Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 23 kwietnia 2014 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że I. L. od dnia 18 października 2013 r. do 18 lutego 2014 r. nie podlega ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu z tytułu zatrudnienia u płatnika składek (...). W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał na krótki okres pomiędzy zatrudnieniem I. L. (18 października 2013 r.) , a wystąpieniem przez nią z wnioskiem o wypłatę zasiłku macierzyńskiego. W ocenie organu, I. L. została zatrudniona, będąc w zaawansowanej ciąży. Organ rentowy wskazał , że I. L. została zatrudniona ( na czas określony od 18 października 2013 r. do 28 lutego 2014 r.) na stanowisku koordynatora prac , które to stanowisko było stanowiskiem nowoutworzonym. I. L. została zatrudniona w pełnym wymiarze czasu pracy z wynagrodzeniem w wysokości 2 800,00 zł. Jak podkreślił organ rentowy, w okresie od 17 czerwca 2013 r. do 17 października 2013 r., I. L. była zgłoszona do ubezpieczeń jako pracownik u innego płatnika składek , a od 22 lipca 2013 r. do 15 października 2013 r. była niezdolna do pracy z powodu choroby przypadającej w okresie ciąży. I. L. przerwała zatem przebywanie na zwolnieniu lekarskim, w celu podpisania umowy o pracę od 18 października 2013 r. W ocenie organu rentowego, brak jest w niniejszej sprawie dowodów, potwierdzających rzeczywiste wykonywanie pracy przez I. L. , a fakt ,że w czasie jej niezdolności do pracy, nie zatrudniono pracownika , który wykonywałby powierzone jej obowiązki pracownicze, należy uznać , że jedynym celem zgłoszenia I. L. do ubezpieczeń, nie było faktyczne wykonywanie aktywności zawodowej , ale uzyskanie przez nią świadczeń, wypłacanych z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

/decyzja k.14-18 akt ZUS /

W dniu 21 maja 2014 r. do organu rentowego wpłynęło odwołanie I. L. od w/w decyzji. Odwołująca wskazała, że u ww. płatnika wykonywała obowiązki koordynatora prac remontowych , a u podstaw jej zatrudnienia legł fakt ,iż A. L. (1), z uwagi na sytuację rodzinną, nie mogła łączyć prowadzenia działalności gospodarczej z pracą na pełen etat w systemie trzyzmianowym. I. L. podkreśliła , że u podstaw jej zatrudnienia w firmie płatnika legł fakt ,iż była ona osobą zaufaną A. L. (1) , a ponadto posiadała doświadczenie zawodowe na powierzonym jej stanowisku , gdyż kilkanaście miesięcy wcześniej prowadziła taki sam rodzaj działalności. I. L. podkreśliła, że z uwagi na zagrożenie poronieniem ciąży i złe warunki pracy zdecydowała się rozwiązać umowę o pracę z J. W.. Odwołująca wskazała, że w chwili obecnej znajduje się w złej sytuacji materialnej , a stan jej zdrowia oraz fakt samotnego wychowywanie dziecka sprawia, że nie może ona podjąć żadnego zatrudnienia. I. L. podniosła , że do chwili złożenia odwołania nie otrzymała należnego , jej zdaniem, zasiłku.

/odwołanie k.2-3/

W odpowiedzi na odwołanie , która wpłynęła do tutejszego Sądu w dniu 16 czerwca 2014 r. organ rentowy wniósł o jego oddalenie , przytaczając argumentację, jak w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

/ odpowiedź na odwołanie k.4-5/

Decyzją z dnia 2 czerwca 2014 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że I. L. od dnia 17 czerwca 2013 r. do 17 października 2013 r. nie podlega ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu z tytułu zatrudnienia u płatnika składek ,,Gastronomia (...). Organ rentowy wskazał ,że I. L. została zatrudniona jako pracownik od dnia 17 czerwca 2013 r. ( na czas określony do dnia 30 lipca 2013 r. w wymiarze ½ etatu z wynagrodzeniem w wysokości 800 zł) , a już od dnia 22 lipca 2013 r. stała się niezdolna do pracy w okresie ciąży. Jak podkreślił organ rentowy na okoliczność świadczenia pracy przez I. L. pracy na stanowisku sprzedawcy nie została przedłożona wymagana do tego rodzaju pracy aktualna książeczka dla celów sanitarno – epidemiologicznych. Z materiału zgromadzonego przez organ rentowy wynika ,że płatnik nie miał faktycznej potrzeby zatrudniania pracownika , a jedynym celem zgłoszenia I. L. było uzyskanie przez nią świadczeń z ubezpieczenia społecznego. W dniu 31 lipca 2013 r. płatnik składek zawarł z I. L. kolejną umowę o pracę na czas określony do dnia porodu, a stanowisko pracy oraz warunki zatrudnienia, nie uległy zmianie. Stosunek pracy ustał w dniu 17 października 2013 r. na wniosek pracownika na mocy porozumienia stron.

/decyzja k.42-46 akt ZUS załączonych do sprawy o sygn. akt VIII U 2472/14/

W dniu 14 czerwca 2014 r. do organu rentowego wpłynęło odwołanie J. W. od w/w decyzji. Odwołująca wskazała, że do dnia przedłożenia zwolnienia lekarskiego, I. L. wykonywała powierzone jej obowiązki pracownicze. J. W. wskazała, że na miejsce I. L. nie zatrudniła nowego pracownika , gdyż z uwagi na swój zły stan zdrowia nie mogła rozwijać prowadzonej przez siebie działalności. Odwołująca wskazała, że z uwagi na obowiązujące przepisy Kodeksu Pracy, była zobligowana do zawarcia kolejnej umowy o pracę z I. L..

/odwołanie k.2-3 akt o sygn. VIII U 2472/14/

W odpowiedzi na odwołanie , która wpłynęła do tutejszego Sądu w dniu 21 lipca 2014 r. organ rentowy wniósł o jego oddalenie oraz o łączne rozpoznanie ze sprawą o sygnaturze akt VIII U 2076/14. W treści odpowiedzi Zakład Ubezpieczeń Społecznych przytoczył argumentację jak w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

/ odpowiedź na odwołanie k.5-6 odwrót akt o sygn. VIII U 2472/14/

Zarządzeniem z dnia 19 listopada 2014 roku sędzia referent zarządził połączenie sprawy o sygnaturze akt VIII U 2472/14 ze sprawą o sygnaturze akt VIII U 2076/14 w celu ich łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia oraz prowadzenie pod sygnaturą VIII U 2076/14 .

/zarządzenie k. 49 akt w sprawie o sygn. VIII U 2472/14/

I. L., działając za pośrednictwem profesjonalnego pełnomocnika, na rozprawie w dniu 13 maja 2015r. poparła odwołanie płatnika J. W..

Na rozprawie w dniu 13 maja 2015 r. płatnik A. L. (1) poparła odwołanie złożone przez I. L..

/e-protokół rozprawy z dnia 13.05.2015r. k. 66-69/

Na rozprawie w dniu 20 lipca 2016r., poprzedzającej wydanie wyroku, stanowiska stron pozostały bez mian

/e-protokół rozprawy z dnia 20.07.2016r. k. 153-154/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni I. L. urodziła się (...) , legitymuje się wykształceniem średnim.

/okoliczności bezsporne/

Po powrocie do kraju , co miało miejsce w 2010 r., I. L. prowadziła własną działalność gospodarczą o profilu remontowo – budowlanym , w okresie od 1 stycznia 2011 r. do 28 czerwca 2012 r. , wykonywała obowiązki pracownicze w sklepie mięsnym ( w 2012 r. ) oraz pracowała na rzecz Polskiego Czerwonego Krzyża w oparciu o umowę cywilnoprawną - zlecenia , w okresie od 16 lutego 2013 r. do 30 czerwca 2013 r.

/zeznania I. L. min.00:01:53 – 00:26:47 protokołu rozprawy z 20 lipca 2016 r. płyta CD k.155 w związku z jej informacyjnymi wyjaśnieniami k.66 odwrót – k.67 odwrót/

W dniu 6 maja 2013 r. I. L. była w 7 tygodniu ciąży. Ostatnia miesiączka wystąpiła 19.03.2013r. Była to pierwsza ciąża I. L..

/karta ciąży k.14/

Z dokumentacji medycznej I. L. wynika, iż już od wstępnej fazy ciąży występowało u niej zagrożenie poronieniem. Wnioskodawczyni przebywała na zwolnieniu lekarskim m.in w okresie od 22.07.2013r. do 15.10.2013r.

W dniach 16 .i 17 .10.2013r. korzystała z urlopu wypoczynkowego.

/dokumentacja medyczna I. L. k.19-26 akt o sygn. VIII U 2472/14, dokumentacja - k. 152 – złożona na rozprawie w dniu 20.07.2016r. /

J. W. w okresie od 1 marca 1991 r. do 31 marca 2015 r. prowadziła działalność gospodarczą pod firmą (...) , a głównym przedmiotem jej działalności było świadczenie usług gastronomicznych. Głównym miejscem wykonywania działalności gospodarczej był Plac (...) w Ł..

/wypis z (...) k.92/

J. W. wykonywała działalność gospodarczą w budce gastronomicznej zlokalizowanej przy Placu (...) w Ł.. Powierzchnia budki liczyła około 15 m ² , a sprzedaż mogła odbywać się jednocześnie z 2 stanowisk ( ze stanowiska skierowanego w kierunku ulicy (...) , bądź ze stanowiska skierowanego w kierunku Placu (...)).

/zeznania J. W. min.00:35:14 – 00:42:58 protokołu rozprawy z 20 lipca 2016 r. płyta CD k.155/

W 2013 r. przychód J. W. z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej wyniósł 141 310,21 zł , a koszty uzyskania przychodu wyniosły 149 393,52 zł.

/tajemnica skarbowa k.110/

W okresie od sierpnia 2005 r. do 29 listopada 2014 r. J. W. zatrudniała pracownika – B. J..

/zeznania J. W. min.00:35:14 – 00:42:58 protokołu rozprawy z 20 lipca 2016 r. płyta CD k.155/

W trzecim kwartale roku , z uwagi na rosnące obroty, J. W. zatrudniała dodatkowego pracownika.

/zeznania J. W. min.00:35:14 – 00:42:58 protokołu rozprawy z 20 lipca 2016 r. płyta CD k.155/

Po zakończeniu współpracy z Polskim Czerwonym Krzyżem I. L. poszukiwała zatrudnienia i związku z ogłoszeniem umieszczonym na budce gastronomicznej zgłosiła swoją kandydaturę.

/zeznania I. L. min.00:01:53 – 00:26:47 protokołu rozprawy z 20 lipca 2016 r. płyta CD k.155 w związku z jej informacyjnymi wyjaśnieniami k.66 odwrót – k.67 odwrót/

W dniu 17 czerwca 2013 r. pomiędzy J. W. , a I. L. została zawarta umowa, nazwana umową o pracę na okres próbny od dnia 17 czerwca 2013 r. do dnia 30 lipca 2013 r. W treści umowy wskazano ,że I. L. będzie świadczyć umowę o pracę w wymiarze 1/2 etatu na stanowisku sprzedawcy. Wynagrodzenie odwołującej określono w wysokości 800,00 zł . Jako miejsce wykonywania pracy wskazano Plac (...) w Ł..

/umowa o pracę k.24 akt ZUS załączonych do sprawy o sygn. akt VIII U 2472/14/

W chwili zawierania umowy o pracę I. L. wiedziała , że jest w ciąży , ale o tym fakcie nie poinformowała pracodawcy.

/zeznania I. L. min.00:01:53 – 00:26:47 protokołu rozprawy z 20 lipca 2016 r. płyta CD k.155 w związku z jej informacyjnymi wyjaśnieniami k.66 odwrót – k.67 odwrót/

Od kwietnia 2013 r. I. L. wiedziała , że jest w ciąży.

/zeznania I. L. min.00:01:53 – 00:26:47 protokołu rozprawy z 20 lipca 2016 r. płyta CD k.155 w związku z jej informacyjnymi wyjaśnieniami k.66 odwrót – k.67 odwrót/

W chwili zawierania umowy o pracę, I. L. posiadała stosowny wpis w książeczce zdrowia dla celów sanitarno – epidemiologicznych( do dnia 26 września 2014 r.), na mocy którego mogła podejmować prace przy których istnieje możliwość przeniesienia zakażenia na inne osoby.

/wpis w książeczce zdrowia dla celów sanitarno – epidemiologicznych k.41/

I. L. nie odbyła badań lekarskich dopuszczających ją do pracy na stanowisku sprzedawcy żywności.

/zeznania I. L. min.00:01:53 – 00:26:47 protokołu rozprawy z 20 lipca 2016 r. płyta CD k.155 w związku z jej informacyjnymi wyjaśnieniami k.66 odwrót – k.67 odwrót ,dokumentacja pracownicza I. L. k.152/

I. L. odbyła szkolenie wstępne w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy.

/karta szkolenia w dokumentacji pracowniczej I. L. k.152/

Czynności wykonywane przez wnioskodawczynię polegały na przyrządzaniu posiłków oraz sprzedaży napojów klientom. I. L. wykonywała czynności w budce należącej do J. W. w miesiącach letnich 2013 r. tj. czerwcu , lipcu oraz sierpniu. Wnioskodawczyni rozpoczynała aktywność w godzinach 18-19 , kończyła różnie, w zależności od ilości klientów , cz ęsto po godzinie 22, a powierzone jej czynności wykonywała, także w soboty.

/zeznania świadka B. C. min.00:05:27 – 00:16:38 e-protokół rozprawy z dni 19 października 2015 r. płyta CD k.98, zeznania I. L. min.00:01:53 – 00:26:47 protokołu rozprawy z 20 lipca 2016 r. płyta CD k.155 w związku z jej informacyjnymi wyjaśnieniami k.66 odwrót – k.67 odwrót oraz zeznania J. W. min.00:35:14 – 00:42:58 protokołu rozprawy z 20 lipca 2016 r. płyta CD k.155/

I. L. wykonywała czynności od czerwca do lipca 2013r.

/zeznania I. L. min.00:01:53 – 00:26:47 protokołu rozprawy z 20 lipca 2016 r. płyta CD k.155/

I. L. była niezdolna do pracy od 22 lipca 2013 r. do 15 października 2013 r.

/wykaz zwolnień lekarskich w dokumentacji I. L. k.152/

W dniu 31 lipca 2013 r. pomiędzy J. W. , a I. L. została zawarta umowa , nazwana umową o pracę na czas określony , od dnia 31 lipca 2013 r. do dnia porodu. W treści umowy wskazano ,że I. L. będzie świadczyć - pracę - w wymiarze 1/2 etatu na stanowisku sprzedawcy. Wynagrodzenie odwołującej określono w wysokości 800,00 zł . Jako miejsce wykonywania – pracy - wskazano Plac (...) w Ł..

/umowa o pracę w aktach osobowych I. L. k.152/

Z dokumentacji pracowniczej I. L. wynika, że przebywała ona na zwolnieniu lekarskim od 22 lipca 2013 r. do 15 października 2013 r. , a w dniu 16 i 17 października 2013 r. korzystała z urlopu wypoczynkowego.

/ akta osobowe I. L. k.152/

Powierzone obowiązki pracownicze wnioskodawczyni wykonywała do 30 sierpnia 2013 r. , kiedy to musiała zostać hospitalizowana w związku z ciążą. I. L. opuściła szpital po tygodniu i od tego momentu przebywała na zwolnieniu lekarskim. W związku z poprawą stanu zdrowia , wnioskodawczyni postanowiła przerwać zwolnienie i podjąć zatrudnienie w firmie (...).

/zeznania I. L. min.00:01:53 – 00:26:47 protokołu rozprawy z 20 lipca 2016 r. płyta CD k.155 w związku z jej informacyjnymi wyjaśnieniami k.66 odwrót – k.67 odwrót , podanie o rozwiązanie umowy o pracę z J. W. w aktach osobowych I. L. k.152/

Od dnia 24 lipca 2012 r. A. L. (1) prowadzi działalność gospodarczą pod firmą (...) , a dominującym przedmiotem działalności jest malowanie i szklenie. A. L. (1) w okresie od 14.11.2011r. do 3.11.2012wr. związana była umową o pracę z (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku operatora maszyn przędzalniczych. W dniu 3.12.2012r. zawarła umowę o pracę tymczasową z (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością - do dnia 1.01.2013r. i kolejne umowy o pracę tymczasowa z tym pracodawcą z dni; 1.02.2013 1.03.2013r., 30. (...). 31.05.2013r. 1.07.2013r. 31.07.2013r., 30.08.2013r. W dniu 1.11.2013r. zawarła, z tym pracodawcą, umowę o prace na czas określony – do dnia 30..111.2013r. i kolejną, w dniu 1.12.2013 - na miesiąc . W dniu 1.05.2014r. zawarła umowę o pracę na czas określony, do dnia 30.04.2015r. , jako pracownik linii produkcyjnej. Pracowała w systemie trzyzmianowym. Ma troje dzieci. Jej mąż A. L. (2) , brat I. L. , wykonywał czynności na rzecz A. L. (1) w ramach umowy cywilnoprawnej .

/wypis z (...) k. 19 akt ZUS, zeznania świadka A. L. (2) - k. 68 odwr./

W 2013 r. przychód firmy,, (...) wyniósł 103 221,63 zł.

/dokumentacja k.77/

W dniu 27 sierpnia 2013 r. pomiędzy firmą (...) , a Zespołem Szkół (...) zawarto umowę o wykonanie usług remontowych w okresie od 1 września 2013 r. do 30 grudnia 2013 r.

/umowa o świadczenie usług remontowych k.65/

W dniu 18 października 2013 r. pomiędzy A. L. (1) , a I. L. została zawarta umowa, nazwana umową o pracę na czas określony od dnia 18 października 2013 r. do dnia 18 lutego 2014 r. W treści umowy wskazano ,że I. L. będzie świadczyć umowę o pracę w wymiarze pełnego etatu na stanowisku koordynatora prac. Wynagrodzenie odwołującej określono w wysokości 2 800,00 zł . Jako miejsce wykonywania pracy wskazano - teren. A. L. (1) wiedziała , że I. L. znajduje się w zagrożonej ciąży.

/umowa o pracę k.77, zeznania A. L. (1) min.00:26:47 – 00:35:14 płyta CD k.155 w związku z jej informacyjnymi wyjaśnieniami k.67 odwrót oraz jej informacyjnymi wyjaśnieniami min.00:23:32 – 00:32:17 płyta CD k.98/

W dniu 22 października 2013 r. I. L. została zgłoszona do ubezpieczeń od dnia 18 października 2013 r.

/dokumentacja k.77/

I. L. nie odbyła badań lekarskich dopuszczających ją do pracy na powierzonym stanowisku , a także nie odbyła szkolenia w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.

/okoliczności bezsporne/

I. L. nie otrzymała pisemnego zakresu obowiązków , a z ustnych ustaleń dokonanych między A. L. (1) , a I. L. wynikało ,że ma ona koordynować pracę osoby zajmującej się remontami , a prace remontowe wykonywał tylko – brat I. L., a mąż A. A. L. .

/ zeznania A. L. (2) k.68 odwrót , zeznania A. L. (1) min.00:26:47 – 00:35:14 płyta CD k.155 w związku z jej informacyjnymi wyjaśnieniami k.67 odwrót oraz jej informacyjnymi wyjaśnieniami min.00:23:32 – 00:32:17 płyta CD k.98/

Wnioskodawczyni zajmowała się dostarczaniem materiałów , korzystając z własnego samochodu, na teren realizowanego zlecenia. Informacje , jakiego rodzaju materiały budowlane są niezbędne do wykonania określonych prac remontowych przekazywali jej najczęściej konserwator G. P., zatrudniony w miejscu realizacji umowy czyli w Zespole Szkół (...). Również z G. P. uzgadniała jakie prace mają być wykonane. Czasem – takie informacje przekazywała A. L. (1), która przyjeżdżała do Zespołu Szkół , aby ustalić te POTRZEBY materiałowe lub mąż w, wykonujący prace remontowe bezpośrednio, . Wnioskodawczyni wyszukiwała stosownych promocji materiałów budowlanych ( farby , kleje, panele) w internecie. Zakupów dokonywała w sklepach (...) lub (...) tj. w sklepach, gdzie załadunku dokonuje obsługa sklepu. Po przywiezieniu towaru na teren szkoły, jego rozładunkiem zajmował się A. L. (2).

Zajęcia edukacyjne w Zespole (...) odbywały się w godzinach od 16.30 do 20. Zatem prace remontowe prowadzone były w godzinach 8- 16.

Wnioskodawczyni telefonowała do potencjalnych klientów (...) ,z ofertą wykonania przez tę firmę prac remontowych i odbierała – od tych podmiotów telefony z odpowiedziami także wieczorem czyli po godzinie 16.

/ zeznania A. L. (2) k.68 odwrót, zeznania świadka J. B. k. 68 oraz zeznania I. L. e-protokół rozprawy - płyta CD k.155 w związku z jej informacyjnymi wyjaśnieniami k.66 odwrót – k.67 odwrót , zeznania A. L. (1) e-protokół rozprawy - płyta CD k.155 w związku z jej informacyjnymi wyjaśnieniami k.67 odwrót oraz jej informacyjnymi wyjaśnieniami e-protokół rozprawy - płyta CD k.98 /

I. L. nie otrzymywała dodatkowego wynagrodzenia na zakup paliwa.

/zeznania I. L. min.00:01:53 – 00:26:47 płyta CD k.155 w związku z jej informacyjnymi wyjaśnieniami k.66 odwrót – k.67 odwrót/

I. L. posiadała duży margines samodzielności decyzyjnej.

/ zeznania A. L. (1) min.00:26:47 – 00:35:14 płyta CD k.155 w związku z jej informacyjnymi wyjaśnieniami k.67 odwrót oraz jej informacyjnymi wyjaśnieniami min.00:23:32 – 00:32:17 płyta CD k.98/

A. L. (2) przekazywał I. L. listę zakupów, obejmujących, niezbędne do wykonania określonych czynności M. , narzędzi itp .

/zeznania A. L. (2) k.68 odwrót/

I. L. wykonywała czynności na terenie szkoły , a sprowadzały się one także do konsultowania określonych kwestii (np. co do koloru ścian) z pracownikiem szkoły.

/zeznania świadka J. B. k. 68 , zeznania I. L. min.00:01:53 – 00:26:47 płyta CD k.155 w związku z jej informacyjnymi wyjaśnieniami k.66 odwrót – k.67 odwrót zeznania A. L. (1) min.00:26:47 – 00:35:14 płyta CD k.155 w związku z jej informacyjnymi wyjaśnieniami k.67 odwrót i jej informacyjnymi wyjaśnieniami min.00:23:32 – 00:32:17 płyta CD k.98 oraz oświadczenie k.42/

Z tytułu wykonywania czynności , I. L. otrzymała wynagrodzenie w następującej wysokości:

- za październik 2013 r. w wysokości 914,94 zł.

- za listopad 2013 r. w wysokości 2 017,67 zł.

- za grudzień 2013 r. w wysokości 716,89 zł.

/dokumentacja k.23 -25 akt ZUS/

I. L. urodziła dziecko w dniu 12 grudnia 2013 r.

/okoliczność bezsporna/

Podczas nieobecności I. L. jej dotychczasowe obowiązki wykonywali zarówno A. L. (1) jak i A. L. (2). W firmie nie zatrudniono nowego pracownika w jej miejsce.

/ zeznania A. L. (1) min.00:26:47 – 00:35:14 płyta CD k.155 w związku z jej informacyjnymi wyjaśnieniami k.67 odwrót i jej informacyjnymi wyjaśnieniami min.00:23:32 – 00:32:17 płyta CD k.98 oraz oświadczenie k.42/

Stosunek prawny I. L. w firmie (...) uległ Zakończeniu w dniu 18 lutego 2014 r.

/okoliczność bezsporna/

Oceniając zebrany w sprawie materiał dowodowy Sąd nie dał wiary zeznaniom: I. L. , A. L. (1) , J. W. , A. L. (2) , J. B. oraz B. C., w których wskazywali na faktyczne wykonywanie - obowiązków pracowniczych - przez I. L.. Podkreślić należy, że zeznania te nie znajdują dostatecznego oparcia w zgromadzonej dokumentacji wnioskodawczyni. Podkreślić należy, że, zarówno w dokumentacji osobowej wnioskodawczyni z okresu jej zatrudnienia w firmie (...), jak i w dokumentacji osobowej wnioskodawczyni z okresu jej zatrudnienia w firmie (...), brak jest podstawowego dokumentu, jakim jest zaświadczenie lekarskie, wskazujące czy pracownik może podjąć pracę na danym stanowisku. Trudno zatem przyjąć, by pracodawca, chcąc powierzyć pracownikowi określone obowiązki, zapomniał o podstawowym obowiązku jaki na nim ciąży i sprawdzeniu czy stan zdrowia pracownika pozwala mu na aktywność zawodową w postaci świadczenia - pracy. Również motywy zaangażowania I. L. zarówno przez J. W. jak i A. L. (1) budzą wątpliwości , a fakt braku zaangażowania innego podmiotu wykonawczego, w czasie jej nieobecności, uprawnia do postawienia tezy, że pracodawcy ci nie mieli realnej potrzeby zaangażowania osoby wspierającej , wykonywane przez te podmioty , aktywności gospodarczej - w formie - pracowniczej . Sąd nie kwestionuje pomocy , jaka udzielała I. L. , zarówno J. W. , jak i A. L. (1) , przy , prowadzonych przez płatników, działalnościach gospoadarczych , gdyż wskazuje na taka formę aktywności I. L. – materiał dowodowy , zgromadzony w sprawie, także w postaci wskazanych osobowych źródeł dowodowych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołania jako niezasadne podlegały oddaleniu.

Zgodnie z treścią art. 6 ust.1 punkt 1, art.8 ust.1 i art.11 ust.1 i art.12 ust.1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity Dz.U. z 2016 roku, poz.963) pracownicy, to jest osoby pozostające w stosunku pracy, podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym.

Definicja pracownika na gruncie prawa ubezpieczeń społecznych została zawarta w przepisie art.8 ust.1 ww. ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, który stanowi, iż za pracownika uważa się osobę pozostającą w stosunku pracy. Pojęcie stosunku pracy o jakim mowa w art.8 ust.1 ww. ustawy jest równoznaczne z pojęciem stosunku pracy definiowanym przez art. 22 k.p. (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 lipca 2005 roku, I UK 296/04, OSNP 2006/9-10/157).

Stosownie do treści art . 22§1 k.p. przez nawiązanie stosunku pracy, pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.

Stosunek pracy posiada szczególne cechy, które pozwalają na jego odróżnienie od innych stosunków prawnych do niego zbliżonych.

Stosunek pracy wyróżnia się:

1)  koniecznością osobistego wykonania pracy,

2)  podporządkowaniem pracownika pracodawcy,

3)  wykonywaniem pracy określonego rodzaju,

4)  wykonywaniem pracy na rzecz pracodawcy i na jego ryzyko,

5)  a ponadto odpłatnością pracy.

Nawiązanie stosunku pracy skutkuje równoległym powstaniem stosunku ubezpieczenia. Obydwa te stosunki, jakkolwiek mają inne cele, to wzajemnie się uzupełniają i zabezpieczają pracownika materialnie - pierwszy na co dzień, drugi na wypadek zdarzeń losowych. Stosunek ubezpieczenia społecznego pracowniczego jest konsekwencją stosunku pracy i jako taki ma charakter wtórny. Ubezpieczenie społeczne nie może bowiem istnieć bez stosunku pracy. Uruchomienie stosunku ubezpieczeniowego może odnosić się wyłącznie do ważnego stosunku pracy, a więc takiego, który stanowi wyraz woli obu stron realizowania celów, którym umowa ma służyć. Jeżeli stosunek pracy nie powstał bądź też nie jest realizowany, wówczas nie powstaje stosunek ubezpieczeniowy, nawet jeśli jest odprowadzana składka na ubezpieczenie społeczne (wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 17 stycznia 2006 roku III AUa 433/2005, Legalis nr 88987). Sam fakt, że oświadczenia stron umowy o pracę zawierają określone w art.22 k.p. formalne elementy umowy o pracę nie oznacza, że umowa taka jest ważna.

Sąd podziela pogląd Sądu Najwyższego wyrażony w uzasadnieniu wyroku z dnia 25 stycznia 2005 roku (II UK 141/04, OSNP 2005/15/235), w którym stwierdzono, iż stronom umowy o pracę, na podstawie której rzeczywiście były wykonywane obowiązki i prawa płynące z tej umowy, nie można przypisać działania w celu obejścia ustawy (art.58§1 k.c. w zw. z art.300 k.p.). Ocena taka nie odnosi się jednak do sytuacji gdy podejmowane czynności w ramach zawartej umowy o pracę nie mają na celu rzeczywistej realizacji tej umowy, a jedynie uwiarygodnienie jej świadczenia – innymi słowy są czynnościami pozornymi, fikcyjnymi - pracownik udaje, że wykonuje jakieś czynności jedynie po to, aby stworzyć dowody jej świadczenia. Nawiązanie umowy o pracę może bowiem wynikać z czynności faktycznych wyrażających się z jednej strony zobowiązaniem pracownika do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem, z drugiej zobowiązaniem pracodawcy do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem (art.22§1 k.p.).

Niniejsze postępowanie dotyczyło umów, nazwanych umowami o pracę, jakie I. L., formalnie, zawarła z J. W. oraz z A. L. (1).

Z dokonanych ustaleń wynika, że w dniu 18 października 2013 r. pomiędzy A. L. (1) , a I. L. została zawarta umowa, nazwana umową o pracę na czas określony od dnia 18 października 2013 r. do dnia 18 lutego 2014 r. W treści umowy wskazano, że I. L. będzie - świadczyć pracę- w wymiarze pełnego etatu na stanowisku koordynatora prac. Wynagrodzenie odwołującej określono w wysokości 2 800,00 zł . Jako miejsce wykonywania pracy wskazano - teren. A. L. (1) wiedziała , że I. L. znajduje się w zagrożonej ciąży.

Sąd zwraca uwagę na okoliczność, że I. L. przed podjęciem zatrudnienia zarówno w firmie (...) jak i w firmie (...) nie została skierowana do odbycia obowiązkowych badań lekarskich określających jej zdolność do wykonywania pracy na powierzanych jej stanowiskach, Zgodnie z art. 229 & 4 kodeksu pracy pracodawca nie może dopuścić do pracy pracowniku bez aktualnego orzeczenia lekarskiego, stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku .

Z dokonanych ustaleń wynika, że I. L. nie odbyła badań lekarskich dopuszczających ją do pracy na powierzonym stanowisku , a także nie odbyła szkolenia w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy – a zatem niedotrzymanie przesłanek art. 229 & 4 kodeksu pracy , wprosi sugeruje, że nie umowa o pracę była podstawą – wykonywania czynności wynikających z umowy z REM BUD A. L. (1)

Z dokonanych ustaleń wynika, że I. L. nie otrzymała pisemnego zakresu obowiązków , a z ustnych ustaleń dokonanych między A. L. (1) , a I. L. wynikało ,że ma ona koordynować pracę osoby zajmującej się remontami , a prace remontowe wykonywał tylko – brat I. L., a mąż A. A. L. .

Z dokonanych ustaleń wynika, że I. L. posiadała duży margines samodzielności decyzyjnej. I nie była podporządkowana pracowniczo , albowiem z dokonanych ustaleń wynika, że to A. L. (2), czyli mąż A. L. (1) przekazywał I. L. listę zakupów, obejmujących, niezbędne do wykonania określonych czynności M. , narzędzi itp . Informacje , jakiego rodzaju materiały budowlane są niezbędne do wykonania określonych prac remontowych przekazywali jej najczęściej konserwator G. P., zatrudniony w miejscu realizacji umowy czyli w Zespole Szkół (...). Również z G. P. uzgadniała jakie prace mają być wykonane. Czasem – takie informacje przekazywała A. L. (1), która przyjeżdżała do Zespołu Szkół , aby ustalić te POTRZEBY materiałowe lub mąż w, wykonujący prace remontowe bezpośrednio, . Wnioskodawczyni wyszukiwała stosownych promocji materiałów budowlanych ( farby , kleje, panele) w internecie. Zakupów dokonywała w sklepach (...) lub (...) tj. w sklepach, gdzie załadunku dokonuje obsługa sklepu. Po przywiezieniu towaru na teren szkoły, jego rozładunkiem zajmował się A. L. (2).

Z dokonanych ustaleń wynika, że zajęcia edukacyjne w Zespole (...) odbywały się w godzinach od 16.30 do 20. Zatem prace remontowe prowadzone były w godzinach 8- 16.

Z dokonanych ustaleń wynika, że jedną z wykonywanych czynności wnioskodawczyni było telefonowanie do potencjalnych klientów (...) ,z ofertą wykonania przez tę firmę prac remontowych i odbierała – od tych podmiotów telefony z odpowiedziami także wieczorem czyli po godzinie 16.

Z dokonanych ustaleń wynika, że I. L. wykonywała czynności na terenie szkoły ,ale sprowadzały się one do konsultowania określonych kwestii np. wybór koloru ścian, wybór farby do pokrycia ścian itp. – szczegóły techniczne dotyczące bezpośrednio , realizowanej umowy z Zespołem Szkół ) z konserwatorem – pracownikiem szkoły G. P. lub z bratem .

Jak wynika z dokonanych ustaleń - formalne zawarcie umowy o prace z dnia 18.10.2013r. z A. L. (1) , nie stanowiło podstawy do realizacji – tego stosunku prawnego, wynikającego z art. 22 k.p.c. . Brak bowiem , w odniesieniu do tego stosunku prawnego, cech pracowniczego stosunku pracy tzn. podporzadkowania – merytorycznej sugestie, odnosnie do rodzaju materiałów , niezbędnych do wykonania prac remontowych, jak wynika z dokonanych ustaleń, wnioskodawczyni otrzymywałam od A. L. (2) i G. P., nie od A. L. (1). Wnioskodawczyni , realizowała powierzone czynności w ramach elastycznego czasu aktywności, także wieczorem – odbierała telefony w sprawie (...) od podmiotów, do których zwracała się z zapytaniami dotyczących tej firmy.

Brak cech pracowniczego stosunku pracy nie pozwala na zakwestionowanie zaskarżonej decyzji z dnia 23.04.2013r.

Z dokonanych ustaleń wynika, że w dniu 17 czerwca 2013 r. pomiędzy J. W. , a I. L. została zawarta umowa, nazwana umową o pracę na okres próbny od dnia 17 czerwca 2013 r. do dnia 30 lipca 2013 r. W treści umowy wskazano ,że I. L. będzie świadczyć umowę o pracę w wymiarze 1/2 etatu na stanowisku sprzedawcy. Wynagrodzenie odwołującej określono w wysokości 800,00 zł . Jako miejsce wykonywania pracy wskazano Plac (...) w Ł..

W chwili zawierania umowy o pracę I. L. wiedziała , że jest w ciąży , ale o tym fakcie nie poinformowała pracodawcy.

Z dokonanych ustaleń wynika, że w chwili zawierania umowy, I. L. posiadała stosowny wpis w książeczce zdrowia dla celów sanitarno – epidemiologicznych( do dnia 26 września 2014 r.), na mocy którego mogła podejmować prace przy których istnieje możliwość przeniesienia zakażenia na inne osoby. Ale I. L. nie odbyła badań lekarskich dopuszczających ją do pracy na stanowisku sprzedawcy żywności.

Z dokonanych ustaleń wynika, że czynności wykonywane przez wnioskodawczynię polegały na przyrządzaniu posiłków oraz sprzedaży napojów klientom. I. L. wykonywała czynności w budce należącej do J. W. w miesiącach letnich 2013 r. tj. czerwcu , lipcu oraz sierpniu. Wnioskodawczyni rozpoczynała aktywność w godzinach 18-19 , kończyła różnie, w zależności od ilości klientów , cz ęsto po godzinie 22, a powierzone jej czynności wykonywała, także w soboty.

Z dokonanych ustaleń wynika, że I. L. była niezdolna do pracy od 22 lipca 2013 r. do 15 października 2013 r.

Z dokonanych ustaleń wynika, także, że w dniu 31 lipca 2013 r. pomiędzy J. W. , a I. L. została zawarta umowa , nazwana umową o pracę na czas określony , od dnia 31 lipca 2013 r. do dnia porodu. W treści umowy wskazano ,że I. L. będzie świadczyć czynności , nazwane - pracą - w wymiarze 1/2 etatu na stanowisku sprzedawcy. Wynagrodzenie określono w wysokości 800,00 zł .

Zdaniem Sądu , aktywność I. L. nie nosiła cech stosunku pracy , z uwagi na elastyczny czas realizacji czynności i brak podporzadkowania pracowniczego.

W tym kontekście , zawarcia umów , nazwanych umowami o pracę , przy brak cech tego stosunku prawnego – Sąd także rozważył następujące kwestie :

ocena realizacji zawartej przez wnioskodawczynię i płatników umów o pracę wskazuje na to, że strony zawarły umowy o pracę, których nie miały zamiaru realizować, wnioskodawczyni nie wykonywała bowiem pracy na rzecz płatników na podstawie zawartych umów o pracę.

O pozorności umowy o pracę wnioskować należy z całokształtu okoliczności dotyczących momentu zawarcia umowy, jak i przez pryzmat zdarzeń późniejszych.

Zgodnie z treścią art.83 k.c. w związku z art.300 k.p. nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru. Złożenie oświadczenia woli dla pozoru oznacza, że osoba oświadczająca wolę nie chce, aby powstały skutki prawne, jakie zwykle prawo łączy ze składanym przez nią oświadczeniem. Inaczej mówiąc strony niejako udają, że dokonują jakiejś czynności prawnej np. zawierają umowę o pracę.

Podleganie pracowniczym ubezpieczeniom społecznym jest uwarunkowane nie tyle opłacaniem składek ubezpieczeniowych, ale legitymowaniem się statusem pracownika rzeczywiście świadczącego pracę w ramach ważnego stosunku pracy. Podkreślenia w tym miejscu wymaga, na co Sąd Najwyższy wielokrotnie zwracał uwagę, iż nie skutkuje w sferze prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego taka umowa o pracę, która nie wiąże się z wykonywaniem tej umowy, a zgłoszenie do ubezpieczenia następuje tylko pod pozorem istnienia tytułu ubezpieczenia w postaci zatrudnienia. Chodzi tu, zatem o „fikcyjne” zawarcie umowy, gdzie następuje zgłoszenie do ubezpieczenia społecznego, jako pracownika osoby, która w rzeczywistości pracy nie świadczyła (wyrok Sądu Najwyższego z 16 marca 1999 r. II UKN 512/98, opubl: OSNAPiUS rok 2000, nr 9, poz. 36; wyrok Sądu Najwyższego z 28 lutego 2001 r. II UKN 244/00, opubl: OSNAPiUS rok 2002, nr 20, poz. 496; wyrok Sądu Najwyższego z 17 grudnia 1996 r. II UKN 32/96, opubl: OSNAPiUS rok 1997, nr 15, poz. 275; wyrok Sądu Najwyższego z 4 sierpnia 2005 r. II UK 320/04, opubl: OSNAPiUS rok 2006, nr 7-8, poz. 122; wyrok Sądu Najwyższego z 4 sierpnia 2005 r. II UK 320/04, opubl: OSNAPiUS rok 2006, nr 7-8, poz. 122; wyrok Sądu Najwyższego z 25 stycznia 2005 r. II UK 141/04, opubl: OSNAPiUS rok 2005, nr 15, poz. 235, str. 712).

Tytułem do ubezpieczenia, z którym przepisy prawa ubezpieczeń społecznych łączą podleganie ubezpieczeniu i prawo do świadczeń, miało być w przedmiotowej sprawie zatrudnienie, jako wykonywanie pracy w ramach stosunku pracy. Nie jest istotne przy tym, czy strony miały realny zamiar zobowiązania się – przez pracownika do wykonywania pracy a przez pracodawcę do przyjmowania tego świadczenia i wypłacania wynagrodzenia, lecz to czy zamiar taki został w rzeczywistości zrealizowany.

Pozorność wyraża się w braku zamiaru wywołania skutków prawnych i jednoczesnym zamiarze stworzenia okoliczności mających na celu zmylenie osób trzecich. Istotne znaczenie ma niezgodność między aktem woli a jego uzewnętrznieniem. Założeniem unormowania jest zgoda drugiej osoby na złożenie oświadczenia woli dla pozoru.

W świetle poczynionych ustaleń faktycznych należy stwierdzić, że mamy do czynienia z pozornością oświadczeń woli w zawarciu umowy o pracę przez I. L. z firmą (...) oraz z firmą (...). Celem działania stron nie było, bowiem świadczenie pracy w ramach stosunku pracy i uzyskiwanie z tego tytułu wynagrodzenia, a jedynie osiągnięcie innych korzyści, które prawo wiąże z istnieniem stosunku pracy.

Głównym celem zawarcia umowy o pracę winno być nawiązanie stosunku pracy, a jedynie rezultatem i pośrednim celem zatrudnienia jest uzyskanie wskazanych korzyści. Podkreślić przy tym należy, że zarówno przepisy prawa pracy, prawa ubezpieczeń społecznych, jak i przepisy ustrojowe pozwalają kształtować elementy stosunku pracy zgodnie z wolą stron.

Sąd zwraca uwagę, że od chwili powstania niezdolności do pracy u wnioskodawczyni, ani A. L. (1) ani J. W. , nie podjęły żadnych kroków celem powierzenia tych obowiązków innym osobom , a zatem świadczy to o tym ,iż płatnicy ci nie mieli realnej potrzeby zatrudnienia - pracownika. Owszem obie panie-płatnicy , korzystały z usług (...) , ale forma korzystania, nie była oparta na , zawartych formalnie – umowach o prace. Trudno bowiem założyć , że jedynie na skutek choroby pracownika, pracodawca porzuca wcześniejsze założenia czyli pracowniczą pomoc przy realizacji działalności gospodarczej , tym bardziej ,że obowiązki jakie miano powierzyć I. L. nie wymagały wysokich kwalifikacji i mogły być wykonywane bez specjalnego przygotowania.

Sąd, nadto zwraca uwagę na fakt , że I. L., zawierając sporne umowy, wiedziała, że jest w ciąży , której przebieg nie jest prawidłowy. Mimo to nie zdecydowała się odbyć badań lekarskich i tym samym potwierdzić czy te obowiązki mogą zagrażać jej ciąży. Zdaniem Sądu, świadczy to o tym , iż wnioskodawczyni wiedziała, że nigdy nie będzie realizować obowiązków pracowniczych wynikających z zawartych umów, co najwyżej mogła wykonywać , w krótkim , a więc bezpiecznym dla ciąży, okresie – czynności w ramach pomocy płatnikom, przy prowadzonych przez nich działalnościach gospodarczych , ale nie , jak wynika, z dokonanych ustaleni , stosunku pracy . Trudno bowiem założyć ,że I. L. podjęłaby pracę nie mając pewności , czy jest ona bezpieczna dla jej ciąży, mając na uwadze fakt, że była to jej pierwsza ciąża.

Nawiązanie stosunku pracy, którego elementami są zobowiązanie się pracownika do wykonywania pracy i zobowiązanie pracodawcy do wypłacania wynagrodzenia, nie było rzeczywistym celem stron. Wnioskodawczyni nie realizowała faktycznie – stosunków pracy.

Fikcyjne, czyli tylko pozorne zawarcie umowy o pracę nie mogło stanowić podstawy do objęcia obowiązkowymi ubezpieczeniami pracowników.

W ocenie Sądu, w świetle poczynionych ustaleń faktycznych, wątpliwości organu rentowego, co do rzeczywistego celu i zamiaru stron nawiązujących ten stosunek prawny były uzasadnione, a zatem zaskarżone decyzje Zakładu Ubezpieczeń Społecznych odpowiadają prawu.

Wobec powyższego Sąd na podstawie art.477 ¹⁴§1 k.p.c. oddalił odwołania.

O kosztach zastępstwa procesowego na rzecz ZUS , Sąd orzekł na podstawie art. 98§1 i 3 k.p.c. w zw. z art.99 k.p.c., zgodnie z zasadą odpowiedzialności stron za wynik postępowania. Sąd zasądził od I. L. , J. W. i A. L. (1) na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddziału w Ł. kwotę po 60 (sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. Wysokość wynagrodzenia pełnomocnika Sąd ustalił na podstawie §2 ust.1 i 2 w zw. z §11 ust.2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu z dnia 28 września 2002 r. (tekst jednolity Dz.U. 2013, poz.490, z późn. zm.). Sąd ustalając ww. kwotę wziął pod uwagę §2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 29 lipca 2015 roku zmieniającego rozporządzenie w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. z 2015 roku, poz.1078) oraz treść §21 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych.( Dz. U. z 2015 roku, poz.1804).

O kosztach nieopłaconej pomocy pranej , udzielonej prze pełnomocnika I. L., Sąd orzekł w postanowieniu z dnia 31 sierpnia 2016r.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi I. L..