego i trzeciego i zarzucając mu:

1.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia polegający na bezzasadnym przyjęciu, że terminy płatności wskazane na wystawionych przez powoda fakturach VAT wskazanych w nocie odsetkowej są terminami płatności wynikającymi z zawartej między stronami umowy oraz że pozwana w dniu wniesienia pozwu pozostawała w zwłoce w spełnieniu świadczenia;

2.  naruszenie przepisów postępowania, to jest art.233 §1 k.p.c. które miało wpływ na wynik sprawy, polegające na oparciu rozstrzygnięcia na błędnej i niepełnej ocenie dowodów i bezpodstawnym przyjęciu, że z materiału dowodowego można wywnioskować, że terminy płatności wskazane na wystawionych przez powoda fakturach VAT zostały ustalone w sposób odpowiadający ustaleniom stron oraz że pozwana w dniu wniesienia pozwu pozostawała w zwłoce w spełnieniu świadczenia;

3.  naruszenie prawa materialnego, to jest art. 6 k.c. polegające na jego niewłaściwym zastosowaniu i bezpodstawnym przyjęciu, że to na stronie pozwanej spoczywał ciężar dowodu braku zasadności twierdzeń powoda i wykazania, na jakiej podstawie powinny zostać ustalone terminy płatności w fakturach VAT oraz braku pozostawania przez pozwaną w zwłoce, podczas w oparciu o ten przepis to powód obarczony był ciężarem udowodnienia iż pozwana opóźniała się z zapłatą

4.  naruszenie art. 98 §1 k.p.c. w związku z art. 203 §2 k.p.c. poprzez ich błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie poprzez obciążenie pozwanej kosztami postępowania pomimo braku podstaw do uznania jej za przegrywającą spór.

W oparciu o tak sformułowane zarzuty skarżąca wniosła o zmianę wyroku w zaskarżonej części i oddalenie powództwa w całości i o zasądzenie na jej rzecz od powoda kosztów postępowania za obie instancje.

Powód wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie na jego rzecz zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja jako bezzasadna podlegała oddaleniu.

Sąd Apelacyjny aprobuje ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd pierwszej instancji, co nie wymaga ponownego ich przytaczania, i czyni je podstawą własnego rozstrzygnięcia. Nie podziela tym samym zarzutów skarżącej dotyczących błędu w ustaleniach faktycznych oraz wadliwej oceny materiału dowodowego wskutek naruszenia art. 233 §1 k.p.c. W związku z zarzutem naruszenia tego przepisu Sad Odwoławczy wskazuje, że jego postawienie nie może polegać na zaprezentowaniu przez skarżącego stanu faktycznego, ustalonego przez niego na podstawie własnej oceny dowodów; jeżeli z materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dawały się wysnuć wnioski odmienne. Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo - skutkowych, to przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 7 stycznia 2005 r. sygn. IV CK 387/04, Lex nr 177263 oraz z dnia 27 września 2002 r. sygn. II CKN 817/00, Lex nr 56906).

Sytuacja taka nie zachodzi w niniejszej sprawie. Przede wszystkim skarżąca stawiając taki zarzut nie wskazała nawet, które konkretnie dowody zostały ocenione przez Sąd a quo z uchybieniem zasadzie wyrażonej w art. 233 §1 k.p.c. poprzestając na stwierdzeniu, że z materiału dowodowego nie wynika, jakie były terminy wymagalności należności z tytułu poszczególnych faktur - w szczególności zanegowała stanowisko Sądu jakoby mogły one wynikać z dat wskazanych na samych fakturach nie przedstawiając jednakże żadnej argumentacji pozwalającej obalić tezę Sądu Okręgowego. Tym samym zarzut ten należy uznać za całkowicie chybiony.

Natomiast w związku z zarzutem naruszenia art. 6 k.c. Sąd Odwoławczy podkreśla, iż przepis ten rozstrzyga o ciężarze dowodu w sensie materialnoprawnym i wskazuje, kogo obciążają skutki niewypełnienia obowiązku udowodnienia istnienia prawa. Do jego naruszenia dochodzi wówczas, gdy sąd orzekający przypisuje obowiązek dowodowy innej stronie niż ta, która z określonego faktu wywodzi skutki prawne. Okoliczność, czy określony podmiot wywiązał się ze swojego obowiązku udowodnienia faktów, z których wywodzi skutki prawne, nie należy już do materii objętej dyspozycją art. 6 k.c., a stanowi aspekt mieszczący się w domenie przepisów procesowych (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 4 kwietnia 2014 r., II CSK 405/1, LEX nr 14801316).

Wydaje się, iż skarżąca podnosząc zarzut naruszenia tego przepisu odwołuje się do konstatacji Sądu Okręgowego, iż przy biernej postawie pozwanej nie podnoszącej wyraźnych zarzutów przeciwko twierdzeniom powoda o dokonaniu płatności z faktur wskazanych w nocie odsetkowej z opóźnieniem, strony powodowej nie obciążał dalej idący dowód wykazania tej okoliczności.

Błędnie jednak skarżąca utożsamia taką tezę Sądu a quo z przerzuceniem ciężaru dowodzenia na pozwaną okoliczności, z których to powód wywodzi skutki prawne.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, takie stwierdzenie Sądu meriti zasługuje na aprobatę i ma pełne oparcie w okolicznościach sprawy. Nie sposób bowiem pominąć, że w sprzeciwie od nakazu zapłaty (stanowiącym de facto jedyne pismo procesowe, w którym pozwana ustosunkowuje się merytorycznie do żądania powoda – późniejsze pismo z dnia 13 marca 2015 r. dotyczyło wyłącznie kosztów postępowania) pozwana zakwestionowała zasadność roszczenia powoda o zapłatę odsetek podnosząc, że powód nie wykazał, aby płatności zostały dokonane z opóźnieniem. W ślad za tym stwierdzeniem nie poszły jednak żadne inne argumenty mogące skutecznie podważyć dane wynikające z noty odsetkowej, w szczególności skarżąca nie podnosiła, aby terminy płatności faktur ujętych w nocie odsetkowej były odmienne niż wskazano to w samej nocie.

Zauważyć należy, że noty odsetkowe są dokumentami powszechnie stosowanymi w praktyce gospodarczej, a strony są przedsiębiorcami od lat współpracującymi ze sobą na podstawie umowy handlowej z dnia 16 września 2007 r. Doświadczenie życiowe pozwala ponadto przyjąć, że także i uprzednio pozwana spotykała się z faktem wystawienia noty odsetkowej czy to relacji z powodową spółką czy to w relacji z innymi kontrahentami.

W niniejszej sprawie faktury wymienione w nocie zostały zindywidualizowane poprzez podanie numeru i kwoty, na jaką opiewa każda z nich, terminu płatności i daty faktycznej zapłaty oraz wyliczenie dni zwłoki. Pozwala to stwierdzić, że nota odsetkowa została sporządzona w sposób odpowiadający ogólnie przyjętym standardom w obrocie gospodarczym i strona pozwana otrzymując ją przed doręczeniem odpisu pozwu wraz z wezwaniem do zapłaty miała możliwość ustosunkowania się treści noty i ewentualnego zakwestionowania danych w niej zawartych. Mogło to nastąpić na przykład poprzez wyraźne oświadczenie, że którakolwiek z faktur wskazanych w nocie została opłacona wcześniej niż wynika to noty, że termin płatności poszczególnych faktur był inny niż wskazano to w nocie, czy też że należności wskazane w fakturach opiewały na niższe kwoty.

Tymczasem pozwana ani przed procesem ani w trakcie procesu nie podnosiła takich argumentów poprzestając na stwierdzeniu, że powód nie wykazał faktu dokonywania płatności z opóźnieniem. Takie ogólnikowe stanowisko słusznie zostało ocenione przez Sąd pierwszej instancji jako brak wyraźnych zarzutów ze strony pozwanej co do tego, że spełnienie świadczeń nastąpiło z opóźnieniem w sposób przedstawiony przez powoda. W konsekwencji nie sposób przyjąć, aby strona powodowa miała obowiązek dalszego wykazywania podnoszonej przez siebie okoliczności o opóźnieniu, w jakie popadła pozwana, zwłaszcza że pozwana kwestionując żądanie pozwu nie podnosiła, aby strony poczyniły jakiekolwiek ustalenia umowne co do odmiennych terminów płatności niż terminy wskazane w fakturach.. Dla skutecznego zakwestionowania danych wynikających z tego dokumentu nie wystarczy ogólnikowe zaprzeczenie jego treści lecz koniecznym byłoby odniesienie się do jego poszczególnych elementów, czego pozwana bezspornie nie uczyniła.

W tym stanie rzeczy za całkowicie chybiony należy uznać zarzut naruszenia art. 6 k.c. Sąd Okręgowy bowiem nie uchybił zasadom regulującym rozkład ciężaru dowodu, lecz odniósł się do stanowiska stron prezentowanego w procesie, jak i do postawy przedprocesowej pozwanej, która otrzymując notę odsetkową wraz z wezwaniem do zapłaty nie uregulowała należności w niej wskazanej i w żaden sposób nie ustosunkowała się do jej treści. W konsekwencji nie sposób również zgodzić się z zarzutem błędu w ustaleniach faktycznych, gdyż Sąd Okręgowy prawidłowo przeanalizował dowody przedłożone przez powoda, których pozwana - prezentując jedynie ogólnikowe stanowisko abstrahujące od realiów rozliczeń w obrocie gospodarczym - nie zdołała obalić.

Wreszcie za chybiony należy uznać zarzut naruszenia art. 98 §1 k.p.c. i art. 203 §2 k.p.c. , bowiem Sąd Okręgowy zasadnie przyjął, ze pozwana winna być traktowana jako przegrywająca spór w całości, mimo częściowego cofnięcia powództwa.

Przyjmuje się, że w wypadku cofnięcia pozwu powoda obciąża obowiązek zwrotu kosztów procesu na rzecz pozwanego (art. 203 §2 k.p.c) bez względu na przyczynę cofnięcia. Jednakże dopuszczalne jest odstępstwo od tej zasady w sytuacji, gdy powód wykaże, że wystąpienie z powództwem było niezbędne dla celowego dochodzenia praw, z uwzględnieniem okoliczności istniejących w dacie wytoczenia powództwa. Dotyczy to zwłaszcza sytuacji, gdy cofnięcie pozwu jest konsekwencją zaspokojenia przez pozwanego wymagalnego w chwili wytoczenia powództwa roszczenia powoda (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2012 r., II CZ 208/11, LEX nr 1214570, z dnia 7 marca 2013 r., IV CZ 8/13, LEX nr 1318484, z dnia 10 lutego 2010 r. VCZ 1/10, LEX nr 786563).

Niewątpliwie pozwana uiściła na rzecz powoda kwotę 108.083,65 zł już po wniesieniu pozwu, co miało miejsce w dniu 12 grudnia 2014 r. (wpłaty nastąpiły w dniach 17 grudnia 2014 r., 23 grudnia 2014 r. oraz 15 stycznia 2015 r. ). Świadczenie to było wymagalne w dacie wniesienia pozwu, o czym świadczą daty płatności poszczególnych faktur składających się na tę kwotę, a nie sposób przy tym pominąć, że fakt wymagalności potwierdziła także pozwana spełniając świadczenie.

Nie może mieć przy tym decydującego znaczenia okoliczność akcentowana przez apelującą, iż uregulowanie wspomnianej wyżej kwoty nastąpiło jeszcze przed doręczeniem pozwanej odpisu pozwu w niniejszej sprawie, a to z tego względu, że przed wystąpieniem na drogę sądową powód wzywał pozwaną do zapłaty zakreślając termin do dnia 4 grudnia 2014 r., po upływie którego skieruje sprawę do sądu. Wobec bezskutecznego upływu terminu należy uznać, że wniesienie pozwu do sądu w dniu 12 grudnia 2014 r. było działaniem niezbędnym w celu dochodzenia praw powoda, a powstałe z tego tytułu koszty winny obciążać pozwaną zgodnie z art. 98 §1 k.p.c. mimo późniejszego częściowego cofnięcia powództwa wskutek uregulowania części należności . W konsekwencji nie sposób przyjąć, aby koszty te mogły należeć się pozwanej zgodnie z art. 203 §2 k.p.c. gdyż sytuacja faktyczna zaistniała w niniejszej sprawie – jak wynika z przytoczonych wyżej poglądów orzecznictwa - uzasadniała odstępstwo od zasady wyrażonej w tym przepisie.

W tym stanie rzeczy Sąd Odwoławczy na mocy art. 385 k.p.c. orzekł jak w sentencji, a o kosztach postępowania apelacyjnego orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. i art. 108 §1 k.p.c. oraz § 6 pkt 5 w związku z § 13 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (t.j.Dz. U. z 2013, poz. 461 ze zm.).

SSA Małgorzata Zwierzyńska SSA Ewelina Jokiel SSA Dorota Gierczak