Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 maja 2016 r.

Sąd Okręgowy - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Legnicy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Adrianna Mongiałło

Protokolant: star. sekr. sądowy Klaudia Treter

po rozpoznaniu w dniu 10 maja 2016 r. w Legnicy

sprawy z wniosku Z. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L.

o ponowne ustalenie kapitału początkowego i wysokości emerytury

na skutek odwołania Z. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L.

z dnia 10 grudnia 2015 r. znak (...)

z dnia 11 grudnia 2015 r. znak (...)

oddala odwołania

Sygn. akt V U 951/15

UZASADNIENIE

Decyzją z 11 grudnia 2015r., znak: (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. przyznał wnioskodawcy Z. K. emeryturę od (...)., tj. od osiągnięcia wieku emerytalnego określonego w art. 24 ust. 1b ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z FUS. Podstawę obliczenia emerytury wnioskodawcy stanowił przepis art. 26 ww. ustawy emerytalnej. Organ rentowy do ustalenia wysokości świadczenia uwzględnił kwotę zwaloryzowanego kapitału początkowego w wys. 95205,48 zł oraz kwotę składek zaewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji w wys. 264856,78 zł, których sumę podzielił przez średnie dalsze trwanie życia 211,40 miesięcy, otrzymując emerytury w kwocie 1703,23 zł. Tą samą decyzją ZUS zawiesił wypłatę emerytury z uwagi na pobieranie przez ubezpieczonego świadczenia z ZE-R MSWiA.

Jednocześnie decyzją z 10 grudnia 2015r., znak: (...), organ rentowy na podstawie art. 173 i 174 ustawy emerytalnej ustalił wysokość kapitału początkowego wnioskodawcy na dzień 1 stycznia 1999r. Do ustalenia wartości kapitału początkowego organ rentowy uwzględnił 3 lata, 11 miesięcy i 8 dni okresów składkowych oraz 25 dni okresów nieskładkowych, przypadających po dniu 31 grudnia 1994r. Do obliczenia podstawy wymiaru kapitału początkowego oraz obliczenia wskaźnika wysokości tej podstawy ZUS przyjął przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 kolejnych lat kalendarzowych, tj. od 1 stycznia 1989r. do 31 grudnia 1998r. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 70,40%, a podstawa wymiaru kapitału początkowego - 859,51 zł.

Odwołanie od ww. decyzji złożył ubezpieczony, wnosząc o ich zmianę i ponowne przeliczenie kapitału początkowego oraz ponowne ustalenie wysokości emerytury z uwzględnieniem składek, jakie zostały odprowadzone na jego konto przez zatrudniających go pracodawców. Podał, że w 1994r. otrzymał emeryturę mundurową tylko dlatego, że będąc pracownikiem Zakładowej Straży Pożarnej do 31 stycznia 1991r. złożył deklarację pisemną o chęci przystąpienia do służby w Państwowej Straży Pożarnej. Nigdy jednak nie został funkcjonariuszem PSP i jego deklaracja nie została skonsumowana. Jego pracodawcą aż do przejścia na emeryturę był (...), który odprowadzał składki na ubezpieczenia społeczne w wysokości adekwatnej do jego zarobków. Obecna zaś wysokość jego emerytury nie stanowi optymalnej średniej emerytury jaka według niego powinna mu się należeć.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. Dodatkowo podał, iż z dokumentów wynika, że wnioskodawca od 1 czerwca 1994r. pobiera z(...) Państwowej Straży Pożarnej emeryturę mundurową, do ustalenia której przyjęto 27 lat i 11 miesięcy okresów z tytułu służby w (...) i równorzędnej oraz okresów zaliczanych, tj. wszystkie okresy do 31 grudnia 1994r. Nie jest zatem możliwe zaliczenie okresów ubezpieczenia w okresach pełnienia służby i równoległego podlegania ubezpieczeniu społecznemu. Są to bowiem te same okresy w znaczeniu czasowym, a zatem nie mogą być sumowane, gdyż okresy te zostały zaliczone do ustalenia i obliczenia emerytury mundurowej. Do ustalenia i obliczenia emerytury z systemu powszechnego oraz kapitału początkowego uwzględnione mogły zatem zostać jedynie okresy podlegania ubezpieczeniu przez wnioskodawcę po 31 grudnia 1994r. i takie zostały uwzględnione, przy czym do 31 grudnia 1998r. wyniosły one łącznie 3 lata, 11 miesięcy i 8 dni (okresy składkowe) oraz 25 dni (okresy nieskładkowe). Do ustalenia i obliczenia emerytury z systemu powszechnego uwzględnione zostały również składki zaewidencjonowane na indywidualnym koncie ubezpieczonego od
1 stycznia 1999r.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca Z. K., ur. (...), od dnia 1 stycznia 1995r. jest uprawniony do emerytury mundurowej wypłacanej przez Zakład Emerytalno - Rentowy Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji. Do ustalenia tej emerytury Zakład przyjął:

-

okresy składkowe przed służbą:

- od 12 grudnia 1968r. do 18 sierpnia 1972r.,

- od 19 sierpnia 1972r. do 15 czerwca 1973r.,

- od 15 czerwca 1974r. do 31 lipca 1980r.,

-

okresy służby i okresy równorzędne ze służbą:

- od 24 kwietnia 1970r. do 11 kwietnia 1972r. - zasadnicza służba wojskowa w Wojsku Polskim,

- od 16 czerwca 1973r. do 31 maja 1974r. - służba w charakterze funkcjonariusza (...),

- od 1 sierpnia 1980r. do 31 grudnia 1994r. - okres służby w charakterze funkcjonariusza pożarnictwa oraz zatrudnienia w jednostkach ochrony przeciwpożarowej traktowany jako służba w Państwowej Straży Pożarnej.

W dniu 7 grudnia 2010r. wnioskodawca złożył w organie rentowym wniosek o emeryturę w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu pracy w warunkach szczególnych. Decyzją z 6 kwietnia 2011r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. odmówił ubezpieczonemu prawa do emerytury wskazując, że nie udokumentował rozwiązania stosunku pracy z każdym pracodawcą, na rzecz którego praca była wykonywana bezpośrednio przed dniem ustalania prawa do emerytury, do dnia 1 stycznia 1999r. nie osiągnął 25-letniego okresu składkowego i nieskładkowego i do tego dnia udowodnił jedynie 3 lata, 11 miesięcy i 8 dni okresów pracy w szczególnych warunkach wobec wymaganych 15 lat takiej pracy.
W następstwie odwołania ubezpieczonego od ww. decyzji Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Legnicy wyrokiem z 29 czerwca 2011r. oddalił odwołanie wnioskodawcy, a Sąd Apelacyjny we Wrocławiu wyrokiem z 17 listopada 2011r. oddalił jego apelację.

W dniu 22 października 2015r. wnioskodawca złożył ponowny wniosek o emeryturę. Decyzją z 11 grudnia 2015r. - zaskarżoną w niniejszej sprawie - organ rentowy przyznał Z. K. emeryturę od (...). Organ rentowy do ustalenia wysokości emerytury uwzględnił kwotę zwaloryzowanego kapitału początkowego w wys. 95205,48 zł oraz kwotę składek zaewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji w wys. 264856,78 zł, których sumę podzielił przez średnie dalsze trwanie życia 211,40 miesięcy, otrzymując emeryturę w kwocie 1703,23 zł. Jednocześnie decyzją z 10 grudnia 2015r., również zaskarżoną w nin. sprawie, ZUS ustalił wysokość kapitału początkowego wnioskodawcy na dzień 1 stycznia 1999r. Do ustalenia wartości kapitału początkowego organ rentowy uwzględnił 3 lata, 11 miesięcy i 8 dni okresów składkowych oraz 25 dni okresów nieskładkowych, przypadających po dniu 31 grudnia 1994r. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 70,40%, a podstawa wymiaru kapitału początkowego - 859,51 zł. Wypłatę emerytury organ rentowy zawiesił z uwagi na pobieranie przez ubezpieczonego świadczenia z ZE-R MSWiA.

bezsporne, a nadto akta ubezpieczeniowe ZUS.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie jest niezasadne.

W przedmiotowej sprawie istota sporu sprowadzała się do ustalenia, czy organ rentowy zasadnie nie uwzględnił do obliczenia emerytury wnioskodawcy oraz kapitału początkowego okresów ubezpieczenia uwzględnionych wcześniej przez Zakład Emerytalno - Rentowy Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji do wyliczenia świadczenia emerytalnego wnioskodawcy.

Zgodnie z treścią art. 2 ust. 2 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. jedn.: Dz.U. z 2015r., poz. 748 z późn. zm.), świadczenia na warunkach i w wysokości określonych w ustawie przysługują również żołnierzom zawodowym oraz funkcjonariuszom Policji, Urzędu Ochrony Państwa, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej, jeżeli nie spełniają oni warunków do nabycia prawa lub utracili prawo do świadczeń określonych w przepisach o zaopatrzeniu emerytalnym tych osób, oraz członkom rodzin pozostałym po tych osobach.

Zgodnie zaś z art. 5 ust. 1 i 2a ustawy emerytalnej przy ustalaniu prawa do emerytury i obliczaniu jej wysokości uwzględnia się, z zastrzeżeniem ust. 2-5 okresy składkowe, o których mowa w art. 6 i okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7. Okresów, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt. 4 i pkt. 6 lit a-e i g nie uwzględnia się przy ustalaniu prawa do emerytury oraz obliczaniu ich wysokości, jeżeli z ich tytułu ustalono prawo do świadczeń pieniężnych określonych w przepisach o zaopatrzeniu emerytalnym osób, o których mowa w art. 2 ust. 2.

W orzecznictwie ugruntowane jest stanowisko, zgodnie z którym funkcjonariuszom służb mundurowych można ustalić prawo do emerytury powszechnej pod warunkiem jednak niezaliczenia składkowych okresów ubezpieczenia cywilnego do obliczenia emerytury mundurowej. Możliwość jednoczesnego nabycia prawa do emerytury z ubezpieczenia społecznego i emerytury mundurowej jest zatem możliwa tylko wówczas, gdy okresy ubezpieczenia powszechnego i służby mundurowej, w oparciu o jaką ustalono wysługę mundurową, nie zostały wzajemnie uwzględnione przy ustalaniu prawa do świadczeń, a każdy z nich ale z osobna jest samodzielnie wystarczający do uzyskania prawa do emerytury w określonym systemie. Nie jest przy tym możliwe zaliczenie okresów ubezpieczenia w okresach pełnienia służby i równoległego podlegania ubezpieczeniu społecznemu. Są to bowiem te same okresy w znaczeniu czasowym. Nie mogą one więc być sumowane, gdyż ten sam okres został zaliczony do ustalenia i obliczenia emerytury mundurowej (por. wyrok SN z 3.02.2010r., II UK 174/09, wyrok SN z 6.01.2009r., I UK 178/08, wyrok SA w Krakowie z 8.07.2014r., III AUa 1542/13). W wyroku z 27.08.2013r. (II UK 22/13) Sąd Najwyższy dodatkowo wskazał, iż ustawa o emeryturach i rentach nie zawiera obecnie (i nie zawierała również poprzednio) przepisu, który pozwalałby ubezpieczonym żądać wyłączenia wybranych okresów, już raz zaliczonych do stażu emerytalnego w celu uzyskania emerytury mundurowej, ale też podwyższenia jej wysokości, by teraz tych samych okresów „użyć” ponownie w celu uzyskania emerytury z FUS. Wnioskujący nie może zatem żądać, by prawo do emerytury z ubezpieczenia powszechnego przysługiwało mu po zaliczeniu tych samych (w części lub w całości) okresów ubezpieczenia, już uwzględnionych przy ustalaniu uprawnień do emerytury mundurowej, przysługującej z mocy odrębnych przepisów emerytalnych. Wobec powyższego nie ma żadnych prawnych podstaw, do wykorzystywania raz już zaliczonych okresów składkowych ponownie, przy ustalaniu świadczeń emerytalnych z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt rozpoznawanej sprawy, wątpliwości Sądu nie budziło, że postępowanie organu rentowego było prawidłowe i nie uchybiało żadnym przepisom prawa. Z dokumentów zawartych w z aktach emerytalnych ubezpieczonego wynika, że od 1 stycznia 1995r. Z. K. jest uprawniony do emerytury „mundurowej” wypłacanej przez Zakład Emerytalno - Rentowy Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji. Ubezpieczony, otrzymując i pobierając to świadczenie, nie kwestionował swoich praw do niego na etapie jego przyznawania, jak i w późniejszym okresie jego pobierania. Aktualnie zaś podaje, że ww. emeryturę otrzymał tylko i wyłącznie dlatego, że będąc pracownikiem Zakładowej Straży Pożarnej do 31 stycznia 1991r. złożył deklarację pisemną o chęci przystąpienia do służby w Państwowej Straży Pożarnej, jednakże nigdy nie został jej funkcjonariuszem, gdyż jego deklaracja „nie została skonsumowana”. Twierdzenia powyższe nie mają żadnego znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, w szczególności jeśli weźmie się pod uwagę fakt, że wnioskodawca skorzystał z przywileju wcześniejszej emerytury dla służb mundurowych i w momencie ustalania tego prawa nie podnosił „nieskonsumowania” jego deklaracji przystąpienia do PSP. Skoro spełnił warunki do otrzymania ww. świadczenia określone w ustawie z 18 lutego 1994r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz.U. z 1994r. Nr 53, poz. 214), to w niniejszym postępowaniu rzeczą Sądu nie jest badanie przyczyn, dla których ubezpieczonemu przyznane zostało omawiane świadczenie. Niezbędne było natomiast zbadanie, czy i jakie okresy zatrudnienia /ubezpieczenia mogą być zaliczone wnioskodawcy przy ustalaniu jego prawa do emerytury z powszechnego systemu ubezpieczeniowego. Mając natomiast na uwadze powyższe rozważania przyjąć należy, że do ustalenia prawa wnioskodawcy do emerytury z FUS, jej wysokości oraz wysokości kapitału początkowego, ubezpieczonemu uwzględnione mogą zostać jedynie okresy nieuwzględnione wcześniej przy ustalaniu prawa do emerytury mundurowej. W tamtym zaś przypadku Zakład Emerytalno-Rentowy MSWiA (k. 41 akt ZUS t. I) do wysługi emerytalnej ubezpieczonego przyjął następujące okresy: składkowe przed służbą: od 12 grudnia 1968r. do 18 sierpnia 1972r., od 19 sierpnia 1972r. do 15 czerwca 1973r. i od 15 czerwca 1974r. do 31 lipca 1980r.; okresy służby i okresy równorzędne ze służbą: od 24 kwietnia 1970r. do 11 kwietnia 1972r. (zasadnicza służba wojskowa w Wojsku Polskim), od 16 czerwca 1973r. do 31 maja 1974r. (służba w charakterze funkcjonariusza Milicji Obywatelskiej) i od 1 sierpnia 1980r. do 31 grudnia 1994r. (okres służby w charakterze funkcjonariusza pożarnictwa oraz zatrudnienia w jednostkach ochrony przeciwpożarowej traktowany jako służba w Państwowej Straży Pożarnej). Powyższe okresy stanowiły podstawę ustalenia prawa i wysokości emerytury mundurowej wnioskodawcy i jako takie nie mogą być po raz kolejny zaliczone jako okresy uprawniające wnioskodawcę do emerytury powszechnej. Jak wskazano wyżej, nie pozwala na to żaden przepis ustawy emerytalnej, w oparciu o którą ZUS przyznał i wyliczył ubezpieczonemu świadczenie oraz kapitał początkowy na dzień
1 stycznia 1999r. Słusznie zatem organ rentowy uwzględnił do stażu ubezpieczeniowego wnioskodawcy, od którego zależy jego prawo do emerytury powszechnej, jedynie te okresy, które nie zostały uwzględnione przez ZE-R MSWiA, tj. przypadające po 31 grudnia 1994r. (do 31 grudnia 1998r.) w łącznej ilości 3 lat, 11 miesięcy i 8 dni (okresy składkowe) oraz 25 dni (okresy nieskładkowe), a nadto składki zaewidencjonowane na indywidualnym koncie ubezpieczonego po 31 grudnia 1998r. i prawidłowo wyliczył zarówno wartość kapitału początkowego wnioskodawcy, jak i wysokość przysługującej mu z systemu powszechnego emerytury.

Z powyższych względów, wobec braku uzasadnionych podstaw, odwołanie wnioskodawcy podlegało oddaleniu, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c.