Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II Cz 267/16

POSTANOWIENIE

K., dnia 24 maja 2016 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu, II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: S.S.O. Wojciech Vogt

Sędziowie: S.S.O. Barbara Mokras – spr.

S.S.O. Janusz Roszewski

po rozpoznaniu w dniu 24 maja 2016 r. w Kaliszu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa M. I.

przeciwko E. I.

o zaspokojenie potrzeb rodziny

w przedmiocie zażaleń powódki M. I. i pozwanego E. I.

na postanowienie Sądu Rejonowego w Ostrzeszowie

z dnia 4 grudnia 2015 r., sygn. akt III RC 109/15

postanawia:

oddalić zażalenia.

S.S.O. Barbara Mokras S.S.O. Wojciech Vogt S.S.O. Janusz Roszewski

Sygn. akt II Cz 267/16

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 4 grudnia 2015 r. Sąd Rejonowy w Ostrzeszowie na czas trwania postępowania udzielił zabezpieczenia powództwa w sprawie wytoczonej przez M. I. przeciwko E. I. w ten sposób, że do prawomocnego zakończenia postępowania zobowiązał pozwanego do łożenia kwoty 850 zł miesięcznie tytułem zaspokojenia potrzeb rodziny i oddalił wniosek w pozostałym zakresie.

W uzasadnieniu wskazano, iż strony pozostają w faktycznej separacji od 26 maja 2013 r. przy czym posiadają dorosłego i samodzielnego syna. Sąd Rejonowy wskazał, iż fakt, że strony nie mieszkają razem i nie mają na utrzymaniu małoletnich dzieci nie wyklucza żądania na podstawie art. 27 k.r.o. Z uwagi na uprawdopodobnienie przez powódkę roszczenia, tj. jej trudnej sytuacji majątkowej i zdrowotnej a także możliwości dochodowej
i majątkowej zobowiązanego w ocenie Sądu I instancji uzasadnionym było udzielenie zabezpieczenia w niniejszej sprawie na postawie art. 730 § 1 k.p.c. i art. 753 § 1 k.p.c.
w zw. z art. 27 k.r.o.

Zażalenie na powyższe orzeczenie wniosła powódka zaskarżając je w zakresie punktu 2. Zaskarżonemu postanowieniu zarzucono błąd w ustaleniach faktycznych polegający
na przyjęciu, że przyznana kwota 850 zł miesięcznie jest w stanie zaspokoić usprawiedliwione potrzeby powódki, gdy tymczasem podstawowe potrzeby utrzymania powódki pochłaniają miesięcznie kwotę 1.500 zł. Skarżąca zarzuciła także naruszenie prawa materialnego, tj. art. 27 k.r.o. oraz nie wskazanie przez Sąd Rejonowy jakie konkretnie potrzeby powódki mieszczącą się we wskazanej kwocie 850 zł. W oparciu o te zarzuty skarżąca wniosła o zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez udzielenie zabezpieczenia
w kwocie 1.500 zł miesięcznie a ewentualnie o uchylenie zaskarżonego postanowienia
i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania oraz przyznania kosztów zastępstwa procesowego udzielonego powódce z urzędu.

Zażalenie na postanowienie Sądu Rejonowego wniósł również pozwany zaskarżając
je w całości i domagając się oddalenia wniosku o udzielenie zabezpieczenia w całości. Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucono naruszenie art. 753 § 1 k.p.c., art. 730 § 1 k.p.c. oraz
art. 23 k.r.o., art. 27 k.r.o. i art. 135 k.r.o. W uzasadnieniu skarżący zakwestionował zasadność rozstrzygnięcia o usprawiedliwionych potrzebach rodziny w sytuacji gdy strony
od wielu lat żyją w separacji faktycznej i nie posiadają na utrzymaniu małoletnich dzieci. Pozwany wniósł także o wstrzymanie wykonalności zaskarżonego postanowienia do czasu prawomocnego rozstrzygnięcia zażalenia.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenia nie zasługują na uwzględnienie.

Na wstępie wskazania wymaga, iż roszczenie znajdujące podstawę w art. 27 k.r.o., choć nie stanowi obowiązku alimentacyjnego sensu stricte, to posiada charakter alimentacyjny a może być uwzględnione jedynie w trakcie trwania małżeństwa.

W praktyce sądowej daje się zauważyć - dyktowana względami socjalnymi, językowymi i pragmatycznymi - tendencja do traktowania każdego świadczenia polegającego na dostarczaniu środków utrzymania jako świadczenia alimentacyjnego (por. uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 13 lipca 2011 r., w sprawie sygn. akt III CZP 39/11, publ. OSNC 2012/3/33). W konsekwencji podstawą zabezpieczenia roszczenia opartego na art. 27 k.r.o. jest jedynie uprawdopodobnienie istnienia roszczenia. Obejmuje ono oczywiście uprawdopodobnienie wszelkich przesłanek prowadzących do powstania roszczenia, czyli istnienia usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz możliwości zarobkowych
lub majątkowych po stronie zobowiązanego.

Odnosząc się do zarzutów podniesionych przez powódkę wskazania wymaga,
że w niniejszej sprawie nie zostały uprawdopodobnione twierdzenia powódki w zakresie możliwości dochodowych i majątkowych pozwanego. Zgodnie z brzmieniem art. 243 k.p.c. ilekroć ustawa przewiduje uprawdopodobnienie zamiast dowodu nie jest konieczne zachowanie szczegółowych przepisów o postępowaniu dowodowym. Zauważenia jednak wymaga, że chociaż uprawdopodobnienie jest wyjątkiem od reguły formalnego przeprowadzenia dowodu, działającym na korzyść strony powołującej się na określony fakt, to jednak nie oznacza to, że może ono opierać się tylko na samych twierdzeniach strony. Odróżnienie aktu uprawdopodobnienia od przeprowadzenia dowodu polega m.in. na tym,
że uprawdopodobnienie przeprowadza się za pomocą środków nieskrępowanych wymaganiami stawianymi co do formy przez przepisy Kodeksu postępowania cywilnego (por. post. SN z 19.5.2006 r., sygn. akt III CZ 28/06, Legalis 173233). W obliczu zatem przeciwnych twierdzeń strony pozwanej nie sposób uznać za uprawdopodobnioną
na obecnym etapie postępowania okoliczność, iż pozwany uzyskuje wynagrodzenie w kwocie około 5.000 zł netto miesięcznie, skoro strona powodowa ograniczyła się jedynie
do wskazania miejsca zatrudnienia pozwanego. Nie jest przy tym uprawdopodobnieniem twierdzeń w istocie przerzucanie na Sąd obowiązku przeprowadzenia dowodu, gdyż
na obecnym etapie postępowania pozostaje to w oczywistej sprzeczności z istotą postępowania o udzielenie zabezpieczenia, który to wniosek ma być rozpoznany niezwłocznie, nie później niż w terminie tygodnia (art. 737 k.p.c.).

Mając na uwadze powyższe okoliczności nie sposób podzielić stanowiska skarżącej,
iż Sąd Rejonowy dopuścił się błędu w ustaleniach faktycznych, gdyż udzielając zabezpieczenia zobowiązany był wyważyć interesy stron nie tylko ustalając usprawiedliwione potrzeby uprawnionej, ale również możliwości zarobkowe i dochodowe zobowiązanego.

W tych okolicznościach nie sposób również uznać za uzasadnione pozostałych zarzutów zażalenia wniesionego przez stronę powodową.

Na obecnym etapie postępowania na uwzględnienie nie zasługiwał również wniosek
o przyznanie kosztów zastępstwa procesowego udzielonego powódce z urzędu, albowiem
w myśl art. 108 § 1 k.p.c. Sąd rozstrzyga o kosztach postępowania w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji.

Analizując zarzuty zażalenia wniesionego przez pozwanego wskazania wymaga
na wstępie, iż wprawdzie w doktrynie i judykaturze podzielone są stanowiska dotyczące kwestii wpływu separacji faktycznej na istnienie obowiązku wynikającego z art. 27 k.r.o., jednak Sąd Okręgowy podziela dominujący pogląd że faktyczne rozłączenie małżonków nie powoduje zniesienia wspomnianego obowiązku. Nie ulega wątpliwości, że z prawnego punktu widzenia, mimo faktycznej separacji i usamodzielnienia się pełnoletniego syna, małżeństwo stron a zatem i rodzina, którą założyli istnieje nadal. Nie można również pominąć faktu, że obowiązek małżonków przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny powstaje z chwilą zawarcia małżeństwa i gaśnie z chwilą jego ustania lub unieważnienia. Istnieje zatem niezależnie od ustroju majątkowego obowiązującego małżonków i od składu rodziny a zatem także wtedy, gdy rodzinę tworzą tylko małżonkowie.

Mając na uwadze powyższe rozważania nie sposób podzielić wywodów podniesionych przez pozwanego w zażaleniu, iż w niniejszej sprawie nie było podstaw
do udzielenia zabezpieczenia gdyż żądanie pozwu powódka oparła na art. 27 k.r.o.

Podkreślenia także wymaga, że pozwany w żaden sposób nie uprawdopodobnił podniesionych w zażaleniu okoliczności dotyczących wyłącznego zawinienia ze strony powódki w rozpadzie pożycia przez strony a w dalszej kolejności zaprzestania przez pozwanego w partycypowaniu w ponoszeniu kosztów usprawiedliwionych potrzeb rodziny.
Z tej przyczyny okoliczności te nie mogły zostać ocenione jako podstawa zmiany zaskarżonego postanowienia i oddalenia wniosku o udzielenie zabezpieczenia.

Z uwagi na prawomocność orzeczenia Sądu Okręgowego wniosek o wstrzymanie wykonalności orzeczenia Sądu I instancji, na obecnym etapie postępowania był bezprzedmiotowy.

Mając na uwadze powyższe okoliczności Sąd na podstawie art. 385 k.p.c.
w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji postanowienia i oddalił oba zażalenia.

S.S.O. Barbara Mokras S.S.O. Wojciech Vogt S.S.O. Janusz Roszewski

II Cz 267/16

Powołane przepisy:

Korekty wprowadzone przez SAOS:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

UZASADNIENIE