Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 października 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Łodzi, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Janina Kacprzak

Sędziowie: SSA Ewa Naze

SSA Lucyna Guderska (spr.)

Protokolant: sekr. sądowy Patrycja Stasiak

po rozpoznaniu w dniu 10 października 2013 r. w Łodzi

sprawy A. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w P.

o emeryturę,

na skutek apelacji wnioskodawcy

od wyroku Sądu Okręgowego w Płocku

z dnia 8 października 2012 r., sygn. akt: VI U 1113/12;

oddala apelację.

Sygn. akt III AUa 20/13

UZASADNIENIE

Decyzją z 8 sierpnia 2012r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. odmówił A. B. prawa do emerytury w obniżonym wieku z tytułu zatrudnienia w warunkach szczególnych, wskazując że wnioskodawca nie udowodnił 15 lat pracy w warunkach szczególnych oraz nie rozwiązał stosunku pracy.

W odwołaniu od powyższej decyzji A. B. wniósł o przyznanie prawa do wnioskowanego świadczenia, podnosząc że w okresie zatrudnienia w Miejskim Zarządzie Dróg i Mostów od 14 kwietnia 1981r. do 31 grudnia 1998r., jako robotnik drogowy, pracował przy malowaniu pasów, kładzeniu bruku, tj. jako brukarz oraz w późniejszym okresie został przeniesiony do podgrzewania asfaltu palnikiem ręcznym. Pracował także przy produkcji masy bitumicznej na maszynie drogowej - otaczarce.

Zaskarżonym wyrokiem z 8 października 2012r. Sąd Okręgowy w Płocku oddalił odwołanie.

Sąd Okręgowy ustalił, że A. B., ur. (...), w dniu (...)r. złożył wniosek o emeryturę.

Wnioskodawca w okresie od 1 marca 1978 r. do 15 listopada 1979 r. pracował w (...) Spółdzielni (...) na stanowisku palacza i pomocnika palacza, który to okres został zaliczony przez organ rentowy do zatrudnienia w warunkach szczególnych w wymiarze 1 roku, 8 miesięcy i 15 dni.

W okresie od 14 kwietnia 1981r. do 31 sierpnia 1998r. A. B. był zatrudniony w Miejskim Zarządzie Dróg i Mostów w C.. W tym czasie pracował jako pomocnik operatora maszyn drogowych.

Organ rentowy nie uwzględnił w/w okresu jako pracy w warunkach szczególnych, gdyż w świadectwie wykonywania prac w warunkach szczególnych z 31.08.1998r. wskazano, że odwołujący pracował jako pomocnik operatora maszyn drogowych wykonując prace „obsługa maszyn drogowych”, które to stanowisko nie jest wymienione w załączniku do zarządzenia Ministra Budownictwa z 1.08.1983r.

A. B. od 5 grudnia 2006r. pracuje w zakładzie prywatnym W. P. Z.U.H. K. w C..

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Okręgowy stwierdził, że odwołanie jest niezasadne.

Przywołując treść art. 184 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz art. 32 ust. 4 tej ustawy w związku z § 4 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, Sąd wskazał, iż wszystkie przesłanki warunkujące przyznanie prawa do wcześniejszej emerytury ze względu na pracę w warunkach szczególnych muszą być spełnione łącznie, a niespełnienie którejkolwiek z nich wyłącza możliwość przyznania prawa go świadczenia. Sąd podniósł, że na dzień wydania decyzji i ogłoszenia wyroku wnioskodawca nie rozwiązał stosunku pracy, a więc nie spełnił wszystkich przesłanek prawa do emerytury. Dlatego Sąd nie badał, czy odwołujący spełnia też przesłankę pracy w warunkach szczególnych w wymiarze 15 lat.

Z tych względów, Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ §1 k.p.c. odwołanie oddalił.

W apelacji od powyższego rozstrzygnięcia ubezpieczony wniósł o jego zmianę i przyznanie mu prawa do emerytury podnosząc, że obecnie została z nim rozwiązana umowa o pracę przez firmę Z.U.H. (...) w związku z czym znalazł się w niezwykle trudnej sytuacji życiowej, gdyż nie posiada żadnych środków na utrzymanie.

Skarżący wniósł o przesłuchanie wymienionych w piśmie świadków na okoliczność pracy w warunkach szkodliwych dla zdrowia w czasie zatrudnienia w Miejskim Zarządzie Dróg i Mostów w C., które zostało zlikwidowane.

Do apelacji skarżący załączył świadectwo pracy z 2.11.2012r. stwierdzające, że stosunek pracy łączący A. B. z Z.U.H. (...) W. P. w C. został rozwiązany z dniem 31 października 2012r. za wypowiedzeniem pracodawcy (k.24).

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja jest niezasadna.

Zarówno w dacie wydania przez organ rentowy będącej sporze decyzji jak i w dacie wydania zaskarżonego wyroku art. 184 ust. 2 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2009r., Nr 153, poz. 1227 z późn. zm.) wprowadzał warunek nabycia prawa do emerytury w niższym wieku w postaci konieczności rozwiązania stosunku pracy w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem. Niespełnienie tej przesłanki leżało u podstaw oddalenia przez Sąd I instancji odwołania skarżącego. Sąd ten podkreślił, że na moment wyrokowania ubezpieczony nadal pozostawał w stosunku pracy, co oznaczało, że nie spełnił jednej z koniecznych przesłanek nabycia prawa do emerytury, co czyniło bezprzedmiotowym badanie spornej między stronami przesłanki w postaci legitymowania się przez A. B. 15-letnim stażem pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Nawet bowiem pozytywne przesądzenie dla skarżącego tej ostatniej kwestii nie wpłynęłoby na treść rozstrzygnięcia wobec braku rozwiązania stosunku pracy z ostatnim pracodawcą. Zgodnie bowiem z treścią art. 100 ustawy o emeryturach i rentach z FUS prawo do świadczeń powstaje a chwilą spełnienia wszystkich przesłanek wymaganych do jego nabycia. Podkreślić przy tym należy, że w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych nie jest dopuszczalne wydanie wyroku ustalającego spełnienie przez ubezpieczonego niektórych warunków wymaganych do nabycia prawa do świadczenia lub wyroku przyznającego to świadczenie pod warunkiem spełnienia pozostałych warunków w przyszłości (tak Sąd Najwyższy w wyroku z 7 kwietnia 2011r., I UK 363/10, LEX nr 863948). Na gruncie treści art. 184 ust. 2 w/w ustawy, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2012r., niewątpliwe jest, że w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem rozwiązanie stosunku pracy było koniecznym warunkiem nabycia prawa do emerytury w związku z pracę w szczególnych warunkach, a tym samym bez ustania stosunku pracy osoba zainteresowana uzyskać prawa do tego świadczenia nie mogła. Przesłanka ta nie dotyczyła jedynie możliwości wypłaty emerytury, ale samego nabycia do niej prawa. Pogląd taki jest ugruntowany w orzecznictwie, o czym świadczy np. wyrok Sądu Najwyższego z 6 grudnia 2007r, w sprawie I UK 132/07 (LEX nr 621798), czy też postanowienie Sądu Najwyższego z 22 lutego 2012r., w sprawie II UK 274/11 (LEX nr 1215285). W tym ostatnim orzeczeniu wprost zaznaczono, że ustalenie prawa do emerytury w niższym wieku na podstawie art. 184 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS wymaga łącznego spełnienia wszystkich przesłanek warunkujących jego nabycie, w tym rozwiązania, tj. zakończenia i przerwania stosunku pracy. Fakt pozostawania przez skarżącego w stosunku pracy był między stronami niesporny, a zatem w świetle poczynionych uwag Sąd Okręgowy prawidłowo zastosował powołany wyżej przepis ustawy i w konsekwencji uznał, że skarżący nie spełnia koniecznego wymogu nabycia prawa do emerytury w niższym wieku.

Sąd Apelacyjny zwraca przy tym uwagę, że sąd ubezpieczeń społecznych będący sądem odwoławczym w stosunku do decyzji wydanej przez organ rentowy, bada legalność, merytoryczną prawidłowość tej decyzji, a więc bierze pod uwagę stan rzeczy istniejący w chwili jej wydania. Na ten zaś moment, podobnie jak i na dzień wyrokowania przez Sąd Okręgowy, art. 184 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS wymagał od ubezpieczonego będącego pracownikiem rozwiązania stosunku pracy. Skoro zatem, w stanie prawnym obowiązującym w dacie wyrokowania przez Sąd I instancji, skarżący nie rozwiązał stosunku pracy, to zasadnie Sąd ten nie prowadził postępowania dowodowego na okoliczność, czy ubezpieczony legitymuje się co najmniej 15-letnim okresem pracy w szczególnych warunkach.

Podniesiona przez skarżącego w apelacji okoliczność w postaci rozwiązania stosunku pracy z dniem 31 października 2012r., jako nowa okoliczność zaistniała już po wydaniu zaskarżonego wyroku, pozostaje bez wpływu na rozstrzygnięcie przedmiotowej sprawy. Przeprowadzenie przez Sąd Apelacyjny dowodów wnioskowanych przez skarżącego na okoliczność wykonywania pracy w szczególnych warunkach pozbawiłoby bowiem strony jednej instancji. Skarżący winien był zatem - w związku z rozwiązaniem stosunku pracy - złożyć w ZUS nowy wniosek o emeryturę. Jednocześnie Sąd Apelacyjny podkreśla, że od 1 stycznia 2013r., ustawą z 11 maja 2012r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2012.637), zniesiony został wymóg rozwiązania stosunku pracy jako przesłanki nabycia prawa do emerytury na podstawie art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, w związku z czym, w razie złożenia przez skarżącego kolejnego wniosku o emeryturę, winien on dowodzić jedynie spełnienia przesłanki 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Z wyżej wskazanych względów apelacja, jako bezzasadna, podlega oddaleniu na podstawie art. 385 kpc.